Giải pháp hoàn thiện và phát triển nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng ngoại thương chi nhánh TP Hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
-----XW-----




NGUYỄN THỊ THƠM






GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT
TRIỂN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH TẠI
NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG CHI
NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH




LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN : TS. NGUYỄN TẤN HOÀNG






TP. Hồ Chí Minh – Năm 2007

MỤC LỤC
Lời cam đoan
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng biểu
Mở Đầu..................................................................................................... 1
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG 4
1.1. Nghiệp vụ bảo lãnh ..................................................................................4
1.1.1. Lịch sử hình thành nghiệp vụ bảo lãnh trên thế giới:........................... 4
1.1.2. Lịch sử hình thành nghiệp vụ bảo lãnh ở Việt Nam ............................4
1.1.3. Định nghĩa bảo lãnh ngân hàng............................................................5
1.1.4. Các bên tham gia trong nghiệp vụ bảo lãnh.........................................5
1.1.4.1. Người bảo lãnh – The Guarantor .........................................................6
1.1.4.2. Người xin bảo lãnh hay người được bảo lãnh – The Principal ............ 6
1.1.4.3. Người thụ hưởng hay Người nhận bảo lãnh – The Beneficiary:.......6
1.2. Phân loại bảo lãnh ngân hàng..............................................................7
1.2.1. Căn cứ vào phương thức phát hành bảo lãnh....................................... 7
1.2.2. Căn cứ vào mục đích bảo lãnh ...........................................................10
1.2.3. Căn cứ vào điều kiện thanh toán ........................................................12
1.2.4. Căn cứ vào vai trò của Ngân hàng bảo lãnh.......................................13
1.3. Những nội dung cơ bản của một thư bảo lãnh.................................14
1.3.1. Tên, địa chỉ …của các bên tham gia .................................................. 15

1.3.2. Dẫn chiếu hợp đồng gốc.....................................................................15
1.3.3. Số tiền bảo lãnh..................................................................................15
1.3.4. Các điều kiện thanh toán....................................................................15
1.3.5. Thời hạn hiệu lực của bảo lãnh ..........................................................16
1.3.6. Địa điểm phát hành và hết hạn hiệu lực bảo lãnh ..............................16
1.4. Công dụng của Bảo lãnh ....................................................................17

1
1.4.1. Bảo lãnh được dùng như công cụ bảo đảm...................................... 17
1.4.2. Bảo lãnh được dùng như một công cụ tài trợ:....................................17
1.4.3. Bảo lãnh được dùng như công cụ đôn đốc hoàn thành hợp đồng........18
1.5. Bảo lãnh độc lập và tín dụng dự phòng ..............................................18
1.5.1 Những điểm giống nhau....................................................................18
1.5.2. Những điểm khác nhau ........................................................................19
1.6. Các điều luật về bảo lãnh và tín dụng dự phòng................................19
1.6.1. Những quy tắc về bảo lãnh của ICC ...................................................19
1.6.1.1. Quy tắc Thống nhất về bảo lãnh Hợp đồng ......................................19
1.6.1.2 . Quy tắc thống nhất về bảo lãnh theo yêu cầu ..................................21
1.6.1.3. Quy tắc thống nhất về bảo chứng.....................................................22
1.6.1.4. Quy tắc và thực hành thống nhất Tín dụng chứng từ.......................23
1.6.1.5. Quy tắc thực hành cam kết dự phòng quốc tế.................................23
1.6.1.6. Công ước liên hiệp quốc về bảo lãnh độc lập và tín dụng thư dự phòng
1.6.2. Mối quan hệ giữa công ước và các quy tắc..........................................25
Kết luận chương 1 ............................................................................................ 27
Chương 2: THỰC TRẠNG NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH TẠI CHI NHÁNH
NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG HỒ CHÍ MINH...................................28
2.1. Giới thiệu về VCB HCM.......................................................................28
2.1.1. Lịch sử ra đời .....................................................................................28
2.1.2. Các giai đoạn phát triển........................................................................28
2.1.2.1. Giai đoạn tháo gỡ, phá rào thời kỳ trước đổi mới 1976-1989 ..........28

