I HC QUC GIA HÀ NI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
o0o
BÙI THỊ THU
CƠ SỞ ĐỊA LÝ CHO PHÁT TRIỂN NÔNG - LÂM NGHIỆP
CÁC HUYỆN VEN BIỂN TỈNH QUẢNG NAM
Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường
Mã số: 62 85 01 01
TÓM TT D THO LUN ÁN TIA LÍ
Hà Nội, 2013
:
Khoa Địa lý - Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội
1. PGS.TS. Lê Văn Thăng
2. PGS.TS. Trần Anh Tuấn
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
- Trung tâm Thông tin - i hc Quc gia Hà Ni.
1
MỞ ĐẦU
1. TÍNH CP THIT C TÀI
Trong vài thp k gi s th gii và trong bi cnh
khng hoc th gii bùng n vm vào 2008 và có
th tái din trong nhn nên vic sn xut nông - lâm nghip (SXNLN)
bn vng nhm bc là vô cùng quan trng. S phát trin
nông - lâm nghip (NLN) ngày nay không ch gii h hành chính
n s phát trin cp vùng và trong mi quan h liên vùng nên s
c ca lý là rt quan trng. Trong khoa ha lý,
cnh quan hc là mt b phn quan trng nht ca lý t nhiên hii và
ngày càng phát tring cnh quan (CQ) ng dng phát trin
ca nghiên cng tip c l, liên vùng và c s
bii cu trúc, ch, ng lc ca CQ theo không gian và thi gian. Vì
vy, vic nghiên cu xác lp nhng lun c khoa ha lý vng ch
nghiên cu CQ là ti phc v quy hoch phát trin NLN và giúp cho các nhà
qung quyt sách n v nh ng s dng hp lý lãnh th.
SXNLN là mt th mnh ca Vit Nam trong quá trình phát trin và hi
nhp nên cn quan tâm không ch v s ng mà còn v c chng sn
phm, v ng, Các huyn ven bin tnh Qung Nam có u
kin t nhiên phong phú, có kh n mt nn nông nghip nhii
vi th mc và thc phm. Tuy nhiên, do nông dân có trình
thp ng sn xut (SX) theo kinh nghim, vic ng dng tin b
khoa hc k thut nhin ch; vic quy hoch các vùng SXNLN
nhiên, hiu qu kinh t
bn vng v xã hi và ng (MT) ca hong SXNLN nên vic
khai thác s dng tài nguyên các huyn ven bin tnh Qung Nam còn thiu
khoa hc, dn hiu qu ca mt s loi hình SX còn thi sng
nhân dân mt s u nh, bp bênh trong nn kinh t th ng. Thc
trng hong kinh t y d ng ngày càng b
suy thoái, MT dn dn b ô nhim và s n SXNLN ca tnh
Qung Nam.
Xut phát t nhu cu thc tin và mong mun góp phn vào s phát trin
NLN lãnh th nghiên cu ng bn vng, tác gi ch Cơ sở địa
lý cho phát triển nông - lâm nghiệp các huyện ven biển tỉnh Quảng Nam
2. MC TIÊU VÀ NHIM V C TÀI
a. Mục tiêu của đề tài:
Mc tiêu c tài là xác l khoa ha lý cho phát trin
cnh quan theo tip cn kinh t sinh thái (KTST) cho
mt s loi hình SXNLN ch yu xut ng phát trin
NLN các huyn ven bin tnh Qung Nam ng bn vng.
2
b. Nhiệm vụ của đề tài:
-
- Xác .
- T
KTST CQ SX NLN
-
+ các mô hình KTST tTVCQ).
3. PHM VI NGHIÊN CU
- Về không gian:
Phn la: Phm vi không gian nghiên cu ca lun án là phn din
tích t lin ca hành chính cp huyn nm giáp bin ca tnh
Qung Nam (huyn Bàn, huyn Duy Xuyên, thành ph Hi An, thành
ph Tam K, huyn Núi Thành).
Phn bin: Gii hn phm vi nghiên cu v phía bin là t ng b bin
ng sâu 6m c Quc t Ramsar.
- Về nội dung khoa học: Vic nghiên cu s u kin t nhiên
c thc hin trên toàn b không gian nghiên c thành lp b cnh
quan t l 1/100.000 phc v cho vic phân vùng cnh quan và phân nhóm CQ
theo kh dng t cho NLN. ViKTST CQ ch thc hin
cho mt s loi hình SXNLN ch yu có kh p vu kin sinh
thái ca lãnh th t SX nông nghit nông-lâm kt hp (NLKH).
, kt qu u qu kinh t-xã hi (KTXH) và MT ca các
CQ thì ly theo giá tr trung bình hiu qu KTXH và MT ca các loi
hình SXNLN ch yu trên toàn b lãnh th nghiên cu. Vic xác lp các mô
hình h KTST ch thc hin mt s tia lãnh th nghiên
cu và các hp phn ca mô hình thì da vào loi hình SX NLN có sn trong
ti hoàn thin chúng.
4. NHM MI CA LUN ÁN
- Nghiên cm phân hóa t nhiên ca lãnh th và thành lp b
CQ các huyn ven bin Qung Nam.
- CQ ng tip cn KTST c xem là m
pháp tm xác lp khoa hc quan tr xut ng s
dng hp lý lãnh th cho phát trin NLN và vic xây dng các mô hình h
KTST da vào nh nhiên và sinh k
phát trin NLN mt cách bn vng các huyn ven bin tnh Qung Nam.
5. NHNG LUM BO V
Luận điểm 1: m và s a t nhiên kt hp vi quá trình
khai thác lãnh th o nên s a dng và phc tp ca h
thng CQ, chi phi quá trình phát trin ca lãnh th nghiên cu.
Luận điểm 2: Vi xut ng s dng hp lý lãnh th
nghiên cu CQ và vic phát trin các mô hình h KTST các TVCQ khác nhau
3
khai thác hp lý và bn vng lãnh th m bo nguyên
tc hiu qu kinh t, s dng hp lý tài nguyên thiên nhiên và bo v MT.
C VÀ THC TIN C TÀI
- Góp phn hoàn thin lý lun v nghiên c
ng nghiên cu
CQ ng dng cho nhng lãnh th khác nhau phc v ng quy
hoch s dng hp lý lãnh th.
- Kt qu nghiên cu s là tài licy giúp ích cho các nhà qun
lý, các nhà quy hoch có th vn dng trong thc tin, có th nhân rng mô
hình h KTST các quy mô kinh t h trang tri và quy hoch
s dng hp lý lãnh th nhm thc hi
nông thôn Qung Nam.
TÀI LIU
Ngun tài li c s dng trong lun án c phân chia thành các
nhó:
* H thng các b s:
- B t l 1/100.000: B hành chính, b thm thc vt, bn
a cht, b quy hoch 3 loi rng
- B t l 1.50.000: B a hình, b th ng.
- B t l 1/25.000: B hin trng s dt các huyn và thành ph:
Núi Thành, Tam K và Hi An.
* H thng các tài liu: Các tài li tài v lý lun và nghiên cu v
cnh quan ng dng; các báo cáo v u kin t ng
và hin trng phát trin nông nghip, v quy hoch, các niên giám thng kê t
- 2012 khu vc nghiên c
- 2013) "
"
- 2014) "ánh giá
-
* Kt qu t nghiên cu kho sát tha gu ghi chép,
s linh v GPS, các nh chp, phiu tra cán b và h các
huyn ven bin tnh Qu - 2013.
