Một số Biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trường THPT quảng uyên - Tỉnh Cao Bằng

Một số Biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trường THPT quảng
uyên - Tỉnh Cao Bằng

Đặt vấn đề
1.Lý do chọn đề tài
Giáo dục ngày nay được coi là nền móng của sự phát triển khoa học kỹ thuật và đem lại sự thịnh
vượng cho nền kinh tế quốc dân vì lẽ đó, có thể coi giáo dục đồng nghĩa với sự phát triển. Có thể
khẳng định rằng không có giáo dục thì không có bất cứ sự phát triển nào đối với con người, đối với
kinh tế văn hoá. “Giáo dục và đào tạo là chìa khoá để mở cửa tiến vào tương lai.”.
Như sinh thời Bác Hồ kính yêu đã từng dạy: “Muốn có xã hội XHCN phải có những con người
XHCN. Đó là những con người được giáo dục, được đào tạo, có kiến thức văn hoá, khoa học, có kỹ
năng nghề nghiệp, lao động tự chủ, sáng tạo và có kỷ luật, giàu lòng yêu nước, yêu CNXH, sống lành
mạnh, đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước”. Trong thực tế muốn đào tạo được những con
người phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp trung thành với lý
tưởng độc lập dân tộc và dân chủ xã hội; Hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực
của công dân, đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc ( Điều 2 luật giáo dục ).
Trong các nhà trường thì vai trò của đội ngũ cán bộ giáo viên đóng vai trò then chốt. Vì vậy phải coi
trong công tác xây dựng đội ngũ giáo viên “Vừa hồng, vừa chuyên” đủ về số lượng, mạnh về chất
lượng, đồng bộ về cơ cấu, có như vậy mới đáp ứng được mục tiêu giáo dục mà Đảng và Nhà nước
giao phó.
Trong thực tế, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên luôn là vấn đề được Đảng, Nhà nước và các
cấp quản lý giáo dục nhất là các nhà trường phổ thông đặc biệt quan tâm. Việc nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên trong trường THPT là một biện pháp mà người quản lý luôn phải quan tâm hàng đầu
nhằm xây dựng đội ngũ đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển thực tế
xã hội của đất nước, yêu cầu phát triển giáo dục nói chung và yêu cầu phát triển của nhà trường PTTH
nói riêng.
Trường THPT Quảng uyên chúng tôi có bề dày thành tích qua 45 năm xậy dựng và trưởng thành là
cái nôi giáo dục của huyện nhà .Trong những năm qua chất lượng giáo dục ngày càng tăng . Trường
đã có học sinh giỏi cấp tỉnh và cấp quốc gia. Đội ngũ giáo viên thì thiếu, năng lực chuyên môn chưa
đáp ứng được đổi mới phương pháp dạy học.Năm học 2006 - 2007 là năm đầu tiên dạy học theo

phương pháp đổi mới. Chính vì vậy đòi hỏi ở người thày phải giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ thì mới
có thể đáp ứng được yêu cầu đó. Nhằm để nâng cao chất lượng cho đội ngũ giáo viên trong trường
PTTH Quảng Uyên, trong những năm qua Ban giám hiệu trường chúng tôi đã xác định được việc bồi
dưỡng cho đội ngũ giáo viên là việc làm quan trọng và cần thiết, song còn nhiều bất cập chưa đạt được
kết quả như mong muốn. Chính vì những lý do trên nên tôi tìm “Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên ở trường THPT Quảng Uyên – Tỉnh Cao Bằng Năm học 2006 -
2007”.
Giải quyết vấn đề
Những cơ sở khoa học của việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trường PTTH.
1.- Cơ sở lý luận
1
Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu, quan trọng nhất trong tập thể sư phạm nhà trường, là lực
lượng trực tiếp thực hiện mục tiêu, kế hoạch giảng dạy, giáo dục của nhà trường, là người tạo nên uy
tín, chất lượng hiệu quả cho nhà trường. Xây dựng và phát triển đội ngũ là thực hiện quan điểm về
“Giáo dục là quốc sách” và thực hiện nghị quyết TW 4 khoá 8: “Khâu then chốt đó thực hiện chiến
lược phát triển giáo dục và phải đặc biệt chăm lo đào tạo, bồi dưỡng và tiêu chuẩn hoá đội ngũ giáo
viên cũng như cán bộ quản lý giáo dục và chính trị, tư tưởng, đạo đức và nâng cao năng lực chuyên
môn”.
Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 ban chấp hành trung ương Đảng khoá 8 đã nêu “Giáo viên là nhân tố
quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”. Nghị quyết
của hội nghị trung ương 4 khoá VI cũng đặc biệt quan tâm đến xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo
dục và đội ngũ nhà giáo cần có đủ sức đủ tài để chấn hưng nền giáo dục nước nhà và chú trọng việc
nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất lối sống của nhà giáo đặc điểm của của lao động sư phạm đòi
hỏi đội ngũ giáo viên phải thường xuyên học tập, rèn luyện, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.
. Giáo dục là nền tảng của sự phát triển KH – CN , phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã
hội hiện đại. Đổi mới giáo dục đang diễn ra trên quy mô toàn cầu. Bối cảnh trên đã tạo ra nên những
thay đổi sâu sắc trong giáo dục. Nhà giáo không chỉ truyền đạt tri thức mà phải chuyển sang cung cấp
cho người học phương pháp thu nhận thông tin một cách có hệ thống, có tư duy phân tích và tổng hợp.
Đảng, Nhà nướcvà nhân dân ta ngày càng coi trọng vai trò của giáo dục, quan tâm nhiều hơn và
đòi hỏi giáo dục phải đổi mới và phát triển đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của mọi tầng lớp nhân dân

