KILOBOOKS.COM
LI M U
Khơng th ph nhn rng Liên minh Châu Âu EU đang là mt nhân t quan
trng trong các vn đ chính tr, an ninh, kinh t quc t. Vic xây dng và hồn
thin chính sách đi ngoi và an ninh chung cho Châu Âu chng t EU khơng
mun ch dng l liên minh v kinh t mà hn th là c lnh vc an ninh và
ngoi giao mc tiêu cui cùng là bin EU thành mt nhà nc liên bang hùng mnh
nht. Mc dù vy, s liên kt v kinh t vn là yu t quan trng đi vi s tn ti
và phát trin ca EU, là c s cho s liên kt các lnh vc khác trong chin lc
ca EU. Vì th phát trin kinh t vn ln đc coi là mi quan tâm ln nht ca
Liên minh EU.
Liên minh Châu Âu có q trình phát trin kinh t lâu nht, cng là t chc
tp hp nhiu nn kinh t quan trng, là th trng tiêu th khng l, là nhà xut
khu cơng nghip và dch v rt có uy tín, tt c đu làm cho EU ln là mt th
ch kinh t quan trng hàng đu ca th gii, là đi tác ln trong chin lc phát
trin kinh t ca bt k mt quc gia hay khu vc nào.
Trong chin lc phát trin ca EU, hp tác kinh t khu vc là mt trong
nhng ni dung quan trng, nht là trong xu hng hp tác tồn cu nh hin nay.
i tác ca EU có rt nhiu nhng ASEAN hin là đi tác mà EU rt quan tâm, coi
là đi tác chin lc trong mi lnh vc trong đó có kinh t.
Gia EU và ASEAN dng nh có rt nhiu đim khác bit nh v lch s,
vn hố, mc đ phát trin kinh t, xã hi, các th mnh v kinh t, v trí đa
lý Tuy nhiên EU và ASEAN đu mong mun có s hp tác v kinh t bi c hai
đu tìm thy đc nhng li ích mà s hp tác đó đem li cho s phát trin kinh t
ca mi bên, vy đó là nhng li ích gì?
Vic EU m rng đã tác đng đn khơng ch bn thân nn kinh t ca EU mà
còn đn nn kinh t ca tng nc thành viên cng nh đn các đi tác ca EU.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
2
Vy s m rng ca EU cú tỏc ng gỡ n quan h kinh t gia EU v ASEAN
hay khụng? ú l nhng tỏc ng tớch cc hay tiờu cc ?
Bi vit ny s phn no gii ỏp nhng cõu hi trờn t ú gúp phn hiu
thờm v quan h kinh t EU- ASEAN, cng nh nhng thỏch thc t ra cho mi
quan h ny trong mt bi cnh mi ú l s phỏt trin ca EU, ASEAN trong lnh
vc kinh t.
Ch trng hp tỏc, phỏt trin kinh t vi ASEAN ca EU ó c c th
hoỏ qua K hoch tng cng phỏt trin quan h i tỏc chin lc EU- ASEAN
trong bỏo cỏo ca U ban Chõu u thỏng 9 nm 2001, trong Sỏng kin hp tỏc
thng mi EU- ASEAN ( TREATI).
Vi mi quan h, cỏc bờn u toan tớnh cho mỡnh nhng li ớch riờng, nhng
li ớch ú cú th trựng nhau hoc khụng tu vo rt nhiu yu t. Mi bờn u cú
th mnh v hn ch nhng cú th yu im ca bờn ny li to li th cho bờn kia
v ngc li, iu ny mt phn gii thớch cho quan h hp tỏc EU- ASEAN mi
quan h gia hai ch th cú nhiu im khỏc bit.
Vy EU c gỡ t quan h kinh t vi ASEAN, ASEAN tn dng c gỡ
t EU ? Ti sao li cú mi quan h ny ?
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
3
I. C S HèNH THNH QUAN H HP TC EU - ASEAN
Mc dự gia hai bờn cú nhiu im khỏc bit nhng vn cựng i n hp tỏc
vi nhau, ú l vỡ hai bờn tỡm c li ớch chung v cng khai thỏc bờn kia vỡ
nhng li ớch riờng nhng tt nhiờn khụng cn tr li ớch riờng ca nhau. õy cng
l c s hỡnh thnh nờn quan h kinh t EU- ASEAN.
1. Li ớch chung
Vi mi quc gia, mi t chc, mi liờn minh, phỏt trin kinh t luụn l
nhim v quan trng. Mt thc t l hin nay, sc mnh v kinh t cú vai trũ chi
phi mi hot ng khỏc, kinh t phỏt trin l nn tng phỏt trin nhiu lnh vc
khỏc ca quc gia, t chc. Cú l vỡ th m cú th núi rng phỏt trin kinh t l li
ớch chung ca bt k i tỏc no ca s hp tỏc v kinh t. EU v ASEAN khụng
phi l ngoi l.
Vi EU, mc dự l mt nn kinh t hng u ca th gii vi hn 450 triu
dõn, giỏ tr kinh t c 9,739 t euro mi nm, chim gn 1/3 tng giỏ tr buụn bỏn
ton cu, nhng trong bi cnh quc t v ni khi nhiu khú khn v thỏnh thc
thỡ phỏt trin kinh t vn l mi quan tõm hng u. Hp tỏc quc t l mt trong
nhng phng thc hiu qu phỏt trin kinh t, vi EU ú khụng ch l s hp
tỏc ni khi, gia khi vi cỏc nn kinh t hng u nh M, Nht bn, vi cỏc th
trng ln nh Bc M, Chõu , m cũn phi m rng hn rt nhiu.
