sử dụng bản đồ tư duy (mind map) trong dạy học địa lí lớp 11

SӰ DӨNG BҦN ĐӖ TƯ DUY (MIND MAP)
TRONG DҤY HӐC ĐӎA LÍ LӞP 11
(BAN CƠ BҦN) - THPT
GV hưӟng dүn: PGS.TS. Đһng Văn Đӭc
Sinh viên: Vũ Thӏ Ngӑc Hoài
TRƯӠNG ĐҤI HӐC SƯ PHҤM HÀ NӜI
KHOA ĐӎA LÍ
Hà Nӝi, ngày 18 tháng 5 năm 2010
Lí do chӑn đӅ tài
y TiӅm năng cӫa bӝ não ngưӡi là vô hҥn nhưng con
ngưӡi chưa khai thác hiӋu quҧ hӃt sӭc mҥnh đó.
y Áp lӵc hӑc hành, nhiӅu HS gһp khó khăn trong viӋc
hӑc và ghi nhӟ kiӃn thӭc  Dzchӳ thҫy trҧ thҫydz.
y BĐTD do Tony Buzan sáng lұp là công cө tӕt nhҩt tұn
dөng tӕi đa tiӅm năng cӫa bӝ não; là phương thӭc ghi
nhӟ hӳu hiӋu dùng cho triӇn khai công viӋc và hӑc tұp
DzS͵ dͭng BĐTD (Mind Map) trong d̩y h͕c đ͓a
lí lͣp 11 (ban cơ b̫n) Ȃ THPTdz.
Mөc đích, nhiӋm vө cӫa đӅ tài
Mөc đích:
 Hình thành kĩ năng lұp BĐTD cho HS đӇ hӑ có thӇ sӱ dөng
BĐTD trong hӑc tұp môn Đӏa lí hiӋu quҧ
NhiӋm vө
 Nghiên cӭu cơ sӣ lí luұn cӫa viӋc sӱ dөng BĐTD trong dҥy
hӑc Đӏa lí lӟp 11
 Sӱ dөng BĐTD trong dҥy hӑc Đӏa lí 11 (ban cơ bҧn).
 Thӵc nghiӋm dҥy hӑc bҵng BĐTD
NӜI DUNG KHÓA LUҰN
1
2
3

Cơ sӣ lí luұn cӫa viӋc sӱ dөng BĐTD (Mind Map)
trong dҥy hӑc đӏa lí lӟp 11 (ban cơ bҧn) - THPT
Sӱ dөng BĐTD (Mind Map)
trong dҥy hӑc đӏa lí lӟp 11 (ban cơ bҧn) - THPT
Thӵc nghiӋm sư phҥm
I. Cơ sӣ lí luұn
Đӏnh nghĩa BĐTD:
 Là cách đơn giҧn gӱi và nhұn thông tin cӫa bӝ não;
đó là kĩ thuұt hӑa hình, đóng vai trò là chìa khóa vҥn
năng đӇ khai thác tiӅm năng cӫa bӝ não.
 Có bӕn đһc điӇm:
 Đӕi tưӧng cҫn quan tâm đưӧc tóm lưӧc trong mӝt hình ҧnh
trung tâm
 Tӯ hình ҧnh trung tâm nhӳng chӫ đӅ chính cӫa đӕi tưӧng
đưӧc tӓa rӝng thành các nhánh
 Các nhánh đưӧc cҩu thành tӯ mӝt hình ҧnh hay tӯ khóa trên
mӝt dòng liên kӃt. Nhӳng vҩn đӅ phө cũng đưӧc biӇu thӏ
bӣi các nhánh gҳn kӃt vӟi các nhánh có thӭ bұc cao hơn.
 Các nhánh tҥo thành mӝt cҩu trúc nút liên kӃt vӟi nhau
Sӵ nhҩn mҥnh,
Liên tưӣng
Não trái, phҧi
Cơ chӃ hoҥt đӝng
tư duy cӫa vӓ não
Cơ sӣ khoa hӑc
cӫa BĐTD
BĐTD là công cө khai thác hiӋu quҧ tiӅm năng cӫa
bӝ não, phương thӭc ghi nhӟ tӕi ưu trong hӑc tұp
và công viӋc
Cách lұp BĐTD

