Một số kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin
trong quá trình giảng dạy
I. Lí do chọn đề tài
Hiện nay công nghệ thông tin đang phát triển rầm rộ, công nghệ thay
đổi hàng ngày. Đất nớc ta đang hoà nhập và phát triển cùng với sự phát triển
của công nghệ thế giới. Công nghệ thông tin phát triển đã mở ra hớng đi mới
cho ngành giáo dục trong việc đổi mới phơng pháp và hình thức dạy học.
Chính vì vậy bắt đầu từ năm học 2008 2009 Bộ Giáo dục và đào tạo
đã triển khai cuộc vận động ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy
đối với tất cả các bậc học từ đại học cao đẳng đến THPT, THCS, TH, Mầm
non Giáo dục mầm non nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân là mắt xích
đầu tiên trong việc thực hiện đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin, và
ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học.
Với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nhiều giáo
viên nhất là những đồng chí giáo viên trẻ rất say mê hứng thú. Qua việc ứng
dụng công nghệ thông tin không những phát huy đợc tối đa khả năng làm
việc của ngời giáo viên mà còn giúp cho ngời giáo viên trở lên năng động,
sáng tạo phù hợp với sự phát triển của ngời giáo viên nhân dân trong thời đại
công nghệ thông tin.
Hiện nay có rất nhiều các phần mềm giáo dục hỗ trợ giáo viên thiết kế
bài giảng điện tử, giảng dạy trên máy tính, máy chiếu nh: phần mềm Kispix,
Kismas, Happy Kids
Năm học 2009 2010 tôi đợc phân công giảng dạy lớp C5. Trong quá
trình giảng dạy tôi đã gặp nhiều những thuận lợi nhng cũng có những khó
khăn nhất định: đó là khó khăn về gia đình, về số lợng cháu trong lớp đông
(sĩ số 46 cháu trong đó 22 cháu nam, 24 cháu nữ), đa số các cháu đều rất
1
hiếu động kể cả cháu trai và cháu gái, vì vậy việc rèn nề nếp và tổ chức các
hoạt động cho trẻ gặp rất nhiều khó nhăn. Nhng đợc sự quan tâm, sự chỉ đạo
chuyên môn của Ban giám hiệu nhà trờng thờng xuyên dự giờ thăm lớp rút
kinh nghiệm, hớng dẫn thêm việc sử dụng máy tính, máy chiếu trong giảng
dạy và nhờ sự giúp đỡ của chị em đồng nghiệp đã giúp tôi vợt qua những khó
khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ đợc giao.
Bên cạnh đó nhà trờng đã trang bị đầy đủ trang thiết bị hiện đại nh:
Máy tính, máy chiếu, ti vi, đầu đĩa, băng hình để giáo viên có thể soạn
giảng trên máy thuận tiện hơn.
Từ những cơ sở lí luận và thực tế trên tôi đã đi sâu vào nghiên cứu đề
tài ứng dung công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy với mục đích
tìm ra những biện pháp tốt nhất cho công tác giảng dạy của mình.
II. Nội dung
Trong quá trình giảng dạy tôi luôn cố gắng tìm tòi học hỏi nhằm nâng
cao kĩ năng sử dung máy tính, cũng nh sự thay đổi kinh nghiệm với chị em
đồng nghiệp kết hợp với sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà tr-
ờng, tôi đã tìm ra đợc một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng ứng dụng
công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy của bản thân.
1. Những biện pháp cụ thể
Với mỗi bài dạy tôi luôn suy nghĩ mình cần làm gì để lôi cuốn
và phát huy đợc tính sáng tạo năng động, sự hứng thú của trẻ vào bài học.
Bởi không phải bài học nào, kiến thức nào cung cấp cho trẻ kể cả là kiến
thức mới cũng lôi cuốn đợc trẻ.
