Sáng kiến kinh nghiệm công tác kiểm tra và tổ chức kiểm tra hoạt động chuyên môn trong trường tiểu học

PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Kiểm tra là một chức năng cơ bản của quá trình quản lý, lý luận khoa học và thực
tiễn quản lý đã khẳng định: Kiểm tra là chức năng không thể thiếu được trong chu trình
quản lý; “ không kiểm tra coi như không quản lý”.
Qua kiểm tra người cán bộ quản lý theo dõi, xem xét, phát hiện, kiểm nghiệm quá
trình diễn biến và kết quả của các hoạt động chuyên môn. Đánh giá kết quả các hoạt động
chuyên môn đó có phù hợp với mục tiêu, kế hoạch, quy chế đề ra hay không. Phát hiện
những ưu điểm để động viên khuyến khích, hoặc những thiếu sót, lệch lạc để có những
biện pháp uốn nắn, tư vấn, giúp đỡ, điều chỉnh đồng thời bồi dưỡng chuyên môn nghiệp
vụ cho giáo viên, tạo mọi điều kiện cho giáo viên phát triển và tự hoàn thiện mình nhằm
nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo học sinh.
Kiểm tra còn giáo dục cán bộ, giáo viên và học sinh nâng cao tinh thần trách nhiệm
đối với nhiệm vụ được giao, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, lập lại kỷ cương nề nếp
trong trường học.
Trong quá trình tổ chức quản lý ở trường tiểu học thì công tác kiểm tra việc thực
hiện quy chế chuyên môn là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, nó chi phối rất nhiều thời
gian, công sức trong việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục của đơn vị. Việc kiểm
tra, tổ chức kiểm tra hoạt động chuyên môn của người cán bộ quản lý là vô cùng quan
trọng, nó là một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng giáo dục của nhà trường.
Trong những năm học vừa qua Trường tiểu học và trung học cơ sở Tam Lập đã có
nhiều nỗ lực trong việc triển khai công tác kiểm tra, tổ chức kiểm tra hoạt động chuyên
môn tuy nhiên thực tế cho thấy công tác này vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc
trong việc thực hiện. Không phải đồng chí tổ khối trưởng nào cũng có khả năng điều
hành, tổ chức thực hiện tốt công tác chuyên môn của tổ. Không ít giáo viên chưa nắm
vững các nội dung và phương pháp kiểm tra hoạt động chuyên môn của bản thân. Vì thế
phần nào làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục của nhà trường.
Chính từ những yêu cầu thực tế, cấp bách trên và vai trò, vị trí vô cùng quan trọng
của công tác kiểm tra, tổ chức kiểm tra hoạt động chuyên môn trong việc nâng cao chất
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 1
lượng giáo dục của nhà trường nên đã thúc đẩy tôi nghiên cứu đề tài về công tác kiểm tra

và tổ chức kiểm tra hoạt động chuyên môn trong trường tiểu học.
II. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi
Trong công tác kiểm tra, tổ chức kiểm tra hoạt động chuyên môn thì Trường tiểu học
Tam Lập gặp những điều kiện thuận lợi như :
Luôn luôn được sự quan tâm, chỉ đạo và giúp đỡ kịp thời Phòng giáo dục và Đào tạo
trực tiếp là sự sâu xát của cán bộ chuyên môn phòng.
Đa số đội ngũ giáo viên có ý thức trách nhiệm cao trong việc thực hiện quy chế, nhiệm
vụ chuyên môn được giao và đặc biệt là sự nhiệt tình, sự nỗ lực cố gắng không ngừng của
đội ngũ các tổ trưởng chuyên môn trong nhà trường.
Cán bộ quản lý nắm khá vững về công tác kiểm tra hoạt động chuyên môn.
2. Khó khăn, hạn chế
Trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên không đồng đều, số lượng giáo viên thật
sự giỏi về chuyên môn chưa nhiều.
Số lượng giáo viên chuyển đến chuyển đi trong đơn vị hàng năm tương đối nhiều vì
vậy những giáo viên mới đến cần phải có thời gian để làm quen với nề nếp chuyên môn
của nhà trường.
Vị trí địa lý của nhà trường không thuận lợi. Nhà trường có tới sáu điểm trường,
khoảng cách giữa các điểm trường khá xa nhau nên khó khăn trong việc đi lại cũng như
trong công tác kiểm tra và tổ chức kiểm tra.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy, học tập của nhà trường còn
chưa được đầy đủ.
Đa số giáo viên hạn chế trong công tác tự kiểm tra. Một số tổ khối trưởng còn yếu
trong khâu kiểm tra, tổ chức kiểm tra trong tổ khối mà mình phụ trách.
Công tác phân cấp quản lý trong kiểm tra hoạt động chuyên môn của nhà trường còn
thực hiện chưa tốt. Vai trò của tổ trưởng chuyên môn còn mờ nhạt so với vị trí, vai trò và
trách nhiệm được giao.
PHẦN II: CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 2
I. TỔ CHỨC KIỂM TRA ĐỊNH KỲ