Phỏt trin kinh t i vi EU hin nay khụng ch n thunl nõng cao cỏc
ch s phỏt trin kinh t m quan trng hn l duy trỡ c vai trũ trong nn kinh
t th gii, t ú nõng cao v th chớnh tr cng nh to nn tng v iu kin
thc hin c mc tiờu a EU tr thnh mt liờn bang trong tng lai.
Trong bi cnh quc t nhiu bt n nh hin nay, nht l cựng vi ú l s
m rng v thnh viờn thỡ phỏt trin kinh t cng tr nờn quan trng i vi EU,
giỳp EU gii quyt c bt n chớnh tr, an ninh trong khu vc v i vi nhng
li ớch liờn quan, cng nh gim khong cỏch phỏt trin kinh t gia thnh viờn c
v thnh viờn mi.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
4
Phát trin kinh t cng có ý ngha đc bit đi vi ASEAN- nhóm các nc
mi phát trin và đang phát trin ông Nam Á. Mt trong nhng mc tiêu hàng
đu ca ASEAN đó là giúp các nc thành viên phát trin kinh t, t đó to nên
mt nn kinh t khu vc phát trin mnh. Nm trong khu cc kinh t tim nng ca
th gii, nhng kinh t li cha phát trin, hn lúc nào ASEAN rt mun hp tác đ
phát trin kinh t khu vc.
V trí ca các nc ASEAN trên bn đ kinh t th gii là rt m nht, trong
khi đó tim nng t nhiên và con ngi là rt ln điu này khin cho phát trin kinh
t là mc tiêu đc ASEAN rt u tiên.
Tn dng li th ca nhau thông qua hp tác đ cùng phát trin kinh t là
điu mà c EU và ASEAN đu quan tâm. Vi EU thì đó là nhng tim nng cha
khai thác ca ASEAN, còn vi ASEAN đó là nhng kinh nghim trong quá trình
phát trin kinh t ca EU, là vic tn dng nhng hn ch ca đi tác đ phc v
cho th mnh ca mình .
Nh đã nói, phát trin kinh t không ch nh hng đn nn kinh t mà quan
trng hn nó còn nh hng đn v th chính tr ca mi bên.Tuy ASEAN cha có
ting nói quan trng trên trng quc t nhng trong tng lai s khác, vì th vi
EU phát trin kinh t vi ASEAN không ch là phát trin quan h kinh t vi mt
đi tác nhiu tim nng mà còn qua đó thit lp quan h và nh hng ca EU trên
nhiu lnh vc khác khu vc này.
Vi ASEAN cng vy, phát trin kinh t vi mt liên minh kinh t ln mnh
nht không ch là c hi tt đ nâng cao v th kinh t mà quan đó còn góp phn
đa ASEAN lên v trí cao hn trong các vn đ quc t và khu vc trc ht là
trong lnh vc kinh t.
Hp tác kinh t EU- ASEAN cng có ý ngha vi c hai bên khi không phi
mi nc thành viên ca hai khi đu đã gia nhp WTO. S hp tác gia hai bên s
to thêm thun li trong quá trình đàm phán gia nhp WTO ca các nc thành
viên.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.COM
5
Nh vy là c s quan trng giúp hình thành và phát trin quan h kinh t
EU-ASEAN đó là li ích chung v kinh t, mi quan h này giúp c hai thc hin
đc mc tiêu phát trin kinh t. Phát trin kinh t là li ích chung ca c hai bên
tuy nhiên vi mi bên thì phát trin kinh t li có vai trò và nh hng khác nhau
đi vi các vn đ thuc khi. S khác nhau này còn đc biu hin nhng li
ích mà mi quan h này mang li cho mi bên hay chính là li ích riêng ca EU,
ASEAN trong hp tác kinh t gia hai bên.
2. Vi Liên minh Châu Âu EU
Là nn kinh t ln mnh ca Th gii nhng không vì th mà kinh t EU
không cha đng trong nó nhng hn ch. Hp tác vi mt đi tác mnh hay yu
trong kinh t không quan trng bng vic đi tác đó đem li li ích gì? Quan h đó
giúp gii quyt nhng hn ch ca nn kinh t đn đâu. EU vn sn sàng hp tác và
phát trin quan h đó vi nn kinh t yu hn là ASEAN là vì:
EU có nhng li th, th mnh to ln mà khi hp tác vi ASEAN s giúp EU
tn dng trit đ, phc v mc tiêu phát trin kinh t, đó là : có kinh nghim phát
trin kinh t đc bit trong các lnh vc nh ngân hàng, tài chính, bo him, khoa
hc công ngh, xây dng c s h tng, Trong khi đó đây li là nhng lnh vc
còn yu ca ASEAN, hp tác vi EU s giúp cho ASEAN tng cng đc nng
lc kinh t ca mình.
ASEAN gm nhiu quc gia đang phát trin, có nhu cu v phát trin công
ngh sn xut, vì th EU coi ASEAN là th trng tim nng v thit b sn xut
công nghip.
Trong c cu kinh t ca EU thì nhng ngành đòi hi nhiu nhân công nh
may mc, giày da, ch bin thu hi sn, không chim v trí quan trng, trong khi
đó vi dân s hn 530 triu dân, trình đ cha cao thì ASEAN có th tr thành th
trng lao đng tim nng cho EU, cng nh là ni cung cp các sn phm công
ngh thp cho EU. Ngc li, ASEAN cng là mt th trng ln cho các sn
phm th mnh ca EU nh công nghip, đin t, vin thông, hàng không
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.COM
6
u t l mt trong nhng th mnh ca EU nht l khi EU cho lu hnh
ụng tin chung Euro. EU mun thụng qua sc mnh ti chớnh th hin u t
nc ngoi tỡm kim c hi mi cho phỏt trin kinh t. Trong khi ú vi
ASEAN dũng vn u t quc t l mt trong nhng nhõn t gúp phn thỳc y
nn kinh t khi phỏt trin.