Chính vì vậy tôi đã sử dụng máy chiếu cho một số bài dạy của mình và tôi
thấy rằng trẻ rất hứng thú, với những bài dạy có sử dụng công nghệ thông tin
ngay lập tức thu hút đợc sự chú ý và kích thích hứng thú của trẻ, trẻ dợc chủ
động nhiều hơn để khám phá nội dung bài dạy. Bởi những hình ảnh mà trẻ đ-
2
ợc nhìn thấy thờng to rõ ràng, sống động (những con vật ngộ nghĩnh đáng
yêu đang vận động, những bông hoa đủ màu sắc đang từ từ nở ra, những đồ
vật biết chuyển động ) Với những bài dạy đó tôi thấy rằng nó rất phù hợp
với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và lại thực hiện đợc nguyên tắc giáo dục
Lấy trẻ làm trung tâm.
Để tạo ra đợc những bài giảng đó tôi đã tìm kiếm hình ảnh và
tạo thành các file Power Point hoặc các đoạn phim Video ngắn cho phù hợp
với bài dạy.
Nếu nh trớc đây khi dạy trẻ tôi thờng phải phụ thuộc vào những đồ dùng
có sẵn nh tranh ảnh hay đồ dùng trực quan không có hình ảnh động. Hoặc
rất phải vất vả để có thể tìm kiếm những hình ảnh, đồ dùng phục vụ cho bài
dạy của mình. Hiện nay với việc ứng dụng công nghệ thông tin tôi có thể tự
quay phim, chụp ảnh (có khi là sử dụng luôn máy điện thoại di động để quay
phim chụp ảnh) những hình ảnh thực tế, hoặc sử dụng Internet lấy t liệu cho
bài giảng nhanh chóng, tiện lợi.
Ví dụ
(1) Khi cho trẻ khám phá về một số con vật nuôi trong gia đình tôi
không thể mang hết đợc một số con vật thật đến để cho trẻ quan sát, mà chỉ
cho trẻ quan sát bằng tranh hoặc mô hình thì sẽ kém hấp dẫn đối với trẻ. Do
vậy tôi đã sử dụng máy quay và quay những thớc phim về một số con vật:
Con chó, con gà, con bòsau đó tạo thành một đoạn phim Video về vật nuôi
trong gia đình đến cho trẻ khám phá. Khi đợc khám phá trên máy về những
con vật đó trẻ rất thích, trẻ thấy đợc những hình ảnh động về con vật, kể cả
tiếng kêu, tiếng sủa của chúng, một số trẻ tỏ ra rất thích thú khi lần đầu tiên
đợc nhìn thấy hình ảnh các chú chó con đang đợc chó mẹ chăm sóc hay các
chú mèo con đang đợc mẹ dạy cách bắt chuột
3
(2) Cho trẻ khám khá về Một số quy định giao thông đờng bộ mặc
dù trẻ đã có những trải nghiệm thực tế khi cùng ngời lớn tham gia giao
thông. Nhng tôi vẫn muốn cho trẻ thấy trực tiếp hình ảnh để trẻ có thể nêu
nhận xét cho chính xác và khắc sâu kiến thức cho trẻ. Nhng tôi không thể
dẫn trẻ ra ngoài ngã t để quan sát thực tế đợc bởi đờng xa đi không đảm bảo
an toàn.cho cô và trẻ. Do vậy tôi đã đi quay những hình ảnh về ngã t, hình
ảnh biển báosau đó cho trẻ quan sát và nêu ý kiến nhận xét về những hành
vi đúng, sai của ngời tham gia giao thông, những quy định giao thông, những
biển báo đơn giản trẻ thờng thấy.
(3) Hay có những bài dạy giúp trẻ khám phá về động vật sống trong
rừng thì không thể có hình ảnh thực tế, hay cô giáo không có điều kiện để
lên vờn bách thú quay phim, hoặc khám phá về thế giới côn trùng rất khó có
thể bắt đợc những con vật thật.Vì vậy tôi đã sử dụng Internet tìm kiếm và
Save về những hình ảnh phù hợp sống động cho trẻ khám phá.
