MỘT VÀI KINH NGHIỆM TRONG VIỆC TỔ CHỨC CHUYÊN ĐỀ CẤP TRƯỜNG

MỘT VÀI KINH NGHIỆM TRONG VIỆC TỔ CHỨC CHUYÊN ĐỀ CẤP
TRƯỜNG.
A. PHẦN MỞ ĐẦU.
1. Lý do chọn đề tài
Mục tiêu giáo dục Tiểu học được xác định : “
Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình
thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ,
thể chất, thẩm mĩ và kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở
”. Với yêu
cầu trên, cho ta thấy đội ngũ giáo viên chính là lực lượng nòng cốt giữ vai trò then chốt
trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh. Muốn học sinh học tốt cần phải có người thầy
giỏi vững chuyên môn, có kiến thức sâu rộng, nắm bắt được tâm lý học sinh, để từ đó tổ
chức được các hoạt động học tập cho các em nhằm giúp các em có thể chủ động học
tập tích cực và chiếm lĩnh được kiến thức. Chính vì thế, công tác nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên là vấn đề cấp thiết mà nhà trường cần phải thực
hiện.
Để nâng cao tay nghề cho giáo viên chúng ta có thể : Yêu cầu giáo viên đi học các lớp
đại học, cao đẳng ; Tham gia các lớp tập huấn, tham gia hội thảo, hội giảng, tổ chức
chuyên đề các cấp Trong đó tổ chức chuyên đề là một hoạt động chuyên môn quan
trọng để giúp giáo viên nâng cao tay nghề. Ngoài ra các chuyên đề triển khai ở nhà
trường thường là những vấn đề mới hoặc là giải pháp khắc phục những vấn đề khó nảy
sinh trong quá trình dạy học. Những vấn đề khó có thể là vướng mắc của thầy khi dạy
hoặc những sai lầm thường mắc của trò khi học.
Tuy nhiên, hiện nay việc tổ chức hoạt động này ở một số trường tiểu học còn có những
hạn chế cơ bản đó là : nặng về hình thức, nội dung dàn trải, chưa tập trung vào nội
dung trọng tâm của chuyên đề đã mở ; chất lượng tiết dạy thể nghiệm chuyên đề phần
lớn phụ thuộc vào năng lực nguời thể nghiệm, trí tuệ tập thể chưa được phát huy đúng
mức ; các ý kiến thảo luận còn tập trung nhiều ở các chi tiết vụn vặt, cụ thể của từng bài
học, của giáo viên, tính khái quát thấp. Công tác tổ chức chuyên đề mỗi trường mỗi kiểu.
Các bước đi của một chuyên đề không rõ ràng, khoa học chỉ mang tính hình thức, không
có hiệu quả.

Cách tổ chức thể nghiệm chuyên đề của nhiều đơn vị không mang tính đặc thù, chưa
làm thỏa mãn nhu cầu trao đổi, học tập kinh nghiệm giảng dạy của giáo viên.
Hơn thế nữa, không ít giáo viên trước khi dạy tiết minh họa giống như một buổi trình
diễn trước mọi người dẫn đến mục tiêu của việc thể nghiệm chuyên đề không được như
mong muốn.
Đó chính là những lý do khiến tôi phải thực hiện đề tài này.
1. Cơ sở lý luận :
Chuyên đề
về trọng tâm là thể nghiệm nhằm kiểm tra một ý kiến mới, hoặc gợi ra
những ý kiến mới (từ điển Việt Nam). Như vậy một tiết dạy chuyên đề có yêu cầu cơ bản
đó là:
- Trình bày được ý tưởng mới, hoặc kiểm tra ý tưởng mới.
- Cuộc thảo luận ở hoạt động chuyên đề cần phải xem xét tỉ mỉ từng chi tiết của ý tưởng
mới nhằm thậm định chân lý của ý tưởng hoặc phụ định ý tưởng đó.
- Sau thảo luận, dựa trên trí tuệ tập thể để rút ra kết luận chung (tạo vốn tri thức dạy -
học) .
Với hoạt động chuyên đề, giáo viên được đóng góp xây dựng những kinh nghiệm qua
việc giảng dạy của mình. Từ nhiều ý kiến đóng góp, xây dựng của giáo viên đúc kết lại
để tháo gỡ vướng mắc trong quá trình giảng dạy. Và chuyên đề cũng chính là bài học
kinh nghiệm quý báu được nhân rộng ra cho toàn thể đội ngũ giáo viên trong nhà
trường.
Ngành giáo dục và đào tạo đang thực hiện đổi mới giáo dục nói chung, trong đó yêu cầu
giáo viên đổi mới phương pháp dạy học. Trước đây, giáo viên vẫn quen dạy theo phương
pháp truyền thụ, một chiều. Bây giờ họ phải thực hiện nhiệm vụ khơi dậy, tổ chức các
hoạt động học tập để các em tự chiếm lĩnh kiến thức. Muốn đạt được hiệu quả cao hơn
thì giáo viên không có cách nào khác là phải học và tự học, vận dụng và rút kinh nghiệm
để nâng cao tay nghề chuyên môn.
Yêu cầu mới về vận dụng khoa học công nghệ trong giảng dạy cũng bắt buộc giáo viên
phải học và tự học. Thí dụ như phải học ngoại ngữ, tin học để vừa ứng dụng trong quá
trình giảng dạy, lại vừa dạy cho học sinh.

