Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng công tác chủ nhiệm trong trường THCS

Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.

Phụ Lục
Trang
A. Phần mở đầu
…………………………………………………………………………………… 02
I. Lý do chọn đề ti. ………………………………… 02
1. Cơ sở lý luận.
……………………………………………………………………. 02
2. Cơ sở thực tiễn.

…………………………………………………….. 02

II. Mục đích nguyn cứu……………………………………………………….. 03
III. Giới hạn của đề tài………………………………………………………….. 03
IV. Phương pháp nguyên cứu………………………………………………… 03
V. Kế hoạch thực hiện………………………………………………………….. 03
B. Nội
dung……………………………………………………………………………..

04

1. Thực trạng và những vấn đề cần được giải
quyết…………………………………….

04

2. Các biện pháp giải quyết………………………………………. 05
3. Hiệu quả và quy mô áp dụng…………………………………………………. 19
C. Phần kết luận……………………………………………………..

20

Tài liệu tham khảo………………………………………………………

21

Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

1


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.

A. PHẦN MỞ ĐẦU.
I. Lý do chọn đề tài:
1.1. Cơ sở lý luận:
Trước tình hình đổi mới của đất nước , vấn đề phát huy tính tích cực trong học tập
cũng như hoạt động của học sinh là một trong các phương hướng cải cách giáo dục
nhằm tạo ra những con người lao động sáng tạo, làm chủ bản thân, làm chủ đất nước
– có cả đức lẫn tài. Bởi “Có đức mà khơng có tài – làm việc gì cũng khó. Có tài mà
khơng có đức là người vơ dụng”.
1.2. Cơ sở thực tiễn:
Ngồi việc “dạy chữ” cho các em, chúng ta cần hết sức quan tâm đến việc: “Dạy
người”. Vì đây là sự nghiệp giáo dục của tồn Đảng, tồn dân mà trong đó ngành sư
phạm giữ vai trò then chốt. Vâng ‘Tiên học lễ – hậu học văn” chân lí đó được tồn tại
từ bao đời nay và không bao giờ phai nhạt. Nên vấn đề tu dưỡng đạo đức cho học
sinh trong nhà trường là trách nhiệm của người thầy làm công tác chủ nhiệm trong
việc hình thành “Nhân Cách” của các em. Do đó, chúng ta cần phải làm gì để q
trình giáo dục này tiến hành một cách chu đáo, có kế hoạch, phương pháp thích hợp
nhằm xây dựng lớp học thành một đơn vị tập thể xã hội chủ nghĩa mang tính chất

giáo dục tồn diện, phátb huy khả năng tự quản, tự giác của học sinh dưới sự chỉ đạo
thống nhất về công tác chủ nhiệm của nhà trường. Bởi lẽ đó, trong phạm vi bài viết
này tơi xin thể hiện một kinh nghiệm mang tính thiết thực đã tích lũy được qua
những năm làm công tác chủ nhiệm. Rất mong được sự trao đổi; đồng tình và góp ý
xây dựng của các cấp quản lý cùng với đội ngũ giáo viên những người làm cơng tác
giáo dục.
II. Mục đích nguyên cứu:
Đánh giá được công tác chủ nghiệm trong Trường THCS , thơng qua đó giúp chúng
ta thực hiện tốt hơn về công tác chủ nhiệm trong trường THCS nhằm thúc đẩy sự
phát triển nền giáo dục của xã nhà.
III. Giới hạn của đề tài:
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

2


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
Ngun cứu về cơng tác chủ nhiệm trong trường THCS Hòa Hiệp – Huyện Xuyên
Mộc – Tỉnh BRVT, trong năm học 2009 – 2010.
IV. Phương pháp nguyên cứu:
Trên cơ sở những kiến thức về tâm lý giáo dục, các văn bản chỉ đạo của ngành và
đường lối của Đảng. Từ đó đưa ra một số biện pháp thực tiễn giúp công tác chủ
nhiệm trong trường THCS hiện nay.
V. Kế hoạch thực hiện:
Từ tháng 8 năm 2010 đến nay.

B. PHẦN NỘI DUNG.
I. Thực trạng và những vấn đề cần được giải quyết:
1.1.

Thuận lợi và khó khăn:

Là giáo viên trực tiếp giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm trong nhiều năm qua
bản thân tôi nhận thấy rằng: Sản phẩm giáo dục mà chúng ta tạo ra không thấy trước
mắt như bao sản phẩm của các ngành nghề khác. Đặc biệt là sự hình thành phẩm chất
đạo đức của học sinh khơng phải một ngày, một buổi là có được mà phải trải qua một
thời gian dài rèn luyện, cho nên để đảm nhận công việc này chúng ta phải thật sự
kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải tốn nhiều thời gian cơng sức để tìm hiểu; lắng
nghe tâm tư nguyện vọng của từng đối tượng học sinh trong lớp. Từ đó đề ra kế
hoạch, phương pháp giáo dục thích hợp cho từng trường hợp đặc biệt bằng cả tấm
lòng yêu thương, nhân ái của người thầy.
Đầu năm học này, tôi được Ban giám hiệu phân công chủ nhiệm lớp 9A6. khi tiếp
nhận, tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
a.Thuận lợi:
-

Được sự quan tâm giúp đỡ của BGH nhà trường

- Đa số học sinh nhà gần trường, thuộc địa phương trong một xã.
- Hầu hết học sinh có ý thức kỷ luật cao, ngoan, lẽ phép với thầy cơ, biết vâng lời
cha mẹ.
- Tích cực tham gia hoạt động phong trào do Đoàn, Đội, trường, lớp tổ chức.
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

3


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
- Phịng học sạch, thống mát, cơ sở vật chất đầy đủ trang thiết bị đèn, quạt, bàn
ghế cho học sinh, kể cả ghế ngồi của học sinh khi sinh hoạt dưới cờ.