8. CU TRÚC CA LUN ÁN
Cu trúc ca lun án ngoài M u, Kt lun và kin ngh, Tài liu tham
kho và Ph lc thì ni dung chính gm 3
lý lun u
m cnh quan các huyn ven bin tnh Qung Nam và
v phát trin nông - lâm nghip
nh xung phát trin nông -
lâm nghip các huyn ven bin tnh Qung Nam
4
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.1. TNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CU TÀI
1.1.1. Hƣớng tiếp cận cơ sở địa lý cho phát triển nông - lâm nghiệp
1.1.1.1. Các hƣớng nghiên cứu về định hƣớng sử dụng hợp lý lãnh thổ cho NLN
Hin nay, có ng tip cn nghiên cu ph bin v ng s dng
hp lý lãnh th cho phát trin NLN là nghiên cu CQ.
a. ng nghiên c
ca FAO (1976, 1984, 1985, 1989, 1993), Ofresco L. (1990), Luning H.A.
qua công trình ca Bo L. (2012)
.
Vit Nam, cc nghiên
cu chi tica (1990), Trn
An Phong (1995),
(2004) (2005) u, các tác gi u
ch c la ch
t
n dn phân tích thêm v các u kin KTXH và MT cho vi xut quy
hoch s dtrong nông nghip
y, a s
vi
phc v
b. ng nghiên cu cnh quan
, n CQ
i
T
(Ixatrenko A. G. , 1953).
xem xét các công trình nghiên cu ca Armand A.L.(1983),
Ixatrenko A.G. (1985), Ostasnewska K.(2004), Antrop M. (2000), Ryszkowski L.
(2002), Farina A.(2000), Batten B.(2008), Brabyn L.K., Brown G. (2013) cho
thy
5
Geography), dn d
bao gm các công trình
cung c lý lun
các
, (1997) Nguyn Thành Long (1993),
Thôn (1993), n (2005) u CQ
phc v ng s dng hp lý lãnh th cho là nhng công
trình ca Nguyn Xuâ (2003), (2003)
(2007)(2010)(2011), Nguyn Quang
Tun (2013) Hu hu da trên vic p
nghiên cu CQ
di
; . Vic
c v cho phát tri
v CQ còn vi
1.1.1.2. Hướng tiếp cận nghiên cứu của đề tài
phân tích và tng quan ng nghiên cu v và CQ
phc v ng quy hoch s dng hp lý lãnh th cho phát trin NLN
trên th gii và Vit Nam cho thy, các tng hp th t nhiên có th t
CQ c s d nghiên cu kin t
nhiên cho m dng hp lý tài nguyên thiên nhiên và bo v MT. Tuy nhiên,
các a tng th t và là mt
b phn ca h thng s d , ch áp
dng cho vi giá cho các loi cây trng, s phân loc
n NLN phù hp cho tt c các lãnh th ln nh khác
CQ t phc hp bao gm các hp phn t nhiên
i quan h và táng qua li ln nhau.
m v th bc, có tính logic, cht ch
s phân loi rt phc tp nên ch s d nghiên cu các lãnh th i ln
có s phân hóa v lãnh th, th hic tính kiu loi trong nghiên cu CQ và
có th áp dng cho nhic nghiên cu NLN, du lch, xây dng
Vì vy, tip cn nghiên c a lý cho phát trin NLN các huyn ven
bin tnh Qung nghiên cu CQ.
6
1.1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu về tổng kết kinh nghiệm và xây
dựng mô hình hệ kinh tế sinh thái nông hộ
Do nhu cu thc tin nên nhiu nhà khoa hn Anh (1997),
(1995) u v kinh t h nhiu khía
cnh khác nhau kinh t h ng quy mô nh nên hiu qu
th ng. Kinh t trang tri là loi hình kinh t có
hiu qu và sn xut theo nhu cu ca th ngi
hình kinh t i v ln nên các ch u lo ngi v
vn, b ng trong vic xác lp mô hình hp lý. Ð giúp cho các ch h và ch
trang tri t chc tt các hong kinh t t s công
trình nghiên cu, tng kt kinh nghim xây dng mô hình NLKH các vùng
ven bing bt di núi ca các tác gi
Trng Cúc (1998), Lê Trng (1994), t Linh (1995),
(2006), Tr (2006) giúp b trí các hp phn trong tng mô hình mt
cách hp lý các a bàn khác nhau. Bên c kt hp hài hòa gia phát
trin KTXH và bo v MT sinh thái, trong các công trình nghiên cu xác lp
các mô hình h KTST cng Trung Thun, Quang Hi (1999); Trn
Anh Tun (2010); Nguyn Cao Hun (2010) và Phm Quang Anh (1983,
2013), p nh lý lun và nhng kt qu thc nghim v
xây dng mô hình h KTST Vit Nam nói chung và min Trung nói riêng.
ng nghiên cu này cung cp nhng lun c khoa hc và thc tin quan
trng xác lp các mô hình h KTST phù hp va bàn nghiên cu.
1.1.3. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến các huyện ven
biển tỉnh Quảng Nam
Nhng tài li tài thu thn các huyn ven bin tnh
Qung Nam tp trung vào nghiên cu các ni dung: u kin t nhiên, tài nguyên
và tai bin thiên nhiên cc (2002), Nguyn
Hiu (2008);
; Hin trng ng ca S Tài nguyên & MT Qung
nh Qung Nam (2011), Trung tâm Quc t v Qun lý
; Nhng v n ng, quy hoch và chic
phát trin a bàn nghiên cu ca UBND tnh Qung Nam; Nguyn Tác An
(2008) ; S liu thng kê và kt qu u tra nông thôn, nông nghip và thy sn
1 ca Cc Thng kê Qung Nam; Tình hình phát trin nông nghip qua
a các phòng Nông nghip hoc S Nông nghip và Nông thôn Qung
Nam. m tng hp có công trình nghiên cu v ca
C
a FAO
y, nào nghiên cu s phát trin NLN ng
nghiên cu CQ. Vì vy, viKTST CQ ca các loi hình s dt
ch yc xem là nh khoa h xut s dng hp lý lãnh th
các huyn ven bin tnh Qung phát trin bn vng.
7
1.2. LÝ LUN V A LÝ CHO PHÁT TRIN NLN
1.2.1. Mối quan hệ giữa điều kiện địa lý với cấu trúc CQ và hoạt động SXNLN
u kia lý là các yu t hình thành nên cu trúc CQ và CQ là
n ra các hong cng SX NLN. Nu
tri bit khai thác, s du kia lý mt cách
h bin nó thành tài nguyên thì s có nhng ng tích cc lên CQ.
c li, nhng hong cht phá rt rng làm ry làm cho rng b
mt, tr i núi trc, bón phân hóa hc nhic cn thit trong
SX nông nghit b ra trôi, bc màu, thoái hóa, gi phì dn
n thoái hóa CQ dn dn làm phá v cân bng sinh hc
và tun hoàn vt cht trong CQ.
1.2.2.Phân tích và đánh giá CQ - cơ sở địa lý học cho phát triển NLN
a lý cho phát tric ht phi d
nhiên, qu sinh thái ca lãnh th. Vì vy, nghiên cu CQ cho phát trin NLN
a lý hc cho phát trin NLN vì ng nghiên
cu mt cách h thng, tng hp và toàn din nht v m, s phân hóa
i liên h gia các hp phn t a
tng th trong quy hoch và t chc lãnh th NLN.
