Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
I. PH M U
I - Lí DO CHN TI:
1/ Xut phỏt t vai trũ mụn toỏn trng tiu hc:
Mc ớch ca quỏ trỡnh dy hc bc Tiu hc l nhm cung cp ti
hc sinh nhng kin thc c bn, ton th v t nhiờn v xó hi. Nhm giỳp
hc sinh tng bc hỡnh thnh nhõn cỏch, t ú trang b cho hc sinh cỏc
phng phỏp ban u v hot ng nhn thc v hot ng thc tin.
Mc tiờu ú c thc hin thụng qua vic dy hc cỏc mụn v thc
hin theo nh hng yờu cu giỏo dc, nhm trang b cho tr nhng kin
thc, k nng cn thit tr tip tc hc bc Trung hc hay cho cụng vic
lao ng ca tr sau ny.
Trong chớn mụn hc, mụn Toỏn úng vai trũ quan trng, nú cung cp
nhng kin thc c bn v s hc, cỏc yu t hỡnh hc, o i lng, gii
toỏn, mụn Toỏn Tiu hc thng nht khụng chia thnh mụn khỏc. Bờn cnh ú
kh nng giỏo dc ca mụn Toỏn rt phong phỳ cũn giỳp hc sinh phỏt trin
t duy, kh nng suy lun, trau di trớ nh, gii quyt vn cú cn c khao
hc, chớnh xỏc. Nú cũn giỳp hc sinh phỏt trin trớ thụng minh, t duy c lp
sỏng to, kớch thớch úc tũ mũ, t khỏm phỏ v rốn luyn mt phong cỏch lm
vic khoa hc. Yờu cu ú rt cn thit cho mi ngi, gúp phn giỏo dc ý
chớ, c tớnh tt chi khú, nhn ni, cn cự trong hc tp.
2/ Xut phỏt t v trớ v tm quan trng ca hot ng gii toỏn
trong dy v hc Toỏn Tiu hc:
Gii toỏn núi chung v gii toỏn bc Tiu hc núi riờng l hot ng
quan trng trong quỏ trỡnh dy v hc Toỏn, nú chim khong thi gian tng
i ln trong nhiu tit hc cng nh ton b chng trỡnh mụn toỏn.
Vic dy v hc gii toỏn Bc Tiờu hc nhm giỳp hc sinh bit cỏch
vn dng nhng kin thc v toỏn, c rốn k nng thc hnh vi nhng yờu
cu c thc hin mt cỏch a dng phong phỳ.
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
1
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
Thụng qua vic gii toỏn giỳp hc sinh ụn tp, h thng hoỏ, cng c
cỏc kin thc v k nng ó hc. Hc sinh Tiu hc, nht l hc sinh lp 1,2,3
cha cú kh nng lnh hi kin thc qua lý thuyt thun tuý. Hu ht cỏc
em phi i qua cỏc bi toỏn, s trc quan. T ú mi d dng rỳt ra kt
lun, cỏc khỏi nim v ni dung kin thc c bn. Cỏc kin thc ú khi hỡnh
thnh li c cng c, ỏp dng vo bi tp vi mc nõng dn t d n
khú, t n gin n phc tp.
Thụng qua hot ng gii Toỏn rốn luyn cho hc sinh t duy logic,
din t v trỡnh by mt vn toỏn hc núi riờng trong i sng. bc
Tiu hc núi chung v lp 2 núi riờng, do c im nhn thc la tui ny
cỏc em hay lm vic mỡnh thớch, nhng vic nhanh ly kt qu. Vỡ vy, trong
quỏ trỡnh ging dy toỏn cú li vn ngi giỏo viờn phi bit a ra mõu
thun, tỡnh hung c bit khi gi trớ tũ mũ ca hc sinh, khộo lộo cỏc
em phỏt huy ti a nng lc sỏng to c lp, t gii quyt cỏc vn m cỏc
em thy t tin, phn khi. T ú cỏc em t hỡnh thnh khỏi nim bng chớnh
s t duy ca mỡnh. Gii toỏn cú vn khụng ch giỳp hc sinh thc hnh vn
dng cỏc kin thc ó hc vo thc t rốn luyn kh nng din t ngụn ng
thụng qua vic trỡnh by li gii mt cỏch rừ rng, chớnh xỏc v khoa hc.