về học tập. Để đổi mới giáo dục thì người thầy giáo có vai trò vô cùng quan trọng “Là người tổ chức,
hướng dẫn, điều khiển quá trình giảng dạy và quyết định chất lượng giáo dục”. Nói như vậy ta không
có ý phủ nhận vai trò của người học mà ta phải coi người học là chủ thể trong quá trình tiếp nhận tri
thức, nhưng chủ thể ấy vẫn phải tồn tại có sự hướng dẫn gợi mở của người thầy để người học tiếp thu
một cách sáng tạo.
Với một vị trí quan trọng như vậy, người thầy giáo phải có những tiêu chuẩn về phẩm chất và
chuyên môn – nghiệp vụ mới có thể đáp ứng được những yêu cầu của xã hội hiện nay.

Như vậy việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ nhà giáo là việc làm hết sức quan
trọng, quyết định sự phát triển của mỗi nhà trường. Do đó người cán bộ quản lý nhà trường phải coi
đây là công việc đầu tiên , giữ vai trò quyết định đối với chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà
trường.
.2- Cơ sở thực tiễn.
Trường THPT Quảng Uyên hiện nay là một trong những trường THPT lớn của tỉnh Cao Bằng .Trong
những năm qua mặc dù cơ sở vật chất còn thiếu. Giáo viên thiếu . Điều kiện sống của giáo viên còn
khó khăn nhưng các thầy giáo luôn tâm huyết với nghề. Luôn dạy học với tinh thần và trách nhiệm cao
nhất. Vì vậy trong các năm học 2003, 2004, 2005 trường đã có nhiều học sinh giỏi cấp tỉnh và cấp
quốc gia. Nhưng để đáp ứng yêu cầu về nâng cao chất lượng đội ngũ thì vẫn cần phải tiếp tục bồi
dưỡng và tự bồi dưỡng.
Đội ngũ giáo viên THPT hiện nay , hầu hết được đào tạo chính quy bậc Đại hoc. Từ khi đất nước
bước vào công cuộc đổi mới , Sự nghiệp giáo dục được toàn Đảng , toàn dân quan tâm đúng mức.
Người thầy đã được quan tâm về vật chất, tinh thần và có vị thế trong xã hội. Các trường ĐH sư phạm
đã thu hút được nhiều những sinh viên giỏi, tâm huyết với nghề vào học tập.
Đội ngũ giáo viện ở trường THPT Quảng Uyên trong những năm qua luôn thiếu về số lượng vừa
yếu về chất lượng , trình độ giáo viên còn một số chưa đạt chuẩn Đại học (Môn tiếng Anh, môn Thể
dục ở trình độ Cao đẳng). Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu, không đồng bộ, lạc hậu,
2
trình độ chuyên môn của giáo viên không đồng đều, năng lực hạn chế. Điều này ảnh hưởng nhiều đến
việc nâng cao chất lượng giảng dạy và kết quả giáo dục của nhà trường
2.1 Đánh giá chung:

Thuận lợi : Đội ngũ giáo viên của trường đều được đào tạo chính quy, đa số giáo viên có phẩm chất
đạo đức tốt, có lòng nhiệt tình và say mê với công việc.
Nhiều giáo viên đã được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh nhiều năm, có kinh nghiệm giảng
dạy và giáo dục học sinh ,tận tâm vời nghề.
Khó khăn: Tuy có những thuận lợi như trên, trường THPT Quảng Uyên chúng tôi còn gặp một số
khó khăn sau:
- Trình độ giáo viên còn hạn chế , chưa đồng đều ở các bộ môn , một số giáo viên chưa đạt chuẩn:
4 đ/c (trình độ cao đẳng năm 2005).
- Một số giáo viên trẻ nhiệt tình song chưa có kinh nghiệm, một số giáo viên tinh thần học hỏi chưa
cao , còn ngại việc, ngại đi dự giờ thăm lớp, chưa sát sao với lớp chủ nhiệm.
- Một số giáo viên tuổi cao thì hay bảo thủ với những phương pháp dạy học cổ truyền, truyền
thụ một chiều không phát huy được tính tích cực của học sinh.
- Chất lượng của học sinh đầu vào còn thấp, không đồng đều cũng là một khó khăn lớn của trường
trong việc nâng cao chất lượng dạy và học trường.
2 .2 Quá trình nghiên cứu :
- Trong quá trình đổi mới phương pháp theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh thì nhiều
giáo viên còn lúng túng trong việc soạn giảng và truyền thụ kiến thức cho học sinh, việc sử dụng đồ
dùng thí nghiệm còn lúng túng , năng lực chuyên môn hạn chế, khả năng bao quát lớp còn yếu, một số
giáo viên tuy có kiến thức nhưng không có phương pháp sư phạm nên việc truyền thụ bài giảng cho
học sinh kém hiệu quả, dẫn đến học sinh không hiểu bài và gây mất trật tự trong giờ học, giáo viên thì
bất lực.
- Về công tác chủ nhiệm lớp:
Do đội ngũ giáo viên có nhiều giáo viên trẻ, kinh nghiệm chủ còn ít, lại chưa sâu sát với học sinh ,
chưa nắm chắc được điều kiện hoàn cảnh của từng học sinh nên gặp khó khăn khi giáo dục học sinh
nhất là đối với học sinh cá biệt. Giáo viên chủ yếu lấy quyền để mắng và phạt học sinh là chính mà
chưa dùng các biện pháp giáo dục và thuyết phục bằng tình cảm để cảm hóa học sinh . Mặt khác một
số giáo viên nắm chưa chắc một số văn bản, chủ trương nhất là về xây dựng, đóng góp tiền và lao
động… Nên giải thích cho phụ huynh học sinh không rõ ràng gây bức xúc trong phụ huynh học sinh.
- Công tác tự bồi dưỡng, tự đọc, tự học của giáo viên đã có nhưng nặng về hình thức, chưa thường
xuyên , chưa sâu. Cơ sở vật chất thiết bị dạy học còn thiếu trầm trọng : Trường chưa có phòng thí

nghiệm theo tiêu chuẩn, chưa có phòng học bộ môn, chưa có nhà đa năng… nên ảnh hưởng nhiều đến
việc chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học cho đội ngũ giáo viên của trường .
2.3 – Một số vấn đề đặt ra trong chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trường
THPT Quảng Uyên.
Ban giám hiệu trường đã xác định việc bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trong trường
là một nhiệm vụ then chốt, cần phải làm ngay để đáp ứng nhu cầu của học sinh và nhu cầu của xã hội.
Là một phó hiệu trưởng phụ trách công tác chuyên môn của trường tôi xin đề cập đến một số biện
pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn , nghiệp vụ cho giáo viên như sau:
2.5.1 - Bồi dưỡng tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức.
2.5.2 – Bồi dưỡng kiến thức, năng lực chuyên môn cho giáo viên
2.5.3 – Bồi dưỡng kỹ năng sư phạm
3
Một số biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn , nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trường THPT
Quảng uyên - Cao Bằng.
1 – Bồi dưỡng về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức lý tưởng nghề nghiệp cho giáo viên.
Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là biện pháp quan trọng nhất quyết định chất lượng dạy và học của
một nhà trường, nhà trường chỉ đạt được hiệu quả giáo dục cao khi có một đội ngũ giáo viên kiên định
về tư tưởng chính trị, có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn vững vàng. Để nâng cao hiệu
quả của công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cần phải có kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên, liên tục
trước mắt và lâu dài. Phải biến quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡng. Bồi dưỡng tư tưởng
chính cho giáo viên nhằm nâng cao nhận thức về thế giới quan, nhân sinh quan của người giáo viên,
nhằm tạo ra một sự nhạy bén, sự mẫn cảm và khả năng thích ứng về mọi mặt xã hội trong công cuộc
đổi mới đất nước hiện nay. Những nhận thức đó tạo lên sức mạnh , niềm tin và lý tưởng của từng giáo
viên, từ đó giáo viên nhận thức rõ vai trò , vị trí trách nhiệm của mình đối với việc giáo dục trẻ em lứa
tuổi trung học phổ thông.
Việc bồi dưỡng tư tưởng chính tri, phẩm chất đạo đức cho giáo viên ở trường THPT Quảng Uyên
chúng tôi theo kế hoạch ngay từ đầu năm học: Cuối tháng hàng năm trước khi chuẩn bị bước vào năm
học mới tổ chức cho giáo viên học tập về đường lối, chính sách của Đảng; Các chỉ thị, nghị quyết,
thông tư hướng dẫn của Bộ , Sở, của các cấp chính quyền về giáo dục,
Tổ chức cho cán bộ giáo viên học tập, quán triệt chỉ thị 40 – CT/TW ngày 15/6/2004 của ban bí thư,