1.2.3. Thực trạng khai thác và sử dụng cảnh quan cho NLN
-
;
so sánh
CQ phân tích
giá CQ
. K này là
và ,
.
1.2.4. Xác định các mô hình hệ KTST phù hợp với sinh kế của ngƣời dân và
hƣớng tới sự phát triển bền vững ở các tiểu vùng cảnh quan
Mi TVCQ có mc thù riêng v iu kin sinh thái t nhiên và
o nên không gian sng, không gian sinh tn và phát trin riêng ca
mi tiu vùng trong toàn b h thng. Vì vy, ngoài vic xác lc các hp
phn chính ca mô hình h KTST phù hp vi sinh k chính trong SXNLN ca
i dân thì còn phi xác lc nhng lun c khoa hc cho t chc lãnh
th theo không gian và din bin theo thi gian hp vi quy lut.
1.2.5. Định hƣớng sử dụng cảnh quan hợp lý theo lãnh thổ cho phát triển NLN
8
trong NLN) v t CQ
.
1.3. QUAN ĐIỂM VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.3.1. Quan điểm nghiên cứu
m nghiên cu c s dng trong lun án là qm tng
hp; qm h thng, qm lch s và qm phát trin bn vng.
1.3.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu:
c s d gm p
thng kê, so sánh, phân tích - tng hp s liu, tài liu; po sát
tha; p; pu tra
xã hi hc; pnh quan
1.3.2. Quy trình nghiên cứu
Vic nghiên c khoa hc cho phát tric tip cn nghiên
cu theo ng KTST CQ theo quy trình gc: Chun b k
hoch nghiên cu Thu thp tài liu và b Phân tích các nhân t thành
to CQ Thành lp b CQ và phân nhóm CQ cho các loi hình s dng
t nông nghip ng hp CQ ng s dng hp lý lãnh
th cho phát trin NLN.
Chƣơng 2. ĐẶC ĐIỂM CẢNH QUAN CÁC HUYỆN VEN BIỂN TỈNH
QUẢNG NAM VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NÔNG - LÂM NGHIỆP
2.1. CÁC NHÂN T THÀNH TO CNH QUAN
2.1.1. Vị trí địa lý:
Lãnh th nghiên cc gii hn trong h t a lý: T 15
o
n 15
o
58
c và t 108
o
n 108
o
V trí
to nên nhng ti v n và nn tng
nhit - m lãnh th nghiên cu, t to nên s ng ca cnh
quan và v n v các tai bi
phát trin KTXH nói chung.
2.1.2. Địa chất: Trong vùng có nhiu loác nhau
n cht phân b ch yu huy to
n sét (Fs) có tng mn trung
bình, có nhin; thành phi thn nh.
p phân b Núi Thành, Duy Xuyên, Th
Bình to nên các loi t B, E có tng mn trung bình, có nhi
l u; thành phi nh; quá trình ra trôi mnh.
phân b ch yu i núi phía Tây huyn Núi
Thành to nên các lot Fa, Xa có tng mn trung bình, có
nhi u; thành phi nh.
m tích: Thuc v m các lo
9
- m tích lc nguyên phía Tây Duy Xuyên to nên các lot
vàng nht n có tt t
mn trung bình, có nhin, thành phi thn nh.
- Các thành to tr T phân b dng bng ven bin to ra
các loi n và
u; thành phi thn tht nh; quá trình ra trôi yu.
2.1.3. Địa hình
2.1.3.1. Khái quát về địa hình vùng nghiên cứu: vào hình thái và trc
ng hình thái, có th phân chia thành 3 khu vc sau:
- Núi: a hình núi chim 10,9% tng din tích t nhiên (DTTN) ca khu vc
nghiên cu phân b phía Tây - Nam ca 3 huyn Núi Thành,
Xuyên. a hình b ct x mnh, n dc và có hình dn sóng.
- i chim 10,9% tng DTTN g i có hình dng
phân b trong không gian un rt phc tp dc TB t 15 - 20
0
a hình
n sóng, m chia ct TB
- ng bng có din tích rng ln chim 71,1% tng DTTN ni b
chia ct bi h thng các sông Thu B Võng, Hi An, Tam Kng
Giang, B ging bng có xen ln mt s i cao n 20
, Tam K, Núi Thành. Dc theo ven bin còn có các di
c và Núi Thành.
2.1.3.2. Đặc điểm địa mạo
a. Phn la c ngun ga hình sau:
a hình ngun gc bóc mòn gm các dn xâm th l,
n ra trôi xâm thn ra trôi b mt, b mt ra trôi xâm thc, b mt tích
t a hình ngun gc sông gm các da hình b mt tích t
sông tui Holocen gia - mun; b mt tích t - mài mòn tui Pleistocen gia -
mun; bãi bi ven sông, h. a hình ngun gc sông - bin hn hp gm các dng
a hình b mt tích t sông - bin tui Holocen mun, b mt tích t sông - triu
hii, b mt tích t sông - bin tui Holocen gia. a hình ngun gc bin
gm các da hình b mt tích t - mài mòn tui Pleistocen mun, b mt tích
t ng ca sóng tui Holocen mun, b mt tích t ng ca bin
tui Pleistocen mun, b mt tích t có ngun gc bin tui Pleistocen mun; b
mt tích t m phá.
b. Vùng bin ven b trong phm vi t 0 - c bin có 3 kia hình
i sóng v b là b mt xói l - tích t ng ca sóng dc theo
ven bin, b mt mài mòn - tích t ng ca sóng ca An Hòa và b
mt tích t - xâm thng ca sóng-triu ci.
2.1.3.3 . Ảnh hưởng của sự phân hóa địa hình đối với hoạt động SX NLN
* Thun li: S ng cu kin thun li cho s b
u cây trng, vng khu vc nghiên cu. Phn ln ng
bng nên thun tin cho vic canh tác nông nghip và b trí h thi tiêu
u kin bii khí hu, hn hán kéo dài và thic vào mùa khô.
10
* Hn ch: Có các tai bin liên quan trc n quá trình thành to a hình,
làm ci bin b ma hình theo c ng phá hy và bp xói l b
bin, b sông, bi lp ca sông ven bin
2.1.4. Khí hậu
2.1.4.1. Các đặc trưng khí hậu chủ yếu: Lng bc x tng cng thc t dao
ng t 130-145 kcal/cm
2
ng s gi nng TB t 2.200-2.300 gi. Vào
mùa hè, khu vng gió thnh hành là Tây-Nam. Vào mùa
ng gió thnh hành khu vc phía Bc là Bn Tây-Bc, khu vc
phía Nam là B-Bc. Nhi gim dn t Nam ra Bc và t
sang Tây, TB ng bng t n 26C, mii 25C.
Nhi thp nht vào tháng I TB khong 21-22C ng bng và 18 - 20C
khu vi núi. L a
hình, trung bình trên 2000mm. Khu vc nghiên cu còn chu ng bi
các hing ca bão và áp thp nhii, gió Tây khô nóng
2.1.4.2. Sự phân hóa khí hậu ở địa bàn nghiên cứu
Da vào s phân hóa ca nhi a hình,
và dài mùa khô c 5 loi sinh khí hu (SKH) Loi
u và có mùa khô ngn (I.A.a); lou
và có mùa khô TB (I.A.b); lo t nhiu, mùa khô ngn
(I.A1.a); lot nhiu, mùa khô ngn (II.A1.a); loi SKH
t nhiu, mùa khô ngn (III.A1.a). Tm ca tng vùng
b trí u và mùa v cây trng, vt nuôi thích hp.
