Chuyên đề : CON ĐƯỜNG HÌNH THÀNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VÀ VIỆC VIẾT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Biên soạn: Trần Văn Thọ
A/ NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG:
I. Các đònh nghóa:
1/ Sáng kiến là gì ? –Đó là ý kiến mới, có tác động làm cho công việc tiến hành
được tốt hơn.
Có hai loại ý kiến mới: Ý kiến mới đã được áp dụng và ý kiến mới chưa được áp dụng
2/Kinh nghiệm : là điều hiểu biết có được do tiếp xúc với thực tế , do từng trải.
Kinh nghiệm không phải là nội dung thụ động của ý thức , mà là sự tác động thực tiễn
của con người đến thế giới khách quan.
II. Các loại kinh nghiệm : Dựa vào nguồn gốc hình thành kinh nghiệm mà ta có các loại
kinh nghiệm sau:
Loại kinh nghiệm Nguồn gốc Bản chất , đặc điểm
1 Kinh nghiệm nghe
nhìn
Từ hoạt động nghe
nhìn
Chưa áp dụng thử nghiệm , thiếu
chứng cứ thành công nên chưa đủ độ
tin cậy (dù hợp lý)
KN loại nàylà kiến thức , phụ thuộc
sự thông minh của người viết.
2 Kinh nghiệm lập
luận
Nhờ suy nghó, lập luận Như trên.
3 Kinh nghiệm có tác
động đến thực tiễn
Do đã tự làm, tự tác
động đến thực tế.
Đã áp dụng thử nghiệm, có chứng cứ
thành công nên có độ tin cậy cao.
III. Các loại SK và SKKN:
Khi một người dùng lời nói hoặc chữ viết để thông báo KN của mình thì những KN của
họ trở thành SK.
Để xác đònh thông báo đó là SK hay SKKN thì phải xét nó thuộc loại nào theo bảng sau:
Loại kinh nghiệm Trở thành Đặc điểm
1/ Nghe nhìn
Sáng kiến
Có đổi mới nhận thức nhưng chưa tạo
ra hiệu quả thực tế.
2/ Phân tích, lập luận Sáng kiến Như trên
3/ Tác động thực tiễn SKKN Đã tạo ra hiệu quả thực tế.
Lưu ý: Mọi SK phải trải qua thử nghiệm,nếu có hiệu quả thì SK đó mới trở thành
KN.Và nếu viết KN đó ra thì ta có bản SKKN.
SKKN phải có 2 điều kiện, đó là: SÁNG TẠO và HIỆU QUẢ.(Hay còn gọi là tính “
mới” và tính “lợi ích”.
IV. Chọn đối tượng để nghiên cứu và chọn đề tài:
1/Mục tiêu của SKKN: Có những loại SKKN đặt mục tiêu nâng hiện trạng từ xấu lên
mức đạt yêu cầu hoặc tốt. Cũng có loại SKKN đặt mục tiêu làm cho hiện trạng từ tốt trở
nên tốt hơn.
Trong 2 loại trên, ưu tiên loại thứ nhất vì tính cấp bách của nó.
2/ Các lónh vực cần quan tâm nghiên cứu đổi mới:
Trong nhà trường,các lónh vực cần có SKKN có thể chia làm 3 nhóm sau:
-Nhóm 1:Công tác quản lý , hoạt động Đội ,tổ chuyên môn,đoàn thể.
-Nhóm 2:Hoạt động GD đạo đức HS, nâng cao chất lượng học tập, tổ chức các hoạt động
khác v..v
-Nhóm 3:Cải tiến pp giảng dạy, nâng cao hiệu quả các bài dạy.
3/ Chọn đề tài: Khi chọn đề tài, bạn cần lưu ý các điểm sau:
-Vấn đề bạn đặt ra là cấp bách (có mâu thuẫn giữa thực trạng và yêu cầu cần đạt )
-Vấn đề bạn đặt ra là mới, chưa ai làm hoặc có người đã làm nhưng hiệu quả thấp.
V. Đặt tên cho đề tài :
Tên đề tài SKKN cần đạt 2 yêu cầu sau: GỌN và RÕ. (Thông thường ta thấy: nếu viết
gọn thì không rõ ;còn viết rõ ý thì không gọn) .Tuy nhiên , cần lấy tiêu chuẩn RÕ làm
chính.
VI. Con đường hình thành 1 SKKN
Để biến ý tưởng mới (SK) của bạn trở thành 1 SKKN, bạn cần thực hiện theo trình tự
các bước sau:
Các bước Công việc của từng bước
1
Quan sát thực tiễn vấn đề bạn quan tâm
2
Chọn ra mâu thuẫn cần cải tiến, đổi mới
3
Chọn điều kiện, khả năng, đối tượng và đặt tên đề tài
4
Phân tích vấn đề và hình thành ý tưởng mới (SK)để giải quyết vấn đề
5
p dụng SK vào thực tiễn và thấy có kết quả
6
Đăng ký đề tài SKKN với tổ, với trường
7
Thực nghiệm công khai lần1 để tổ góp ý
8
Thực nghiệm hoặc báo cáo kết quả thực nghiệm. Tổ xếp hạng
9
Viết thành bản SKKN để nộp cho tổ, cho trường
Chú ý: ý tưởng mới ở đây chủ yếu là các biện pháp để giải quyết vấn đề.