quyết định 9/2005/QĐ-TTg ngày 11/1/2005 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, công tác đánh giá và sắp xếp lại đội ngũ, quán
triệt chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo về nghiệp vụ năm học 2006 – 2007; Học tập pháp
lệnh công chức, quy chế dân chủ cơ quan.
Tổ chức sinh hoạt chính trị hàng tháng theo chủ đề, mời nhân chứng lịch sử về nói chuyện nhân các
ngày lễ lớn như kỷ niệm 22/12; Thành lập Đảng 3/2; nhân ngày sinh nhật Bác ,Hoặc kết hợp với Đoàn
TN tổ chức ngoại khoá .
2. Bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm cho đội ngũ giáo viên
Bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm- chúng ta phải thực hiện tốt cuộc vận động “Kỷ cương – Tình
thương – Trách nhiệm”. Kỷ cương trong việc chấp hành các chế độ, chính sách pháp luật của Nhà
nước, kỷ cương trong chuyên môn, trong thi đua khen thưởng.
Trong phong trào tình thương và trách nhiệm nhiều đồng chí giáo viên là những tấm gương sáng trong
giảng dạy, trong giáo dục học sinh cá biệt có hoàn cảnh gia đình khó khăn, nhiều đồng chí giáo viên
day thêm cho học sinh yếu kém không thu tiền, đến tận nhà học sinh vận động học sinh có ý định bỏ
học, quay lại trường học tập. Vận động các em lớp chủ nhiệm quyên góp tiền mua sách vở, đồ dùng
học tập cho các bạn khó khăn. Xây dựng nếp sống tình thương, giúp đỡ mọi người, đoàn kết; Mỗi cán
bộ giáo viên thấm nhuần câu nói: “Cả đời làm việc thiện chưa đủ, làm một việc ác quá thừa’. Với các
đồng chi giáo viên: Phải hành động thiết thực trong tình thương đó là giảng dạy phải mang tính hiệu
quả cao.
3.- Bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, kiến thức bổ trợ
Để có nhiều trò giỏi, trước hết người giáo viên phải giỏi về chuyên môn mà mình phụ trách, kiến thức
đó không phải vì được trang bị khi họ còn ngồi trên ghế của các trường đại học, mà nó được tích luỹ
và bồi đắp trong suốt quá trình công tác của mỗi người. ở mỗi giáo viên tri thức sâu và rộng là nền
tảng của năng lực sư phạm.
Trước hết, căn cứ vào thực trạng của nhà trường và quy hoạch đào tạo trên chuẩn, chúng tôi đã xây kế
hoạch bỗi dưỡng trên chuẩn ở các bộ môn, hiện tại chúng tôi có 1 thạc sĩ thuộc môn: Văn (1), Năm
học 2006: 2007 trường chúng tôi có một đồng chí ôn thi cao học ( Môn Văn), phấn đấu mỗi năm
4
trường tôi tạo điều kiện cho một đồng chí đi ôn và học cao học ở các môn còn lại (Với phương châm
khi ôn thi trường giảm cho 50% số tiết dạy).