Mặt khác, ta đang xây dựng xã hội học tập, ai cũng phải học tập suốt đời. Kiến thức
trong trường có giới hạn, trong khi tri thức nhân loại liên tục phát triển, nếu không học
tập nâng cao tay nghề thì giáo viên sẽ trở thành lạc hậu.
Tất cả những yêu cầu trên là cơ sở lí luận để chúng ta cần tổ chức các chuyên đề trong
nhà trường.
1. Cơ sở thực tiễn :
Chuyên đề là một hoạt động chuyên môn rất quan trọng ở các trường phổ thông nói
chung, bậc tiểu học nói riêng. Việc tổ chức thể nghiệm chuyên đề được diễn ra thường
xuyên trên các quy mô : cấp huyện, liên trường, trong trường, tổ chuyên môn, nhóm
giáo viên.
Quy trình của việc thể nghiệm một chuyên đề thông thường diễn ra 3 giai đoạn : giai
đoạn chuẩn bị – giai đoạn trình bày (dạy thể nghiệm) – giai đoạn hội thảo đúc rút kinh
nghiệm – Giai đoạn đánh giá, tổng kết chuyên đề
Thông qua các chuyên đề, giáo viên có thể tích luỹ được những kinh nghiệm dạy - học
thiết thực và bổ ích góp phần hoàn thiện thêm năng lực chuyên môn của mình.
Hoạt động chuyên đề còn là một trong những nội dung sinh hoạt cơ bản của tổ chuyên
môn ở trường tiểu học. Hoạt động chuyên đề gắn bó chặc chẽ với vị trí, chức năng,
nhiệm vụ của tổ chuyên môn trường tiểu học. Nó góp phần nâng cao kết quả giảng dạy
giáo dục và trình độ tay nghề của giáo viên. Qua họat động chuyên đề, chất lượng người
thầy được nâng lên, phát huy được năng lực tiềm tàng, sáng kiến, kinh nghiệm của từng
tổ viên trong tổ khối, nhân rộng những kinh nghiệm tốt trong tòan trường, từ đó không
ngừng nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
Tóm lại, việc tổ chức các chuyên đề trong nhà trường là một giải pháp rất chính đáng,
thực sự cần thiết và cần được đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức, cần mở rộng
trong tất cả các lĩnh vực trong dưới sự đồng tình ủng hộ của các giáo viên.
II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
1. Mục đích :
- Nhằm đánh giá lại các phương pháp, hình thức tổ chức các chuyên đề ở các trường
tiểu học trong những năm qua và hiện nay.
- Tìm ra những nguyên nhân tại sao việc hiện nay ở các trường việc tổ chức các chuyên

đề chưa có tính thống nhất và chưa mang lại hiệu quả cao.
- Đánh giá lại kết quả của việc cải tiến và đổi mới phương pháp tổ chức các chuyên đề
trong những năm gần đây. Việc tổ chức các chuyên đề có tác dụng như thế nào trong
việc nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường.
- Đưa ra một số giải pháp trong việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức các chuyên
đề trong nhà trường nhằm nâng cao chất giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh.
2. Phương pháp :
+ Phương pháp lấy tư liệu :
Trong quá trình nghiên cứu cần rất nhiều ý kiến, thông tin, tư liệu. Các ý kiến từ ban
giám hiệu, giáo viên, học sinh vv…Trong quá trình công tác quản lí nhiều năm đã đúc kết
được một số kinh nghiệm từ bản thân và đồng nghiệp là nền tảng giúp tôi nghiên cứu đề
tài này.
+ Phương pháp đàm thoại :
Đây là phương pháp nhằm tiếp thu ý kiến giáo viên. Thông qua trò chuyện trực tiếp đối
với giáo viên chúng ta có thể biết được những khó khăn, thắc mắc của giáo viên trong
giảng dạy. Những ý kiến đề xuất hay. Từ đó chúng ta mới có biện pháp, kể hoạch tổ
chức chuyên đề hiệu quả.
+ Phương pháp xử lý thông tin :
Kịp thời thu thập và xử lý các thông tin, kết quả thu thập được trong quá trình nghiên
cứu nhằm loại bỏ các biện pháp, hình thức không thích hợp, đi sâu các biện pháp, hình
thức có tác dụng tích cực. Có được những hiểu biết sâu hơn về vấn đề đang nghiên cứu.
+ Phương pháp thảo luận :
Đưa ra nội dung và những vấn đề nảy sinh trong khi tổ chức chuyên đề để giáo viên và
ban giám hiệu cùng thảo luận, thống nhất đi đến quyết định đúng đắn nhất.
+ Phương pháp thực nghiệm :
Đề xuất với giáo viên chủ nhiệm, với ban giám hiệu một số phương pháp đổi mới nhằm
nâng cao chất lượng dạy và học. Từ đó tổ chức dạy thực nghiệm nhằm đánh giá lại quá
trình ngiên cứu.
+ Phương pháp cải tiến :
Qua việc tìm ra nguyên nhân của vấn đề nghiên cứu từ đó đưa ra một số phương pháp