- Được sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, thầy Giám thị, thầy Tổng phụ
trách Đội, cùng các thầy cô giảng dạy bộ môn.
- Đội ngũ giáo viên bộ mơn có chun mơn vững, nhiệt tình trong giảng dạy.
- Được sự nhiệt tình phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ huynh với giáo chủ nhiệm.
- Ngồi cơng tác chủ nhiệm, tơi cịn giảng dạy bộ mơn Tốn nên thời gian gần gũi
các em tương đối nhiều.
b.Khó khăn:
- Vẫn cịn một số học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn luyện đạo
đức chủ yếu do tác động từ hoàn cảnh gia đình.
- Phần lớn kinh tế gia đình cịn nhiều khó khăn, cha mẹ phải kiếm sống nên khơng
có thời gian chăm sóc con cái.
- Địa bàn xã rộng lớn, đa số là người đi kinh tế mới do đó gặp khó khăn trong việc
quản lý các em.
Trên đây là những thuận lợi và khó khăn khi tơi làm công tác chủ nhiệm. Nên bản
thân tôi đề ra một số biện pháp cần thiết để thực hiện.
II.

Biện pháp giải quyết:
2.1.Giáo viên chủ nhiệm cần nắm chắc một số văn bản qui định:
Như ta đã biết: “Nói có sách, mách có chứng”. Có lẽ câu nói đó nhắc nhỡ giáo
viên chúng ta cần phải nắm vững các văn bản qui định về nhiệm vụ của học sinh
trong nhà trường; về qui định khen thưởng và kỷ luật; về nội qui và cách xếp loại 2
mặt giáo dục; phổ biến đến từng đối tượng học sinh. Ngoài ra, chúng ta cần nắm và
hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ cơ bản của giáo viên chủ nhiệm để thực hiện công tác
một cách hiệu quả; tối ưu nhất, có tính thuyết phục dựa trên những luận cứ, luận
chứng rõ ràng.
2.2.Giáo viên chủ nhiệm nắm chắc về đặc điểm tình hình của lớp để có cách tổ
chức, quản lý, điều phối các hoạt động
- Sĩ số: 31 HS. Trong đó có 19 HS nữ và 12 HS nam.
- Nắm danh sách lớp, xếp tên học sinh theo thứ tự A, B, C…

Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

4


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
- Thành phần gia đình.
Giáo viên chủ nhiệm tiến hành cho học sinh làm lí lịch đầu năm (cần chính xác:
Họ và tên; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh… đúng theo khai sinh; địa chỉ cụ thể (tổ –
ấp – số nhà – xã thường trú hoặc tạm trú hay ở trọ; họ tên cha, mẹ và nghề nghiệp).
Dựa trên cơ sở đó, giáo viên chủ nhiệm cần phải chú ý đến:
- Diện con thương binh liệt sĩ ( khơng có); dân tộc (02: Vịong Xiếng Dần, Hồng
Văn Phước); diện mồ cơi (khơng có); hộ nghèo (02: Lê Ngọc Hiếu, Hoàng Văn
Phước).
- Diện học sinh nghèo hiếu học có hồn cảnh đặc biệt khó khăn.
- Lập và phân chia học sinh theo địa bàn cư trú, phân theo từng khu vực.
- Thành phần bản thân:
Căn cứ vào sổ điểm lớp; căn cứ vào kết quả học tập và hạnh kiểm của học sinh ở
năm học trước, kết hợp cùng giáo viên chủ nhiệm cũ để hiểu rõ thêm về từng đối
tượng của lớp kể cả: Năng khiếu, thành tích tốt hoặc chưa tốt của học sinh.
+ Học tập: Giỏi – Khá – Trung bình – Yếu – Kém.
+ Hạnh kiểm: Tốt – Khá – Trung bình – Yếu.
+ Đặc điểm: Năng khiếu; thành tích đạt được; những điều chưa tốt.
- Qua tìm hiểu sơ lược, giáo viên chủ nhiệm tiến hành sắp xếp chổ ngồi cho học
sinh (chú ý đến các học sinh có bệnh khuyết tật về mắt, tai…). Sau đó chia thành
3 tổ. Lập sơ đồ chổ ngồi sao thành 2 bản: 1 bản dán ngay tại bìa của Sổ Ghi Đầu
bài, 1 bản giáo viên lưu lại một bản để tiện lợi cho việ theo dõi học sinh.
2.3. Lập sổ chủ nhiệm , Sổ nhật ký chủ nhiệm :
Giáo viên chủ nhiệm lập sổ chủ nhiệm, sổ nhật ký chủ nhiệm (Sổ theo dõi cá
nhân) theo mẫu qui định của nhà trường. Trong đó, giáo viên phải thật chú ý đến việc

ghi chép phải chi tiết, đầy đủ các phần các mục theo yêu cầu. Song cần đặc biệt lưu
ý:
- Theo dõi học sinh mọi mặt theo định kì, có nhận xét cụ thể đối với từng em.
- Ghi rõ, cụ thể số điện thoại liên lạc của gia đình học sinh (nếu có).
- Lập – ghi danh sách học sinh chia theo tổ (địa chỉ ghi chính xác).
- Danh sách thầy cơ bộ mơn (họ tên, địa chỉ, những thay đổi nếu có).
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