1. Phó hiệu trưởng kiểm tra các đối tượng gồm: các tổ chuyên môn, giáo viên
và học sinh.
I.1 Kiểm tra hoạt động của tổ chuyên môn
Tổ chuyên môn trong nhà trường là một bộ phận hữu cơ trong hệ thống tổ chức của
nhà trường. Tổ chuyên môn giúp ban giám hiệu chỉ đạo các hoạt động sư phạm, hoạt
động nghiệp vụ của giáo viên và trực tiếp quản lý lao động của các thành viên trong tổ.
Kiểm tra tổ chuyên môn giúp người quản lý nắm bắt được toàn bộ hoạt động sư
phạm của tập thể giáo viên. thấy được tác động của tổ khối đến từng giáo viên và đến
từng lớp. Đặc biệt nó còn giúp người quản lý nắm được mức độ của sự thống nhất và hợp
tác trong giảng dạy giữa các thành viên trong tập thể tổ khối chuyên môn.
I.1.1 Kế hoạch kiểm tra
- Đầu năm học phó hiệu trưởng tham mưu với hiệu trưởng đưa kế hoạch kiểm tra
định kỳ tổ chuyên môn vào kế hoạch kiểm tra của trường đồng thời đưa nội dung
này vào kế hoạch kiểm tra chuyên môn của phó hiệu trưởng.
- Phó hiệu trưởng kiểm tra các hoạt động dạy học, kiểm tra hồ sơ của tổ khối 3
tháng/lần.
I.1.2 Nội dung kiểm tra
a. Kiểm tra tổ trưởng
- Nhận thức của tổ trưởng, vai trò, tác dụng, uy tín của tổ trưởng.
- Khả năng và nề nếp quản lý tổ.
- Nhận định của tổ trưởng về từng tổ viên.
b. Kiểm tra hồ sơ chuyên môn
- Các loại kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học, thời khoá biểu, sổ biên bản sinh
hoạt tổ.
- Các kết quả điều tra cơ bản về giáo viên và học sinh. ( trình độ đào tạo, số năm
trong ngành, đánh giá xếp loại chuyên môn nghiệp vụ … đối với học sinh là đối
tượng học sinh yếu qua từng giai đoạn, học sinh nghèo, học sinh dân tộc, học sinh
khuyết tật …).
- Các báo cáo sơ kết, tổng kết hoạt động của tổ.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 3

c. Kiểm tra nội dung và nề nếp sinh hoạt tổ.
- Các chuyên đề đã triển khai thực hiện, các vần đề liên quan.
- Khối lượng thao giảng, hội giảng, dự giờ, qui trình dự giờ.
- Thời gian, nề nếp sinh hoạt; nội dung sinh hoạt .
d. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ
- Kiểm tra việc thực hiện các chuyên đề của tổ, của trường và của cấp trên đã triển
khai. Tính thống nhất và hợp tác trong việc bồi dưỡng.
- Kiểm tra nội dung tự bồi dưỡng của giáo viên.
- Kết quả bồi dưỡng của giáo viên.
e. Chỉ đạo hoạt động học tập của học sinh
- Công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu, phụ đạo học sinh yếu kém.
- Các hoạt động ngoại khoá.
- Xây dựng phương pháp tự học và hướng dẫn học sinh học ở nhà.
f. Kiểm tra chất lượng dạy học của tổ
- Kiểm tra trình độ kiến thức chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên.
- Kiểm tra trình độ kiến thức, kỹ năng, trí tuệ, thái độ của học sinh.
I.1.3 Hình thức kiểm tra tổ chuyên môn
- Kiểm tra toàn diện tổ chuyên môn kết hợp với kiểm tra toàn diện một số giáo viên
và lớp học sinh.
- Kiểm tra tổ chuyên môn theo chuyên đề được thực hiện như kiểm tra toàn diện
nhưng nội dung kiểm tra chỉ tập trung vào những vấn đề được chọn làm mục đích
kiểm tra. Ví dụ kiểm tra tổ chuyên môn thực hiện chuyên đề phụ đạo học sinh yếu,
chuyên đề viết chữ đẹp, sử dụng đồ dùng dạy học trong giảng dạy …
I.1.4 Phương pháp kiểm tra
- Trao đổi, phỏng vấn tổ trưởng, tập thể hoặc cá nhân giáo viên.
- Nghiên cứu hồ sơ của tổ, hồ sơ của giáo viên, hồ sơ các lớp; xem xét tài liệu lưu
trữ của tổ.
- Dự sinh hoạt tổ nghe báo cáo của tổ trưởng; cách thức, nội dung sinh hoạt của tổ.
Trong quá trình dự sinh hoạt tổ thì cần đặc biệt chú ý đến tính hiệu quả trong buổi
sinh hoạt, cần tư vấn kịp thời các nội dung trọng tâm cần thiết trong sinh hoạt tổ cụ

Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 4
thể như bàn bạc về kinh nghiệm phụ đạo học sinh yếu, cách dạy các bài khó, tiết
dạy khó, cách làm các đồ dùng dạy học …đặc biệt lưu ý các khối tránh hành chính
hoá nội dung sinh hoạt chuyên môn ví dụ như tổ trưởng chỉ đọc lại các nội dung
hiệu trưởng đã triển khai để thư ký ghi biên bản …
- Xem xét kế hoạch bồi dưỡng của tổ của cá nhân; dự giờ thăm lớp và tham gia các
buổi rút kinh nghiệm đánh giá tiết dạy.
Thực tế cho thấy trong việc rút kinh nghiệm đánh giá tiết dạy không ít giáo
viên , thậm chí cả tổ trưởng sợ mất lòng và rất ngại khi chỉ ra những thiếu sót của
đồng nghiệp. Một số trường hợp giáo viên thân nhau thì góp ý tốt cho nhau, không
vừa lòng nhau thì tìm ra nhiều các thiếu sót để nhận xét đồng nghiệp. Vì vậy người
cán bộ quản lý cần dành nhiều thời gian tham gia các buổi rút kinh nghiệm đánh
giá tiết dạy để kịp thời tư vấn, giúp đỡ và uốn nắn kịp thời để nâng cao hiệu quả
của nội dung sinh hoạt chuyên môn này.
- Dự các buổi bồi dưỡng, phụ đạo học sinh; xem xét hồ sơ, sách vở học sinh; nghiên
cứu sản phẩm và kết quả học tập của học sinh trong từng giai đoạn.
- Trao đổi với giáo viên chủ nhiệm các lớp trong tổ, với phụ huynh học sinh.
- Tiến hành kiểm tra chéo giữa các tổ chuyên môn theo một nội dung kiểm tra thống
nhất.
I.1.5 Lập biên bản kiểm tra
Kiểm tra tổ chuyên môn được kết thúc bằng việc lập biên bản kiểm tra, có kết luận
rõ ràng, công khai và đưa vào hồ sơ theo dõi trong nhiều năm liền làm cho hoạt động của
tổ ngày càng đạt kết quả cao.
Tóm lại: Sinh hoạt tổ chuyên môn là một biện pháp cơ bản để nâng cao chất lượng
giảng dạy. Vì vậy việc tăng cường công tác kiểm tra hoạt động của tổ chuyên môn phải
được trú trọng đặc biệt và phải được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong
việc quản lý chuyên môn. Qua kiểm tra người quản lý sẽ có cái nhìn toàn diện và định
hướng nội dung sinh hoạt theo ý đồ của nhà trường, theo từng thời điểm nhất định để phát
huy hết tác dụng của việc sinh hoạt tổ khối. Qua kiểm tra sẽ tránh được tình trạng sinh
hoạt một cách chiếu lệ đồng thời sẽ giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc mà tự

Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 5
bản thân mỗi giáo viên không thể tự giải quyết được, từ đó giúp thống nhất chung cách
giải quyết trong tổ khối.
I.2 Kiểm tra hoạt động giảng dạy và giáo dục của giáo viên
Đây là nội dung cơ bản, chủ yếu trong công tác kiểm tra của người quản lý, phải
được tiến hành thường xuyên, liên tục, có hệ thống. Bởi vì mọi chỉ tiêu về chất lượng, kết
quả đào tạo của nhà trường phụ thuộc vào người giáo viên có năng lực và chấp hành đúng
chương trình giảng dạy hay không, tinh thần, thái độ, kỷ luật lao động như thế nào.
I.2.1 Kế hoạch kiểm tra
- Đầu năm học phó hiệu trưởng tham mưu với hiệu trưởng đưa kế hoạch kiểm tra
định kỳ hoạt động giảng dạy và giáo dục của giáo viên vào kế hoạch kiểm tra của
trường đồng thời đưa nội dung này vào kế hoạch kiểm tra chuyên môn của phó
hiệu trưởng.
- Phó hiệu trưởng kiểm tra thực tế các hoạt động dạy học và giáo dục của giáo viên 2
tháng/lần, kiểm tra hồ sơ 1 tháng/lần.
I.2.2 Nội dung, biện pháp kiểm tra
Hàng năm nhà trường kiểm tra đánh giá toàn diện 1/3 tổng số giáo viên. Kiểm tra
đánh giá toàn diện giáo viên dựa vào 4 nội dung:
- Trình độ nghiệp vụ - tay nghề.
- Thực hiện quy chế chuyên môn.
- Kết quả giảng dạy và giáo dục thông qua kiểm tra chất lượng học sinh.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác được giao.
Đối với các giáo viên không được kiểm tra toàn diện thì phó hiệu trưởng cũng căn cứ
vào các nội dung trên để kiểm tra, nhưng tuỳ vào tình hình cụ thể và năng lực cụ thể của
từng giáo viên ở mỗi lần kiểm tra định kỳ phó hiệu trưởng lựa chọn các nội dung cần thiết
với từng giáo viên để kiểm tra.
a. Kiểm tra việc thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy
Chương trình giảng dạy và giáo dục của một khối lớp, của một cấp học là quy định có
tính chất pháp lệnh nên bất cứ giáo viên nào cũng phải có trách nhiệm thi hành triệt để,
không được tuỳ tiện thay đổi.

- Các nội dung tiến hành kiểm tra là:
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 6
+ Kiểm tra tiến độ thực hiện chương trình.
+ Kiểm tra kế hoạch giảng dạy hàng tuần.
+ Kiểm tra giáo án, vở ghi chép của học sinh.
+ Phân phối sắp xếp thời khoá biểu và quá trình thực hiện.
- Hình thức kiểm tra: Kiểm tra trực tiếp hoặc phân cấp cho các tổ khối chuyên môn
thực hiện. hàng tuần các tổ, khối kiểm tra giáo viên, hàng tháng ban giám hiệu
kiểm tra các tổ, khối chuyên môn và giáo viên.
b. Kiểm tra khâu chuẩn bị lên lớp của giáo viên
Thành công của mỗi tiết dạy của giáo viên phụ thuộc vào khâu chuẩn bị. nhưng do đặc
điểm của lao động sư phạm và thực tế hiện nay việc kiểm tra khâu chuẩn bị lên lớp của
giáo viên gặp rất nhiều khó khăn.
- Nội dung kiểm tra: Người cán bộ quản lý phải biết được mỗi giáo viên đã chuẩn bị
giờ lên lớp ở mức độ nào? Họ có những khó khăn gì về nội dung, phương pháp,
phương tiện. nếu phát hiện được trước những khó khăn hiệu phó chuyên môn sẽ có
thể tìm cách giúp đỡ họ tránh mắc sai lầm khi lên lớp. Tác dụng kiểm tra của khâu
này rất lớn, nó phòng ngừa được khuyết điểm, dự kiến được các tình huống xảy ra
và hướng khắc phục.
- Hình thức và biện pháp kiểm tra: Hiện tại việc chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên
đều chuẩn bị ở nhà do vậy người quản lý phải thường xuyên gặp gỡ trao đổi với
giáo viên ( nhất là các giáo viên mới ra trường, giáo viên yếu); kiểm tra dựa trên
giáo án, thực hiện nghiêm quy chế chuyên môn đó là giáo viên phải soạn giáo án
trước một tuần; kiểm tra tài liệu và các phương tiện phục vụ giờ lên lớp của giáo
viên. Để xác định rõ các nội dung giáo viên chuẩn bị có được thực hiện trong các
tiết dạy hay không thì người quản lý phải kiểm chứng qua việc dự giờ các tiết dạy
trên lớp.
c. Kiểm tra giờ lên lớp của giáo viên
Kiểm tra giờ lên lớp là công việc quan trọng, thường xuyên là trung tâm chú ý của
người giáo viên và người cán bộ quản lý. Trong quá trình kiểm tra và phân tích giờ dạy

