Gian lận thương mại và buôn lậu, thực trạng và giải pháp.DOC

Lời nói đầu

Kinh tế thị trờng đợc xem là một trong những phát minh vĩ đại nhất trong
lịch sử phát triển của văn minh nhân loại khi con ngời đà phải trải qua sự thống
trị của kinh tế tự nhiên luôn làm cho xà hội vận động chậm chạp và sự thống trị
của kinh tế chỉ huy làm mất động lực kinh tế, triệt tiêu tính năng động và sáng
tạo cđa con ngêi. Cho ®Õn nay, chóng ta cha thĨ tìm ra đợc một kiểu tổ chức
kinh tế nào có hiệu quả hơn kinh tế thị trờng vì nó luôn hàm chứa trong mình
những thách thức đối với sự nhạy bén và sáng tạo của con ngời thông qua môi
trờng cạnh tranh.... Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực thì cơ chế thị trờng
cũng có rất nhiều mặt tiêu cực mà ngời ta hay gọi nó là "mặt trái của cơ chế thị
trờng". Một trong những mặt tiêu cực đó là nạn gian lận thơng mại và buôn lậu
Gian lận thơng mại và buôn lậu là mặt trái của nền kinh tế thị trờng, nó
ảnh hởng tới tình hình kinh tế ,chính trị xà hội của đất nớc.Hiện nay, nạn
gian lận thơng mại và buôn lậu diễn ra với nhiều hình thức thủ đoạn ngày càng
tinh vi hơn. Chính điều này đà làm cho sản xuất kinh doanh trong nớc gặp
nhiều khó khăn, làm thất thu ngân sách Nhà nớc, mất kỷ cơng trong hoạt động
thơng mại.
Thực tế những hậu quả do gian lận thơng mại và buôn lậu gây ra là hết
sức nghiêm trọng chính vì vậy các ngành các cấp, Nhà nớc và nhân dân cần
phải phối hợp chặt chẽ để đa ra những biện pháp hiệu quả để phòng chống và
diệt trừ tận gốc nạn gian lận thơng mại và buôn lậu ở nớc ta hiện nay.Và đó
cũng chính là lý do mà em nghiên cứu đề tài "Gian lận thơng mại và buôn
lậu, thực trạng và giải pháp
Kết cấu của đề tài bao gồm:
- Chơng I: Những vấn đề chung về gian lận thơng mại và buôn lậu
- Chơng II: Thực trạng gian lận thơng mại và buôn lậu ở Việt Nam
- Chơng III: Giải pháp chống gian lận thơng mại và buôn lậu ở ViƯt Nam hiƯn
nay.
Ch¬ng I
1

Những vấn đề chung về gian lận thơng mại và buôn
lậu
1. Khái quát chung về gian lận thơng mại và buôn lậu,
các tác hại của nó trong nền kinh tế thị trờng.
1.1. Khái niệm về giạn lận thơng mại và buôn lậu
Gian lận thơng mại và buôn lậu là một hành vi vi phạm pháp luật gây hậu
quả nghiêm trọng đối với xà hội, rất nhiều kẻ vì ham tiền đà tìm mọi thủ đoạn
buôn gian, bán lận, lừa bịp ngời khác để thu lợi bất chính làm thất thu ngân
sách nhiều tỷ đồng làm cho nhiều doanh nghiệp dở khóc dở cời thậm chí bị phá
sản vì bị lừa. Hiện nay số vụ gian lận thơng mại và buôn lậu ngày một gia tăng
và thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn. Ngời có hành vi gian lận thơng mại và buôn
lậu gọi là "gian thơng"; "kẻ buôn bán gian lận và trái phép". Gian lận thơng mại
và buôn lậu gắn liền với thành ngữ "Buôn gian, bán lận" và dùng để chỉ những
thủ đoạn mánh khoé lừa lọc khách hàng hoặc ngời khác để thu lời bất chính.
Mục đích của hành vi gian lận thơng mại và buôn lậu là nhằm thu lợi bất chính.
Hành vi đó thông qua hành động lẩn tránh việc nộp thuế và việc tuân thủ pháp
luật Hải Quan.
1.2. Tác hại của gian lận thơng mại và buôn lậu
Nh chúng ta đà biết động cơ chủ yếu của các hành vi gian lận thơng mại và
buôn lậu là trốn thuế. Chính vậy làm cho Nhà nớc thất thu thuế lớn, ảnh hởng
đến quá trình tích luỹ vốn để cân đối thu chi ngân sách Ngoài ra gian lận thơng
mại và buôn lậu đà tạo nên một nền kinh tế tiêu thụ giả tạo trên một nền sản
xuất cha cân xứng. ảnh hởng đến đầu t trong nớc và đầu t nớc ngoài, gây tâm lý
e ngại cho các nhà đầu t nớc ngoài, tạo ra sự mất ổn định về giá cả, gây rối loạn
thị trờng nội địa, gây ách tắc cho sản xuất và tiêu dùng trong nớc. Gian lận thơng mại và buôn lậu len lỏi, đồng thời lôi kéo, tấn công và làm sa ngà một bộ
phận cán bộ trong nhiều hoạt ®éng tõ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®Õn vËn t¶i, tö