5


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
- Căn cứ vào sự sắp xếp thời khóa biểu của nhà trường mà giáo viên ghi thời khóa
biểu cho học sinh và ghi vào sổ chủ nhiệm để thơng báo đến q phụ huynh:
Ngày, giờ, mơn học của các em để tiện cho việc đưa rước.
- Bên cạnh đó, cần theo dõi học sinh vi phạm. Ghi rõ:
+ Họ và tên học sinh vi phạm.
+ Lỗi học sinh vi phạm.
+ Số lần vi phạm.
+ Mức độ vi phạm dẫn đến mức độ xử lý.
+ Cam kết giữa học sinh – phụ huynh học sinh – GV chủ nhiệm.
(Có ý kiến và chữ ký của phụ huynh học sinh).
- Kẻ thêm bảng danh sách học sinh ở phía sau sổ theo dõi hạnh kiểm hàng tuần (A,
B, C, D).
2.4.

Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm đầu năm:
Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn cho học sinh xây dựng lớp học thành đơn vị tập thể

xã hội chủ nghĩa, phát huy khả năng tự giác, tự quản của học sinh theo đúng tinh thần

đổi mới phương pháp giáo dục. Do đó, ngay tiết sinh hoạt đầu năm giáo viên cần
vạch ra, định hướng nhằm giúp các em thể hiện tinh thần trách nhiệm mạnh dạn phê
và tự phê giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Do đó, cần phải ổn định nề nếp tổ chức lớp
ngay từ tiết sinh hoạt này như sau:
- Bầu ban cán sự – giao nhiệm vụ
+ Lớp trưởng.
+ Lớp phó học tập.
+ Lớp phó lao động.
+ Lớp phó văn thể mỹ.
+ Cán sự bộ mơn: Tốn – Tiếng Anh – Văn – Hóa - Lý (nhằm theo dõi về tình
hình học tập của từng giờ để báo cáo kịp thời đến giáo viên chủ nhiệm).
+ Thủ quĩ.
+ Đội sao đỏ trường (1 em).
+ Các tổ trưởng và tổ phó.

Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

6


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
- Sắp xếp chỗ ngồi: Phân bố học sinh nam – nữ; học sinh giỏi – khá – trung bình –
yếu rãi đều ở các tổ. Tránh tình trạng xếp các em có cùng khuyết điểm (cá biệt)
ngồi cạnh nhau.
- Học tập nội qui trường: Giáo viên chủ nhiệm cho học sinh ghi cẩn thận nội qui
của trường vào sổ tự rèn và đem về nhà cùng phụ huynh trao đổi để thực hiện tốt.
- Dựa trên nội qui trường, giáo viên chủ nhiệm cho cả lớp thảo luận lập thành nội
qui của lớp, từ đó lập thành bảng điểm thi đua cá nhân trong tuần. Yêu cầu học
sinh thực hiện việc tự đánh giá xếp loại bản thân mình theo các loại Xuất sắc (từ
100 điểm trở lên); A (90 điểm – 99 điểm), B (80 điểm – 89 điểm), C (70 điểm –

79 điểm), D (từ 69 điểm trở xuống).
- Phân công về trực nhật lớp. Yêu cầu học sinh giữ vệ sinh (trong, trước, sau lớp;
kể cả chỗ ngồi và hộc bàn của mình).
- Thơng báo các khoản thu đầu năm của học sinh và thời hạn nộp. Nêu lên những
trường hợp miễn, giảm để học sinh biết thêm chi tiết.
- Đề nghị với học sinh việc thu quĩ lớp. Học sinh bàn bạc thảo luận và quyết định.
Quĩ lớp phải do thủ quĩ giữ có sổ ghi chép các khoản thu – chi – tồn rõ ràng và
cơng bố tài chính trước lớp hàng tuần.
- Điều mà giáo viên chủ nhiệm lưu ý với học sinh là mốc xét thi đua.
+ Học kỳ I: Tuần thứ nhất đến hết tuần 19..
+ Học kỳ II: Tuần thứ 20 đến hết năm học..
2.5. Tổ chức đại hội chi đội:
- Việc tổ chức đại hội chi đội là một trong những hoạt động hết sức quan trọng, bởi
vì từ cuộc đại hội chi đội các em sẽ có được phương hướng học tập và hạnh kiểm ,
cũng như các hoạt động khác. Và từ đó đề ra mục tiêu phấn đấu đên cuối năm học
sao cho đạt được những thành tích tốt nhất.
2.6.Tổ chức họp phụ huynh học sinh đầu năm:
Với cơ chế thị trường hiện nay làm thay đổi bộ mặt của đất nước về kinh tế cũng
khơng ít có sự tác động tiêu cực làm sa sút về nhân cách đạo đức của con người mà
trong đó có cả học sinh chúng ta. Vâng, trên thực tế cho thấy các em ở lứa tuổi 14 –
15 có những thay đổi về tâm sinh lý, thích bắt chước, đua địi, thích chơi hơn là học
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