cải tiến để tìm ra giải pháp tốt nhất làm cơ sở nghiên cứu.
III. Giới hạn của đề tài:
1. Khách thể nghiên cứu bao gồm :
- Không gian : Địa bàn chính trường TH Xuyên Mộc và các trường tiểu học trên địa bàn
huyện Xuyên Mộc.
- Thời gian : Năm học 2010 –2011 và năm học 2011-2012.
- Nhân tố : Đội ngũ giáo viên, ban giám hiệu cùng học sinh các lớp thuộc trường tiểu học
Xuyên Mộc và các đơn vị bạn.
2. Đối tượng nghiên cứu bao gồm :
- Các phương pháp, hình thức tổ chức chuyên đề cấp trường.
- Những vấn đề liên quan đến nội dung chương trình giảng dạy, phương pháp, hình thức
giảng dạy trong nhà trường mà mà đó chính là đề tài cần tổ chức chuyên đề để cho giáo
viên học tập, rút kinh nghiệm để ứng dụng vào thực tế giảng dạy.
- Kinh nghiệm dạy học của giáo viên, khả năng sáng tạo trong công tác giảng dạy của
giáo viên.
- Sự quan tâm của các cấp, của nhà trường, giáo viên đối với việc tổ chức chuyên đề
trong nhà trường.
IV. Các giả thiết nghiên cứu:
- Hoạt động chuyên đề trong nhà trường là một trong những hoạt động chủ lực nhằm
nâng cao tay nghề cho giáo viên. Nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường. Nếu
tổ chức tốt các hoạt động chuyên đề trong nhà trường thì sẽ nâng cao được tay nghề
giáo viên và chất lượng giảng dạy trong nhà trường.
- Việc tổ chức các chuyên đề trong nhà trường có hiệu quả cao khi chúng ta thực hiện
đầy đủ các bước của một chuyên đề ; biết cách vận dụng phương pháp và hình thức hợp
lí. Chọn lựa nội dung chuyên đề thích hợp, cách thức tổ chức, kiểm tra, đánh giá đúng
đắn cũng là một trong những cách để một tiết chuyên đề đạt hiệu quả cao nhất.
V. Kế hoạch thực hiện :
Thời gian Nội dung
Người tham gia thực
hiện

Từ 20/08/2010 đến
30/09/2010
-Đánh giá lại công tác tổ chức chuyên đề
trong những năm qua.
Tác giả phối hợp với
ban giám hiệu-giáo
viên trường
Từ 01/10/2010 đến
30/11/2010
-Thu thập thông tin, tìm nguyên nhân vì
sao các chuyên đề tổ chức từ trước đến
nay chưa đạt hiệu quả cao.
Tác giả phối hợp với
ban giám hiệu-giáo
viên trường
Từ 01/12/2010 đến
20/05/2011
-Đề ra những biện pháp khắc phục. Thực
hiện những biện pháp đó
Tác giả phối hợp với
ban giám hiệu-giáo
viên trường
Từ 21/05/2011đến
30/08/2011
-Đánh giá lại quá trình thực hiện và có
biện pháp điều chỉnh các biện pháp.
Tác giả phối hợp với
ban giám hiệu-giáo
viên trường
Từ 01/09/2011đến

30/12/2011
- Tiếp tục đề xuất những biện pháp khắc
phục mới. Thực hiện những biện pháp đó
Tác giả phối hợp với
ban giám hiệu-giáo
viên trường
Từ 01/01/2012 đến
20/01/2012
-Đánh giá kết quả của quá trình nghiên
cứu.
Tác giả phối hợp với
ban giám hiệu-giáo
viên trường
Từ 21/01/2011 đến
28/02/2011
-Rút ra bài học kinh nghiệm. Và viết đề
tài.
Tác giả