2

hải quan, biên phòng đến các ngành t pháp, làm cho các cơ quan quản lý Nhà nớc không kiểm soát đợc tình hình hoạt động xuất nhập khẩu và liên doanh đầu
t với nớc ngoài, công tác điều hành của các cơ quan chức năng gặp nhiều khó
khăn. Gian lận thơng mại và buôn lậu gây ra tình trạng hàng ngoại tràn ngập
vào thị trờng nội địa với giá rẻ tạo ra tâm lý a dùng hàng ngoại cho ngời tiêu
dùng và gây khó khăn cho các doanh nghiẹp trong nớc. Tuy nhiên nguồn hàng
này là không ổn định và rất bấp bênh cho nên nó luôn tạo ra những cơn sốt về
hàng hoá và giá cả.
2. Những hành vi gian lận Thơng Mại và buôn lậu chủ
yếu và cơ sở hình thành
Khai sai tên hàng ,số lợng,chủng loại
a) Ap sai mà số để hởng thuế suất thấp
b) Kê khai giá tính thuế nhập khẩu thấp hơn mức giá tối thiểu đối hàng
nhập khẩu
c) Kê khai không trung thực giá thực tế mua bán
d) Kê khai sai tên gọi các loại hình thanh toán dẫn tới số thuế khai báo
thấp hơn số thuế phải nộp
e) Gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế giá trị gia tăng
Chính sách mở cửa hiện nay đang đợc không ít doanh nghiệp trong và
ngoài nớc hởng ứng tích cực.Tuy nhiên hiện nay không ít doanh nghiệp, những
ngời kinh doanh lợi dụng cơ chế tự do buôn bán lu thông hàng hoá kinh doanh
trái pháp lt. HiƯn nay chÝnh s¸ch ph¸p lt cđa ta cha rõ ràng, thiếu tính đồng
bộ chính điều này đà làm các doanh nghiệp, các cá nhân lợi dụng để tiến hành
hành vi gian lận thơng mại và buôn lậu.Việc ban hành các nghị định thông t
chồng chéo khiến cho việc thi hành còn nhiều bất cập.Các qui định, văn bản tuy
nhiỊu nhng cha s¸t víi thùc tÕ con nhiỊu vÊn đề phát sinh khi thc hiện. Bên cạnh
đó việc thực thi chính sách còn thiếu đồng bộ.
Chơng II
3

