Giao an van 7 (ki I)

Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
Giáo án Ngữ văn 7 - Kì I
Ngày dạy : 23 / 0 8 /2010
Tiết 1: CổNG TRƯờNG Mở RA.
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giáo viên giúp HS cảm nhận và hiểu đợc những tình cảm thiêng
liêng, đẹp đẽ của cha, mẹ đối với con cái. Thấy đợc ý nghĩa lớn lao của nhà trờng
đối với cuộc đời mỗi con ngời.
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phân tích tìm hiểu văn bản nhật dụng.
- T tởng: Giáo dục HS lòng biết ơn, kính trọng đối với cha mẹ, ý thức rõ tầm
quan trọng của việc học tập trong nhà trờng.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
- Tranh vẽ minh họa: Sgk tr 6.
- Bài tập trắc nghiệm.
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1: 34 7a2:38
2- Kiểm tra: Sự chuẩn bị sách vở của HS
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài
Cho HS quan sát tranh
? Em hãy cho biết tranh minh họa cảnh gì ?
( Cảnh các bậc phụ huynh đa con em đến trờng)
Các em đã dự 6 lần lễ khai trờng ? Em có biết đêm hôm trớc ngày khai trờng
ấy, mẹ em đã làm gì và nghĩ gì không ? Để hiểu rõ những ngời mẹ đã làm gì và đã
nghĩ gì cô trò chúng ta cùng tìm hiểu văn bản : Cổng trờng mở ra
HĐ2:Hớng dẫn tìm hiểu chung
Gv giới thiệu về tg, tác phẩm
Gv nêu yêu cầu đọc: Bài văn chủ yếu miêu tả
tâm trạng.
Gv đọc mẫu- gọi Hs đọc tiếp. Nhận xét .
Hớng dẫn Hs tìm hiểu từ khó trong phần chú

thích SGK.
? Từ văn bản đã đọc em hãy tóm tắt nội dung
I. Tim hiểu chung
1.Tác giả , tác phẩm
Cổng trờng mở ra là bài báo của Lí
Lan, in trên báo Yêu trẻ, số 166, TP
HCM, 1/9/2000
2. Đọc hiểu chú thích và bố cục
a Đọc
- Đọc chậm rãi, giọng thiết tha thể
hiện những suy t và tình cảm của ng-
ời mẹ đối với con.
b. Giải nghĩa từ khó.
- Nhạy cảm.
- Háo hức.
- Can đảm.
Năm học 2010 - 2011
1
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
văn bản?(gợi ý: - Bài văn viết về ai?Về việc
gì )
? Văn bản thuộc loại văn bản gì ?(Nhật dụng)
? Văn bản nhật dụng là gì? Hs nhớ lại
( Là những bài viết có nội dung gần gũi, bức
thiết đối với cuộc sống trớc mắt của con ngời
và cộng đồng trong XH hiện đại nh: Thiên
nhiên, môi trờng, dân số, quyền trẻ em, ma
túyVăn bản nhật dụng có thể dùng tất cả
các thể loại, các kiểu văn bản)
? Theo em văn bản thuộc thể loại nào? Viết

theo phơng thức biểu đạt nào?
? Bố cục của văn bản?
Đoạn 1: Từ đầu ngày đầu năm học
Đoạn 2: Còn lại
HĐ 3: Hớng dẫntìm hiểu văn bản
? Theo dõi đoạn 1, tìm biểu hiện của con
khác ngày thờng nh thế nào?(dọn dẹp đồ
chơi)
? Vì sao cậu bé lại tranh dọn dẹp đồ chơi?
( Ngày mai đi học là Hs lớp 1)
? Ngời mẹ hình dung ra tâm trạng của cậu bé
đêm trớc ngày khai trờng nh thế nào?
(d/c: gơng mặt thanh thoát, đôi môi hé mở
háo hức, không có mối bận tâm nào khác)
? Tâm trạng của ngời mẹ có giống con
không?
? Tâm trạng của mẹ nh thế nào?
? Theo em tại sao bà mẹ lại không ngủ đợc
- Hs thảo luận
( gợi ý: Mẹ không ngủ phải chăng lo lắng cho
con hay vì mẹ đang nghĩ về ngày khai trờng
năm xa của chính mình hay vì lý do nào khác
nữa) Gv nhận xét
Gv đọc đoạn văn thực sự dài và hẹp
? Mẹ còn nghĩ gì?
? Tại sao mẹ lại nghĩ đến ngày khai trờng ở
Nhật?( gợi ý: Ngày đó diễn ra nh thế nào?
Em có nhận xét gì về hành động đó của họ ?)
? Những suy nghĩ của mẹ thể hiện mong ớc
gì của các bậc phụ huynh?

? Tại sao XH lại quan tâm tới giáo dục?
? Câu văn ai cũng biết rằngsau này nói
lên điều gì ?
3. Thể loại và bố cục
a- Nội dung: Bài văn viết về tâm
trạng của ngời mẹ trong đem không
ngủ trớc ngày khai trờng vào lớp 1
của con.
b- Văn bản: nhật dụng
Đề tài: Ngời mẹ và nhà trờng
- Thể loại : Bút kí
- Phơng thức : Biểu cảm
c- Bố cục: 2 đoạn
- Tâm trạng của 2 mẹ con
- ấn tợng tuổi thơ và liên tởng của
mẹ
II. Tìm hiểu văn bản
1-Tâm trạng của con trớc ngày
khai trờng vào lớp 1
- Háo hức
-Thanh thản,vô t
2-Tâm trạng của mẹ trong đêm tr-
ớc ngày khai trờng vào lớp 1 của
con
-Mẹ trằn trọc , không ngủ đợc
- Hình dung ra tâm trạng của con.
-Bâng khuâng, xao xuyến nhớ kỉ
niệmngày khai trờng của mình.
-Nghĩ và liên tởng đến ngày khai tr-
ờng ở Nhật

Mong ớc con mình đợc hởng nền
giáo dục tiên tiến mà cả xã hội quan
tâm
Tầm quan trọng của nhà trờng với
Năm học 2010 - 2011
2
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Kết thúc bài văn, ngời mẹ nói nói gì ?
Đi đi conmở ra
? Sau câu nói ấy mẹ muốn nhắn nhủ con điều
gì? ( can đảm)
? Thế giới kì diệu đó là gì?
(Gợi ý : Nhà trờng mang lại cho con những gì
về tri thức , tình cảm , t tởng , đạo lí , tình bạn
, tình thầy trò)
? Trong bài văn này có phải ngời mẹ đang nói
trực tiếp với con không?(không)
? Theo em ngời mẹ đang tâm sự với ai?
( không nói trực tiếp với con hoặc với ai , mẹ
nhìn con ngủnh tâm sự với con nhng thực ra
là đang nói với chính mình, đang tự ôn lại kỉ
niệm của riêng mình)
? Cách viết này có tác dụng gì?
( Làm nổi bật tâm trạng , khắc họa đợc tâm t
tình cảm , những điều sâu thẳm khó nói bằng
những lời trực tiếp)
Hđ4 Hớng dẫn tổng kết
? Qua bài văn em hiểu gì về tình cảm của ng-
ời mẹ và vai trò của nhà trờng ?
HĐ 5 hớng dẫn hs luyện tập

Đọc yêu cầu bài tập 1
Hs thảo luận nhóm - đại diện trình bày
Đọc yêu cầu bài tập 2
Hớng dẫn hs về nhà viết
thế hệ trẻ.
III-Tổng kết
1- Nghệ thuật:
2- Nội dung:
Ghi nhớ : sgk/ tr 9
IV-Luyện tập
4.Củng cố:
HS:đọc ghi nhớ.
GVkhái quát bài
5.HDVN:
- Hoc bài
- Soạn Mẹ tôi

Ngày dạy : 24 /0 8 /2010
Tiết 2 : mẹ tôi
(Et-môn -đô- đơ A-mi-xi)
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giáo viên giúp HS cảm nhận và hiểu đợc những tình cảm thiêng
liêng, sâu nặng của cha, mẹ đối với con cái và của con cái đối với cha mẹ.
Năm học 2010 - 2011
3
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phân tích tìm hiểu văn bản.
- T tởng: Giáo dục HS lòng biết ơn, kính trọng đối với cha mẹ.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
Bảng phụ ghi dẫn chứng.

- Bài tập trắc nghiệm.
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1:34 7a2:38
2- Kiểm tra:
? Từ văn bản Cổng trờng mở ra em hiểu gì về tình cảm của ngời mẹ và
vai trò của nhà trờng ?
Yêu cầu: Ghi nhớ sgk/ tr9
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài (1): Trong cuộc đời mỗi chúng ta, ngời mẹ có một vị trí và ý
nghĩa hết sức lớn lao và thiêng liêng . Nhng không phải lúc nào ta cũng ý thức hết đợc
về điều đó ;chỉ những khi mắc lỗi lầm ta mới nhận ra tất cả. Bài văn Mẹ tôisẽ giúp
các em nhận thức đợc bài học sâu sắc ấy.
HĐ2:.Hớng dẫn tìm hiểu chung
Hớng dẫn tìm hiểu T/G T/P
? Trình bày những hiểu biết của em về tác
giả , tác phẩm?
Gv giới thiệu cuốn nhật kí:có 6 bức th của
bố , 3 bức th của mẹ
:Hớng dẫn Hs đọc , hiểu từ khó
GVnêu yêu cầu đọc

Gv đọc mẫu- gọi Hs đọc tiếp. Nhận xét .
Hớng dẫn Hs tìm hiểu từ khó trong phần
chú thích SGK.
?Theo em văn bản đợc viết theo kiểu loại
nào?
Vì sao?( nhật kí tự sự viết th nghị
luận)
viết th , nghị luận đóng vai trò chủ yếu
Gv: Ngời cha viết th cho con để giáo dục

con sửa chữa lỗi đã mắc với mẹ mình
? Bố cục của văn bản?
HĐ3: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả ,tác phẩm
a. Tác giả: (1846-1908)
Nhà văn ý-nhà hoạt động xã hội , nhà
văn hóa , nhà văn lỗi lạc
b. Tác phẩm:
Văn bản trích trong tập truyện thiếu nhi
:Những tấm lòng cao cả-cuốn nhật kí
của En-ri-cô
2- Đọc, hiểu chú thích, bố cục
a-Đọc chậm rõ ràng, thể hiện tâm t và
tình cảm buồn khổ của ngời cha trớc lỗi
lầm của con và sự trân trọng của ông
đối với vợ
b. Giải nghĩa từ khó.
c. Thể loại và bố cục
Th từ , biểu cảm
Bàilà trang nhật kí đợc En-ri-côghi
vào ngày10/ 11

khi học lớp 3
Gồm 2 phần:
-phần 1gồm 3câu: Vì sao bố viết th?
Mục đích viết th? Cảm xúc của En-ri-cô
- Phần 2: Toàn văn bức th của bố
III. Tìm hiểu văn bản
1-Thái độ , tình cảm và suy nghĩ của

Năm học 2010 - 2011
4
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Tại sao nội dung văn bản là 1 bức th ng-
ời bố gửi cho con nhng nhan đề lại lấy là
Mẹ tôi ?
( Nhan đề là của chính tác giả đặt cho
đoạn trích . Qua bức th ngời đọc thấy
hiện lên hình tợng 1 ngời mẹ cao cảvà lớn
lao)
? Bài văn kể lại câu chuyện gì?
(Kể lại việc En ri-cô đã phạm lỗilúc cô
giáo đến thăm thiếu lễ độ)
? Giải thích từ Lễ độ?
? Thái độ của ngời bố đối với En ri-cô
ntn?
? Dựa vào đâu mà em biết điều đó?
(dẫn chứng ghi ở bảng phụ)
? Tại sao nhà văn viết : sự hỗn láo nh 1
nhátdao?
( T/G so sánh là muốn thể hiện tâm
trạng đau xót và bất ngờ của ngời bố do
hậu quả tội lỗi của đứa con đối với mẹ và
với chính ông . Trong lòng ông đã bùng
lên cơn tức giận )
? Lí do nào khiến ông có thái độ ấy?
( Khi ông nghĩ đén tình thơng yêu,hi sinh
vô bờ bến của ngời mẹ đối với En-ri-cô)
? Ngời bố đã nêu ra nỗi đau gì khi đứa con
mất mẹ?

? Nêu nh vậy để làm gì?
( giáo dục con)
Gv: Ngời mẹ có vai trò to lớn công cha
nh. Thời thơ ấu lúc con ốm
Khi con khôn lớn ngời mẹ vẫn che chở
,là chỗ dựa tinh thần ,nguồn an ủi của con:
Dẫu khôn lớn vẫn là con của mẹ theo
con
? Cuối th bố đã khuyên En-ri cô ntn?
? Tại sao trong th thỉnh thoảng bố lại gọi
con , hỏi con:En-ri-cô này ;rằng; hãy
nghĩ xem;hãy nghĩ kĩ điều này?
( Khuyên bảo con chân tình bằng lời thơng
yêu vô cùng . ạ,nàygiọng bố trở nên
tâm tình , thủ thỉ, tha thiết)
? Em có nhận xét gì về ngời cha của En-ri-
cô trớc sự mắc lỗi của con?
GV:Bài học về lòng biết ơn kính trọng bố
mẹ
ngời bố khi En-ri-cô mắc lỗi với mẹ
-Ngời bố hết sức buồn bã ,đau đớn , tức
giận
+nh 1 nhát dao đâm vào tim
+không thể nén đợc cơn tức giận
+ Thà không có con còn hơn thấy con
bội bạc
+không thể vui lòng
- Nghiêm khắc phê bình thái độ vô lễ
của con:việc nh thế k bao giờ đợc tái
phạm nữa

+công ơn to lớn và tình thơng bao la
của mẹ đối với con
+ nỗi bất hạnh khi mất mẹ
- Chỉ cho con thấy tình thơng yêu kính
trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng
hơn cảcái gốc của đạo làm ngời
- Con phải xin lỗi mẹ
Ngời cha nghiêm khắc , kiên quyết
nhng giàu tình thơng yêu con
2-Hình ảnh ngời mẹ của En-Ri-cô
Năm học 2010 - 2011
5
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
Con cái dù là 1cử chỉ ,1 lời nói vô lễ
?Trong truyện có những hình ảnh ,chi tiết
nào nói về ngời mẹ của En ri-cô?
(Hs tìm chi tiết bảng phụ)
? Qua những chi tiết trên ,em hiểu mẹ của
En-ri-cô là ngời ntn?
? Theo em , điều gì đã khiến En-ri cô
xúc động vô cùngkhi đọc th bố?
Hs thảo luận theo các lí do trong sgk
( -Vì bố gợi lại kỉ niệm giữa mẹ và En-Ri-
cô
- Vì thái độ kiên quyết và nghiêm
khắc
- Vì lời nói rất chân tình và sâu sắc
của bố)
? Theo em, tại sao ngời bố không nói trực
tiếp với En-ri-cô mà lại viết th?

( Tình cảm tế nhị kín đáo nên không nói
trực tiếp
Viết th là chỉ nói riêng cho ngời mắc lỗi
,vừa tế nhị , kín đáovừa không làm cho ng-
ời mắc lỗi mất đI lòng tự trọng.Đây là bài
học về cách ứng xử trong cuộc sống , gia
đình , xã hội ,nhà trờng)
Hđ4: Hớng dẫn tổng kết
? Bức th mang tính biểu cảm đặc sắc ở chỗ
nào
(Giọng điệu chân thành , tha thiết vừa
nghiêm khắc dứt khoát vừa phân tích thiệt
hơn đầy sức thuyết phục ,phù hợp với tâm
lí trẻ)
? Em rút ra bài học gì từ bài văn?
HĐ 5 hớng dẫn hs luyện tập
Đọc yêu cầu bài tập 1
Hs trả lời
? Bản thân em đã có lần nào nói năng và
hành động thiếu lễ độ đối với mẹ của
mình cha ? Nếu có thì bài văn gợi cho em
suy nghĩ gì?
- Thức suốt đêm trông con
- Quằn quại , lo sợ, khóc nức nởkhi
nghĩ có thể mất con
- ăn xin để nuôi con
- Hi sinh tính mạng để cứu sống con
Ngời mẹ đôn hậu ,hết lòng yêu thơng
con
IV-Tổng kết

1-Nghệ thuật:
Bức th mang tính biểu cảm đặc sắc
2-Nội dung:
Ghi nhớ : sgk/ tr12
IV-Luyện tập
Bài tập 1:
Có thể là đoạn trích trong phần ghi nhớ
4.Củngcố
GVkhái quát bài: là 1 bài ca tuyệt đẹp của những tấm lòng cao cả. Tác giả để
lại trong ta h/a cao đẹp thân thơng của ngời mẹ hiền ;giáo dục ta bài học hiếu thảo
,đạo làm con
5.HDVN:
Học bài, làm bài tập 2
Chuẩn bị bài :Từ ghép
Năm học 2010 - 2011
6
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo

Ngày dạy : 26 /0 8 /2010
Tiết 3: từ ghép
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giúp HS nắm đợc cấu tạo của hai loại từ ghép:từ ghép chính phụ
và từ ghép đẳng lập.Hiểu đợc nghĩa của các loại từ ghép. Biết vận dụng cơ chế tạo
nghĩa của từ ghép để hiểu.
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng sử dụng từ ghép.
- T tởng: Giáo dục HS lòng say mê tìm hiểu sự phong phú của tiếng Việt.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
Bảng phụ ghi ví dụ
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1:34 7a2:38

2- Kiểm tra:
Sách vở ,sự chuẩn bị của Hs
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài : Nh chúng ta đã biết ,xét về hình thức cấu tạo của từ ,ngoài từ
đơn còn có từ ghép. Để hiểu rõ hơn về các loại từ ghép và cơ chế tạo nghĩa của chúng
ta tìm hiểu bài
HĐ2:Gv cho Hs ôn lại định nghĩavề từ ghép
đã học ở lớp 6
? Các em đã học về các loại từ nào xét về hình
thức cấu tạo của từ?
(từ đơn, từ ghép , từ láy)
? Nêu định nghĩa và cho ví dụ?
Gv:Từ phức có 2 loại : Từ ghép và từ láy
-Từ ghép có 2 loại nhỏ: từ ghép đẳng lập và từ
ghép chính phụ
HĐ2: Hớng dẫn Hs tìm hiểu cấu tạo
Hs đọc VD
? Xác định tiếng chính và tiếng phụ trong 2từ
bà ngoại ,thơm phức?
? Em có nhận xét gì về trật tự của các tiếng
trong những từ ấy?
? Từ ghép chính phụ là gì? Cho VD ?
Hs đọc vd
? So sánh sự giống và khác nhau trong vd 1,2?
* Ôn tập từ ghép
Từ
Từ đơn Từ phức
Từ ghép từ láy
-Từ ghép là từ phức gồm 2 tiếng trở
lên , các tiếng có quan hệ với nhau về

nghĩa
VD: học sinh, giáo viên
I. Cac loại từ ghép
1- Ví dụ: sgk/tr13
* N hận xét:
a -Tiếng chính : bà, thơm :đứng tr-
ớc
-Tiếng phụ:ngoại,phức: đứng sau,
Bổ nghĩa cho tiếng chính => Từ ghép
chính phụ
b- Quần áo
Trầm bổng
-> Không phân biệt tiếng chính tiếng
phụ, 2 tiếng có vai trò bình đẳng về
Năm học 2010 - 2011
7
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
( giống: Đều là từ ghép gồm 2 tiếng
Khác:vd1 có tiếng chínhtiếng phụ)
? Quần áo,trầm bổngcó phân ra tiếng
chính ,tiếng phụ không?
? Từ ghép đẳng lập có cấu tạo ntn?
Bài tập: Tìm 5 từ ghép mỗi loại
HĐ3: Hớng dẫn Hs tìm hiểu nghĩa của từ ghép
?So sánh nghĩa của 2 cặp từ :
Bà ngoại với bà
thơm phức với thơm?
(-Giống: cùng chỉ tính chất của sự vật ,đặc tr-
ng về mùi vị
-Khác :+Thơm phức: chỉ mùi thơm đậm đặc ,

gây ấn tợng mạnh
+Thơm: chỉ mùi thơm nói chung)
GV :Nghĩa của bà,thơmrộng hơn của bà
ngoại,thơm phức
? So sánh ngiã của các từ :
-Quần áovới mỗi tiếngquần, áo?
- Trầm bổng với mỗi tiếng trầm, bổng?
(-Quần áo: chỉ chung cả quần , áo, khăn, mũ
- Quần, áo: chỉ từng sự vật riêng lẻ
- Trầm bổng:chỉ âm thanh lúc thấp , lúc cao,
khi rõ, khi văng vẳng.
- Trầm, bổng: chỉ từng cao độ cụ thể
? Từ ghép đẳng lập có nghĩa ntn?
HĐ4:Hớng dẫn Hs luyện tập
Đọc yêu cầu bài tập
? Xếp các từ ghép dới đây vào bảng phân loại?
Gọi 2Hs lên bảng làm
Hs nhận xét
Đọc yêu cầu bài tập 2
? Tạo từ ghép chính phụ?
Đọc yêu cầu bài tập 3
Phân nhóm Hs làm bài tập 2-3.
mặt ngữ pháp => từ ghép đẳng lập
2- Bài học
Ghi nhớ3 sgk/tr14
II-Nghĩa của từ ghép
1-Ví dụ 1:
a-Bà ngoại với bà
(-Giống: cùng chỉ ngời phụ nữ lớn
tuổi,đáng kính trọng-chỉ ngời phụ nữ

sinh ra cha ,mẹ
- Khác : bà ngoại chỉ ngời phụ nữ sinh
ra mẹ.)
Từ ghép chính phụ có tính chất phân
nghĩa; nghĩa của từ ghép hẹp hơn
nghĩa của tiếng chính
Ví dụ2:
a-Quần áovới quần, áo
b- trầm bổng với trầm, bổng
2-Bài học
*Ghi nhớ : sgk/ tr
IV-Luyện tập
Bài tập 1:
Từ ghép chính phụ Từ ghép đẳng
lập
Lâu đời suy nghĩ
Xanh ngắt chài lới
Nhà máy ẩm ớt
Nhà ăn đầu đuôi
Cây cỏ
Cời nụ
Bài tập 2:
Bút chì , thớc kẻ, ma rào, làm quen,
ăn bám, trắng xóa, vui tai , nhát gan.
Bài tập 3:
- Núi sông , núi đồi
Năm học 2010 - 2011
8
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
Hs trong lớp nhận xét

Đọc yêu cầu bài tập 4
? Tại sao có thể nói :một cuốn sách, một
cuốn vởmà không thể nói một cuốn sách
vở?
a- Có phải mọi thứ hoa có màu hồng đều
gọi là hoa hang không?
b- Em Nam nói :Cái áo dài của chị em
ngắn quá!nói nh thế đúng không? Tại
sao?
C,d:Hớng dẫn Hs về nhà làm tiếp
? So sánh nghĩa của các từ ghép :mát
tay,nóng lòngvới nghĩa của những tiếng
tạo nên chúng?
? Phân tích cấu tạo của từ ghép có 3 tiếng?
- mặt mũi , mặt mày
- Ham thích(muốn), ham mê
- Học hành, học hỏi
- Xinh đẹp, xinh tơi
- Tơi đẹp , tơi non
Bài tập 4:
- Vì sách và vở là những danh từ
chỉ sự vật tồn tại dới dạng cá thể,có thể
đếm đợc
- S ách vở : Từ ghép đẳng lập có ý
nghĩa khái quát, tổng hợp nên không
thể đếm đợc. Vì vậy không thể nói
Bài tập 5:
a- Không phải,vì:
- Hoa hồng : là 1 loại hoa
- Có nhiều loại hoa màu hồng nhng

không gọi là hoa hồng nh : hoa giấy ,
hoa dâm bụt, dong riềng
b- Nói nh Nam là đúng, vì:
-Aó dài là 1 loại áo( nh áo sơ mi)
- Cái áo dài bị ngắn so với chiều cao
của chị Nam
Bài tập 6:
- Mát tay: chỉ những ngời có kinh
nghiệm hoặc chuyên môn giỏi
VD:Chị ấy nuôi lợn rất mát tay
Ngời bác sĩ ấy mát tay lắm.
- Còn nghiã của các tiếng thì khác
hẳn:
+mát : trái nghiã với nóngchỉ
cảm giác về nhiệt độ
+tay: chỉ bộ phận của cơ thể ngời
Bài tập 7:
Máy hơi nớc


Than tổ ong


Bánh đa nem


Năm học 2010 - 2011
9
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
4.Củngcố

?So sánh cấu tạo và ý nghĩa của từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập
Từ ghép chính phụ Từ ghép đẳng lập
Cấu tạo Có tiếng chính , tiếng phụ; tiếng
chính đứng trớc , tiếng phụ đứng
sau
Không có tiếng chính , tiếng phụ; các
tiếng bình đẳng về ngữ pháp
Y nghĩa Nghĩa hẹp hơn , cụ thể hơn
nghĩa của tiếng chính
Nghĩa chung hơn , khái quát hơn
nghĩa các tiếng
5.HDVN:
Học bài, làm bài tập sgk
Chuẩn bị bài :Liên kết trong văn bản

Ngày dạy :28 /08 /2010
Tiết 4: liên kết trong văn bản
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giúp HS thấy muốn đạt đợc mục đích giao tiếp thì văn bản phải có
tính liên kết. Sự liên kết ấy đợc thể hiện trên cả hai mặt : hình thức ngôn ngữ và nội
dung ý nghĩa
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng vận dụng những kiến thức đã học để bớc đầu xây dựng
đợc văn bản có tính liên kết
- T tởng: Giáo dục HS ý thức tự giác trong học tập
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
Bảng phụ ghi đoạn văn và bài tập
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1:34 7a2:38
2- Kiểm tra:
? ở lớp 6 các em đã đợc tìm hiểu về văn bản. Em hãy nhắc lại thế nào là văn bản? Văn

bản có tính chất gì?
Yêu cầu: Văn bản là chuỗi lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhất ,có liên kết
mạch lạc, vận dụng phơng thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp
3- Bài mới
HĐ 1: Giới thiệu bài : Chuyển ý từ phần kiểm tra
Ta sẽ không hiểu đợc một cách cụ thể về văn bản cũng nh khó có thể tạo lập đợc
những văn bản tốt nếu chúng ta không tìm hiểu kĩ về 1 tính chất quan trọng nhất
của văn bản .Đó là tính liên kết trong văn bản
HĐ2:Hớng dẫn Hs tìm hiểu liên kết
Gọi Hs đọc vd trong bài tập 1-sgk
Sử dụng đoạn văn mẫu vd1
I-Liên kết và ph ơng tiện liên kết trong
văn bản
1-Tính liên kết của văn bản
Năm học 2010 - 2011
10
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Nếu bố En-ri cô chỉ viết mấy câu sau thì
En-ri-cô có thể hiểu điều bố muốn nói ch-
a?
(cha thể hiểu)
Hs đọc mục b
? Lí do viết đoạn văn khó hiểu ?
(+ Câu văn viết cha đúng ngữ pháp
+ Câu văn có nội dung cha thật rõ ràng
+ Giữa các câu cha có sự liên kết)
? Vậy văn bản có nội dung dễ hiểu đòi hỏi
phải có điều gì?
Hs đọc ghi nhớ1
GVgiải thích:- liên:liền

-kết: nối, buộc
liên kết: nối liền , gắn bó với nhau
? Đọc kĩ đoạn văn trên và cho biết do
thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu?
? Hãy sửa lại đoạn văn để En-ri-cô hiểu đ-
ợc ý của bố?
(-nghiêm khắc phê bình
- nhắc lại kỉ niệm- công ơn của mẹ
-chỉ rõ nỗi đau mất mẹ
-khuyên con-kiên quyết với con)
? Đọc các câu văn b và chỉ sự thiếu liên
kết của chúng ?(gợi ý: So với văn bản gốc
ngời viết chép thiếu hay sai từ ngữ cụ thể
nào )
? Hãy sửa lại để thành 1 đoạn văn có ý
nghĩa?
? Vì sao do chép thiếu còn bây giờ và
chép nhầm chữ con =đứa trẻ mà văn
bản lại trở nên rời rạc?
(Bởi nó là các từ ngữ làm phơng tiện liên
kết câu )
Gv : còn bây giờ nối với cụm từ một
ngày kiathời gian. con lặp lại từ con
ở câu2 để nhắc lại đối tợng.
? Từ hai vd trên em thấy 1 văn bản có tính
liên kết trớc hết phải có điều kiện gì?
Cùng với điều kiện ấy ,các câu trong văn
bản phải sử dụng các phơng tiện gì?
Hs đọc ghi nhớ
HĐ2: Hớng dẫn Hs luyện tập

Bảng phụ ghi bài tập 1
Ví dụ a : sgk
Ví dụ b :
- Giữa các câu văn cha có sự liên kết
Một văn bản muố hiểu đợc phải có
sự liên kết
*Ghi nhớ 1
2- Phơng tiện liên kết trong văn bản
Ví dụ1a:
-Thiếu ýcha có sự liên kết về nội
dung
Ví dụ2b:
-Giữa câu1và 2 thiếu còn bây giờ
- Chép nhầm chữ con thành đứa trẻ
Thiếu phơng tiện để liên kết các câu
văn
- phải có sự liên kết về nội dung ý nghĩa
- phơng tiện ngôn ngữ ( từ ,câu)
*Bài học: Ghi nhớ sgk/ tr18
II.Luyện tâp
Bài tập 1: Sắp xếp các câu văn theo thứ
Năm học 2010 - 2011
11
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
Yêu cầu bài tập 1
Hs làm
Đọc yêu cầu bài tập 2
Thảo luận nhóm
Đại diện nhóm trình bày
Đọc yêu cầu bài tập 3

Hs lên điền
Đọc yêu cầu bài tập 4
tự hợp lí
Thứ tự sắp xếp lại nh sau:
câu1- 4- 2- 5- 3
Bài tập 2:
Các câu văn cha có sự liên kết vì nội
dung ( các ý ) không ăn nhập với nhau
(chúng không nói về cùng 1 nội dung)
Bài tập 3: Điền từ ngữ thích hợp :
Bà, bà, cháu, bà, bà, cháu, thế là
Bài tập 4: Giải thích
Câu1 : Nói về mẹ
Câu2: Nói về con
Câu3: Đứng tiếp sau kết nối hai câu
trên thành một thể thống nhất ,làm cho
toàn đoạn văn trở nên liên kết chặt chẽ
với nhau
4.Củngcố
? Liên kết trong văn bản có vai trò gì?
5.HDVN:
Học bài, làm bài tập sgk
Chuẩn bị bài :Cuộc chia tay của những con búp bê

Ngày dạy : 30 / 08 /2010
Tiết 5 :Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giáo viên giúp HS thấy đợc những tình cảm chân thành và sâu
nặng của hai em bé trong câu chuyện . Cảm nhận đợc nỗi đau đớn xót xa của những

bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh và biết thông cảm chia sẻ với
những bạn ấy.
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phân tích truyện :Kể chuyện ở ngôi thứ
nhất , miêu tả ,phân tích tâm lí nhân vật.
- T tởng: Giáo dục HS lòng cảm thông , chia sẻ với cuộc đời của những ngời
bất hạnh , biết chân trọng tình cảm gia đình.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
- Tranh vẽ minh họa1: Sgk .
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1: 34 7a2:38
Năm học 2010 - 2011
12
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
2- Kiểm tra:
? Qua 2 văn bản Cổng trờng mở ra và Mẹ tôi em cảm nhận về hình ảnh ngời
mẹ ntn?
Yêu cầu : Ngời mẹ yêu thơng , lo lắng cho con, hi sinh tất cả vì con
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài : Trong cuộc sống của chúng ta có nhiều ngời gặp hoàn cảnh éo
le, bất hạnh: Có ngời phải chịu nỗi khổ về vật chất , có ngời phải gánh chịu những nỗi
đau về tinh thần . Câu chuyện Cuộc chia tay sẽ cho chúng ta chứng kiến hoàn
cảnh bất hạnh của 2 bạn nhỏ và đặc biệt hơn là những tình cảm trong sáng, vị tha, cao
đẹp của họ giành cho nhau .
HĐ2:HD hs tìm hiểu chung.
GV giới thiệu vài nét về tgiả
? Đây là văn bản nhật dụng viết về vấn đề
gì?
GV giới thiệu tác phẩm
Gv nêu yêu cầu đọc:
Gv đọc mẫu- gọi Hs đọc tiếp. Nhận xét .

Hớng dẫn Hs tìm hiểu từ khó trong phần
chú thích SGK.
Gv : có 3 sự việc đợc lần lợt kể trong cuộc
chia tay này
? Hãy xác định các sự việc trên trong văn
bản?
? Hai bức tranh trong sgk minh họa cho
các sự việc nào của truyện ?
HĐ 4: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản
? Búp bê có ý nghĩa ntn trong cuộc sống
của hai anh em Thành và Thủy?
? Vì sao phải chia tay búp bê?
( Bố mẹ chia tay)
? Hình ảnh Thủy và Thành hiện lên ntn
khi mẹ ra lệnh chia đồ chơi?
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả: Khánh Hoài
b. Tác phẩm
Văn bản: nhật dụng
Đề tài: Gia đình
Truyện đợc giải nhì trong cuộc thi thơ
văn viết về quyền trẻ em năm 1992
2Đọc , hiểu chú thích, bố cục
a. Đọc: Phân biệt rõ lời kể , đối thoại,
diễn biến tâm lí nhân vật ngời anh,em
khi ở nhà ,ở lớp
b.Chú thích:
-Ráo hoảnh: khô ko có 1 chút nớc nào
- Võ trang: trang bị để chiến đấu

c-Bố cục :3 phần
- Từ đầu hiếu thảo nh vậy:chia búp
bê
- Tiếp trùm lên cảnh vật: chia tay
lớp học
- Còn lại: chia tay anh em
III. Tìm hiểu văn bản
1-Cuộc chia tay búp bê
- Đồ chơi thân thiết ; gắn liền với tuổi
thơ của hai anh em
Thủy:
+ Run lên bần bật
+Cặp mắt tuyệt vọng
+ Hai bờ mi sng mọng lên vì tuyệt vọng
Thành:
+ Cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng
Năm học 2010 - 2011
13
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Các chi tiết đó cho thấy hai anh em
Thành và Thủyđang trong tâm trạng ntn ?
? Cuộc chia tay búp bê diễn ra ntn?
Thành , Thủy có thái độ ntn?
? Vì sao Thủy giận dữ rồi lại vui vẻ?
(Thủy giận dữ vì không chấp nhận chia
búp bê)
? Hình ảnh 2 con búp bê của hai anh em
Thành Thủy luôn đứng cạnh nhau mang ý
nghĩa tợng trng là gì?
? Theo em vì sao Thành , Thủy không thể

mang búp bê chia ra?
( Búp bê gắn với gia đình sum họp , là kỉ
niệm tuổi thơ, là hình ảnh anh em ruột
thịt)
Đọc phần đọc thêm
khóc
+ Nớc mắt cứ tuôn ra nh suối
Hai đứa trẻ buồn khổ đau xót và bất
lực.
- Hai con quàng tay lên vai nhau,
ghé đầu vào nhau thân thiết
Tình anh em bền chặt không gì có
thể chia rẽ
* Luyện tập
Trách nhiệm của bố mẹ
4.Củng cố:
? Vì sao hai anh em Thành ,Thủy phải chia búp bê?
? Cuộc chia tay búp bê có ý nghĩa gì?
5.HDVN:
Học bài,soạn tiếp bài: Cuộc chia tay của những con búp bê
Ngày dạy : 31 / 0 8 /2010
Tiết 6 : cuộc chia tay của những con búp bê
( Khánh Hoài)
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức:Tiếp tục phân tích để Hs thấy rõ cuộc chia tay của hai an hem với
lớp học.
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng kể chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật .
- T tởng: Giáo dục ý thức gia đình.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
- Bảng phụ ghi chi tiết

- Tranh minh họa 2 sgk.
- Bài tập trắc nghiệm.
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1: 34 7a2:38
2- Kiểm tra:
Năm học 2010 - 2011
14
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Vì sao phải chia búp bê? Búp bê gắn với cuộc sống của hai anh em Thành và
Thủy ntn?
Yêu cầu: - Bố , mẹ li hôn . Búp bê gắn với ngày hai anh em ở bên nhau
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài : Gv hệ thống kiến thức tiết 1: Tìm hiểu văn bản, phân tích cuộc
chia tay củanhững con búp bê. Hôm nay chúng ta phân tích cuộc chia tay với lớp học;
cuộc chia tay của hai anh em
HĐ2:.Hớng dẫn tìm hiểu văn bản
? Tại sao khi đến trờng học Thủy lại bật
lên tiếng khóc thút thít nơi ghi niềm vui
phải chia xa?
? Chi tiết cô giáo ôm chặt lấy Thủy
nói: cô biết chuyện rồi, cô thơng em
lắm, các bạn cùng lớp sững sờ khóc thút
thít có ý nghĩa gì?
? Các chi tiết sau đây có ý nghĩa gì? cô
giáo tái mặt giàn giụabọn trẻ khóc mỗi
lúc một to hơn Diễn tả sự ngạc nhiên
niềm thơng xót.
? Cảm nghĩ của em trớc cuộc chia tay đầy
nớc mắt này?
HS tự bộc lộ: căm ghét cảnh gia đình chia

li
? Tại sao khi dắt em ra khỏi trờng Thành
lại kinh ngạc Thấy mọi ngời đi lại bình
thờng và nắng vẫn vàng ơm trùm lên cảnh
vật?
Hs thảo luận
( Chi tiết nghệ thuật giàu ý nghĩa , Vì bố
mẹ bỏ nhau , Thành Thủy phải xa nhau .
Đó là bi kịch riêng của 1 gia đình, còn
dòng chảy thời gian , màu sắc cảnh vật
nhịp điệu cuộc sống vẫn diễn ra 1 cách tự
nhiên Tác giả chỉ rõ nỗi đau khổ)
? Lúc đồ đạc chất lên xe tải chuẩn bị cho
cuộc ra đi , hình ảnh Thủy hiện lên qua
những chi tiết nào?
? Em hiểu gì về Thủy qua những chi tiết
ấy?
? Lời nhắn của Thuỷ với anh trai về việc 2
con búp bê ko để nó xa nhau toát lên ý
nghĩa gì?
? Trong 3 ý nghĩa:
-Tình yêu những kỉ niệm tuổi thơ
- Lời nhắn nhủ ko đợc chia rẽ an hem
- Nhắc nhở mỗi gia đình và xã hội hãy vì
hạnh phúc của tuổi thơ
III Tìm hiểu văn bản
2. Cuộc chia tay với lớp học
- Nơi ghi niềm vui phải chia xa.
Thầy cô ,bạn bè, bản tin , cột cờ , chơi ô
ăn quan

- Thủy không còn đợc đi học
Cô giáo và các bạn đồng cảm với nỗi
bất hạnh của Thủy
- Thành cảm nhận đợc sự bất lực của
hai an hem
- Cảm nhận sự cô đơn của mình trớc sự
vô tình của ngời và cảnh vật
1- Cuộc chia tay của hai anh em
*Thủy:
- Mặt tái xanh nh tàu lá
- Chạy vội vào nhà ghì lấy búp bê
- Khóc nấc lên ,nắm tay
- Đặt con em nhỏ quàng vào tay con vệ
sĩ.
Tâm hồn trong sáng , nhạy cảm thắm
thiết tình nghĩa với anh trai , chịu đựng
nỗi đau không đáng có.vừa thơng anh
vừa thơng cả những con búp bê, thà
mình bị chia lìa chứ ko để búp bê phảI
chia tay.
Năm học 2010 - 2011
15
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
Em hiểu theo ý nghĩa nào?
(Hs suy nghĩ thảo luận)
Hđ3: Hớng dẫn tổng kết
? Em học tập đợc gì từ cách kể chuyện của
tác giả trong văn bản này?
? Cuộc chia tay của những con búp bê là
câu chuyện về những cuộc chia tayTheo

emđó có phải là cuộc chia tay bình thờng
ko? Vì sao?
? Có cách nào tránh đợc nỗi đau ko đáng
có nh Thành và Thủy?
( Gia đình phải đoàn tụ)
? Văn bản này gửi đến chúng ta thông
điệp nào?
? Câu chuyện gợi cho em suy nghĩ gì về
tình cảm ruột thịt của con ngời?
Hs đọc ghi nhớ
HĐ 4 hớng dẫn hs luyện tập
Bảng phụ ghi bài tập
Đọc yêu cầu bài tập
IV-Tổng kết
1-Nghệ thuật:
Kể ngôi thứ nhất, chân thật ,cảm động
2-Nội dung:
Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm
động
- Tổ ấm gia đình vô cùng quí giá và
quan trọng , mọi ngời cần trân trọng và
bảo vệ
Ghi nhớ : sgk/ tr
IV-Luyện tập
Bài tập 1:Nỗi bất hạnh của Bé Thủy
trong câu chuyện
A- Xa ngời anh trai thân thiết
B- Xa ngôi nhà của tuổi thơ
C- Không đợc tiếp tục đến trờng
D- Gồm tất cả những ý trên

4.Củngcố
GVkhái quát bài:
Đọc ghi nhớ sgk
5.HDVN:
Học bài, kể tóm tắt chuyện
Tìm hiểu ca dao dân ca
Chuẩn bị bài :Những câu hát về tình cảm gia đình.

Ngày dạy : 4 / 9 /2010
Tiết 7: bố cục trong văn bản
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giúp HS hiểu rõ:
Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản. Trên cơ sở đó có ý tức xây dựng bố cục .
Thế nào là bố cục rành mạch và hợp lí để bớc đầu xây dựng đợc những bố cục rành
mạch , hợp lí cho các văn bản.
- Kĩ năng:Rèn kỹ năng nhận thức và xây dựng dạng bố cục 3 phần trong văn
bản
Năm học 2010 - 2011
16
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
- T tởng:Giáo dục HS biết trình bày ,sắp xếp ý tứ , lời nói( viết) có hiệu quả
trong giao tiếp
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
Bảng phụ ghi bài tập luyện tập
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1: 34 7a2: 38
2- Kiểm tra:
? Liên kết trong văn bản là gì? Để văn bản có tính liên kết ta phải làm gì?
Yêu cầu: - Là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản, làm cho văn
bản trở nên có nghĩa , dễ hiểu.

- Ngời viết phải làm cho nội dung của các câu , các đoạn thống nhất và gắn bó
chặt chẽ với nhau.
-Phải biết kết nối các câu , các đoạn đó bằng những phơng tiện ngôn ngữ ( từ ,
câu) thích hợp.
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài : Trong việc tạo lập văn bản ta cần phải chuẩn bị sắp xếp các ý ,
các phần để bài văn có trình tự rành mạch và hợp lí
HĐ2:Gv HD Hs tìm hiểu phần 1
? Phải viết 1 lá đơn xin ra nhập đội , em
hãy cho biết trong lá đơn ấy phải ghi
những nội dung gì?
? Nội dung trong đơn có cần sắp xếp theo
một trật tự không?
? Có thể tùy thích muốn ghi nội dung nào
trớc cũng đợc không?
Gv : Sự bố trí sắp xếp nội dung ý tứ trong
1 văn bản theo 1 trình tự gọi là bố cục .
? Vậy em hiểu ntn về bố cục trong 1 văn
bản?
Đọc 2 VD trong sgk
? Hai câu chuyện trên đã sắp xếp các phần
các đoạn theo một trình tự cha, so với văn
bản kể trong ngữ văn lớp 6? Tại sao?
? Văn bản kể gồm mấy đoạn văn ? (2
đoạn)
? Các câu văn trong đoạn có tập trung
quanh 1 ý thống nhất không?
? ý của đoạn này có phân biệt đợc với ý
đoạn kia không?
I-Bố cục và những yêu cầu về bố cục

trong văn bản
1. Bố cục của văn bản
Đơn xin ra nhập đội
(quốc hiệu , tên đơn , gửi ai? Ai gửi
đơn? lí do gửi, lời hứa hẹn , cảm ơn
Ngày tháng năm , ngời viết kí và ghi rõ
họ tên)
-Văn bản không đợc viết tùy tiện , phải
có sự sắp xếp (bố cục) rõ ràng hợp lí.
* KL: Bố cục là sự bố trí ,sắp xếp các
phần , các đoạn theo 1 hệ thống rành
mạch và hợp lí
2. Những yêu cầu về bố cục trong văn
bản
a- Ví dụ: sgk/tr29
b- N hận xét:
- Các câu văn cơ bản giống nhau
- Văn bản a, b viết tùy tiện không có
bố cục
Năm học 2010 - 2011
17
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
(ko , ý đoạn này nhập nhằng sang ý đoạn
khác, khó phân biệt đợc cụ thể khó tiếp
nhận)
? Bố cục đợc coi là rành mạch hợp lí khi
nào?
? Văn bản 2 gồm mấy đoạn văn ? Nội
dung của mỗi đoạn có thống nhất không ?
( có)

( VB2 gồm 2 đoạn :- Đoạn 1 nói về anh
hay khoe mà cha khoe đợc.
- Đoạn 2 : anh ta đã khoe đợc )
? Cách kể này có nêu bật đợc ý nghĩa phê
phán và làm cho ngời đọc buồn cời ko? Vì
sao?
(ko, ko gây đợc sự bất ngờ thú vị do sự sắp
đặt các câu các ý so với văn bản gốcý
nghiã phê phán bị giảm theo)
? Yêu cầu về bố cục trong văn bản?
( Bố cục phải đợc sắp xếp theo thì văn
bản mới đạt đợc mục đích giao tiếp cao
nhất)
? Hãy nêu nhiệm vụ của 3phần :MB, TB ,
KB trong văn bản miêu tả và tự sự?
(Miêu tả: MB: Giới thiệu cảnh đợc MT
TB: Tả cảnh vật chi tiết theo TT
KB: Cảm tởng về cảnh vật
Tự sự: MB: Giới thiệu chung về nhân
vật,sự việc
TB: Kể lại diễn biến của sự việc
KB: Cảm tởng về cảnh vật
Gv cho Hs thảo luận câu hỏi b,c,d sgk
Gv lu ý: Bố cục 3 phần có khả năng giúp
văn bản trở nên rành mạch và hợp lí
Gọi hs đọc ghi nhớ sgk
HĐ3: HD Hs làm bài tập
Đọc yêu cầu bài tập
? Ghi lại bố cục truyện :Cuộc chia tay
của những con búp bê?

? Bố cục ấy ,theo ý em đã rành mạch cha?
có thể kể lại câu chuyện ấy theo một bố
cục khác đợc ko?
( Rồi. Nhng cũng ko hẳn là bố cục duy
nhất và ko phải bao giờ cũng là bố cục
gồm 3 phần theo kiểu tập làm văn có
thể kể lại câu chuyện ấy 1 cách sáng tạo
theo cách bố cục khác miễn là vẫn bảo
- Văn bản trong sgk ngữ văn 6 viết có
bố cục rõ ràng chặt chẽ.
* KL: nôị dung phải thống nhất chặt
chẽ với nhau
- Giữa cácphần các đoạn phải có sự
phân biệt rạch ròi
- Trình tự sắp xếp hợp lí
3. Các phần của bố cục
Ghi nhớ sgk/tr 30
II-Luyện tập
Bài tập 2: Ghi lại bố cục : Cuộc chia
tay của những con búp bê
a-MB: Giới thiệu
b- TB:
- Đoạn viết về tình cảm của hai anh em
trớc kia
- Đoạn tiếp theo việc chia đồ chơi
- Cuộc chia tay cô giáo và các bạn
- Cuộc chia tay của 2 anh em
c- KB: Cuộc chia tay kết thúc.
Năm học 2010 - 2011
18

Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
đảm sự rành mạch và hợp lí)
Đọc yêu cầu bài tập 3 ghi ở bảng phụ
? Bố cục trên đã rành mạch và hợp lí cha?
Vì sao?
? Bổ sung thêm điều gì?
Gv : Để bố cục hợp lí cần sắp xếp theo
trật tự khoa học
Bố cục rành mạch hợp lí
Bài tập 3:
Bố cục cha rành mạch hơp lí : đoạn 1,2
TB mới chỉ kể lại việc tốt cha phải
báo cáo kinh nhiệm
MB: Lời chào mừng
Giới thiệu họ tên, giới hạn đề tài báo
cáo.
TB: Kinh nghiệm học tập ở lớp, ở nhà,
cuộc sốngkết quả học tập tiến bộ
KB: Nguyện vọng muốn đợc nghe các
ý kiến trao đổi góp ý cho bản báo cáo
Chúc hội nghị thành công
4.Củngcố
Đọc ghi nhớ
5.HDVN:
Học thuộc ghi nhớ sgk, làm bài tập sgk
Chuẩn bị bài :Mạch lạc trong văn bản