Hiện nay chúng ta đang thực hiện chơng trình giáo dục mầm
non mới chơng trình đợc xây dựng là chơng tình khung, bao gồm những nội
dung cốt lõi có tính linh hoạt mềm dẻo làm cơ sở cho việc lựa chọn nội dung
giáo dục cụ thể, phù hợp với kinh nghiệm sống, khả năng của trẻ và thực tế
của từng địa phơng. Trong quá trình lập kế hoạch giảng dạy chúng tôi đã lựa
chọn những nội dung chơng trình sao cho phù hợp với học sinh của mình. Do
đó có những bài thơ câu chuyện khi tôi lựa chọn lại không có trong chơng
trình cũ, không có tranh in sẵn. Để giải quyết đợc vấn đề đó tôi đã vẽ tranh
sau đó chụp lại sử dụng phần mềm trình chiếu Microsoft Power Point để
chình chiếu. Với phần mềm Microsoft Power Point tôi đã sử dụng để viết các
bài thơ chữ to sử dụng màu sác theo ý thích để dạy trẻ thay vì phải viết trên
giấy nh trớc đây, và lồng ghép thêm các hiệu ứng về âm thanh, hình ảnh cho
thật sống động.
4
Hiện nay trên thị trờng cũng có rất nhiều những băng đĩa về những câu
chuyện theo nội dung của các chủ đề, tôi đã su tầm lựa chọn và chỉnh sửa các
đoạn băng đĩa đó sao cho phù hợp nhất.
Ví dụ
(1) Câu chuyện Gấu con bị sâu răng công ty Tuyết Mai đã làm thành
đoạn phim hoạt hình nhng có những đoạn phim quá dài không phù hợp với
nội dung câu chuyên tôi kể, tôi đã cắt bớt đi những đoạn đó đi, sau đó còn
cho thêm hiệu ứng chữ vào rồi tạo thành một Video mới. để kể chuyện và
cho trẻ kể chuyện cùng hình ảnh.
(2) Câu chuyện Củ cải trắng tôi đã cho thêm một số hình ảnh để
giúp trẻ hiểu sâu hơn về nội dung câu chuyện.
Bên cạnh những việc làm trên trong quá trình sử dụng máy tính
tôi đã tự ghi âm giọng kể của mình, tạo ra những âm thanh theo ý muốn. Để
thực hiên đợc điều đó chỉ cần một việc làm đơn giản là cắm thiết bị thu (tai
nghe) vào máy tính sách tay thêm một số thao tác đơn giản kích chuột vào
biểu tợng JetAudio/Rợad/Start/Side Show/Cutom Animation/Effeet Options
là có thể ghi âm đợc. Với việc làm này cô giáo có thể cho trẻ cùng tham gia
ghi âm.
Trẻ mầm non Học bằng chơi, chơi mà họcdo đó trong quá
trình soạn giảng tôi rất chú trọng đến việc làm sao cho trẻ có thể đợc chơi mà
vẫn học.
Tôi đã học hỏi và làm đợc một số trò chơi bằng cách sử dụng các hiệu
ứng hình ảnh âm thanh sống động cho trẻ trực tiếp tham gia chơi một số trò
chơi đơn giản trên máy.
Ví dụ: Khi cho trẻ khám phá về một số loại hoa tôi đã tạo ra trò chơi
Tìm lá cho hoa trẻ kích chuột vào hinh 1 bông hoa lập tức sẽ chuyển sang
5
một slide khác có hình ảnh một số loại lá để trẻ lựa chọn, nếu chọn đúng thì
sẽ có hiệu ứng về tiếng động nh tiếng vỗ tay hình ảnh vui nhộn hiện ra, nếu
chọn sai sẽ là một tiếng động, một hình ảnh mặt mếu khác cho trẻ biết là trẻ
đã sai.
Bên cạnh đó tôi đã nghiên cứu tham khảo một số băng đĩa hình trò
chơi của bé của Sở giáo dục Hải Phòng và đã tạo ra một số trò chơi rất thú vị
nh trò chơi Bé khám phá đồ dùng, Sự phát triển của cây từ hạt
Ngoài ra với một số nội dung cần trò chuyện, khám phá trong
chủ đề cũng rất cần sử dụng công nghệ thông tin. Ví dụ nh trò chuyện về một
số món ăn, danh lam thắng cảnh, lễ hội của quê hơng đất nớctrong chủ đề
Quê hơng đất nớc Bác Hồ cô không thể chỉ trò chuyện bằng lời và việc
dùng tranh cũng rất khó.
