Hình thức tổ chức hoạt động nhóm để học sinh chủ động tích cực và hứng thú trong giờ học Tiếng Việt.

PHẦN MỞ ĐẦU
1. TÊN ĐỀ TÀI :
Hình thức tổ chức hoạt động nhóm để học sinh chủ động tích cực và hứng thú
trong giờ học Tiếng Việt.
2. LÝ DO :
Qua 3 năm áp dụng chương trình mới, chương trình thay sách lớp 1 chúng ta đã,
đang gặt hái được những kết quả khả quan, không dừng ở đó mỗi người giáo viên vẫn
không ngừng suy nghĩ, tìm tòi làm thế nào để nâng cao chất lượng của lớp mình, làm
thế nào để tạo cho các em hứng thú học tập, phát triển năng lực trí tuệ, rèn luyện thao
tác tư duy cơ bản, đồng thời tạo cho các em nếp sống, thói quen thể hiện trong suy nghĩ,
giao tiếp ứng xử, hình thức tổ chức lớp học nào sẽ giải quyết những vấn đề trên … ?
Với bản thân tôi ngoài những hình thức tổ chức lớp học tích cực tôi tiếp thu được
từ các buổi tập huấn, tham dự các tiết dạy Giáo viên giỏi, các tiết thao giảng và bản thân
trải nghiệm trong quá trình giảng dạy, học hỏi, tham khảo đồng nghiệp tôi nhận thấy
thông qua hoạt động làm việc theo nhóm dưới hình thức thi đua giáo viên có thể khơi
dậy và khai thác khả năng học tập tích cực chủ động ở học sinh, học sinh tự bộc lộ
mình, tự học tập lẫn nhau, tự chiếm lĩmh kiến thức mới thông qua cách làm việc chung
nhóm ? Và làm sao để tiết học trở nên nhẹ nhàng, tự nhiên sinh động, học sinh có cảm
giác như được vui chơi giữa giờ học ngay trên lớp .
Từ ý nghĩ trên tôi đã tìm tòi và thực nghiện trên lớp dạy của mình và nhận được
kết quả như mong muốn. Dưới đây tôi xin trình bày kinh nghiệm của mình về hình
thức tổ chức cho học sinh lớp 1 làm việc theo nhóm như thế nào ở môn Tiếng Việt mà
học sinh có thể chủ động tích cực, vui tươi và hiệu quả.
3. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU ĐẠT ĐƯỢC ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
Để tiết học trở nên nhẹ nhàng tự nhiên sinh động, học sinh có cảm giác như được
vui chơi giữa giờ học ngay trên lớp.
Tạo không khí thân thiện , cởi mở, hứng thú trong giờ học môn Tiếng Việt.
Giúp học sinh phát triển khả năng diễn đạt, khả năng giao tiếp, mạnh dạn tự tin
hơn.
Khơi dậy tính tích cực chủ động, sáng tạo, tự học tập lẫn nhau, tự chiếm lĩnh
kiến thức mớiqua cách làm việc chung nhóm.

Saùng kieán kinh nghieäm Trang 1
4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI:
• Về mặt lí luận :
Trẻ em vốn ưa quan sát, tò mò, thích nhận xét, so sánh, thích được vui chơi, thi
đua để trở thành người chiến thắng.
Đối với trẻ vào lớp một, các em phải tiếp nhận hình thức học tập mới so với mẫu
giáo nên các em dễ mất tập trung, lo ra. Việc học nhóm tạo điều kiện cho các em thoải
mái hơn , tạo cảm giác gần gũi thân thiện như đang trao đổi chứ không phải là gò ép học
tập.
Chương trình vốn có nội dung gần gũi với các em, bài học được thể hiện khá rõ,
đẹp, nhiều kênh hình, học sinh có thể tự khám phá bài học.
• Về mặt thực tiễn :
Hoạt động nhóm tốt giúp học sinh cởi mở , tự tin hơn, có thái độ tự giác học tập
và chủ động không lệ thuộc vào giáo viên .
Giáo viên với vai trò hướng dẫn, gợi mở , học sinh đóng vai trò chủ đạo.
PHẦN NỘI DUNG
1. THỰC TRẠNG BAN ĐẦU CỦA CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM TRƯỚC KHI
CÓ SÁNG KIẾN :
Trước khi có sáng kiến hình thức hoạt động nhóm tôi cho học sinh làm đó là
những bài tập nhỏ, chưa có tính chủ động và chưa thấy rõ khả năng kết hợp giữa các
thành viên trong nhóm, các em chưa có sự hợp tác chặt chẽ, các nhóm chưa có sự thúc
đẩy nhau để đạt được kết quả tốt nhất cho nhóm mình, đôi khi chì có một vài thành
viên trong nhóm làm việc, thời gian cho các nhóm làm việc ngắn, bài làm khá đơn giản
Saùng kieán kinh nghieäm Trang 2
… Nói chung hình thức thực hiện nhóm trước đây mang nặng tính hình thức chưa phát
huy tốt khả năng hợp sức và giúp đỡ nhau cùng học tập.
2. NHỮNG YÊU CẦU KHÁCH QUAN VÀ NHỮNG ĐỘNG LỰC ĐẦU
TIÊN ĐÃ THÚC ĐẨY SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG
KIẾN KINH NGHIỆM:
Vốn dĩ chương trình mới có nội dung gần gũi, phù hợp với lứa tuổi các em.

