1
PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Tạo hình là một trong những bộ môn quan trọng nhất trong trường mầm
non. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, là
phương tiện quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và
lao động. Nó có tác dụng to lớn trong việc giáo dục, phát triển và hình thành
nhân cách cho trẻ mầm non, giúp trẻ phát triển chức năng tâm lý hình thành ở trẻ
tình yêu đối với con người, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu cái đẹp Hình
thành ở trẻ những kĩ năng, kĩ sảo, năng lực quan sát, phát triển trí nhớ, trí tuởng
tượng, sáng tạo, phát triển khả năng tri giác về hình dáng, cấu trúc, màu sắc của
đồ vật bằng mắt một cách có mục đích. Khi tham gia các hoạt động tạo hình trẻ
tái tạo lại bằng hình tượng của đồ vật, hình tượng quen thuộc mà trước đó trẻ đã
tri giác được.
Trong trường mầm non hoạt động tạo hình chính là phương tiện để trẻ
thể hiện mình, thông qua nghệ thuật tạo hình trẻ được thử sức mình trong việc
thể hiện và sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của mình, nhất là với trẻ mẫu giáo
lớn "5- 6 tuổi", trẻ có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, thế giới xung
quanh chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn trẻ, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật
đẹp, những bức tranh sinh động hay những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu chính
vì vậy hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ
mẫu giáo lớn, nó giúp trẻ tìm hiểu khám phá và thể hiện một cách sinh động
những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động
mạnh mẽ và gây cho trẻ những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực.
Hoạt động tạo hình bao gồm nhiều hoạt động như: Vẽ, nặn, xé dán, cắt.
Qua hoạt động tạo hình đã góp phần đáng kể đến việc hình thành ở trẻ những tri
thức, ngôn ngữ của trẻ cũng phát triển hoàn thiện cùng cảm xúc, thẩm mĩ, tính
kiên trì, bền bỉ, khéo léo, giáo dục trẻ có ý thức tập thể, biết tương trợ giúp đỡ
lẫn nhau, cởi mở, hoà đồng, có tinh thần đoàn kết.
2
Hoạt động tạo hình là một môn học giúp trẻ phát triển một cách toàn diện
vì vậy trong các năm học qua các trường mầm non đã quan tâm chỉ đạo nâng
cao chất lượng chuyên đề. Cùng với các trường mầm non nói chung trong thời
gian qua trường mầm non Tân Phong cũng đã thường xuyên bồi dưỡng chuyên
đề tạo hình cho đội ngũ giáo viên, đầu tư về cơ sở vật chất trang thiết bị, tài
liệu xong việc thực hiện chuyên đề của đội ngũ giáo viên vẫn còn nhiều mặt
hạn chế dẫn đến kết quả đạt được trên trẻ còn thấp như trẻ không hứng thú với
hoạt động tạo hình, sản phẩm trẻ tạo ra còn ít và chưa thể hiện được sự sáng tạo,
tỷ lệ trẻ đạt bé khéo tay trong hội thi bé khéo tay cấp trường, cấp thị còn thấp.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi rất trăn trở và mong
muốn được tìm giải pháp để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tạo hình.
Vì vậy trong năm học 2012 - 2013 tôi đã chọn đề tài: Một số biện pháp nâng cao
chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với tạo hình ở lớp mẫu giáo lớn A1,
trường mầm non Tân Phong - Thị xã Lai Châu - Tỉnh Lai Châu.
II. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
1. Phạm vi nghiên cứu: Lớp mẫu giáo lớn A1 trường mầm non Tân
Phong - Thị xã Lai Châu - Tỉnh Lai Châu.
2. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ
mẫu giáo 5- 6 tuổi làm quen với tạo hình
III. Mục đích nghiên cứu
Giúp giáo viên có được các phương pháp và biện pháp tốt để nâng cao
chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi học hoạt động tạo hình.
Nâng cao tỷ lệ bé khéo tay của lớp góp phần nâng cao tỷ lệ bé khéo tay
trong toàn trường.
3
IV. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu
Về công tác tự bồi dưỡng của giáo viên; tạo môi trường tạo hình; cho trẻ
tiếp xúc và làm giàu biểu tượng tạo hình; Hình thức, phương pháp tổ chức giờ hoạt
động chung về bộ môn tạo hình và cho trẻ hoạt động tạo hình thông qua các hoạt
động khác trong ngày.