Mc dự kinh t Chõu , trong ú cú ASEAN trong nhng nm qua tri qua
nhiờu t khng hong, khú khn, c bit l khng hong ti chớnh nm 1997, v
mi õy l do i dch SARS nhng thụng qua nhng nghiờn cu phỏt trin ngn
hn v di hn trong thng mi th gii, EU d dng nhn thy cho n 2050
Chõu - Thỏi Bỡnh Dng vn l ni hp dn nht ca nn kinh t th gii, trong
ú ASEAN ni lờn nh mt nh xut khu ln nht th gii. Mt ASEAN nhiu
tim nng v nh hng kinh t trờn bn kinh t Th gii ngy cng tng l lý
do EU cú s hp tỏc kinh t vi ASEAN.
Núi chung quan h gia EU v ASEAN ú l quan h gia mt khi kinh t
mnh nht th gii vi mt nờn kinh t khu vc cũn ang trờn phỏt trin tuy vy
EU vn coi trng quan h ny bi nú em li li ớch cho nn kinh t EU.
3. Vi ASEAN
ASEAN l nhúm cỏc quc gia ụng Nam , trong ú cú nhng quc gia
phỏt trin nh Singapore, Thỏi Lan, Indonesia, cng cú nhng nc kộm phỏt trin
hn hu ht l cỏc nc thnh viờn mi. Mc phỏt trin kinh t ca ASEAN
khụng ch khụng ng u m cũn mc thp so vi cỏc khi kinh t khỏc, chng
hn nh vi EU, vỡ th phỏt trin kinh t l mt trng tõm trong hp tỏc ca
ASEAN. Hp tỏc vi EU l s hp tỏc c nhiu cho ASEAN.
Phỏt trin quan h kinh t vi EU s to iu kin cho ASEAN d dng tip
cn th trng EU, mt th trng cú mc tiờu dựng cao, vi dõn s hin nay
khong 450 triu ngi. iu ny cng cú ý ngha vi ASEAN khi l mt nh xut
khu ln ca th gii trong tng lai v hin ang duy trỡ nn kinh t ly xut khu
l trng tõm.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
7
Nhiu lnh vc kinh t ASEAN cũn yu thỡ hin l th mnh ca EU c bit
l ngnh ti chớnh, ngõn hng. Trong t khng hong ti chớnh nm 1997, mt
trong nhng yu t giỳp cỏc nc ASEAN khc phc c hu qu v phc hi
nhanh hn l do cú s hp tỏc mnh m vi cỏc nn kinh t ca EU.
EU l mt trong nhng nh u t quc t ln nht th gii vi khong 500
t USD u t trc tip ra nc ngoi hng nm s l mt hp dn khụng th b
qua vi khu vc ang cn vn u t nh ASEAN. Hu ht cỏc nc ASEAN u
coi FDI l mt trong nhng ng lc phỏt trin ca nn kinh t, l ngun cung cp
ch yu cho cỏc k hoch phỏt trin kinh t c tm vi mụ hay v mụ.
Hp tỏc vi EU - mt nn kinh t cú nhiu kinh nghim trong phỏt trin s
giỳp ASEAN hc hi c nhiu cho quỏ trỡnh y nhanh tc phỏt trin kinh t
ca mỡnh. Quan h ny cng quan trng hn i vi ASEAN khi ASEAN mun
hc tp mụ hỡnh liờn kt kinh t ca EU, mong mun EU giỳp thnh lp cng ng
kinh t ASEAN.
Tim nng ln v ngun lao ng ca ASEAN s phc v tt cho phỏt trin
kinh t khi c s dng vo cỏc ngnh ũi hi nhiu nhõn cụng, cung cp nhng
mt hng thit yu cho th trng EU.
Quan h vi EU s l thun li cho ASEAN tn dng nhng u im v lao
ng, v ti nguyờn thiờn nhiờn, v v trớ a lý cho vic phỏt trin kinh t khu vc
ụng Nam . Vic quan h kinh t vi mt i tỏc ln mnh nh EU s giỳp cho
ASEAN nõng cao c v trớ ca mỡnh trờn bn kinh t th gii, gim bt s ph
thuc vo mt s nn kinh t ln nh Hoa K.
Qu ỳng l cú v nh ASEAN cn EU hn vỡ ASEAN cú c nhiu t
quan h vi EU nhng thc t cho thy, ASEAN gp phi khụng ớt khú khn khi
duy trỡ mi quan h vi EU-mt nn kinh t phỏt trin cao v rt nhiu kinh
nghim. Vy nờn mun cho quan h ny cú mang li giỏ tr tớch cc cho kinh t
ASEAN thỡ ASEAN phi bit khc phc nhng hn ch ny.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
8
Túm li quan h kinh t EU- ASEAN cú ý ngha nht nh vi c hai bờn,
tuy rng mi bờn tỡm c nhng li ớch riờng cho mỡnh nhng li ớch chung ln
nht i vi c hai bờn l phỏt trin kinh t, tn dng trit nhng im mnh v
hn ch v khc phc nhng mt yu. õy cng chớnh l c s giỳp hỡnh thnh
quan h hp tỏc kinh t EU- ASEAN.
