Tiểu Luận Quảng bá hình ảnh áo dài với bạn bè quốc tế

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA QUAN HỆ QUỐC TẾ
HỌ VÀ TÊN TÁC GIẢ:
ĐÀO THỊ THU QUỲNH
ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN:
QUẢNG BÀ HÌNH ẢNH ÁO DÀI VIỆT NAM TRONG MẮT BẠN BÈ
QUỐC TẾ
TIỂU LUẬN MÔN THÔNG TIN ĐỐI NGOẠI
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN:
Tiến sĩ: Phạm Minh Sơn
Hà Nội, Ngày 10 - 1 - 2011
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu. 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3
4. Cơ sở và Phương pháp nghiên cứu 3
5. Ý nghĩa thực tiễn 4
6. Kết cấu của tiểu luận 4
CHƯƠNG 1: ÁO DÀI - NÉT ĐẸP TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI
PHỤ NỮ VIỆT:
1.1: Áo dài 5
1.2: Tiểu sử áo dài 5
1.3: Sự phát triển của áo dài 7
CHƯƠNG 2: HÌNH ẢNH ÁO DÀI VỚI BẠN BÈ QUỐC TẾ:
2.1: Áo dài trong con mắt nghệ thuật 14
2.2: Áo dài hội nhập quốc tế 17
2.3: Một câu chuyện về suy nghĩ của người nước ngoài 23
CHƯƠNG 3: QUẢNG BÁ HÌNH ẢNH ÁO DÀI VỚI BẠN BÈ QUỐC
TẾ:
3.1: Quảng bá hình ảnh áo dài Việt qua các cuộc thi sắc đẹp 25

3.2:Quảng bá hình ảnh áo dài việt qua các cuộc thi thời trang 25
3.3: Như là một hình thức để giới thiệu về đất nước và con người Việt 26
3.4:câu chuyện về sứ giả áo dài 27
KẾT LUẬN 28
TÀI LIỆU THAM KHẢO 29
2
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Khi nói đến khía cạnh thẩm mỹ, văn hóa và trang phục truyền thống của
người Việt, người ta thường nghĩ ngay đến tà áo dài và chiếc nón lá. Thật vậy,
trải qua từng thời kỳ, từng giai đoạn cùng với những diễn biến của quá trình
phát triển lịch sử, tà áo dài Việt Nam tồn tại cùng với thời gian, được xem là
trang phục truyền thống mang tính lịch sử lâu đời của người Việt.
áo dài việt nam là văn hoá vì nó hội đủ bốn yếu tố tính lịch sử, tính nhân sinh,
tính giá trị và tính hệ thống.
Xét về tính lịch sử: Cho đến nay, vẫn chưa ai biết rõ được nguồn gốc chính
xác của chiếc áo dài, nhưng áo dài việt nam hình thành từ lâu đời và phát triển
cho đến ngày nay nếu ngược dòng thời gian tìm về cội nguồn, hình ảnh chiếc
áo dài Việt với hai tà áo thướt tha trong gió đã được tìm thấy qua các hình
khắc trên mặt trống đồng Ngọc Lũ cách nay khoảng vài nghìn năm
Xét về tính nhân sinh chiếc áo dài việt nam là sản phẩm sáng tạo của người
việt
Xét về tính giá trị: chiếc áo dài việt nam mang trong mình cả hai giá trị vật
chất và tinh thần tuỳ vào từng không gian, thời gian, chủ thể mà tính chất nào
thể hiện rõ hơn. Ví dụ như trong thời kì đầu khi chiếc áo dài mới được tạo ra
thì chức năng chủ yếu của nó là trang phục dùng để mặc tính chất vật chất thể
hiện rõ nhất nhưng càng về sau thì tính chất tinh thần càng được chú trọng,
người nước ngoài biết đến chiếc áo dài Việt Nam như hình tượng cho người
phụ nữ Việt, chiếc áo dài làm tôn nên vẻ quyến rũ, tư tin cho người phụ nữ
việt

Bên cạnh tính giá trị thì bất kì sự vật, hiện tượng nào cũng mang trong mình
yếu tố phi giá trị. Con người tạo ra sự vật vì muốn phục vụ cho mình nên nếu
nói nó phi giá trị thì thạt là mâu thuẫn xong trong hệ toạ độ không gian, thời
gian, chủ thể khác nhau thì nó cũng thể hiện thính giá giá trị và phi giá trị
3
khác nhau. chiếc áo dài việt nam là có giá trị với người việt nhưng với người
châu phi, irac, thì nó là không giá trị là không thích hợp. Trời mưa dầm dề
mà khoác lên người chiếc áo dài thì thật là khó khăn là không hợp với thời tiết
tí nào. trong buổi lao động dọn vệ sinh mà khoác lên người bộ áo dài thì cũng
coi là thiếu văn hoá. đối với từng chủ thể thì chiếc áo dài có thể là có văn hoá
hoặc không có văn hoá. đối với người có vóc dáng đẹp thì chiếc áo dài làm
tôn thêm vẻ quyến rũ dịu dàng thế nhưng đối với nhiều người thì nó là một trở
ngại rất lớn.
Tuy vậy nhưng nhìn chung thì tính phi giá trị của chiếc áo dài việt nam là
không đáng kể vì tính giá trị của nó đã lấn áp phần phi giá trị. Người nước
người thông qua chiếc áo dài mà nghĩ đến phụ nữ việt nam, các ngành du lịch
việt nam quảng bá hình ảnh chiếc áo dài việt nam đến bạn bè quốc tế chứng tỏ
nó phải có tính giá trị rất đặc biệt tại sao là chiếc áo dài mà không phải là vật
khác
Xét về tính hệ thống thì sự xuất hiện của một chiếc áo dài với chất liệu,
đường nét kiểu dáng riêng biệt cũng đã tạo nên một hệ thống rất riêng rất đặc
trưng làm nên sự khác biệt cho chiếc áo dài việt, hệ thống này không giống
với bất kì hệ thống của một chiếc áo nào.
văn hoá tận dụng áo dài Việt Nam.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu:
• Mục đích
_Tà áo dài VN trải qua bao thăng trầm của lịch sử vẫn trường tồn với thời
gian và mang trên mình nhiều giá trị văn hóa. Áo dài không chỉ là trang phục
truyền thống mà còn là nét văn hóa gói trọn tinh thần Việt. Bên cạnh đó,
chiếc áo dài cũng góp phần tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Từ