2.1.4.3. Tài nguyên khí hậu và nhịp điệu mùa đối với sản xuất NLN
trên, lãnh th nghiên cu có nn nhi
phong phú nên thun li cho cây trng, vt nuôi có xut x nhii phát trin
tt. Tuy nhiên, s phân b u gia các mùa, các tháng
t, hn hán. Ngoài ra còn có các tai bin bão - t, tai
bin do gió Vi nhm ca tài nguyên khí hu và tai bin thiên
nhiên trên ã n tính nhu mùa trong b trí sn xut nông
nghip Qung Nam.
2.1.5. Thủy văn
2.1.5.1. Hệ thống sông, hồ; nƣớc ngầm và tài nguyên nƣớc cho nông nghiệp
* Sông:
- ng Giang, sông Ly
* H ch c: H i thu i cho
khong 23.000 ha cho các huy t phn
Duy Xuyên và thành ph Tam K; cung cc cho sinh hot và SX cho
Tam K và khu kinh t m Chu Lai. Ngoài ra, h còn c li d phát
n, nuôi trng thy sn (NTTS), du lch. Các
3
2
11
NTTS
*
Qua các kt qu u tra kho sát cho thy nguc ngm các huyn
ven bin tnh Qung Nam khá phong phú, có tr ng và chng tt. D
báo ting 3.540.000 m
3
, nu tr n tích chc
t b nhim mn thì tr c ngm còn khong 3 triu m
3
.
2.1.5.2. Tài nguyên nước, chế độ thủy, hải văn đối với sản xuất NLN
c: c mt phc v cho SXNLN tuy di dào,
tr ng ca các h chm bo khai thác phc v tt cho hong SX nông
nghip, dung tích hu ích hu ht các h cht t n 95%. Tuy nhiên, hiu
sui thc t ca h thng công trình thy li còn thp so vi
thit k, ch có 64% dic ch i t vic mt, din
t canh tác còn li phi l thuc vào nguc ngm. Tr ng
c ngm tuy l có mt s n Bàn, H
c ngm phc v SX nông nghip vi quy mô nh, ch yu là phc v
cho sinh hot còn s dng cho nông nghi.
b. Ch thy, h: Ch thy
và mùa c n tháng XII vm t n 65%
tc TB tháng luôn l nên
ng b tc li, vào mùa cn t n tháng IX, mc TB
tháng luôn thc TB ng b xâm nhp mn. V ch
hng bán nht triu chi.
c. Tình hình xâm nhp mn trên các sông: Vào mùa cn t tháng III-VIII,
kh nhim mn trên các sông ln nht nên n nguc
ng rungc bit là vào 2 k tri mn có kh
xâm nhp sâu vào na và càng v mn càng gim dn.
2.1.6. Thổ nhƣỡng
Các huyn ven bin tnh Qung Nam có lp ph th ng rng,
có th phân thành 8 nhóm vi 22 lot chính: N
(Cc, C); nt mn (Mm, M); nt phèn (Sp2M); nt
phù sa (Pbc, Pc, Pg, Pf, Py, P/c); nhóm t xám (X, Xa, B); n vàng
(Fe; Fs; Fa; Fq, Fp, Fl); n (D); n
(E). Phn l phì trung bình, phân b n là nhóm
t cát; dt phèn, mn; dc sông sui là t phù sa
và vàng.
2.1.7. Thảm thực vật
kt hp vi kho sát tha, c
Rm
nhii, trng c và cây bi th sinh, rng ngp mn và thm c bin, rng
trng, lúa, hoa màu và cây công nghip ngn ngày, c , cây trng
trong t chuyên dùng.
12
2.1.8. Hoạt động nhân sinh
Các hong khin cho s ng ca con
i vào t nhiên ngày càng ln: làm bia hình, xây dng các qun th
ki, CQ công nghip làm cho CQ t c dn dn
thay th bi CQ nhân sinh, các h sinh thái nông nghip vi nhiu loi cây
trng vt nuôi có giá tr , CQ công nghi
p vào chu trình chuyn hoá vt chng, tác
ng tích cc vào CQ t i theo ching có li
cho m dng c ra nhng tiêu cc,
phá v cân bng vt chng trong CQi CQ theo chiu
ng xu. yng mnh m i b cu trúc
i lp ph thc vt, bii cht
Qua phân tích các nhân t thành to CQ các huyn ven bin tnh Qung
Nam cho thy rng gia chúng có mi quan h cht chng qua li vi
nhau trong mt th thng nht, to nên s phân hoá CQ.
2.2. S PHÂN HÓA CQ CÁC HUYN VEN BIN TNH QUNG NAM
2.2.1. Phân loại cảnh quan
2.2.1.1. Hệ thống phân loại cảnh quan: các h thng phân loi ca
các tác gi c, kt hp vi vim t nhiên lãnh th, mc
nhân tác và m u, h thng phân loi CQ riêng cho các
huyn ven bin tnh Quc xây dng bao gm các cp: H CQ -
Ph h CQ - Lp CQ - Kiu CQ - Hng CQ - Loi CQ - Dng cnh quan.
2.2.1.2. Hệ thống chỉ tiêu
- H CQ: H CQ nh bi s a v a lý vi
ngung bc x mt tri mà lãnh th nghiên cu nhc.
- Ph h CQ: S a hình.
- Lp CQ: m ca hình.
- Kiu CQ: m sinh khí hu chung quyn s hình thành
kiu thm thc vt.
- Hng CQ: Các kiu c phân chia theo ngun gc phát sinh,
a hình và các quá trình ngoi sinh.
- Loi CQ: S kt hp ca m ng ci vào CQ vi lot.
- Dng cnh quan: S
.
2.2.1.3. Thành lập bản đồ CQ các huyện ven biển tỉnh Quảng Nam
Da vào bng chú gii d và s chng ghép các b thành
pha mo, khí hp b CQ các huyn ven
bin tnh Qung Nam t l 1/100.000 vi 91 loi CQ. Cp dng c
v hình thái CQ, phn ánh s phân hóa chi tit trong cp lot sn xut
nông nghi c s d sinh thái CQ
và kin ngh s dng cho NLN. Trên nn các b thành phn và mô hình s
13
cao các huyn ven bin tnh Quang Nam, có hai lát ct c xây dng nhm
th hin s phân hóa CQ theo cng và cu trúc ngang lãnh th nghiên
cu: Lát ct Duy Trung n Tin và lát ct Tam Trà Tam Hi.