II. QUAN H KIN T EU - ASEAN
Sỏng kin hp tỏc thng mi khu vc EU-ASEAN (TREATI), ó gúp phn
tớch cc vo m rng thng mi, tng dũng u t vo ASEAN cng nh thit lp
c ch i thoi cú hiu qu v hp tỏc trờn lnh vc thng mi, th trng, u t
gia hai khu vc. TREATI cng l mt trong nhng iu kin quan trng hai
bờn tin n hip nh thng mi t do song phng.
V thng mi, nm 2002, thng mi hai chiu EU-ASEAN chim 5,1%
tng thng mi th gii. EU hin l i tỏc thng mi ln th 3 ca ASEAN
chim 14% thng mi ca ASEAN. ỏng k ti l 16% giỏ tr xut khu ca
ASEAN l nm EU, chớnh EU ó gúp phn ỏng k a ASEAN tr thnh nh
xut khu ln th hai th gii ch sau M. Do trc khi EU m rng, phn nhiu
thng mi ca EU vi nc ngoi l ca cỏc nc sp gia nhp, vy nờn khi EU
m rng ASEAN bt mt i th trờn danh ngha v tr thnh i tỏc thng
mi ln th 3 ca EU, trc c M.
Mt trong nhng quan tõm ca EU Chõu ú l phỏt trin ngnh ngõn
hng, mt ngnh cn cho nhu cu ang phỏt trin ca Chõu nhng cỏc nc
Chõu li cha cú nhiu kinh nghim. Vỡ l ú m trong t khng hong ti
chớnh nm 1997, EU l i tỏc chu nhiu tn tht nht, nhng cng chớnh nh s
hp tỏc vi mt i tỏc nhiu tim lc nh EU m kinh t Chõu , cỏc nc
ASEAN mi nhanh c phc hi hn.
Thng mi gia EU v ASEAN ó cú chiu hng gim vo nm 2003, do
nhng nguyờn t phớa EU ang chun b kt np thnh viờn mi, y mnh thng
mi vi cỏc nc ny thụng qua hip nh thng mi do ký trc ú vi mt s
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
9
nc. ASEAN cng gp phi mt s vn v an ninh khu vc, chu h qu lan
chuyn ca v khng b 11 thỏng 9. Nm 2003, thng mi hai chiu gim 3,3%
so vi nm 2002 trong khi so vi nm 2000-nm thng mi hai chiu t mc cao
nht thỡ vn st gim ỏng k.
Trong bi cnh quc t hin nay, hu ht cỏc i tỏc v i th kinh t chớnh
ca EU u tỡm kim nhng con ng phỏt trin kinh t ca c khi hoc riờng
tng nn kinh t thnh viờn. Vi ASEAN cng vy, khụng b ph thuc hon
ton vo mt i tỏc, ASEAN cng cú nhng hp tỏc ng thi vi nhiu i tỏc
tim nng khỏc nh Trung Quc, M. ASEAN v Trung Quc ký hip nh thng
THNG MI EU- ASEAN 2002
i tỏc nhp khu chớnh ca ASEAN
Cỏc
nc cũn
li
49%
Trung
Qu
c :7%
EU:
12%
Nht
Bn:18%
M:
14%
i tỏc nhp khu chớnh ca EU
Cỏc
n
c
cũn
l
i:
ASEAN:6%
EFTA:11%
Cỏc ng
viờn:15%
M
:18%
i tỏc nhp khu chớnh ca ASEAN
M: 19%
EU:18%
Nht Bn:
14%
Trung Quc
6%
Cỏc
nc
cũn li
45%
i tỏc nhp khu chớnh ca EU
Cỏc
n
c
cũn
li
45
%
ASEAN
4%
EFTA:10%
Cỏc ng
viờn:
17%
M: 24%
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
10
thng mi t do n 2010, Singapore ký vi M hip nh t do thng mi nm
2002, iu ny khin EU phi cú chin lc mi trong quan h kinh t vi ASEAN
v vi tng thnh viờn ASEAN va nõng cao c v trớ ca mỡnh vi i tỏc
tim nng ASEAN, va bo m c nhng li ớch hin cú khu vc ny.
Nhng ch s tng trng gn õy ca kinh t ASEAN cng nh nhng n
lc ca cỏc nn kinh t thnh viờn trong vic ci thin mụi trng u t ó khin
ASEAN tr thnh a ch hp dn khụng ch i vi cỏc nh u t ca EU.