ý tưӣng chính
ý tưӣng chính
ý tưӣng phө
ý tưӣng phө
ý tưӣng phө
Vai trò cӫa BĐTD trong dҥy hӑc
Đӕi vӟi GV:
 Xây dӵng cҩu trúc bài giҧng hӧp lí và hiӋu quҧ
 Trình bày bài giҧng trӵc quan, hӋ thӕng hӑc sinh nhӟ
bài nhanh.
 Tăng cưӡng hoҥt đӝng tích cӵc, sӵ sáng tҥo
cӫa hӑc sinh bӗi dưӥng niӅm đam mê hӑc tұp
+ khҧ năng tӵ hӑc cӫa hӑc sinh
 Sӱ dөng SGK hiӋu quҧ
Sӱ dөng BĐTD (Mind Map) trong dҥy hӑc
Đӏa lí lӟp 11 (ban cơ bҧn) - THPT
Sӱ dөng BĐTD
vào quá trình
soҥn giáo án
TriӇn khai viӋc
dҥy bҵng BĐTD
trên lӟp
Sӱ dөng BĐTD
trong tӵ hӑc ӣ
nhà cӫa HS
XD
BĐTD
nӝi
dung
bài hӑc

ThiӃt kӃ
p.án
trình
bày
BĐTD
trên lӟp
BĐTD
đưӧc GV
sӱ dөng
như mӝt
phương
tiӋn trӵc
quan
BĐTD
đưӧc GV
& HS sӱ
dөng
trong quá
trình dҥy
hӑc
BĐTD
đưӧc HS
tӵ lұp
trong quá
trình
hӑc tұp
HS lұp
BĐTD
trҧ lӡi
câu hӓi/

bài tұp
cuӕi bài
HS
chuҭn bӏ
nӝi dung
bài mӟi
bҵng
BĐTD
III. Thӵc nghiӋm sư phҥm
Mөc đích
 KiӇm nghiӋm kӃt quҧ cӫa viӋc sӱ dөng BĐTD trong dҥy hӑc
Đӏa lí 11 (ban cơ bҧn) ӣ các giӡ trên lӟp
NhiӋm vө
 Chӑn đӕi tưӧng thӵc nghiӋm
 TiӃn hành dҥy thӵc nghiӋm dҥy hӑc sӱ dөng BĐTD
 Thu thұp thông tin, đánh giá kӃt quҧ thӵc nghiӋm
Bài thӵc nghiӋm
 Bài 10: Cӝng hòa nhân dân Trung Hoa (tiӃt 1,2)
 Bài 11: Khu vӵc Đông Nam Á (tiӃt 1)
 KӃt quҧ thӵc nghiӋm
BiӇ ӗ Ӈ iӋ Ӄ ә c i c iӋ
40.47
48.63
10.9
0
29.33
5.39
45.5
19.78
0

10
20
30
40
50
60
%
TN
ĐC
TN
40.47
48.63
10.9
0
ĐC
19.78
45.5
29.33
5.39
gi i
á
t g bì
Ӄ
KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ
Sӱ dөng BĐTD trong dҥy hӑc Đӏa lí lӟp 11 (ban cơ bҧn) nói riêng
và Đӏa lí nói chung là mӝt phương pháp dҥy mӟi giúp nâng cao chҩt
lưӧng dҥy và hӑc  cҫn đưӧc phát triӇn
GV
 Nhұn thӭc đưӧc vai
trò cӫa BĐTD trong

viӋc phát huy khҧ năng
tӵ hӑc, sӵ sáng tҥo ӣ
mӛi hӑc sinh
Nҳm vӳng nguyên
tҳc lұp BĐTD
 Luôn sӱ dөng
BĐTD trong dҥy hӑc
dưӟi mӑi hình thӭc
HS
 Rèn luyӋn và phát
triӇn các kĩ năng lұp
BĐTD
Có ý thӭc tӵ lӵc lұp
BĐTD trong hӑc tұp
BĐTD n͡i dung bài 2: Xu hưͣng toàn c̯u hóa, khu v͹c hóa
(SGK đ͓a lí lͣp 11 ± ban cơ b̫n)
BĐTD dùng đ͋ cͯng c͙, h͏ th͙ng ki͇n thͱc sau khi h͕c xong bài 9: Nh̵t B̫n
(SGK đ͓a lí lͣp 11 ± ban cơ b̫n)
BĐTD n͡i dung bài th͹c nghi͏m s͙ 1:
bài 10 ± ti͇t 1 (SGK đ͓a lí lͣp 11- ban cơ b̫n)
BĐTD n͡i dung bài th͹c nghi͏m s͙ 2:
ph̯n II, bài 10 ± ti͇t 2 (SGK đ͓a lí lͣp 11 ± ban cơ b̫n)
BĐTD n͡i dung bài th͹c nghi͏m s͙ 3: Bài
11 ± ti͇t 1 (SGK đ͓a lí lͣp 11 ± ban cơ b̫n)
 Mͱc đ͡ 1: GV đưa BĐTD vào cuӕi giӡ hӑc hưӟng dүn HS
ôn tұp lҥi kiӃn thӭc đã hӑc bҵng cách đӑc BĐTD
 Mͱc đ͡ 2: GV vӯa giҧng bài vӯa lұp BĐTD trên bҧng. HS
ghi BĐTD đó vào vӣ. Cuӕi giӡ GV yêu cҫu HS ôn lҥi bài

bҵng cách đӑc BĐTD theo ý hiӇu cӫa các em
BĐTD đưӧc GV sӱ dөng như mӝt phương tiӋn trӵc quan
 Mͱc đ͡ 1- HS tӵ xây dӵng BĐTD con trong mӝt phҫn
nӝi dung cӫa bài hӑc
 Mͱc đ͡ 2 Ȃ BĐTD đưӧc sӱ dөng như mӝt công cө giúp
hӑc sinh tӵ lӵc khai thác mӝt phҫn kiӃn thӭc cӫa bài
 C̭p 1: GV lұp mүu mӝt phҫn BĐTD, HS bҳt chưӟc lұp phҫn
BĐTD còn lҥi
 C̭p 2: GV chӍ gӧi ý tӯ khóa trên các vҥch chính cӫa BĐTD
và nhiӋm vө cӫa HS là hoàn thành BĐTD đó theo gӧi ý cӫa
GV
BĐTD đưӧc GV & HS sӱ dөng trong quá trình dҥy hӑc
 ĐiӅu kiӋn áp dөng
 Đa sӕ (ít nhҩt 2/3) hoһc toàn bӝ HS trong lӟp có SGK
 HS tích cӵc, chӫ đӝng trong hӑc tұp, có kĩ năng, kĩ xҧo trong viӋc
lұp BĐTD
 GV nhiӋt tình và có năng lӵc chuyên môn cũng như sӱ dөng BĐTD
khá, có năng lӵc tә chӭc HS toàn lӟp tích cӵc chӫ đӝng lұp BĐTD
 Áp dөng đӕi vӟi nhӳng bài ôn tұp, tәng hӧp, nhӳng bài có nӝi dung
sát vӟi thӵc tӃ đӡi sӕng cӫa HS
 GV đưa ra BĐTD vӟi chӫ đӅ trung tâm vӟi các nhánh
chính, đӗng thӡi đưa ra các hӋ thӕng câu hӓi đӏnh hưӟng 
HS tӵ trҧ lӡi và lұp BĐTD
BĐTD đưӧc HS tӵ lұp trong quá trình hӑc tұp trên lӟp
Cách đ͕c BĐTD