Ngày dạy : 4 / 9 /2010
Tiết 8: mạch lạc trong văn bản
A- Mục tiêu bài học

- Kiến thức:Giúp HS có những hiểu biết bớc đầu về mạch lạc trong văn bản và
sự cần thiết phảI làm cho văn bản có mạch lạc , ko đứt đoạn quẩn quanh.
- Kỹ năng : vận dụng những kiến thức để tạo tính mạch lạc trong các bài tập
làm văn.
- T tởng:Giáo dục HS tính chuyên cần trong môn học.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
Bảng phụ ghi đoạn văn
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định : 7a1: 34 7a2: 38
2- Kiểm tra:
Năm học 2010 - 2011
19
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Thế nào là bố cục trong văn bản? Những yêu cầu về bố cục trong văn bản?
Yêu cầu: - Là sự bố trí , sắp xếp các câu ,các đoạn trong văn bản theo 1 trình tự hợp lí.
- Nội dung các phần phải thống nhất , có sự phân biệt rạch ròi , đạt đợc mục đích
giao tiếp.
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài : Trong 1 văn bản các ý , các câu phảI sắp xếp theo 1 trình tự hợp
lí. Đó là mạch lạc trong văn bản. Vậy yêu cầu và điều kiện của 1 văn bản mạch lạc là
gì?
HĐ2:Hớng dẫn Hs tìm hiểu liên kết
? Giải thích nghĩa đen của từ mạch
lạc ?
( trôi thành dòng , thành mạch)
? Mạch lạc trong văn bản có những tính
chất gì
trong các tính chất kể dới đây:
đọc 3 tính chất
( có cả 3 tính chất đó)

? Có ngời cho rằng trong văn bản , mạch
lạc là sự tiếp nối các câu , các ý theo 1
trình tự hợp lí? E m có tán thành ý kiến đó
ko? Vì sao?
Đọc phần 2
? Hãy cho biết toàn bộ sự việc trong văn
bản xoay quanh sự việc chính nào ?
( Các sự việc trên đều liên quan đến chủ
đề : Sự chia tay đợc thể hiện thống
nhất ,trôi chảy, liên tục qua các phần , các
đoạn )
? Sự chia tay và những con búp bê
đóng vai trò gì trong truyện?
( sự việc chính)
? Hai anh em Thành, Thủy đóng vai trò gì
trong truyện? ( nhân vật chính)
Đọc phần 2b
? Các từ ngữ : chia tay, chia đồ chơi, chia
đi, chia rẽ, xa nhaucứ lặp đi , lặp lại
trong bài
Theo em đó có phải là chủ đề liên kết các
sự việc nêu trên thành 1 thể thống nhất
ko? ( có)
? Đó có thể xem là mạch lạc của văn bản
ko?
? Trong văn bản Cuộc chia tay có
đoạn kể việc hiện tại , quá khứ, ở nhà, ở tr-
ờng , hôm qua , sáng nay. Hãy cho biết
I-Mạch lạc và những yêu cầu về
mạch lạc trong văn bản

1-Mạch lạc trong văn bản
- Mạch lạc trong văn bản là sự tiếp nối
các ý , các câu theo 1 trình tự hợp lí
2- Điều kiện để một văn bản có tính
mạch lạc
a-Nội dung truyện luôn luôn bám sát đề
tài , luôn luôn xoay quanh 1 sự việc
chính và những nhân vật chính
b-Các từ ngữ ,các chi tiết lặp đều phản
ánh chủ đề
Đó là sự mạch lạc của văn bản
-Mỗi văn bản mạch lạc khi các đoạn
liên hệ với nhau về ko gian, to gian, tâm
lí, ý nghĩa.
Năm học 2010 - 2011
20
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
các đoạn ấy đợc nối với nhau theo mối
liên hệ nào?trong các mối liên hệ dới đây:
-Liên hệ thời gian
-Liên hệ không gian
-Liên hệ tâm lí( nhớ lại)
- Liên hệ ý nghĩa ( tơng đồng , tơng phản)
? Những mối liên hệ giữa các đoạn ấy có
tự nhiên hợp lí ko?
( có, VB có sự mạch lạc)
? Điều kiện để văn bản có tính mạch lạc là
gì?
Gv: Đó là cách làm cho mạch văn hiện lên
dần dần. Tác giả dẫn dắt chúng ta theo 1

con đờng ko bị quẩn quanh hay đứt đoạn)
Hs đọc phần ghi nhớ
HĐ3: Hớng dẫn Hs luyện tập
Yêu cầu bài tập 1
? Tìm hiểu tính mạch lạc của văn bản?
? Chủ đề xuyên suốt các phần , các đoạn ,
các câu của văn bản là gì?
Hs làm
Hớng dẫn về nhà làm phần b
Đọc yêu cầu bài tập 2
Thảo luận nhóm
Đại diện nhóm trình bày
c-Các phần ,các đoạn các câu trong văn
bản đợc tiếp nối theo 1 trình tự rõ ràng,
hợp lí
Bài học:
- Các phần ,các đoạn , các câu đều
hớng về 1 đề tài.
- - nt đợc tiếp nối theo 1
trình tự rõ ràng, hợp lí
: Ghi nhớ sgk/ tr32
II.Luyện tâp
Bài tập 1:
a- Văn bản Mẹ tôi
- Chủ đề: Lòng mẹ
- Bố cục: 2phần
+Lời giới thiệu của tôi nói lí do , mục
đích bố viết th, cảm xúc khi En-ri- cô
đọc th.
+Nội dung bức th đợc En-ri-cônhớ lại

Bố nhắc sự hỗn láo của En-ri-cô với mẹ
Sự hi sinh của mẹ dành cho En-ri-cô
Bố đặt giả định ngày mất mẹvà sự hối
hận đã muộn màng của con.
Bố yêu cầu nghiêm khắc từ nay ko lặp
lại lỗi, phải xin lỗi mẹ
`Tất cả các đoạn , các phần đều liên
kết trôi chảy gợi nhiều suy nghĩ cho
ngời đọc
Bài tập 2:
ý chủ đạo cuả truyệnlà cuộc chia taycủa
hai đứa trẻ , hai con búp bê. Nếu kể chi
tiết nguyên nhân của sự chia taycủa 2
ngời lớn thì ý chủ đạo bị phân tán ko có
sự thống nhất , mất đi sự mạch lạc
-
4.Củngcố
Năm học 2010 - 2011
21
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Tính mạch lạc trong văn bản là gì?
5.HDVN:
Học bài, làm bài tập sgk
Chuẩn bị bài :Những câu hát về tình cảm gia đình

Ngày dạy : 09/09 /2010 Ca dao , dân ca
Tiết 9 : những câu hát về tình cảm gia đình
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Hiểu đợc khái niệm ca dao , dân ca
Nắm đợc nội dung ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca dao , dân

ca. Những bài ca thuộc tình cảm gia đình và chủ đề tình yêu quê hơng , đất nớc , con
ngời
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng đọc thuộc, diễn cảm, phân tích ca dao, dân ca . Su tầm
ca dao
- T tởng: Giáo dục HS thấy đợc sự phong phú của ca dao, dân ca, yêu mến ca
dao , dân ca. Biết hát những bài dân ca quan họ Bắc Ninh.
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:
- Su tầm ca dao, dân ca với chủ đề trên ở địa phơng.
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định :(1') 7a1: 7a2:
2- Kiểm tra(5'):
? Trong những sự việc sau , sự việc nào ko đợc kể lại trong văn bản :Cuộc chia tay
của những con búp bê?
A- Cuộc chia tay của hai anh em C- Cuộc chia tay của ngời cha , ngời mẹ
B-Cuộc chia tay của hai con búp bê D- Cuộc chia tay của bé Thủy với cô giáo
và bạn bè.
? Kết thúc truyện , cuộc chia tay nào đẫ không xảy ra?
A- Cuộc chia tay của hai anh em C- Cuộc chia tay của ngời cha , ngời mẹ
B-Cuộc chia tay của hai con búp bê D- Cuộc chia tay của bé Thủy với cô giáo
và bạn bè.
? Văn bản này gửi đến chúng ta thông điệp gì?
Yêu cầu: Tổ ấm gia đình vô cùng quí giá và quan trọng, mọi ngời cần trân trọng và
bảo vệ.
3- Bài mới:
HĐ 1: Giới thiệu bài : (1) Ca dao,dân ca là bầu sữa tinh thần nuôi dỡng con ngời từ
thuở ấu thơ. Trong kho tàng ca dao, dân ca, những câu hát về tình cảm gia đình chiếm
Năm học 2010 - 2011
22
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
khối lợng khá phong phú. Nó diễn tả chân thực , xúc động những tình cảm vừa thân