Tuy nhiờn trong tng lng u t gn 500 t USD hng nm ca EU ra
nc ngoi, ASEAN ch ginh c s ớt v li cú xu hng gim t sau khng
hong ti chớnh. Nu nh FDI t nh cao vo nm 2000 thỡ ó st gim mnh
trng nm tip theo. Nm 2003, lng FDI vo ASEAN tng tr li, tng gn 48%
THNG MI EU-ASEAN (1996-2002). n v t euro
EU xut sang ASEAN
EU nhp t ASEAN
Cỏn cõn xut nhp
kh
u
Ngun: Eurostat
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
11
so vi 2002, đt 16,8 t euro, trong đó EU đóng góp 35% tng đng 5,9 t euro
nhnh hn mt chút so vi FDI vào ASEAN nm 2000. Mt trong nhng nguyên
nhân dn đn lng FDI vào ASEAN st gim đó là mc dù FDI vào Châu Á tng
nhng li tp trung nhiu vào Trung Quc, vi c ch khuyn khích đu t hiu
qu, Trung Quc hin ch đng sau M v lnh vc thu hút vn đu t. Trung Quc
hin là thách thc ln đi cho ASEAN trong thu hút vn đu t t EU cng nh t
các đi tác thng mi khác cng có quan h vi Trung Quc. gii quyt đc
khó khn này, ASEAN đang n lc tng cng đi thoi vi các đi din kinh t
ca EU thông qua các din đàn đa phng, chính ph các nc cng đang to
nhng thun li to ln cho các nhà đu t EU thông qua ci cách lut, th tc hành
chính, các chín sách u tiên c th vi EU. c bit vic ASEAN thành lp đc
khu vc thng mi t do AFTA vào tháng 1 nm 2003 đã chng t cho n lc ca
ASEAN trong tng cng mc đ hi nhp cu các nn kinh t thành viên, to môi
trng t do kinh t cho s phát trin hp tác quc t. n nay, mc dù còn nhiu
khó khn nhng dòng FDI vào ASEAN đã tng tr li, thng mi ca ASEAN
sang EU cng tng 3,3% trong quý I ca 2004, cùng vi đó là nhng ch s kinh t
tng trng kh quan ca ASEAN khin đây vn đc EU coi là đi tác quan
trng, chin lc Châu Á. Tuy nhiên đ cho ASEAN tr thành khu vc thng
mi t do thc s, theo đúng ngha ca nó thì cn phi n lc nhiu hn, hin EU
đang sn sàng trao đi nhng kinh nghim ca mình trong lnh vc này cho
ASEAN thông qua các hi ngh, din đàn khu vc và song phng, thông qua các
chng trình hp tác v lut, kinh t, giáo dc, các chng trình phát trin nng lc
làm vic ca các ngân hàng khu vc ASEAN.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.COM
12
T 2003, TREATI c khi ng v c c EU v ASEAN n lc a
vo thc hin. Cú th núi, TREAETI l mc ln trong quan h kinh t EU-
ASEAN, to c s xõy dng mt quan h bn cht v hiu qu hn trong tng
lai, c bit l trong lnh vc thng mi u t. õy cng l bc i cn thit
tin n vic xõy dng hip nh thng mi t do.
Ngoi nhng hp tỏc c th lnh vc thng mi, u t gia EU v
ASEAN cũn cú cỏc chng trỡnh hp tỏc khỏc cng rt cú ý ngha, nh : Chng
trỡnh hp tỏc EU-ASEAN v vn tiờu chun, chng ch qun lý cht lng bt
u t 2004 n 2005, vi vn u t khong 9 t euro; hp tỏc trong lnh vc phỏt
trin nng lng sch t 2002 n 2006, tng giỏ tr 18 t euro; hp tỏc trong lnh
vc v quyn s hu trớ tu t 1999 n 2005, tng d ỏn l 8 t euro
Vi Vit Nam, quan h vi EU c bit cú ý ngha. Nhng v tranh chp v
hi sn ch bin gia Vit Nam v B thng mi Hoa K ó cho thy khụng th
ch da vo mt th trng m phi luụn m rng v tỡm kim th trng mi. EU
tuy khụng phi l th trng mi nhng vic EU kt np thờm 10 thnh viờn ó
khin EU tr thnh mt th trng y tim nng mi i vi xut khu ca Vit
Nam.
n v:
T ụla
Dũng FDI chớnh vo ASEAN, 1991-2001
M
Nht Bn
Cỏc nc khỏc
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
13
Cỏc nh u t uy tớn ca EU nh: Phỏp, c, Thu in, Anh, H Lan, ó
tr nờn quen thuc vi Vit Nam thụng qua cỏc hỡnh thc hp tỏc, u t rt a
dng. Chớnh ph Vit Nam cng cú nhng chớnh sỏch c th khuyn khớch cỏc
nh u t t EU, tng cng cỏc c ch hp tỏc thụng qua cỏc din n khu vc,
quc t nh ASEAM, APEC, giỳp hai nn kinh t hiu nhau v hp tỏc cú hiu
qu hn. Sau nhng bt n an ninh khu vc ụng Nam , vic Vit Nam vn cú
nn chớnh tr v an ninh n nh ó to sc hp dn khụng nh i vi cỏc nh u
t EU. Ngoi ra nhng n lc tm v mụ ca chớnh ph Vit Nam cựng nhng ch
s tng trng kinh t rt kh quan ó khin cho khụng ch EU m cỏcitỏckhỏc
ca Vit Nam cng thy yờn tõm tip tc hp tỏc v phỏt trin hot ng
VitNam.
Túm li quan h kinh t EU- ASEAN trong thi gian qua ó tri qua nhiu
thng trm. Sau nm 2000 nh cao v hp tỏc, u t v thng mi hai chiu EU-
ASEAN thỡ do nhiu yu t khỏch quan, ch quan thc t cỏc ch s phỏt trin kinh
t qua hp tỏc song phng ó khụng phn ỏnh c tim nng v mong mun ca
hai bờn. Tuy nhiờn sau nhng nm st gim (2001, 2002), quan h hai bờn ó t
c nhiu thnh tu nht nh, ha hn mt hp tỏc hiu qu v cht ch hn
trong tng lai. Cú c thnh cụng ny l do n lc ca c hai bờn c tm hoch
nh chớnh sỏch v hp tỏc c th, iu ny cng chng t s hp tỏc ó mang li
nhng li ớch nht nh cho c hai bờn khụng ch lnh vc kinh t.
III. NHNG THCH THC T RA CHO QUAN H KINH T EU -
ASEAN
Sỏng kin phỏt trin thng mi EU- ASEAN (TREATI) ó to ra s hp tỏc
cht ch hn gia hai khi trong lnh vc thng mi, u t, ngoi ra cựng vi
nhng cuc gp g cp b trng ti cỏc din n ASEM, APEC, nhng chin
lc phỏt trin ca mi bờn, u to ra nhiu thun li cho quan h EU- ASEAN.
