Quan niệm về Tài phán hành chính ở nước ta hiện nay

A.MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Nhà nước Xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt Nam là nhà nước của dân,
do dân, vì dân, quyền làm chủ về mọi mặt của nhân dân được Nhà nước
bảo đảm. Công dân , tổ chức có quyền khiếu nại với cơ quan nhà nước có
thẩm quyền khi có căn cứ để cho rằng có quyết định hành chính(QĐHC),
hành vi hành chính(HVHC) của cơ quan hành chính nhà nước hoặc người
có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước là trái pháp luật, xâm
phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Do vai trò , vị trí quan trọng của quyền khiếu nại, tố cáo trong đời
sống chính trị, xã hội, ngay từ khi ra đời, Đảng và Nhà nước ta đã chú ý đặc
biệt đến công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, cơ quan, tổ chức,
nên hoạt động giải quyết khiếu nại,tố cáo của Nhà nước ta ngày càng được
đổi mới và hoàn thiện. Điều này được phản ánh trước hết thông qua tổ chức
và hoạt động của hệ thống các cơ quan thanh tra nhà nước. Trong việc thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình, cùng với các cơ quan trong bộ máy
nhà nước, hệ thống thanh tra nhà nước đã góp phần đáng kể trong việc giải
quyết các khiếu nại hành chính. Bên cạnh đó, chúng ta vẫn phải thừa nhận
một thực tế là trong nhiều lĩnh vực thuộc đời sống xã hội vẫn còn tình trạng
thiếu dân chủ, kỷ cương lỏng lẻo, bộ máy nhà nước của chúng ta vẫn còn
cồng kềnh gây lãng phí ngân quỹ nhà nước, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo
còn chậm, chồng chéo, trùng lắp, hiệu quả chưa cao.
Nhằm đổi mới tổ chức, hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính, nhà
nước ta tiếp tục trao quyền giải quyết các KKHC cho các cơ quan hành
chính nhà nước, trong đó có TPHC. Hiện nay TPHC ở nước ta ngày càng
được coi trọng và có ý nghĩa sâu sắc, việc thiết lập hệ thống các cơ quan
TPHC để giải quyết các khiếu kiện hành chính ( KKHC) cũng đặt ra nhiều
vấn đề về lý luận và thực tiễn cần nghiên cứu
Bản thân còn là sinh viên ngồi trên ghế nhà trường- là người được thầy cô
giáo trực tiếp giảng dạy,trên cơ sở các kiến thức tiếp thu được trong quá
trình học tập,tôi mạnh dạn chọn đề tài "Quan niệm về Tài phán hành chính ở

nước ta hiện nay".
2. Mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài .
Thông qua việc nghiên cứu hệ thống pháp luật về TPHC trên phương diện lý
luận nhằm hệ thống hoá các lý luận về tài phán hành chính(TPHC). Đồng
thời làm rõ thực trạng về tổ chức và hoạt động TPHC ở Việt Nam. Đánh
giá các mặt tích cực và hạn chế trong việc tổ chức và hoạt động về TPHC
ở nước ta. Qua đó đề xuất các giải pháp nhằm đổi mới, hoàn thiện pháp luật
về TPHC ở nước ta.
3. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
Để hoàn thiện đề tài này tôi đi sâu vào nghiên cứu bằng các phương pháp
nhận thức khoa học cụ thể như: phương pháp so sánh, phương pháp tổng
hợp, thống kê; phương pháp phân tích đánh giá…
4. Kết cấu đề tài.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, Nội dung đề tài được chia làm hai chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về tài phán hành chính, thực trạng pháp luật
và thực hiện pháp luật về tài phán hành chính ở nước ta.
Chương 2: Vấn đề hoàn thiện mô hình tài phán hành chính ở nước ta.
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÀI PHÁN HÀNH CHÍNH . THỰC TRẠNG
PHÁP LUẬT VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TÀI PHÁN HÀNH
CHÍNH Ở NƯỚC TA
1.1. Cơ sở lý luận về tài phán hành chính
1.1.1. Khái niệm và tính chất cuả tài phán hành chính
1.1.1.1. Khái niệm tài phán hành chính
TPHC là một vấn đề luôn tồn tại và phát triển cùng với hoạt động quản lý
nhà nước. Đối với Việt Nam chúng ta, thuật ngữ “tài phán hành
chính” được sử dụng khá phổ biến trong khoảng thời gian hơn một thập niên
trở lại đây. Tuy nhiên, cho đến nay chúng ta vẫn chưa có định nghĩa pháp lý
về khái niệm này .
Có quan điểm cho rằng TPHC là hoạt động xét xử cuả Tòa án nhằm giải

quyết các tranh chấp hành chính phát sinh trong quá trình quản lý nhà nước.
Có quan điểm khác cho rằng TPHC là hoạt động giải quyết các tranh chấp
hành chính do cơ quan hành chính nhà nước thực hiện .Theo quan điểm này
thì hoạt động giải quyết khiếu nại cuả các cơ quan hành chính nhà nước
chính là hoạt động TPHC. Ngoài ra, hiểu theo quan điểm này hoạt động
TPHC cũng có thể là hoạt động cuả cơ quan có chức năng xét xử các tranh
chấp hành chính nhưng không phải là Tòa án mà là cơ quan thuộc bộ máy
hành pháp. Quan điểm này tách hoạt động hành chính nhà nước thành hai
mảng riêng biệt đó là hành chính chấp hành, điều hành (hành chính quản lý)
và hành chính tài phán (tài phán hành chính).
Như vậy, khái niệm tài phán rộng hơn khái niệm xét xử và không chỉ Tòa
án mới có quyền tài phán mà các cơ quan hành chính cũng có thể có quyền
tài phán. Điều đó có nghĩa là không nên đồng nhất khái niệm TPHC với
hoạt động xét xử cuả Tòa án, không nên đồng nhất TPHC với hoạt động xét
xử cuả Tòa án hành chính hoặc Tòa hành chính. Đồng thời cũng không
nên đồng nhất TPHC với hoạt động giải quyết các tranh chấp hành chính
cuả cơ quan hành chính nhà nước .Khái niệm TPHC trong đề tài này được
hiểu theo nghĩa này - tức là theo nghĩa rộng của khái niệm “ tài phán hành
chính ”.
1.1.1.2. Tính chất của tài phán hành chính
Một là, tính quyền lực nhà nước Quyền lực nhà nước thể hiện ở quyền quản
lý cuả Nhà nước đối với xã hội trên cơ sở pháp luật. Trong việc thực thi
quyền lực nhà nước về lĩnh vực TPHC, đó là thực hiện chức năng xét
xử. Đây là chức năng được sản sinh từ quyền tư pháp, một trong ba bộ phận
cấu thành cuả quyền lực nhà nước. Thông qua hoạt động giải quyết KKHC,
các chủ thể thực hiện hoạt động TPHC ban hành các phán quyết buộc các
đương sự phải thực hiện. Phán quyết cuả TPHC là phán quyết mang tính nhà
nước, chứa đựng quyền lực cuả Nhà nước và được Nhà nước bảo đảm thực
hiện bằng cữơng chế nhà nước.
Hai là, tính nhân đạo : Bản chất cuả Nhà nước ta là nhà nước cuả dân, do

dân và vì dân. Cơ quan TPHC được thành lập ở nước ta cũng là nhằm bảo vệ
lợi ích hợp pháp cuả nhân dân. Do đó, cơ quan TPHC cũng như cán bộ, công
chức trong cơ quan TPHC phải có thái độ đúng mực thể hiện bản chất tốt
đẹp của Nhà nước ta. Mặt khác, hiện nay chúng ta đang xây dựng nền kinh
tế thị trường theo định hướng XHCN. Hơn lúc nào hết TPHC phải bảo đảm
được tính nhân đạo XHCN để hạn chế đến mức thấp nhất các yếu tố tiêu cực
của kinh tế thị trường, phải tôn trọng con người, phục vụ con người, lấy
mục tiêu xây dựng một xã hội văn minh, nhân ái, nhân đạo làm kim chỉ nam
cho hoạt động cuả mình, bảo đảm cho mọi người khi tham gia tố tụng đều
được bình đẳng.
Ba là, tính trọng tài: Đây là một điểm đặc trưng nhất cuả TPHC. Để
bảo đảm đúng tính chất cuả TPHC với tư cách là một hoạt động mang tính
trọng tài, phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Phải bảo đảm sự độc lập: Độc lập cuả TPHC là điều kiện tiên quyết để
bảo đảm tính pháp quyền và công bằng trong hoạt động tài phán. Với tính
chất độc lập, cơ quan tài phán sẽ thực hiện chức năng cuả mình một cách
độc lập trên cơ sở đánh giá kỹ lưỡng các tình tiết theo quy định cuả pháp
luật mà không phải bị tác động bởi bất kỳ ảnh hưởng, cám dỗ, sức ép, mối
đe doạ hoặc can thiệp nào cho dù là trực tiếp hay gián tiếp.
Phải bảo đảm tính khách quan: Khách quan là một yếu tố thiết yếu để thực
hiện đúng đắn các hoạt động tài phán. Điều này không chỉ được thể hiện
thông qua các phán quyết mà còn phải được thể hiện trong cả quy trình để ra
được phán quyết.
Phải bảo đảm công bằng: TPHC là hoạt động trọng tàì, do đó tính công
bằng cuả hoạt động phải được đặt lên hàng đầu, công bằng là hạt nhân quan
trọng nhất của họat động tài phán vì chính do muốn có được sự công bằng
mà người ta đã chấp nhận một người thứ 3 đứng ra để phân
xử và nhờ có công bằng mà các phán quyết tài phán mới được các bên tự
giác thực hiện.
Bốn là, tính không vụ lợi: TPHC được đặt ra để giải quyết các tranh chấp

hành chính nhằm bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp cuả các cá nhân,
cơ quan, tổ chức trước sự xâm phạm hoặc đe doạ xâm phạm trái pháp luật
cuả quyền lực công. Mục đích cuả TPHC nhằm tạo ra một nền hành chính
trong sạch, phục vụ tốt lợi ích cuả Nhà nước cũng như cuả toàn xã hội. Do
đó, TPHC phải bảo đảm sự công tâm, trong sạch, không theo đuổi mục tiêu
lợi nhuận,không đòi hỏi người phục vụ phải trả thù lao. Đây chính là một
trong những đặc điểm cơ bản để phân biệt TPHC với các tổ chức tài phán
phi chính phủ hoặc các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh. Nếu như mục
tiêu cuả các tổ chức và hoạt động kinh doanh là lợi nhuận và phục vụ cho
những mục tiêu riêng cuả chủ sở hưũ thì TPHC chính lại được tổ chức
nhằm phục vụ xã hội. TPHC tồn tại vì xã hội, vì lợi ích cuả xã hội. Tính xã
hội, tính nhân dân cuả TPHC làm cho nó trở thành một tổ chức không vụ
lợi.
1.1.2. Vai trò của tài phán hành chính
1.1.2.1. Vai trò của tài phán hành chính trong hoạt động hành chính nhà
nước
Tại Việt Nam, quyền TPHC được giao trực tiếp cho các cơ quan hành chính
nhà nước. Đối với một số loại KKHC như: khiếu kiện quyết định xử phạt vi
phạm hành chính ( XPVPHC); khiếu kiện QĐHC, HVHC trong việc buộc
tháo dỡ nhà ở, công trình, vật kiến trúc kiên cố; khiếukiện việc cấp, thu hồi
giấy phép xây dựng… người khởi kiện có quyền lưạ chọn hoặc cơ quan
hành chính nhà nước hoặc Tòa án để giải quyết.
Thông qua hoạt động tài phán, Nhà nước có thể kiểm soát được hoạt động
quản lý, cụ thể là bằng công cụ TPHC Nhà nước huỷ bỏ các QĐHC trái
pháp luật, buộc cơ quan hành chính nhà nước, cán bộ công chức nhà nước
phải chấm dứt HVHC trái pháp luật. Thông qua TPHC Nhà nước có thể phát
hiện những khiếm khuyết cuả pháp luật hành chính, cuả bộ máy hành chính
nhà nước, từ đó có các giải pháp bổ sung, sưả đổi, chấn chỉnh cho phù hợp.
Thực hiện TPHC làm cho trách nhiệm cuả bộ máy hành chính nhà nước
được nâng cao, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tăng cường pháp chế XHCN

trong hoạt động quản lý nhà nước, góp phần nâng cao trách nhiệm, bổn phận
cuả cán bộ, công chức nhà nước trong việc thực thi công vụ.
Vai trò cuả cuả TPHC được quyết định bởi chức năng cuả cơ quan tài phán.
TPHC được Nhà nước tổ chức, thành lập để giải quyết các các KKHC.
TPHC là phương thức bảo đảm pháp chế và kỷ luật cuả nền hành chính nhà
nước, là biện pháp kiểm tra, giám sát hưũ hiệu hoạt động cuả cơ quan hành
chính nhà nước và cán bộ, công chức nhà nước, tránh các hành vi lạm
quyền, lộng quyền, trốn tránh trách nhiệm, hạn chế các hiện tượng tiêu cực,
cưả quyền, quan liêu trong bộ máy hành chính, góp phần làm lành mạnh
hoá nền hành chính nhà nước.
1..1.2.2. Vai trò cuả tài phán hành chính trong việc bảo vệ quyền dân
chủ cuả công dân
Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam là nhà nước cuả dân, do dân
và vì dân. Dân chủ vưà là mục tiêu, vưà là động lực, phương tiện hữu hiệu,
vừa là nội dung xuyên suốt công cuộc đổi mới đất nước. Nhân dân thiết lập
nên nhà nước bằng quyền bầu cử, ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân
dân các cấp. Nhân dân sử dụng quyền lực nhà nước cuả mình thông qua
Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp. Nhà nước XHCN Việt Nam là một
thiết chế dân chủ, quyền làm chủ cuả nhân dân không chỉ giới hạn trong lĩnh
vực chính trị mà còn được mở rộng trên tất cả các lĩnh vực khác cuả đời
sống xã hội. Mọi người có quyền tự do kinh doanh theo quy định cuả pháp
luật, có quyền sở hữu về tài sản, quyền học tập, quyền nghiên cứu khoa học,
kỹ thuật, phát minh sáng chế, quyền tự do đi lại và cư trú, quyền tự do ngôn
luận, tự do báo chí, hội họp, lập hội, tự do tín ngưỡng... Để bảo đảm các
quyền tự do, dân chủ đó cuả cá nhân, cơ quan, tổ chức, đặc biệt là bảo vệ các
quyền tự do, dân chủ trước sự xâm phạm trái pháp luật cuả các QĐHC,
HVHC, hoạt động TPHC luôn được Nhà nước ta quan tâm bảo đảm. Quyền
và lợi ích hợp pháp cuả các chủ thể tham gia quan hệ pháp luật hành chính
được Nhà nước bảo hộ bằng hoạt động TPHC. Thông qua hoạt động TPHC,
các quyền và lợi ích hợp pháp cuả cá nhân, cơ quan, tổ chức được Nhà nước

bảo vệ .
1.1.3. Các quan điểm và các nguyên tắc tổ chức và hoạt động tài phán
hành chính ở nước ta
1.1.3.1. Những quan điểm tổ chức và hoạt động tài phán hành chính
Theo một số ý kiến thì hoạt động TPHC phải tuân theo các quan điểm
chỉ đạo cơ bản sau đây:
Phải thể hiện được tinh thần đổi mới cuả Đảng trong đó có các quan
điểm chỉ đạo về cải cách hành chính và cải cách tư pháp. Tinh thần đổi mới
không có nghĩa là chỉ cần thay đổi mô hình tổ chức và thủ tục giải quyết
KKHC bằng một mô hình và thủ tục tố tụng khác, mà đổi mới cần phải được
hiểu cả về nghĩa rộng lẫn nghĩa hẹp, cả về hình thức lẫn nội dung. Mô hình
TPHC đưa ra phải bảo đảm nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước gọn nhẹ,
không làm cồng kềnh thêm bộ máy hiện có.
Phải đặt trong tổng thể cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phải căn
cứ vào hiến pháp và các đạo luật về tổ chức bộ máy nhà nước. TPHC là
một trong những nội dung cuả nền hành chính nhà nước. Cùng với những
đổi mới về tư duy chúng ta phải từng bước đổi mới tổ chức và phương thức
hoạt động cuả hệ thống chính trị, đổi mới bộ máy nhà nước, cải cách hành
chính nhà nước và cải cách tư pháp, tức là phải đổi mới thiết chế nhà nước,
đổi mới về tổ chức, hoạt động cuả bộ máy nhà nước, quy định rõ quy chế
công chức, công vụ. TPHC phải thực sự là công cụ kiểm soát hoạt động cuả
các cơ quan hành chính và cán bộ công chức nhà nước, bộ máy tổ chức phải
gọn nhẹ, thủ tục tố tụng phải chặt chẽ nhưng đơn giản, dễ hiểu, dễ thực
hiện, phải bảo đảm được quyền kiểm tra, giám sát cuả nhân dân đối với
hoạt động cuả cơ quan nhà nước và cán bộ, công chức nhà nước.
Phải dưạ trên cơ sở tổng kết thực tiễn giải quyết KKHC cuả công dân, cơ
quan, tổ chức đối với các QĐHC, HVHC. Việc giải quyết KKHC phải là sự
kế thưà và nâng lên một bước cao hơn việc giải quyết các khiếu nại
cuả người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu. Trên thế giới
có nhiều mô hình tổ chức KKHC khác nhau, có thể nói không có mô hình

nào là hòan thiện hơn cả, nó phù hợp ở nước này nhưng chưa hẳn đã
phù hợp với nước khác, vì vậy ta không thể sao chép bất kỳ máy móc
vào điều kiện cuả nước ta mà phải tiếp thu nó một cách có chọn lọc, vận
dụng một cách thích hợp vào hòan cảnh kinh tế- xã hội, đặc điểm nền hành
chính và truyền thống pháp lý cuả nước ta.
Phải bảo đảm tính độc lập, chỉ tuân theo pháp luật; Các đương sự phải bình
đẳng khi tham gia tố tụng. Nguyên tắc này liên quan đến việc lưạ chọn mô
hình tổ chức, xác định thẩm quyền và thủ tục tố tụng nhằm bảo đảm việc độc
lập cuả cơ quan tài phán khi giải quyết vụ việc. Bảo đảm sự phân định giữa
hành chính quản lý và hành chính tài phán. Điều đó có nghĩa là tổ chức
TPHC phải thóat khỏi quan hệ mệnh lệnh - phục tùng. Có như vậy
hoạt động tài phán mới bảo đảm sự độc lập và bảo đảm sự bình đẳng giữa
các cá nhân với pháp nhân, giữa cơ quan nhà nước với cá nhân, cơ quan,
tổ chức khác.
Phải đánh giá đúng yếu tố cán bộ và cơ sở vật chất, kỹ thuật cho tổ chức và
hoạt động cuả cơ quan TPHC. Cán bộ quyết định mọi vấn đề, đó là nhân tố
chủ yếu, nhân tố hành đầu. Tổ chức cơ quan TPHC phụ thuộc trước hết vào
trình độ hiểu biết và năng lực hành động cuả công chức làm việc trong
cơ quan tài phán, đặc biệt là những cán bộ, công chức trực tiếp làm công tác
giải quyết khiếu kiện. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của TPHC đòi hỏi cán
bộ trực tiếp giải quyết vụ việc phải có phẩm chất, đạo đức chính trị vững
vàng, năng lực trí tuệ, năng lực chuyên môn ngang tầm công việc.
Phải thể hiện được sự ưu việt cuả mô hình so với các mô hình giải quyết
KKHC trước đó. Xã hội loài người luôn vận động và phát triển theo chiều
hướng cái sau sẽ hoàn thiện hơn cái trước, mô hình tài phán mới phải
bảo đảm khắc phục được những hạn chế cuả các mô hình trước đó. Mô hình
này phải đáp ứng được các đòi hỏi cuả công dân đó là phải bảo vệ được các
quyền, lợi ích hợp pháp cuả người khởi kiện; tổ chức phải gọn gàng phù hợp
với điều kiện, hoàn cảnh xã hội; thủ tục tố tụng phải chặt chẽ nhưng phải
đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện.

1.1.3.2. Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động tài phán hành chính
Nguyên tắc tổ chức và hoạt động cuả TPHC là những tư tưởng, nguyên
lý chủ đạo, xuyên suốt trong tổ chức và hoạt động TPHC. Việc tuân thủ các
nguyên tắc này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả, hiệu lực cuả hoạt động
TPHC. Các nguyên tắc này là một hệ thống thống nhất, việc thực hiện
chúnglà điều kiện, tiền đề cho việc thực hiện các nguyên tắc khác. Vì vậy,
cần phải thực hiện đồng bộ tất cả các nguyên tắc này Việc thực hiện đúng
các nguyên tắc tổ chức và hoạt động sẽ bảo đảm cho bộ máy tổ chức tài
phán có một cơ cấu hợp lý, gọn nhẹ, tránh được những trùng lắp không cần
thiết. Trong hoạt động, việc tuân thủ các nguyên tắc làm cho bộ máy tài
phán hoạt động đồng bộ, thông suốt, phát huy được tính chủ động, độc lập
cuả đội ngũ cán bộ, công chức, bảo đảm cho pháp luật được áp dụng một
cách nhất quán và phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, bảo đảm
các quyền và lợi ích hợp pháp cuả các cá nhân, cơ quan, tổ chức.
Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của TPHC bao gồm các nguyên tắc
chung và các nguyên tắc đặc thù.
1) Những nguyên tắc chung : Những nguyên tắc chung là những nguyên
tắc làm cơ sở chỉ đạo tổ chức và hoạt động của Nhà nước nói chung, trong
đó có TPHC.
Nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân
. Nhà nước ta là nhà nước XHCN, là tổ chức để nhân dân lao động thực
hiện quyền làm chủ cuả mình, là nhà nước cuả dân, do dân và vì dân.
Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp giữa các cơ
quan nhà nước trong việc thực hiện quyền lực nhà nước, trong đó có quyền
về tư pháp.
Thực hiện nguyên tắc này trong tổ chức và hoạt động giải quyết KKHC,
thực chất là bảo đảm quyền lực cuả nhân dân trong quản lý nhà nước và xã
hội. Hoạt động TPHC phải bảo đảm cũng là một hoạt động nhằm thực hiện
quyền lực nhà nước cuả nhân dân. Điều này có nghiã là nhân dân phải được
đóng góp ý kiến cuả mình về mô hình tổ chức TPHC, hoạt động tài phán

phải chiụ sự giám sát cuả nhân dân (việc giám sát này có thể được thực hiện
thông quá hoạt động giám sát cuả các cơ quan dân cử như Quốc hội,
Hội đồng nhân dân hoặc các hình thức khác như thông qua việc khiếu nại,
tố cáo, phản ánh, kiến nghị cuả công dân...). Thậm chí nhân dân cũng có thể
trực tiếp tham gia vào hoạt động giải quyết khiếu kiện với tư cách
là Hoà giải viên, Hội thẩm nhân dân hoặc bồi thẩm đoàn ...
Nguyên tắc tập trung dân chủ.
Thực ra, nội dung cơ bản nhất cuả tập trung dân chủ là yếu tố tập trung.
Điều này là chân lý do bản chất quyền uy cuả hoạt động quản lý tạo ra, bởi
ở đâu có quản lý là ở đó phải có tập trung. Tuy nhiên, theo quan điểm tiến
bộ thì tập trung phải được thực hiện trên cơ sở phát triển dân chủ, trên nền
tảng cuả dân chủ. Yêu cầu cơ bản cuả nguyên tắc này là phải bảo đảm sự chỉ
đạo, điều hành tập trung thống nhất cuả các cơ quan nhà nước cấp trên với
cơ quan nhà nước cấp dưới, giữa thủ trưởng với nhân viên, đồng thời, bảo
đảm quyền chủ động, sáng tạo và khả năng độc lập nhất định trong quá trình
thực hiện các nhiệm vụ được giao cuả các cán bộ, công chức, cơ quan cấp
dưới.
Đặc biệt là bảo đảm sự độc lập cuả cán bộ, công chức và cơ quan tài phán
cấp dưới đối với thủ trưởng cơ quan tài phán, đối với cơ quan tài phán cấp
trên hoặc đối với các cơ quan hành chính bị kiện khi giải quyết các KKHC.
Nguyên tắc pháp chế XHCN.
Thực hiện nguyên tắc pháp chế XHCN trong tổ chức và hoạt động
cuả TPHC có nghĩa là mọi cơ quan, cán bộ, công chức khi giải quyết các
KKHC cũng như mọi đối tượng khi tham gia vào hoạt động tố tụng cuả
TPHC đều phải nghiêm chỉnh và triệt để tuân thủ pháp luật, bảo đảm cho
pháp luật được tôn trọng và nghiêm minh; bảo đảm sự thống nhất cuả trật
tự, kỷ cương, hiệu lực cuả phán quyết; bảo đảm dân chủ và công bằng
xã hội. Thực hiện tốt nguyên tắc này sẽ góp phần đấu tranh chống các tư
tưởng cục bộ, tuỳ tiện, vô chính phủ, đấu tranh có hiệu quả để ngăn chặn
tệ quan liêu, tham nhũng và các hiện tượng tiêu cực khác trong việc giải

quyết khiếu kiện.
Nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo cuả Đảng.
Thông qua hoạt động TPHC, Đảng cộng sản Việt Nam thực hiện sự lãnh đạo
cuả mình đối với xã hội. Sự lãnh đạo cuả Đảng cộng sản nhằm bảo đảm cho
ý chí cuả giai cấp lãnh đạo được thực hiện trong thực tế. Vì vậy bảo đảm sự
lãnh đạo cuả Đảng là một yêu cầu khách quan đặt ra khi tổ chức cơ quan
TPHC. Sự lãnh đạo cuả Đảng không chỉ nhằm mục đích bảo đảm cho
hoạt động cuả TPHC được thực hiện theo đúng đường lối, chính sách cuả