một số vấn đề về đất nước myanma

Chính sách về quyền riêng tư của chúng tôi sẽ thay đổi vào ngày 6
tháng 6 năm 2014.
Để tìm hiểu thêm, bấm vào đây. Myanmar - Lộ trình bảy bước tiến tới nền
dân chủ
Hữu Thắng (TTXVN/Vietnam+) lúc : 04/11/10 17:39
Myanmar Pháp
Quốc kỳ mới của Liên bang
Myanmar. (Nguồn: AP)
• Ngày 7/11 tới, Myanmar sẽ tổ chức cuộc tổng tuyển cử đầu tiên theo Hiến
pháp Liên bang Myanmar năm 2008.
Đây được coi là một bước quan
trọng trong “Lộ trình bảy bước
tới dân chủ” mà Chính phủ
Myanmar đề ra nhằm tiến tới
một “nhà nước dân chủ thực sự
và có kỷ cương.”
Trước thềm bầu cử, từ chính
phủ đến các chính đảng, từ ủy
ban bầu cử các cấp đến các ứng
cử viên đều chuẩn bị kỹ lưỡng cho ngày tổng tuyển cử - một ngày trọng đại
nhất trong lịch sử của đất nước, ngày của đoàn kết và hòa hợp dân tộc.
Ngày 21/10, Myanmar đã chính thức thay quốc kỳ. Quốc kỳ mới của Liên
bang Myanmar có ba sọc ngang màu vàng, xanh lá cây và đỏ, chứa đựng
hàm ý nhân văn sâu sắc.Skip to content
• Skip to main navigation
• Skip to 1st column
• Skip to 2nd column
Tên đăng nhập Mật khẩu
Bạn quên Mật khẩu? Bạn quên Tên đăng nhập? Đăng ký
tìm ki?m
• Trang chủ

o Lời ngỏ
o Giới thiệu chung
o Thành viên
o Myanmar
o Hình ảnh
• Tin tức - Sự kiện
• Hoạt động ĐT-TM-DL
• Dành cho hội viên
• Đăng ký thành viên
o Lợi ích và Hỗ trợ
o Mẫu biểu
• Liên hệ
• SiteMap
Câu chuyện Myanmar
Tướng Thein Sein nhậm chức tổng thống Myamar chưa đầy hai năm. Dưới
quyền ông, Myanmar từ bóng tối của chế độ quân phiệt đẫm máu đang bước ra
ánh sáng của một thể chế chính trị dân chủ. Bạn bè gần xa của Myanmar đến hôm
nay vẫn chưa hết ngỡ ngàng về bước phát triển này
Bóng tối vừa qua ở Myanmar bắt đầu từ cuộc đàn áp đẫm máu ngày 08-08-1988
do nhóm các tướng lĩnh trong Hội đồng Quốc gia phục hồi Luật pháp và Trật
tự (SLORC) chỉ huy quân đội thực hiện, nhằm đàn áp cuộc nổi dậy của nhân dân
đòi dân chủ. Hàng trăm sinh viên, các nhà sư và những người chống đối khác đã
bị giết, hàng nghìn người bị cầm tù. Bất chấp tình hình này, bất chấp lãnh tụ của
Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD) - bà Aung San Suu Kyi - đã bị giam giữ
tại nhà từ tháng 7-1989, đảng NLD trong cuộc bầu cử 05-1990 do chính quyền
của SLORC tiến hành, vẫn giành được 329/491 ghế trong quốc hội. SLORC đã ra
lệnh hủy bỏ kết quả bầu cử này và trực tiếp chiếm quyền.
Tháng 7-1997 SLORC đổi tên thành Hội đồng quốc gia vì Hòa bình và Phát
triển (SPDC), tháng 5-2008 thông qua hiến pháp mới theo chế độ lưỡng viện và
đa đảng. Song trên thực tế, hiến pháp thừa nhận quyền lực bất khả xâm phạm của

quân đội bằng việc quy định quân đội được giữ cố định 110/440 ghế của quốc hội
và 56/224 ghế của nghị viện liên bang; chính quyền tiếp tục củng cố quyền lực
của các tướng lĩnh, loại bỏ các đảng đối lập - trong đó có NLD, vận dụng Luật
Hình sự 1996 để đàn áp tiếp. Đất nước ngày càng tiêu điều mọi mặt vì độc tài và
tham nhũng. Trong khi đó hầu như không thể chấm dứt được chiến tranh xung
đột sắc tộc và nguy cơ ly khai của một số bang. Sự lũng đoạn của Trung Quốc về
kinh tế và chính trị ở mức nguy hiểm. Cái nghèo và lạc hậu càng gay gắt thêm do
sự cấm vận kéo dài của phương Tây - vì các lý do đàn áp 1988, đảo chính 1990
xóa bỏ kết quả bầu cử và vì vi phạm nhân quyền (tàn sát và bỏ tù nhiều người
chống đối, có quá nhiều lính là trẻ em, lao động trẻ em ). Lại thêm sự hoành
hành của cơn siêu bão Nargis tháng 5-2008 cướp đi gần 140 nghìn sinh mạng
người dân Myanmar Tất cả dìm đất nước xuống bùn đen
Tình hình chỉ bắt đầu thay đổi kể từ khi có cuộc bầu cử tháng ngày 07-11-2010
với thắng lợi của đảng Liên minh vì đoàn kết và phát triển (USDP) của tướng
Thein Sein và việc bà Aung San Suu Kyi được trả lại tự do ngày 13-11-2010.
Ngày 30-3-2011 tổng thống Thein Sein nhậm chức, với cam kết trung thành với
hiến pháp 2008 và thực hiện Lộ trình dân chủ 7 bước (đã có từ thời Than Swe
làm tổng thống, nhưng nằm chết trên giấy), nhằm xây dựng Myanmar dân chủ và
hiện đại.
Bước đi đầu tiên của tổng thống Thein Sein là giải thể SPDC (thực chất là hội
đồng tướng lĩnh đầy quyền lực, có tiền thân là SLORC), ban bố các biện pháp cải
cách.
Tuy nhiên, bước ngoặt có ý nghĩa quyết định có lẽ là sự kiện tổng thống Thein
Sein ngày 19-08-2011 chính thức tiếp bà Suu Kyi và thừa nhận tính hợp pháp của
NLD. Trong cuộc họp này cả hai bên cam kết thực hiện hòa giải dân tộc, hợp tác
và thúc đảy quá trình cải cách ở Myanmar. Để có được sự kiện này, cả hai bên
đều phải vượt qua nhiều trở ngại. Trở ngại lớn nhất về phía tổng thống là nỗi lo
chấp nhận NLD sẽ dẫn tới không kiểm soát được toàn bộ phe đối lập. Còn phía
đối lập vừa sợ, vừa nghi ngại; nhiều ý kiến cho rằng bước đi này của Thein Sein
chỉ là thủ đoạn chính trị để mua điểm, cho là bà Suu Kyi hoặc là mắc mưu, hoặc