7


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
và cũng dễ bị lơi kéo trước những cám dỗ của bạn bè xấu. Trước tình hình chung như
vậy, nhiều bậc phụ huynh rất quan tâm lo lắng cho con em mình. Đây cũng là nỗi
bâng khuân, trăn trở của mọi người thầy từ các cấp trong nhà trường. Cho nên việc tổ

chức phiên họp phụ huynh học sinh đầu năm là vấn đề cần thiết, đó là chìa khóa mở
ra cánh cửa của mối liên hệ giữa gia đình – nhà trường và xã hội nhằm giáo dục cho
con em mình ngày càng tốt hơn.
Để buổi họp được thành công tốt đẹp, giáo viên chủ nhiệm cần tiến hành một số
công việc sau:
- Viết thư mời và nhờ học sinh gởi về phụ huynh. Yêu cầu các em nhắc nhở
phụ huynh đi đầy đủ, đúng giờ và chỉ xét cho những trường họp vắng có lí do chính
đáng rồi liên hệ trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm ngay ngày hôm sau tại trường
(hoặc thông qua liên lạc bằng điện thoại).
Tổ chức phiên họp:
Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được một số nội dung sau:
+ Điểm danhh: Giáo viên chủ nhiệm thu lại sổ liên lạc từ phụ huynh.
+ Phổ biến bằng văn bản qui định về:
2.4.1.

Các báo cáo của nhà trường; Các báo cáo của hội PHHS ;
Kế hoạch thực hiện năm học của lớp; Nội qui trường.

2.4.2.

Những thuận lợi và khó khăn của lớp.

2.4.3.

Thơng báo các khoản thu đầu năm.

+ Phổ biến về nội qui lớp và bảng điểm thi đua cá nhân. Xin ý kiến đóng góp của
q phụ huynh biểu quyết để thống nhất thực hiện.
+ Thông qua các bậc phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu và thu lượm thêm
một số thông tin về từng đối tượng học sinh về tính cách, sở thích, các hoạt động

ở nhà của các em nhằm có cách cư xử hợp lí đối với từng cá nhân.
Để có những kiến nghị thỏa đáng về tâm tư nguyện vọng của các bậc phụ
huynh và ngược lại những thông tin liên lạc cần thiết từ nhà trường gởi đến phụ
huynh. Chúng ta cần đề cử 3 phụ huynh đứng vào ban đại diện cha mẹ học sinh
của nhà trường. Thư kí ghi rõ họ tên – chức vụ của phụ huynh vào biên bản, kể cả
các ý kiến đóng góp.
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

8


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
2.7.

Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần:

Giáo viên chủ nhiệm cần phải xác định rõ mục tiêu của tiết sinh hoạt nhằm đề ra nội
dung thực hiện thích hợp.
2.7.1. Về phương tiện: Dựa trên nội dung mà nhà trường, BQS, Đoàn, Đội đề ra
trong tiết sinh hoạt dưới cờ, và sinh hoạt GVCN.
2.7.2. Dựa trên các báo cáo của từng tổ, lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó văn thể
mỹ, lớp phó lao động, thủ quĩ.
2.7.3. Về tổ chức: Giáo viên chủ nhiệm thống nhất yêu cầu về nội dung, hình thức
hoạt động với đội ngũ cán bộ lớp và gợi thêm vài vấn đề để các em hoạt động.
+ Tổng kết những ưu, khuyết điểm tuần qua.
+ Hướng khắc phục những mặt yếu; phát huy những mặt mạnh đã đạt được.
+ Đề ra kế hoạch cho tuần sau.
a) Hoạt động 1: Tự kiểm điểm
2.7.4. Người tốt – việc tốt: Tốt mặt nào? Mức độ và hình thức khen thưởng.
2.7.5. Người vi phạm khuyết điểm: Mắc thái độ sai như thế nào? Mức độ và hình

thức kỷ luật.
b) Hoạt động 2
2.7.6. Tổ trưởng thu sổ tự rèn nộp lại cho giáo viên chủ nhiệm (phải có chữ ký của
phụ huynh học sinh hàng ngày).
2.7.7. Lớp trưởng tổng hợp các mặt nêu trước lớp: Về học tập (lớp phó học tập báo
cáo), về chuyên cần (lớp trưởng báo cáo), về nề nếp, việc thực hiện nội qui (đội sao
đỏ báo cáo), vệ sinh (lớp phó lao động báo cáo), cơng khai tài chính (thủ quĩ báo
cáo), về văn – thể – mỹ (lớp phó văn – thể – mỹ báo cáo).
2.7.7.1.

Cử thư kí lớp ghi biên bản họp hàng tuần.