B. NỘI DUNG
1.
Thực trạng và những mâu thuẫn
:
Trường tiểu học Xuyên Mộc cũng như một phần lớn các trường trong huyện Xuyên
Mộc, là trường có đội ngũ giáo viên trải qua nhiều năm công tác, phần lớn là giáo viên
lớn tuổi, có gần 70% giáo viên công tác trên 20 năm, chỉ có 2 giáo viên mới ra trường.
Một số giáo viên lớn tuổi vẫn sử dụng các phương pháp truyền thống để truyền thụ kiến
thức cho học sinh, chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp. Những năm trước, nhà trường
đã tổ chức được các chuyên đề cấp trường, khối tập trung chủ yếu ở hai phân môn
Toán, Tiếng Việt và một số nội dung mới. Tuy nhiên việc tổ chức chuyên đề ở nhà

trường chưa đạt hiệu quả cao. Do hình thức tổ chức chuyên đề chưa được chặt chẽ,
khoa học, các bước chuyên dề thực hiện vẫn mang tính chiếu lệ. Chưa tổng kết đánh giá
chuyên đề. Ngoài ra việc chọn nội dung chuyên đề, lưu giữ hồ sơ chuyên đề vẫn còn
nhiều bất cập nên việc tổ chức chuyên đề chưa đạt mục tiêu đề ra.
Cơ sở vật chất nhà trường đầy đủ, trang thiết bị dạy học bảo đảm chuẩn tạo điều kiện
cho việc nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy vậy tay nghề giáo viên ở trường vẫn không
đồng đều, số lượng giáo viên giỏi các huyện còn ít chưa đến 20%. Một số giáo viên lên
lớp còn sử dụng phương pháp và hình thức dạy học chưa phù hợp với tâm sinh lí các em
học sinh.
2. Các biện pháp giải quyết vấn đề :
Chuyên đề thực hiện trong nhà trường được tiến hành qua các giai đoạn theo sơ đồ
sau :
2.1 Giai đoạn phát hiện vấn đề và chọn đề tài cho chuyên đề :
Đây là giai đoạn khá quan trọng quyết định sự thành công của chuyên đề. Những nội
dung đưa ra trong chuyên đề phải thật sự cần thiết thường là những vướng mắc mà giáo
viên đang cần tháo gỡ trong công tác giảng dạy .
Chuyên đề phải xuất phát từ nhu cầu của giáo viên. Tuyệt đối tránh tình trạng ban giám
hiệu tổ chức hàng loạt chuyên đề cho đủ tất cả phân môn trong chương trình mà không
cần biết những chuyên đề đó có thật sự cần thiết và đáp ứng được nhu cầu của giáo
viên hay không, điều này sẽ gây “
bội thực
” cho giáo viên và cả học sinh mà lại không đạt
hiệu quả, làm lãng phí thời gian vô ích.
Thông thường để chọn một nội dung chuyên đề phù hợp thì Ban giám hiệu cần phát
hiện ra những vướng mắc, khó khăn của giáo viên qua việc dự giờ thăm lớp, qua hội
giảng, qua những ý kiến của giáo viên trong các buổi họp chuyên môn từ đó chọn nội
dung để tổ chức chuyên đề.
Ví dụ: Hiện nay một số giáo viên khi dạy môn tự nhiên – xã hội (lớp 1, 2, 3) hay khoa
học (lớp 4, 5) vẫn dạy qua loa, hình thức, không sử dụng tranh ảnh, đồ dùng dạy học để
dạy, chưa biết vận dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, thành ra tiết học chưa đạt

hiệu quả cao.
- Vậy nên tổ chức chuyên đề : “Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy môn tự
nhiên – xã hội.”
Những nội dung chuyên đề có thể là:
- Nội dung mới được triển khai trong năm
(giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục kĩ năng
sống, cách lồng ghép vào các môn các bài có địa chỉ lồng ghép qui định trong chương
trình; dạy và học tích cực. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học, dạy học theo chuẩn
kiến thức kĩ năng )
- Nội dung khó giáo viên và học sinh còn vướng mắc trong năm trước.
- Nội dung chuyên đề đã thực hiện nhưng chưa giải quyết dứt điểm hoặc chưa đem lại
hiệu quả
Ví dụ : chuyên đề “Một vài điểm chú ý khi sử dụng công nghệ thông tin
(giáo án điện tử) trong dạy học.” Đây là chuyên đề có thể thực hiện trong nhiều năm
học.
- Khi lựa chọn chuyên nhằm giải quyết những vấn đề khó, vướng mắc của giáo viên ta
không nên lựa chọn tên chuyên đề quá rộng, chung chung. Tên chuyên đề cần rõ ràng,
cụ thể vào một nội dung nhỏ.
Ví dụ : “Hướng dẫn học sinh viết từ khó trong phân môn
chính tả lớp 3”. Hay “Một số phương pháp dạy môn toán có yếu tố hình học ở lớp 4, 5.”
-
Chú ý :