là ham danh vọng Cuối cùng, nhiều hiềm nghi lẫn nhau đã lần lượt vượt qua
được. Sự hợp tác trở thành nguyên nhân cơ bản thúc đẩy cải cách đồng bộ và
toàn diện.
Có thể đo sự tiến triển của cách chính trị trong 20 tháng đầu tiên kể từ khi tổng
thống Thein Sein nhậm chức bằng các sự việc đã diễn ra. Đấy là những bước cải
cách nối tiếp nhau hoặc lồng ghép vào nhau. Mọi biện pháp cải cách đều được
thực hiện rất thận trọng, đi dần từng bước, có bài bản kết hợp hài hòa giữa các
vấn đề kinh tế và chính trị khác nhau. Đặc biệt quan trọng là thực hiện được nói
đi đôi với làm. Thực tế này tạo ra sự tín nhiệm của nhân dân dành cho tổng
thống, trở thành nguyên nhân trực tiếp góp phần đẩy mạnh nhịp độ và quy mô cải
cách. Nhờ vậy cải cách ngày càng có điều kiện đi vào những vấn đề cốt lõi: Thực
hiện sâu hơn các quyền tự do, dân chủ của nhân dân.
Trước hết đấy là các đợt thả tù chính trị, từng bước nới lỏng dần một số kiểm soát
dân sự chiểu theo Luật hình sự năm 2008, nới lỏng việc tụ tập đông người, giảm
dần việc kiểm duyệt báo chí, từng bước mở rộng tự do ngôn luận
Sau khi một số đợt thả tù chính trị đầu tiên diễn ra xuôn xẻ, ngày 03-12-2011
chính quyền ban bố luật biểu tình, sau đó tiến hành tiếp các đợt thả tù chính trị,
và hoàn tất việc này trước khi tiến hành cuộc bầu cử bổ sung tháng 4-2012.
Tiến triển của tình hình cải cách đã khiến chính quyền ngày 20-08-2012 tuyên bố
bãi bỏ việc kiểm duyệt báo chí. Một thời gian sau đó tiếp theo, ngày 24-01-2013,
chính quyền tuyên bố xóa bỏ nốt cơ quan kiểm duyệt báo chí và coi như hoàn tất
việc thực hiện tự do báo chí. Đây là lần đầu tiên sau 48 năm Myanmar có tự do
báo chí. Điều duy nhất trên 200 báo chí tư nhân ở Myanmar bây giờ phải tuân thủ
là những mục tiêu quốc gia và những giá trị dân tộc đã được ghi trong hiến pháp.
Ngày 16-01-2013 tổng thống Thein Sein tuyên bố bãi bỏ luật đàn áp những người
chống chế độ được ban hành từ năm 1996, với lời giải thích luật này đã quá lỗi
thời, không thể sửa được. Tổng thống kêu gọi mọi người bất đồng chính kiến ở
trong nước hay đã ra nước ngoài cùng chung tay xây dựng đất nước.
Ví dụ tiêu biểu cho tiến triển của quá trình dân chủ hóa ở Myanmar có lẽ là cuộc
bầu cử bổ sung tháng 4-2012, nhằm bầu tiếp 46 ghế còn trống trong Quốc hội và

Nghị viện liên bang. Có khoảng 35 đảng tham gia tranh cử, tất cả đều làm theo
đúng những quy định của pháp luật. Tại tất cả những nơi bỏ phiếu, cuộc bầu cử
được tiến hành tự do, công khai, dưới sự giám sát trực tiếp của đại diện các đảng
tranh cử và của các quan sát viên nước ngoài được mời - bao gồm cả các đại diện
các đại sứ quán tại Myanmar. Hết giờ bỏ phiếu, hòm phiếu được kiểm đếm ngay
tại chỗ và làm biên bản kết quả bỏ phiếu trước sự hiển diện của tất cả những
người tham gia giám sát. Cuộc bầu cử trung thực và rất thành công này nói lên
nhiều điều về những gì đang diễn ra trong lòng đất nước Myanmar, nhân dân hồ
hởi. Đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi chiếm được 42/46 ghế. Đây thực sự là
một thắng lợi lớn, hé mở một tương lai rất hứa hẹn của đất nước này.
Ngày 29-09-2012 trả lời phỏng vấn của BBC, tổng thống Thein Sein nói: Bà
Aung San Suu Kyi góp phần quan trọng vào cải cách Myanmar, bà có thể trở
thành tổng thống , nếu được nhân dân Myanmar bầu, ông ta cũng sẽ chấp
nhận Còn giới báo chí Myanmar và quốc tế đánh giá: Tổng thống Thein Sein đã
vượt qua được nỗi sợ phe đối lập và giới truyền thông, những nỗ lực cải cách
của ông ta là chân thành và cả quyết, nhất là những quyết định của ông liên
quan đến quân đội , ông ta làm tất cả vì đất nước Myanmar Sự chân thành và
quyết tâm cải cách của tổng thống đã tranh thủ được lòng dân, tạo ra hậu thuẫn
quan trọng của dân cho những quyết đinh của chính quyền, nỗi sợ của dân đối với
chính quyền dần dần được vượt qua
Quyết định 09-2012 của tổng thống Thein Sein hủy bỏ hợp đồng thủy điện
Myitsone 3,6 tỷ USD do một số nhóm trong quân đội đã ký với Trung Quốc là
một ví dụ nữa về ý chí kiên quyết và về quan điểm đặt lợi ích quốc gia lên trên
hết. Quyết định này được nhân dân Myanmar nhiệt liệt hoan nghênh, vì nó đã
cứu được vùng đất tâm linh của nhân dân trong vùng và tránh được cho Myanmar
một thảm họa môi trường sẽ không thế khắc phục được. Trung Quốc đã phản đối
quyết liệt, nhưng không đảo ngược được tình hình. (Hiện nay những nỗ lực đảo
ngược quyết định của tổng thống vẫn đang tiếp tục).
Một ví dụ khác: Đi vào cải cách kinh tế, Myanmar vấp phải tình trạng tỷ giá đồng
tiền quốc gia "Kiat" cao hơn 100 lần giá trị thực của nó so với các đồng ngoại tệ

mạnh, ví dụ so với đồng USD. Việc này chính quyền Myanmar giải quyết gọn
ghẽ trong vòng vài tháng, thúc đẩy kinh tế đất nước mình phát triển. Nhớ lại thời
bao cấp ở nước ta cũng có vấn đề tương tự, bước vào thời đổi mới nước ta phải
chật vật khá nhiều năm mới giải quyết được vấn đề này.
Một nền kinh tế nghèo trong quá trình cải cách có hàng núi vấn đề, chưa nói đến
những hậu quả do bị cắt đứt mọi liên hệ với bên ngoài vì bị bao vây cấm vận quá
lâu. Song nhờ rất nhiều giải pháp thông minh, những tiến bộ Myanmar đạt được
trong 20 tháng đầu tiên của nhiệm kỳ Thein Sein thực sự đã khiến cho kinh tế
Myanmar khởi sắc - có thể đo được bằng mọi chỉ số như tăng trưởng GDP, tăng
trưởng xuất/nhập khẩu, tốc độ thu hút FDI, sự xuất hiện những ngành nghề và sản
phẩm mới, sự hồi phục các trường đại học
Chông gai còn rất nhiều ở phía trước trên con đường đi lên của Myanmar.
Chuyện nóng bỏng nhất là vấn đề xung đột sắc tộc đã dịu hẳn đi trong những năm
gần đây. Bây giờ, giữa lúc cải cách đang tiến triển, xung đột sắc tộc đột nhiên
nóng trở lại ở một vài nơi nguy hiểm, đặc biệt là tại bang Rakhine. Tháng 11-
2012 xảy ra vụ đàn áp có đổ máu của cảnh sát chống lại nhân dân và các nhà sư
phản đối việc khai thác mỏ đồng Letpedaung; dự án này trị giá 1 tỷ USD, do một
số công ty của quân đội và Trung Quốc liên doanh. Tổng thống Thein Sein phải
cử bà Suu Kỵ đi can thiệp Việc xử lý những "tác động phụ" của các dòng vốn
FDI từ Trung Quốc, từ Thái Lan chảy vào Myanmar cho thấy không đơn giản
chút nào Ngay cả hiến pháp hiện hành (Hiến pháp 2008) còn nhiều điểm chưa
ổn, nhất là vấn đề quân đội được giành vĩnh viễn 25% số nghế tại Quốc hội và tại
Nghị viên Liên bang. Chính vì lý do này, sau khi thắng cử bà Suu Kyi đã chần
chừ mãi không chịu tuyên thệ trung thành với Hiến pháp, sau đó bà đành nhượng
bộ Vân vân
Ngày nay, khả năng của chính quyền dân sự Myanmar kiểm soát quân đội bền
vững như thế nào? Cuộc đàn áp đẫm máu năm 1988 và việc quân đội thẳng tay
xóa bỏ thắng lợi vang dội của NLD trong cuộc bầu cử 05-1990 để chiếm quyền
vẫn là những câu chuyện khó quên. Di sản 20 năm của chính quyền quân phiệt và
sự lũng đoạn từ phía Trung Quốc rất nặng nề. Ông Thein Sein và bà Suu Kyi năm

