Hoạt động tạo hình cho học sinh mầm non lớp 5-6 tuổi

phần I: mở đầu
I. Lý do chọn đề tài:
- Hoạt động tạo hình là một trong các lĩnh vực hoạt động của xã hội. Xã hội
có văn minh, hiện đại có nhiều công trình xây dựng với những kiểu lối kiến trúc
đẹp cùng với những phơng tiện máy móc hiện đại nh ngày nay là có phần đóng
góp không nhỏ của hoạt động tạo hình.
- Hoạt động tạo hình ra đời từ rất sớm. Từ xa xa con ngời đã biết mô tả lai
cuộc sống của mình qua những bức tranh, những hình vẽ trên vách đá với rất nhiều
hình ảnh sống động nh những cảnh săn bắn, cảnh trồng trọt hay nhảy múa, những
đàn súc vật, muông thú, cỏ cây...Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những tợng đá,
tợng đồng những đền đá có hình trạm trổ nằm trong lòng đất - đó là kết quả tạo
hình của loài ngời từ hàng nghìn năm về trớc. Nó gắn liền với nền văn minh, văn
hoá - Tồn tại và phát triển cùng với xã hội loài ngời. Trong đời sống con ngời hoạt
động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, góp phần đem đến cái đẹp làm phong
phú cho đời sống con ngời. Hoạt động tạo hình còn là phơng tiện quan trọng trong
giáo dục trẻ. Nó tác động to lớn trong việc hình thành và phát triển tính cách cho
trẻ Mầm non. Tác dụng tích cực đến 5 mặt giáo dục: Đức, trí thể mỹ lao động của
trẻ ở tuổi Mầm non. Một nhà giáo dục Xô viết đã nói: Phải giáo dục cho trẻ biết
yêu cái đẹp từ tuổi bé nhất vì nó là cơ sở ban đầu cho việc hình thành nhân cách
con ngời .
- Chức năng cơ bản của hoạt động tạo hình là phản ánh hiện thực bằng hình
tợng, nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ và cảm xúc thẩm mỹ, hình thành tính
yêu cái đẹp trong thiên nhiên, với cuộc sống và nghệ thuật... Trẻ biết yêu quý cái
đẹp sẽ biết làm theo cái đẹp và cao hơn là biết sáng tạo ra cái đẹp. Chính vì thế mà
hoạt động tạo hình đã hình thành ở trẻ những kỹ năng, kỹ xảo, năng lực quan sát,
phát triển trí nhớ, trí tởng tợng, phát triển về kả năng tri giác về hình dạng, cấu
trúc, mầu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có mục đích. Khi tham gia các hình
thức hoạt động tạo hình trẻ tái tạo lại bằng hình tợng các đồ vật, hiện tợng quen
thuộc mà trớc đó chúng đã tri giác dợc. Góp phần đáng kể tổng hợp, so sánh, khái
quát hoá, phát huy tính tích cực t duy trực quan hình tợng. Thông qua đó ngôn ngữ
của trẻ cũng đợc phát triển, hoàn thiện dần cảm xúc. Thẩm mỹ và tính kiên trì bền