mật ấm cúngvừa thiêng liêng của con ngời Việt Nam .
HĐ2(5'):HD hs tìm hiểu khái niệm.
? Em hiểu ca dao, dân ca là gì?
? Ca dao là gì?
? Đọc 1 số bài ca dao mà em biết?
? Dân ca? Cho VD?
( Quan họ, chèo, lí, hò, hát ví, hát ru, hát
xoan Phú Thọ, hát giặm Nghệ Tĩnh )
HĐ3(15):HD hs đọc
Gv nêu yêu cầu đọc:
Gv đọc mẫu- gọi Hs đọc tiếp. Nhận xét .
Hớng dẫn Hs tìm hiểu từ khó trong phần
chú thích SGK.
? Tại sao 4 bài ca dao khác nhau có thể
hợp thành 1 văn bản cùng chủ đề tình cảm
gia đình ?
HĐ 4(20): Hớng dẫn Hs phân tích
? Bài ca dao là lời của ai nói với ai?
( Là lời của ngời mẹ ru con nói với con)
? Căn cứ vào đâu em khẳng định nh vậy?
( Thông qua tiếng gọi : con ơi)
? Biện pháp nghệ thuật nào đợc sử dụng
trong bài?
? Lời ví von ấy đặc sắc ntn?
? Bài ca dao ấy muốn khẳng định điều gì?
GVphân tích
? Tìm những câu ca dao nói về công cha
nghĩa mẹ? ( công chaơn cha)
Hs đọc bài 2
? Bài ca dao số 2 là lời nói và tâm trạng

của ai? Nói với ai?
( tâm trạng và nỗi niềm của ngời con gái
lấy chồng xa quê nói với mẹ và quê mẹ)
? Tâm trạng đó diễn ra trong thời gian và
không gian nào?
I-Tìm hiểu chung:
1- Khái niệm về ca dao, dân ca
- Ca dao, dân ca là những bài thơ , bài
hát trữ tìnhdân gian của quần chúng nd
do nd sáng tác, trình diễn và lu hành
truyền miệng trong dân gian từ đời này
qua đời khác. Diễn tả đời sống tâm hồn,
t tởng tình cảm của nd.
- Ca dao là phần lời của bài ca .
- Dân ca là phần lời kết hợp với âm
nhạc dân gian ( còn gọi là các làn điệu)
2-Đọc , hiểu chú thích, bố cục
1-Đọc: Giọng nhẹ nhàng , tình cảm,
chú ý vần chân , vần lng.
2-Chú thích:
- Cù lao chín chữ
- Nuộc lạt
3-Bố cục :
- Văn bản gồm 4 bài ca dao, dân ca
II.Tìm hiểu văn bản
1-Bài ca dao 1
- Diễn tả tình cảm bằng lời hát ru
- Biện pháp so sánh tinh tế
Khẳng định công lao to lớn của cha
mẹ đối với con cái.

Biểu lộ lòng biết ơn sâu nặng của con
cái với cha mẹ.
2- B ài ca dao 2

- Chiều chiều : thời gian cuối ngày
Năm học 2010 - 2011
23
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
? Không gian , thời gian ở đây có đặc
điểm gì?
? Tâm trạng con ngời đợc gợi ra trong
không gian , thời gian ấy thờng là 1 tâm
trạng ntn?
? Cảm nhận của em về lời ca:trông về
quê mẹ ?
Gv : giống mô típ thời gian quen thuộc:
chiều chiều
? Cảm nhận của em về bài ca dao?
? Em thuộc bài ca dao nào diễn tả nỗi nhớ
cha mẹ của những ngời đi xa?
Hs đọc bài3
? Bài ca dao là lời của ai ? Diễn tả điều gì?
( của con cháu , nỗi nhớ và sự kính trọng
đối với ông bà)
? Tình cảm đó đợc diễn tả ntn?
? Nét độc đáo trong cách diễn tả nỗi nhớ
đó là gì?
Hs đọc bài 4
? Trong bài ca 4 các từ ngời xa bác
mẹ , cùng thân có ý nghĩa ntn?

? Tình cảm anh em đợc cắt nghĩa trên
những cơ sở nào?
? Tình cảm anh em đợc ví ntn?
? Cách ví ấy cho thấy sự sâu sắc nào trong
tình cảm anh em ruột thịt?
? Tình anh em gắn bó còn có ý nghĩa gì
trong lời ca anh em hòa thuận 2 thân vui
vầy?
? Bài ca dao có ý nghĩa đề cao tình cảm
nào của con ngời? Nhắn nhủ điều gì về
tình cảm anh em?
? Tình anh em yêu thơng hòa thuận là nét
đẹp truyền thống đạo lí của nhân dân ta,
nhng trong truyện cổ tích lại có câu truyện
cây khế. Em nghĩ gì về điều này?
( thảo luận)
? Em cảm nhận đợc điều gì qua cách diễn
đạt và ý nghĩa của bài ca dao?
HĐ5(3): HD Hs tổng kết
? Nghệ thuật nổi bật trong bài ca dao này
là gì?
? Bốn bài ca dao hợp thành 1 văn bản tập
trung thể hiện tình cảm gia đình. Từ tình
cảm ấy em cảm nhận đợc vẻ đẹp cao quí
nào trong đời sống tinh thần của ND ta?
, lặp lại gợi buồn , nhớ
- Không gian: Ngõ sau- nơi kín
đáo , lẩn khuất , ít ngời qua lại
Tâm trạng buồn bã , cô đơn , tủi cực
- ẩn dụ:nỗi nhớ thơng đến xót xa

Diễn tả nỗi nhớ nhà, nhớ cha mẹ da
diết.
3-Bài ca dao 3
- Hình ảnh mộc mạc đơn sơ, cặp từ tăng
tiến:bao bấy
- Cách nói so sánh
Diễn tả nỗi nhớ thơng và niềm kính
trọng sâu sắc của con cháu đối với ông
bà tổ tiên mình.
4- Bài ca dao 4
- Đều có quan hệ máu mủ, ruột thịt
Tình anh em không thể chia cắt
Tình anh em gắn bó mang lại hạnh
phúc cho cha mẹ.
- Đề cao tình huynh đệ , đề cao
truyền thống đạo lí của gia đình
Việt Nam.
- Anh em đoàn kết vì tình ruột
thịt , vì mái ấm gia đình
*Bằng cách ví von so sánh , bài ca dao
đề cao tình cảm anh em và truyền thống
đạo lí , nhắn nhủ anh em đoàn kết vì
mái ấm gia đình.
III-Tổng kết
1-Nghệ thuật: Thơ lục bát, H/ả so
sánh, ẩn dụ mộc mạc , gần gũi , dễ
hiểu.
2- Nội dung: Coi trọng tình cảm gia
đình, ứng sử tử tế, thủy chung trong nếp
Năm học 2010 - 2011

24
Nguyễn Thị Phơng Lan - Ngữ văn 7 - THCS Nguyễn Đăng Đạo
Đọc ghi nhớ
HĐ6(3): HD Hs luyện tập
Đọc yêu cầu bài tập 1
? Tình cảm thể hiện trong 4 bài ca dao là
tình cảm gì? Nhận xét gì về những tình
cảm đó?
sốngvà trong tâm hồn dân tộc Việt
Nam.
IV- Luyện tập
Bài tập 1:
Cả 4 bài đều diễn tả tình cảm gia đình.
Đó là tình cảm biết ơn, kính trọng và
gắn bó với những ngời trong gia đình.
4.Củng cố:
Đọc lại ghi nhớ
5.HDVN: Học bài , thuộc 4 bài ca dao
Soạn bài: Những câu hát về tình yêu quê hơng , đất nớc
Ngày dạy : 09 /09 /2010
Tiết 10: những câu hát về tình yêu
quê hơng , đất nớc và con ngời
A- Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Giúp Hs cảm nhận đợc tình yêu quê hơng , đất nớc , con ngời;
niềm tự hào chân thành , tinh tế sâu sắc của nhân dân ta trớc vẻ đẹp của quê hơng , đất
nớcvà con ngời.
- Kĩ năng: Rèn kỹ năng đọc ca dao trữ tình , phân tích hình ảnh , nhịp điệu
trong ca dao.
- T tởng: Giáo dục HS tình yêu quê hơnh , đất nớc
B- Đồ dùng-Ph ơng tiện:

- T liệu ca dao, dân ca Việt Nam.
C-Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1- ổn định :(1') 7a1: 38 7a2: 35
2- Kiểm tra(5'):
? Bài ca dao công cha nh núi ngất trời là lời của ai? Nói với ai?
A- Lời của ngời con nói với cha mẹ. C- Lời của ngời mẹ nói với con.
B- Lời của ông nói với cháu. D- Lời của ngời cha nói với con.
Năm học 2010 - 2011
25