2.7.8. Lớp trưởng thông qua bảng xếp loại thi đua giữa các tổ – cá nhân, thông báo
trước lớp
Tổ

Điểm trừ

Điểm cộng

Tổng điểm

Hạng

1
2
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

9

Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
3
4

STT

Họ và tên học sinh

Điểm trừ

Điểm cộng

Tổng điểm

Xếp loại

1
2
3
4
5
6

* Chú ý: Hạng của tổ xếp theo hạng nhất – nhì – ba .
Xếp loại cá nhân theo Xuất sắc, A, B, C, D.
Qua đó nêu lên được tổ mạnh nhất về mặt nào? Mặt nào còn hạn chế cần khắc
phục? Tương tự đối với tổ yếu – chủ yếu ở những mặt nào? Hướng khắc phục? Đồng
thời tuyên dương những cá nhân xuất sắc và phê bình những cá nhân chưa tốt – nêu
lên hình thức kỷ luật tương ứng.

c) Hoạt động 3: Nhận xét đánh giá của giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được sự tiến bộ của các em cụ thể ở những mặt
nào? Đồng thời động viên các em cố gắng tích cực trong việc phát huy các khả năng
và năng lực sẵn có của mình. Bên cạnh đó nhắc nhở những học sinh vi phạm, thi
hành kỷ luật nghiêm khắc đối với các em đó tránh tình trạng ‘Trống đánh xuôi, kèn
thổi ngược”. Thực hiện đến nơi đến chốn để các em khác không bắt chước bạn bị kỷ
luật.
d)

Hoạt động 4: Lập kế hoạch hoạt động tuần tới

2.7.9. Lập kế hoạch hoạt động của lớp theo kế hoạch của nhà trường, Đồn, Đội đề
ra.
2.7.10.

Phân cơng thực hiện

Giáo viên: Lê Đăng Höng.

10


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
e)
Hoạt động 5: Giáo viên chủ nhiệm trả lời những thắc mắc của học sinh khi
các em có nhu cầu. Sau đó lớp phó văn – thể – mỹ tập bài hát tập thể cho lớp (hoặc
cùng cả lớp hát).
3. Phối hợp của GVCN với lực lượng giáo dục khác:
1.

Phối hợp cùng Ban quan sinh:
Song song với hoạt động học tập, sinh hoạt; tham gia phong trào trong nhà

trường. Sau những giờ học căng thẳng là giờ nghỉ giải lao, các em được tự do vui
chơi thoải mái, tinh nghịch. Bởi tính hiếu động mà học sinh khơng nghĩ đến hậu quả
có khi xảy ra tai nạn, có khi các em trốn học… Chính vì thế, giáo viên chủ nhiệm cần
phối hợp một cách chặt chẽ với BQS để tiếp nhận thông tin của cá nhân; của lớp một
cách kịp thời nhằm hạn chế đến mức tối đa những điều đáng tiếc có thể xảy ra.
Ví dụ: Em Trần Ngọc Doanh thường xuyên đi học trễ, trốn tiết, nghỉ học không
phép nhiều. Được biết tin này do BQS báo lại, khi đó tơi thật sự lo lắng vì Doanh là
học sinh thông minh, học khá ở các năm trước mà hôm nay bị vi phạm nội qui như
vậy, chắc hẵn là nghe theo bạn bè xấu làm ảnh hưởng đến học tập. Tơi tìm hiểu
ngun nhân và tìm cách liên lạc với gia đình. Nhưng lại buồn hơn nữa khi biết em
sống trong gia đình khơng có hạnh phúc, cha đi làm suốt khơng có thời gian ở nhà,
mẹ thì có chồng khác nhưng khơng quan tâm cả vật chất lẫn tinh thần đối với em
Doanh. Phần thì hồn cảnh kinh tế gia đình khó khăn: Nhà nghèo, ở nhờ trên đất Cơ
Dượng. Lúc ấy tơi tìm đến nhà em, chờ và chờ mãi cũng không liên lạc được với
phụ huynh. Thế thì làm gì để giúp em vượt qua sự cám dỗ mà quay trở lại học tập.
Thay vì qt mắng em trước lớp, tơi gặp riêng em nhẹ nhàng, ân cần phân tích đúng
sai theo hồn cảnh và tâm lí của em với mong mỏi rằng em nhìn nhận ra được vấn đề
để có hướng sửa đổi. Thật là một phép nhiệm màu, sau lần đó, mãi cho đến nay, em
Doanh rất ngoan, có tiến bộ rất đáng kể, không vi phạm nội qui. Đặc biệt là em
Doanh đi học đều, đúng giờ, lễ phép với thầy cô và được bạn bè yêu thương giúp đỡ.
2.