Thực trang gian lận thơng mại và buôn lậu ở
nớc ta hiện nay
1. Mối quan hệ giữa kinh tế nứơc ta víi GLTM & BL
Khi chun sang kinh tÕ thÞ trờng thì không thể tránh khỏi gian lận thơng mại và
buôn lậu, thêm vào đó là đặc điểm tình hình kinh tế nớc ta hiện nay đà làm cho tệ
nạn gian lận thơng mại và buôn lậu ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp lợi
dụng sự yếu kém trong quản lí, sự thiếu sót trong pháp luật để thực hiện hành vi
gian lận thơng mại và buôn lậu. Gian lận thơng mại và buôn lậu ảnh hởng tới sự
phát triển kinh tế của đất nớc, không khuyến khích thu hút đầu t mà ,làm cho
kinh tế mất ổn định, ảnh hởng tới chính trị, văn hoá xà hội nớc ta.
2. Thùc tr¹ng gian lËn TM & BL ë níc ta hiện nay
* Hiện nay hành vi gian lận thơng mại phát sinh phát triển đa dạng, phức tạp với
những thủ đoạn tinh vi hơn. Hàng ngoại thông qua hành vi gian lận thơng mại và
buôn lậu đang tràn ngập thị trờng nội địa Việt Nam, bao gồm đủ loại từ hàng cao
cấp đắt tiền cho đến những hàng tiêu dùng bình thờng, từ xe hơi, xe máy, ti vi,
máy đông lạnh cho đến rợu, bia, thực phẩm, thuốc lá. Một số ví dụ điển hình:
Mặt hàng giấy in báo, giấy thờng thuế suất 30-40% chủ hàng khai báo giấy cao
cấp (thuế suất chỉ 10%). Mặt hàng ôtô: có trọng tải từ 5 đến dới 10 tấn khi nhập
khẩu phải chịu thuế suất 50%, chủ hàng man khai thành xe chuyên dùng đông
lạnh, xe có trọng tải trên 10 tấn chỉ chịu mức thuế suất 10-30% v.v... Một số
doanh nghiệp lợi dụng quy chế cho phép không phải nộp thuế nhập khẩu đối với
các loại hàng "Nhập nguyên liệu, tái sản xuất sản phẩm" để nhập khẩu gia công
xuất khẩu nhng lại tiêu thụ nội địa. Và đặc biệt là chính s¸ch : Khuyến khích nội
địa hóa xe máy làm nảy sinh gian lận. Các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp,
kinh doanh xe máy đang xôn xao về việc bộ tài chính kiến nghị thủ tướng cho
truy thu thuế đối với các công ty gian lận về tỷ lệ nội địa hố. Theo đó, trung
bình mỗi doanh nghiệp sẽ phải nộp thêm khoảng... 50 tỷ đồng..Vấn đề phát sinh

4


từ quy định tỷ lệ nội địa hóa càng cao thì mức thuế phải nộp càng giảm. Chẳng
hạn, nếu doanh nghiệp lắp ráp xe máy đạt tỷ lệ nội địa hóa 40% thì mức thuế
nhập khẩu linh kiện phải nộp là 15%. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất,
cung ứng phụ tùng trong nước lại quá què quặt, nên các công ty kinh doanh lắp
ráp xe máy nhập lậu (phụ tùng Trung Quốc) khá nhiều Đoàn kiểm tra liên
ngành do bộ tài chính chủ trì đã phát hiện phần lớn trong số 52 doanh nghiệp
lắp ráp xe máy được kiểm tra đã sử dụng hoá đơn bất hợp pháp (mua ít nhưng
ghi nhiều, hố đơn "ma", mua hố đơn khống về tự ghi... ) để hợp lý hoá số phụ
tùng trôi nổi mua được trên thị trường, kê khống tỷ lệ nội địa hóa để được
hưởng mức thuế thấp.
* Thủ đoạn gian lận mới trong nhập khẩu phụ tùng ôtô, xe máy
Hiện nay, hiÖn tượng một số doanh nghiệp nhập khẩu phụ tùng xe máy
dưới dạng nguyên liệu để sản xuất phụ tùng hoặc nhập khẩu ơtơ có dấu hiệu
đóng lại số khung, số máy để hạ đời xe nhằm gian lận một số phần thuế nhập
khẩu. Th¸ng 5/2003, một DN NK chuyển cửa khẩu từ Hải Phòng về Nghệ
An lô hàng xe hai bánh gắn máy nguyên chiếc với nhÃn hiệu tự khai báo là
MBK PLAME 125 mới 100% do Đài Loan sản xuất. NhÃn hiệu mà DN khai
báo nói trên của loại xe máy này cha có tên trong bảng giá tối thiểu của Bộ Tài
chính, lô hàng đợc tính thuế và thông quan với giá tính thuế cho các loại xe máy
khác cha đợc quy định cụ thể trong Quyết định 164/2002/QĐ BTC ngày
27/12/2002 của Bộ tài chính là70 USD/xe. Việc lách giá tối thiểu của DN trên
đà bị cơ quan chức năng phát hiện. Loại xe máy MBK PLAME 125 trên đây là
do hÃng YAMAHA sản xuất nhng doanh nghiệp đà kê khai không đầy đủ nhÃn
hiệu, làm sai lệch tính giá thuế. Cục Hải quan HN đà kiểm tra sau thông quan
va phát hiện hai DN NK xe máy CKD đổi hàng với Lào cã nh·n hiƯu
YAMAHA MBKPLAME 125 cịng khai b¸o nh·n hiƯu là MBKPLAME125, số
thuế chênh lệch phải truy thu lên tới hơn 3,8 tỷ đồng. Một vấn đề nữa đang làm