nay đều 67 tuổi, những gương mặt nào sẽ có triển vọng là những nhân vật kế tục
lãnh đạo sự nghiệp cải cách? Vân vân Bất chấp những câu hỏi còn bỏ ngỏ
này, vẫn có thể hy vọng cải cách ở Myanmar là không thể đảo ngược. Bởi vì xã
hội đạo Phật ở Myanmar còn gìn giữ được nhiều giá trị cao quý, nhân dân
Myanmar sau những thập kỷ sống dưới chế độ quân phiệt đã tạo ra cho mình sự
giác ngộ mới, giới trí thức Myanmar đang ngày càng lấy lại được vai trò của
mình, bối cảnh quốc tế và khu vực vừa thuận lợi vừa thúc đẩy nhân dân Myanmar
dấn thân trên con đường cải cách dân chủ.
Trong chuyến đi thăm Myanmar tháng 5-2012 với tính cách là người đi du lịch,
tôi may mắn được đại sứ quán ta thu xếp cho gặp nhà báo Thet Win, tổng giám
đốc hãng truyền hình Sky Net - hãng truyền hình tư nhân lớn nhất của Myanmar.
Những gì tôi mắt thấy tai nghe được trên đất nước Myanmar trong chuyến đi
ngắn ngủi này, và những gì tôi được nghe trong hai giờ nói chuyện với Thet Win,
càng củng cố niềm tin của tôi vào triển vọng cải cách ở Myanmar.
Hỏi (đai ý): Nguyên nhân gì quyết định nhất cho sự thành công đến nay của cải
cách?
Thet Win (đại ý): Quyết tâm chính trị của những người trong các tầng lớp tinh
túy (elite) của xã hội Myanmar trong và ngoài chính quyền - bao gồm cả phái đối
lập. Sự hòa giải và thống nhất với nhau coi lợi ich quốc gia Myanmar là tối
thượng. Vai trò trí thức được phát huy.
Hỏi (đại ý): Vì sao có được kịch bản, lộ trình, cách thực hiện rất khôn ngoan của
cải cách? Vì sao có được nhiều giải pháp kinh tế rất thông minh, sáng tạo và hữu
hiệu?
Thet Win (đại ý): Giúp tổng thống Thein Sein và nội các là hàng trăm trí thức các
loại cho mọi vấn đề của đất nước. Họ không tham gia chính quyền, nhưng vai trò
tư vấn của họ vô cùng quan trọng.
Hỏi (đại ý): Những trở ngại lớn nhất cho tương lai của cải cách là gì?
Thet Win (đại ý): Một là làm sao mọi người phải tuân thủ pháp luật. Hai là làm
sao thực hiện được công khai minh bạch. Ba là không để cho khoảng cách
giầu/nghèo hủy hoại tiến trình cải cách. Bốn là phải chống tham nhũng có hiệu

quả.
Tôi cố gợi ông Thet Win nói thêm về những khó khăn và thách thức từ bên ngoài
đối với tiến trình cải cách. Trước sau chỉ được câu trả lời (đại ý): Giải quyết tốt
bốn thách thức nêu trên, Myanmar chẳng có gì để sợ. Khi chia tay nhau, ông
Thet Win tha thiết: Myanmar và Việt Nam đều cần nhau lắm!
Tôi chỉ tiếc mình không có máy ghi âm để thuật lại toàn văn cuộc gặp này!
Sau chuyến đi này, câu hỏi trong tôi "làm thế nào?" Myanmar có thể tiến hành
được cải cách như vậy ngày một vỡ vạc ra: Vượt lên nỗi sợ, bắt đầu từ chữ tín,
hòa giải, không bạo lực, tất cả vì đất nước Myanmar.
Thế nhưng khi đặt chân xuống sân bay Nội Bài, câu hỏi cũ oằn oại lên trong tôi
gấp bội: Myanmar làm được, tại sao Việt Nam ta không làm được?
Trí tuệ và dân chủ - có lẽ đấy là hai thứ đất nước ta lúc này đang cần nhất.
Nguyễn Trung
KỂ CHUYỆN MYANMAR
Chu Công Phùng
4-Từ chính phủ quân sự Than Shwe sang chính phủ dân sự Thein
Sein




(1992 – 2010)
I. TỪNG BƯỚC ỔN ĐỊNH CHÍNH TRỊ
Sau khi thay thế Thủ tướng Saw Maung làm Chủ tịch SLORC
kiêm Bộ trưởng quốc phòng, với uy tín và thực quyền trong quân đội, Đại tướng
Than Shwe đã được Hội đồng tướng lĩnh Myanmar tôn vinh lên vị trí Thống
tướng (Senior General) – chức vụ cao nhất ở Myanmar từ trước tới nay - nắm
toàn quyền lãnh đạo quân đội và chính phủ.
Rút bài học kinh nghiệm của những người tiền nhiệm, sau khi nhậm chức,
Thống tướng Than Shwe đã thực hiện một số chính sách tích cực mang tính cải

cách nhằm thực hiện hòa giải dân tộc, phát triển kinh tế, cải thiện đời sống nhân
dân. Việc làm đầu tiên là ra lệnh dỡ bỏ thiết quân luật ở hầu hết địa điểm nóng;
tuyên bố trả tự do cho 1.100 người bị giam giữ vì lý do chính trị nay không còn
gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, trong đó có cựu Thủ tướng U Nu. Riêng
Aung San Suu Kyi và Tin U vẫn bị giam lỏng tại gia.
Các trường đại học và cao đẳng bị đóng cửa từ tháng 12 năm 1991 được
mở cửa chiêu sinh. Ngày 15/9/1992, Thống tướng Than Shwe tuyên bố “quân đội
sẽ trao quyền cho nhân dân vào thời điểm thích hợp”. Ngày 24/9/1992, Nội các
được mở rộng, bổ sung thêm một số thành viên trong đó có Phó Thủ tướng
Maung Maung Khinn.
Khác với Thủ tướng U Nu và Thủ tướng Ne Win, Thống tướng Than Shwe
không vội thành lập đảng cầm quyền mà chủ trương thành lập tổ chức quần
chúng để tập hợp lực lượng nòng cốt ủng hộ và thực thi đường lối chính sách của
chính phủ. Ngày 15/9/1993, chính phủ Myanmar thành lập Hiệp hội đoàn kết và
phát triển Liên bang - USDA (The Union Solidarity and Development
Association) gồm Trung ương hội, 17 Phân hội ở cấp Bang, Vùng, Thành phố;
66 Chi hội ở cấp Huyện, Xã. Tính đến năm 2010, USDA có khoảng 25 triệu Hội
viên.
Ngày 15/11/1997, Hội đồng khôi phục trật tự và pháp luật quốc gia
(SLORC) đổi tên thành thành Hội đồng Hòa bình và Phát triển Liên bang -
SPDC ((The State Peace and Development Council) do Thống tướng Than Shwe
làm Chủ tịch. SPDC gồm 14 thành viên đều là các tướng lĩnh cao cấp thân cận
với Thống tướng Than Shwe.
1. Lộ trình dân chủ 7 bước
Năm 2000, Ủy ban chữ thập đỏ quốc tế đến Myanmar điều tra tình hình
thực tế nhân quyền tại các trại giam và công trường lao động ở Myanmar. Kết
quả điều tra cho thấy trước đó thông tin của Phương Tây đã quá thổi phồng về
vấn nhân quyền ở Myanmar. Sự kiện này đem lại danh tiếng tốt hơn cho chính
phủ Than Shwe.
Đầu năm 2003, Thống tướng Than Shwe tiến hành cải tổ Nội các, bổ