Phối hợp cùng phụ huynh học sinh
Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về tình

hình học tập của các em trong nhà trường (qua số điện thoại, liên lạc trực tiếp…).
Như ai cũng biết “Lúc ở nhà mẹ cũng là cơ giáo” cịn khi đến trường “Cơ giáo như

Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

11


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
mẹ hiền” từ lời bài hát cũng đã thể hiện được sự ân cần chăm sóc của cơ và mẹ.
Chúng ta cũng đã từng là học sinh và coi cơ giáo như mẹ thứ hai, đáng nói hơn nữa
chúng ta là những bậc làm cha, mẹ. Vậy khi đặt mình vào vị trí của người phụ huynh,
thì bản thân tôi luôn trăn trở và nghĩ họ mong muốn điều gì ở người giáo viên chủ
nhiệm? Chính vì thế giáo viên chủ nhiệm phải thật sự quan tâm phối hợp chặt chẽ với
phụ huynh để cùng nhau tìm ra phương pháp hiệu quả nhất nhằm hạn chế những tiêu
cực làm sa sút về nhân cách đạo đức con người mà trong đó có con em chúng ta.
Ví du: Em Nguyễn Viết Đài là một học sinh cá biệt lưu ban, học yếu nhưng đua đòi,
xài tiền rất nhiều, tập theo thói hư tật xấu của một số bạn ngồi trường chẳng hạn:
hút thuốc, đi xe máy ngoài đường. Bạn thường xun nói dối cha mẹ và thầy cơ. Qua
thăm dị tình hình, qua liên lạc với phụ huynh thì được biết rằng em này thuộc con
nhà khá giả, nuôn chiều con cái một cách vơ ý thức, ít quan tâm đến việc học hành
của con ở trường hay ở nhà. Có lần tơi tìm đến gặp mẹ em Đài với lý do: Mời phụ
huynh em đến trường gặp GVCN giải bày lý do nhắc nhở em nhiều lần mà vẫn chưa
đóng học phụ đạo, tiền quỹ lớp,... Thật bất ngờ lẫn cha cả mẹ em Đài và cả tôi, theo
mẹ em đã nói “Cho tiền em đóng học phí ngay từ bữa đầu tháng 10”. Thế thì hỏi ra
mới biết em đem tiền đó dùng vào mục đích khác: Hút thuốc, chơi game.
Qua lần này, tôi cũng trao đổi với phụ huynh của em nhằm giúp em sửa đổi thành
người tốt, có ích cho gia đình và xã hội đồng thời giúp tơi làm tốt cơng tác của mình.
Trường hợp em Đài, đề nghị em và phụ huynh làm cam kết với giáo viên chủ nhiệm.
Đến nay em Đài đã có tiến bộ.
Ví dụ: Em Hồng Văn Phước. Khi trao đổi với phụ huynh, tôi hiểu thêm về em này
đã cố gắng vượt khó trong học tập, vượt khó phát huy năng lực sáng tạo trong học
tập và hoạt động. Các em tự tổ chức, sắp xếp góc học tập ở nhà, tự tìm tịi sách, báo

hay thu nhặt thêm kiến thức cho kho tàng văn hóa của mình thêm phong phú.
3.

Phối hợp với giáo viên bộ môn
Trong nhà trường các em được học tốt tất cả các môn theo qui định. Ngồi cơng

tác chủ nhiệm, tơi cịn phụ trách các em mơn Tốn vì thế viếc phối hợp với giáo viên
bộ môn là hết sức quan trọng và cần thiết. Bởi vì, các em có suy nghĩ học tốt các mơn
Tốn, Văn, Anh Văn, Hóa, Lý nên ít khi chú ý đến các môn như: Lịch sử, Sinh học,
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

12


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
Địa lý, Nhạc – Thể dục – Giáo dục cơng dân… Cho nên, nếu chúng ta khơng có sự
liên hệ chặt chẽ với các giáo viên bộ môn thì khơng theo doi, nắm thơng tin của các
em về học tập, chuyên cần, trật tự, nế nếp, tác phong làm ảnh hưởng đến chất lượng
hai mặt giáo dục, khi đó giáo dục khơng đảm bảo được tính chất tồn diện. Ngược
lại, giáo viên bộ môn cũng nắm, hiểu sâu sắc hơn về đối tượng học sinh của mình để
có cách cư xử khéo léo, có phương pháp giảng dạy thích hợp cho lớp nhằm đạt hiệu
quả cao của tiết dạy.
Ví dụ: Thơng qua sổ ghi đầu bài, qua lời tâm sự của giáo viên bộ mơn tiếng Hóa
Học, tơi biết em Nguyễn Văn Luận có năng khiếu đặc biệt, thông minh nhưng em rất
lười chép bài, học bài. Khi đó, lập tức tơi kiểm tra tập ghi chép của em Luận. Quả
thật như vậy, vở ghi chép của em Luận chỉ ghi tựa bài học, có khi chẳng ghi gì vào
đó. Đến nỗi tơi kiểm tra hết tồn bộ các mơn của em, thì hầu như vở nào cũng như vở
nấy, bài tập cũng chẳng làm. Tôi vội vàng liên hệ với phụ huynh, gia đình em hứa
theo dõi kỹ việc học tập ở nhà của em, còn ở lớp tôi phân công em Mỹ Diệu theo dõi
và kiểm tra thường xuyên việc ghi chép bài của em để báo cáo lại giáo viên chủ