đó ta có thể giới thiệu đến bạn bè thế giới những nét đẹp văn hoá truyền
thống của dân tộc đó chính là tà áo dài thướt tha, duyên dáng, góp phần thực
hiện mục tiêu quảng bá hình ảnh đất nước cho năm du lịch Việt Nam.
4
_Tôn vinh vẻ đẹp chiếc áo dài Việt Nam. Đây cũng là cơ hội để quảng bá
chiếc áo dài trở thành một hình ảnh rất đời thường, chứ không chỉ xuất hiện
trong những lễ hội hoành tráng.
• Nhiệm vụ:
_Một yếu tố quan trọng không kém là việc xây dựng văn hóa thẩm mỹ
trang phục từ truyền thống đến hiện đại; góp phần xây dựng, phát triển nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
_Việc giữ gìn, phát huy và tôn vinh vẻ đẹp của tà áo dài, chiếc nón lá Việt
Nam như là giá trị văn hóa tiêu biểu, qua đó góp phần quảng bá văn hóa Việt
với bạn bè bốn phương.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
• Đối tượng :
Đối tượng nghiên cứu là Áo Dài Việt Nam
• Phạm vi nghiên cứu :
Trong bài tiểu luận này, tôi xin phép chỉ chọn nghiên cứu về tiểu sử, sự
phát triển và những nét đẹp về hình ảnh của tà áo dài duyên dáng, những
hình ảnh truyền thống của tà áo dài để từ đó nêu bật lên một hình ảnh đẹp
dịu dàng, cổ kính pha hiện đại, lịch sự mà sang trọng giúp tà áo dài của
người phụ nữ Việt trở nên đẹp và quen thuộc hơn trong mắt bạn bè thế
giới.
4. Cơ sở và phương pháp nghiên cứu:
Khác với kimono của Nhật Bản hay hanbok của Hàn Quốc, chiếc áo dài
Việt Nam vừa truyền thống lại cũng vừa hiện đại. Để thực hiện nghiên cứu đề
tài này, tôi xin đi theo phương pháp nghiên cứu thông qua chọn lọc, tham
khảo và đồng thời nhìn nhân khách quan từ nhiều phương diện. Tiếp đó là tìm
hiểu và đúc kết những kinh nghiệm của người đi trước rút ra các tri thức cần

thiết để áp dụng vào bài tiểu luận. Bên cạnh đó cố gắng tìm tòi, cập nhập các
vấn đề mới để mang lại sự lôi cuốn, sinh động cho bài tiểu luận.
5. Ý nghĩa thực tiễn:
5
Chiếc áo dài Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng đối với người phụ nữ Việt
Nam. Bốn thân áo chính tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu, và thân thứ năm
(vạt con) tượng trưng cho người mặc áo; năm chiếc khuy tượng trưng cho đạo
làm người theo Khổng Giáo: Nhân (lòng thương người, nhân từ), Lễ (biết
trên, dưới), Nghĩa (nghĩa khí), Trí (sự sáng suốt, trí tuệ), Tín (uy tín). Rõ ràng,
chiếc áo dài ngũ thân diễn đạt nhân sinh quan cũa Việt Nam nhưng không
khỏi sự ảnh hưởng của Trung Hoa qua nhiều năm đô hộ. Hơn nữa nó còn lam
tăng thêm vẻ đẹp duyên dáng,dịu dàng của người con gái Việt Nam. Chính vì
vậy mà việc quảng bá hình ảnh chiếc áo dài cũng chính là việc giữ gìn và phát
huy những nét đẹp duyên dáng của người phụ nữ nói riêng và nét đẹp cổ
truyền của dân tộc Việt Nam nói chung, quảng bá thêm hình ảnh và lưu lại
những ấn tượng tốt đẹp nhất trong lòng bạn bè bốn phương.
6. Kết cấu của tiểu luận:
MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1: ÁO DÀI - NÉT ĐẸP TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI
PHỤ NỮ VIỆT:
1.1: Áo dài
1.2: Tiểu sử áo dài
1.3: Sự phát triển của áo dài
CHƯƠNG 2: HÌNH ẢNH ÁO DÀI VỚI BẠN BÈ QUỐC TẾ:
2.1: Áo dài trong con mắt nghệ thuật
2.2: Áo dài hội nhập quốc tế
2.3: Một câu chuyện về suy nghĩ của người nước ngoài
CHƯƠNG 3: QUẢNG BÁ HÌNH ẢNH ÁO DÀI VỚI BẠN BÈ QUỐC
TẾ:
3.1: Quảng bá hình ảnh áo dài Việt qua các cuộc thi sắc đẹp