Đề tài lần đầu tiên được nghiên cứu, ứng dụng tại lớp mẫu giáo lớn A1,
Trường mầm non Tân Phong – Thị xã Lai Châu – Tỉnh Lai Châu.
PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận
Nghệ thuật tạo hình trong trường mầm non thật hấp dẫn đối với trẻ, trẻ
thích ngắm nhìn những đồ vật, những bức tranh có màu sắc đẹp, những hình thù
ngộ nghĩnh và đa dạng, trẻ luôn có những xúc cảm với những sự vật hiện tượng
xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ đối với trẻ, thôi thúc trẻ
muốn khám phá và sáng tạo ra cái đẹp.
Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng
sáng tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản
trong các hoạt động (vẽ, nặn, cắt, xé dán)
Giờ học tạo hình mang lại cho trẻ những cảm xúc thực sự, trẻ thích thú và
say mê thực hiện ý tưởng của mình, giờ hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ
những kỹ năng như: tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút vẽ và tô màu tranh,
kỹ năng nặn (lăn dọc, xoay tròn, ấn bẹt) kỹ năng vẽ, xé dán những kỹ năng đó
rất cần thiết nó giúp trẻ hoàn thiện những sản phẩm nghệ thuật và phát triển các
cơ ngón tay và bàn tay
Hoạt động tạo hình là hoạt động nghệ thuật có tầm quan trọng trong việc
giáo dục thẩm mỹ cho trẻ, giáo dục trẻ biết khai thác, khám phá thiên nhiên cuộc
4
sống con người, cảnh vật biết đánh giá, nhận xét cái đẹp, cái xấu vì vậy trẻ
cần được hướng dẫn tạo hình ngay từ nhỏ, giáo viên cần bồi dưỡng khả năng của
trẻ, tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri giác, tìm tòi, khám phá thế giới xung
quanh, bồi dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ, để tạo
được thẩm mỹ trong các hoạt động tạo hình, giáo viên cần tăng cường cho trẻ
luyện tập các kỹ năng mang tính nghệ thuật, hình thành các kỹ sảo tạo đường nét
liên tục, uyển chuyển, tập cho trẻ biết tự điều chỉnh hình dạng, cách tô màu, tạo
vẻ sinh động, đa dạng về hình ảnh, màu sắc của các hoạt động tạo hình.
Như chúng ta đã biết, con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong
mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng không ai có sẵn những tài năng bên
mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ đó
những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ nhỏ
việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ,
mà học của trẻ ở đây thông qua "học mà chơi, chơi mà học"
Chính vì vậy để giờ học tạo hình được hấp dẫn lôi cuốn trẻ, giáo viên nên
sử dụng thủ thuật vào bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ và
cần được tiến hành đồng thời vào việc tích luỹ có hệ thống những biểu tượng tạo
hình. Những biểu tượng tạo hình cần chính xác rõ ràng, màu sắc đẹp và phong
phú phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. cô giáo cần đưa các
nội dung tích hợp lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài một cách lô gíc sinh
động, có như vậy giờ học tạo hình mới có chất lượng và trẻ mới nắm được các
kỹ năng kiến thức của hoạt động tạo hình, trong khi trẻ thực hiện giáo viên cần phải
luôn động viên, khuyến khích trẻ
Ngoài ra giáo viên nên tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên sống
động xung quanh, đó là cách thức làm giầu cảm xúc cho trẻ nhanh chóng và hấp
dẫn. Cô nên tạo cho trẻ có thói quen quan sát thiên nhiên xung quanh, con người
và những hiện tượng gần gũi, thông qua môn làm quen với môi trường xung
quanh trẻ được tri giác tranh ảnh như: xem các tranh ảnh về phong cảnh đất
5
nước, rừng và biển, cảnh sinh hoạt của con người , các tác phẩm nghệ thuật,
quan sát ngắm nhìn các loại cây, hoa, được sờ nếm các loại quả, vuốt ve âu yếm
các con vật, so sánh tìm tòi những đặc điểm chung của những con vật cùng
nhóm, cùng loài, phân biệt được những đặc điểm giống và khác nhau của các
loại cây, hoa, quả
Hoạt động tạo hình phải được tổ chức bằng cách kết hợp linh hoạt nhuần
nhuyễn giữa trực quan đàm thoại, trò chơi, giáo viên sử dụng lời nói ân cần, nhẹ
nhàng tươi vui, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình, tuyên truyền
trao đổi nội dung hoạt động tạo hình cho các bậc phụ huynh để kết hợp giữa các gia
đình và nhà trường để bồi dưỡng kỹ năng hoạt động tạo hình cho trẻ.