nhiệm Đại tướng Khin Nyunt – Bí thư thứ nhất SPDC làm Thủ tướng. Sau khi
nhậm chức, Thủ tướng Khin Nyunt thay mặt chính phủ Myanmar công bố “Lộ
trình dân chủ 7 bước” hướng tới xây dựng một nhà nước Myanmar mới “Dân chủ
có kỷ cương” bao gồm:
Bước 1, Phục hồi triệu tập Đại hội quốc dân vốn bị đình trệ từ năm 1996.
Bước 2, Từng bước tiến hành những bước đi cần thiết cho việc xây dựng
một chế độ dân chủ thực thụ và có kỷ cương.
Bước 3, Soạn thảo một Hiến pháp mới dựa trên những nguyên tắc căn bản
và chi tiết mà Đại hội quốc dân thông qua.
Bước 4, Tổ chức cuộc trưng cầu dân ý để thông qua Hiến pháp mới.
Bước 5, Tổ chức cuộc tổng tuyển cử tự do, dân chủ, công bằng để bầu ra
Quốc hội theo quy định của Hiến pháp mới.
Bước 6, Triệu tập họp Quốc hội theo quy định của Hiến pháp mới.
Bước 7, Xây dựng đất nước phát triển, hiện đại và dân chủ; lãnh đạo đất
nước do Quốc hội bầu; chính phủ và các tổ chức trung ương do Quốc hội thành
lập.
Cùng với việc công bố “Lộ trình dân chủ 7 bước”, chính phủ Myanmar
cũng cho phép đảng NLD và Aung San Suu Kyi được khôi phục hoạt động. Tuy
nhiên do những hoạt động quá khích chống chính phủ, ngày 30/5/2003, Aung San
Suu Kyi lại bị chính quyền quản thúc tại gia với thời hạn 5 năm.
Ngày 19/10/2004, Thống tướng Than Shwe lại cải tổ Nội các. Thủ tướng
Khin Nyunt bị bắt và cách chức với tội danh tham nhũng. Các tướng lĩnh thận
cận với Khin Nyunt cũng bị vô hiệu hóa. Trung tướng Soe Win – Bí thư thứ nhất
SPDC được cử làm Thủ tướng mới của Liên bang Myanmar. [1]
Ngày 6/11/2005, chính phủ Myanmar quyết định chuyển Thủ đô từ
Yangon về Nay Pyi Taw. Tháng 2 năm 2006, tất cả các cơ quan Trung ương và
Chính phủ hoàn thành việc chuyển trụ sở làm việc về Thủ đô Nay Pyi Taw.
Ngày 24/10/2007, Tướng Thein Sein – Bí thư thứ nhất SPDC được bổ
nhiệm làm Thủ tướng thay cho Thủ tướng Soe Win qua đời vì bệnh nặng.
Tháng 8 năm 2007, do khó khăn kinh tế, chính phủ Myanmar buộc phải

tăng giá nhiêu liệu và hàng loạt nhu yếu phẩm. Sự kiện này gây bức xúc cho các
tầng lớp dân nghèo dẫn đến hàng loạt cuộc biểu tình mới ở Yangon chống chính
phủ sau đó lan rộng ra các thành phố khác với sự tham gia của nhiều sư sãi.
Chính phủ Myanmar phải huy động quân đội trấn áp mới có thể ổn định được
tình hình. Cuộc trấn áp biểu tình lần này của chính phủ Myanmar đã bị Liên Hợp
Quốc, nhất là Mỹ, Anh và EU lên án mạnh mẽ và gia tăng các biệt pháp trừng
phạt kinh tế.
Tình hình Myanmar sau đó lắng dịu dần. Ngày 3/9/1997, Đại hội quốc dân
họp thông qua nguyên tắc cơ bản và chi tiết về soạn thảo Hiến pháp mới của
Myanmar, hoàn thành bước thứ nhất của “Lộ trình dân chủ 7 bước”. Ngày
18/10/2007, chính phủ Myanmar thành lập Ủy ban soạn thảo Hiến pháp. Ngày
3/12/2007, Ủy ban soạn thảo Hiến pháp họp tại Thủ đô Nay Pyi Taw chính thức
tiến hành soạn thảo Hiến pháp mới. Ngày 9/2/2008, Hội đồng Hòa bình và phát
triển Liên bang tuyên bố sẽ trưng cầu dân ý về Hiến pháp mới vào tháng 5 năm
2009 để tiến hành Tổng tuyển cử vào năm 2010. “Lộ trình dân chủ 7
bước”chuyển sang bước thứ 3.
Ngày 2/5/2008, siêu bão Nargis khủng khiếp đổ bộ vào Myanmar khiến
hơn 100.000 dân chúng thiệt mạng, phá hủy nhiều làng mạc, thị trấn, tổng thiệt
hại vật chất lên tới 12 tỉ USD, gây tổn thất quá lớn đối với xã hội và kinh tế
Myanmar. Trước sức ép của quốc tế và sáng kiến của Hội nghị đột xuất các
Ngoại trưởng ASEAN ngày 19/5/2008 tại Singapore, chính phủ Myanmar đã
chấp nhận Cơ chế 3 bên (TCG) giữa ASEAN – Liên Hợp Quốc – Myanmar nhằm
điều phối các hoạt động cứu trợ của quốc tế giúp Myanmar khắc phục hậu quả
cơn bão Nargis. Cơ chế TCG sau hơn 2 năm hoạt động (5/2008 – 7/2010) đã phát
huy tác dụng tích cực vừa trợ giúp có hiệu quả các vùng bị bão lụt tàn phá, vừa là
đầu mối giúp cải thiện quan hệ giữa chính phủ Myanmar với Liên Hợp Quốc và
quốc tế.
Sau cơn bão Nargis, ngày 24/5/2008, chính phủ Myanmar tiến hành trưng
cầu dân ý về Hiến pháp mới của Liên bang Myanmar. Ngày 26/5/2008, Ủy ban
trưng cầu dân ý ra thông cáo tuyên bố: Hiến pháp mới đã được 27.288.100 cử tri

bỏ phiếu thông qua, đạt 92,48% tổng số cử tri.
Một ngày sau khi công bố Hiến pháp mới, ngày 27/5/2008 chính phủ
Myanmar cũng ra quyết định chính thức kéo dài thêm 1 năm lệnh quản thúc đối
với Aung San Suu Kyi sau khi thời hạn quản thúc 5 năm sắp hết.
Ngày 17/3/2010, chính phủ Myanmar thành lập Ủy ban bầu cử Liên bang;
tiếp đó công bố Luật bầu cử, cho phép các đảng phái chính trị đăng ký bầu cử.
Ngày 14/9/2010, Ủy ban bầu cử Liên bang thông báo có 37 đảng phải hợp pháp
gồm hơn 3.000 ứng cử viên được tham gia tuyển cử vào ngày 7/11/2010 để bầu
ra 1.159 đại biểu Quốc hội; đồng thời công bố 5 đảng phái trong đó có đảng NLD
bị giải tán vì không đăng ký bầu cử.
Trước tình hình đó, nội bộ đảng NLD phân hóa sâu sắc, lực lượng trẻ trong
đảng NLD bất bình trước lập trường cứng rắn của Aung San Suu Ky đã tách khỏi
NLD thành lập đảng Lực lượng dân chủ quốc gia (NDF) để tham gia tranh cử
Quốc hội.
Ngày 29/3/2010, Thủ tướng Thein Sein cùng 24 Bộ trưởng trong chính phủ
đồng loạt rút lui khỏi các chức hàm quân đội chuyển sang chức vụ dân sự để
tham gia bầu cử.
Ngày 4/5/2010, chính phủ Myanmar thành lập đảng Đoàn kết và phát
triền Liên bang – USDP (The Union Solidarity and Development Party) trên cơ
sở Hiệp hội đoàn kết và phát triển Liên bang (USDA), số đảng viên được tuyển
chọn là hơn 10 triệu. Cùng ngày, USDA chính thức giải thể. Việc thành lập đảng
USDP là bước đệm chuẩn bị cho cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội mới năm
2010.
Ngày 22/10/2010, chính phủ Myanmar quyết định đổi tên nước thành
“Cộng hòa Liên bang Myanmar” (The Repubic of the Union of Myanmar) và
thay đổi Quốc kỳ trước khi tiến hành Tổng tuyển cử.
Theo Hiến pháp 2008, Liên bang Myanmar sẽ thực hiện chế độ Tổng
thống, đa đảng và kinh tế thị trường. Quốc hội (Lưỡng viện) là cơ quan quyền lực
cao nhất. Quốc hội bầu ra Chủ tịch Hạ viện, Chủ tịch Thượng viện, Tổng thống
và các Phó Tổng thống. Tổng thống chỉ định các thành viên trong Nội các. Cũng