3.2:Quảng bá hình ảnh áo dài việt qua các cuộc thi thời trang
3.3: Như là một hình thức để giới thiệu về đất nước và con người Việt
3.4:câu chuyện về sứ giả áo dài
6
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
CHƯƠNG 1: ÁO DÀI - NÉT ĐẸP TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI
PHỤ NỮ VIỆT:
1.1: Áo dài:
Áo Dài là trang phục truyền thống của phụ nữ Việt Nam, Ôm sát cơ thể, có cổ
cao và dài khoảng ngang gối. Nó được xẻ ra ở hông. Áo Dài vừa quyến rũ lại
vừa gợi cảm, vừa kín đáo nhưng vẫn biểu lộ đường nét của một người thiếu
nữ.
Hình ảnh áo dài nghệ thuật
1.2: lịch sử áo dài
7
Không ai biết rõ chiếc áo dài nguyên thủy ra đời từ lúc nào và hình dáng ra
sao vì không có tài liệu ghi nhận và chưa có nhiều người nghiên cứu. Y phục
xa xưa nhất của người Việt, theo những hình khắc trên mặt chiếc trống đồng
Ngọc Lũ cách nay khoảng vài nghìn năm cho thấy hình phụ nữ mặc trang
phục với hai tà áo xẻ. Sử gia Đào Duy Anh viết, "Theo sách Sử ký chép thì
người Văn Lang xưa, tức là tổ tiên ta, mặc áo dài về bên tả (hình thức tả
nhiệm). Sử lại chép rằng ở thế kỷ thứ nhất, Nhâm Diên dạy cho dân quận Cửu
Chân dùng kiểu quần áo theo người Tàu. Theo những lời sách đó chép thì ta
có thể suy luận rằng trước hồi Bắc thuộc thì người Việt gài áo về tay trái, mà
sau bắt chước người Trung Quốc mới mặc áo gài về tay phải".
Kiểu sơ khai của chiếc áo dài xưa nhất là áo giao lãnh, tương tự như áo tứ
thân nhưng khi mặc thì hai thân trước để giao nhau mà không buộc lại. Áo
mặc phủ ngoài yếm lót, váy tơ đen, thắt lưng mầu buông thả. Xưa các bà các
cô búi tóc trên đỉnh đầu hoặc quấn quanh đầu, đội mũ lông chim dài; về sau

bỏ mũ lông chim để đội khăn, vấn
khăn, đội nón lá, nón thúng. Cổ nhân
xưa đi chân đất, về sau mang guốc gỗ,
dép, giày. Vì phải làm việc đồng áng
hoặc buôn bán, chiếc áo giao lãnh
được thu gọn lại thành kiểu áo tứ thân
(gồm bốn vạt nửa: vạt nửa trước phải,
vạt nửa trước trái, vạt nửa sau phải, vạt
nửa sau trái). Áo tứ thân được mặc ra
ngoài váy xắn quai cồng để tiện cho
việc gồng gánh nhưng vẫn không làm
mất đi vẻ đẹp của người phụ nữ.
Áo tứ thân thích hợp cho người phụ nữ miền quê quanh năm cần cù bươn
chải, gánh gồng tháo vát. Với những phụ nữ tỉnh thành nhàn hạ hơn, muốn có
một kiểu áo dài được cách tân thế nào đó để giảm chế nét dân dã lao động và
8
gia tăng dáng dấp trang trọng khuê các. Thế là ra đời áo ngũ thân với biến cải
ở chỗ vạt nửa trước phải nay được thu bé lại trở thành vạt con; thêm một vạt
thứ năm be bé nằm ở dưới vạt trước. Áo ngũ thân che kín thân hình không để
hở áo lót. Mỗi vạt có hai thân nối sống (vị chi thành bốn) tượng trưng cho tứ
thân phụ mẫu, và vạt con nằm dưới vạt trước chính là thân thứ năm tượng
trưng cho người mặc áo. Vạt con nối với hai vạt cả nhờ cổ áo có bâu đệm, và
khép kín nhờ năm chiếc khuy tượng trưng cho quan điểm về ngũ thường theo
quan điểm Nho giáo và ngũ hành theo triết học Đông phương.
1.3: sự phát triển của áo dài:
Thời chúa Nguyễn Phúc Khoát
Các bộ phận của một chiếc áo dài
phổ biến
Vũ Vương Nguyễn Phúc Khoát được
xem là người có công khai sáng và