2.2.1.4. Ðặc điểm cảnh quan các huyện ven biển tỉnh Quảng Nam
Các huyn ven bin tnh Qung Nam thuc h CQ nhi i gió mùa
h h cnh quan nhi lnh; 4
lp cnh quan (núi, i, ng bng, bin); kiu CQ r
m nhii; 12 hng CQ (sn núi xâm th l, sn núi ra trôi xâm
thc, si ra trôi xâm thc, b mi ra trôi xâm thi ra
trôi b mt, b mt tích t , bãi bi ven sông-h, b mng
bng tích t mài mòn, b mng bng tích t, b mt xói l - tích t do tác
ng ca sóng, b mt mài mòn - tích t ng ca sóng và b mt tích t
- xâm thng ca sóng - triu. kt hp gia m nhân
tác và loi t, lãnh th nghiên cu có s phân hóa thành 91 loi CQ. Các
dng CQ t sn xut nông nghip và NLKH b t l
1/50.000 da vào s c m ca th dc, tng dày,
thành ph phì
2.2.2. Phân vùng cảnh quan ở địa bàn nghiên cứu
Da yu t trc la ch cho vic phân ra các
,
thì các huyn ven bin tnh Qung Nam
s phân hóa thành 9 TVCQ: i núi Duy Xuyên (I) (II),
i núi Núi Thành (III)ng bi Duy Xuyên (IV)ng bi
(V)ng bng nn Bàn - Duy Xuyên (VI)ng bng
ven bin Ngc - Duy Hi (VII), ng bng ven bin - Tam
Ng (VIII) và bin ven b (IX).
Chƣơng 3. ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN VÀ ĐỀ XUẤT ĐỊNH HƢỚNG
PHÁT TRIỂN NÔNG - LÂM NGHIỆP Ở LÃNH THỔ NGHIÊN CỨU
3.1. PHÂN NHÓM CQ THEO KH DNG T CHO NLN
3.1.1. Chỉ tiêu phân nhóm cảnh quan
Dm t nhiên (ki dc) kt hp vi
xem xét hin trng và quy hoch 3 loi rng ca tnh Qu la chn ra
các loi CQ có nhng nht cho mt loi hình s dng
3.1.2. Kết quả phân loại CQ cho các loại hình sử dụng đất nông nghiệp
t lâm nghip: gm 2 loi: t rng phòng h c dng: Tng din tích
là 37.578,6 ha bao gm 31 loi CQ thuc các TVCQ (I), (II), (III) và ri rác dc trên
cn cát dc theo 2 tiu vùng ven bin (VII,VIII). t rng sn xut: Tng din tích
là 8.096,7 ha bao gm 8 loi CQ thuc các tiu vùng (I), (II), (III).
14
b. t nông - lâm kt hp: Có tng din tích là 8.725,9 ha bao gm 14
loi CQ nm các TVCQ ng b
(IV) và các TVCQ ven bin (VII, VIII).
c. t SX nông nghip: Có tng din tích là 46.288,5 ha trên 33 loi CQ
nm ch yu các TVCQ ng bng và mt ít din tích tii núi.
d. t NTTS: Gm 1 loi CQ có din tích là 2.154,3 ha phân b xung
quanh khu vng Giang, h
Thu Bn và trên di cát ven bin.
Ngoài ra, khu vc nghiên cu còn có 1 loi CQ t phi nông nghip
và 3 loi CQ vùng bin ven b không c t NLN.
3.2. CNH QUAN CHO MT S LOI HÌNH SX NÔNG NGHIP
3.2.1. Đánh giá mức độ thích nghi sinh thái cảnh quan
3.2.1.1. Xác định mục đích và lựa chọn đơn vị đánh giá
Ma vi thích nghi sinh thái (TNST) CQ là
c m thun li c CQ cho các loi hình s dng
t ch yu. Tt SX nông nghip, ti cho lúa
c, cây trng cn ngn ngày (CTCNN) và NTTS; trên t NLKH, tin hành
CQ cho cây cao su và CTCNN.
c la ch là các dng CQ. thành lp bn
phân loi cnh quan cho các loi hình s dt NLN, tin hành nh
s phân hóa các dng t sn xut nông nghip t NLKH. Kt qu
cho thy, t 14 lot NLKH có s phân hóa thành 39 dng CQ và t
33 loi ct SX nông nghip có s phân hóa thành 70 dng CQ.
3.2.1.2. Xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá
Trên c s cân nhc, xem xét yêu cu s dt ca mt s loi cây
trng chính la chn và phân cp các ch c th hi bng 1.
Bng 1. Phân cp m thích nghi sinh thái cho các loi hình SXNLN ch yu
Loi
hình
s dng
CH TIÊU
M thích nghi
Rt thích
nghi (S1)
Thích nghi
(S2)
Ít thích nghi
(S3)
Không
thích nghi
(N)
1.Lúa
c
1. Lot
dc
3. Tng dày
4. Thành phi
5n
6. Kh p lt
7. Ðiu kii
8. phì nhiêu
9. S tháng xâm nhp
m
Pg, Pbc
SL1
D1, D2
d
DL1
L2
TU1
OC1
T1
Pf, X, M, P/c,
Py, Sp2M
SL2
D3
c
DL2
L3
TU2
OC2
T2
D, Fl, Xa, C, B,
Mm, Fp, Cc
SL3
D4
b
DL3
L1
TU3
OC3
T3
t
khác
SL4
-
a
DL4
L4
TU4
OC4
T4
15
2.
CTCNN
(lu
xanh,
ngô,
mía,
rau)
1. Lot
dc
3. Tng dày
4. Thành phi
n
6. Kh p lt
7. Ðiu kii
8. phì nhiêu
Pbc, Pc,
Fe
SL1
D1, D2
c
DL1
L1
TU1,TU2
OC1
P/c, Py, Pf,
X, Fl
SL2
D3
d
DL2
L2
TU3
OC2
Pg, Fs, Fp, Fa,
Fq, B, M, D,
Xa, Cc, C
SL3
D4
b
DL3
L3
TU4
OC3
Còn li
SL4
-
a
DL4
L4
-
-
3. Cao
su
1. Lot
dc
3. Tng dày
4. Thành phi
n
6. Kh p lt
7. phì nhiêu
Fe
SL1, SL2
D1
d
DL1
L1
OC1
Fs, Fp, X
SL3
D2
c
LD2
DL2
OC2
D, Fa, Fq, Xa
SL4
D3
b
DL3
L3
OC3
Còn li
-
D4
a
DL4
L4
-
4. Nuôi
trng
thy sn
1. Lot
2. pH
3. Kh p lt
4. i
5. T l sét
6. Cht h
M, Pg
pH1
L1
H4
S1
OM1
Sp2M
pH2
L2
H3
S2
OM2
C
pH3
L3
H2
S3
OM3
Còn li
pH4
L4
H1
S4
OM4
Vi thích nghi ca các dc thc hin bng
m ca các dng CQ vi yêu cu sinh thái ca các loi
hình s dc la chn ri m s ng vi các hng
Rt thích nghi (S1): m; Thích nghi (S2): m; Ít thích nghi
(S3): m và không thích nghi (N): m. Áp dng công thc phân hng
vi khom ca mi h
Kt qu c phân hóa thành 4 hng:
- Hm TB nhân là 0.
- Hng ít thích nghi (S3) - 1,66.
- Hng thích nghi TB (S2) 1,67 - 2,33.
- Hng rt thích nghi (S1) h giá t 2,34 - 3,00.
3.2.1.3. Kết quả đánh giá mức độ TNST cảnh quan
T h thng ch tiêu và thang phân cp m TNST trên, kt
qu ng m thích nghi ca các dng cnh quan cho lúa,
CTCNN và NTTS t SX nông nghip c tng hp bng 2.