Thụng qua hot ng gii toỏn hỡnh thnh nhp cu ni toỏn hc trong
Nh trng v ng dng toỏn hc trong i sng xó hi. Cỏc kin thc gii
toỏn rt thc t v gn gi vi cuc sng hnh ngy ca hc sinh. Qua cỏc vớ
d c th giỳp hc sinh nhn bit s v hỡnh, phn ỏnh cỏc mi quan h v s
lng v hỡnh dng khụng gian ca th gii hỡnh hc. T chc cỏc hot ng
thc hnh tớnh, o lng, gii toỏn cú ni dung thc t giỳp hc sinh nhn
bit toỏn hc cú nhiu ng dng trong thc tin.
Qua cỏc hot ng gii toỏn, hc sinh c luyn tp nhng kin thc
tng hp mụn toỏn v cỏc mụn hc khỏc nh Ting vit, a lý, Lch s,
Khoa hc
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
2
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
3/ Xut phỏt t vai trũ v tm quan trng ca vic la chn
phng phỏp gii toỏn trong hot ng gii toỏn:
Vic gii toỏn cú mt v trớ quan trng trong chng trỡnh mụn toỏn
Tiu hc. gii c toỏn, hc sinh cn phi bit phng phỏp gii toỏn.
Gii toỏn l mt hot ng bao gm nhng thao tỏc: Xỏc lp c mi
quan h gia cỏc d liu, gi cỏi ó cho v cỏi phi tỡm trong iu kin ca
bi toỏn, chn c phộp tớnh thớch hp tr li ỳng cõu hi ca bi toỏn.
Khi gii toỏn ta quan tõm n hai vn ln:
+ Nhn dng bi toỏn.
+ La chn phng phỏp gii thớch hp.
Khi hc sinh ó nhn c dng bi toỏn tc l hc sinh ó hiu v xỏc
lp c mi liờn h gia cỏc d liu, gia cỏi ó cho v cỏi phi tỡm trong
iu kin ca bi toỏn. T ú la chn phng phỏp gii phự hp, ngn gn,
c ỏo.
Mi bi toỏn cú li vn, tỡm c kt qu ỳng thỡ hc sinh cú th
tỡm ra nhiu phng phỏp gii khỏc nhau.
i vi hc sinh Tiu hc phng phỏp cho cỏc em d hiu hn c l
phng phỏp dựng s on thng. Phng phỏp ny cỏc em ó c lm
quen lp 1 v ớt s dng. n lp 2, 3, 4, 5 cỏc dng toỏn cú li vn phong
phỳ hn, cỏc i lng cú trong bi toỏn a dng v phc tp hn. Nờn dựng
s on thng gii s giỳp cỏc em gii c mt cỏch d dng hn.
4/ Xut phỏt t thc trng ca vic dy v hc gii toỏn bng
phng phỏp s on thng trng Tiu hc hin nay:
trng Tiu hc hin nay, ngay t lp 1, 2, 3 cỏc em ó c gp rt
nhiu dng toỏn c gii bng s on thng. Nhng vỡ trng Tiu hc
min nỳi l hc sinh vựng sõu, vựng xa v giỏo viờn l ngi ni khỏc do vy
quỏ trỡnh nhn thc v tip cn vi gii toỏn cũn hn ch, do ú m giỏo viờn
ch v túm tt lờn bng ri hng dn cỏc em gii, khụng hng dn k cỏc
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
3
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
em v s , lờn lp 3, 4, 5 nhiu bi toỏn cú i lng toỏn hc a dng,
phc tp hn cn biu th bng on thng cho d hiu. Nu khụng cú hỡnh v
cho hc sinh s khú hỡnh dung c cỏch gii nờn bt buc cỏc em phi v s
. Qua thc t ging dy tụi ó thy cỏc em cha cú k nng biu th bi toỏn
bng s on thng, nu cú thỡ cỏch biu din ú cng cha chớnh xỏc, nờn
khi nhỡn vo s cha toỏt lờn c ni dung cn biu t.
M theo cu trỳc ni dung chng trỡnh thỡ lờn lp 2 phn ni dung gii
toỏn n chim khong 20% thi gian dy hc toỏn lp 2, trong ú cú hai
tit bi toỏn nhiu hn v bi toỏn ớt hn c a vo dy c lp thnh tng
bi riờng tit 23 tun 5 tit 29 tun 6 ó s dng phng phỏp s on
thng hng dn hc sinh nm c mc tiờu ca bi. iu cng khng
nh v cho thy vic gii toỏn bng s on thng khụng phi l vn
n gin cú th lm ngay c. Chớnh vỡ th m t l hc sinh bit cỏch gii
toỏn bng s on thng cũn rt thp.
