Khóa luận tốt nghiệp Chương trình xử lý chấm điểm các bài thi trắc nghiệm trên giấy

1

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN



NGUYỄN THÀNH ĐẬM -205205007
VĂN HÙNG -205205021


CHƯƠNG TRÌNH XỬ LÝ CHẤM ĐIỂM
CÁC BÀI THI TRẮC NGHIỆM TRÊN GIẤY




KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
ĐINH THANH HỒNG





KHÓA: 2005-2008
2

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

Tp Hồ Chí Minh, ngày……tháng… năm 2008
Giáo viên hướng dẫn
[Ký tên và ghi rõ họ tên]


3

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

Tp Hồ Chí Minh, ngày……tháng… năm 2008
Giáo viên phản biện
[Ký tên và ghi rõ họ tên]


4

LỜI CÁM ƠN



Chúng em xin chân thành cám ơn Khoa Công nghệ Thông Tin Trường
Cao Đẳng Nguyễn Tất Thành đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em học tập
và thực hiện đề tài tốt nghiệp này.
Chúng em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy Đinh Thanh Hồng đã
tận tình hướng dẫn, chỉ bảo chúng em trong quá trình thực hiện đề tài
Chúng em xin chân thành cám ơn quý Thầy, Cô trong khoa Công Nghệ
Thông Tin đã tận tình giảng dạy, trang bị cho em những kiến thức quý báu
trong những năm học vừa qua.
Xin gửi lời cám ơn chân thành đến gia đình, Ba Mẹ và bè bạn vì đã luôn
là nguồn động viên to lớn, giúp đỡ chúng em vượt qua những khó khăn trong
suốt quá trình làm việc.
Mặc dù đã cồ gắng hoàn thành khóa luận trong phạm vi và khả năng cho
phép nhưng chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót.Chúng em rất mong
nhận được sự thông cảm, góp ý và tận tỉnh chỉ bảo của quý thầy cô và các bạn.

Tp Hồ Chí Minh, Ngày 17 Tháng 8 Năm 2008
Nhóm sinh viên thực hiện
Nguyễn Thành Đậm-Văn Hùng

5

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT
Tên đề tài:Chương trình xử lý chấm điểm các bài thi trắc nghiệm trên giấy
Giáo viên hướng dẫn:Đinh Thanh Hồng
Thời gian thực hiện:Từ 9/04/08 đến 11/08/08
Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Thành Đậm MSSV:205205007
Văn Hùng MSSV:205205021
Loại đề tài:Viết chương trình
Nội dung đề tài:Xây dựng chương trình nhận dạng kết quả trả lời của bài thi
trắc nghiệm trên giấy,chấm điểm và ghi nhận kết quả.
Kế hoạch thực hiện
Tuần Nội dung thực hiện Kết quả
Tuần 1
(từ 21/04-
28/04)
-Thiết kế sơ đồ màn hình.
-Thiết kế giao diện các form.
-Thiết kế xử lý.
-Đề cương chi tiết
- Use Case Diagram
-Giao diện các form

Tuần 2
(từ 28/04-5/5)

-Thiết kế cơ sở dữ liệu.
-Xác định cơ chế nhận dạng.

-Mô hình TTKH ER
-Giải thuật nhận dạng
-Sườn khóa luận

Tuần 3
(từ 5/5-12/5)
- Đọc và hiển thị nội dung file
ảnh
-Chương trình đọc và hiển
thị file ảnh
-Một phần khóa luận

Tuần 4
(từ 12/5-19/5)
- Như trên

- Như trên


Tuần 5
(từ 19/5-26/5)
-Xử lý định vị điểm gốc.