định hình chiếc áo dài Việt Nam.
Chịu ảnh hưởng nặng của văn hóa
Trung Hoa, cho đến thế kỷ 18 lối ăn
mặc của người Việt Nam vẫn thường hay bắt chước lối của người phương
Bắc, đặc biệt dưới thời các chúa Nguyễn xứ Đàng Trong do nhu cầu khai phá
khẩn hoang, đón nhận hàng vạn người Minh Hương (còn gọi là người Khách
Trú hay đọc trại thành "cắc chú") bất mãn với nhà Thanh sang định cư lập
nghiệp, mặc dù người Việt cũng có lối ăn mặc riêng. Trước làn sóng xâm
nhập mới này, để gìn giữ bản sắc văn hóa riêng, Vũ Vương Nguyễn Phúc
Khoát ban hành sắc dụ về ăn mặc cho toàn thể dân chúng xứ Đàng Trong phải
theo đó thi hành. Trong sắc dụ đó, người ta thấy lần đầu tiên sự định hình cơ
bản của chiếc áo dài Việt Nam, như sau: "Thường phục thì đàn ông, đàn bà
9
dùng áo cổ đứng ngắn tay, cửa ống tay rộng hoặc hẹp tùy tiện. Áo thì hai bên
nách trở xuống phải khâu kín liền, không được xẻ mở. Duy đàn ông không
muốn mặc áo cổ tròn ống tay hẹp cho tiện khi làm việc thì được phép "
(sách Đại Nam Thực Lục Tiền Biên). Trong Phủ Biên Tạp Lục, Lê Quý Đôn
viết "Chúa Nguyễn Phúc Khoát đã viết những trang sử đầu cho chiếc áo dài
như vậy".
Căn cứ theo những chứng liệu này, có thể khẳng định chiếc áo dài với hình
thức cố định đã ra đời và chính thức được công nhận là quốc phục dưới triều
chúa Nguyễn Vũ Vương (1739-1765). Vào thời này, các văn bản tại Việt
Nam dùng chữ Hán hoặc chữ Nôm, áo dài viết bằng chữ Nôm là 襖 長
Áo dài màu đỏ (thường là áo dài dùng
trong lễ cưới, lễ ăn hỏi của người Việt)
Một vài tài liệu quy kết việc ra đời của
chiếc áo dài quốc phục là do những
tham vọng riêng tư của chúa Nguyễn
Phúc Khoát. Do muốn xưng vương và
tách rời Đàng Trong thành quốc gia

riêng, nên ban sắc dụ về ăn mặc như
trên cho khác đi, không phải với người
khách trú mà với Bắc triều (trong quy
định này đã có cả chỉ thị phụ nữ phải
mặc quần hai ống). Sau thấy quần hai ống khêu gợi quá, Vương mới giao cho
triều thần pha phối từ mẫu áo dài của người Chăm (giống như áo dài phụ nữ
Việt Nam ngày nay, nhưng không xẻ nách) và áo dài của phụ nữ Thượng Hải
(chiếc sườn xám) để "chế" ra cái áo dài của phụ nữ Việt Nam (Xem thêm
Liên kết ngoài, bài Sự Tích Áo Dài Việt Nam). Chiếc áo dài đầu tiên giống
như áo dài người Chàm và có xẻ nách. Thật ra chiếc sườn xám cũng chỉ ra đời
quãng thập niên 1930, và quan điểm trên quá thiên nặng về tính chống phong
10
kiến nên vô hình chung đề cao vai trò của Vũ Vương như là "nhà thiết kế áo
dài hiện đại đầu tiên".
Thời vua Minh Mạng
Cho đến thế kỷ 17 truyền thống mặc váy
vẫn tồn tại ở Việt Nam như đã ghi trong
sách Lê Triều Thiên Chính đời vua Lê
Huyền Tông, tháng 3 năm 1665 với sắc
lệnh nhắc nhở: " áo đàn bà con gái
không có thắt lưng, quần không có hai ống
từ xưa đến nay vốn đã có cổ tục như
thế ". Vậy có thể nói rằng bộ áo ngũ thân
xuất hiện vào khoảng đời vua Gia Long
(1802-1819). Sở dĩ có sự ước đoán này, vì
mặc áo ngũ thân thì phải mặc quần chớ không thể mặc váy. Năm Minh Mạng
thứ 9 (1828), triều đình Huế ra chiếu chỉ cấm đàn bà mặc váy và bắt phải mặc
quần hai ống, nên hồi ấy mới xuất hiện câu ca dao than vãn:
Tháng Tám có chiếu vua ra
Cấm quần không đáy, người ta hãi hùng!

Đời sống mới
Năm 1947, trong bối cảnh Việt Nam mới
tuyên bố độc lập và các phong trào "diệt
giặc đói, giặc dốt" đang được phát động,
nhằm phát động phong trào tiết kiệm, ngày
11
20 tháng 3 năm 1947, Hồ Chí Minh, với bút hiệu Tân Sinh, đã viết một cách
vắn tắt rõ ràng và dễ hiểu bài "Đời sống mới" trong đó vận động người dân bỏ
thói quen mặc áo dài để thay bằng áo vắn vì: mặc áo dài đi đứng, làm việc bất
tiện, lượt thượt, luộm thuộm. Áo dài tốn vải, khoảng hai cái áo dài may được
ba cái áo vắn, nếu chỉ mặc áo vắn có thể sẻn được 200 triệu đồng/năm. Áo dài
không hợp với phụ nữ Việt Nam đời sống mới. Cuộc vận động này dần đã
được người dân hưởng ứng và áo dài không còn là trang phục thông dụng của
phụ nữ Việt Nam trong một thới gian dài.
Áo dài Le Mur
"Le Mur" chính là cách dịch sang
tiếng Pháp của Cát Tường, một họa
sĩ vào thập niên 1930 đã thực hiện
một cải cách quan trọng trên chiếc
áo tứ thân để biến nó chỉ còn lại hai
vạt trước và sau mà thôi. Vạt trước được họa sĩ nối dài chấm đất để tăng thêm
dáng vẻ uyển chuyển trong bước đi đồng thời thân trên được may ôm sát theo
những đường cong cơ thể người mặc tạo nên vẻ yêu kiều và gợi cảm rất độc
đáo. Để tăng thêm vẻ nữ tính, hàng nút phía trước được dịch chuyển sang một
chỗ mở áo dọc theo vai rồi chạy dọc theo một bên sườn. Tuy nhiên, áo dài Le
Mur có nhiều biến cải mà nhiều người thời đó cho là "lai căng" thái quá, như
áo may ráp vai, ráp tay phồng, cổ bồng hoặc cổ hở. Thêm nữa áo Le Mur mặc
cho đúng mốt phải với quần xa tanh trắng, đi giày cao, một tay cắp ô và
quàng vai thêm chiếc bóp đầm. Lối tân thời này đã bị một số dư luận khi đó
tẩy chay và cho là "đĩ thõa" (như được phản ảnh không hề thiện cảm trong tác