Tuy nhiờn trong quỏ trỡnh hp tỏc, mi quan h ny khụng phi l khụng gp phi
nhng khú khn, ú cú th l t nhng nguyờn nhõn giỏn tip nh h thng chớnh
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
14
tr, an ninh, hoc nhng nguyờn nhõn trc tip nh mc phỏt trin v hi nhp
ca nn kinh t, c ch ti chớnh, phỏp lut, trỡnh phỏt trin khoa hc k thut
Dúi õy xin cp n hai khú khn, mt l i vi cỏc nc ASEAN, mt l i
vi EU.
1. Vn i vi ASEAN
ASEAN ang khụng ngng n lc phỏt trin nn kinh t ca khu vc.
Hp tỏc l mt trong nhng gii phỏp quan trng, nht l vi mt khi kinh t
mnh hn v nhiu kinh nghim nh EU, nhng cng chớnh vỡ th m s hp
tỏc EU- ASEAN thc s hiu qu thỡ cú nhiu vn t ra cho ASEAN.
ASEAN vi tim nng ln v cung cp cỏc sn phm t thc vt vi li th
v khớ hu v ngun lao ng di do, giỏ r. EU l th trng ln, nhu cu phong
phỳ v cỏc sn phm loi ny vỡ th EU mun ASEAN s l nh cung cp thc
phm cho EU. Tuy nhiờn cú nhng khú khn m ASEAN phi gii quyt c nu
mun phỏt trin thng mi thc phm vi EU
m bo an ton v v sinh trong trng trt v ch bin rau qu. Xut khu
rau qu sang th trng EU ca cỏc nc ASEAN u cú ý ngha quan trng i
vi nn kinh t ca mi nc vy nờn nht thit phi ỏp ng c nhng tiờu
chun v v sinh ca EU cho dự EU ni ting l th trng khú tớnh v thc phm.
gii quyt c khú khn ny, cỏc nc ASEAN phi hiu rừ v h thng tiờu
chun cht lng ca EU, phi nõng cao cht lng quy trỡnh sn xut v tiờu th,
nõng cp mỏy múc thit b. Nhng vn ny u cn n s u t khụng nh v
cht xỏm v ti chớnh vỡ th cng khụng n gin vi nhiu nc ASEAN vn cha
quen vi s nghiờm ngt trong qun lý cht lng.
Nu nh EU l th trng phỏt trin hon thin v s thng nht trong tin t,
thu quan, thng mi thỡ ASEAN vn cũn l mt th trng cú mc hi nhp
cha cao, ngay gia cỏc nc thnh viờn ca ASEAN cng cũn nhiu vn cha
thng nht trong chin lc phỏt trin kinh t. Nhng hn ch ny v mc hi
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
15
nhp ca ASEAN ó l cn tr i vi quan h vi EU, ũi hi ASEAN phi sm
khc phc.
EU l mt nh u t quc t hng u, nhng kinh nghm ca EU v nhng
tim nng ca ASEAN khin cho EU rt mun u t vo ASEAN tuy nhiờn vi
ASEAN hin nay ngoi cỏc nguyờn nhõn c hu thỡ cũn nhng nguyờn nhõn mi t
an ninh, cỏc nn dch, nhng bt n v chớnh tr khin cho quan h ca EU vi
ASEAN gp nhiu hn ch. nh hng tiờu cc t nhng nguyờn nhõn ny ó th
hin c th thụng qua lng FDI ca EU vo ASEAN gim (nm 1999 l 7,8 t
euro, 2000: 6,4 t euro).
Trong xu th hp tỏc ton cu phỏt trin nh hin nay, mi quc gia mi khu
vc u c gng tn dng u th ca mỡnh thu hỳt cỏc nh u t nc ngoi,
phỏt trin kinh t. Mt trong nhng nguyờn nhõn cú th nh hng n quan h vi
EU ca ASEAN ú l s ni lờn nh mt hin tng ca kinh t th gii-Trung
quc, hin Trung Quc ch ng sau M v ngun FDI, Trung Quc hin l a ch
u t hp dn v an ton cho cỏc nh u t quc t k c t EU. Ngoi ra cỏc
khu vc khỏc nh Nam M, vựng Caribờ vi nhiu th mnh v ti nguyờn, t
nhiờn cng ang cú sc hỳt nht nh vi khụng ch cỏc nh u t EU. Mt trong
nhng gii phỏp cho vn ny l nõng cao nng lc cnh tranh ca cỏc nn kinh
t thnh viờn ca ASEAN, iu ny ũi hi chớnh ph cỏc nc phi c gng rt
nhiu trong cỏc vn liờn quan n thu quan, th tc hnh chớnh, mc bo h
cho cỏc ngnh kinh t trong nc, hay c vn an ninh v n nh chớnh tr trong
nc.
Trỡnh phỏt trin ca cỏc nn kinh t cng nh kinh nghim trong cỏc lnh
vc kinh t c th nh ti chớnh, ngõn hng ca ASEAN cng l mt vn . Mc
phỏt trin khỏc nhau khin cho kt qu hp tỏc ton khi s khụng cao, khụng
tn dng ht c tim nng ca i tỏc. Khng hong ti chớnh nm 1997 l minh
chng cho s thiu kinh nghim trong lnh vc ti chớnh, ngõn hng ca mt s
nc ASEAN, nhng hin tng nh vy s gõy n tng xu cho nhng i tỏc
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
16
tng lai cng nh mc hp tỏc ca cỏc i tỏc hin cú. Khi mt nn kinh t
khụng mnh gỏnh vỏc nhng s c thỡ cỏc i tỏc s phi chp nhn vic
cựng chia s v gỏnh vỏc cỏc hu qu ca s c nu cú.
