Gian lận thương mại và buôn lậu, thực trạng và giải pháp

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Kinh tế thị trờng đợc xem là một trong những phát minh vĩ đại nhất trong
lịch sử phát triển của văn minh nhân loại khi con ngời đã phải trải qua sự thống
trị của kinh tế tự nhiên luôn làm cho xã hội vận động chậm chạp và sự thống trị
của kinh tế chỉ huy làm mất động lực kinh tế, triệt tiêu tính năng động và sáng
tạo của con ngời. Cho đến nay, chúng ta cha thể tìm ra đợc một kiểu tổ chức
kinh tế nào có hiệu quả hơn kinh tế thị trờng vì nó luôn hàm chứa trong mình
những thách thức đối với sự nhạy bén và sáng tạo của con ngời thông qua môi
trờng cạnh tranh.... Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực thì cơ chế thị trờng
cũng có rất nhiều mặt tiêu cực mà ngời ta hay gọi nó là "mặt trái của cơ chế thị
trờng". Một trong những mặt tiêu cực đó là nạn gian lận thơng mại và buôn lậu
Gian lận thơng mại và buôn lậu là mặt trái của nền kinh tế thị trờng, nó
ảnh hởng tới tình hình kinh tế ,chính trị xã hội của đất nớc.Hiện nay, nạn
gian lận thơng mại và buôn lậu diễn ra với nhiều hình thức thủ đoạn ngày càng
tinh vi hơn. Chính điều này đã làm cho sản xuất kinh doanh trong nớc gặp
nhiều khó khăn, làm thất thu ngân sách Nhà nớc, mất kỷ cơng trong hoạt động
thơng mại.
Thực tế những hậu quả do gian lận thơng mại và buôn lậu gây ra là hết
sức nghiêm trọng chính vì vậy các ngành các cấp, Nhà nớc và nhân dân cần
phải phối hợp chặt chẽ để đa ra những biện pháp hiệu quả để phòng chống và
diệt trừ tận gốc nạn gian lận thơng mại và buôn lậu ở nớc ta hiện nay.Và đó
cũng chính là lý do mà em nghiên cứu đề tài "Gian lận thơng mại và buôn
lậu, thực trạng và giải pháp
Kết cấu của đề tài bao gồm:
- Chơng I: Những vấn đề chung về gian lận thơng mại và buôn lậu
- Chơng II: Thực trạng gian lận thơng mại và buôn lậu ở Việt Nam
- Chơng III: Giải pháp chống gian lận thơng mại và buôn lậu ở Việt Nam hiện
nay.
Chơng I
1

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Những vấn đề chung về gian lận thơng mại và buôn
lậu
1. Khái quát chung về gian lận thơng mại và buôn lậu,
các tác hại của nó trong nền kinh tế thị trờng.
1.1. Khái niệm về giạn lận thơng mại và buôn lậu
Gian lận thơng mại và buôn lậu là một hành vi vi phạm pháp luật gây hậu
quả nghiêm trọng đối với xã hội, rất nhiều kẻ vì ham tiền đã tìm mọi thủ đoạn
buôn gian, bán lận, lừa bịp ngời khác để thu lợi bất chính làm thất thu ngân
sách nhiều tỷ đồng làm cho nhiều doanh nghiệp dở khóc dở cời thậm chí bị phá
sản vì bị lừa. Hiện nay số vụ gian lận thơng mại và buôn lậu ngày một gia tăng
và thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn. Ngời có hành vi gian lận thơng mại và buôn
lậu gọi là "gian thơng"; "kẻ buôn bán gian lận và trái phép". Gian lận thơng mại
và buôn lậu gắn liền với thành ngữ "Buôn gian, bán lận" và dùng để chỉ những
thủ đoạn mánh khoé lừa lọc khách hàng hoặc ngời khác để thu lời bất chính.
Mục đích của hành vi gian lận thơng mại và buôn lậu là nhằm thu lợi bất chính.
Hành vi đó thông qua hành động lẩn tránh việc nộp thuế và việc tuân thủ pháp
luật Hải Quan.