người cán bộ quản lý không chỉ khám phá ra những thiếu sót, cung cấp cho giáo viên và
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 7
học sinh những lời khuyên mà còn nghiên cứu và phát triển những kinh nghiệm sáng tạo
của cá nhân, làm cho những kinh nghiệm ấy trở thành tài sản của tập thể.
Qua nhiều năm làm cán bộ quản lý và tìm hiểu thông qua các phó hiệu trưởng chuyên
môn của các trường trong huyện thì việc dự giờ giáo viên hầu hết chỉ được tiến hành vào
những lúc hoạt động nhà trường đã ổn định, mà không chú ý đến những thời điểm có
nhiều biến động sai sót như đầu năm, cuối học kỳ hoặc cuối năm. Vì vậy phó hiệu trưởng
cần phải chú ý dự giờ từ tuần đầu tiên đến tuần cuối. Càng dự giờ sớm bao nhiêu càng ổn
định tình hình sớm bấy nhiêu; đồng thời dự giờ vào dịp cuối năm cho phép người quản lý
nắm bắt chính xác tình hình dạy học của giáo viên và học sinh, khái quát được kết quả và
chất lượng giáo dục đào tạo của năm học.
Ví dụ: dự giờ vào tuần đầu tiên của năm học sẽ giúp cho người quản lý nắm bắt chính
xác các biện pháp ổn định nề nếp đầu năm của các giáo viên, cách tổ chức lớp… và kịp
thời tư vấn nếu giáo viên gặp khó khăn, lúng túng. Như vậy sẽ ổn định tình hình nề nếp
học tập trong một thời gian ngắn.
- Hình thức dự giờ:
+ Phó hiệu trưởng xây dựng kế hoạch dự giờ hàng tháng hoặc tuần. Hình thức dự giờ này
thì giáo viên có thời gian chuẩn bị đầy đủ bài giảng, giúp giáo viên bộc lộ hết khả năng
giảng dạy của mình.
- Một số điều cán bộ quản lý cần đặc biệt chú ý khi dự giờ giáo viên:
+ Trước khi dự giờ thì cán bộ quản lý cần nắm vững được mục tiêu, nội dung bài giảng
của giáo viên; trao đổi với giáo viên để biết được ý đồ của họ, biết được đặc điểm lớp
học.
+ Ghi chép đầy đủ và nhận xét tức thời vào phiếu dự giờ các nội dung và sự kiện quan sát
được.
+ Sau tiết dạy phải chỉ rõ cho giáo viên thấy được các ưu khuyết điểm căn cứ theo các
tiêu chí là mục tiêu giờ lên lớp, nội dung bài giảng, phương pháp giảng dạy, hình thức tổ
chức tiết học, các phương tiện sử dụng trong tiết học, kết quả của giờ lên lớp.
+ Trong quá trình đánh giá tiết dạy thì cán bộ quản lý nên cho giáo viên tự đánh giá tiết

dạy của mình trước đồng thời phải phát biểu rõ quan điểm của mình, những mặt khen chê
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 8
minh bạch. đánh giá khách quan, công bằng. Đánh giá đúng có tác dụng kích thích động
viên quan trọng đối với giáo viên, mang tính định hướng tích cực.
I.3 Kiểm tra tập thể lớp học sinh
Trong quá trình quản lý hoạt động chuyên môn phó hiệu trưởng phải tiến hành kiểm
tra từng lớp học sinh một cách toàn diện hoặc chuyên đề. Từ việc kiểm tra lớp học người
quản lý có thể nắm bắt được tình hình học tập và rèn luyện của học sinh, đồng thời cũng
thấy được sự tác động giáo dục đồng bộ của tập thể sư phạm trong giảng dạy và giáo dục.
I.3.1 Nội dung kiểm tra, đánh giá
Thái độ, ý thức học tập; nề nếp học tập; phương pháp học tập; kết quả kiểm tra văn
hoá - chất lượng học tập; số học sinh học tập tốt, khá , chậm tiến; hướng dẫn và nề nếp
tự học; bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu; việc giáo dục học sinh chậm tiến.
I.3.2 Hình thức và biện pháp kiểm tra
Kiểm tra toàn diện lớp học là kiểm tra những hoạt động và hiệu quả của những hoạt
động đó trong tập thể học sinh chứ không kiểm tra từng học sinh riêng lẻ. Thông qua
kiểm tra người cán bộ quản lý phân loại được các lớp tốt, khá hoặc yếu kém , tìm nguyên
nhân nhằm khắc phục tình trạng tiêu cực trong các lớp.
Những thành viên kiểm tra lớp gồm ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên
chủ nhiệm, cán bộ đoàn, Tổng phụ trách Đội.
I.4 Kiểm tra hiệu quả giảng dạy và giáo dục của giáo viên
Muốn đánh giá một cách đầy đủ và chính xác chất lượng lao động của giáo viên, cơ
bản phải thông qua việc kiểm tra trình độ nắm vững kiến thức, kỹ năng, sự phát triển trí
tuệ và thái độ của học sinh. Để kiểm tra nội dung này người cán bộ quản lý tập trung vào
các nội dung sau để tiến hành kiểm tra:
- Thống kê điểm số các bộ môn văn hoá theo tiến trình năm học.
- Thống kê kết quả kiểm tra chất lượng định kỳ các môn học. gồm chất lượng giữa
học kỳ 1, học kỳ 1, giữa học kỳ 2 và học kỳ 2.
- Kết quả kiểm tra miệng, kiểm tra viết trực tiếp sau giờ dự trên lớp.
- Kiểm tra vở ghi chép bài, bài làm của học sinh qua các tiết dạy của giáo viên.