Đối với cấp trường nên tổ chức 2 đến 3 chuyên đề trong một năm. Tránh ôm
đồm làm nhiều chuyên đề nhưng rồi không có hiệu quả. Vì để hoàn thành một chuyên
đề cấp trường cần phải qua nhiều gian đoạn và trong một thời gian dài. (Nhiều trường
khi đến kiểm tra thì ngay từ giữa học kì I đã tổ chức đến 5 chuyên đề cấp trường. Và
mỗi khối cúng có từ 4 đến 5 chuyên đề cấp khối. Trên thực tế các trường này chỉ tổ
chức chuyên đề cho có vì không tổ chức dự giờ kiểm tra. Phần lí thuyến không có nội
dung mới mà chỉ là cũng cố lại những phương pháp dạy học từ trước. Không có kế

hoạch chuyên đề, không tổng chức tổng kết, đánh giá chuyên đề.)
2.2 Xây dựng kế hoạch:
Sau khi chọn được những nội dung để tổ chức các chuyên đề cấp trường thì Chuyên
môn cần xây dựng kế hoạch :
- Việc xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề cấp trường cần cụ thể và chi tiết (mục
đích, thời gian, nội dung, công việc, phân công…).
+ Thời gian tổ chức chuyên đề :
Thời gian tổ chức chuyên đề cần phù hợp với nội dung chương trình giảng dạy và đáp
ứng được nhu cầu cấp thiết của giáo viên. Có thể tranh thủ vào các tuần nghỉ giữa kì để
không ảnh hưởng đến việc giảng dạy của giáo viên, ảnh hưởng đến việc học của học
sinh.
Có những chuyên đề ta có thể tổ chức bất kì thời điểm nào trong năm học nhưng cũng
có chuyên đề phải tổ chức theo mạch kiến thức mới.
Ví dụ:Chuyên đề tổ chức bất kì trong năm “
Sử dụng giáo án điện tử vào giảng dạy môn
khoa học lớp 4
”
Chuyên đề phải tổ chức sau khi học sinh học xong phần vần là: “
Rèn kĩ năng đọc đúng
cho học sinh lớp 1
”.
+ Nội dung của kế hoạch chuyên đề :
- Khi xây dựng nội dung của kế hoạchchuyên đề cần tập trung làm rõ các vấn đề sau:
+ Tên chuyên đề.
+ Sự cần thiết của chuyên đề.
+ Mục đích của chuyên đề.
+ Nội dung chuyên đề.
+ Biện pháp thực hiện
- Về kế hoạch cần xây dựng kế hoạch chung cho cả năm học và có kế hoạch cụ thể cho
từng nội dung chuyên đề.

Kế hoạch cụ thể có thể trình bày như sau :

Tên chuyên đề Mục Thời gian Phân công Nội dung thực hiện
01/ Dạy toán có
yếu tố hình học
và hình thức dạy
toán cho học sinh
khá giỏi.

Trình bày lí
thuyết

02/12/11 Nguyễn Hồng Hà
-Một số điểm cần lưu ý
khi dạy toán có yếu tố
hình học, hình thức dạy
toán cho học sinh khá giỏi.
Dạy chuyên
đề
02/12/11
Huỳnh Thị Bạch
Yến
-Dạy chuyên đề môn toán
khối 4.
Dự giờ xoay
vòng
05/12/11
đến
24/02/12
-Ban giám hiệu

-Khối trưởng
-Dự giờ theo từng lớp
(mỗi khối 1-2 tiết).
Tổng kết
chuyên đề
24/02/12
TRần Thị Mỹ Vân
-Dạy tổng kết chuyên đề
môn toán khối 4.
Đoàn Thị Lục -Tổng kết chuyên đề