phẩm Số đỏ của Vũ Trọng Phụng).
12
Áo dài Lê Phổ
Năm 1934, một họa sĩ khác là Lê Phổ bỏ bớt
những nét lai căng, cứng cỏi của áo Le Mur, đồng
thời đưa thêm các yếu tố dân tộc từ áo tứ thân, ngũ
thân vào, tạo ra một kiểu áo vạt dài cổ kính, ôm
sát thân người, trong khi hai vạt dưới được tự do
bay lượn. Sự dung hợp này quá hài hòa, vẹn vẻ
giữa cái mới và cái cũ, được giới nữ thời đó hoan
nghênh nhiệt liệt. Từ đây áo dài Việt Nam đã tìm
được hình hài chuẩn mực của nó, và từ bấy đến
nay dù trải bao thăng trầm, bao lần cách tân cách
điệu, hình dạng chiếc áo dài về cơ bản vẫn giữ
nguyên.
Áo dài với tay giác lăng
Thập niên 1960 có nhà may Dung ở Dakao, Sài
Gòn đưa ra kiểu may áo dài với cách ráp tay
raglan (giác lăng). Cách ráp này đã giải quyết
được vấn đề khó khăn nhất khi may áo dài: những
nếp nhăn thường xuất hiện hai bên nách. Cách ráp
này cải biến ở chỗ hàng nút cài được bố trí chạy
từ dưới cổ xéo xuống nách, rồi kế đó chạy dọc
một bên hông. Với cách ráp tay raglan làn vải
được bo sít sao theo thân hình người mặc từ dưới nách đến lườn eo, khiến
chiếc áo dài ôm khít từng đường cong của thân hình người phụ nữ, tạo thêm
tính thẩm mỹ theo đánh giá của một số nhà thiết kế.
13
Áo dài miniraglan
Phiên bản này được áp dụng

rộng rãi cho nữ sinh. Theo
phiên bản này, áo dài tay
raglan có tà chỉ dài tới gối,
nhưng hai ống quần rộng lòa
xòa phủ kín đôi chân. Hai đặc
điểm này làm cho tà áo nữ
sinh đậm chất hồn nhiên, dễ
thương.
Áo dài nam
Theo nhà biên khảo Trần Thị Lai Hồng thì áo ngũ thân đi đôi với quần hai
ống và khăn đội đầu cũng là quốc phục của phái nam. Các bà các cô dùng
mầu sắc óng ả dịu mát trong khi đàn ông con trai chỉ dùng màu đen, trắng,
hoặc lam thẫm. Suy cứ này có cơ sở vì từ chiếc áo dài ngũ thân trang trọng
cho phụ nữ tỉnh thành chắc chắn phải tồn tại bên cạnh đó một thứ áo trang
trọng cho giới nam để cân xứng. Tuy nhiên theo sắc dụ ban hành từ thời Chúa
Nguyễn Vũ Vương thỉ sự quy định trang phục cho nam giới ít gò bó và
thoáng hơn, "Thường phục thì đàn ông, đàn bà dùng áo cổ đứng ngắn tay, cửa
ống tay hoặc rộng hoặc hẹp tùy tiện. Áo thì hai bên nách trở xuống phải khâu
kín liền không cho xẻ mớ. Duy đàn
ông không muốn mặc áo cổ tròn và
hẹp tay cho tiện làm việc thì cũng
được" (trích sắc dụ này). Từ thập niên
1930 trở đi mới xuất hiện áo dài nữ
phục hai vạt, vậy về lý, áo dài nam
phục hai vạt cũng phải xuất hiện
khoảng thời gian đó.
14
Một giả thuyết khác cho rằng từ khi Chúa Nguyễn Phúc Khoát ban hành sắc
dụ về quốc phục đã xuất hiện lối ăn mặc theo cách Việt Nam ở phái nam cho
khác biệt với lối ăn mặc của người khách trú. Cơ sở chính của cách tạo ra