N lc xõy dng v hon thin th trng chung cho cỏc nc trong khi
phn ỏnh nhu cu phi nõng cao mc hi nhp ca nn kinh t ASEAN, lm
c nh vy khụng ch gúp phn tớch cc vo phỏt trin kinh t thng mi vi
EU m s thun li hn cho ASEAN trong quan h vi cỏc quc gia v khi kinh t
khỏc.
Vn chớnh tr ASEAN khụng th khụng ớt nhiu nh hng n quan h
kinh t gia EU v ASEAN. ú khụng ch l nhng biu hin bt n nh, nh
hng trc tip n cỏc hot ng hp tỏc m ú cũn l nhng khỏc bit v quan
im chớnh tr khin cho khụng phi tt c cỏc quc gia ca mi bờn u d dng i
n thng nht trong cỏc vn . iu ny gi õy ó khụng cũn nh hng nhiu
bi xu th hp tỏc a phng a dng trờn mi lnh vc khụng ch cú kinh t min
l s hp tỏc ú em li li ớch quc gia.
Nhng vn trờn õy ũi hi ASEAN sm phi gii quyt to iu kin
thun li hn na cho quan h kinh t EU ASEAN. Tt nhiờn õy khụng phi ch
l nhng cn tr i vi quan h gia ASEAN v EU m cũn vi nhiu i tỏc
khỏc nhng nhng vn ny quan trng v cn ASEAN phi sm khc phc khi
quan h vi EU mt i tỏc kinh t ln,mt mụ hỡnh liờn kt kinh t m ASEAN
ang hc tp theo.
2 . EU m rng - mt khú khn mi cho hp tỏc kinh t EU- ASEAN
Ngy 1 thỏng 5 nm 2004, EU15 chớnh thc kt np thờm 10 thnh viờn tr
thnh EU25. S kin cú ý ngha ny tip sau vic EU cho lu hnh ng tin chung
ó chng t EU ang trờn ng tin n mc tiờu thng nht EU, lm cho EU
khụng ch l mt khi cht ch v kinh t m cũn trờn nhiu lnh vc khỏc. EU m
rng va cú tỏc ng tiờu cc v tớch cc i vi EU, nhng tỏc ng ú s khin
cho EU phi cú nhng thay i trong chin lc phỏt trin ca mỡnh. Thc trng
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
17
mi và nhng chính sách mi ca EU tt nhiên s có nh hng đn các đi tác ca
EU.
Vic EU m rng có nhng tác đng tích cc đi vi hp tác EU- ASEAN,
nht là trong lnh vc thng mi. Mt th trng ln hn vi nhu cu tiêu dùng
nhiu hn s là đim hp dn vi ASEAN mt khu vc kinh t hng vào xut
khu, có th mnh v các sn phm ch bin, lng thc thc phm. Mt s th
trng trc đây cha có điu kin tip cn thì nay khi là thành viên ca EU,vi
ASEAN s d dàng thâm nhp hn, thun li hn đ hp tác kinh t vi các quc
gia này.
Mc dù vy EU m rng to ra nhng bt li khơng nh ti quan h kinh t
gia EU và ASEAN. Có nhiu lý do
Th nht, các quc gia thành viên mi hu ht là nhng nc có nn kinh t
phát trin thp Châu Âu, GDP ca các nc này ch di GDP trung bình ca EU
trc đây, mc đ tiêu th hàng hố bng mt na mc trung bình ca EU. Thc
t này cho thy, các nc thành viên mi s là mt vn đ cn đc EU cân nhc
khi hp tác vi các nn kinh t khác.
Th hai, vì đu là nhng nn kinh t đang phát trin nên các nc mi đu
cn ngun vn đu t. FDI tr thành mt trong nhng đng lc quan trng cho nn
kinh t ca các thành viên mi này. Trong khi đó vi ASEAN, FDI cng có v ai trò
khơng th thiu đc. Tt nhiên đã là kinh t thì đu tính đn cái có li nhng khi
các nc thành viên mi và các nc ASEAN có nhng u th ngang nhau thì các
nc EU s đc chn bi điu này cng phù hp vi chin lc rút ngn khong
cách gia các thành viên EU. Vì th đây có th là ú t gây nh hng đn dòng
FDI ca EU vào ASEAN trong thi gian ti.
Th ba, nu nh thng mi và xut khu hàng ch bin là th mnh ca các
nc ASEAN thì đây cng đc coi là lnh vc mà mt s thành viên mi ca EU
quan tâm, ngồi ra nhng lnh vc v k thut, cơng ngh có th là tim nng cho
các nc ASEAN cng đng thi nm trong kh nng ca các nc này. Ngồi ra
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.COM
18
trong thng mi, các nc thành viên đc hng u th hn v thu, th tc hi
quan so vi ASEAN vì đã là thành viên ca EU. Thc t này khi n cho thng mi
ca ASEAN vi EU chu nhiu cnh tranh hn, tt nhiên s là khó khn hn vi
ASEAN khi mun tn dng th trng EU.