- Kết hợp tự kiểm điểm của giáo viên, dư luận xã hội và nhận xét đánh giá của tập
thể tổ.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 9
Từ các kết quả thu được thì người quản lý có tầm nhìn và có chiến lược điều chỉnh
việc chỉ đạo hoạt động chuyên môn cho phù hợp với từng giai đoạn.
1.5 Kiểm tra các hình thức giáo dục ngoài giờ lên lớp:
Giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần tích cực vào quá trình đào tạo con người mới,
ngày càng được quan tâm và chiếm một tỉ trong đáng kể trong trương trình họach giáo
dục ở trường phổ thông. Vì vậy đây cũng là nội dungquan trọng của công tác kiểm tra và
có một vị trí nhất định trong công tác quản lí của hiệu trưởng.
1.5.1 Nội dung kiểm tra các hình thức giáo dục ngoài giờ lên lớp gồm:
- Kiểm tra công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp (kế hoạch, hoạt động, kết quả)
- Kiểm tra việc tổ chức các hình thức giáo dục ngoài giờ lên lớp:
+ Hoạt động chính trị xã- hội.
+ Hoạt động ngoại khoá.
+ Hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao
+ Hoạt động lao động.
1.5.2 Hình thức và phương pháp kiểm tra
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có nhiều nội dung, hình thức tổ chức phong phú
đa dạng, thường diễn ra trong khoảng thời gian và không gian rộng nên khi kiểm tra cần
lưu ý một số vấn đề:
- Cần xác định rõ mục đích, ý nghĩa của kiểm tra, xác định rõ các chuẩn mực đánh
giá cụ thể đối với từng hoạt động.
- Bám sát vào những yêu cầu và nguyên tắc sư phạm của hoạt động như:
+ Đảm bảo tính giáp dục rèn luyện học sinh.
+ Đảm bảo phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý.
+ Đảm bảo sự kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng giáo dục.
+ Đảm bảo tính khoa học, tính hướng nghiệp, tính tập thể.
- Cần phát huy cao vai trò của Tổng phụ trách Đội và tổ chức Đội trong việc kiểm
tra các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Vì bản thân Tổng phụ trách Đội là người

triển khai, tổ chức thực hiện khá nhiều nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp.
1.5.3 Đánh giá kết quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 10
Khi đánh giá kết quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của học sinh thường căn cứ
vào các mặt sau:
- Động cơ học tập đúng đắn với chuyên đề, ngoại khoá.
- Mức độ hoàn thành công việc được giao về chính trị, xã hội, văn hoá nghệ thuật,
thể dục thể thao …
- Biểu hiện các phẩm chất tốt đẹp, ngay thẳng, vị tha, kỷ luật và lối sống lành
mạnh,cao thượng, ân nghĩa, thuỷ chung.
2. Tổ trưởng tổ chuyên môn
Phân cấp kiểm tra là một yêu cầu của quản lý khoa học cho những hệ thống quản
lý phúc tạp nhiều mục tiêu bộ phận thống nhất với nhau bởi mục tiêu chung.
Trong hoạt động chuyên môn nói chung và trong kiểm tra hoạt động chuyên môn
nói riêng thì người cán bộ quản lý cần xác định vai trò và vị trí quan trọng của tổ trưởng
chuyên môn. Phải luôn xác định tổ trưởng chuyên môn có vai trò như một phó hiệu
trưởng trong hoạt động chuyên môn và phát huy hết vai trò của các cá nhân này. Tổ
trưởng chuyên môn kiểm tra các đối tượng gồm có giáo viên, và học sinh trong tổ.
2.1 Kiểm tra hoạt động chuyên môn của các giáo viên trong tổ.
2.1.1 Kế hoạch kiểm tra
- Tổ trưởng tổ chức kiểm tra các hoạt động dạy và học, kiểm tra hồ sơ sổ sách của
giáo viên trong tổ 1 lần/tháng. Đảm bảo trong 1 tháng mỗi giáo viên được kiểm tra
hoạt động dạy và học ít nhất một lần.
- Kiểm tra, ký duyệt giáo án của tất cả các thành viên trong tổ vào ngày thứ sáu hàng
tuần.
2.1.2 Nội dung, hình thức và biện pháp tiến hành
- Tổ trưởng lập kế hoạch kiểm tra và thông báo với phó hiệu trưởng và các thành
viên được kiểm tra để họ có thời gian chuẩn bị đầy đủ, chu đáo các nội dung kiểm
tra.
- Kiểm tra tập trung vào các nội dung sau:

+ Kiểm tra giáo án được quy định vào thứ sáu hàng tuần, các giáo án phải soạn bài trước
một tuần. Qua kiểm tra sẽ giúp tổ trưởng theo dõi chi tiết quá trình soạn giảng của giáo
viên trong tổ.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 11
+ Kiểm tra hồ sơ sổ sách, quy chế chuyên môn, đánh giá trình độ tay nghề, nghiệp vụ sư
phạm thông qua dự giờ, đánh giá việc vận dụng phương pháp, kiểm tra kiến thức của học
sinh sau các tiết dự.
+ Kiểm tra đánh giá giáo viên thông qua việc bồi dưỡng phụ đạo, hướng dẫn cách ghi bài
vào vở, kiểm tra chấm trả bài của giáo viên.
Sau mỗi lần kiểm tra hoạt động, ngoài việc đánh giá góp ý, tư vấn cho các thành
viên trong tổ thì người tổ trưởng còn lập báo cáo để báo cáo cho phó hiệu trưởng và xin ý
kiến chỉ đạo, đồng thời đề xuất những vướng mắc chưa giải quyết được.
2.2 Kiểm tra việc học của học sinh
Tổ trưởng chuyên môn tổ chức kiểm tra việc học của học sinh trong tổ 1 lần/tháng.
Tổ chức kiểm tra việc học của học sinh, ngoài những lần kiểm tra định kỳ theo kế
hoạch của nhà trường, thì người tổ trưởng còn có trách nhiệm, tổ chức, kiểm tra các nội
dung khác như:
+ Kiểm tra sĩ số, nề nếp, giờ giấc, tác phong của học sinh, thường tập trung kiểm tra vào
đầu buổi học. Qua việc kiểm tra như vậy đã có phần nào giúp cho người tổ trưởng chuyên
môn có được cái nhìn tổng thể các mặt hoạt động dạy và học trong tổ.
+ Kiểm tra vở ghi bài của học sinh, người tổ trưởng nhìn thấy được việc giáo viên có dạy
đủ, dạy đúng chương trình hay cắt xén trong quá trình giảng dạy và còn nắm được việc
chấm chữa bài của giáo viên.
3. Đối với giáo viên
3.1 Tự kiểm tra
3.1.1 Thời gian tổ chức, đối tượng tham gia thực hiện
Thời gian tự kiểm tra được thống nhất quy định hàng tháng, hàng kỳ và cuối năm.
Phó hiệu trưởng là người tổ chức cho giáo viên tự kiểm tra, tổng hợp kết quả tự kiểm tra
của các thành viên và có trách nhiệm đánh giá thông báo kết quả đến các bên liên quan.
3.1.2 Nội dung tự kiểm tra

- Tự kiểm tra toàn bộ hồ sơ, giáo án.
- Tự kiểm tra việc thực hiện nội dung chương trình.
- Tự kiểm tra việc chấm chữa bài cho học sinh.
- Tự kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 12
- Tự kiểm tra, đánh giá việc vận dụng phương pháp vào các giờ dạy , tự kiểm tra
đánh giá việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học.
3.1.3 Cách tiến hành
+ Phó hiệu trưởng lập kế hoạch, ấn định thời gian, nội dung tự kiểm tra sau đó thông báo
cho giáo viên trong toàn trường thực hiện. Quy định thời gian , lập báo cáo tự kiểm tra.
+ Hướng dẫn giáo viên cách tiến hành tự kiểm tra, hướng dẫn hoàn thành báo cáo sau khi
đã tự kiểm tra, đánh giá chi tiết cụ thể theo đúng yêu cầu đề ra.
+ Tổng hợp đánh giá kết quả tự kiểm tra của giáo viên, tham khảo với các tổ trưởng
chuyên môn về kết quả tự kiểm tra của giáo viên, so sánh với hiệu quả công việc trong
quá trình thực hiện nhiệm vụ, nếu thấy có vấn đề không bình thường thì sẽ tổ chức thực
hiện kiểm tra lại.
+ Tuyên dương cá nhân tích cực tiêu biểu trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn
được giao.
3.2 Kiểm tra chéo giữa các giáo viên
3.2.1 Thời gian tổ chức
Phó hiệu trưởng lập kế hoạch kiểm tra chéo hàng tháng, cuối học kỳ 1 và cuối
năm. Các giáo viên trong cùng tổ chuyên môn sẽ kiểm tra chéo lẫn nhau. Giao cho tổ
trưởng chuyên môn điều hành và tổng hợp kết quả kiểm tra.
3.2.2 Nội dung kiểm tra
- Kiểm tra toàn bộ hồ sơ, giáo án.
- Kiểm tra việc chấm điểm của giáo viên trong bài làm trong vở của học sinh; điểm
các bài kiểm tra định kỳ; kiểm tra việc cho điểm, cộng điểm, đánh giá theo dõi kết
quả học tập của học sinh, các chứng cứ, nhận xét, xếp loại học lực trong sổ điểm.
- Kiểm tra việc thực hiện nội dung chương trình, thực hiện công tác giáo dục học
sinh; các quy chế chuyên môn khác.

Trong quá trình thực hiện và tổ chức thực hiện kiểm tra định kỳ thì phó hiệu
trưởng, các tổ trưởng chuyên môn có thể kết hợp các nội dung kiểm tra trong một lần
kiểm tra ví dụ như có thể kết hợp kiểm tra giờ lớp của giáo viên với kiểm tra việc học
tập của học sinh; Kiểm tra hoạt động chuyên môn của các giáo viên trong tổ với kiểm
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 13
tra việc học của học sinh của các lớp trong tổ … để giảm bớt được số lượt kiểm tra và
tiết kiệm thời gian.
II. TỔ CHỨC KIỂM TRA ĐỘT XUẤT
1. Đối với phó hiệu trưởng
1.1 Kiểm tra giáo viên chủ nhiệm lớp
1.1.1 Nội dung kiểm tra
- Kiểm tra việc thực hiện nề nếp, giờ giấc trên lớp như: kiểm tra giờ lên lớp của giáo
viên, kiểm tra thời lượng giảng dạy, thời gian kết thúc buổi học, kiểm tra giờ giấc
ra vào lớp …
- Kiểm tra việc quản lý học sinh, công tác chủ nhiệm.
- Kiểm tra việc thực hiện các qui định, quy chế chuyên môn.
1.1.2 Cách tiến hành
- Kiểm tra việc thực hiện nề nếp, giờ giấc lên lớp. Tập trung kiểm tra vào đầu buổi,
trong giờ học và cuối buổi học để nắm các nội dung như: Việc thực hiện các qui
định về giờ vào lớp, giờ kết thúc buổi học.
- Kiểm tra thời gian thực hiện nhiệm vụ giảng dạy trong suốt buổi học:
+ Chuẩn bị bài soạn, đồ dùng dạy học trước khi lên lớp, thực hiện chương trình,
nghiệp vụ chuyên môn và việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy.
+ Kiểm tra việc chấm điểm, đánh giá, xếp loại học sinh theo quyết định 30 ( từ năm
học 2009 – 2010 thay bằng Thông tư 32).
+ Dự giờ đột xuất: Hình thức này giúp người quản lý biết được tình hình giảng dạy và
học tập được tiến hành hàng ngày trong điều kiện bình thường như thế nào; mọi giáo viên
có duy trì được nề nếp, kỷ luật lao động, tinh thần tự giác hay không? Tuy nhiên hình
thức dự giờ này có thể gây căng thẳng, mất bình tĩnh đối với giáo viên và gây nên sự mất
tập trung chú ý đối với học sinh. Vì vậy cần khéo léo tế nhị, đồng thời cán bộ quản lý xem