khác biệt là lối cài nút về bên trái thay vì bên phải giống như người Hoa kiều
(theo sách Việt Nam Văn Hóa Sử, tác giả Đào Duy Anh, đã chú dẫn trên phần
đầu mục Lịch Sử Áo Dài). Sự khác biệt thứ hai là trên chất liệu vải (thường
bằng the mỏng, và mặc ra ngoài áo bà ba trắng, với phụ tùng lệ bộ kèm theo
là khăn đóng (tức khăn vành cho nam). Có thể ngay từ đầu, "quốc phục sơ
khai" của nam giới đã chỉ có hai vạt và được biến cách trên chiếc áo Tàu "nhà
Thanh": dài gần tới gối và có đường xẻ hai bên từ hông trở xuống. Đến thập
kỷ 1930 khi xuất hiện áo nữ với hai tà dài thì được thay đổi chút ít cho gần
gũi chiếc áo dài nữ phục.
Vậy nếu nói đến quốc phục truyền thống thì chính chiếc áo dài nữ phục mới
đậm nét hơn, được quy định bởi những văn bản pháp quy (sắc dụ chúa
Nguyễn Vũ Vương) và chuẩn mực ăn mặc rõ ràng hơn (chiếu chỉ quy định
của vua Minh Mạng về trang phục hoàn chỉnh cho áo dài nữ phục). Do đó khi
nói đến áo dài Việt Nam, người trong lẫn ngoài nước thường nghĩ đến chiếc
áo dài nữ phục.
Áo dài nam phục Việt Nam lại không có số phận may mắn như áo dài nữ
phục. Ngày nay ta ít có dịp bắt gặp hình ảnh một thanh niên, thậm chí một
ông cụ già Việt Nam, vận chiếc áo dài nam phục truyền thống. Áo dài nam
phục chỉ còn xuất hiện tại những lễ hội mang đậm nét truyền thống Việt Nam.
15
CHƯƠNG 2: HÌNH ẢNH CHIẾC ÁO DÀI VỚI QUÊ HƯƠNG VÀ
TRONG MẮT BẠN BÈ NĂM CHÂU
2.1 hình ảnh áo dài trong con mắt nghê sĩ:
Trong thơ ca
Hình ảnh phụ nữ/con gái Việt Nam với chiếc áo dài truyền thống đã được
nhiều nhà nghệ sĩ ghi lại, nổi bật nhất là trong thơ và nhạc. Bài thơ nổi tiếng
về chiếc áo dài có thể kể là "Áo lụa Hà Đông" của Nguyên Sa, bài này được
phổ nhạc thành một bài hát nổi tiếng và là cảm hứng cho một bộ phim điện
ảnh cùng tên, với những câu:
Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát

Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông
"Ngày xưa Hoàng Thị" của Phạm Thiên Thư kể về chuyện tình thuở học sinh
với cô gái họ Hoàng, cô xuất hiện trong bài với những nét phác họa:
Áo tà nguyệt bạch
Ôm nghiêng cặp sách
16
Vai nhỏ tóc dài".
Phạm Duy phổ nhạc bài này cũng không quên làm nổi bật hình ảnh áo dài khi
sửa thành:
Ôm nghiêng tập vở, tóc dài, tà áo vờn bay
Áo dài cũng in đậm nét trong những vần thơ nghịch ngợm của Nguyễn Tất
Nhiên:
Tháng giêng em bikili
Tỉnh lỵ còn nguyên nét Việt Nam
Đài các chân ngà ai bước khẽ
Nguyện theo tà lụa cả phương Đông (Tháng giêng, chim)
đưa em về dưới mưa/ áo dài sầu hai vạt/ khi chấm bùn lưa thưa (Em
hiền như Ma-soeur)
Trong thơ Bùi Giáng, màu áo dài của ký ức được nâng lên thành huyền thoại:
Biển dâu sực tỉnh giang hà
Còn sơ nguyên mộng sau tà áo xanh
Và có lẽ trong những vần thơ rất dung dị sau đây của Huy Cận cũng có hình
bóng của chiếc áo dài trắng nữ sinh:
Áo trắng đơn sơ mộng trắng trong
Hôm xưa em đến mắt như lòng
Nở bừng ánh sáng em đi đến
Gót ngọc dồn hương bước tỏa hồng (Áo trắng).
Chiếc áo dài cũng phảng phất hay xuất hiện nhiều trong các ca khúc Việt
Nam. Trong nhạc Trịnh Công Sơn có thể nhìn thấy khá nhiều. Theo hồi ký,
chính những bước chân hoàng cung của những nữ sinh áo tím Huế đã làm cho

17
nhạc sĩ họ Trịnh viết nên bài "Diễm xưa" nổi tiếng. Hay trong bài "Hạ trắng",
hình ảnh áo dài cũng chập chờn:
Gọi nắng trên vai em gầy đường xa áo bay (Hạ trắng)
"Bé ca" của Phạm Duy viết cho con gái mới lớn, có bài "Tuổi ngọc" tả về
niềm hân hoan của cô bé khi bước chân vào trung học, lần đầu khoác lên
mình "một chiếc áo như mây hồng":
Xin cho em một chiếc áo dài, cho em đi mua xuân tới rồi
Mặc vào đời rồi ra, mừng lạy chào mẹ cha
Hàng lụa là thơm dáng tuổi thơ
Phạm Duy cũng không quên nhắc về chiếc áo này trong một giấc mơ hòa bình
từ thập niên 1940:
Nằm mơ, mơ thấy trăm họ tốt tươi, mơ thấy bên lề cuộc đời, áo dài đùa
trong nắng cười (Quê nghèo)
Bài "Một thoáng quê hương" của Từ Huy nổi tiếng một thời với câu:
Tà áo em bay, bay, bay, bay trong gió nhẹ nhàng
Dù ở đâu, Paris, Luân Đôn hay ở những miền xa. Thoáng thấy áo dài
bay trên đường phố, sẽ thấy tâm hồn quê hương ở đó em ơi
Các nhạc sĩ tiền chiến cũng hay ca ngợi áo dài như bài "Tà áo xanh" của Đoàn
Chuẩn - Từ Linh. Và cảm xúc về chiếc áo dài cũng làm nên những câu hát nổi
tiếng của Hoàng Trọng:
Ngàn thu mưa rơi trên áo em màu tím
Ngàn thu đau thương vương áo em màu tím
Nhuộm tím những chuỗi ngày ấy nhau
Tháng năm càng lướt mau
Biết bao giờ ấy nhau(Ngàn thu áo tím)
18
Trong hội họa
Thiếu nữ bên hoa huệ
Bức tranh "Thiếu nữ bên hoa huệ" của họa sĩ Tô