Như vậy khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả năng tri
giác màu sắc, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng vận động, sự
khéo léo, linh hoạt của các ngón tay, bàn tay, kỹ thuật tạo hình khiến cho trẻ thích thú.
Khi hoàn thành những tác phẩm, sản phẩm tạo hình trẻ tiếp thu được những tri thức
mới khiến cho trẻ có khả năng lĩnh hội tích cực hơn những tri thức về màu sắc, hình
dạng, đường nét, bố cục, tỷ lệ, không gian nhằm tạo cho trẻ có nhiều biểu tượng đa
dạng, phong phú về thế giới xung quanh.
II. Thực trạng của vấn đề
1. Đặc điểm tình hình của lớp
* Về học sinh
Trong năm học 2012 – 2013 lớp mẫu giáo lớn A1 do tôi phụ trách có
tổng số học sinh là 34 trẻ, trong đó học sinh nam: 18 trẻ; học sinh nữ: 16 trẻ; học
sinh là người dân tộc: 05 trẻ
100% học sinh trong lớp có cùng độ tuổi, tỷ lệ trẻ ra lớp thường xuyên
đạt trên 90 %.
6
* Về giáo viên
Số lượng: 2 giáo viên
Trình độ chuyên môn: 2/2 giáo viên có trình độ cao đẳng
* Thực hiện chương trình: Thực hiện giảng dạy theo chương trình giáo
dục mầm non mới
2. Thuận lợi
Được sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường, của tổ chuyên
môn và các đồng nghiệp.
Lớp đã được trang cấp tương đối đầy đủ đồ dùng, thiết bị để phục vụ cho
việc dạy và học. Khuôn viên nhà trường rộng rãi, thoáng mát, có nhiều cây
xanh, có vườn hoa, cây cảnh, góp phần rất lớn trong việc làm giàu các biểu
tượng cũng như là giàu cảm xúc tạo hình cho trẻ.
Không gian lớp học rộng, thoáng dễ tạo các góc mở.
3. Khó khăn, hạn chế
Các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt động tạo hình còn ít, chưa được phong
phú đa dạng như: đất nặn, giấy vẽ, hột hạt, giấy màu, các loại tranh ảnh nghệ thuật…
Việc tổ chức các giờ hoạt động chung của giáo viên còn gò bó, chưa có sự
sáng tạo, chưa gây được hứng thú cho trẻ còn áp đặt trẻ theo khuôn mẫu; chưa biết
cách hướng để trẻ thể hiện được tính sáng tạo khi tham gia hoạt động tạo hình; chưa
biết tận dụng môi trường xung quanh để làm giàu các biểu tượng cho trẻ.
7
Bảng 1. Kết quả khảo sát thực trạng
Kết quả thực trạng
Nội dung
Số lượng (34 trẻ) Tỷ lệ (%)
Số trẻ có sản phẩm vẽ đạt yêu cầu trở lên 15 44,1
Số trẻ có sản phẩm nặn đạt yêu cầu trở lên 17 50,0
Số trẻ có sản phẩm xé dán đạt yêu cầu trở lên 7 20,6
Nhiều bài vẽ và nặn của trẻ chưa đạt yêu cầu, chưa hấp dẫn, chưa có sự
sáng tạo, chưa biết thể hiện bố cục tranh, chưa biết phối hợp các màu sắc để tạo
nên các sản phẩm, khả năng xé dán còn nhiều hạn chế, trẻ chưa biết nhận xét sản
phẩm tạo hình.
Công tác phối kết hợp với phụ huynh học sinh trong việc rèn kỹ năng tạo
hình cho trẻ còn nhiều hạn chế
4. Nguyên nhân
Trong những năm học qua giáo viên chưa thật trú trọng đến việc nâng cao
chất lượng cho trẻ 5- 6 tuổi học hoạt động tạo hình như: Trong công tác tự bồi
dưỡng để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ về dạy trẻ hoạt động tạo hình chưa
được thường xuyên; việc tạo môi trường và làm giàu các biểu tượng tạo hình
cho trẻ chưa được giáo viên quan tâm một cách đúng mức.
Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo hình trong giờ hoạt
động chung chưa thực sự tích cực, giáo viên chưa biết cách gợi mở, chưa có thủ
thuật gây hứng thú để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học; trong các giờ tổ chức
cho trẻ làm quen với tạo hình, sự chuẩn bị đồ dùng chưa được đa dạng, chưa hấp
dẫn nên chưa tạo được sự hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình.
Giáo viên chưa biết cách rèn và củng cố các kỹ năng tạo hình cho trẻ
8
thông qua các hoạt động khác; Một số trẻ mới ở nơi khác chuyển về, chưa mạnh
dạn còn nhút nhát thiếu tự tin, khả năng cầm bút vẽ và tô màu tranh còn hạn chế.
Công tác tuyên truyền, vận động các bậc phụ huynh quan tâm đến trẻ
trong hoạt động tạo hình đôi khi chưa thực sự hiệu quả, một số phụ huynh không
có điều kiện kinh tế, nhận thức chưa đầy đủ, bận công việc ít có thời gian quan
tâm trong việc rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ.
III. Biện pháp giải quyết
1. Tự bồi dưỡng để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ
Tích cực sưu tầm các loại sách hướng dẫn, tham khảo thông tin trên
mạng các nội dung liên quan đến chuyên đề tạo hình để nghiên cứu nhằm nắm
chắc hơn về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động tạo hình
cho trẻ mầm non. Đồng thời học hỏi cách làm đồ dùng, cách tạo môi trường làm
giàu cảm xúc tạo hình cho trẻ
Thiết kế bài giảng (Mỗi thể loại một bài), lấy ý kiến tham gia của ban
giám hiệu, của tổ chuyên môn
Mời Ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn dự các hoạt động chung
theo bài giảng đã thiết kế để chỉnh sửa cho hoàn thiện.
Thường xuyên học hỏi, dự giờ đồng nghiệp, đúc rút kinh nghiệm để dạy
tốt môn tạo hình cho trẻ
Từ những việc làm nói trên tôi đã tích lũy được cách thức tổ chức các
hoạt động tạo hình cho trẻ đạt hiệu quả.
2. Tạo môi trường tạo hình cho trẻ
Để trẻ có thể tạo ra được các sản phẩm tạo hình đẹp, có sự sáng tạo thì
điều quan trọng người giáo viên phải tạo được hứng thú hoạt động tạo hình với
trẻ. Một trong các cách tạo hứng thú tạo hình cho trẻ đó là tạo môi trường trong
và ngoài lớp học. Khi tạo môi trường tạo hình cần phải đảm bảo về mặt thẩm mỹ
9
(Đẹp, màu sắc sặc sỡ, các hình ảnh phải ngộ nghĩnh, và phải đa dạng về chủng
loại). Đồng thời giáo viên cần phải luôn gợi mở để trẻ chú ý đến môi trường mà
giáo viên đã tạo, và thường xuyên thay đổi nội dung trang trí theo từng chủ đề
để trẻ không bị nhàm chán.
VD 1: Trong lớp học với chủ đề: "Thế giới động vật" ở góc tạo hình tôi nặn
một số con vật mẫu to, mịn, đẹp có màu sắc như: cá, cua, tôm, rùa, gà, thỏ, mèo,
trâu, sóc, voi, hươu cao cổ bày ở giá trưng bày sản phẩm hay treo tranh vẽ hoặc xé
dán về các con vật để cung cấp kiến thức cho trẻ, khi trẻ vào góc chơi hay giờ đón
trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó và đặt câu hỏi (đây là con
gì? con vật này sống ở đâu? cô nặn con vật này như thế nào? ), từ đó kích thích
lòng ham muốn say mê học tạo hình của trẻ.
VD 2: Ngoài lớp học tôi dành một mảng tường để treo những bức tranh vẽ
của trẻ để trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, ai xấu hơn, nếu bài của trẻ chưa
đẹp thì lần sau trẻ sẽ phải cố gắng hơn. Với giờ "hoạt động ngoài trời" tôi tạo môi
trường cho trẻ bằng cách cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân các loại cây, hoa, quả
hoặc xếp những hột hạt tạo thành cái nhà, các con vật hay cho trẻ nhặt các lá cây
rụng để làm con trâu, con bọ ngựa thoả sức cho trẻ sáng tạo và thể hiện các sản
phẩm tạo hình.