xét những trường hợp giáo viên nào thì nên dự bằng hình thức này ( cụ thể như giáo viên
có ý thức tự giác kém; chây lười trong công tác; giáo viên dạy không có chất lượng, học
sinh yếu nhiều ).
- Kiểm tra việc quản lý học sinh và công tác chủ nhiệm lớp
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 14
+ Tổ chức thực hiện kiểm tra đầu buổi và trong buổi học nhằm : nắm sĩ số học sinh các
lớp trong các buổi học; biết được việc thực hiện nề nếp, giờ giấc, tác phong của học sinh
trong từng lớp học. kiểm tr việc thực hiện vệ sinh thân thể học sinh, vệ sinh lớp học. kiểm
tra trên còn nắm bắt ý thức, tinh thần, thái độ học tập của từng lớp.
1.2 Kiểm tra học sinh các lớp
1.2.1 Nội dung kiểm tra
- Kiểm tra việc thực hiện giờ giấc đến lớp, kiểm tra ý thức tự học, kiểm tra việc ghi
chép bài vở, kiểm tra các quy định về vở sạch, chữ đẹp, kiểm tra việc thực hiện nội
qui học sinh.
- Kết hợp với Tổng phụ trách Đội tiến hành kiểm tra các kỹ năng hoạt động ngoài
giờ.
- Kiểm tra việc chuẩn bị dụng cụ học tập, bài vở của học sinh trước khi đến lớp.
- Kiểm tra việc thực hiện vệ sinh thân thể, vệ sinh lớp học, đầu tóc, quần áo …
1.2.2 Cách tiến hành
- Phó hiệu trưởng lập kế hoạch kiểm tra việc thực hiện nề nếp, giờ giấc lên lớp. thời
gian kiểm tra tập trung vào đầu buổi, trong giờ học, giờ ra chơi và cuối buổi học .
- Phó hiệu trưởng phối hợp với bí thư đoàn, tổng phụ trách Đội, đồng thời phân công
nhân viên thiết bị, giáo viên kiêm nhiệm công tác sức khoẻ để thực hiện các nội
dung kiểm tra theo từng mảng.
2. Đối với tổ chuyên môn
2.1 Kiểm tra giáo viên chủ nhiệm lớp
2.1.1 Nội dung kiểm tra
- Kiểm tra việc thực hiện nề nếp, giờ giấc lên lớp.
- Kiểm tra việc quản lý học sinh, công tác chủ nhiệm.
- Kiểm tra các qui định, qui chế chuyên môn như:

+ Chuẩn bị bài soạn, đồ dùng dạy học trước khi lên lớp.
+ Thực hiện sọan giảng có đúng phân phối chương trình lịch báo giảng không?
+ Kiểm tra việc chấm điểm, đánh giá kết quả học tập của học sinh qua các chứng cứ, nhận
xét …
2.2.2 Cách tiến hành
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 15
- Tổ trưởng tranh thủ thời gian trước khi vào lớp để thực hiện công tác kiểm tra
trong tổ về việc thực hiện nề nếp, giờ giấc trên lớp.
- Đối với việc kiểm tra nhiều hoạt động , người tổ trưởng lập kế hoạch kiểm tra trái
với buổi dạy của mình. Tập trung kiểm tra các mặt như:
+ Dự giờ kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn; trình độ nghiệp vụ, kỹ năng thực
hành sử dụng đồ dùng dạy học, vận dụng phương pháp vào bài dạy, kiểm tra chấm chữa
bài …
+ Kiểm tra thời gian thực hiện nhiệm vụ giảng dạy trong suốt buổi học.
+ Kiểm tra công tác chủ nhiệm lớp.
2.2 Kiểm tra học sinh các lớp
2.2.1 Nội dung kiểm tra
Kiểm tra việc thực hiện nề nếp giờ giấc lên lớp như:
+ Kiểm tra việc chấp hành giờ giấc ra vào lớp.
+ Kiểm tra ý thức tự học của học sinh các lớp trong tổ.
+ Kiểm tra việc ghi chép bài vở, kiểm tra các qui định về vở sạch chữ đẹp.
+ Kiểm tra việc thực hiện các nội qui học sinh.
- Kiểm tra việc chuẩn bị dụng cụ học tập, bài vở của học sinh trước khi đến lớp
+ Tổ chức, kiểm tra việc thực hiện vệ sinh thân thể học sinh, vệ sinh lớp học.
+ Kiểm tra các phong trào thi đua học tập của các lớp.
2.2.2 Cách tiến hành
Tổ trưởng lập kế hoạch kiểm tra, phân công các giáo viên trong tổ cùng thực hiện
việc kiểm tra với mình. Giáo viên lớp này sẽ cùng tổ trưởng kiểm tra học sinh của lớp kia.
+ Tổ trưởng có thể kiểm tra khác với buổi dạy của mình hoặc cũng có thể mang về văn
phòng, mang về nhà để kiểm tra một số nội dung cho phép.