Xut phỏt t nhng lý do thc t ó nờu v cựng phn no h tr cho
vic dy gii toỏn n gin lp 2 t kt qu cao hn nờn tụi ó chn ti
Phng phỏp s on thng gii cỏc bi toỏn n lp 2. Tụi khụng
tham vng a ra c vn ln m ch mong mun gúp phn nh nhm
nõng cao tớnh tớch cc sỏng to ca hc sinh trong vic hc toỏn gúp phn
phỏt trin t duy toỏn hc cho hc sinh lp 2.
II- MC CH NGHIấN CU:
1/ Tỡm hiu v h thng cỏc phng phỏp gii toỏn thng dựng
Tiu hc.
2/ Tỡm hiu khỏi nim v ng dng ca phng phỏp s on
thng gii toỏn n lp 2 - chng trỡnh Tiu hc mi.
3/ Trờn s tỡm hiu v phõn tớch thc trng nhm xut mt
s ý kin v ng dng phng phỏp s on thng dy gii toỏn
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
4
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
n cú li vn lp 2 gúp phn nõng cao cht lng dy hc toỏn Tiu
hc.
III- PHNG PHP NGHIấN CU:
1/ Phng phỏp nghiờn cu ti liu: c giỏo trỡnh, ti liu cú liờn quan
n ni dung nghiờn cu trong ti.
2/ Phng phỏp quan sỏt, phng phỏp iu tra, tỡm hiu thc trng ca
vic dy toỏn lp 2- chng trỡnh Tiu hc mi.
3/ Phng phỏp thc nghim: Kim tra tớnh kh thi ca vic ng dng
phng phỏp s on thng gii cỏc bi toỏn n lp 2- chng trỡnh
Tiu hc mi.
IV- TểM TT NI DUNG TI:
Ngoi phn m u v phn kt lun ti gm cú 3 phn:
Chng I, Chng II, Chng III.
Chng I: Tỡm hiu cỏc phng phỏp gii toỏn thng dựng Tiu
hc.
Chng II: ng dng phng phỏp s on thng gii toỏn n lp
2.
Chng III: Thc trng ca vic gii toỏn bng phng phỏp s
on thng lp 2 hin nay.
ng thi tụi nờu lờn c mt s ý kin xut thụng qua vic tỡm
hiu thc trng dy ca giỏo viờn v thc trng ca hc sinh trong trung
Tiu hc hin nay cng nh quỏ tỡnh th nghim hai tit dy .
V- MT S KT QU T C TRONG TI:
Trờn c snghiờn cu ti liu, ti ny ó tng kt, h thng cỏc ni
dung, cỏc yờu cu ca mch gii toỏn n lp 2 ng dng s on thng.
Tỡm hiu ni dung v phng phỏp dy hc v gii toỏn lp 2. Tỡm hiu mt
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
5
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
s bi c thit k theo cỏch dy ng dng s on thng gii toỏn,
tỡm hiu thc trng vic trin khai dy hc gii toỏn cú li vn, phỏt hin ra
nhng u im, khuyt im cũn tn ti tỡm hng khc phc.
Qua quỏ trỡnh thc nghim, tụi ó a ra mt s xut v ni dung,
phng phỏp v gii toỏn cú vn lp 2 bng ng dng s on thng vo
gii toỏn v mong mun gúp phn hon thin hn v phng phỏp gii toỏn.
VI- TRIN VNG NGHIấN CU SAU TI:
Nghiờn cu tỡm hiu ng dng phng phỏp s on thng vo gii
cỏc bi toỏn cú vn mt cỏch hon thin Tiu hc.
II- NI DUNG TI
CHNG I: TèM HIU CC PHNG PHP GII TON
THNG DNG TIU HC
Vic gii toỏn trong chng trỡnh mụn toỏn Tiu hc cú v trớ quan
trng. gii c toỏn hc sinh cn phi bit la chn phng phỏp
giitoỏn phự hp.
Di õy l mt s phng phỏp gii toỏn thng dựng Tiu hc.
1/ Phng phỏp s on thng ( s c nờu rừ chng II)
2/ Phng phỏp rỳt v n v - phng phỏp t s:
L mt phng phỏp gii toỏn dựng gii cỏc bi toỏn v t l thun
v t l nghch.
3/ Phng phỏp chia t l:
L mt phng phỏp gii toỏn dựng gii toỏn v tỡm hai s khi bit
tng v t hoc hiu v t s ca hai s ú.
4/ Phng phỏp th chn:
L phng phỏp dựng gii cỏc bi toỏn v tỡm mt s khi s ú ng
thi tho món mt s iu kin cho trc. Dựng gii cỏc bi toỏn v cu
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
6
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
to sụ, s thp phõn, cu to phõn s, v c bi toỏn cú li vn v hỡnh hc,
chuyn ng u, toỏn tớnh tui.
5/ Phng phỏp kh:
gii c bi toỏn bng phng phỏp ny ta iu chnh cho hai giỏ
tr ca mt i lng trong hai cp l nh nhau. Da vo s chờnh lch gia
hai giỏ tr ca i lng cũn li, ta tỡm c giỏ tr tng ng vi mt n v
ca i lng ny.
6/ Phng phỏp gi thit:
Dựng gii cỏc bi toỏn v tỡm hai s khi bit tng ca hai s v kt
qu ca phộp tớnh thc hin trờn cp s hiu ca hai s cn tỡm.
7/ Phng phỏp th:
Dựng gii cỏc bi toỏn v tỡm hai s khi bit tng v hiu gia cỏc s ú.
8/ Phng phỏp ng dng nguyờn lý Di Ric Lờ:
Dựng gii cỏc bi toỏn v lý lun.
9/ Phng phỏp din tớch v cỏc bi toỏn cú ni dung hỡnh hc:
Phng phỏp din tớch dựng gii cỏc bi toỏn v tớnh din tớch bng
cỏch vn dng cỏc tớnh cht ca din tớch, bi toỏn v nhn dng cỏc hỡnh hc,
bi toỏn v chu vi v din tớch cỏc hỡnh , bi toỏn v ct v ghộp hỡnh, bi toỏn v th
tớch.
10/ Phng phỏp tớnh ngc t cui:
Khi gii cỏc bi toỏn ny bng phng phỏp tớnh ngc t cui, ta thc
hin liờn tip cỏc phộp tớnh ngc vi cỏc phộp tớnh ó cho trong bi toỏn.
Kt qu tỡm c trong cỏc bc trc chớnh l thnh phn ó bit ca phộp
tớnh lin sau ú. Sau khi thc hin ht dóy cỏc phộp tớnh ngc vi cỏc phộp
tớnh ó cho trong bi, ta nhn c kt qu cn tỡm. Phng phỏp ny tớnh
ngc t cui gii cỏc bi toỏn s hc toỏn cú vn, toỏn vui v toỏn c.
11/ Phng phỏp ng dng s :
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
7
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
Trong mt s bi toỏn Tiu hc, ta gp cỏc i tng hoc mt s
nhúm i tng khỏc nhau m gia chỳng cú mi quan h no ú. gii
c cỏc bi toỏn dng ny ngi ta dựng hỡnh v biu din mi quan h
gia cỏc i tng
Khi thc hin li gii bng cỏch s dng s núi trờn ta nờn gi l
gii bng phng phỏp s .
Phng phỏp ny dựng gii cỏc bi toỏn s hc, toỏn cú vn, toỏn
suy lun logic.
12/ Phng phỏp dựng ch thay s:
Trong khi gii cỏc bi toỏn, s cn tỡm c ký hiu vi biu tng no
ú( cú th l? hoc cỏc ch a, b, c , x, y) . T cỏch chn s liu núi trờn,
theo iu kin ca bi, ngi ta a v mt phộp tớnh hay dóy tớnh cha
cỏc biu tng ny. Da vo quy tc tỡm thnh phn cha bit phộp tớnh ta
tớnh c s cn tỡm.
Phng phỏp ny dựng tỡm thnh phn cha bit ca mt phộp tớnh,
cỏc bi toỏn v in ch s vo phộp tớnh, tỡm cỏc ch s cha bit ca mt s
t nhiờn, gii toỏn cú vn.
13/ Phng phỏp lp bng:
Thng xut hin hai nhúm i tng( chng hn tờn hc sinh v loi
hoa, tờn ngi v ngh nghip, gii thng) khi gii cỏc bi toỏn ny bng
phng phỏp lp bng, ta thit lp mt bng gm cỏc hng v ct, cỏc ct ta
lit kờ cỏc i tng thuc nhúm th nht, cũn cỏc hng ta lit kờ cỏc i
tng thuc nhúm th hai.
Da vo iu kin ó cho trong bi, ta loi dn (ghi s 0) cỏc ụ (l
giao ca mi hng v ct) trong bng. Nhng ụ cũn li (khụng b loi b) s l
kt qu ca bi toỏn.