đau đầu cơ quan Hải quan đó là hiện tợng gian lận hết sức tinh vi trong hoạt
động XNK gỗ nguyên liệu. Vào tháng 6/2004, đà xảy ra vụ công ty TNHH

5


Thành Đạt (Đồng Kị, Bắc Ninh) khai báo XK lô hàng bao gồm 1.392 cục, tơng
đơng 41,368 m3 gỗ giáng hơng có nguồn gốc nhập khẩu từ Lào. Số gỗ này cũng
đà đợc Hạt phúc lâm sản Tiên Phong- Bắc Ninh xác nhận nguồn gốc và đóng
dấu búa kiểm lâm. Thực tế hàng hoá phát hiện thấy số gỗ không đúng nh khai
báo và toàn bộ số gỗ này có dấu phủ các lớp sáp dấu búa của kiểm lâm tại Sơn
La. Sự thật số gỗ này là gỗ rừng tự nhiên tại Việt Nam ( loại gỗ bách xanh q
hiÕm chØ cã ë rõng nhiƯt ®íi cđa ViƯt Nam) chứ không phải là gỗ có nguồn gốc
nhập khẩu từ Lào nh chủ hàng đà khai báo và đợc kiểm lâm Bắc Ninh xác nhận.
Hiện nay với tiến trình cải cách thủ tục Hải quan theo hớng ngày càng thông
thoáng thì trong quá trình làm thủ tục Hải quan, chỉ cần hợp lệ, khớp với nhau
là đủ cũng là một trong những yếu tố thuận lợi để một số chủ hàng lợi dụng làm
ăn bất chính. Chúng lợi dụng đặc ®iĨm khung th st cđa ta cã nhiỊu bÊt hỵp
lý. Ví dụ một số mặt hàng nh ôtô du lịch, xe đạp, rợu bia, hàng điện tử... Có
mức thuế suất cao nhng một số mặt hàng tơng tự mang tính chất chuyên dụng
thì thuế suất lại rất thấp và bọn gian lận thơng mại tìm mọi thủ đoạn để hởng
mức chênh lệch này.
Trong tất cả các hoạt động GLTM có lẽ gian lận qua lợi dụng chính sách
thuế xuất nhập khẩu là loại hình gian lận đặc thù nhất
Ví dụ: Xe ôtô du lịch loại 12 chỗ ngồi có thuế suất là 160% nhng vẫn
chiếc xe đó, nếu thay đổi đi một vài chi tiết phụ nh. tháo hết ghế để thành xe tải
thì thuế suất chỉ còn 60%, nh vậy đà giảm đợc 100% thuế. Cạnh đó, tình trạng
bán hàng không xuất hoá đơn, ghi hoá đơn với số tiền ở các liên khác nhau, sử
dụng hai loại sổ sách kế toán ghi giá bán trên hoá đơn thấp hơn so với giá thực
thanh toán diễn ra khá phổ biến (điển hình là mặt hàng xe máy, khoản chênh