2.3 Phân công thực hiện :
Sau khi xây dựng kế hoạch thì ban giám hiệu cần thành lập tổ chuyên đề, phân công
người chịu trách nhiệm các phần theo kế hoạch đề ra. Như người báo viết phần lí thuyết
và báo cáo, người dạy tiết minh họa, người xây dựng tiết minh họa, người tổ chức thảo
luận,
-Trước tiên cần thành lập tổ chuyên đề để trợ giúp phó hiệu trưởng xây dựng chuyên đề.
Tổ chuyên đề gồm ban giám hiệu do hiệu phó làm tổ trưởng, môt thư kí để ghi lại tiến
trình chuyên đề, các thành viên là tổ khối trượng hoặc giáo viên dạy giỏi có kinh nghiệm
về nội dung chuyên đề đang mở
- Để chọn người viết phần lí thuyết cho chuyên đề trường thì nên chọn những giáo viên
có năng lực chuyên môn vững vàng hoặc là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn. Cần
phân công hợp lý theo sở trường và thế mạnh của giáo viên nhằm đạt hiệu quả cao nhất
của chuyên đề. Người viết phần lí thuyết cũng là người báo cáo lí thuyết.
(Đối với
chuyên đề cấp trường thông thường là phó hiệu trưởng hoặc hiệu trưởng sẽ thực hiện
phần này)
Ví dụ : Đối với những nội dung mới được bồi dưỡng trên sở Hiệu trưởng hoặc Phó hiệu
trưởng sẽ luân phiên triển khai, các nội dung liên quan đến nội dung, phương pháp dạy
học thì có thể phân công các tổ trưởng chuyên môn hoặc giáo viên giỏi, giáo viên có

02/ Đổi mới
phương pháp dạy
học môn luyện từ
và câu. Kết hợp
lồng ghép với
việc ứng dụng
CNTT vào dạy
luyện từ và câu.


Trình bày lí
thuyết
20/03/12 Nguyễn Hồng Hà
-Định hướng một số
phương pháp dạy học đặc
trưng của phân môn LT &
câu ; việc ứng dụng công
nghệ thông tin vào dạy
luyện từ và câu.
Dạy chuyên
đề
20/03/12
Phạm Vũ Mai
Sương
-Dạy chuyên đề môn LT
và câu lớp 3.
Dự giờ xoay
vòng
20/03/12 đến
20/04/12

Ban giám hiệu
- Khối trưởng
-Dự giờ theo từng lớp
(mỗi khối 1-2 tiết).
Tổng kết
chuyên đề
20/04/12
Nguyễn Thị Nam
-Dạy tổng kết chuyên đề
môn LT& câu lớp 3.
Đoàn Thị Lục -Tổng kết chuyên đề
nhiều kinh nghiệm thực hiện viết phần lí thuyết.
- Người dạy tiết minh họa nên phân công giáo viên giỏi hoặc giáo viên lâu năm có khả
năng giữ bình tĩnh, đủ tự tin khi thể hiện tiết dạy trước tập thể sư phạm nhà trường. Để
tránh tình trạng giáo viên dạy minh họa quá hồi hộp mà không sử lí được các tình huống
đã chuẩn bị theo chuyên đề.
- Người dạy chuyên đề phải là người đang dạy lớp, môn có liên quan đến chuyên đề.
VD
: Chuyên đề “Rèn kĩ năng viết chữ trong môn tập viết lớp 2” thì phải chọn giáo viên viết
chữ đẹp có kinh nghiệm dạy viết chữ ở khối lớp 2.
2.4 Viết phần lí thuyết và phổ biến đến giáo viên.
a) Viết phần lí thuyết :
- Đây là nội dung rất quan trọng của một chuyên đề cấp trường. Hiện nay rất nhiều
trường khi thực hiện chuyên đề lại không có phần lí thuyết, mà chỉ có tiết minh họa và
thảo luận tiết dạy. Như vậy giáo viên dự chuyên đề sẽ khó nắm bắt nội dung của chuyên
đề đang mở. Vì thông thường khi dự tiết chuyên đề mỗi giáo viên cảm nhận một cách
khác nhau. Khi thảo luận thì giáo viên lại e ngại ít dám phát biểu nêu lên ý kiến của
mình. Vì vậy tiết chuyên đề không truyền đạt được cho giáo viên những nội dung mà
người mở chuyên đề muốn truyền tải.
- Phần lí thuyết là những kinh nghiệm của giáo viên, những phương pháp, những biện