14/ Phng phỏp biu ven:
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
8
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
Khi gii mt s bi toỏn, ngi ta thng dựng nhng ng cong kớn
mụ t mi quan h gia cỏc i lng trong bi toỏn. Nh s mụ t ny, ta
i n li gii ca bi toỏn mt cỏch tng minh v thun li. Nhng ng
cong nh th gi l biu ven. Phng phỏp gii toỏn dựng biu ven ta
gi l phng phỏp biu ven.
15/ Phng phỏp suy lun n gin:
Suy lun n gin l nhng lý lun khụng dựng cụng c ca logic mnh
. Khi gii bi toỏn bng phng phỏp suy lun n gin ch ũi hi hc sinh
bit vn dng sỏng to nhng kin thc toỏn hc n gin, nhng hiu bit v
thiờn nhiờn, xó hi v phong tc tp quỏn trong sinh hot hng ngy t
nhng iu kin ó cho trong bi, phõn tớch v lp lun li gii ca bi
toỏn.
16/ Phng phỏp la chn tỡnh hung:
Trong mt s bi toỏn, ngi ta a ra mt s tỡnh hung cú th xy ra
v yờu cu ta la chn v yờu cu ta chn tỡnh hung hp lý nht theo iu
kin ca bi.
Khi gii bi toỏn bng phng phỏp la chn tỡnh hung ta dn loi b
cỏc tỡnh hung ó cho trong bi bng cỏch ch ra cỏc mõu thun vi tỡnh
hung khỏc. Tỡnh hung cui cựng khụng b loi b ra s ch ra nú tho món
cỏc yờu cu ca bi.
Trong cỏc phng phỏp trờn thỡ phng phỏp s on thng c
ng dng gii rt nhiu dng toỏn Tiu hc. Chng hn nh cỏc bi toỏn
n gin, cỏc bi toỏn hp v mt s dng toỏn cú vn in hỡnh.
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
9
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
CHNG II:
NG DNG PHNG PHP S ON THNG GII CC
BI TON N LP 2 - CHNG TRèNH TIU HC MI .
I- KHI NIM V PHNG PHP S ON THNG
Phng phỏp s on thng l mt phng phỏp gii toỏn Tiu
hc, trong ú mi quan h gia cỏc i lng ó cho v i lng phi tỡm
trong bi toỏn c biu din bi cỏc on thng.
Vic la chn di ca cỏc on thng biu din cỏc i lng v
sp xp th t ca cỏc on thng trong s hp lý s giỳp hc sinh tỡm
c li gii mt cỏch tng minh.
Phng phỏp s on thng dựng gii rt nhiu dng toỏn khỏc
nhau, chng hn cỏc bi toỏn n, cỏc bi toỏn hp v mt s dng toỏn cú li
vn in hỡnh.
Vớ d 1: Bi toỏn n
Hng trờn cú 5 qu cam, hng di cú nhiu hn hng trờn 2 qu cam.
Hi hng di cú my qu cam? (bi toỏn trang 24 SGK toỏn 2).
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
10
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
bi toỏn ny ch cp n cỏch dựng phng phỏp s on thng
Gii
Ta v s on thng biu th ni dung bi toỏn nh sau:
S cam hng trờn:
S cam hng di:
Nhỡn vo s on thng trờn ta d dng thy iu kin ca bi toỏn l
hng trờn cú 5 qu cam, hng di nhiu hn hng trờn 2 qu. T ú ta d
dng tỡm c s cam ca hng di bng phộp tớnh sau:
S qu cam hng di l:
5 + 2 = 7 (qu)
ỏp s: 7 qu
Vớ d 2: Vn nh Mai cú 17 cõy cam, vn nh Hoa cú ớt hn vn
nh mai 7 cõy. Hi vn nh Hoa cú my cõy cam? (Bi 1 trang 30 SGK).
Gii:
Ta v s on thng biu th ni dung bi toỏn:
Vn nh Hoa:
Vn nh Mai:
Nhỡn vo s trờn ta thy: Vn nh Hoa cú ớt cam hn vn nh
Mai. Vy s cam vn nh Hoa c biu th nh sau:
S cam vn nh Hoa l:
17 - 7 = 10 ( qu)
ỏp s: 10 qu.
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
11
5 qu
2 qu
? qu
? cõy
7 Cõy
17 cõy
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
Vớ d 3: i vn ngh lp 2A cú 6 bn nam. S bn n gp hai ln s
bn nam. Hi i vn ngh cú bao nhiờu bn n?