theo Hiến pháp 2008 quy định, 25% số ghế trong Quốc hội sẽ giành cho quân đội
và việc sửa đổi Hiến pháp cần phải có trên 75% nghị sĩ Quốc hội tán thành.
Cũng theo quy định của Hiến pháp 2008, sau khi có Nội các mới,
Hội đồng Hòa bình và phát triển quốc gia (SPDC) sẽ tự giải thể. Thay thế SPDC
là Ủy ban an ninh quốc phòng.
2.Vấn đề hòa hợp dân tộc
Đây là vấn đề phức tạp nhất trong nội bộ Myanmar cũng là vấn đề
được quốc tế quan tâm nhiều nhất. Chính phủ Than Shwe đã xử lý vấn đề này
bằng sách lược vừa mềm mỏng vừa cứng rắn.
2.1. Đối với đảng NLD và Aung San Suu Kyi
Aung San Suu Kyi và đảng NLD được Mỹ và Phương Tây ủng hộ,
là đối thủ chủ yếu đối với chính quyền quân sự Myanmar. Vì vậy, chính phủ Than
Shwe đối xử linh hoạt nhưng rất cương quyết với họ.
Tháng 7 năm 1995, sau khi ổn định tình hình đất nước, chính phủ
Myanmar trả tự do cho Aung San Suu Kyi, khuyến khích bà tham dự các hoạt
động của Quốc dân đại hội. Tuy nhiên, Aung San Suu Kyi coi hành động này của
chính phủ là nhằm xoa dịu Phương Tây và thu hút đầu tư nước ngoài. Ngày
28/11/1995, Aung San Suu Kyi lại phát động cuộc đối đầu với chính phủ bằng
lệnh rút các đại biểu NLD ra khỏi Quốc dân đại hội. Dưới sự kích động của đảng
NLD, tháng 12 năm 1996, sinh viên, học sinh lại biểu tình lớn tại Yangon, chính
phủ Myanmar lại ra lệnh đóng cửa các trường đại học và trung học, dựng các
chướng ngại vật trên đường đến nhà riêng của Aung San Suu Kyi tại Yangon.
Trong các năm 1996 – 2004, đảng NLD và Aung San Suu Kyi tiếp tục đối
đầu với chính quyền Than Shwe. Tháng 9 năm 1998, NLD thành lập Ủy ban đại
diện Nghị viện nhân dân gồm 10 Nghị sĩ, tuyên bố hủy bỏ các sắc lệnh do
SLORC ban hành từ năm 1988; kêu gọi quân đội chống lại chính phủ; tẩy chay
họp Đại hội quốc dân, kích động sinh viên thanh niên biểu tình chống chính phủ.
Chính phủ Myanmar coi những hành động này là vi phạm pháp luật. Tháng 9
năm 1998, Aung San Suu Kyi lại bị quản túc tại gia; trụ sở NLD và nhà riêng các
lãnh đạo NLD bị giám sát.

Tháng 10 năm 2000, chính phủ Than Shwe chấp nhận đối thoại chính trị
với Aung San Suu Kyi và đảng NLD, tuy nhiên do lập trường hai bên khác biệt
quá xa nên đối thoại không đạt kết quả. Tháng 5 năm 2002, sau cuộc thương
lượng bí mật do Liên Hợp Quốc chủ trì với chính phủ Myanmar, Aung San Suu
Kyi được thả tự do, được tự do du lịch và hoạt động chính trị. Một năm sau, ngày
30/5/2003, những hoạt động quá khích của NLD và Aung San Suu Kyi đã dẫn
đến cuộc đụng độ đổ máu giữa quân đội, cảnh sát với những người biểu tình
chống chính phủ, Aung San Suu Kyi lại bị bắt và giam lỏng trong thời hạn 5 năm
(năm 2008 bị gia hạn thêm 1 năm), các văn phòng của NLD ở các địa phương bị
đóng cửa.
Ngày 20/5/2009, Aung San Suu Kyi bị đưa ra Tòa án Yangon xét xử vì tội
danh che giấu một công dân Mỹ - William Yettaw bơi qua hồ Inya đột nhập và
lưu trú trái phép tại nhà riêng nơi bà đang bị quản thúc tại Yangon. Vụ án này
khiến Aung San Suu Kyi bị kéo dài thời gian giam giữ vì theo thời hạn bà sẽ
được trả tự do vào ngày 27/5/2009 sau 6 năm quản thúc tại gia.
Ngày 11/8/2009, Tòa án Yangon phán xử Aung San Suu Kyi 36 tháng tù
giam, sau giảm xuống còn 18 tháng do lệnh ân xá của Thống tướng Than Shwe.
Tòa án cũng phán xử công dân Mỹ William Yettaw 7 năm tù giam. Ngày
16/8/2009, Thượng nghị sĩ Mỹ Jim Webb đến thăm Myanmar. Sau khi Jim Webb
gặp trao đổi ý kiến với Bộ trưởng Ngoại giao Myanmar và gặp riêng Aung San
Suu Kyi, chính phủ Myanmar đã phóng thích William Yettaw không kèm theo
điều kiện gì.
Tháng 3 năm 2010, sau khi Aung San Suu Kyi và đảng NLD không đăng
ký và tuyên bố tẩy chay cuộc bầu cử 7/11/2010, căn cứ theo Hiến pháp 2008, Ủy
ban bầu cử Myanmar lập tức tuyên bố đảng NLD không hợp pháp và đồng ý cho
đảng Lực lượng dân chủ quốc gia (NDF) vừa tách khỏi NLD được tham gia ứng
cử và bầu cử Quốc hội.
Ngày 13/11/2010, một tuần lễ sau bầu cử Quốc hội, chính phủ Myanmar
lại trả tự do cho Aung San Suu Kyi lúc này đã 65 tuổi. Sự kiện này được dư luận
quốc tế hoan nghênh, khích lệ.

Ngày 25/7/2011, hai ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton phát
biểu tại Hội nghị ngoại trưởng ASEAN tại Bali – Indonesia, yêu cầu chính phủ
mới ở Myanmar phải có lộ trình cụ thể về đối thoại hòa hợp dân tộc, tại Yangon
đã diễn ra cuộc gặp gỡ giữa Bộ trưởng Lao động Aung Kyi với Aung San Suu
Kyi. Cuộc gặp tiếp theo là ngày 12/8/2011 với kết quả được công bố trên báo chí
Myanmar "hai bên cam hết hợp tác tích cực vì lợi ích chính trị, kinh tế và xã hội
của đất nước, duy trì ổn định và phát triển của quốc gia, đáp ứng nhu cầu thực
sự của toàn thể nhân dân và tránh các quan điểm xung đột. Khi vấn đề hợp tác
được giải quyết thì những vấn đề còn lại chỉ là phụ"
Ngày 19/8/2011, Tổng thống Thein Sein đã gặp và trao đổi ý kiến thực
chất với Aung San Suu Kyi tại dinh Tổng thống ở Thủ đô Nay Pyi Taw. Theo
người phát ngôn của đảng NLD, "cuộc gặp này là bước khởi đầu cho quá trình
hòa giải dân tộc, và nếu hai bên đạt được thỏa thuận hợp tác, có thể sẽ tiến tới
việc tháo bỏ cấm vận kinh tế và chính trị của các nước Phương Tây"
2.2. Đối với các đảng phái chính trị đối lập khác
Chính quyền Myanmar rất cương quyết đối với các đảng phái đối lập, tìm
mọi cách cách hạn chế hoạt động chống đối của họ. Trong các năm 2003, 2006,
2008 chính quyền Myanmar đã ra lệnh đóng cửa các trụ sở của đảng đối lập trên
toàn quốc và kiểm soát chặt chẽ thủ lĩnh của các đảng đối lập.
Ngày 17/3/2010, sau khi chính phủ Myanmar công bố Luật bầu cử, một số
đảng đối lập và nhiều đảng phái chính trị mới thành lập đã đăng ký tham gia
tranh cử. Đến cuối tháng 8/2010, có 46 đảng đăng ký tham gia tranh cử và gửi
danh sách đảng viên cho Uỷ ban bầu cử, nhưng Ủy ban bầu cử chỉ phê duyệt 37
đảng đủ tiêu chuẩn tham gia bầu cử.
Trước và sau cuộc bầu cử Quốc hội 7/11/2010, đáp yêu cầu của Liên Hợp
Quốc, Mỹ, EU và thể hiện thiện chí của mình, chính phủ Myanmar không chỉ đón
tiếp các quan chức Liên Hợp Quốc, Mỹ, EU đến Myanmar đối thoại với chính
phủ mà còn cho họ tiếp xúc tự do với Aung San Suu Kyi và các các đảng phải
chính trị khác cùng đại biểu các nhóm vũ trang ly khai. Động tác này của chính
phủ Myanmar được dư luận quốc tế ghi nhận và hoan nghênh.