Học sinh hiếu động thích tìm tòi trao đổi, thách đố, thi đua để là người chiến
thắng.
Một số em chưa mạnh dạn bày tỏ ý kiến cá nhân trước tập thể, dễ mất tập trung
khi nghe giáo viên nói.
Chương trình mới cần hướng tới là làm sao cho các em phát huy hết khả năng
học tập theo hướng tích cực chủ động, sáng tạo các em phải tự bộc lộ mình, tự tìm tòi,
tự phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức mới… và theo tôi thông qua cách làm việc theo
nhóm ở một số hoạt động thậm chí khi học sinh đã nắm được cách làm việc theo nhóm
thì các em có điều kiện hợp tác trao đổi, tự học lẫn nhau và có trách nhiệm với các
thành viên trong nhóm đặc biệt tự chiếm lĩnh kiến thức nếu giáo viên tổ chức và hướng
dẫn tốt.
Qua hoạt động nhóm tôi muốn các em nhút nhát sẽ mạnh dạn hơn ít nhất là trước
nhóm.

3. MÔ TẢ NỘI DUNG SÁNG KIẾN, KINH NGHIỆM :
Để học sinh có điều kiện hợp tác trao đổi giúp đỡ lẫn nhau cùng giải quyết các
nhiệm vụ tôi giao, tạo lớp học cơ động tôi thường dùng biện pháp học nhóm như nhóm
2, 3, 4, … Các nhóm này có thể lựa chọn theo bàn, theo dãy, số thứ tự, ngẫu nhiên, theo
ý thích, bạn giúp bạn …
Với hình thức này tôi rèn, hướng dẫn cho học sinh ngay từ những lần đầu tiên
làm việc theo nhóm theo các hình thức đến khi quen việc, các em phải cùng nhau hợp
sức để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Khi làm việc theo nhóm tự các nhóm có quyền lựa chọn cách thực hiện nào tuỳ
thích, sao cho khi nhóm trình bày phải đạt được yêu cầu tôi giao.
Các thành viên trong nhóm thay phiên làm nhóm trưởng ở mỗi lần hợp nhóm.Với
phương pháp này để tránh học sinh có thể làm qua loa một, hình thức, nếu không có sự
kiểm tra theo dõi của giáo viên, một số em yếu, thụ động không chịu động não, suy
Saùng kieán kinh nghieäm Trang 3
nghĩ, hoặc thuộc lòng đọc vẹt, không bày tỏ ý kiến của mình ngược lại những em nhanh
nhẹn thì tự quyết định vấn đề mà không có sự thảo luận trong nhóm. Vì thế để đảm bảo