nhiệm. Bản thân em tự làm cam đoan trước tập thể lớp hứa sửa đổi những sai lầm của
mình. Kết quả em Luận có khắc phục khuyết điểm và tiến bộ rõ rệt.
Ví dụ: Trong giờ Công nghệ giáo viên bộ môn nhận xét, xếp loại tiết B, lớp ồn…
Thật sự tơi rất khó xử lý cá nhân nào gây ra với lý do chung chung. Trong cuộc họp
của Ban cán sự lớp về tổng kết hàng tuần, yêu cầu Ban điều hành chỉ ra cá nhân, tổ
nào vi phạm để tiết sinh hoạt chủ nhiệm phê bình những học sinh đó bằng hình thức
cảnh cáo, nếu cịn tái phạm nữa thì viết thư mời phụ huynh (thường các em rất sợ GV
chủ nhiệm mời phụ huynh; qua một số lần tâm sự cùng các em được biết điều đó).
Giáo viên chủ nhiệm xử phạt thật nghiêm khắc khơng vị nể cá nhân nào? Vì thế ở
những tiết sau lớp học tốt, ngoan. Đồng thời, tôi cũng gặp giáo viên bộ môn để hiểu
rõ hơn về tình hình của lớp một cách chính xác để có chứng cớ nói với các em thì
mới có sức thuyết phục, xong yêu cầu (đề nghị) giáo viên bộ môn nhận xét cụ thể
từng tiết học về những học sinh nào vi phạm và nhất là không nên nhận xét chung
chung như thế.
4.

Phối hợp cùng Đồn – Đội :

Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

13


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
3.4.1.1. Kết hợp cùng Tổng phụ trách lên kế hoạch hoạt động trong tuần, tháng, học
kỳ qua các văn bản cụ thể. Tổ chức cho học sinh tham quan nhằm giúp học sinh hiểu
rõ hơn những bài học cơ động trên lớp mang tính chất thực tiễn; tham gia các cuộc
thi do Đội tổ chức như thi Tìm hiểu ATGT, thi Rung chuông vàng, thi văn nghệ :hát
dân ca….
5.

Phối hợp cùng Ban giám hiệu nhà trường – Ban cán sự lớp – Tập thể lớp
Căn cứ vào quy chế của Bộ trưởng Bộ giáo dục, căn cứ vào biểu quyết của tập

thể lớp, giáo viên chủ nhiệm họp và bình bầu xét thi đua – khen thưởng cho những
học sinh có thành tích trong học tập và trong hoạt động đảm bảo tính cơng bằng, dân
chủ gây sức thuyết phục đối với học sinh. Đồng thời kỷ luật những học sinh không
tiến bộ, mắc những sai lầm.
3.5.1.1. Khen trước lớp: Những học sinh có biểu hiện tốt về hành vi đạo đức, học
tập, hoạt động văn – thể – mỹ… trong giờ sinh hoạt.
3.5.1.2. Khiển trách trước lớp: Những học sinh vi phạm ở mức độ nhẹ như nói tục,
chửi thề, nghỉ học 3 phép trong một tháng. Có ý kiến tham khảo của cán bộ lớp; sau
đó báo cáo lên Ban giám hiệu nhà trường.
3.5.1.3. Khen thưởng trước tồn trường: Do Hiệu trưởng (hoặc hiệu phó) nhà
trường biểu dương và tặng giấy khen.
3.5.1.4. Khiển trách trước toàn trường: Những học sinh vi phạm nhiều lần, mắc thái
độ sai như: Ăn cắp, đánh nhau, đọc sách báo đồi trụy hoặc có sai phạm khác với mức
độ tương đương.
3.5.1.5. Khen thưởng đặc biệt: Những học sinh có thành tích cao như: Học sinh giỏi
cấp huyện trở lên
3.5.1.6. Cảnh cáo toàn trường: Những học sinh mắc khuyết điểm sau: Ăn cắp trong
và ngồi nhà trường, vơ lễ với thầy cơ…
4. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Qua q trình làm cơng tác chủ nhiệm, với những thành quả đã gặt hái được, bản
thân tôi rút ra được bài học kinh nghiệm sau:
4.1.1.1. Phải thương yêu, gần gũi, quan tâm lo lắng các em như những đứa con u
q của mình như học sinh đã nói “. Thiết nghĩ, nếu con của mình đến trường mà
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