Không kể đảng USDP của chính phủ và đảng NUP thân chính phủ, hiện
Myanmar có 35 đảng chính trị hợp pháp đã tham gia bầu cử ngày 7/11/2010 và
đang hoạt động.
Trong số các đảng trên chỉ có NDF, SNLD và WNDP tương đối mạnh, còn
các đảng khác đều nhỏ và yếu. SNLD và WNDP là những đảng khu vực, các đảng
còn lại hoạt động trên toàn quốc.
2.3. Đối với các lực lượng vũ trang ly khai
Chính quyền Thống tướng Than Shwe không áp dụng các phương pháp của
các chính phủ trước là sử dụng vũ lực buộc các lực lượng nổi dậy phải hạ vũ khí
trước, sau đó chính phủ mới có trách nhiệm tái ổn định đời sống cho họ, mà áp
dụng sách lược mềm dẻo hơn là thuyết phục các nhóm vũ trang ly khai quay về
với chính phủ trước. Cả hai bên sẽ ngừng bắn và cho phép các nhóm vũ trang tiếp
tục sở hữu vũ khí với điều kiện chỉ cần họ cam kết không chống lại chính phủ, chịu
sự kiểm soát của chính phủ sẽ được tồn tại và được giao nhiệm vụ quản lý biên giới.
Thắng lợi lớn của chính phủ Than Shwe là cuối năm 1995 đã thuyết phục
được được tướng phỉ Khun Sa – trùm buôn bán thuốc phiện – lực lượng phiến loạn
lớn nhất Myanmar - dẫn 14.000 quân và hơn 9.000 vũ khí có cả tên lửa SAM – 7 ra
đầu hàng chính phủ vô điều kiện. Sự kiện này tác động rất lớn tới các nhóm phiến
quân ly khai còn lại.
Đến năm 2010 đã có 40 nhóm vũ trang ly khai (17 nhóm lớn và 23
nhóm nhỏ) đồng ý ký Hiệp định hòa bình với chính phủ Liên bang, trong đó 15
nhóm đã từ bỏ vũ khí hoàn toàn. Trong 25 nhóm còn lại là thì 5 nhóm đã chuyển
thành Lực lượng biên phòng (BGF) và 15 nhóm là Lực lượng dân quân. Đây là
thành tựu chưa từng có của chính phủ Than Shew so với các chính phủ trước.
Các nhóm vũ trang ly khai đã đầu hàng và giao nộp vũ khí được chính phủ
Myanmar cho hưởng chính sách khoan hồng, đãi ngộ, được cung cấp mọi trang
thiết bị sinh hoạt; cho phép quản lý một khu vực địa lý hành chính và một số đặc
quyền kinh tế. Một số nhóm cũng được phép giữ lại một phần vũ khí cá nhân để
giữ an ninh khu vực quản lý hoặc được chính phủ trao cho qui chế “nhóm chống
nổi dậy” hoặc “dân quân nhân dân” chịu sự chỉ đạo trực tiếp của các đơn vị quân

đội chính phủ trong khu vực hành chính.
Tuy nhiên, tính đến tháng 9 năm 2011, vẫn còn 2 nhóm vũ trang ly khai
tuy đã ký Hiệp định ngừng bắn với chính phủ Liên bang nhưng chưa chịu giải
giáp vũ khí và chuyển đổi thành lực lượng biên phòng. Đó là nhóm quân đội Độc
lập Kachin – KIA/ KIO và nhóm quân đội Đảng Bang Mon mới – NMSP
Ngoài ra, Liên minh dân tộc Karen (KNU) là nhóm vũ trang duy nhất hiện
nay ở Myanmar chưa ký thỏa thuận ngừng bắn với chính phủ.
2.4. Đối với vấn đề xung đột sắc tộc.
Vấn đề tộc người Hồi giáo Rohinga luôn là tâm điểm gây sự chú ý của
cộng đồng quốc tế tại Myanmar, đặc biệt sau sự kiện hải quân Thái Lan xua đuổi
những người tị nạn Rohinga ra biển vì cho rằng số người này từ Myanmar muốn
nhập cư trái phép vào Thái Lan. Sau sự kiện này, cộng đồng quốc tế lên án mạnh
mẽ chính quyền Myanmar, cho rằng chính quyền Myanmar đã đàn áp và xua đuổi
người Rohinga ra khỏi đất nước.
Chính quyền Myanmar luôn khẳng định, ở Myanmar không có tộc người
nào có tên là Rohinga và càng không có chuyện chính quyền đàn áp dân tộc thiểu
số và áp dụng chính sách kỳ thị dân tộc.
Dưới thời chính phủ Than Shwe, vấn đề xung đột sắc tộc đã giảm hẳn so
với thời Chính phủ U Nu và Chính phủ Ne Win. Chính phủ Than Shwe đã thành
lập 2 trường Cao đẳng dân tộc tại Mandalay và Yangon giành riêng cho con em
các sắc tộc. Mỗi năm đào tạo hàng nghìn giáo viên, cán bộ kỹ thuật người dân tộc
đưa về phục vụ tại các Bang, Vùng; đồng thời đưa một số cán bộ người dân tộc
lên làm việc tại các Bộ, Ngành trung ương.
Chính phủ Myanmar còn áp dụng một số chính sách nâng cao đời sống cho
nhân dân các dân tộc thiểu số như: xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện đời sống cho
người dân tại 24 Khu hành chính đặc biệt nơi mà các nhóm vũ trang ly khai được
đặc quyền quản lý. Hàng năm, Thống tướng Than Shwe và lãnh đạo cấp cao
SPDC thường có các đợt thị sát tới nhiều khu vực nhạy cảm vùng biên giới, vừa
thể hiện sự quan tâm của chính phủ đối với các sắc tộc, vừa tìm hiểu tình hình
thực tế để tìm cách giải quyết.

2.5. Đối với vấn đề tự trị
Đến cuối năm 2010, Mynamar vẫn tồn tại 24 "khu tự trị" thực chất là 24
khu vực đặc biệt (special regions). Đây là "lãnh thổ riêng" của các nhóm vũ trang
đã ký thoả thuận ngừng bắn với chính quyền, trước mắt vẫn được chính quyền
Myanmar cho phép duy trì lực lượng vũ trang riêng để tự đảm bảo các vấn đề nội
bộ trong giai đoạn chuyển tiếp. Tại mỗi khu vực này có nhiều sắc tộc sinh sống
nhưng có một sắc tộc chiếm đại đa số, đứng đầu là một "lãnh chúa" có lực lượng
vũ trang riêng.
Theo yêu cầu của chính phủ trung ương, sau khi giai đoạn chuyển tiếp kết
thúc, các khu vực đặc biệt này phải tự giải tán lực lượng vũ trang, hợp tác và chịu
sự quản lý của chính phủ trung ương.
Song song với việc sử dụng biện pháp trấn áp các lực lượng chống đối,
chính phủ Myanmar chủ trương thúc đẩy quan hệ tốt với các nước láng giềng, coi
đó là một biện pháp nhằm cô lập các nhóm sắc tộc đòi tự trị.
Trước yêu cầu chính đáng và cương quyết của chính phủ Myanmar, Thái
Lan đã giảm bớt việc cung cấp đất thánh cho các nhóm ly khai KNU, SURA và
các nhóm chống đối khác Ấn Độ đã cung cấp cho Myanmar một số vũ khí hạng
nhẹ, đạn dược, quân trang để chống các nhóm nổi dậy ở Bang Chin giáp với Ấn
Độ. Bangladesh giúp Myanmar phá một số băng nhóm, tổ chức buôn lậu vũ khí
vào Myanmar cung cấp cho các nhóm vũ trang tại Bang Rakhine v.v…
Ngày 1/9/2011, Quốc hội và Chính phủ mới Myamar nhất trí xúc tiến việc
thành lập Ủy ban Hòa bình quốc gia và ghi nhận kiến nghị của một số Nghị sĩ
quốc hội mời bà Aung San Suu Ky cùng một số thủ lĩnh sắc tộc thiểu số tham gia
Ủy ban Hòa bình quốc gia. Dư luận nội bộ Myanmar và dư luận quốc tế đều hoan
nghênh động thái hòa hợp dân tộc này của Quốc hội và Chính phủ mới Myanmar.
II. BƯỚC ĐẦU CẢI CÁCH KINH TẾ
Trong hơn 60 năm tồn tại và phát triển của Myanmar sau khi độc lập, thời
kỳ chính quyền Than Shwe quản lý đất nước được coi là có nhiều thành tích nhất
về cải cách và phát triển kinh tế. Đó là:
Về mô hình phát triển, chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung

sang nền kinh tế thị trường. Coi trọng và khuyến khích lĩnh vực kinh tế tư nhân.
Doanh nghiệp tư nhân được hoạt động trong mọi lĩnh vực trừ 8 lĩnh vực thuộc
độc quyền của nhà nước. [2] Ưu tiên phát triển các ngành kinh tế thuộc thế mạnh
của Myanmar như nông nghiệp, thủy hải sản, lâm nghiệp, khai thác dầu khí, đá
quý… Trong lĩnh vực nông nghiệp, chính phủ Myanmar chú trọng xây dựng các
công trình thủy lợi tưới tiêu, trợ cấp phân bón, thuốc trừ sâu cho nông dân. Từ
năm 1996 trở đi, nhờ diện thủy lợi tăng gấp đôi năm 1988 nên mỗi năm Myanmar
đều sản xuất được trên dưới 25 triệu tấn lương thực, xuất khẩu gần 1 triệu tấn gạo
tuy chất lượng chưa cao. Năm 2010, chính phủ Myanmar đặt mục tiêu chiến lược
cố gắng sớm khôi phục vị thế cường quốc xuất khẩu gạo của Châu Á như năm
1959 - 1960 của thế kỷ XX.
Về thương mại, chính phủ Myanmar cố gắng duy trì xuất siêu để bảo đảm
dự trữ ngoại tệ và chống lạm phát. Đối phó với khó khăn thị trường xuất khẩu vì
bị bao vây cấm vận, chính phủ Myanmar chủ trương gia tăng mậu dịch biên giới
với các nước láng giềng, mở 18 cửa khẩu buôn bán biên giới (7 cửa khẩu với
Thái Lan; 5 cửa khẩu với Trung Quốc; 4 cửa khẩu với Bangladesh; 2 cửa khẩu
với Ấn Độ). Đồng thời áp dụng chính sách thanh toán linh hoạt bao gồm hàng đổi
hàng hoặc sử dụng đồng tiền nội địa của nước khác (như đồng Nhân dân tệ của
Trung Quốc). Chính sách mậu dịch biên giới giúp Myanmar có thêm nguồn hàng
tiêu dùng, nguyên vật liệu sản xuất, giảm bớt khó khăn kinh tế do bị bao vây cấm
vận.
Về thu hút đầu tư bên ngoài, ngày 1/12/1998, chính phủ Myanmar công bố
“Luật đầu tư nước ngoài”.Bộ “Luật đầu tư nước ngoài” của Myanmar tuy có một
số điểm chưa đáp ứng đòi hỏi của các nhà đầu tư nước ngoài, nhưng được coi là
bộ Luật tương đối cởi mở. Từ năm 1998 đến đầu năm 2011, Myanmar đã thu hút
được hơn 35 tỉ USD đầu tư nước ngoài từ 31 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn
430 dự án. Đáng chú ý là, những nước trực tiếp cấm vận, trừng phạt kinh tế đối
với Myanmar như Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Ý… cũng đầu tư vào Myamar với danh
nghĩa các công ty tư nhân.
Tháng 1 năm 2011, chính phủ Myanmar đã ban hành "Luật về đặc khu

kinh tế Myanmar"; đồng thời thành lập Ban quản lý các Đặc khu kinh tế. "Luật
về đặc khu kinh tế Myanmar có nhiều điều khoản khá thông thoáng nhằm khuyến
khích các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư sản xuất tại các Đặc khu kinh tế mới
thành lập của Myanmar, tăng xuất khẩu cho Myanmar.
III. TRANH THỦ GIÚP ĐỠ TỪ BÊN NGOÀI
Trọng tâm chính sách đối ngoại của chính phủ Than Shwe là ứng
phó với chính sách thù địch, bao vây, cấm vận và sức ép về dân chủ, nhân quyền
từ Mỹ và Phương Tây. Vì vậy, Myanmar chú trọng cải thiện và phát triển quan hệ
với Liên Hợp Quốc, 3 nước lớn Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các nước láng giềng
Đông Nam Á. Việc cải thiện và phát triển quan hệ với Trung Quốc đầu thập kỷ 90
của thế kỷ XX giúp Myanmar có thêm nguồn tài chính khắc phục khủng hoảng
kinh tế và mua sắm được nhiều vũ khí, trang bị quốc phòng, tăng sức mạnh quân
đội, trấn áp có hiệu quả các lực lượng phiến loạn. Nga không chỉ ủng hộ
Myanmar trên các diễn đàn quốc tế mà còn cung cấp cho Myanmar nhiều loại vũ
khí hiện đại và đào tạo cho Myanmar hàng vạn nhân viên khoa học kỹ thuật. Tuy
không bằng Trung Quốc và Nga, nhưng Ấn Độ cũng hỗ trợ Myanmar về tài
chính, cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin và phối hợp với Myanmar ổn định tình
hình biên giới hai nước.
Thắng lợi ngoại giao có ý nghĩa rất quan trọng của chính phủ Than Shwe
là, trải qua nhiều khó khăn cản trở, ngày 23/7/1997 bất chấp sự phản đối của Mỹ
và một số nước phương Tây, Hiệp hội ASEAN đã kết nạp Myanmar là thành
viên chính thức thứ 8 của Hiệp hội này, khởi đầu cho việc Myanmar hội nhập với
khu vực và quốc tế.
Từ cuối năm 2008, tranh thủ thời cơ quốc tế trợ giúp Myanmar khắc phục
hậu quả cơn bão Nargis, chính phủ Myanmar đã đón tiếp và đàm phán với các
Trợ lý đặc biệt của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (một lần đón Tổng thư ký Ban Ki
Moon). Các Đặc phái viên của EU, các Thượng nghị sĩ và Trợ lý Ngoại trưởng
Mỹ lần lượt đến Yangon gặp gỡ các quan chức chính phủ Myanmar trao đổi ý
kiến về "Lộ trình dân chủ 7 điểm" và các vấn đề nhạy cảm của Myanmar. Những
cuộc đàm phán, trao đổi ý kiến đó là tiền đề quan trọng cho Liên Hợp Quốc, Mỹ,