lệch này lên tới 6-10 triệu đồng/1 chiếc xe bán ra).
3. Thực trạng đấu tranh chống gian lận thơng
mại và buôn lậu
Năm 1999, ngành thuế kiểm tra 451 đơn vị đợc hoàn thuế thu về 679 triệu
đồng tiền hoàn thuế không đúng, chiếm 0,038% tổng số thuế hoàn. Năm 2000,
6


kiểm tra 902 đơn vị thu hồi 8,532 tỷ đồng, chiếm 0,2% tổng số tiền hoàn trong
năm. Năm 2002, ngành thuế kiểm tra 32,1% số đơn vị đợc hoàn thuế, phát hiện
số thuế hoàn không đúng là 39,908 tỷ đồng, chiếm 0,87% tổng số thuế hoàn
trong năm. Kết quả kiểm tra hoàn thuế ở 1302 doanh nghiệp trong năm 2001
của ngành thuế cho thấy cứ hoàn 14 tỷ đồng thuế GTGT Nhà nớc bị doanh
nghiệp ăn khống 400 triệu đồng . Trong 3 năm từ 1999-2001, số doanh
nghiệp sai phạm trong hoµn th GTGT chiÕm 38% tỉng sè doanh nghiƯp đợc
kiểm tra hoàn thuế. Theo thống kê cha đầy đủ, đến hết tháng 4/2002, lực lợng
cảnh sát kinh tế đà phát hiện 203 vụ vi phạm hoàn thuế GTGT với tổng số tiền
chiếm đoạt trên 300 tỷ đồng.

Trong 8 tháng đầu năm 2002, các cơ quan

chống buôn lậu, gian lận thơng mại chỉ trên địa bàn tỉnh An Giang đà phát hiện
3683 vụ vi phạm với tổng trị giá hàng hoá hơn 14 tỷ đồng, thu về cho ngân sách
Nhà nớc trên 8 tỷ đồng. Theo thống kê của ngành thuế, tính đến nay trong cả nớc có 1354 cơ së kinh doanh (gåm 179 doanh nghiƯp Nhµ níc, 758 công ty
trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, 417 hộ kinh doanh) đà bỏ trốn, mang
theo 89478 số háo đơn GTGT, 13710 số hoá đơn hàng bán và 2708 số hoá đơn
theo mẫu đà hết giá trị sử dụng
Ngày 17 / 6 /2002 triệt phá đờng dây vận chuỷen trái phép hàng hoá
qua biên giới tại khu vực Hang Dơi - Lạng Sơn
Ngày 3 /10 /2002 cục CSĐT Bộ công an đà phá vụ án chiếm đoạt tài sản

thông qua hoàn thuế GTGT xảy ra tại chi nhánh công ty XNK tổng hợp Đà
nẵng chiếm đoạt 25 tỷ đồngNgày 1 /1 /2003 khám phá đừong dây trốn thuế
của Đông Nam Associate