Nội dung các t liệu của các bài giảng tôi giới thiệu cho trẻ thờng
mang tính chân thực, phong phú, trẻ có thể đợc làm quen với một số hiện t-
ợng tự nhiên xã hội mà trẻ khó có thể bắt gặp trong thực tế.
Trong những giờ hoạt động chiều nếu có điều kiện tôi cho trẻ
tham gia chơi những trò chơi trên máy hoặc hớng dẫn trẻ một số thao tác đơn
giản với máy tính làm cho trẻ rất thích.
2. Kết quả
Qua những nỗ lực của bản thân sau một năm học tôi đã thu đợc những kết
quả tốt đẹp.
Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin chất lợng chăm sóc giáo dục trẻ
của trẻ lớp tôi ngày càng đợc nâng cao, trẻ luôn thích đợc đến lớp.
Trẻ luôn hứng thú tích cực chủ động và sáng tạo tham gia vào hoạt
động học, phát huy đợc tính ham hiểu biết tìm tòi khám phá, phù hợp
với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
6
Trẻ tích luỹ đợc vốn kiến thức phong phú, kĩ năng nhận xét, so sánh
của trẻ phát triển hơn .
Thông qua các bài học có ứng dụng công nghệ thông tin thì những
hành vi đẹp, những kĩ năng sống đợc truyền đạt đến trẻ một cách nhẹ
nhàng góp phần hình thành cho trẻ nhận thức về cái đẹp, mong muốn
tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và những kĩ năng sống cần thiết cho
trẻ.
Trong quá trình thực hiện tôi thấy say mê với nghề hơn, quá đó cũng
học hỏi đợc rất nhiều về việc kiến thức tin học.
III. Những bài học kinh nghiệm và kiến nghị.
Qua việc thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình giảng
dạy tôi đã rút ra cho mình một số kinh nghệm sau:
Trớc hết giáo viên phải có một số hiểu biết cơ bản về máy tính, cách
sử dụng, cách sử lý tình huống xảy ra khi dùng máy tính, máy chiếu.
Bởi vì là máy móc lên trong quá trình thực hiện có thể gây ra một số
tình huống bất lợi cho giáo viên nh máy bị treo, bị virus, bị nhảy từ
slide này sang slide khác mà không biết cách quay lạivà mỗi khi có
những sự cố nh vậy nếu không biết cách sử lý ngay giáo viên khó có
thể hoàn thành bài dạy của mình nh ý muốn.
Luôn có kế hoạch trớc để tìm kiếm chuẩn bị hình ảnh, tài liệu cho bài
dạy của mình. Có thể chủ động khai thác những hình ảnh phong phú
trên Internet.
Để thực hiện đợc các thao tác làm video tạo ra các hình động, tiếng
động thì máy tính của bạn cần cài đặt thêm một số phần mềm nh:
Flash, ProShow Producer, Qicktime
7
Tuy công nghệ thông tin mang lại nhiều tiện dụng cho giáo viên nhng
không nên lạm dụng máy tính. cho tất cả các hoạt động giáo dục. Bởi
vì máy tính không thể thay thế hoàn toàn cho các phơng pháp trực
quan khác đợc.
Luôn có ý thức học hỏi về chuyên môn nghiệp vụ và kĩ năng sử dụng
công nghệ thông tin.
Nhờ việc ứng dụng công nghệ thông tin mà đã tiết kiệm đợc thời gian
cho giáo viên: Lu lại các bài dạy trong năm đến các năm học sau nếu
cần giáo viên chỉ cần chỉnh sửa lại có thể dạy trẻ luôn không mất
nhiều thời gian tìm tài liệu.
Đề nghị các cấp lãnh đạo tạo điều kiện cho tôi cũng nh các chị em
đồng nghiệp khác đợc đi học các lớp tin học nhằm nâng cao kĩ năng
ứng dụng công ghệ thông tin cho bản thân.
Trên đây là một số kinh nghiêm tôi rút ra đợc trong quá trình thực
hiện nội dung ứng dụng công nghệ thông tin. Tôi rất mong nhận đợc sự
đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo cũng nh chị em đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Phủ Lý, ngày tháng năm
Ngời viết
Lê Thị Thu Hà
8