pháp dạy học mới mà giáo viên, ban giám hiệu đúc kết được qua quá trình giảng dạy.
Phần lí thuyết là các giải pháp tháo gỡ những khó khăn vướng mắc của giáo viên trong
quá trình giảng dạy, là những sáng kiến, kinh nghiệm của giáo viên chứa đựng nội dung
của chuyên đề đang mở.
- Để viết được phần lí thuyết, người viết cần tham khảo ý kiến của các giáo viên đứng
lớp, đang giảng dạy khối lớp đó. Đưa ra nội dung chuyên đề và tham khảo ý kiến giáo
viên, của bộ phận chuyên môn và cùng nhau xây dựng nội dung báo cáo. Có thể tham
khảo những sáng kiến kinh nghiệm hay của giáo viên để viết phần lí thuyết.
- Để viết tốt phần lí thuyết thì từ nội dung của chuyên đềchúng ta cần nêu lên được
vướng mắc thực tế, nguyên nhân, và từ đó tìm ra được biện pháp khắc phục.
Ví dụ: Để viết phần lí thuyết cho chuyên đề : “Dạy luyện nói cho học sinh lớp Một”.
+Vướng mắc :
Khó khăn khi dạy cho học sinh lớp Một luyện nói là : Học sinh rất ít chịu nói. Khi nói thì
không thành câu hoặc dùng từ ngữ thiếu chính xác khi diễn đạt ý
+Nguyên nhân :
- Giáo viên thường bỏ qua giờ luyện nói mà tập trung vào dạy đọc chữ cho học sinh.
- Học sinh lớp Một chưa quen với việc đúng trước tập thể để nói, nhút nhát, thiếu tự tin,
sử dụng vốn từ chưa được tốt nên gây khó khăn khi nói.
+Biện pháp tháo gỡ :
- Để học sinh nói được tốt giáo viên thường đưa ra những gợi ý nhỏ để học sinh trả lời.
Giáo viên tập cho các thói quen nói trước lớp bằng những câu hỏi những câu hỏi dễ trả
lời
- Kêu những em giỏi lên trước sau đó mới kêu các học sinh trung bình và yếu để các em
được bình tĩnh hơn
- Nội dung của phần lí thuyết có thể là định hướng cho giáo viên những phương pháp,
hình thức dạy học mới. Những kinh nghiệm mà những giáo viên thực hiện có kết quả. Là
những định hướng cho một nội dung mới mà giáo viên chưa nắm bắt đầy đủ.
Ví dụ :
Phần lí thuyết cho chuyên đề
“Dạy đối tượng học sinh khá giỏi theo chuẩn kiến

thức kĩ năng ở môn toán” như sau :
Một vài định hướng về thực hiện giảng dạy đối tượng học sinh khá giỏi theo chuẩn KTKN
ở bộ môn toán:
Từ chuẩn kiến thức kĩ năng mà bộ đưa ra
(hay còn gọi là chuẩn tối thiểu).
GV cần xác
định mức độ chuẩn cho lớp mình. Việc xác định chuẩn của lớp GV cần dựa vào: Sách
giảm tải, hướng dẫn thực hiện chuẩn KTKN, dựa vào mục đích – yêu cầu trong sách giáo
viên mà Bộ giáo dục và đào tạo phát hành, và tùy theo điều kiện, tình hình của lớp.
(Xác
định chuẩn của lớp tức là GV xác định lượng kiến thức, kĩ năng cho những đối tượng học
sinh có trình độ nhận thức trung bình, dưới trung bình của lớp mình).
Làm sao trong khi
dạy học sinh trung bình, dưới trung bình của lớp phải đạt được mức chuẩn do giáo viên
đưa ra. Khi xác định được chuẩn của lớp, thì tất cả học sinh trong lớp bắt buộc phải
hoàn thành tất cả kiến thức và kĩ năng đó…
(Chuẩn của lớp không được dưới chuẩn tối
thiểu).
Còn những kiến thức kĩ năng còn lại trong sách giáo khoa mà nhằm ngoài chuẩn của lớp
thì giáo viên có thể lựa chọn để dạy cho học sinh có khả năng, có điều kiện
(học sinh
khá – giỏi)
thực hiện.
Như vậy học sinh cótrình độ nhận thức trung bình, dưới trung bình không cần phải làm
hết các bài tập trong sách giáo khoa mà chỉ cần làm các bài tập mà giáo viên xác định
nằm trong khuôn khổ chuẩn của lớp…
Những nội dung ngoài chuẩn có hai loại :
Loại bài toán mà học sinh
có trình độ nhận thức trung bình, dưới trung bình
có thể hiểu

và làm được nhưng giảm tải do số lượng nhiều thì giáo viên nên giảng chung cho cả lớp
và sau đó chỉ yêu cầu các em khá - giỏi làm thêm. Giáo viên nên tránh các trường hợp
dùng từ ngữ không hợp lí, như: “em nào làm nhanh thì làm thêm…”, “các em học sinh
khá - giỏi làm thêm cho cô…”. Trong khi HS làm bài giáo viên quan sát theo dõi thấy học
sinh nào làm những bài trong chuẩn xong rồi thì mới yêu cầu em đó làm tiếp những bài
dành cho học sinh khá - giỏi.
VD: em Nam em Bắc làm thêm cho cô bài 4”.
Và khi sửa bài và nhận xét giáo viên cần thực hiện cả yêu cầu trong chuẩn và yêu cầu
ngoài chuẩn.
VD: Cô nhận thấy cả lớp đều làm tốt bài tập 3 phần a, b. Riêng bạn Nam,
bạn Bắc đã hoàn thành được cả phần c.
Đối với bài toán khó dành cho học sinh khá giỏi (
HS có trình độ nhận thức trung bình,
dưới trung bình khó nắm bắt được
) nằm ngoài chuẩn của lớp giáo viên không nên hướng
dẫn chung cho cả lớp mà nên dạy theo nhóm đối tượng tức là dạy theo trình độ học
sinh
.
Cách dạy này thường thực hiện ở phần luyện tập thực hành trong môn toán.Trong
cách dạy này giáo viên cần chia lớp theo từng nhóm đối tượng có trình độ như nhau.
VD: nhóm HS giỏi toán, nhóm HS yếu toán có lời giải, nhóm HS khá - giỏi, nhóm học
sinh trung bình và dưới trung bình, nhóm HS giỏi toán hình… tùy theo bài dạy mà GV có
cách chia nhóm khác nhau. Khi dạy GV sẽ giao lượng việc cho các nhóm khác nhau.
VD:
nhóm học sinh trung bình và dưới trung bình thì thực hiện kiến thức trong chuẩn của
lớp, nhóm học sinh khá giỏi thì thực hiện thêm kiến thức ngoài chuẩn.