bỉ, khéo léo nay rât quan trọng bởi tình yêu đối với cái đẹp là bậc cao của con ngời
tình cảm đó không phải là bẩm sinh, không có sẵn trong mỗi con ngời từ khi lọt
lòng mẹ. Một em bé sẽ không có đợc tình yêu cái đẹp nêu chúng ta không tạo
điều kiện để em bé đó đợc tiếp xúc vơi nhiều cái đẹp xung quanh, không làm cho
những đặc điểm sinh động, phong phú của các sự vật hiện tợng lọt vào các giác
quan của trẻ để trẻ dễ chịu. Nếu chúng ta không biết khêu gợi ở các em về cảm
xúc tốt lành về con ngời và làm thức dạy trong em những gì thân thiết gần gũi khi
tiếp xúc với cái đẹp.
- ở trờng Mầm non từ nhiều năm nay, hoạt động tạo hình là một môn học
chính, bao gồm nhiều hoạt động nh: vẽ, nặn, cắt, xé, dán. Đây là một môn học đợc
ngành học rất quan tâm và đạt thành chuyên đề cho những năm học sau.
- Ngành giáo dục - Đào tạo rất quan tâm tới hoạt động tạo hình đã chỉ đạo
cho ngành học mấm non đi sâu vào chuyên đề này. Mở các cuộc thi: Giáo viên
giỏi chuyên đề tạo hình và các cuộc thi Bé khéo tay các cấp cho trẻ. Đặc biệt đã
thực hiện trong bộ môn này trong chơng trình bồi dỡng chuyên môn nghiệp vụ. Vì
thế trờng Mầm non số I đã rất quan tâm, đầu t về cơ sở vật chất trang thiết bị tài
liệu, bồi dỡng đội ngũ giáo viên, vận động phụ huynh giúp đỡ về cơ sở vật chất để
thực hiện môn hoạt động tạo hình. Xong kết quả ở một số tiết cha cao. Trẻ thực
hiện ở mức độ khá giỏi ít, thực hiện đạt yêu cầu còn nhiều. Là một giáo viên trực
tiếp giảng dạy trên lớp tôi chọn đề tài này để nghiên cứu, mong muốn qua thực
hiện tìm ra đợc những phơng pháp, biện pháp hay, tích cực góp phần nâng cao chất
lợng giáo dục trong trờng Mầm non.
II. Mục đích nghiên cứu
2
- Tôi quyết định chọn đề tài này với mục đích bớc đầu tìm hiểu thực trạng
của hoạt động tạo hình và áp dụng các phơng pháp trong việc dạy tạo hình để nâng
cao chất lợng dạy hoạt động tạo hình ở trẻ mẫu giáo. Từ đó vận dụng những những
kiến thức có sẵn và qua học hỏi để nghiên cứu và áp dụng phơng pháp vào môn tạo
hình nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh phù hợp với mục đích
giáo dục và trình độ nhận thức của trẻ nhà trẻ .

Iii. Nhiệm vụ nghiên cứu
1. Nghiên cứu lý luận.
- Tìm hiểu cơ sở lý luận về sự hứng thú và đặc điểm nhận thức của trẻ về
phơng pháp dạy hoạt động tạo hình và xếp hình.
2. Nghiên cứu thực nghiệm
- Thực trạng của việc áp dụng các phơng pháp trong môn tạo hình và hứng
thú của trẻ với môn học.
3. Nghiên cứu việc ứng dụng:
- Đề xuất các biện pháp thông qua việc nghiên cứu, đánh giá đúng để rút ra
kết luận, tìm ra đợc những biện pháp hay, phơng pháp dạy tích cực, tác động tốt
đến trẻ góp phần nâng cao chất lợng giảng dạy và phát huy hết khả năng ở trẻ.
IV. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu
1. Đối tợng nghiên cứu:
Hoạt động tạo hình cho học sinh mầm non lớp 5 - 6 tuổi .
2. Phạm vi nghiên cứu:
Học sinh lớp 5 - 6 tuổi - Trờng Mầm non số 1 - Thị trấn Than Uyên
V- Các phơng pháp nghiên cứu:
- Phơng pháp điều tra, khảo sát thực nghiệm.
- Phơng pháp nghiên cứu lý luận.
- Phơng pháp so sánh.
- Phơng pháp thống kê.
- Phơng pháp ứng dụng thực nghiệm giáo dục.
3
- Phơng pháp đánh giá kết quả.
phần iI: Nội dung
I - cơ sở lí luận của đề tài.
1. Vài nét về nghệ thuật tạo hình.
- Nghệ thuật tạo hình là môn gọi chung cho một nhóm tạo hình sáng tác
nghệ thụât, nhằm tái hiện hiện thực cuộc sống, con ngời và thiên nhiên, đợc cảm
thụ bằng các giác quan và sự cảm nhận tinh tế bằng màu sắc, đờng nét thông qua