1.2. Tác hại của gian lận thơng mại và buôn lậu
Nh chúng ta đã biết động cơ chủ yếu của các hành vi gian lận thơng mại và
buôn lậu là trốn thuế. Chính vậy làm cho Nhà nớc thất thu thuế lớn, ảnh hởng
đến quá trình tích luỹ vốn để cân đối thu chi ngân sách Ngoài ra gian lận thơng
mại và buôn lậu đã tạo nên một nền kinh tế tiêu thụ giả tạo trên một nền sản
xuất cha cân xứng. ảnh hởng đến đầu t trong nớc và đầu t nớc ngoài, gây tâm lý
e ngại cho các nhà đầu t nớc ngoài, tạo ra sự mất ổn định về giá cả, gây rối loạn
thị trờng nội địa, gây ách tắc cho sản xuất và tiêu dùng trong nớc. Gian lận th-
ơng mại và buôn lậu len lỏi, đồng thời lôi kéo, tấn công và làm sa ngã một bộ
phận cán bộ trong nhiều hoạt động từ kinh doanh xuất nhập khẩu đến vận tải, tử
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

hải quan, biên phòng đến các ngành t pháp, làm cho các cơ quan quản lý Nhà n-
ớc không kiểm soát đợc tình hình hoạt động xuất nhập khẩu và liên doanh đầu
t với nớc ngoài, công tác điều hành của các cơ quan chức năng gặp nhiều khó
khăn. Gian lận thơng mại và buôn lậu gây ra tình trạng hàng ngoại tràn ngập
vào thị trờng nội địa với giá rẻ tạo ra tâm lý a dùng hàng ngoại cho ngời tiêu
dùng và gây khó khăn cho các doanh nghiẹp trong nớc. Tuy nhiên nguồn hàng
này là không ổn định và rất bấp bênh cho nên nó luôn tạo ra những cơn sốt về
hàng hoá và giá cả.
2. Những hành vi gian lận Thơng Mại và buôn lậu chủ
yếu và cơ sở hình thành
Khai sai tên hàng ,số lợng,chủng loại
a) Ap sai mã số để hởng thuế suất thấp
b) Kê khai giá tính thuế nhập khẩu thấp hơn mức giá tối thiểu đối hàng
nhập khẩu
c) Kê khai không trung thực giá thực tế mua bán
d) Kê khai sai tên gọi các loại hình thanh toán dẫn tới số thuế khai báo
thấp hơn số thuế phải nộp
e) Gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế giá trị gia tăng
Chính sách mở cửa hiện nay đang đợc không ít doanh nghiệp trong và
ngoài nớc hởng ứng tích cực.Tuy nhiên hiện nay không ít doanh nghiệp, những
ngời kinh doanh lợi dụng cơ chế tự do buôn bán lu thông hàng hoá kinh doanh
trái pháp luật. Hiện nay chính sách pháp luật của ta cha rõ ràng, thiếu tính đồng
bộ chính điều này đã làm các doanh nghiệp, các cá nhân lợi dụng để tiến hành
hành vi gian lận thơng mại và buôn lậu.Việc ban hành các nghị định thông t
chồng chéo khiến cho việc thi hành còn nhiều bất cập.Các qui định, văn bản tuy
nhiều nhng cha sát với thực tế con nhiều vấn đề phát sinh khi thc hiện. Bên cạnh
đó việc thực thi chính sách còn thiếu đồng bộ.
Chơng II
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Thực trang gian lận thơng mại và buôn lậu ở
nớc ta hiện nay
1. Mối quan hệ giữa kinh tế nứơc ta với GLTM & BL
Khi chuyển sang kinh tế thị trờng thì không thể tránh khỏi gian lận thơng mại và
buôn lậu, thêm vào đó là đặc điểm tình hình kinh tế nớc ta hiện nay đã làm cho tệ
nạn gian lận thơng mại và buôn lậu ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp lợi
dụng sự yếu kém trong quản lí, sự thiếu sót trong pháp luật để thực hiện hành vi
gian lận thơng mại và buôn lậu. Gian lận thơng mại và buôn lậu ảnh hởng tới sự
phát triển kinh tế của đất nớc, không khuyến khích thu hút đầu t mà ,làm cho
kinh tế mất ổn định, ảnh hởng tới chính trị, văn hoá xã hội nớc ta.