Vì vậy việc tạo môi trường tạo hình hấp dẫn cho trẻ chính là một việc làm
rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ
3. Tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc và làm giàu các biểu tượng tạo
hình cho trẻ
Để trẻ có được những kỹ năng, kỹ xảo, có sự hứng thú, tích cực tham gia các
hoạt động tạo hình và thể hiện sự sáng tạo trong khi tạo ra các sản phẩm thì điều trước
tiên cần phải giúp trẻ có được các biểu tượng, có được những xúc cảm về các đối
tượng mà trẻ cần phải tái tạo.
Ví dụ 1: Trước khi cho trẻ vẽ "vườn cây ăn quả", thì trong các ngày trước đó
tôi đều dành thời gian cho trẻ quan sát một số loại cây ăn quả có trong khuôn viên
10
nhà trường, khi cho trẻ quan sát cây ăn quả, tôi đàm thoại với trẻ về thân cây, tán lá,
màu sắc của hoa và những chùm quả từ đó trẻ có biểu tượng về cây ăn quả: thân
cây thường to và xù xì, tán cây xanh thẫm và rộng, những chùm quả sai chĩu có màu
đỏ hoặc màu vàng đồng thời tôi sưu tầm các loại tranh, cây ăn quả nhựa có màu
sắc tươi sáng, đẹp để cho trẻ quan sát trong các giờ đón và trả trẻ
Ví dụ 2: Để trẻ có thể vẽ, nặn hoặc xé dán đàn gà con với các hình ảnh
sinh động và ngộ nghĩnh thì trước đó tôi đã quay phim về đàn gà con đang hoạt
động ngoài sân vườn, với các hình ảnh có chú gà con mỏ đang cắp con giun, có
chú gà con dang hai cánh chạy Khi cho trẻ xem đoạn băng tôi đã quay tôi đặt
câu hỏi để trẻ tập trung vào một số chi tiết như: các con thấy hình dáng của các
chú gà con như thế nào ( Đầu như thế nào, mình như thế nào ) chú gà con này
đang làm gì; khi chạy cánh của chú gà con này như thế nào, trông giống cái gì
Ví dụ 3: Khi tổ chức cho trẻ vẽ hoặc nặn "vườn hoa mùa xuân", tôi cho trẻ tìm
hiểu về các loại hoa, cho trẻ được quan sát, sờ, ngửi, trẻ sẽ có được sự nhận xét về sự
giống và khác nhau về màu sắc, hình dáng giữa các loại hoa như: hoa hồng màu đỏ,
cánh hoa tròn, lá có răng cưa, thân cành có nhiều gai. Hoa cúc màu vàng, cánh hoa nhỏ,
dài các loài hoa đều có cánh, nhuỵ, đài, lá, cành và làm đẹp cho thiên nhiên.
4. Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo hình trong
giờ hoạt động chung
Để tổ chức giờ hoạt động chung về bộ môn tạo hình đạt hiệu quả cao,
người giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau, phù hợp với
từng tiết dạy để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học.
Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động
chung giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái,
không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức
của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ
Ví dụ 1: Trong giờ dạy trẻ nặn hay vẽ củ cà rốt giáo viên thực hiện như sau:
11
Vào bài: Cô giáo kể một câu chuyện ngắn về chú thỏ: Nhà bạn thỏ lông
vàng có một khu vườn bên cạnh một con suối, trong khu vườn bạn thỏ trồng rất
nhiều cà rốt, hôm qua bạn thỏ ra vườn nhổ cà rốt mang về nhà để làm thức ăn
cho cả nhà, nhưng khi đi qua con suối bạn thỏ bị trượt chân ngã, toàn bộ số cà
rốt trồng được đã bị rơi xuống suối và trôi đi mất, bạn thỏ đang rất lo lắng không
biết trong mùa đông này cả nhà thỏ lấy gì để ăn. Sau khi kể chuyện cô giáo đặt
câu hỏi: các con có muốn giúp đỡ bạn thỏ lông vàng tìm thức ăn cho gia đình
không; chúng mình hãy cùng nặn ( vẽ) thật nhiều củ cà rốt để tặng cho bạn thỏ
lông vàng nhé! -> Tiếp theo giáo viên cho trẻ quan sát mẫu (chuẩn bị cả vật thật
và mẫu cô nặn (Vẽ) cho trẻ quan sát); tổ chức cho trẻ thi đua theo nhóm (nhóm
bạn trai, bạn gái), xem nhóm nào nặn (vẽ) được nhiều củ cà rốt nhất để tặng cho
bạn thỏ > Khi nhận xét sản phẩm giáo viên gợi ý để các bạn trai nhận xét sản
phẩm của các bạn gái và ngược lại, đồng thời cho trẻ tự đánh giá nhận xét về sản
phẩm của mình.