chủ đề sáng tạo nhất định, cải tạo nó theo quy luật của sáng tạo, gửi gắm vào đó
tâm hồn của ngời nghệ sỹ tạo ra những giá trị thẩm mỹ cho xã hội. Chúng đợc tồn
tại trong không gian và thời gian. Là một trong những con đờng làm phong phú sự
tiếp xúc của con ngời với hiện thực nhằm tìm hiểu hiện thực thế giới khách quan.
- Hoạt động tạo hình là một loại hình nghệ thuật hấp dẫn đối với trẻ. Đã đợc
xếp vào trong chơng trình học tập của trẻ ở trờng mầm non. Đó là phơng tiện quan
trọng trong giáo dục thẩm mỹ và có tác dụng to lớn trong việc hình thành nhân
cách cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ và cảm xúc
thẩm mỹ. Bồi dỡng thị hiếu thẩm mỹ, hình thành tình yêu với cái đẹp trong thiên
nhiên, cuộc sống, con ngời và nghệ thuật, phát triển trí nhớ, trí tởng tợng, sáng tạo
của trẻ. Có thể nói không có trẻ nào lại không thích ngắm nhìn những bức tranh,
những đồ vật trang trí đẹp. Đặc biệt trẻ thích tự ngắm nhìn những sản phẩm do
chính trẻ làm nh vẽ hay nặn ra còn ngời, con vật hay những đồ vật và tự cho là
đẹp. Chúng ta thờng hay bắt gặp những Hoạ sỹ tí hon say sa ngồi hàng giờ,
chúng vẽ la liệt khắp nơi nh trên giấy, trên bảng, trên tờng, trên nền nhà bằng các
phơng tiện nh phấn, than, bút chì, bút sáp... Và qua những sản phẩm thể hiện t duy
còn đơn giản, nông cạn, đờng nét nguệch ngoạc, méo mó, cho ta thấy nhận thức t
duy của trẻ còn hạn chế. Nhng ta thấy trong các tác phẩm của trẻ đã bộc lộ tính t
duy của trẻ và đem đến cho chúng ta sự bất ngờ thú vị bởi cái ngộ ngĩnh, ngây thơ
4
đáng yêu trong những đờng nét nguệch ngoạc màu sắc loè loẹt ấy chính là bớc
khởi đầu của sự tạo ra cái đẹp.
- Nguồn cảm hứng vẽ đẹp trong thiên nhiên, trong xã hội và tình yêu cuộc
sống đã giúp trẻ có đợc những xúc cảm, tình cảm tốt. Trên cơ sở đó trẻ bộc lộ
những t tởng, tình cảm, trí nhớ, trí tởng tợng sáng tạo bằng những đờng nét hình
học đơn giản có tính khái quát cao. Sản phẩm của trẻ đợc tạo ra bằng nguồn cảm
hứng say mê sáng tạo. Tất cả những cảm xúc tình cảm ở trẻ đều đợc phản ánh, thể
hiện rõ rệt qua các sản phẩm của mình. Bởi trong tâm trí trẻ mọi sự vui buồn, hờn
giận, yêu gét, đều đợc thể hiện rõ ràng, vì thế sản phẩm của trẻ bộc lộ rõ ấn tợng
cảm xúc và cách nhìn nhận với lôgíc riêng của trẻ đối với vẻ đẹp đa dạng, phong

phú của thế giới xung quanh.
Vì vậy hoạt động tạo hình trong trờng mầm non có ý nghĩa hết sức quan
trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ trong hoạt động tạo hình là sự khai thác
những mặt mạnh của loại hình nghệ thuật. Để giáo dục cho học sinh đặc biệt là
giáo dục trẻ nhỏ về cách nhìn nhận đánh giá cái đẹp, sự say mê, sáng tạo ra cái
đẹp, có lẽ không một loại hình nghệ thuật nào mà kích thích đợc tính sáng tạo của
trẻ bằng hoạt động tạo hinh. Trẻ luôn say mê hứng thú nhng cha có ý thức đầy đủ
trong việc sáng tạo ra cái đẹp trong sảm phẩm của mình một cách đầy đủ. Do đó
trẻ cần đợc hớng dẫn hoạt động tạo hình ngay từ lúc còn nhỏ. Mà việc đầu tiên là
việc tạo điều kiện để trẻ xem nhiều tác phẩm có giá trị. Những bức tranh là biểu
hiện tập trung vẻ đẹp cuộc sống quanh ta đợc ngời nghệ sỹ chắt lọc và thể hiện
một cách tinh tế trong tác phẩm. Xem tranh đẹp giúp cho việc hình thành trong
tâm hồn trẻ nhỏ những tình cảm thiết tha đối với thiên nhiên và con ngời.
2, Các phơng pháp hớng dẫn tạo hình trong trờng mầm non:
a) Phơng pháp trực quan:
- Là phơng pháp cho trẻ quan sát trực tiếp đối tợng bằng các giác quan nh
tri giác, xúc giác; giúp trẻ tri giác đầy đủ hoàn thiện khắc sâu trí nhớ về sự vật hiện
tợng.
5