VII. Tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá bản SKKN:
Bản SKKN của bạn sẽ được đánh giá theo các tiêu chuẩn và các tiêu chí sau:
Tiêu chuẩn Tiêu chí
Tính sáng tạo 1/ Biết chọn đối tượng, vấn đề, lónh vực nghiên cứu mới
2/ Nêu được giải pháp mới, có tính sáng tạo.
3/ Có đề xuất thêm hướng nghiên cứu mới.
Tính hiệu quả 4/ Có hiệu quả cao, đáng tin cậy.
Tính khoa học 5/ Biết chọn phương pháp phù hợp để nghiên cứu, có lý luận và có
thực nghiệm.
6/ Toàn tập SKKN đạt được tính lôgic, dễ hiểu.
Tính khả thi 7/ SKKN dễ áp dụng đối với nhiều người khác, nhiều nơi.
Tính hình thức 8/ Bản SKKN trình bày đúng quy đònh.
Chú ý: Tiêu chuẩn hiệu quả là quan trọng nhất.
MỘT SỐ ĐỀ TÀI SKKN ĐẠT GIẢI CẤP TỈNH ĐỂ THAM KHẢO:
1/ kinh nghiệm từ cuộc vận động xây dựng cảnh quan sư phạm.
2/ Tổ chức thực hiện cam kết trách nhiệm giữa gia đình & GVCN.
3/ Giúp HS xác đònh nhanh nghóa của từ láy so với từ gốc
4/ Cải tiến nội dung phương pháp hoạt động của tổ công đoàn trường học.
5/ Cải tiến nội dung giờ chào cờ bằng lồng ghép các hội thi, xây dựng công tác thi đua
của liên đội.
6/ Thông tin chất lượng giáo dục & một số biện pháp quan hệ hiệu quả giưã nhà trường
& chính quyền thôn.
7/ Nâng cao chất lượng giảng dạy thông qua việc học ở nhà của HS.
8/ Tạo thói quen giữ vở sạch, viết chữ đẹp ở trường tiểu học.
9/ Góp phần hình thành & bồi dưỡng năng lực tiền chứng minh khi dạy các yếu tố hình
học cho HS tiểu học.
10/ Hướng dẫn HS tự làm nhạc cu để nâng cao hiệu quả thực hành tiết tấu trong môn hát
nhạc.
B/ DÀN BÀI MỘT BẢN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Bố cục Dàn ý Nội dung cần trình bày
I.Đặt
vấn đề
1. Mục đích yêu
cầu
Cần nêu những điều cần đạt ,được xem là tốt trong lónh vực
mà SKKN đề cập đến.
2. Thực trạng
ban đầu
Khi chưa có cải tiến thì thực trạng như thế nào? ( Miêu tả,
có dẫn chứng, minh họa.)
3.Tác hại Thực trạng đã gây tác hại ra sao? Nếu không cải tiến sẽ dẫn
đến những mối nguy mới nào?
4.Các giải pháp
đã áp dụng
Khi chưa thực hiện SK này, bạn (hoặc người khác) đã áp
dụng những biện pháp nào nhưng vẫn không mang lại hiệu
quả?
5.Nguyên nhân
thất bại.
Nêu nguyên nhân thất bại sau khi đã áp dụng các biện pháp
trên đây. (Phải chăng do không hợp quy luật tâm lý , xã
hội?)
II. Giải
quyết
vấn đề.
1. Cơ sở lý luận Bạn đã dựa vào cơ sở lý luận nào để tìm cách giải quyết
vấn đề? (Hãy trích dẫn và phân tích).
2. Giả thuyết Nêu giả thuyết rằng: “ có thể làm và làm như thế này” thì
mang lại hiểu quả.(Nêu dưới dạng câu xác đònh hoặc câu
hỏi)
3. Quá trình
thực hiện giải
pháp mới đã
nêu ở mục 2.
Bạn đã thực hiện SK như thế nào? Các hoạt động giải quyết
vấn đề diễn ra như thế nào? Đã áp dụng từ lúc nào, thời
gian bao lâu? Có những mẩu đối chứng nào? Tổ chuyên
môn hoặc cấp trên tham gia quan sát, kiểm tra như thế
nào?
4. Hiệu quả
mới- Ý nghóa
của SKKN
Trình bày lý lẽ để chứng minh cho người đọc thấy sự hiệu
nghiệm của SK; SK đó mang lại lợi ích gì? Hiệu quả tăng
lên như thế nào so với khi chưa thực hiện SK? So với yêu
cầu đề ra thì đạt ở mức độ nào? Có những ai đã khen ngợi
SK của bạn? Và bạn tự đánh giá SK của mình như thế nào?
III.Bài
học
kinh
nghiệm
1.Kinh nghiệm
cụ thể.
Trình bày cụ thể SKKN của bạn (Quy trình mới, các hồ sơ
biểu mẫu theo dõi, các công thức, các thao tác hoạt động……)
2. Cách sử dụng
SKKN
Nêu cụ thể các điều kiện để người đọc có thể áp dụng được
SKKN của bạn.
3. Ý kiến đề Để nâng hiệu quả của SKKN lên mức cao hơn, theo bạn, có
xuất. thể làm thêm điều gì?
4. Kết luận. Nêu đề nghò của bạn với các cấp quản lý về việc áp dụng
SKKN này.
Điện Ngọc, 20 /10/ 2007
Trần Văn Thọ