14

Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
khơng chịu học, khơng có đạo đức thì hậu quả thật đáng sợ, tương lai các em đi về
đâu? Bởi có đi học, mở mang tri thức thì dù ít hay nhiều chúng ta cũng góp phần xây
dựng xã hội phồn vinh. Vì thế hãy thể hiện hết khả năng và tinh thần trách nhiệm của
mình để việc giáo dục này đạt kết quả cao hơn.
4.1.1.2. Một yếu tố khơng thể thiếu là: Tơi ln trau dồi, tìm kiếm, trao đổi kinh
nghiệm với các bạn đồng nghiệp, xây dựng nên phương pháp giáo dục thích hợp, kịp
thời uốn nắn, sửa chữa những sai lầm của các em, giúp các em nhận ra lỗi và có
hướng khắc phục. Bên cạnh đó phát huy những tài năng sẵn có vốn “Cây nhà, lá
vườn” của các em học sinh, nâng cao ý thức tự giác, tự quản.
4.1.1.3. Nghiêm túc – liên tục thực hiện đúng qui định các kế hoạch đã đề ra; nghị
quyết của lớp. Tránh tình trạng “Đầu voi, đuôi chuột”. Sẽ phản tác dụng nếu giáo
viên chủ nhiệm không thực hiện đúng yêu cầu này. Đây cũng là một yếu tố giúp
giáo viên chủ nhiệm hoàn thành tốt công tác “dạy người” trong nhà trường.
4.1.1.4. Bản thân giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương sáng cho học sinh noi
theo. Muốn vậy, người thầy phải gương mẫu chấp hành tốt mọi điều mình đã đề ra.
Vì vốn các em thích học theo người lớn, thích bắt chước nên trong tư duy các em
cũng có những suy luận nhất định. Các em sẽ phân vâng, nghi ngờ khi người thầy nói
lý thuyết sng mà khơng thực hành.
Ví du: Thầy nói “Phải tơn trọng kỷ luật” như: Đi học đúng giờ, ăn mặc đúng qui
định…. Nhưng các em chứng kiến thầy ln đi trễ, nghỉ khơng lí do hoặc chạy xe
q tốc độ qui định hoặc nói năn thơ lỗ thiếu tế nhị… Những điều trên khiến tư cách
phẩm chất của người thầy bị ảnh hưởng rất lớn, mất uy tín trong việc hình thành
“nhân cách” cho học sinh.
4.1.1.5. Thường xuyên giáo dục tư tưởng cho các em, biết yêu thương, đoàn kết,
tương thân tương ái, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Mạnh dạn phê và tự phê để thấy rõ
khuyết điểm hay khó khăn cần vượt qua thử thách để làm chủ bản thân. Luôn hướng
tới cuộc sống “Khỏe – đẹp, có ích cho gia đình và xã hội” đạt tới đỉnh “Chân – thiện

– mỹ”.

Giáo viên: Lê Đăng Höng.

15


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
4.1.1.6. Phải bao dung, tha thứ cho những học sinh mắc sai lầm, động viên, khuyên
bảo, đặc biệt quan tâm giúp đỡ các em cả vật chất lẫn tinh thần bởi “Nhân vơ thập
tồn”. Từ đó cảm hóa các em trở thành người tốt.
III. Hiệu quả và quy mơ áp dụng:
Học kì I này lớp 9A6 đã đạt được những tiến bộ rõ rệt hơn so với năm học trước.
- Hạnh kiểm (Dự kiến của GVCN):
Tốt: 27
Khá: 02
Trung bình, yếu: Khơng có học sinh nào.
- Học lực (Dự kiến của GVCN):
Giỏi: 2 (2 nữ).
Khá: 5
Trung bình: 20
Yếu: 02
Kém: Khơng có.

C.KẾT LUẬN
Là học sinh trung học cơ sở, các em được tu dưỡng đạo đức tốt để có cách lựa
chọn cho tương lai của mình đúng đắn và phù hợp. Bởi vậy, giáo viên cần hướng cho
các em xác định thái độ đúng đắn trong học tập, có hồi bảo trở thành nhân tài trong
thời kì cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ln thực hiện tốt năm đều Bác Hồ
dạy, có quyết tâm là con ngoan, trị giỏi xứng đang là Đội viên tốt, Đoàn viên ưu tú,

là cháu ngoan Bác Hồ, là công dân tốt sau này. Song để làm tốt công tác chủ nhiệm
tôi nhận thấy một số mặt mạnh đã thể hiện và vẫn còn một số hạn chế như sau:
2.

Mặt mạnh:

- Giáo viên chủ nhiệm phát huy được vai trò cố vấn cho học sinh, phát huy được khả
năng sáng tạo của học sinh.
- Chỉ đạo trong việc kết hợp với Ban cán sự lớp.
- Chọn được lực lượng Ban cán sự điều hành có năng lực, nhiệt tình trong hoạt động.
Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

16


Sáng kiến kinh nghiệm: Xây dựng công tác chủ nhiệm trong Trường THCS.
- Hồn thành và thực hiện đầy đủ qui chế, hồ sơ sổ sách do Ban giám hiệu qui định.
- Có tư cách, uy tín, tác phong sinh hoạt đối với học sinh.
- Xây dựng được mối quan hệ tốt giữa giáo viên và học sinh, giữa gia đình và nhà
trường.
3.

Mặt hạn chế:

- Đơi khi con giao khốn cho Ban cán sự (Ban tổ chức) tự sơ (tổng) kết trong các tiết
thứ 5 ngày thứ 7.
- Vẫn còn vài học sinh học yếu trong học kì I. Trong học kì II tơi cố gắng theo dõi
các em này thêm để đưa kết quả học tập đạt yêu cầu.
Trên đây là những điều tôi đã làm và mong muốn sẽ tốt hơn trong các năm học
tới. Trong khi trình bày sẽ khơng khỏi những thiếu sót, rất mong các bạn đồng

nghiệp, Ban giám hiệu và các cấp quản lý góp ý chân thành để có những kinh nghiệm
hồn chỉnh hơn, góp thêm vào kho tàng giáo dục những kinh nghiệm q báu.
Đánh giá, nhận xét của BGK.

Hịa Hiệp, tháng 11 năm 2010
Người viết

………………………………………………………..
…………………………………………………………
Lê Đăng Hưng

* Tài liệu tham khảo:
Cẩm nang : GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HS TRUNG HỌC.
(Nhà xuất bản GD – 2010)

Giáo viên: Lê Đăng Hưng.

17