Phương Tây hiểu rõ hơn về tình hình thực tế của Myanmar và không tẩy chay kết
quả cuộc bầu cử ngày 7/11/2010 của Myanmar.
IV. CHUYỂN GIAO QUYỀN LỰC TỪ CHÍNH PHỦ QUÂN SỰ SANG
CHÍNH PHỦ DÂN SỰ
1. Bầu cử quốc hội và thành lập chính phủ mới
Ngày 7/11/2010, 29 triệu cử tri Myanmar hân hoan đi bầu cử Quốc hội tại
60.000 điểm bầu cử trong cả nước. Ngày 17/11/2010, Ủy ban bầu cử Liên bang
công bố kết quả bầu cử. 11/37 đảng trúng cử ở Thượng viện và Hạ viện; 25/37
đảng trúng cử ở Nghị viện Bang, Vùng. Đảng USDP của chính phủ thắng cử áp
đảo với 883 ghế trên tổng số 1.159 ghế quốc hội, chiếm 76%, trong đó có
259/330 ghế Hạ viện, 129/168 ghế Thượng viện và 495/661 ghế Nghị viện Bang,
Vùng.
Từ 31/1 – 14/2/2011, Quốc hội mới Myanmar họp kỳ đầu tiên bầu ra các
chức vụ chủ chốt của Quốc hội và Chính phủ, gồm:
- Chủ tịch Hạ viện: Thura Shwe Mann (nguyên Đại tướng, Tổng tham
mưu trưởng các lực lượng vũ trang Myanmar, nhân vật thứ 3 trong SPDC).
- Chủ tịch Thượng viện: Khin Aung Myint (nguyên Bộ trưởng Văn hóa).
- Tổng thống: Thein Sein (nguyên Đại tướng, Thủ tướng, nhân vật thứ 4
trong SPDC)
- Phó Tổng thống: Thiha Thura Tin Aung Myint Oo (nguyên Đại
tướng, Bí thư thứ nhất SPDC, nhân vật thứ 5 trong SPDC)
- Phó Tổng thống: Sai Mauk Kham (Tiến sĩ khoa học, người dân tộc
bang Shan).
Kỳ họp đầu tiên của Quốc hội mới Myanmar và việc chuyển giao quyền
lực êm thấm từ chính quyền quân sự Than Shwe sang chính phủ dân sự Thei Sein
được dư luận trong và ngoài Myanmar rất quan tâm. Các nước ASEAN, Trung
Quốc, Nga, Ấn Độ, một số Tổ chức quốc tế và một số nước có quan hệ tốt với
Myanmar lần lượt có những tuyên bố với mức độ khác nhau, ghi nhận và hoan
nghênh tiến trình dân chủ ở Myanmar, kêu gọi Mỹ, Phương Tây từng bước dỡ bỏ
cấm vận, trừng phạt kinh tế đối với Myanmar.

2. Những cải cách bước đầu của chính phủ Thein Sein
Ngay sau khi thành lập, chính phủ dân sự của Tổng thống
Thein Sein đã bắt tay vào thực hiện bước thứ 7 trong "Lộ trình dân chủ 7
bước", trước hết là những việc cần làm ngay:
Thứ nhất, cải cách bộ máy Chính phủ.
Đề xuất của Tổng thống Thein Sein được Quốc hội chấp thuận là thành
lập thêm 2 Bộ (Bộ Văn phòng Tổng thống và Bộ Phát triển công nghiệp)
nhằm giúp Tổng thống quản lý và điều hành chính phủ hiệu quả hơn. Ngoài
2 Bộ Công nghiệp 1 và Công nghiệp 2 (Công nghiệp nặng và công nghiệp
nhẹ), Bộ Phát triển công nghiệp sẽ giúp Tổng thống giải quyết các vấn đề
thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển các Đặc khu kinh tế.
Thứ hai, đổi mới nhân sự, trọng dụng nhân tài.
Tổng thống Thein Sein đã bổ nhiệm 18 Bộ trưởng mới trong
tổng số 30 Bộ trưởng trong Nội các. Những Bộ trưởng mới đều đáp ứng yêu
cầu: trẻ, có trình độ văn hóa, ngoại ngữ cao và năng lực phù hợp với chức vụ
được giao. Đáng chú ý là, trong chính phủ mới có 5 Bộ trưởng dân sự được
đề bạt thẳng từ địa phương lên. Đó là Bộ trưởng Bộ Thương Mại (nguyên
Chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp), Bộ trưởng Bộ Điện lực 2
(nguyên Cục trưởng Cục điện lực Yangon), Bộ trưởng Bộ Giáo dục (Tiến sĩ
khoa học Đại học Yangon), Bộ trưởng Bộ Y tế (nguyên Hiệu trưởng Đại học
Y khoa Yangon), Bộ trưởng Bộ Thể thao kiêm Bộ trưởng Bộ Du lịch &
Khách sạn (nguyên Chủ tịch Công ty xây dựng ACE).
Một số Bộ lớn trước đây chỉ có 1 Thứ trưởng phụ trách quá
nhiều công việc, nay được bổ sung thêm 1 Thứ trưởng. Trừ Bộ Quốc phòng,
các Thứ trưởng mới đều là dân sự gồm: Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và
Thủy lợi, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông đường sắt, Bộ Giáo dục, Bộ Y tế.
Riêng Bộ Phát triển công nghiệp có 2 Thứ trưởng dân sự.
Tổng thống Thein Sein còn thành lập Ban cố vấn của Tổng
thống gồm 9 chuyên gia giỏi về kinh tế, luật pháp, đối ngoại và an ninh quốc
phòng. Sau khi gặp gỡ và trao đổi ý kiến với Ban cố vấn của Tổng thống

Thein Sein, các vị khách quốc tế như Trợ lý Tổng thư ký Liên Hợp Quốc,
Thượng nghị sĩ Mỹ và Phó trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đều có nhận xét
chung là Ban cố vấn của Tổng thống Thein Sein đều là các chuyên gia giỏi,
đa số ý kiến đề xuất của các cố vấn đều được được Tổng thống Thein Sein
chấp nhận.
Thứ ba, cải cách kinh tế để ổn định xã hội.
Tổng thống Thein Sein giao nhiệm vụ cho các Bộ, Ngành kinh tế liên
quan và Ban cố vấn Tổng thống khẩn trương sửa đổi Luật đầu tư nước ngoài,
Luật Công ty và các quy định cũ về tỉ giá ngoại tệ, quản lý tài chính, cơ chế
xin cho trong xuất nhập khẩu v.v…, để trình Quốc hội thông qua, nhằm tạo
môi trường thông thoáng, minh bạch hơn trong thu hút đầu tư nước ngoài,
xuất nhập khẩu và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong
nước cạnh tranh sản xuất và xuất khẩu.
Chính phủ Myanmar còn mời Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) tháng 11 năm
2011 đến giúp đỡ Myanmar cải cách hệ thống tiền tệ, tài chính.
Từ tháng 9/2011, Chính phủ Myanmar quyết định tăng lương cho
815.000 công chức, sĩ quan quân đội đã nghỉ hưu; giao cho 8 Bộ khẩn trương
thực hiện các biện pháp phát triển kinh tế nông thôn, thực hiện mục tiêu
giảm các hộ đói nghèo trong cả nước từ 26% năm 2010 còn 16% vào năm
2015.
Thứ tư, khẳng định quyết hội nhập quốc tế
Chính phủ mới Myanmar tham gia đầy đủ các diễn đàn ASEAN
và các diễn đàn quốc tế để khẳng định vị thế mới của Myanmar sau bầu cử;
quyết tâm thực hiện thành công SEA GAMES lần thứ 27 (năm 2013) và Chủ
tịch luân phiên ASEAN (năm 2014); đồng thời điều chỉnh cân bằng hơn quan
hệ với các nước lớn Trung Quốc, Nga, Ấn Độ.
Đáp ứng yêu cầu của thế giới bên ngoài về vấn đề dân chủ nhân
quyền tại Myanmar, Quốc hội và Chínhh phur mới Myanmar đã đón và thu
xếp đầy đủ lịch trình làm việc, tiếp xúc của các quan chức cấp cao Liên Hợp
Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, các ngoại trưởng EU, Nhật, Úc…

đến thăm Myanmar, cho phép họ gặp gỡ Aung San Suu Kyi và lãnh tụ các
đảng phái chính trị, các nhóm vũ trang ly khai…
Những cải cách bước đầu của chính phủ Thein Sein về đối nội
và đối ngoại đã và đang được nhân dân Myanmar tin tưởng ủng hộ, được thế
giới bên ngoài nhất là Mỹ, EU hoan nghênh khích lệ.
CCP

[1] Tháng 6/2005, Thủ tướng Soe Win được phong quân hàm Thượng
tướng
[2] 8 lĩnh vực đó gồm: khai thác và xuất khẩu gỗ Teak; trồng và bảo tồn
rừng; thăm dò, khai thác, xuất khẩu dầu khí; khai thác, xuất khẩu các loại đá
quý, kim loại quý; dịch vụ Bưu chính viễn thông; dịch vụ Ngân hàng và bảo
hiểm; dịch vụ Phát thanh và truyền hình; sản xuất các sản phẩm có liên quan
đến an ninh quốc phòng.