Không ch đi vi các thành viên mi mà c EU hin đang phi đi mt vi
nn tht nghip, vic các nc gia nhp sau có t l tht nghip cao đã khin cho
tht nghip tr thành vn đ ca c EU. Vi các nc c đây là h qu ca quá
trình phát trin kinh t ch chú trng vào các ngành công ngh cao, đòi hi ít nhân
công. Thc t này buc EU phi có chin lc phát trin kinh t phù hp, khc
phc đc vn đ ln này. Phát trin thng m i và các ngành sn sut đòi hi
nhiu lao đng là mt gii pháp bên cnh các n lc ci cách v h thng bo him,
tr cp xã hi, h tr vic làm. Th trng khng l ca EU25 làm yên tâm mi nhà
xut khu, mt th trg nh vy đã to đc nim tin cho các nc thành viên
phát trin thng mi, xut khu ni khi, nht là khi có đc nhng u th vt
tri so vi các nhà xut khu khác do đc hng nhng quy ch thành viên EU.
Tóm li điu c bn khin cho EU m rng có th có tác đng tiêu cc đn
quan h kinh t EU- ASEAN chính bi s tng đng nhiu mt gia nn kinh t
ASEAN và nn kinh t ca các nc thành viên mi. Nhng th mnh ca
ASEAN có th s b các nn kinh t mi ca EU tn dng hiu qu và tr nên u
th hn ASEAN vi thun li ca thành viên EU.
Tuy nhiên không th coi EU m rng là yu t cn tr quan h EU- ASEAN
bi mt điu hp tác kinh t ch tuân theo nhng li ích kinh t. EU m rng ch
nên đc xét ti trong chin lc phát trin kinh t gia EU- ASEAN nh mt yu
t có th gây tác đng, có th có nhng tác đng tích cc có th là nhng tác đng
tiêu cc. iu quan trng là phi hiu rõ v yu t này, khc phc đc hn ch, t
n dng tt nhng thun li mi mà cc din mi đem li.
Nh vy, hp tác EU – ASEAN đem li nhng li ích nht đnh cho c hai
nn kinh t, tuy nhiên trong bi cnh mi ca các nc ASEAN cng nh vi
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.COM
19
nhng vn mi t ra cho ASEAN v EU mun cho s hp tỏc thc s em li
hiu qu thỡ hai bờn cng phi gii quyt nhiu khú khn. S khú khn i vi
ASEAN ú l mc phỏt trin v hi nhp ca nn kinh t cha cao, cũn vi EU
l h qu ca mt nn kinh t phỏt trin cao v thng nht, ngoi ra mt yu t mi
phi c n trong quan h kinh t EU- ASEAN ú l s m rng ca EU mang
theo c nhng nh hng tt v khụng tt cho quan h gia hai khi.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
20
KT LUN
Quan h EU- ASEAN ó c to dng t cỏch õy hn 30 nm. Cựng vi
s ln mnh ca hai khi, quan h song phng cng ngy cng phỏt trin, a dng
nhiu lnh vc, trong s ú hp tỏc v kinh t l u tiờn ln i vi c hai khi.
EU l nn kinh t phỏt trin cao, cú nhiu li th hp dn i tỏc nh th
trng rng ln vi khong 450 triu dõn, mc hi nhp v thng nht ca nn
kinh t EU l khỏ lý tng, nhu cu tiờu dựng nhiu v phong phỳ Tuy nhi ờn
khụng vỡ th m phỏt trin kinh t b xem nh ngc li, EU mun tn dng nhng
li th ca mỡnh phỏt trin nn kinh t chung nhiu hn na. ASEAN tuy khụng
cú c nhng th mnh nh EU cng vn hp dn EU vi tim nng v t nhiờn,
con ngi, cú th l i tỏc kinh t chin lc trong tng lai khụng xa. EU-
ASEAN ó cú nhng hp tỏc rt hiu qa trong lnh vc thng mi, u t, ti
chớnh, ngõn hng.
Ngoi nhng thun li, EU v ASEAN cũn phi n lc khc phc nhng
khú khn do yờỳ t khỏch quan mang li nh bt n v an ninh, khng hong ti
chớnh, nn khng b quc t; v cỏc yu t mang tớnh ch quan nh mc hi
nhp thp ca kinh t ASEAN, trỡnh phỏt trin cha cao ca cỏc nn kinh t ca
c hai bờn, hay mi õy l vic EU m rng v s ra i ch nh thc khu vc
thng m i t do AFTA.
TREATI l c ch hp tỏc thng mi gia hai khu vc c coi l s kin
quan trng ỏnh du nhng c gng ca hai bờn nhm y mnh hp tỏc kinh t
EU- ASEAN. Tuy nhiờn sỏng kin ny thc s em li hiu qu thỡ EU v
ASEAN cn phi hp tỏc cht ch hn na trong vic hoch nh cỏc chớnh sỏch
ch khụng ch trong nhng hot ng hp tỏc kinh t c th.
Tng cng hp tỏc song phng l chin lc phỏt trin khụng ch vi
ASEAN m vi EU, ASEAN cú ý ngha c bit quan trng khu vc Chõu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.COM
21
nht là trong lnh vc kinh t, quan h vi ASEAN cng là mt hng đi mi, đc
lp vi M ca EU.
MC LC
LI M U 1
I. C S HÌNH THÀNH QUAN H HP TÁC EU - ASEAN 3
1. Li ích chung 3
2. Vi Liên minh Châu Âu EU 5
3. Vi ASEAN 6
II. QUAN H KIN T EU - ASEAN 8
III. NHNG THÁCH THC T RA CHO QUAN H KINH T EU -
ASEAN 13
1. Vn đ đi vi ASEAN 14
2 . EU m rng - mt khó khn mi cho hp tác kinh t EU- ASEAN 16
KT LUN 20
MC LC 21
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN