Tải bản đầy đủ (.doc) (12 trang)

SKKN Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc phân biệt lỗi hỏi -ngã lỗi cho học sinh tiểu học

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (159.83 KB, 12 trang )

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
I. Lý do chän ®Ị tµi
Gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa TiÕng viƯt lµ mét c«ng viƯc cã ý nghÜa quan
träng. C«ng viƯc nµy nh»m vµo nhiỊu mơc tiªu cơ thĨ kh¸c nhau. Mét trong
nh÷ng mơc tiªu c¬ b¶n nhÊt mµ cè Thđ tíng Ph¹m V¨n §ång ®· nãi: Ph¶i
lµm sao cho “ë níc ta sè ngêi viÕt tèt, nãi tèt mçi ngµy mét nhiỊu h¬n. Yªu
cÇu nµy rÊt quan träng v× x· héi ta ®ang ph¸t triĨn, v× ta ®ang lµm c¸ch m¹ng
t tëng vµ v¨n ho¸ vµ c¸ch m¹ng khoa häc kü tht”. Mn ®¹t tíi mơc tiªu
nµy chóng ta nhÊt thiÕt ph¶i lo tỉ chøc cho ®«ng ®¶o qn chóng, häc sinh ®Ỉc
biƯt lµ häc sinh tiĨu häc ®ỵc rÌn lun ng«n ng÷ mét c¸ch cã hiƯu qu¶, nhÊt lµ
®äc, viÕt ®óng dÊu hái, ng·.
RÌn lun ng«n ng÷ lµ mét ho¹t ®éng gi¸o dơc, gi¸o dơc ng«n ng÷.
Nã ph¶i ®ỵc x©y dùng trªn nh÷ng c¬ së lý ln khoa häc v÷ng ch¾c. Nhng rÌn
lun ®äc tèt, viÕt tèt kh«ng thĨ ®¬n thn tËp trung vµo viƯc trang bÞ lý
thut ng«n ng÷, lý thut khoa häc vỊ TiÕng viƯt mµ tríc hÕt lµ ph¶i ®a ngêi
häc vµo ho¹t ®éng ng«n tõ, vµo thùc tiƠn ®äc, viÕt mét c¸ch cơ thĨ, qua ®ã mµ
h×nh thµnh nh÷ng kü n¨ng, nh÷ng thãi quen ®óng chn. Mn thÕ cÇn ph¶i
x¸c lËp mét quy tr×nh thùc hµnh, x©y dùng mét hƯ thèng nh÷ng bµi tËp ®ỵc
c©n nh¾c, tÝnh to¸n dùa trªn c¸c quy lt ng«n ng÷ häc, gi¸o dơc häc, t©m lý -
ng«n ng÷ häc (cơ thĨ lµ c¸c quy lt tiÕp nhËn vµ vËn dơng tiÕng mĐ ®Ỵ), gióp
häc sinh - nhÊt lµ häc sinh tiĨu häc cã thãi quen ®äc vµ viÕt ®óng dÊu hái, ng·.
RÌn lun cho häc sinh nh÷ng n¨ng lùc cÇn thiÕt trong giao tiÕp nhÊt lµ trong
khi viÕt. §Ĩ ®¹t ®ỵc mơc ®Ých Êy lµ c¶ mét qu¸ tr×nh phÊn ®Êu bỊn bØ cđa toµn
ngµnh gi¸o dơc, cđa mäi trêng häc, trong ®ã mçi mét gi¸o viªn ®øng líp ®ãng
mét vai trß quan träng trong viƯc h×nh thµnh cho häc sinh thãi quen, kü n¨ng
®äc, viÕt ®óng chÝnh t¶.
Lµ mét ngêi gi¸o viªn ®ỵc trùc tiÕp gi¶ng d¹y, t«i nhËn thÊy häc sinh
cđa miỊn Trung nãi chung vµ cđa Qu¶ng B×nh nãi riªng ®Ịu nãi - ®äc ph©n
biƯt thanh hái ng· cha chn nªn khi viÕt thêng ph¹m lçi chÝnh t¶ lµ lÉn lén
hai dÊu thanh nµy. Cã thĨ nãi ®©y lµ lo¹i lçi phỉ biÕn nhÊt. ChÝnh v× vËy víi
mong mn h×nh thµnh cho häc sinh thãi quen vµ kü n¨ng vËn dơng quy t¾c


GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 1
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
ph©n biƯt hái ng· khi ®äc vµ viÕt, t«i ®· chän ®Ị tµi “Một số kinh nghiệm
vận dụng quy tắc phân biệt lỗi hỏi -ngã lỗi cho học sinh tiểu học .”
II. C¬ së lý ln vµ thùc tiƠn
1. C¬ së lý ln:
Trong nỊn v¨n ho¸ d©n téc, ng«n ng÷ cã mét ý nghÜa ®Ỉc biƯt. Nh×n ë
qu¸ tr×nh ph¸t triĨn, ng«n ng÷ d©n téc lµ mét s¸ng t¹o cđa céng ®ång x· héi.
Nã h×nh thµnh tõ xa xa, thËm chÝ tõ tríc nh÷ng ngµy d©n téc ra ®êi. Khi ®ỵc
vËn dơng trong giao tiÕp h»ng ngµy cđa x· héi, nã kh«ng ngõng ®ỵc trau dåi,
®ỵc bỉ sung vµ hoµn thiƯn ®Ĩ ngµy mét tinh x¸c h¬n t¬ng øng víi møc ®é
phong phó, khÐo lÐo, tinh x¶o cđa nỊn s¶n xt vËt chÊt vµ tinh thÇn cđa x·
héi, ®Ĩ ®¹t tíi kh¶ n¨ng diƠn ®¹t ®ỵc tÊt c¶ mäi ý tëng cđa con ngêi ë tõng giai
®o¹n lÞch sư nhÊt ®Þnh.
Ng«n ng÷ lµ mét trong nh÷ng ®Ỉc trng c¬ b¶n cđa d©n téc. Mét céng
®ång ngêi nÕu kh«ng cïng chung tiÕng nãi th× lµm sao g¾n liỊn thµnh d©n téc?
Trong x· héi ph¸t triĨn hiƯn nay, khi mµ sù vËn dơng ch÷ viÕt ®¹t mét
møc ®é cùc kú réng lín, viƯc viÕt ®óng chÝnh t¶ ®èi víi con ngêi hiƯn ®¹i trë
thµnh mét yªu cÇu kh«ng thĨ coi nhĐ. Theo gi¸o sù tiÕn sü Ngun Kh¸nh
Toµn: “ph¸t ©m th× cã thĨ ch©m chíc chø chÝnh t¶ th× ph¶i chÝnh x¸c”.
Nhµ trêng phỉ th«ng, ®Ỉc biƯt nhµ trêng tiĨu häc cã mét nhiƯm vơ
quan träng vµo bËc nhÊt lµ trau dåi ng«n ng÷ cho häc sinh, lµ ®µo t¹o häc sinh
vỊ mỈt ng«n ngò. Ng«n ng÷ d¹y trong nhµ trêng ph¶i lµ ng«n ng÷ chn mùc,
chn mùc c¶ vỊ chÝnh t¶. Cho nªn cÇn ph¶i ®Ỉt viƯc lun chÝnh t¶ thµnh vÊn
®Ị. Ph¶i lµm sao cho ngµy cµng nhiỊu häc sinh ®äc, viÕt ®óng chÝnh t¶. Mn
vËy c«ng viƯc rÌn lun ph¶i tỉ chøc mét c¸ch thêng xuyªn, ®óng ph¬ng ph¸p
vµ cã hiƯu qu¶.
2.C¬ së thùc tiƠn:
Trong qu¸ tr×nh d¹y häc vµ gi¸o dơc, chóng ta thêng hay ®Ị cËp ®Õn
mèi quan hƯ gi÷a gi¸o viªn vµ häc sinh còng nh ¶nh hëng cđa nã ®èi víi qu¸

tr×nh d¹y häc. Bëi chÝnh sù t¸c ®éng qua l¹i cđa mèi quan hƯ nµy sÏ gãp phÇn
qut ®Þnh chÊt lỵng cđa qu¸ tr×nh d¹y häc.
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 2
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
Cø nh×n trỴ em tríc ti ®Õn trêng tiĨu häc (tõ 2 - 5 ti) häc nãi,
chóng ta cã thĨ thÊy ®ỵc nhiỊu ®iỊu ®Ỉc biƯt, cã thĨ nãi lµ kú diƯu n÷a. §ã lµ
c¸c em kh«ng ph¶i nhê ai d¹y c¶. Tõng bíc mét c¸c em tiÕn tíi ph¸t ©m gièng
nh ngêi lín. Trong qu¸ tr×nh nµy, m«i trêng giao tiÕp ®ãng vai trß v« cïng
quan träng. NÕu mäi ngêi giao tiÕp víi trỴ ®Ịu ph¸t ©m chÝnh x¸c th× sÏ gióp
c¸c em cã nh÷ng ng«n ng÷ chn x¸c. §èi víi ngêi d©n Qu¶ng B×nh nãi riªng
vµ to¸n miỊn Trung nãi chung, ph¸t ©m lÉn lén gi÷a dÊu hái, ng· nªn dÇn dÇn
sù ph©n biƯt dÊu hái, ng· trong trỴ rÊt khã kh¨n. Ph¸t ©m kh«ng ®óng hái, ng·
th× dÉn ®Õn viƯc lÉn lén trong khi viÕt lµ mét ®iỊu d¬ng nhiªn. ChÝnh v× vËy
khi trỴ bíc vµo trêng häc, ngêi gióp trỴ ®äc, viÕt ®óng chÝnh t¶ ®ã lµ ngêi
thÇy. ThÇy gi¸o tiĨu häc gi÷ vai trß chđ ®éng trong viƯc gi¸o dơc tiĨu häc,
gióp häc sinh h×nh thµnh nh÷ng c¬ së ban ®Çu cho sù ph¸t triĨn ®óng ®¾n vµ
l©u dµi vỊ rÌn lun ng«n ng÷, cơ thĨ lµ viÕt ®óng chÝnh t¶. Tõ viƯc gi¸o dơc,
gióp ®ì cÇn h×nh thµnh cho häc sinh ý thøc tù gi¸c, thÝch thó thùc hiƯn nhiƯm
vơ häc tËp, vËn dơng - kiĨm tra quy t¾c chÝnh t¶ mäi lóc, mäi n¬i. C¸c em ph¶i
häc, ph¶i ®äc, ph¶i viÕt míi nhí ®ỵc quy t¾c chÝnh t¶ l©u dµi. DÇn dÇn ý thøc
®äc, viÕt ®óng dÊu hái, ng· sÏ trë thµnh thãi quen, kü n¨ng cđa b¶n th©n. Theo
sù híng dÉn cđa gi¸o viªn, häc sinh biÕt tù kiĨm tra, ®¸nh gi¸ vµ biÕt sưa ch÷a
nh÷ng lçi sai trong bµi lµm cđa m×nh.
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, ®iỊu t«i nhËn thÊy râ lµ ®a sè c¸c em rÊt
lóng tóng khi ph©n biƯt hái, ng·. ChÝnh viƯc ph©n biƯt dÊu hái, ng· lÉn lén ë
c¸c em ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn ®éi ngò gi¸o viªn. Qua c¸c ®ỵt kh¶o s¸t,
nhÊt lµ c¸c giê d¹y chÝnh t¶, t«i th¸y rÊt Ýt em viÕt ®óng, nh÷ng häc sinh viÕt
®óng thêng lµ nh÷ng häc sinh giái, c¸c em viÕt víi chÝnh nhËn thøc cđa c¸c
em chø kh«ng theo mét quy t¾c, quy lt nµo. §èi víi nh÷ng trêng thc vïng
miỊn khã kh¨n, sè lỵng häc sinh giái rÊt h¹n chÕ vËy th× nh÷ng em viÕt ®óng

chÝnh t¶ lµ bao nhiªu? B¶n th©n t«i ®· suy nghÜ vµ tr¨n trë rÊt nhiỊu. Ph¶i lµm
g× vµ lµm nh thÕ nµo ®Ĩ gióp c¸c em viÕt ®óng chÝnh t¶, gãp mét phÇn rÊt lín
vµo qu¸ tr×nh gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa TiÕng viƯt? Sau bao nhiªu suy nghÜ,
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 3
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
t×m tßi nghiªn cøu vµ tr¶i nghiƯm, t«i ®· m¹nh d¹n ®a vµo c¸ch vËn dơng quy
t¾c ph©n biƯt dÊu hái, ng· cho trêng, cho líp.
III. Thùc tr¹ng viƯc vËn dơng quy t¾c ph©n biƯt
hái, ng· ë trêng tiĨu häc mü Thủ.
Ngay nh÷ng n¨m ®Çu thay s¸ch, thùc hiƯn ®ỉi míi gi¸o dơc, trêng tiĨu
häc Mü Thủ ®· triĨn khai thùc hiƯn vËn dơng quy t¾c ph©n biƯt hái, ng·. T«i
nhËn thÊy kü n¨ng ph©n biƯt cđa gi¸o viªn ®ỵc n©ng lªn râ rƯt, kh«ng khÝ líp
häc s«i nỉi h¬n, c¸c tiÕt chÝnh t¶ ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n vµ chÊt lỵng kh¶o s¸t
chÝnh t¶ - nhÊt lµ phÇn bµi tËp ph©n biƯt hái, ng· còng v× thÕ mµ ®ỵc n©ng cao
h¬n. ChÝnh v× lỴ ®ã, b¶n th©n t«i víi c¬ng vÞ lµ mét ngêi trùc tiÕp gi¶ng d¹y
líp 3, t«i lu«n x¸c ®Þnh cho m×nh b¶n lÜnh v÷ng vµng, thĨ hiƯn râ vai trß tiªn
phong trong viƯc vËn dơng quy t¾c ph©n biƯt hái, ng· cho häc sinh líp 3 hiƯn
nay ë trêng tiĨu häc Mü Thủ. Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n vỊ
t×nh h×nh, ®Ỉc ®iĨm nhµ trêng vµ thùc tr¹ng cđa viƯc vËn dơng quy t¾c ph©n
biƯt hái ng· cđa gi¸o viªn vµ häc sinh
1. §èi víi gi¸o viªn:
§Ĩ gióp häc sinh vËn dơng tèt c¸c quy t¾c vỊ dÊu hái, ng·, gi¸o viªn
ph¶i cã qu¸ tr×nh nghiªn cøu, häc hái chu ®¸o, nghiªm tóc, ph¶i n¾m v÷ng
tõng quy t¾c vµ c¸ch vËn dơng. Khi lªn líp, gi¸o viªn cÇn ph¶i x¸c dÞnh mơc
tiªu vµ hiƯu qu¶ tõng quy t¾c, cÇn ®éng viªn, khun khÝch häc sinh häc thc
vµ m¹nh d¹n vËn dơng quy t¾c ë mäi lóc, mäi n¬i. Gi¸o viªn cÇn chÞu khã
kiĨm tra thêng xuyªn c¸c quy t¾c gióp häc sinh ghi nhí l©u vµ râ rµng. X©y
dùng phong trµo thi ®ua häc vµ vËn dơng quy t¾c gi÷a c¸c tỉ. Tỉ chøc c¸c trß
ch¬i cã néi dung vËn dơng quy t¾c hái, ng·. CÇn quan t©m nhiỊu h¬n ®Õn
nh÷ng ®èi tỵng häc u (nhÊt lµ kü n¨ng ph©n biƯt hái ng·)

2. §èi víi häc sinh:
Trong nh÷ng giê d¹y vËn dơng quy t¾c chÝnh t¶, yªu cÇu häc sinh thùc
hiƯn mét c¸ch nghiªm tóc, cơ thĨ vµ cã hiƯu qu¶. §Ĩ vËn dơng ®ỵc nhanh,
®óng, yªu cÇu häc sinh ph¶i häc thc. Cã thĨ tỉ chøc nh÷ng giê häc nhãm,
ngo¹i kho¸ ®Ĩ tù kiĨm tra lÉn nhau, gióp häc sinh cã c¬ héi vµ ®iỊu kiƯn n¨m
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 4
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
v÷ng quy t¾c. Kh«ng chØ gióp häc sinh n¾m v÷ng c¸ch vËn dơng quy t¾c mµ
qua nh÷ng giê häc ®ã cßn gióp c¸c em m¹nh d¹n, tù tin khi ®äc, viÕt.
Kh«ng chØ n¾m v÷ng yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn, häc sinh mµ trêng
chóng t«i ®· m¹nh d¹n thùc hiƯn tèt c¸ch vËn dơng c¸c quy t¾c dÊu hái, ng·
trong nh÷ng giê chÝnh t¶ vµ ngoµi giê lªn líp. ChÝnh nhê thùc hiƯn tèt c¸c quy
t¾c mµ tÊt c¶ gi¸o viªn chóng t«i ®· nhĐ nhµng h¬n trong nh÷ng bµi tËp ®iỊn
dÊu hái, ng·; ph©n biƯt hái, ng·; häc sinh høng thó thùc hµnh ph©n biƯt hái,
ng·; kh«ng khÝ líp häc s«i nỉi h¬n, nhÊt lµ sè lỵng häc sinh biÕt ph©n biƯ hái,
ng· ngµy cµng t¨ng, kÕt qu¶ mang l¹i thËt ®¸ng khÝch lƯ.
* Tuy vËy trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y t«i nhËn thÊy vÉn cßn mét sè
tån t¹i chÝnh:
Ben c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®ỵc, trêng tiĨu häc Mü Thủ vÉn cßn
nh÷ng bÊt cËp ë gi¸o viªn vµ häc sinh nªn hiƯu qu¶ ®em l¹i cha ®¸p øng víi
yªu cÇu cđa ngµnh. Trong khi thùc hiƯn c¸ch vËn dơng quy t¾c, mét sè gi¸o
viªn kh«ng chÞu khã nghiªn cøu, häc hái, t tëng cßn ng¹i khã; nhiỊu häc sinh
ý thøc häc cha cao, lêi häc thc, lêi vËn dơng nªn mét sè em vÉn cßn lóng
tóng khi ph©n biƯt hái, ng· ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn chÊt lỵng häc tËp cđa c¸c
em. Sau ®©y lµ chÊt lỵng chÝnh t¶ ®Çu n¨m cđa häc sinh líp 3C:
* ChÊt lỵng chÝnh t¶ ®Çu n¨m cđa häc sinh:
TS Giái Kh¸ TB Ỹu
SL % SL % SL % SL %
24 4 16,7 12 50 6 25 2 8,3
* Kü n¨ng ph©n biƯt lçi hái, ng·

TS Tèt Kh¸ TB Cha ®¹t
SL % SL % SL % SL %
24 9 37,5 7 29,2 4 16,7 4 16,7
Tríc thùc tr¹ng ®ã, vai trß cđa ngêi gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh híng dÉn
häc sinh vËn dơng quy t¾c ph©n biƯt hái ng· hÕt søc nỈng nỊ vµ cßn nhiỊu khã
kh¨n. Sau ®©y t«i xin m¹nh d¹n nªu ra mét sè quy t¾c ph©n biƯt hái, ng· mµ
trêng chóng t«i ®· thùc hiƯn:
IV. Mét sè quy t¾c vËn dơng ph©n biƯt hái, ng·.
1. Quy t¾c trong tõ l¸y:
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 5
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
Trong c¸c tõ l¸y cđa TiÕng viƯt cã quy lt bỉng, trÇm. Thanh ®iƯu
tiÕng ta, c¨n cø vµo ®é cao chia lµm hai nhãm: nhãm bỉng (thc ©m vùc cao)
gåm c¸c thanh: s¾c - hái - kh«ng vµ nhãm trÇm (thc ©m vùc thÊp) gåm c¸c
thanh: hun - ng· - nỈng. Trong tõ l¸y, tiÕng thø nhÊt ®· mang thanh bỉng th×
tiÕng thø hai còng sÏ mang thanh bỉng; ngỵc l¹i tiÕng nµy ®· mang thanh trÇm
th× tiÕng kia còng mang thanh trÇm (®é 700 tõ)
VÝ dơ:
a. T¬ng øng gi÷a c¸c thanh bỉng
- Ngang + hái: nho nhá, lỴ loi, vui vỴ
- S¾c + hái: V¾ng vỴ, tr¾ng trỴ, l¶nh lãt
- Hái + hái: láng lỴo, ®đng ®Ønh, thđng th¼ng
b. T¬ng øng gi÷a c¸c thanh trÇm:
- Hun + ng·: sõng s÷ng, rỊn rÜ, s½n sµng
- NỈng + ng·: réng r·i, ®Đp ®Ï, ch÷ng ch¹c.
- Ng· + ng·: dƠ d·i, nhƠu nh·o, nhâng nhÏo
* Lu ý: ChØ cã 16 tõ l¸y “ng· + ng·”(nhƠ nh·i, nghƠnh ng·ng, rçi r·i,
vâ vÏ, cò kü, mòm mÜm, bç b·, dâ dƠ, âng ·nh, nhòng nh½ng, chìm ch·m,
chòn chÜn, lç l· vµ 3 tõ trªn), sè cßn l¹i (hái + hái) ®é 60 tõ.
§Ĩ nhí quy t¾c nµy, ta ph¶i thc c©u:

ChÞ Hun, mang NỈng, Ng· ®au
Anh S¾c Kh«ng Hái mét c©u gäi lµ
MĐo nµy cã nghÜa lµ gỈp mét tõ l¸y cã mét tiÕng m×nh b¨n kho¨n
kh«ng biÕt hái hay ng· th× nh×n ë tiÕng ®i cïng: nÕu tiÕng nµy cã thanh hun,
hc ng·, hc nỈng th× cø viÕt ng·; nÕu cã thanh s¾c, hc hái, hc kh«ng
th× cø viÕt hái. Cßn gỈp mét tõ kh«ng biÕt nªn viÕt hái hay ng· th× t¹o mét tõ
l¸y; nÕu t¹o ®ỵc th× theo lt bỉng trÇm nh nãi trªn mµ qut ®Þnh.
VÝ dơ:
- Nã kh«ng chÞu nghØ tay > nghØ (hái hay ng·) > nghØ ng¬i > viÕt
víi hái: nghØ (v× ng¬i thanh kh«ng, thc nhãm bỉng - s¾c, hái, kh«ng)
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 6
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
- Nã kh«ng chÞu suy nghÜ > nghÜ (hái hay ng·?) > nghÜ ngỵi >
viÐt víi ng·: nghÜ (v× ngỵi thanh nỈng thc nhãm trÇm - hun, ng·, nỈng)
Cã mét vµi ngo¹i lƯ cÇn nhí: ngoan ngo·n, se sÏ (khe khÏ) , ve v·n,
n«ng nçi, bỊn bÜ, niỊm në, phØnh phê, h¼n hoi, ln lái, nµi nØ, hå hëi, xµi xĨ,
m×nh mÈy, bÏ bµng, l¼ng lỈng, vỴn (v¬n) vĐn (16 tõ)
2. Quy t¾c trong tõ H¸n ViƯt
Víi tõ H¸n ViƯt ®Ĩ gi¶i qut vÊn ®Ị hái, ng· cã thĨ dùa vµo mĐo sau:
M×nh nªn nhí viÕt lµ dÊu ng·.
C©u nµy thĨ hiƯn quy lt lµ mét u tèt H¸n ViƯt b¾t ®Çu b»ng m
(m×nh), n (nªn), nh (nhí), v (viÕt),l (lµ), d (dÊu), ng(ng·) th× viÕt lµ dÊu ng·
®óng nh mĐo ®· nªu trªn. VÝ dơ:
- B¾t ®Çu b¨ng m: m· lùc, mÉn c¶m, giê m·o
- B¾t ®Çu b»ng n: Truy n·, nç lùc, trÝ n·o
- B¾t ®Çu b»ng nh: nhÉn n¹i, nhòng nhiƠu, nh·n hiƯu
- B¾t ®Çu b»ng v: vò khÝ, vÜ tun, vò lùc
- B¾t ®Çu b»ng l: l·nh ®¹m, l·ng phÝ, lƠ ®é
- B¾t ®Çu b»ng d: d· man, dòng khÝ, dÜ v·ng
- B¾t ®Çu b»ng ng: nghÜa vơ, hµng ngò, ngìng mé

Ngo¹i lƯ: ng¶i cøu (tªn mét c©y thc)
Ngoµi 7 phơ ©m ®· nªu, tõ H¸n ViƯt ®i víi phơ ©m ®Çu kh¸c hc
kh«ng cã phơ ©m ®Çu (b¾t ®Çu b»ng nguyªn ©m th× viÕt lµ dÊu hái. Trêng hỵp
viÕt dÊu ng· cã kho¶ng 30 tõ ngo¹i lƯ, ®ỵc t¸c gi¶i Phan Ngäc tr×nh bµy trong
mét bµi th¬ nh sau ®Ĩ ta dƠ nhí:
Kü tµi, b·i bá, bÜ ®en
H÷u b¹n, phÉu mỉ, tÜnh yªn, c÷u hßm
TiƠn ®a, tiƠu diƯt, trÉm vua
TrÜ trỴ, tr÷ cÊt, hun mª, hç cïng.
Hçn lo¹n, h·m h¹i, ®·ng bu«ng
Qn khèn, h÷u cã, ®·ng ®êng thªnh thang
X· x·, ho·n chËm, q r¬ng
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 7
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
Sun sun, q giÊu, tiƠn tªn, tiƠn lµm
H÷u ph¶i, cìng Ðp, trÜ chim
Tn chÕt, kü h¸t, dƠ em, sÜ trß
Chó thÝch:
- Kü: kü tht, kü x¶o
- B·i: b·i kho¸, b·i c«ng
- BÜ: bÜ cùc, vËn bÜ
- PhÉu: phÉu tht, gi¶i phÉu
- H÷u: b»ng h÷u, h÷u nghÞ, h÷u Ých, t h÷u.
- TiƠn: tiƠn biƯt, tèng tiƠn, thùc tiƠn
- Hçn: hçn lo¹n, hçn chiÕn
- §·ng: phãng ®·ng, quang ®·ng
- X·: x· héi
- Q: c«ng q, thđ q
- Sun: hen sun
- Ho·n: tr× ho·n

- Cìng: cìng bøc
- Hç: hç trỵ
- H·m: h·m h¹i
- SÜ: tiÕn sÜ, b¸c sÜ
- TrÜ: Êu trÜ
- Tr÷: tÝch tr÷, dù tr÷
- Qn: khèn qn
- Hun: hun hc
- C÷u: linh c÷u
- TrÉm: vua
Häc thc bµi th¬ trªn, cã thĨ viÕt ®óng hái, ng· cho vµi ngh×n tõ H¸n
ViƯt.
3. Quy t¾c ng÷ nghÜa:
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 8
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
Nh÷ng tõ song thøc (tõ mµ ©m, nghÜa gièng nhau v× cã cïng ngn
gèc) vỊ mỈt thanh ®iƯu còng ®ỵc ph©n bè theo quy lt bỉng trÇm. Tõ ®ã ta cã
hai mĐo sau:
- L·i - lêi - lỵi
- T¶n - t¸n - tan
Nh÷ng mĐo nµy chØ râ khi ta ®øng tríc mét tõ kh«ng biÕt nªn viÕt hái
hay ng· mµ t×m ®ỵc mét d¹ng song thøc viÕt víi ng·, hc hun, hc nỈng
(l·i - lêi - lỵi) th× cø viÕt dÊu ng·; ngỵc l¹i, nÕu t×m ®ỵc mét d¹ng song thøc
viÕt víi hái, hc s¾c, hc kh«ng (t¶n - t¸n - tan) th× cø viÕt dÊu hái. VÝ dơ:
* MĐo l·i - lêi - lỵi:
- L·i - lê: chÜa - ch×a; câi - cßi; ®Éy - ®Çy
- L·i - lỵi: ®ç - ®Ëu; lìi - lỵi
- L·i - l·i: bỴn lỴn, r÷a - v÷a; qy - vÉy
* MĐo T¶n - t¸n - tan:
- T¶n - t¸n: b¶o - b¸o, b¶n - vèn

- T¶n - tan: qu¼ng - qu¨ng, tđa - tua, vĨnh - vªnh
- T¶n - t¶n: bỉ - mỉ, pháng - bỉng, rđ - nhđ
TiÕng ViƯt cã ®é 1.900 ch÷ mang dÊu hái, 900 ch÷ mang dÊu ng·. Khi
ph©n biƯt, ta cÇn vËn dơng nh÷ng quy t¾c trªn. ®èi víi nh÷ng ch÷ kh«ng quy
t¾c, ta ph¶i ghi nhí m¸y mãc. VÝ dơ: Trõ 4 phã tõ khëi ®Çu b»ng ch (ch¼ng,
ch¶, chưa, chØ), c¸c phã tõ cßn l¹i ®Ịu mang dÊu ng· (11 tõ): mçi, nh÷ng,
bçng, còng, vÉn, h·y, h½ng, ®· sÏ, m·i, n÷a.
V/ KÕt qu¶ ®¹t ®ỵc
Qu¸ tr×nh thùc hiƯn c¸ch vËn dơng quy t¾c ph©n biƯt hái - ng· víi thêi
gian kh¸ dµi, trêng TiĨu häc Mü Thủ chóng t«i ®· ®¹t ®ỵc nh÷ng kÕt qu¶ sau:
* VỊ gi¸o viªn: TÊt c¶ gi¸o viªn ®· n¾m v÷ng vµ vËn dơng cã hiƯu qu¶
quy t¾c ph©n biƯt hái - ng· vµo nh÷ng giê häc chÝnh t¶, tËp ®äc, gióp giê häc
nhĐ nhµng h¬n, trß thÝch häc vµ thÇy thÝch d¹y h¬n. ChÊt lỵng d¹y häc ngµy
mét n©ng cao.
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 9
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
* VỊ häc sinh: C¸c em ®· thùc sù biÕt ph©n biƯt hái - ng·. N¾m ch¾c
vµ vËn dơng tèt quy t¾c trong nh÷ng giê häc chÝnh t¶ ph©n biƯt hái - ng·, kÝch
thÝch häc sinh høng thó häc tËp. ChÝnh v× vËy mµ kü n¨ng ph©n biƯt hái ng·
cđa häc sinh ®ỵc n©ng cao râ rƯt.
KÕt qu¶ ®¹t ®ỵc:
* Kü n¨ng ph©n biƯt hái ng·:
Tèt Kh¸ TB
SL % Gi¶m T¨ng SL % Gi¶m T¨ng SL % Gi¶m T¨ng
18 75 0 37,5 4 16,7 12,5 0 2 8,3 8,4
* ChÊt lỵng chÝnh t¶ ®ỵt 4 líp 3C
TS Giái Kh¸ TB
SL % T¨n
g
Gi¶

m
SL % T¨n
g
Gi¶
m
SL % T¨n
g
Gi¶m
24 8 33,3 16,6 16 66,7 16,7
* §èi víi nhµ trêng:
Nhµ trêng thêng xuyªn quan t©m, gióp ®ì, t¹o ®iỊu kiƯn båi dìng n¨ng
lùc chuyªn m«n cho ®éi ngò gi¸o viªn, tỉ chøc th¶o ln, gãp ý nh»m n©ng
cao chÊt lỵng d¹y häc. Nhê vËy mµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kü n¨ng ph©n
biƯt ®óng dÊu hái, ng· cđa häc sinh ®· ®ỵc t¨ng lªn râ rƯt.
* VỊ phơ huynh: C¸c bËc phơ huynh ®· thùc sù quan t©m t¹o ®iỊu
kiƯn, thêi gian cho con em m×nh häc tËp tèt h¬n nh÷ng n¨m tríc ®©y.
§Ĩ thùc hiƯn tèt c«ng t¸c ®ỉi míi trong qu¸ tr×nh d¹y häc, qu¶ thËt cßn
cÇn cã sù phèi kÕt hỵp chỈt chÏ gi÷a nhµ trêng - gia ®×nh vµ x· héi.
VI. Bµi häc kinh nghiƯm
Qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, vËn dơng vµ thùc hiƯn c¸c quy t¾c ph©n biƯt
hái - ng· cho häc sinh. T«i nhËn thÊy chÊt lỵng ®äc, viÕt chÝnh t¶ ®ỵc n©ng
cao râ rƯt. Tuy kinh nghiƯm cha nhiỊu, song t«i còng xin m¹nh d¹n nªu ra mét
sè kiÕn ®Ĩ c¸c b¹n ®ång nghiƯp tham kh¶o, vËn dơng trong qu¸ tr×nh gi¶ng
d¹y ®ã lµ:
1. Mn häc sinh cã kü n¨ng vËn dơng vµ thùc hiƯn ®óng lçi hái, ng·
th× ®iỊu ®Çu tiªn lµ ngêi gi¸o viªn ph¶i kiªn tr×, chÞu khã dÉn d¾t häc sinh
thc vµ n¾m ®ỵc lt “hái - ng·”
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 10
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
2. Ng«n ng÷ cđa gi¸o viªn ph¶i chn, chÝnh x¸c, râ rµng khi ®äc tiÕng

mang dÊu hái - ng·
3. Ph¶i biÕt thu hót häc sinh, t¹o høng thó häc tËp cho c¸c em trong
mäi häat ®éng häc tËp. ®Ỉc biƯt gi¸o viªn ph¶i rÌn cho m×nh kü n¨ng ph©n biƯt
hái - ng· tèt.
4. Ph¶i biÕt kÕt hỵp c¸c biƯn ph¸p, phwong ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc
mét c¸ch khÐo lÐo, phï hỵp ®Ĩ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cđa häc sinh.
Häc sinh n¾m vµ vËn dơng tèt, lµm cho giê häc diƠn ra nhĐ nhµng, tù nhiªn,
hiƯu qu¶.
5. Phèi hỵp chỈt chÏ gi÷a nhµ trêng – gia ®×nh – x· héi gióp häc
sinh häc tËp tèt h¬n nh»m thùc hiƯn tèt c«ng t¸c ®ỉi míi gi¸o dơc trong qu¸
tr×nh d¹y häc.
VI. KÕt ln
Gi¸o dơc tiĨu häc lµ bËc häc nỊn t¶ng trong hƯ thèng gi¸o dơc qc d©n.
Trong gi¸o dơc tiĨu häc, c¸c néi dung d¹y häc víi dung lỵng kiÕn thøc cung cÊp
cho häc sinh tuy cha nhiỊu nhng lµ nh÷ng kiÕn thøc rÊt cÇn thiÕt, lµm c¬ së ®Ĩ
h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViƯt Nam díi chÕ ®é u viƯt cđa chóng ta, gãp mét
phÇn lín vµo qu¸ tr×nh gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa TiÕng ViƯt.
V× vËy mn n©ng cao sè lỵng häc sinh ®äc, viÕt ®óng chÝnh t¶ th×
kh«ng chØ tr¸ch nhiƯm cđa nh÷ng ngêi gi¸o viªn ®øng líp mµ ®ã lµ tr¸ch
nhiƯm cđa céng ®ång x· héi. §ã lµ c«ng viƯc l©u dµi, thêng xuyªn. Cho nªn
toµn x· héi ph¶i quan t©m, ch¨m lo. V×: “§Çu t cho gi¸o dơc lµ ®Çu t cho ph¸t
triĨn”. H¬n ai hÕt lµ nh÷ng ngêi gi¸o viªn ®ỵc trùc tiÕp d¹y häc sinh tiĨu häc,
b¶n th©n t«i lu«n x¸c ®Þnh cho m×nh tr¸ch nhiƯm to lín trong qu¸ tr×nh rÌn
lun ng«n ng÷ cho häc sinh, gãp phÇn n©ng cao chÊt lỵng gi¸o dơc gi÷ g×n sù
trong s¸ng cđa TiÕng ViƯt.
Trªn ®©y lµ mét sè kiÕn nhá cđa b¶n th©n, ®Ĩ cã t¸c dơng thiÕt thùc
h¬n, réng r·i h¬n, cã hiƯu qu¶ h¬n rÊt mong sù ®ãng gãp tÝch cùc cđa c¸c cÊp
trªn vµ c¸c b¹n ®ång nghiƯp.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 11

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng quy tắc…
Mü Thủ, ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 2008
X¸c nhËn cđa h®kh Ngêi viÕt
Nhµ trêng
Ngun ThÞ Hång
GVTH: Nguyễn Thò Hồng – TRƯỜNG TH MỸ THỦY Trang 12

×