cho tất cả học sinh đều tham gia làm việc một cách chủ động một mặt tôi khuyến khích
động viên các em, nhất là các em còn nhút nhát, lo ra, giao nhiệm vụ cho nhóm trưởng
quản lí và theo dõi phân công các thành viên trong nhóm làm việc, một mặt tôi thường
xuyên đến luân phiên các nhóm kiểm tra, theo dõi chặt chẽ các nhóm làm việc để có thể
hướng dẫn kịp thời đối với nhóm nào còn lúng túng trước yêu cầu được giao.
Mặt khác tôi luôn cho các nhóm thi đua với nhau qua bảng điểm làm việc giữa
các nhóm, trong quá trình diễn ra hoạt động nhóm, nhóm nào làm việc tốt không gây ồn
ào không có thành viên lo ra, làm việc riêng nhóm đó được cộng điểm và ngược lại,
nhóm trưởng sẽ chịu trách nhiệm khi có bạn trong nhóm không hợp tác, để tránh nhóm
làm nhanh chờ đợi sẽ sinh ra nói chuyện, làm việc riêng tôi cho các nhóm trưởng có thể
chọn nhóm kiểm tra chéo, hay trao đổi thêm các thông tin có liên quan đến bài học từ
các nhóm khác.
Những học sinh học chưa tốt tuỳ theo bài tôi có thể xếp thành một nhóm và tự là
thành viên trong nhóm của các em và có thể luân phiên cho học sinh giỏi làm nhóm
trưởng tiếp vai trò của tôi còn tôi thì quan sát các nhóm làm việc.
Sau khi hết thời gian làm việc tôi có thể cho các nhóm trình bày trước lớp và các
thành viên trong nhóm đều phải tham gia trả lời, các nhóm khác nghe, nhận xét, qua
hoạt động này tôi có thể kiểm tra được sự hợp tác của các thành viên trong nhóm và
đánh giá được khả năng kiểm tra chéo của các nhóm trưởng.
Ví dụ : Dạy âm bài 18 tiết 2 - Phần luyện đọc
Tôi chia nhóm để học sinh tự đọc lại phần bài tiết 1 và đọc câu ứng dụng Các
nhóm làm việc tuỳ chọn cách thực hiện (có thể tự chọn cách đọc nối tiếp từng phần,
từng em đọc hết bài đến em khác, nhóm trưởng chỉ định)  Các nhóm trưởng kiểm tra
chéo  Các nhóm trình bày  Nhận xét phần kiểm tra của các nhóm trưởng và nhóm
trình bày  Tính điểm thưởng.
Để tránh mất thời gian các nhóm khá giỏi lên trình bày phần làm việc của mình
tôi sẽ cho cả nhóm đồng thanh đọc còn các nhóm trung bình- khá tôi cho từng cá nhân
đọc dưới nhiều hình thức.
Trong quá trình diễn ra hoạt động nhóm tôi có thể đến từng nhóm để nhận xét,
giao thêm việc ( phần bài làm thêm hoặc nâng cao đối với nhóm khá- giỏi) nếu các

Saùng kieán kinh nghieäm Trang 4
nhóm làm tốt tôi sẽ nhận xét trực tiếp và chuyển qua hoạt động khác không nhất thiết
lần hoạt động nhóm nào cũng trình bày trước lớp.
Ví dụ : Dạy bài đầm sen tiết 2 – phần tìm hiểu bài
Tôi giao cho học sinh làm việc theo nhóm 4 với yêu cầu các em luyện đọc và tìm
hiểu bài, tôi khuyến khích học sinh dựa vào nội dung của bài nêu các câu hỏi khác đố
bạn mình, đố các nhóm khác không nhất thiết phải hỏi giống câu hỏi trong sách giáo
khoa, khi hết thời gian làm việc tôi cho các em đọc bài với nhiều hình thức chẳng hạn
nhóm tôi yêu cầu đọc nối tiếp sau đó nêu câu hỏi cho các nhóm trả lời nếu nhóm khác
không trả lời được thì nhóm trình bày sẽ được phần điểm cộng gấp đôi ( khi nhóm đưa
ra câu hỏi tôi và các nhóm khác sẽ nghe, hướng học sinh nêu câu hỏi phù hợp hơn nếu
các em nêu chưa rõ ràng).
Khi học sinh đã trở nên thông thạo với việc học nhóm này, ở những bài tập đọc
sau tôi cho học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức ở bài mới mỗi nhóm sẽ được giao 1 phiếu
làm bài để học sinh trả lời các câu hỏi có trong SGK các em cùng hợp sức và tự làm sau
khi đã cùng nhau đọc bài trôi chảy tôi chỉ hướng dẫn và giảng giải những vấn đề nào
nhóm hoặc cả lớp chưa giải quyết được, hay những phần cần phải ôn tập nhấn mạnh,
những điều cần lưu ý…
Ví du: Dạy bài Mèo con đi học.
Bài học này theo điều phối chương trình thì diễn ra trong 70 - 75 phút.
Tôi chia bài thành 3 hoạt động :
 Hoạt động 1 (7 phút): Kiểm tra bài cũ.
 Hoạt động 2 (30 phút):
-> Tôi giới thiệu bài.
-> Giao nhiệm vụ : Đọc đúng và trôi chảy bài đọc.
Thực hiện các yêu cầu bài tập đọc trang 103 – 104.
-> Chia nhóm, phát phiếu làm bài ( tôi cho học sinh thực hiện nhóm 4 với hình
thức lựa chọn ngẫu nhiên.)
Trong quá trình làm việc tôi sẽ đến từng nhóm quan sát cách làm việc của các
em và sẽ giúp đỡ nếu các em cần, tôi động viên các em dựa vào nội dung bài để đặt câu

hỏi đố bạn trong nhóm và các bạn khác nhóm, những thắc mắc trong bài tôi khuyến
khích nhóm trưởng nên trao đổi với các nhóm khác trước khi hỏi tôi, nhóm nào thực
hiện xong tôi gợi ý cho các em nghĩ động tác phụ họa cho bài thơ và cùng giúp nhau
Saùng kieán kinh nghieäm Trang 5