Ví dụ 2: Trong giờ dạy trẻ xé dán thuyền trên biển
Vào bài giáo viên cho trẻ xem một số hình ảnh các loại tàu, thuyền đang
lưu thông trên biển qua màn hình ti vi, sau đó thông báo sắp tới có một chương
trình thi làm tranh về biển, ban tổ chức chương trình có giấy mời lớp tham dự
(Giáo viên đọc nội dung giấy mời cho trẻ nghe) để tạo hứng thú cho trẻ -> Tiếp
đó giáo viên đặt các câu hỏi để trẻ nói lên lời nhận xét của mình về các hình ảnh
mà trẻ vừa được quan sát trên màn hình như: Các con thấy biển như thế nào?
trên biển có phương tiện giao thông gì?, để xé dán được thuyền trên biển thì
chúng mình phải làm những gì?, sau khi gợi ý để trẻ nói lên nhận xét của mình,
giáo viên cho trẻ quan sát một số bức tranh xé dán thuyền trên biển do giáo viên
chuẩn bị rồi mới tiến hành cho trẻ thực hiện các hoạt động tiếp theo.
5. Tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình thông qua các hoạt động khác
Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được tham gia vào
rất nhiều các hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên có thể tổ chức cho trẻ
12
tham gia các hoạt động tạo hình. Nhưng để trẻ tích cực tham gia hoạt động tạo hình
trong các thời điểm này thì cần tạo ra một động lực để thúc đẩy trẻ.
Ví dụ 1: Trong giờ hoạt động góc, ở góc tạo hình, giáo viên giao trách nhiệm
cho trẻ chuẩn bị các đồ dùng cho góc xây dựng (nặn cây hoa, nặn cây xanh, nặn các con
vật để các bác xây dựng trồng trong khu công viên, đưa các con vật về nuôi trong trang
trại ) hay nặn, các loại rau, quả, các con vật, xé giấy thành dải làm bánh đa, bún, để làm
thực phẩm; vẽ tranh trang trí cho nhóm chơi gia đình
Ví dụ 2: Trong giờ hoạt động ngoài trời: Sau khi cho trẻ quan sát ông mặt trời,
giáo viên tổ chức một cuộc thi nhỏ trong thời gian từ 1-2 phút (Thi ai là người vẽ ông
mặt trời giống và đẹp nhất) hay sau khi cho trẻ quan sát bông hoa hồng, giáo viên cho
trẻ thi xé giấy mầu tạo ra các cánh hoa hồng với nhiều màu sắc khác nhau
Ví dụ 3: Trong giờ ôn luyện buổi chiều cho trẻ làm tranh tặng mẹ, tặng cô nhân
ngày mùng 8/3; ngày 20/11; tổ chức thi bình chọn họa sĩ tài ba của lớp
6. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động các bậc phụ huynh
Thông qua các buổi họp lớp, trong giờ đón trả trẻ, tôi thực hiện công
tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh để các bậc phụ huynh nhận thức đầy đủ
hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển và
sự hình thành nhân cách của trẻ.
Vận động các bậc phụ huynh, hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có
để trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình.
Tuyên truyền, vận động phụ huynh thường xuyên phối kết hợp với
giáo viên trong quá trình ôn luyện và rèn các kỹ năng tạo hình cho trẻ.
Trao đổi, hướng dẫn phụ huynh cách rèn cho trẻ tại nhà.
Tạo góc trưng bày sản phẩm của trẻ ở ngoài cửa lớp để phụ huynh nắm
được tình hình học tập của con em mình và có những biện pháp phối kết hợp
cùng giáo viên đạt hiệu quả hơn.
13
Sau khi triển khai áp dụng các biện pháp trên, kết quả của trẻ trong hoạt
động tạo hình đã được nâng lên.