Gii:
Ta s v s on thng biu th ni dung bi toỏn.
Nam:
N:
Nhỡn v s on thng ta thy d dng thy iu kin bi toỏn l:
Mt ln l sỏu bn nam. S bn n bng hai ln s bn nam (tc bng 2 ln
ca 6 bn nam). T ú ta tỡm c phộp tớnh:
S bn n l:
6 x 2 = 12 ( bn)
ỏp s: 12 bn
Vớ d 4 (V bi toỏn tng hp)
Nh Hi nuụi c 8 con g mỏi. S g trng ớt hn g mỏi l 3 con.
Hi nh Hi nuụi c tt c bao nhiờu con g?
Gii:
Ta cú s sau:
G mỏi :
G trng:
Nhỡn vo s on thng trờn ta thy:
+ Nh Hi nuụi c 8 con g mỏi
+ S g trng ớt hn 3 con
Bi toỏn yờu cu? Tỡm tt c s con g nh bn Hi nuụi c.
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
12
6 bn
? bn
8 con
3 con
?
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
Da vo s trờn ta d dng suy lun c cỏch gii bi toỏn nh sau:
tỡm c s g trng (bng cỏch ly s g mỏi tr i 3). Sau ú cng s g
mỏi v g trng ó tỡm c ta c tt c s g ca nh bn Hi nuụi c.
Bi toỏn gii bng hai phộp tớnh nh sau:
S g trng l:
8 - 3 = 5 ( con)
S g nh Hi nuụi c l:
8 + 5 = 13 ( con)
ỏp s: 13 con
Vớ d 5: Dng toỏn cú vn in hỡnh
Tui ca hai cha con l 36. Bit rng cha gp 5 ln tui con. Tớnh tui
ca mi ngi (Bi 7 trang 83 Sỏch toỏn chn lc Tiu hc)
Gii:
Ta cú th túm tt ni dung bi toỏn bng s on thng nh sau:
Tui cha:
Tui con:
Ta thy khi nhỡn vo s trờn: Mun tớnh c s tui cha thỡ phi
tỡm c tui con trc ( tc l tui ca mt phn bng nhau l bao nhiờu)
Da vo s trờn ta cú:
S phn bng nhau:
5 + 1 = 6 ( phn)
Tui con l( tc l giỏ tr ca mt phn)
36 : 6 = 6 ( tui)
Tui cha l
36 - 6 = 30 (tui)
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
13
?
36
?
Phơng pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn ở lớp 2
ỏp s: Cha: 30 tui
Con: 6 tui
II - CC BC GII TON BNG S ON THNG:
gii bi toỏn bng s on thng ta thng thc hin qua bn bc
sau:
Bc 1: Tỡm hiu ni dung bi toỏn
Vic tỡm hiu ni dung bi toỏn( toỏn) thng thụng qua c bi.
(dự bi toỏn cho di dng cú li vn hon chnh hoc bng dng túm tt s
).
Hc sinh cn phi c k , hiu rừ toỏn cho bit gỡ ? Cho bit iu
kin gỡ ? Bi toỏn hi gỡ ? T ú hc sinh xut hin hot ng trớ tu lụgớc
tỡm ra cỏch gii bi toỏn.
Bc 2: Tỡm cỏch gii bi toỏn.
a/ Túm tt ni dung bi toỏn bng s on thng:
Tc l dựng cỏc on thng cho cỏc s (s ó cho, s phi tỡm trong bi
toỏn) minh ho rừ cỏc mi quan h gia cỏc i lng ó cho v i lng
phi tỡm ca bi toỏn.
Nhỡn vo s túm tt ta cú th c li c ni dung toỏn.
b/ Lp k hoch gii toỏn:
Tc l xỏc nh trỡnh t t gii quyt, thc hin cỏc phộp toỏn s hc
da trờn s túm tt. Phi xỏc nh xem gii c bi toỏn ny phi cỏi
gỡ trc , cỏi gỡ sau.
+ Da vo s túm tt xem bi toỏn cho bit cỏi gỡ? (yu t ó bit)
+ Da vo s xem xột bi toỏn yờu cu tỡm cỏi gỡ? (yu t cha
bit).
+ Mun tỡm c yu t cha bit phi da trờn yu t ó bit v phi
xỏc nh li gii phự hp vớ phộp tớnh.
Bc 3: Thc hin cỏch gii bi toỏn.
Ngời thực hiện: Nguyễn Quyết Thắng - K3 Tiểu học Nghệ An
14