Ngọc Vân sáng tác năm 1943, là một trong
những tác phẩm hội họa hiện đại Việt Nam đầu
tiên và nổi tiếng bậc nhất, miêu tả một cô gái
mặc áo dài trắng ngồi bên một bình hoa huệ
2.2: Áo dài hội nhập quốc tế:
Vào những năm đấu thế kỷ XXI,
có một thiếu nữ người Australia
đến dự một cuộc triển lãm hội
khoa học đương đại của Việt
Nam. Hôm đó tại cuộc triển
lãm,có một nữ hoạ sĩ Việt Nam
mặc một bộ áo dài đẹp đến nỗi
người ta đã đổ xô ra chiêm
ngưỡng nhiêu hơn là xem trạnh.
Một gian sau thiếu nữ Austalia
nọ đến thăm Việt Nam liền tìm
mua ngay một bộ phận Áo dài
rồi hí hửng dò hỏi bạn bè xem, cô mặc áo dài có đẹp và hợp không. Quả tình
thân thon thả, cân đối và đôi chân dài của cô sẽ rất hợp với chiếc áo dài Việt
Nam nếu nó to ra, vì eo áo bị nâng cao quá. Mặc áo dài quả là không đơn giản
. Một vị giáo sư Người Italia có tên Cristoforo Borri, sống ở vùng Quảng
Nam đã nhận xét trong một cuốn sách của ông rằng "Người Việt Nam xưa
nay thường có tính kín đáo, nó thế là kín đáo nhất so với các dân tộc khác
19
trong vùng " .
Nữ Sĩ Linh Bảo đi dự một đại hội thường niên của các nhà sinh vật học Hoa
Kỳ tại tiểu bang Vermont, một hôm vừa bước vào phòng ăn bỗng nghe tiếng
một người đàn ông Mỹ nói sau lưng: "Bà mạnh giỏi không? áo zài. Chời ơi "
Nữ sĩ quay lại, hỏi chuyện, thì ông Mỹ không nói được gì. Ông ta chỉ biết có
mỗi một câu tiếng Việt ấy. Và trong câu tiếng Việt duy nhất của ông ta đã có

cái "Áo zài".
Đầu năm 1970 ấy, một phái đoàn đại diện báo chí luận văn - báo cáo - tiểu
luận chuyên ngành Báo Chí và các cơ quan truyền thông của ta sang thăm Đại
Hàn, ông Tổng trưởng Thông tin và văn hoá Đại Hàn - Bấy giờ là ông Shin
Bum Shik - có tặng mỗi người một xấp hàng để về làm quà cho vợ! mở ra
xem thì là thứ hàng rất mỏng và dài đúng 2m80. "Chời ơi", ông Shin Bum
Shik am hiểu cái món "văn hoá" Việt Nam ấy sao mà kỹ quá vậy?
Hai trăm năm mươi năm trước, vào đúng ngày cuối năm canh thìn đời Cảnh
Hưng, sứ giả nước ta là Lê Quý Đôn gặp sứ giả triều Tiên là Hồng Khải Hy
tại Yên Kinh nước Tàu. Đôi bên bút đàm, thành ra thân mật. Trong thư có
những câu: "Nhân giở bản đồ, biết có quí quốc, hai nước chúng ta, Đông Nam
xa cách, loại trâu ngựa có dông nhau cũng không kịp. Thế mà được cùng hội
họp nơ Hồng Lô quán, thực là ngoài sức tưởng tượng".
Hai trăm năm sau, sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước Hàn Việt càng vượt xa
cái sức tưởng tượng của Hồng sứ giả không những đã biết rõ về nước Việt
Nam, lại còn biết vanh vách đến cả món y phục của đàn bà con gái nước này
nữa. Không những shin tiên sinh nắm vững kích thước của áo dài, ông lại cẩm
thông đến cả cái sở trường của nó, là thật mỏng!
Nhưng trong câu chuyện này không phải chỉ có Shin tiên sinh là đáng khen.
Phải nhận rằng về phần chiếc áo dài Việt Nam, tự nó cũng phải xuất sắc mới
được. Thật chứ: Để cho bấy nhiêu chi tiết về nó thấu đến tại nhà lãnh đạo văn
hoá một quốc gia cực bắc, món nữ phục của nước Đông Nam Á này phải lẫy
lừng lắm. Áo dài lẫy lừng ở quốc ngoại, quốc nội.
"Tung bay tà áo tung bay" chiếc áo dài Việt Nam niềm kiêu hãnh của dân
20
tộc, di sản văn hoá phi vật thể Việt Nam, hình thức không gian văn hoá có giá
trị đã được UNESCO công nhận năm 2002. Trong mỗi chúng ta dù ở Việt
Nam hay ở nước ngoài những dịp Đại hội, lễ hội, lễ nghi, nơi công sở, học
đường hay những buổi tiệc thịnh trọng không thể thiếu chiếc áo dài truyền
thống tha thiết mạng đậm nét dân tộc của người Việt, biểu tượng văn hoá qua

bao thời đại.
Ngược dòng lịch sử tìm hiểu xuất xứ, để tôn vinh, để tiếp thị hình ảnh Việt
Nam với bạn bè năm châu là việc nên làm khi Việt Nam chính thức là thành
viên thứ 150 của WTO. Chiếc áo dài truyền thống là một hình ảnh ấn tượng
đã ăn sâu vào tiềm thức cho những ai hơn một lần diện kiến.
_Áo dài luôn là sự lựa chọn trang phục tuyệt vời trong các hội nghị quốc tế
tại VN:
Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (tiếng Anh: Asia-
Pacific Economic Cooperation, viết tắt là APEC) là tổ chức quốc tế của
các quốc gia nằm trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương:
Các nhà lãnh đạo nền kinh tế APEC
trong trang phục áo dài truyền thống
VN