2.1.2.2. Giai đoạn đầu thời kỳ đổi mới: từ năm 1990- 1995..........................29
2.1.2.3. Những gánh nặng nợ nần và thời kỳ khó khăn nhất từ năm 1996 – 1998
2.1.2.4. Thời kỳ đổi mới toàn diện lần thứ hai - chuẩn bị hội nhập............... 30
2.1.3. Cơ cấu tổ chức và tình hình hoạt động của VCB HCM ................31
2.1.3.1. Cơ cấu tổ chức tại VCB HCM ..........................................................31
2.1.3.2. Tình hình hoạt động tại VCB HCM..................................................33

2
2.2. Giới thiệu Phòng Bảo lãnh tại VCB HCM............................................38
2.2.1 Chức năng hoạt động của phòng Bảo lãnh ..........................................38
2.2.2. Nhiệm vụ của phòng Bảo lãnh.............................................................39
2.2.3. Mối quan hệ giữa Phòng bảo lãnh với các phòng ban khác.................41
2.3. Tổng quan về nghiệp vụ bảo lãnh tại VCB HCM...............................42
2.3.1.Đối tượng được ngân hàng bảo lãnh.......................................................42
2.3.2.Điều kiện xét phát hành thư bảo lãnh cho khách hàng ...........................43
2.3.3. Bảo đảm cho bảo lãnh............................................................................ 43
2.3.4. Hồ sơ đề nghị phát hành bảo lãnh của khách hàng................................44
2.3.5. Quy trình phát hành thư bảo lãnh tại VCB HCM ..................................45
2.3.5.1. Quy trình phát hành thư bảo lãnh có ký quỹ.......................................45
2.3.5.2. Quy trình phát hành bảo lãnh được đảm bảo bằng hình thức khác....49
2.3.6. Quy trình phát hành bảo lãnh trên cơ sở bảo lãnh đối ứng....................51
2.3.7. Nghiệp vụ thông báo thư bảo lãnh.........................................................52
2.3.7.1. Trường hợp thư bảo lãnh đượpc gởi bằng điện...................................52
2.3.7.2. Trường hợp thư bảo lãnh đượpc gởi trực tiếp.....................................53
2.4. Phân tích kết quả hoạt động nghệp vụ bảo lãnh tại VCB HCM ...............54
2.4.1. Số lượng giao dịch bảo lãnh tại VCB HCM ..........................................54
2.4.2. Doanh số bảo lãnh tại VCB HCM ........................................................54
2.4.3. Nguồn thu phí bảo lãnh..........................................................................56
2.5. Nhận xét về nghiệp vụ bảo lãnh tại VCB HCM .......................................58
2.5.1. Ưu điểm..................................................................................................58

2.5.2. Những tồn tại..........................................................................................59
2.5.2.1. Những tồn tại ở tầm vi mô ..................................................................59
2.5.2.2. Những tồn tại ở tầm vĩ mô ..................................................................63
Kết luận chương 2 ............................................................................................ 64
Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN NGHIỆP VỤ
BẢO LÃNH TẠI VCB HCM ............................................................... 65


3
3.1. Xu hướng phát triển nghiệp vụ bảo lãnh tại VCB HCM .......................... 65
3.2.Mục tiêu của các giải pháp.........................................................................66
3.3. Giải pháp hoàn thiện và phát triển nghiệp vụ bảo lãnh tại VCB HCM. ...67
3.3.1. Cơ cấu tổ chức lại phòng bảo lãnh.........................................................67
3.3.2. Chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực phòng bảo lãnh.................68
3.3.3. Thành lập bộ phận thẩm định riêng cho nghiệp vụ bảo lãnh.................68
3.3.4. Thành lập một bộ phận/phòng chuyên tư vấn về luật...........................69
3.3.5. Xây dựng chính sách lương thưởng hợp lý............................................69
3.3.6. Xây dựng chính sách khách hàng linh hoạt, hợp lý ...............................70
3.3.7. Tăng cường công tác tuyên truyền, quảng cáo hình ảnh........................71

3.3.8. Chú trọng đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị ngân hàng ....71
3.3.9. Xây dựng chính sách thu hút đối tượng khách hàng là thể nhân ..........72
3.3.10. Tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát nội bộ:.................................73
3.4. Một số kiến nghị đối với Nhà nước........................................................73
Kết luận chương 3 ........................................................................................... 76
Kết luận ............................................................................................................77
Tài liệu tham khảo
Phụ lục

4