Đối với môn thể dục và môn GDCD có 4 đồng chí có trình độ cao đẳng thì từ năm 2005 đến nay
trường đã tạo điều kiện cho các đồng chí đó đi học để đạt trình độ chuẩn Đại học. Đối với các môn
học khác, nhà trường tạo điều kiện cho các đồng chí giáo viên được tham gia các lớp bồi dưỡng
chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ của sở Giáo dục - Đào tạo tổ chức.
Ban giám hiệu nhà trửờng còn cử đội ngũ giáo viên cốt cách ở một số bộ môn chủ đạo như toán, văn,
lý, hoá, anh... về học lớp bồi dưỡng cốt cán, luyện thi học sinh giỏi do Bộ, Sở tổ chức, đây là dịp để
các giáo viên được học tập để nâng cao trình độ một cách hiệu quả, thiết thực. trình độ chuyên môn
cho giao viên mà chất lượng mũi nhọn của nhà trường cũng tăng lên rõ rệt, đem lại uy tín đối với nhân
dân địa phương.
Để nâng cao trình độ kiến thức về tin học chúng tôi tổ chức cho giáo viên học tập về ứng dụng công
nghệ thông tin trong giảng dạy ở trường phổ thông, tiến tới phổ cập tin học cho giáo viên. Tôi đã lập
kế hoạch học tin học cho trường trong năm học 2006 – 2007 chia thành hai giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Từ tháng 10/2006 đến tháng 4/2007: Học tin học cơ bản.
+ Giai đoạn 2: Từ tháng 9/2007 đến hết tháng 5/2008: Học tin học nâng cao sao cho giáo viên có thể
tự soạn bài và giảng dạy trên máy tính .
Phấn đấu đến hết năm học 2006 – 2007: Tất cả các đồng chí giáo viên trong trường đều biết sử dụng
máy vi tính để đánh văn bản, làm đề thi và đáp án các môn thi học kỳ, thi học sinh giỏi trường, làm
điểm, tính điểm cho học sinh bằng máy vi tính.
4. Bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên
Bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên cũng là một nội dung cơ bản quan trọng trong
công tác bôi dưỡng, thực tế cho thấy có những đồng chí giáo viên có trình độ chuyên môn vững,
nhưng phương pháp sư phạm, khả năng truyền thu cho học sinh còn hạn chế, dẫn đến hiện tượng học
sinh mất trật tự, giờ giảng đạt kết quả thấp, có những giáo viên khả năng tổ chức lớp chủ nhiệm còn
thiếu bài bản, không tỉ mỉ, khả năng giao tiếp với phụ huynh, với học sinh còn nhiều nên không có uy
tín với học sinh. Do đó, ban giám hiệu chúng tôi đã xác định bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ sư phạm
cho cho giáo viên cụ thể là:
+ Kỹ năng lập kế hoạch dạy học, kế hoạch chủ nhiệm.
+ Kỹ năng dạy học trên lớp.
+ Kỹ năng quản lý giáo dục học sinh.
+ Kỹ năng giao tiếp với học sinh, đồng nghiệp và công cộng.

Đặc biệt trong quá trình triển khai thực hiện chương trình chương trình nội dung sách giáo khoa mới
tiến tới cả nước áp dụng chương trình chuyên ban vào năm học 2006 – 2007 này. Giáo viên cần phải
có kỹ năng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực và sử dụng thành thạo các đồ dùng dạy học, các
thí nghiệm áp dụng trong mỗi bài giảng thì mới có khả năng hướng dẫn học sinh, rèn kỹ năng thực
hành cho các em thông qua đó học sinh sẽ chủ động lĩnh hội được kiến thức, giúp các em phát triển tư
duy, tạo hứng thú cho các em khi tiếp thu bài giảng vầ áp dụng nội dung bài giảng vào thực tế đời
sống. Để bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên, ban giám hiệu chúng tôi đã đề ra kế
hoạch từ đầu năm học thông qua các hoạt động sau:
Để nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên, chúng tôi tổ chức các cuộc thi giáo viên dạy giỏi cấp
trường (Đối với những năm sở giáo dục không tổ chức thi giáo viên giỏi cấp tỉnh). Thông qua các đợt
thi đua chào mừng những ngày lễ lớn trong năm học như kỷ niệm ngày nhà giáo Việt nam 20/11;
Ngày quân đội nhân dân Việt nam 22/12; Ngay thành lập Đảng 3/2; Ngày thành lập đoàn 26/3...Sau
mỗi lần chúng tôi đều có tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm và khen thưởng kịp thời cho giáo viên,
5