• Trong các cuộc thi sắc đẹp:
C uộc thi Hoa Hậu Việt Nam :
là cuộc thi sắc đẹp quốc gia có lịch sử lâu đời nhất và lớn nhất tại Việt
NamVới tư cách cuộc thi hoa hậu quốc gia lớn và quan trọng nhất,
Hoa hậu Việt Nam đăng quang là ứng cử viên hàng đầu được lựa chọn
để đại diện Việt Nam tham dự cuộc thi Hoa hậu thế giới. Các người
21
đẹp khác lọt vào vòng chung kết
cuộc thi hoa hậu Việt Nam cũng là
những ứng cử viên có chất lượng
và sáng giá cho các cuộc thi sắc
đẹp quốc tế.
Hoa Hậu Ngọc Hân rạng rỡ với áo dài
cuộc thi Hoa hậu Việt Nam
toàn cầu
Hoa Hậu Việt Nam Toàn Cầu lần thứ

năm
Duyên Dáng Việt Nam (tên tiếng Anh : Charming Vietnam Gala ): là một
chương trình biểu diễn nghệ thuật do Báo Thanh Niên tổ chức để gây quỹ học
bổng Nguyễn Thái Bình nhằm giúp đỡ học sinh sinh viên Việt Nam có hoàn
cảnh khó khăn biết vươn lên trong cuộc sống.
Duyên dáng Việt Nam được tổ chức lần
đầu vào năm 1994, đến nay đã có 20
chương trình được thực hiện: 14 lần ở
Thành phố Hồ Chí Minh, 2 lần ở Hà
Nội, ở Nha Trang, Úc, Singapore và
Anh mỗi nơi một lần
22
Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam ( tiếng Anh : Miss Vietnam Universe ): là một
cuộc thi sắc đẹp cấp quốc gia của Việt
Nam để lựa chọn đại diện tham dự cuộc
thi Hoa hậu Hoàn vũ (Miss Universe)
Tân hoa hậu Thùy Lâm (giữa) cùng Á hậu 1
Võ Hoàng Yến và Á hậu 2 Thiên Lý.
cuộc thi
hoa hậu hoàn vũ:
Hoa hậu Hoàn vũ (tiếng Anh: Miss Universe)
là một trong những cuộc thi sắc đẹp quốc tế
lớn nhất thế giới được tổ chức hàng năm.
Hoa hậu Thế giới 2008 Ksenia Sukhinova thật xinh
đẹp và duyên dáng trong tà áo dài
cuộc thi hoa hậu thế giới người Việt:
thí sinh khu vực miền núi phía Bắc lọt vào
bán kết Hoa hậu Thế giới người Việt 2010 .
23
Miss World (Hoa hậu thế giới):

Hoa hậu Thế giới (tiếng Anh: Miss World) là
cuộc thi sắc đẹp toàn cầu lâu đời nhất thế giới
được tổ chức lần đầu tiên bởi Eric Morley
vào năm 1951.
Kiều Khanh đẹp dịu dàng trong tà áo dài Việt tại
Miss World
Hoa hậu Quốc tế (tiếng Anh: Miss
International), tên chính thức: Cuộc thi Sắc
đẹp Quốc tế (The International Beauty
Pageant: là cuộc thi sắc đẹp lớn thứ tư trên
thế giới:

Người nước ngoài đã nhận xét Áo dài Việt
Nam khi nhận thấy trong bất cứ cuộc thi hoa hậu thế giới nào người con gái
Việt Nam vẫn cứ nổi bật, trong sáng đến lạ thường.
"Mặc Áo dài mà đứng yên thì chưa chắc đã ăn đứt nổi nhưng cô gái Châu Âu
khác mặc y phục của họ nhưng mặc áo dài mà đi múa thì người con gái Việt
linh động hình ảnh lên, nó theo sát những nét tuyệt mỹ của thân người "
những tà áo nhẹ nhàng phe phẩy, phất phô trong gió làm cho dáng hình ấy
bằng chốc hoá thanh tao.
• Phụ nữ nước ngoài rất thích áo dài
_Chiếc áo dài truyền thống của phụ nữ Việt Nam được bạn bè quốc tế
đánh giá là đẹp, lịch sự, giản dị và đẹp.
24
Hoa hậu quý bà thế giới 2009 – Victoria
Radochinskaya thích thú
Nữ diễn viên Inoue Mao, đóng phim Con nhà
giàu phiên bản Nhật Bản,
từng du lịch ở Việt Nam. Cô mặc áo dài và
tung tăng trên phố cổ ở Hà Nội

2.3: một câu chuyện về suy nghĩ của người nước ngoài
Một cô gái nước ngoài đến thăm Việt Nam và rất thích mặc áo dài nhưng cô
vẫn thừa nhận rằng các cô gái Việt mặc áo dài trông đẹp hơn, duyên dáng hơn
và phù hợp hơn cô rất nhiều. Cô có trao đổi với một cô giáo dạy tâm lý của tôi
tại Việt Nam và hỏi thăm những bí quyết làm thế nào để học được những cử
chỉ duyên dáng của các cô gái Việt khi mặc áo dài. Cô giáo tôi bảo đó là nét
văn hoá của từng dân tộc, nó toát lên từ dáng vóc, cử chỉ của con người, đôi
25