Bảng 2. Kết quả sau khi thực hiện đề tài
Kết quả sau khi thực hiện đề tài Nội dung
Số lượng (34 trẻ) Tỷ lệ (%)
Số trẻ có sản phẩm vẽ đạt yêu cầu trở lên 27 79,4
Số trẻ có sản phẩm nặn đạt yêu cầu trở lên 32 94,1
Số trẻ có sản phẩm xé dán đạt yêu cầu trở
lên
20 58,8
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Qua quá trình thực hiện sáng kiến kinh nghiệm tại lớp mẫu giáo lớn A1
tôi đã đạt được nhiều kết quả cao cụ thể:
1. Đối với trẻ
Bảng 3. So sánh kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài
Trẻ có sản phẩm vẽ
đạt yêu cầu trở lên
Trẻ có sản phẩm nặn
đạt yêu cầu trở lên
Trẻ có sản phẩm xé
dán đạt yêu cầu trở lên
Nội dung
Số lượng
(34 trẻ)
Tỷ lệ
(%)
Số lượng
(34 trẻ)
Tỷ lệ
(%)
Số lượng
(34 trẻ)
Tỷ lệ (%)
Trước khi thực
hiện đề tài
15 44,1 17 50,0 7 20,6
Sau khi thực hiện
đề tài
27 79,4 32 94,1 20 58,8
So sánh (+, _ )
+ 12 + 35,3 + 15 + 44,1 + 13 + 38,2
14
Nhìn vào bảng so sánh kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài "Một số
biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi làm quen với hoạt
động tạo hình ở lớp mẫu giáo lớn A1, trường mầm non Tân Phong - Thị xã Lai
Châu - Tỉnh Lai Châu" cho thấy số lượng trẻ có sản phẩm đạt yêu cầu trở lên
tăng lên rõ rệt cụ thể: Trẻ có sản phẩm vẽ đạt yêu cầu trở lên tăng 35,3%; Trẻ có
sản phẩm nặn đạt yêu cầu trở lên tăng 44,1%; Trẻ có sản phẩm xé dán đạt yêu
cầu trở lên tăng 38,2%
Đặc biệt trong hoạt động tạo hình trẻ hoạt động tích cực hơn, bản thân trẻ
được tự nhận xét, trao đổi, trẻ trở lên năng động, sáng tạo và đạt được những kết
quả đáng khích lệ
Trong các tiết học tạo hình trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động.
Trẻ vẽ và tô màu các bức tranh rất mịn, đường nét hài hòa cân đối, màu sắc đẹp,
bắt mắt. Biết thể hiện các kỹ năng để nặn, xé, dán các đồ vật, con vật thật ngộ
nghĩnh đáng yêu,
Đại đa số trẻ tích cực, hứng thú, thoải mái, tự tin khi tham gia hoạt động
tạo hình. Các sản phẩm trẻ tạo ra đã thể hiện những kỹ sảo như tô màu mịn,
phối màu, bố cục cân đối, hài hòa, nổi bật được nội dung trọng tâm, các bài xé,
dán của trẻ đã đảm bảo sự cân đối, hài hòa, sản phẩm trẻ làm ra nhiều hơn và
đẹp hơn. Đặc biệt qua quá trình trẻ tham gia hoạt động tạo hình trẻ đã cảm
nhận được cái đẹp, biết yêu cái đẹp và có sự sáng tạo trong quá trình tham gia
hoạt động tạo hình.
2. Đối với giáo viên
Đã sử dụng tốt phương pháp sư phạm, nâng cao kiến thức cơ bản, kỹ
năng thực hành của từng nội dung tạo hình, nắm vững phương pháp dạy học
theo chương trình giảng dạy mầm non, có nhiều kinh nghiệm, sáng tạo trong tiết
dạy, trong việc tạo môi trường học tập cho trẻ, đã tạo được niềm tin và thu hút sự quan
tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh
15
Trong các tiết dạy trẻ trên lớp về bộ môn tạo hình tôi đều được ban giám
hiệu và tổ chuyên môn xếp loại tốt.
3. Đối với phụ huynh học sinh
Đã có sự quan tâm và phối kết hợp tốt với giáo viên trong việc rèn các kỹ
năng và cung cấp học liệu cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình, cũng như phối
hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục học sinh.
PHẦN KẾT LUẬN
I. Những bài học kinh nghiệm
Giáo viên cần tìm tòi nghiên cứu tài liệu, tích cực học hỏi đồng nghiệp để
nắm vững về nội dung, phương pháp và có nhiều kinh nghiệm trong việc cho trẻ
làm quen với hoạt động tạo hình
Giáo viên cần lưu ý phương pháp dạy trẻ từ đơn giản, đến phức tạp, từ dễ
đến khó, cần phải tạo cơ hội để trẻ được tiếp xúc được tích lũy các biểu tượng về
các sự vật hiện tượng xung quanh để trẻ có thể tái tạo lại các hình ảnh thông qua
sản phẩm tạo hình.
Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ
hoạt động chung giáo viên phải biết sử dụng các thủ thuật để lôi cuốn sự chú ý
của trẻ, phải tạo ra được động lực để trẻ cố gắng và tích cực tạo ra sản phẩm.
Hình thức tổ chức phải nhẹ nhàng, tiết học phải tạo cho trẻ sự thoải mái, tránh
mệt mỏi, trẻ tích cực, hứng thú trong khi học.
Ngoài thời gian tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động
chung, giáo viên cần phải bố trí, sắp xếp thời gian để rèn kỹ năng, kỹ xảo cho trẻ
thông qua các hoạt động khác
Không dừng lại ở những cái đã làm được, giáo viên cần tích cực, đổi
mới, sáng tạo, tìm tòi những cái mới để tạo ra những sản phẩm đẹp mắt mang
16
tính thẩm mỹ cao và phù hợp với nhận thức của trẻ, thu hút được sự chú ý của
trẻ và tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo
Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng công nghệ thông tin
vào các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo.
Tăng cường công tác phối kết hợp với phụ huynh trong việc rèn các kỹ
năng tạo hình cho trẻ.
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
Qua việc thực hiện sáng kiến kinh nghiệm đã mang lại cho tôi nhiều kinh
nghiệm trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình cũng như
trong quá trình tổ chức các hoạt động khác cho trẻ
Sáng kiến kinh nghiệm đã tạo sự chuyển biến và nâng cao
được tỷ lệ bé khéo tay của lớp cũng như góp phần nâng cao tỷ lệ bé
khéo tay của nhà trường, tạo được sự tin tưởng, sự quan tâm giúp đỡ
của ban giám hiệu và của các bậc phụ huynh.
III. Khả năng ứng dụng và triển khai
Chuyên đề này tôi đã thực hiện tại Lớp Mẫu Giáo lớn A1 - Trường Mầm
Non Tân Phong và có thể áp dụng trong các trường mầm non trong toàn tỉnh.
IV. Những kiến nghị và đề xuất
Ban giám hiệu tiếp tục bồi dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên, tổ chức
cho giáo viên dự giờ kiến tập chuyên đề tạo hình.
Tổ chức cho giáo viên đi tham quan dự giờ các trường điểm để học hỏi
những giáo viên dạy giỏi chuyên đề.
Nhà trường quan tâm, giúp đỡ, hỗ trợ thêm về nguyên vật liệu tạo hình cho các lớp
17
Trên đây là những kinh nghiệm trong quá trình dạy trẻ và thực hiện
chuyên đề " Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi
làm quen với hoạt động tạo hình ở lớp mẫu giáo lớn A1, Trường mầm non Tân
Phong – Thị xã Lai Châu - Tỉnh Lai Châu, năm học 2012- 2013.
Rất mong sự giúp đỡ của ban thi đua các cấp tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn
thành sáng kiến này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Người viết SKKN
Đào Thị Quyên
18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Hướng dẫn và gợi ý thực hiện chượng trình chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu
giáo 5 – 6 tuổi Nhà xuất bản Giáo dục
Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên: Chu kỳ II năm 2004-
2007 của nhiệm vụ giáo dục mầm non.
Tài liệu bồi dưỡng cho cán bộ và giáo viên mầm non. Nhà xuất bản Giáo
dục Việt Nam
Tài liệu tập huấn cho giáo viên mầm non: Hè 2011- 2012, 2012-2013
Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non: Năm 2003 của nhà xuất bản Đại
học sư phạm
Phương pháp hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ `mẫu giáo – Nhà
xuất bản đại học Quốc gia Hà Nội.
Vẽ và phương pháp hướng dẫn trẻ vẽ. Nhà xuất bản Giáo dục.
19
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
Trang
I. Lý do chọn đề tài 1 - 2
II. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 2
III. Mục đích nghiên cứu 2
IV. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu 3
PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận 3 - 5
II. Thực trạng của vấn đề 5 - 8
III. Các biện pháp giải quyết vấn đề 8 - 13
IV.Hiệu quả của SKKN 13 - 15
PHẦN KẾT LUẬN
I. Những bài học kinh nghiệm 15 - 16
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm 16
III. Khả năng ứng dụng, triển khai 16
IV. Những kiến nghị đề xuất 16 - 17
* Tài liệu tham khảo 18