2. Thực trạng gian lận TM & BL ở nớc ta hiện nay
* Hiện nay hành vi gian lận thơng mại phát sinh phát triển đa dạng, phức tạp với
những thủ đoạn tinh vi hơn. Hàng ngoại thông qua hành vi gian lận thơng mại và
buôn lậu đang tràn ngập thị trờng nội địa Việt Nam, bao gồm đủ loại từ hàng cao
cấp đắt tiền cho đến những hàng tiêu dùng bình thờng, từ xe hơi, xe máy, ti vi,
máy đông lạnh cho đến rợu, bia, thực phẩm, thuốc lá. Một số ví dụ điển hình:
Mặt hàng giấy in báo, giấy thờng thuế suất 30-40% chủ hàng khai báo giấy cao
cấp (thuế suất chỉ 10%). Mặt hàng ôtô: có trọng tải từ 5 đến dới 10 tấn khi nhập
khẩu phải chịu thuế suất 50%, chủ hàng man khai thành xe chuyên dùng đông
lạnh, xe có trọng tải trên 10 tấn chỉ chịu mức thuế suất 10-30% v.v... Một số
doanh nghiệp lợi dụng quy chế cho phép không phải nộp thuế nhập khẩu đối với
các loại hàng "Nhập nguyên liệu, tái sản xuất sản phẩm" để nhập khẩu gia công
xuất khẩu nhng lại tiêu thụ nội địa. Và đặc biệt là chính sách : Khuyn khớch ni
a húa xe mỏy lm ny sinh gian ln. Cỏc doanh nghip sn xut, lp rỏp,
kinh doanh xe mỏy ang xụn xao v vic b ti chớnh kin ngh th tng cho
truy thu thu i vi cỏc cụng ty gian ln v t l ni a hoỏ. Theo ú, trung
bỡnh mi doanh nghip s phi np thờm khong... 50 t ng..Vn phỏt sinh
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
t quy nh t l ni a húa cng cao thỡ mc thu phi np cng gim. Chng

hn, nu doanh nghip lp rỏp xe mỏy t t l ni a húa 40% thỡ mc thu
nhp khu linh kin phi np l 15%. Trong khi ú, cỏc doanh nghip sn xut,
cung ng ph tựng trong nc li quỏ quố qut, nờn cỏc cụng ty kinh doanh lp
rỏp xe mỏy nhp lu (ph tựng Trung Quc) khỏ nhiu on kim tra liờn
ngnh do b ti chớnh ch trỡ ó phỏt hin phn ln trong s 52 doanh nghip
lp rỏp xe mỏy c kim tra ó s dng hoỏ n bt hp phỏp (mua ớt nhng
ghi nhiu, hoỏ n "ma", mua hoỏ n khng v t ghi... ) hp lý hoỏ s ph
tựng trụi ni mua c trờn th trng, kờ khng t l ni a húa c
hng mc thu thp.
* Th on gian ln mi trong nhp khu ph tựng ụtụ, xe mỏy
Hin nay, hiện tng mt s doanh nghip nhp khu ph tựng xe mỏy
di dng nguyờn liu sn xut ph tựng hoc nhp khu ụtụ cú du hiu
úng li s khung, s mỏy h i xe nhm gian ln mt s phn thu nhp
khu. Tháng 5/2003, một DN NK chuyển cửa khẩu từ Hải Phòng về Nghệ
An lô hàng xe hai bánh gắn máy nguyên chiếc với nhãn hiệu tự khai báo là
MBK PLAME 125 mới 100% do Đài Loan sản xuất. Nhãn hiệu mà DN khai
báo nói trên của loại xe máy này cha có tên trong bảng giá tối thiểu của Bộ Tài
chính, lô hàng đợc tính thuế và thông quan với giá tính thuế cho các loại xe máy
khác cha đợc quy định cụ thể trong Quyết định 164/2002/QĐ BTC ngày
27/12/2002 của Bộ tài chính là70 USD/xe. Việc lách giá tối thiểu của DN trên
đã bị cơ quan chức năng phát hiện. Loại xe máy MBK PLAME 125 trên đây là
do hãng YAMAHA sản xuất nhng doanh nghiệp đã kê khai không đầy đủ nhãn
hiệu, làm sai lệch tính giá thuế. Cục Hải quan HN đã kiểm tra sau thông quan
va phát hiện hai DN NK xe máy CKD đổi hàng với Lào có nhãn hiệu
YAMAHA MBKPLAME 125 cũng khai báo nhãn hiệu là MBKPLAME125, số
thuế chênh lệch phải truy thu lên tới hơn 3,8 tỷ đồng. Một vấn đề nữa đang làm
đau đầu cơ quan Hải quan đó là hiện tợng gian lận hết sức tinh vi trong hoạt
động XNK gỗ nguyên liệu. Vào tháng 6/2004, đã xảy ra vụ công ty TNHH
5