Ví dụ kiến thức
ngoài chuẩn là một bài toán có lời giải thuộc dạng khó hiểu… Thì khi phân nhóm theo
đối tượng giáo viên cần phải chọn những em có khả năng hiểu và giải được toán có lời

giải thành một nhóm và giao cho các em giải thêm bài toán này. Còn những học sinh
khác thì vẫn thực hiện các bài trong chuẩn.
Trong một lớp học theo thời gian thì các đối tượng học sinh trong lớp sẽ có sự thay đổi.
Như sẽ có những em học sinh trung bình học tiến bộ trở thành học sinh khá giỏi. Hoặc
những em học sinh khá giỏi vì một lí do nào đó học tập sa sút trở thành học sinh trung
bình. Do vậy việc xác định nhóm đối tượng theo trình độ của lớp GV cần chú ý quan sát
và thay đổi thường xuyên. Việc phân nhóm đối tượng theo trình độ của HS không phải
cố định bất di bất dịch mà luôn thay đổi tùy theo năng lực của học sinh, kiến thức của
bài học…
Khi giao việc cho học sinh theo trình độ thì GV cần chú ý : Nếu công việc đó học sinh
làm việc cá nhân thì giáo viên không nên yêu cầu học sinh đổi chỗ. Việc đổi chỗ để cho
các học sinh khá giỏi ngồi thành một nhóm chỉ thực hiện khi công việc mà GV viên giao
cho học sinh cần có sự sự hợp tác, có sự bàn bạc, thảo luận chung của cả nhóm.
VD:
Tìm cách giải của một bài toán tính nhanh, tìm cách giải của một bài toán có lời giải khó
hiểu…
Khi giao thêm việc (bài tập ngoài chuẩn của lớp) cho nhóm học sinh có khả năng GV cần
giao một cách kín đáo, nhẹ nhàng tránh làm ảnh hưởng đến các nhóm khác. GV có thể
làm việc riêng đối với từng cá nhân HS, hay với nhóm HS khá giỏi mà không để cho các
cá nhân, cũng như nhóm khác biết….
Khi có sự đổi chỗ để hình thành các nhóm theo trình độ GV tránh dùng từ ngữ gây ảnh
hưởng đến HS. Như các từ “yếu kém, khá giỏi” và tốt nhất là tránh cho HS biết các em
đang được xếp nhóm theo trình độ. Và để làm được điều này GV không nên lúc nào
cũng xếp nhóm theo trình độ mà thêm vào những kiểu xếp nhóm khác nhau
(có thể ở
các tiết học khác):
như nhóm theo tên, nhóm theo sở thích, nhóm gần nhà nhau vv…
- Nội dung lí thuyết ban giám hiệu cần phải duyệt qua trước khi phổ biến cho giáo
viên ./.
b) Báo cáo lí thuyết :

Lí thuyết viết xong thì cần phổ biến cho giáo viên trước khi giáo viên dự tiết dạy minh
họa. Có như vậy thì khi dự tiết minh họa giáo viên mới có thể so sánh đối chiếu và nắm
bắt được nội dụng trọng tâm của chuyên đề qua phần dạy minh họa.
Có thể phổ biến phần lý thuyết bằng những cách sau tùy theo nội dung chuyên đề và
tình hình của nhà trường :
- Tổ chức một buổi thảo luận phần lí thuyết để thu thập ý kiến của tất cả giáo viên
(nếu
chuyên đề bàn về nội dung mới, hay nội dung lớn).
- In phần lí thuyết và phát về cho các tổ để các tổ tham khảo và cho ý kiến trước khi dự
tiết minh họa.
- Phổ biến lí thuyết ngay trước khi giáo viên dự tiết minh họa.