S
max
- S
min
3 - 1
S = =
3 3
16
Bng 2. Tng hp din tích các hng TNST ca CQ theo các loi hình SX
Phân
(ha)
CQ
46.288,5 ha)
Lúa
S1
11327,6
7
S2
24254,6
53
S3
7354,6
5
N
3351,7
5
CTCNN
S1
15316,4
15
S2
16059,2
38
S3
4133,0
7
N
10779,9
10
NTTS
S1
0,0
0
S2
6224,5
7
S3
5752,0
6
N
34312,0
57
(39
8.725,9 ha)
Cao su
S1
498,2
5
S2
2017,3
11
S3
249,1
2
N
5961,3
21
ngày
S1
418,1
3
S2
5956,9
29
S3
1102,7
3
N
1248,2
4
3.2.2. Đánh giá hiệu quả kinh tế-xã hội và môi trƣờng
3.2.2.1. Đánh giá hiệu quả kinh tế
a. La ch kho sát
c s d pháp chn mu
tiên, chn ngng; sa chn ngu nhiên 113 h gia
ng a bàn nghiên cu. trng
lúa, 31 h trng lc, 22 h trng ngô, 16 h trng rau thc phm (rau mung,
rau d , t ), 15 h trng mè, 15 h trng sn, 6 h trng
khoai, 5 h tru xanh; 14 h trng keo và 1 h trch.
b. La chn ch
- Khi và NTTS thì dùng các ch tiêu: giá tr
hin ti/h/v, giá tr hin ti/ha/v; t sut li ích - chi phí (BCR).
- các ch tiêu giá tr hin ti ròng/h
(NPV/h hin ti ròng/hvà t sut li ích
- (BCR).
17
c. Kt qu u qu kinh t ca các loi hình sn xut
: Nu xét TB theo h i nhun TB ca mt
h khi trng/h, li
vic trng/h) vì din tích trng lúa TB ca 1 h là
0,200 ha còn trng hoa màu ch có 0,124 ha. Nu xét hiu qu SX trên cùng
din tích là 1 ha trong 1 v i li nhun là 43.565.000
Khi xét v hiu qu s dng vn thì hiu qu ca lúa nh i
CTCNN. C ng chi phí b ra thì lúa ch ti
vng.
: Li nhun TB ca các h ng keo là t 3,1 - 4,6
triu i nhun ca h ng cao su (7,2 - 13,2 triu
ng); Khi so sánh hiu qu
kt qu (keo t 1,2 - 1,8 tri- 13,2 triu
Khi xét v hiu qu s dng vn gia trng keo và cao su
thì trung bình trong m ng chi phí b ra thì keo ch tc
i vng. y, gia 2 loi cây
trng là keo và cao su thì cao su có hiu qu kinh t
* Nuôi trng thy sn:
Li nhun trung bình ca 1 h NTTS là 6,4 tring/vng vi
hiu qu nuôi trng là 196,9 triGiá tr sn phc ca
NTTS i trng trt. Theo s li
tr sn phm ca NTTS trung bình trên 1ha mc là 278,36 tring còn
giá tr sn pht trng trt là 77,73 tring. T sut li
ích - chi phí (BCR) trung bình ca NTTS là 6,1.
3.2.2.2. Tính bền vững về MT và xã hội của các loại hình SX NLN
a. Tính bn vng v ng
- Chng xói mòn: Nu xp mi theo th t gim dn v
m xói mòn ca các loi hình SX cao su - NTTS, lúa, CTCNN.
- Bo v MT: Trong các loi hình SX c la chn thì m bo v MT
c xp theo th t gim d- NTTS.
b. Tính bn vng v xã hi
- Kh p sn phm cho th ng: Th ng tiêu th ca trng
c lc ngoài. Sn phm ca lúa ch tiêu th ta
t s tnh lân cn. Sn phm hoa màu cung cp cho th a
, riêng t có th xut khn phm thiu nh,
vn còn bp bênh.
- i dân: Giá tr ng trc tip c tính
bng li nhun ca h cho tng s ng trc tip ca gia
ng rung . Giá tr i vi SX lúa ng,
t ng; cao su t ng, keo t ng. Theo
18
kt qu phng vn chuyên gia thì NTTS còn cho giá tr ng trc tip
t cao CTCNN i cao su.
- Chuyn giao công ngh: Yêu cu k thut trng cao su và NTTS cao
i lúa và CTCNN.
Qua nhng phân tích trên, nng hóa hiu qu KTXH và MT theo
các mc: cao, TB, thng vm s 3, 2, 1 thì có th phân cp
u qu KTXH và MT ca các loi hình SX bng 3.
Bng hp hiu qu KTXH và MT ca mt s loi hình s dng
TT
Loi hình s dng
Ch tiêu
Lúa
CTCNN
Cao su
NTTS
1
TB
Cao
Thp
Cao
2
3
1
3
2
BCR
Thp
TB
TB
Cao
2
3
3
2
3
Chng xói mòn
TB
Thp
Cao
Cao
2
1
3
3
4
Bo v MT
Thp
TB
Cao
Thp
1
2
3
1
5
Kh p sn
phm cho th tng
TB
TB
Cao
Cao
2
2
3
3
6
i
dân
Thp
Thp
Cao
Cao
1
1
3
3
7
Chuyn giao công ngh
TB
TB
Cao
Cao
2
2
3
3
Điểm đánh giá tổng hợp
1.64
1.84
2.56
2.42
3.2.3. Đánh giá tổng hợp kinh tế sinh thái cảnh quan
Kt qu giá KTST cnh quan c th hin qua bng 4.