Chơng III
giải pháp phòng chống gian lận thơng mại và buôn
lậu

7


1. Phớng hớng phát triển nghành TM và sự cần
thiết phải phòng chống GLTM & BL
+) Phơng hớng phát triển nghành thơng mại và Sự cần thiết phải chống
gian lận thơng mại và buôn lậu
Trong hơn 10 năm tới(2001-2010)phong hớng và những mục tiêu phát triển
nghành thơng mại nớc ta là nỗ lực gia tăng tốc độ lu chuyển hàng hoá và hoạt
động thơng mại,dịch vụ trong nớc. Chuyển dịch cơ cấu hàng hoá lu thông nội địa
và xuất khẩu theo hớng tăng tỷ trọng hàng hoá chế biến, hàng hoá có hàm lợng
công nghệ và chất xám cao: đa dạng hoá, da phơng hoá trong hoạt động thơng
mại. Đổi mới phơng thức kinh doanh theo hớng văn minh hiện đại: hoàn thiện cơ
chế quản lý thơng mại phù hợp với nền kinh tế thị trờng theo định hớng XHCN.
Đối với thơng mại nội địa: phát triển mạnh mẽ thơng mại nội địa bảo đảm lu
thông hàng hoá thông suốt. Chú trọng công tác tiếp thị và mở rộng thị trờng nông
thôn, miền núi; tạo liên kết chặt chẽ giữa các vùng. Củng cố thơng mại Nhà nớc,
tăng cờng vai trò điều tiết của Nhà nớc. Đối với xuất khẩu, tăng nhanh kim
nghạch xuất khẩu: bảo đảm nhập khẩu vật t, thiết bị chủ yếu có tác động tích cực
tới sản xuất kinh doanh. Tạo thị trờng ổn định cho mặt hàng nông sản, thực
phẩm và hàng CN có khả năng cạnh tranh; tìm kiếm các thị trờng cho mặt hàng
xuất khẩu mới. Xuất khẩu hàng hoá tăng trởng bình quân 15%/năm. Hoạt động

TM đà góp phần bảo đảm các nhu cầu về vật t hàng hoá cho nền kinh tế quốc
dân, quốc phòng và đời sống nhân dân. Hàng hoá trong nớc phong phú, giá cả tơng đối ổn định, lạm phát đợc kiềm chế, ngày càng thêm nhiều loại hàng hoá
Việt Nam có mặt trên thị trờng thế giới. Thơng mại đà góp phần tích cực vào
việc phát triển sản xuất, phân công lao động xà hội, thúc đẩy các ngành đổi mới
công nghệ, cải tiến cơ cấu sản xuất , nâng cao chất lợng sản phẩm, làm cho sản
xuất từng bớc gắn với nhu cầu thị trờng.Bên cạnh những thành tựu và kết quả
trên thì trong hoạt động Thơng mại cũng xuất hiện nhiều tiêu cực ảnh hởng tới sự
phát triển của ngành Thơng mại. Đó chính là nạn gian lận thơng mại và buôn

8


lậu.Tuy mức độ cha phải là rất lớn nhng nếu không có biện pháp phòng chống
kịp thời thì nó ảnh hëmg rÊt xÊu tíi sù ph¸t triĨn kinh tÕ níc ta.
2. Phơng hớng và biện pháp phòng chống GLTM&BL
Cần đa vấn đề chống gian lận thơng mại thành công tác trọng tâm thờng
xuyên của toàn Đảng, toàn dân, cơ quan quản lý Nhà nớc. Để có kết quả tốt
Nhà nớc cần có giải pháp phù hợp. Hệ thống pháp luật của ta hiện nay vừa thiếu
vừa không đầy đủ rõ ràng nên trong thực hiện thiếu cơ sở pháp lý dễ dàng dẫn
đến tình trạng tuỳ tiện, chủ quan trong kiểm tra, giám sát và xử lý là nguyên
nhân gây mất lòng tin của nhân dân đối với việc quản lý và điều hành của nhà
nớc và cũng là nguyên nhân cơ bản của tiêu cực tham nhũng và gian lận thơng
mại.Vì vậy, để chống gian lận thơng mại và buôn lậu có hiệu quả, thứ nhất, phải
tập trung hoàn chỉnh hệ thống luật pháp có liên quan đến hoạt động xuất nhập
khẩu và hoạt động hải quan bao gồm cả việc nghiên cứu xây dựng ban hành
pháp luật mới và cả việc điều chỉnh sửa đổi bổ sung những văn bản pháp luật cũ
không phù hợp mà trớc hết là phải tập trung nghiên cứu, xây dựng một chính
sách thuế hợp lý, dễ hiểu, không quá cao, khuyến khích đợc các nhà sản xuất,
kinh doanh tự giác nộp thuế cho Nhà nớc. Thứ hai, phải hoàn chỉnh pháp luật
quy định rõ trách nhiệm của các tổ chức giám định, hạn chế tối đa sự trùng lắp