Việc kiểm tra, tổ chức kiểm tra của người tổ trưởng chuyên môn là rất cần thiết và
quan trọng, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị, của ngành, nội
dung và hình thức kiểm tra gần giống như phó hiệu trưởng chuyên môn, tuy nhiên quy mô
và phạm vi chỉ dừng lại trong tổ mà mình phụ trách.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 16
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Trong quá trình phấn đấu thực hiện nhiệm vụ năm học 2008 – 2009 vừa qua, cụ thể là
trong việc thực hiện nội dung kiểm tra, tổ chức kiểm tra chuyên môn đã góp phần mang
lại các kết quả đáng khích lệ trong công tác chuyên môn cũng như chất lượng đào tạo của
nhà trường.
1. Kết quả việc thực hiện quy chế chuyên môn
- Không có giáo viên nào trong đơn vị vi phạm quy chế chuyên môn.
- Chất lượng bài soạn, giờ dạy, hồ sơ của tổ khối, của giáo viên từng bước được nâng
cao.
- Đảm bảo thực hiện dạy đủ, dạy đúng theo nội dung phân phối chương trình, lịch báo
giảng.
- Giáo viên, tổ trưởng tổ chuyên môn từng bước nâng cao kỹ năng kiểm tra, tổ chức kiểm
đánh giá các hoạt động dạy và học trong khối, lớp mình phụ trách.
2. Kết quả thanh kiểm tra và xếp loại chuyên môn giáo viên cuối năm.
- Kết quả kiểm tra xếp loại tổ khối, giáo viên trong năm học 2008 – 2009
Tổng cộng: 6 tổ, trong đó 4 tổ xếp loại xuất sắc; 02 tổ xếp loại khá.
- Đánh giá giáo viên qua thanh kiểm tra toàn diện:
Tổng cộng: 9/22 giáo viên. Xếp loại: đạt tốt : 2, Khá: 6, đạt yêu cầu: 1
- Kết quả xếp loại giáo viên theo Quyết định 14: Xuất sắc: 5, Khá : 15, Trung bình:
2.
3. Chất lượng đào tạo
Với hiệu quả của công tác kiểm tra, tổ chức kiểm tra chuyên môn đã góp một phần
quan trọng mang lại kết quả đào tạo khả quan đó là:
* Về đạo đức : Đạt 100%. Thực hiện đầy đủ
* Về học lực : Tỷ lệ lên lớp đạt 98.2%; tỷ lệ hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%

IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Qua quá trình thực hiện đề tài này và những kết quả thu được tôi rút ra được
những bài học cụ thể như sau:
- Trong quá trình kiểm tra phó hiệu trưởng phân công các lực lượng phối hợp thực
hiện các nội dung kiểm tra nhằm thực hiện tốt việc kiểm tra một cách toàn diện,
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 17
tránh ôm đồm thiếu hiệu quả. Các lực lượng phối hợp kiểm tra, tổ chức kiểm tra
bao gồm bí thư Đoàn thanh niên, Tổng phụ trách Đội, cán bộ Thư viện, các tổ khối
trưởng, một số giáo viên năng lực chuyên môn tốt và có uy tín.
- Tạo mọi điều kiện thuận lợi để phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ tổ trưởng
trong công tác kiểm tra, tổ chức kiểm tra chuyên môn.
- Tổ chức, hướng dẫn xây dựng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn thành lực lượng nòng
cốt trong công tác kiểm tra. Lực lượng này rất quan trọng vì vừa là người thực
hiện, vừa là người kiểm tra nên sẽ nắm vững các vấn đề cốt yếu cần thiết để công
tác kiểm tra đạt hiệu quả.
- Kết quả các đợt kiểm tra chuyên môn định kỳ, đột xuất đối với giáo viên là những
minh chứng cụ thể góp phần quan trọng để đánh giá giáo viên theo Quyết định 14
vì vậy khâu này cần được coi trọng.
- Quản lý, chỉ đạo kiên quyết; kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện kế hoạch đề
ra. Tuyên dương, động viên các giáo viên, các tổ khối thực hiện tốt kế hoạch; phê
bình, nhắc nhở kịp thời những giáo viên, tổ khối thực hiện chưa tốt. Lấy chất lượng
giáo dục và mức độ tiến bộ của học sinh là cơ sở quan trọng để đánh giá kết quả
công tác của giáo viên.
V. KẾT LUẬN
Qua thực tế việc kiểm tra, tổ chức kiểm tra chuyên môn trong những năm học vừa
qua cùng với những kinh nghiệm của bản thân và sự nghiên cứu học hỏi đồng nghiệp, tôi
nhận thấy phần trình bày trên còn có những hạn chế nhất định. Vì vậy tôi rất mong sự góp
ý chân thành của các cấp lãnh đạo để cho đề tài của tôi ngày càng hoàn thiện hơn.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO

- Giáo trình Tổ chức và quản lý trường học – Tác giả: Tiến sĩ Hồ Văn Liên - Trường
Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.
- Luật giáo dục. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 2005.
- Điều lệ trường tiểu học.
- Quyết định 30, Thông tư 32 của Bộ GD & ĐT.
- Các công văn chỉ đạo của ngành về công tác thanh kiểm tra.
Tích luỹ kinh nghiệm Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 19