Bng 4. Tng hp kt qu nh quan cho các loi hình SX NLN
hình
hình
SX
Phân
tích
(ha)
CQ
nông
Lúa
S1
0
0
S2
35.489,9
58
27.1; 34.1; 35.1; 36.1' 36.2; 38.1; 39.1; 41.1; 43.1; 45.1; 51.1; 51.2;
51.5; 55.1; 55.2; 55.3; 55.4; 55.5; 57.1; 57.2; 57.3; 57.4; 59.1; 59.2;
59.3; 61.1; 61.2; 61.3; 61.4; 62.1; 62.2; 62.3; 63.1; 63.2; 63.3; 64.1;
66.1; 66.2; 67.1; 69.1; 69.2; 69.3; 70.1; 71.1; 73.1; 73.2; 73.3; 74.1;
74.2; 81.1; 81.2; 81.3; 83.1; 84.1; 84.2; 84.3; 85.1; 85.2
S3
7.446,9
7
51.3; 51.4; 57.5; 76.1; 76.2; 80.1; 80.2
N
3.351,7
5
14.1; 14.2; 49.1; 49.2; 78.1
19
(70
tích là
46.288,
5 ha)
Cây
ngày
S1
0
S2
44.627,7
59
43.1; 45.1; 49.1; 49.2; 51.1; 51.2; 51.3; 51.4; 51.5; 55.1; 55.2; 55.3;
55.4; 55.5; 57.1; 57.2; 57.3; 57.4; 57.5; 59.1; 59.2; 59.3; 61.1; 61.2;
61.3; 61.4; 62.1; 62.2; 62.3; 63.1; 63.2; 63.3; 64.1; 66.1; 66.2; 67.1;
69.1; 69.2; 69.3; 70.1; 71.1; 73.1; 73.2; 73.3; 74.1; 74.2; 76.1; 76.2;
78.1; 80.1; 80.2; 81.1; 81.2; 81.3; 83.1; 84.1; 84.2; 84.3; 85.1
S3
204,6
1
85.2
N
1.457,2
10
14.1; 14.2; 27.1; 34.1; 35.1; 36.1; 36.2; 38.1; 39.1; 41.1
Nuôi
S1
0
0
S2
11.976,5
13
76.2; 78.1; 80.1; 80.2; 81.1; 81.2; 81.3; 83.1; 84.1; 84.2; 84.3; 85.1; 85.2
S3
0
0
N
34.312,0
57
14.1; 14.2; 27.1; 34.1; 35.1; 36.1; 36.2; 38.1; 39.1; 41.1; 43.1; 45.1;
49.1; 49.2; 51.1; 51.2; 51.3; 51.4; 51.5; 55.1; 55.2; 55.3; 55.4; 55.5;
57.1; 57.2; 57.3; 57.4; 57.5; 59.1; 59.2; 59.3; 61.1; 61.2; 61.3; 61.4;
62.1; 62.2; 62.3; 63.1; 63.2; 63.3; 64.1; 66.1; 66.2; 67.1; 69.1; 69.2;
69.3; 70.1; 71.1; 73.1; 73.2; 73.3; 74.1; 74.2; 76.1
NLKH
(39
tích là
8.725,9
ha)
Cây
ngày
S1
0
0
S2
7385,4
34
11.1; 11.2; 11.3; 24.2; 29.2; 29.3; 47.1; 48.1; 48.2; 48.3; 48.4; 48.5;
48.6; 50.1; 50.2; 50.3; 50.4; 50.5; 52.1; 52.2; 53.1; 53.2; 54.1; 54.2;
54.3; 54.4; 54.5; 56.1; 56.2; 58.1; 58.2; 68.1; 79.1; 79.2
S3
92,3
1
N
1248,2
4
19.1; 29.1; 47.2; 65.1
Cao
su
S1
763,1
8
29.3; 48.1; 48.3; 50.1; 50.2; 50.3; 50.5; 52.2
S2
2001,5
10
11.1; 11.2; 11.3; 24.2.; 29.2; 48.2; 53.2; 54.1; 54.2; 54.3
S3
0
0
N
5961,3
21
11.4; 19.1; 29.1; 47.2; 47.1; 48.4; 48.5; 48.6; 50.4; 52.1; 53.1;
54.4; 54.5; 56.1; 56.2; 58.1; 58.2; 65.1; 68.1; 79.1; 79.2
3.3 XUT PHÁT TRIN NÔNG - LÂM NGHING BN VNG
3.3.1. Cơ sở khoa học của việc đề xuất
3.3.1.1. Hiện trạng phát triển và phân bố sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp
- Giá tr SX nông - lâm -
t gn 3.612,3 t ng (52,3% tng giá tr SX nông nghip Qung Nam).
+ Din tích và sng ca các loi cây lúa, ngô và ng
, còn din tích các loi cây khoai, su ng gim; cây lc
tuy gim ding l. Vùng có li th v các ph
phm nông nghi phát trin v m. Tuy nhiên,
trong nh ng gim.
+ Lâm nghip: Giá tr SX lâm nghip công
tác khai thác lâm sn là ch ym 62,5% tng giá tr SX).
+ Thy sn: Giá tr SX thy schim
96,2% giá tr SX thy sn và 96,2% sng thy sn Qung Nam.
20
- Mt s tn tn NLN các huyn ven bin Qung Nam:
Thi tit có nhng din bin bng t và hn hán. Mt s din
t nông nghic bit trng lúa b chuyt hoc
t chuyên dùng. Ci pháp chuyu cây trng phù hi
vi mt s din tích b hn hán, nhim mn cc b; diSX kém
hiu qu. N dng thuc bo v thc vt, mng NTTS
ngày càng b ô nhim. Tình trng cháy rng, phá rng vn x.
Lng nông nghip còn nhiu hn ch v ch nên vic
ng dng khoa hc k thut tin b vào trong SX gp nhi
- a bàn phân b cây tri: c trng khu vc
ng bng nm dc theo quc l 1 A, tp trung nhiu nhn Bàn, Duy
c huyn Núi Thành. Cây trng h
ng phân b a bàn nghiên cu. iu phân b ch yu di cát ven
bin và ng b thu hp din tích. Cng m rng din
tích và hin ti phân b ch ch c trng 2 huyn Núi
. Rng trng phân b nhi p trung nhiu
nht là 2 huyng ch yu là keo lai,
mt s khu vc thuc i núi Duy Xuyên có b di cát ven bin
ch yu là phi lao. NTTS phân b dc theo h thng sông hoc trên vùng cát
t phn huyn Duy Xuyên, Tam K
3.3.1.2. Quy hoạch phát triển NLN ở Quảng Nam và địa bàn nghiên cứu
- : T
-
- và các
- :
3.3.1.3. Kết quả đánh giá kinh tế sinh thái cảnh quan
Kt qu c nghiên cu mt cách h thc s
d xuch b trí các vùng chuyên canh SX NLN. Nu
kt hp xem xét kt qu i hin trng phân b SX NLN thì
ch s có tính kh c s chuyi các loi hình
21
s dt mng thm bo s phù hp v u kin sinh thái
ca các CQ cho các loi hình SX NLN vm bo hiu qu KTXH và MT.
3.3.2. Đề xuất định hƣớng sử dụng hợp lý lãnh thổ cho phát triển NLN
a. Ðng s dng hp lý lãnh th cnh quan
ng s dng các CQ cho mNLN nói riêng và phát
trin kinh t nói chung xut
- Khoanh nuôi, bo v rng t nhiên trên 31 loi CQ ca t rng phòng h
c dng (1-9, 12, 15-17, 20-22, 25, 26, 28, 30, 33, 37, 40, 42, 44, 46, 60, 72,
75, 77, 82, 86) vi tng din tích 37.578,6 ha.
- Trng rng SX 8 loi CQ ct rng SX (6, 10, 13, 18, 23, 29, 31, 32); 8
dng CQ ct NLKH (11.1; 11.3; 11.4; 19.1; 29.1; 47.2; 48.2; 48.3; 65.1; 79.1)
57.5; 83.1) vi tng din tích là 12.660,1 ha.
-Thc hin mô hình lâm - nông kt hp 18 dng CQ (47.1; 48.4; 48.6; 50.4; 52.1;
53.1; 53.2; 54.1; 54.2; 54.3; 54.4; 54.5; 56.1; 56.2; 58.1; 58.2; 68.1; 79.2
t NLKH.
- Tr 12 dng CQ (11.2; 24.2; 29.2; 29.3;
48.1; 48.5; 50.1; 50.2; 50.3; 50.5; t NLKH.
- Trng lúa 53 dng CQ (27.1; 34.1; 35.1; 36.1; 36.2; 38.1; 39.1; 41.1; 43.1; 45.1; 51.5;
55.1; 55.2; 55.3; 55.4; 55.5; 57.1; 57.2; 57.3; 57.4; 59.1; 59.2; 59.3; 61.1; 61.2; 61.4; 62.1; 62.2; 62.3;
63.1; 63.2; 63.3; 64.1; 66.1; 67.1; 69.1; 69.2; 69.3; 70.1; 71.1; 73.1; 73.2; 73.3; 74.1; 74.2; 81.1; 81.2;
81.3; 84.1; 84.2; 84.3; 85.1; 85.2) 34.619,5 ha
- Trng CTCNN 14 dng CQ (14.1; 14.2; 49.1; 49.2; 51.1; 51.2; 51.3; 51.4;
8.139,7 ha.