trong xử lý vụ việc, nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ các ngành làm
công tác chống gian lận thơng mại và buôn lậu, cụ thể: - Hàng qua cửa khẩu
trách nhiệm chính là hải quan
- Hàng kinh doanh trên thị trờng nội địa trách nhiệm chính là quản lý thị
trờng (ngành thơng mại).
- Biên phòng làm nhiệm vụ an ninh cửa khẩu, bảo vệ đờng biên, công tác
chống gian lận thơng mại có trách nhiệm phối hợp với chính quyền.
- Cơ quan thuế vụ chịu trách nhiệm về chống thất thu thuế, giám sát
hàng hoá trốn lậu thuế, kiểm tra các hoá đơn chứng từ theo quy định
của ngành.

9


- Chính quyền địa phơng chịu trách nhiệm toàn diện quản lý hành chính
kinh tế trên địa bàn, trực tiếp thụ lý các vụ việc vi phạm về gian lận thơng mại
- Hải quan là một lực lợng quan trọng nhất trong số các Bộ, ngành có
nhiệm vụ chống gian lận thơng mại và buôn lậu. Nhng hiện nay trang
thiết bị phục vụ cho công tác kiểm soát Hải quan còn thiếu thốn, trình
độ cán bộ nhân viên Hải quan không đều, tỷ lệ công chức hải quan đợc
đào tạo cơ bản còn thấp nghiệp. Phải tăng cờng củng cố lực lợng chống
buôn lậu và gian lận thơng mại từ Tổng cục đến các đơn vị cơ sở. Đẩy
mạnh công tác nghiên cứu ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật và
công nghệ, góp phần hiện đại hoá nhanh các hoạt động nghiệp vụ hải
quan. Học hỏi kinh nghiệm của các nợc tiên tiến trên thế giới nh : Sử
dụng các chuyên gia: Các chuyên gia có am hiểu sâu về tính chất kỹ
thuật của hàng hoá và giá trị của nó do đó phát hiện các hành vi gian
lận một cách dễ dàng.
- Kiểm toán Hải quan: Kiểm tra sổ sách, chứng từ, kế toán, hệ thống kinh
doanh và toàn bộ tài liệu thơng mại Hải quan do chủ hàng nắm giữ

-Kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu: Phát hiện những hành vi gian
lận thông qua mô tả hàng hoá trên hoá đơn không trung thực.
Phối hợp với các lực lợng chức năng trong hoạt động chống GLTM & BL:
Lực lợng hải quan phải kết hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng khác nh
Bộ Công an, Bộ Thơng mại lực lợng bộ đội biên phòng, lực lợng quản lý thị trờng
Kết luận.
Gian lận thơng mại và buôn lậu đem đến những hậu quả rất nghiêm trọng
không chỉ đối với nền kinh tế, sản xuất - tiêu dùng, văn hoá - xà hội... mà còn
tác động tiêu cực đến hoạt động thơng mại chân chính, đến quyền lợi chính
đáng của thơng mại quốc tế. Vì vậy, chống gian lận thơng mại và buôn lậu có
10


hiệu quả là góp phần phát triển kinh tế - xà hội, chống đợc thất thu thuế, tạo
thuận lợi cho các doanh nghiệp kinh doanh chân chính phát triển.
Đối với chóng ta, trong ®iỊu kiƯn hiƯn nay ®ang tËp trung thực hiện thắng
lợi công cuộc đối mới đất nớc từng bớc đa đất nớc vào thời kỳ công nghiệp hoá,
hiện đại hoá thì nhiệm vụ chống hàng giả và gian lận thơng mại càng quan
trọng và có ý nghĩa thiết thực.
Trong những năm vừa qua, công tác đấu tranh chống gian lận thơng mại
và buôn lậu đà đạt đợc một số kết quả khả quan, đà kiểm tra, phát hiện và xử lý
nhiều vụ vi phạm thu về cho ngân sách hàng triệu USD. Tuy nhiên trên thực tế
gian lận thơng mại và buôn lậu vẫn cha giảm và hành vi thủ đoạn ngày càng
tinh vi, xảo quyệt hơn. Để lý giải cho thực trạng này có rất nhiều nguyên nhân,
song nguyên nhân chủ yếu là do luật pháp của ta cha nghiêm, còn thiếu thốn,
cha đồng bộ và thiếu tính thống nhất. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác
nh: Công tác giáo dục, tuyên truyền gian lận thơng mại và buôn lậu cha đợc coi
trọng nên trình độ nhận thức của các tầng lớp nhân dân về tác hại cha đầy đủ.
Trang thiết bị phục vụ cho công tác kiểm tra kiểm soát còn thiếu thốn, thô sơ.
Để cho cuộc đáu tranh của chúng ta chống gian lân thơng mại và buôn lậu có