- Chuyt phi nông nghip 1 dng CQ (78.1) cng vi 1 loi CQ (91)
t phi nông nghip s có tng din tích là 50.549,7 ha.
- NTTS 1 loi CQ (87) vi din tích là 2.154,3 ha.
- Phát trin du lch và khai thác thy sn 3 loi CQ (88, 89, 90) vi 5.382 ha.
bng s dng hp lý lãnh th theo các tiu vùng cnh quan
- i núi Duy Xuyên: Khoanh nuôi, bo v rng t nhiên hoc trng
rng phòng h (BVRTN và PH) 11.618,7 ha; trng rng SX 538,4 ha và trng
CTCNN 28,7 ha.
- TVCQ : BVRTN và PH 3.276,6 ha; trng rng SX
441,4 ha; cho các hong phi nông nghip (PNN): 61,2ha.
- i núi Núi Thành: BVRTN và PH 19.392,3 ha;trng rng SX
371,0 ha; trng lúa 664,1ha; trng CTCNN 49,5 ha và PNN 415,6 ha.
- TVCQ ng bi Duy Xuyên: BVRTN và PH 241,9 ha; trng
rng SX 97,5 ha; NLKH 1.033,2 ha; trng lúa 1.172,1 ha; trng CTCNN 991,2
ha và PNN 2.931,4 ha.
- TVCQ ng b: BVRTN và PH 42,3 ha;trng
rng SX 819,8 ha; NLKH 1.721,0 ha; trng CLN () 587,2 ha;
trng lúa 7.214,8 ha; trng CTCNN 214,0 ha; NTTS 6,4 ha và PNN 5.745,3 ha.
22
- ng bng nn Bàn - Duy Xuyên: BVRTN và PH 179,9
ha; trng rng SX 338,1 ha; NLKH 269,5 ha; trng lúa 13.903,7 ha; trng
CTCNN 358,6 ha; NTTS 75,1 ha và PNN 9.682,3 ha.
- ng bng ven bin Ngc - Duy Hi: BVRTN và PH 627,4
ha; trng rng SX 102,2 ha; trng lúa 1.989,1 ha; trng CTCNN 3.204,5 ha;
NTTS 167,8 ha và PNN 9.329,6 ha.
- TVCQ ng bng ven bi- : BVRTN và PH
7.973,2 ha; trng rng SX 2.738,9 ha; NLKH 1.163,9 ha; trng lúa 11.256,0 ha;
trng CTCNN 3.943,8 ha; NTTS 2.122,2 ha và PNN 25.685,9 ha.
- TVCQ bin ven b: Phát trin du lch và khai thác thy sn 5382,0 ha.
3.3.3. Đề xuất áp dụng một số mô hình hệ KTST ở các tiểu vùng cảnh quan
Sau khi khái quát các mô hình tiêu biu ca ông Võ Ng TVCQ
ng bi Duy Xuyên, ông ng bng ni
n Bàn - Duy Xuyên, ông Nguyn Duy Hùng và ông Hoàng Minh
Hnh 2 ng bng ven bin, ông ng Ngc ng bng xen
; phân tích kt qu kho sát hiu qu kinh t ca 16 kiu mô
hình kinh t h uy mô s dt nông các huyn ven bin tnh
Qu xut mt s mô hình h KTST tng quát vi din tích ti
thiu cn có các mô hình
- TVCQ ng bi Duy Xuyên (IV) ng Bình (V) áp dng mô
hình gm các hp phn: Rng - Chung - Rung - n - CLN (2,55 ha).
- Tiu vng bng nng n Bàn - Duy Xuyên có mc
xut gm Rung - n - Chung (0,55 ha).
- Tiu vng bng ven bin n Ngc - Duy Hi có th áp dng mô
hình Vn - Chung - Ao - Rng (0,8 ha).
- Ting bng ven bin - ng mô hình
Ao - Vn - Rung - Rng (1 ha).
3.4. MT S GII PHÁP PHÁT TRIN NÔNG - LÂM NGHIP THEO
NG BN VNG CÁC HUYN VEN BIN TNH QUNG NAM
3.4.1. Giải pháp về quy hoạch sử dụng đất đai
- Có bin pháp bo v và phát trit nông nghi
phát trin chung ca tnh Qung Nam.
- Quy hoch s dt hp lý theo các TVCQ.
3.4.2. Giải pháp phát triển các mô hình hệ KTST ở các TVCQ
- Cn phi ch ng dn cho nông dân xây dng các mô hình h KTST
các TVCQ gn lin vi nhà - n, trang tri sinh thái
- i dân vay vm bo ngun vu cho các
mô hình v xây dng mt bng, phân khu trng tr
- y mnh công tác tp hun, chuyn giao công ngh cho các h nông dân
tip thu các tin b khoa hc - k thut và ng dng vào SX.
3.4.3. Giải pháp về thị trƣờng
T chc liên doanh, liên kt vi các doanh nghi cung ng v và tiêu
23
th sn phm cho nông dân. Tng công tác d báo th ng, t chc tt
vic cung cp các thông tin th ng dn các nông h SX kinh doanh phù
hp vi nhu cu th c. To iu kin thun li cho các
ch nông h c tham gia vào các hi ch, gii thiu sn phm, m r
c. Ngoài ra, cn quy hoch và n h thng ch
nông thôn.
3.4.4. Giải pháp về bảo vệ môi trƣờng
- Xây dng h thng Biogas i vi các nông h có chn nuôi gia súc, gia
cm; phân tích và nh giá ng ca thuc bo v thc vt ti các tha rung
và sông sui xung quanh nhng vùng SX lúa, hoa màu t ó có các bin pháp
x lý và canh tác thích hp.
- Thc hii an toàn dch bnh, xây d git m tp trung,
c git m nh l hong, thc hin kim soát git m và kim dch
ng vt, t chc tt vic kh trùng chung tri, MT h
mua bán, git m gia súc, gia cm
- Trng rm bo ph t tri núi trc, chú trng trng cao su,
trng rng theo các d ng các bin pháp c bo v, phát
trin và phòng cháy, cha cháy rng hong ca các ht kim lâm
m bo tt công tác qun lý r
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. KT LUN
1.1. Lui quyt trn vn các nhim v c mc tiêu ban
- khoa hc cho vic s dng hu kin t nhiên, tài nguyên
thiên nhiên phc la chn t nh nhiên ca lãnh th.
Vì vy, vic xác l a lý cho phát trin NLN
giá CQ là cách tip cn logic và khoa hc vì vic s dng kt qu nghiên cu CQ
cho phép tip cn mt cách tng hp và xác thc nht vi u kin t nhiên và
KTXH ca mi lãnh th.
- Ti nhiên lãnh th nghiên cu rt phong phú vi ch bc x
di dào, nn nhiu lot và mi th
n s phân hóa t nhiên do s tác ng tng hp ca quy lua
a các nhân t t nhiên và s ng ca con
to thành 91 loi CQ. Sau khi phân loi cnh quan cho các loi hình s
dt chính, tip tnh s phân hóa lãnh th n cp dt
SX nông nghit NLKH. Da vào yu t tri là nn tng vt cht r
nhóm gp các loi CQ có s ng ln to thành 9 TVCQ.
- Dng CQ là c c s d t s loi hình
SX NLN ch yu. Kt qu cho thy, không có dng CQ xp hng
thích nghi KTST hng rt thích nghi (S1). t SX nông nghip, din tích
CQ KTST cho phát trin cây c xp hng thích nghi (S2)