hiệu quả không những cần sự quan tâm của Đảng và nhà nớc mà còn cần sự
quan tâm, phối hợp của các ngành ,các cấp và sự quan tâm của toàn xà hội. Qua
việc nghiên cứu vấn đề gian lận thơng mại và buôn lậu em thấy việc đấu tranh
chống gian lận thơng mại và buôn lậu có hiệu quả sẽ góp phần tích cực vào việc
ổn định và phát triển kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất trong nớc,
khuyến khích đầu t nớc ngoàiNgoài ra còn góp phần vào việc chông chốn
thuế bảo đảm nguồn thu cho ngân sách Nhà Nớc.

Danh mục tài liệu tham khảo

1. Giáo trình kinh tế thơng mại
2. Luật thong mại
3.Tạp chí kiểm toán 4/2000
11


4.Tạp chí kinh tế phát triển 36/2000
5.Tạp chí tài chính T5/2000
6.Tạp chí thanh tra T1/2000
7. Tạp chí thơng mại số 13+17/1999
8.Tạp chí thơng mại số 5+18/2000
9.Tạp chí thơng mại số 21+26+30/2001
10.Tạp chí thơng mại số14+19+22/2002
11. Tạp chí thơng mại số 28/2003
12 Tạp chí thơng mại số 31/8/2003
13 Tạp chí thơng mại số 28/7/2003
14 Tạp chí thơng mại số 32/8/2003
15 Tạp chí thơng mại số 33/8/2003
16 Tạp chí thơng mại số 34/8/2004
17 Tạp chí thơng mại số 35/9/2004

18 Tạp chí thơng mại số 23/6/2004
19.Thời báo kinh tế Việt nam số 25+65/2000
20An ninh thÕ giíi sè 72 ngµy 21/11/2002
21.An ninh thÕ giíi số 78 ngày 2/1/2003

Mục lục
Lời nói đầu
Nội dung
Chơng I: Những vấn đề chung về gian lận thơng mại và buôn lËu

12


1.Khái quát chung về gian lận thơng mai và buôn lậu và các tác hại của nó trong
nền kinh tế thị trờng
1.1. Khái niệm về gian lận thơng mai và buôn lậu
1.2. Tác hại của gian lận thơng mại và buôn lậu trong nền kinh tế quốc dân
2. Những hành vi gian lận thơng mại và buôn lậu chủ yếu
3. Cơ sở hình thành gian lận thơng mại và buôn lậu
Chơng II: Thực trang gian lận thơng mại và buôn lËu ë níc ta hiƯn nay
1. Mèi quan hƯ gi÷a kinh tế nuớc ta hiên nay với gian lận thơng mại và buôn lậu
2. Thực trang gian lận thơng mại và buôn lậu nớc ta hiện nay
3. Thực trạng đấu tranh chống gian lận thơng mại và buôn lậu
ChơngIII: Giải pháp phòng chống gian lận thơng mại và buôn lậu
1. Phớng hớng phát triển ngành thơng mại và sự cần thiết phải chống gian lận
thơng mại và buôn lậu
2. Phớng hơng và biện pháp phòng chống gian lân thơng mại và buôn lậu
III. Kết luận

13