-Định vị và được điểm gốc
của file ảnh
- Bổ sung khóa luận

Tuần 6
(từ 26/5-2/6)
-Xử lý ảnh lệch -Kết quả chương trình xử
lý ảnh lệch
-Một phần khóa luận

Tuần 7
(từ 2/6-9/6)
-Xử lý ảnh nghiêng,mờ

-Kết quả chương trình xử
lý ảnh nghiêng,mờ.
-Bổ sung khóa luận

Tuần 8
(từ 9/6-16/6)
Hoàn chỉnh các kết quả chuẩn bị
báo cáo lần 1



6

Tuấn 9,10
(từ 16/6-30/6)
-Nhận dạng kết quả bài làm -Chương trình nhận dạng
kết quả của bài thi.
- Bổ sung khóa luận

Tuần 11,12

(từ 30/6-14/7)
-So sánh đáp án xác định điểm. -Chương trình xác định
điểm của bài thi dựa vào
đáp án
- Bổ sung khóa luận

Tuần 13
(từ 14/7-21/7)
-Nhận dạng mã số sinh viên.

-Chương trình nhận dạng
mã số sinh viên.
-Hoàn thành cơ bản về báo
cáo viết.

Tuấn 14,15
(từ 14/7-28/7)
-Lưu các kết quả bài thi(mã số
sinh viên,kỳ thi,kết quả làm,điểm
số).
-Lưu kết quả bài thi
-Hoàn thành báo cáo viết
Tuần 16,17
(từ 28/07-
11/8)
-Chạy thử chương trình và chỉnh
sửa
-Như trên
Tuần 18
(từ 11/8-18/8)

-Nộp báo cáo khóa luận về VPK
-Xây dựng báo cáo dạng
PowerPoint (PPT)
-Chuẩn bị bảo vệ
-Báo cáo PPT
Tuần 19
(từ 18/8-25/8)
-Bảo vệ chính thức.


Xác nhận cũa GVHD Ngày 21 Tháng 04 Năm 2008
Nhóm SV thực hiện
Nguyễn Thành Đậm
Văn Hùng





7


MỤC LỤC
Tóm tắt khóa luận 9
Chương1 Mở đầu 10
1.1. Tổng quan 10
1.2. Mục tiêu đề tài 10
Chương2 Giai đoạn phân tích 11
2.1. Xác định vấn đề 11
2.1.1.Các vấn đề 11

2.1.2.Các mong đợi 11
2.2. Các Actor 11
2.3. Sơ đồ Use-case 12
2.4. Đặc tả Use-case 13
2.4.1.Use case: Đăng nhập hệ thống 13
2.4.2.Use case: Nhận dạng bài thi 14
2.4.3.Use case: Tổ chức thi 15
2.4.4.Use case: Quét bài thi 16
2.4.5.Use case: Xem bảng điểm 17
2.4.6.Use case: Chấm điểm và lưu điểm bài thi 18
2.5. Các sơ đồ Sequences Diagram 19
2.5.1.Sơ đồ Sequences Diagram nhận dạng bài thi 19
2.5.2.Sơ đồ Sequences Diagram nhận chấm điểm bài thi 20
2.6. Các sơ đồ Collaboration 22
2.6.1.Sơ đồ Collaboration nhận dạng bài thi 22
2.6.2.Sơ đồ Collaboration chấm điểm bài thi 23
2.7. Sơ đồ mô hình dữ liệu 24
8

2.8. Mô tả chi tiết các bảng 25
Chương3 Giai đoạn thiết kế 33
Chương4 Xác định thuật toán 36
4.1. Cấu trúc của một ảnh Bipmap 36
4.2. Thuật toán đọc và hiển thị file ảnh Bipmap 37
4.3. Thuật toán xử lý ảnh Bipmap 38
Chương5 Tiến hành cài đặt 44
5.1. Môi trường cài đặt 44
5.2. Đánh giá kết quả đạt được 44
5.3. Hướng phát triển 44
5.4. Kết luận: 45

Danh mục tham thảo 46












9


Tóm tắt khóa luận
v Vấn đề nghiên cứu: Xây dựng chương trình nhận dạng kết quả trả lời
của bài thi trắc nghiệm trên giấy, sau đó lưu và ghi nhận lãi kết quả
xuống cơ sở dữ liệu.
v Phương pháp tiếp cận: Sử dụng cách tiếp cận như sau
o Nhận dạng và đọc các điểm ảnh trong file ảnh BMP
o Mô hình chấm điểm các bài thi trắc nghiệm trên giấy theo hai giai
đoạn.Gai đoạn thứ nhất là tiền xử lý ảnh đó là nhận dạng và đọc
được file ảnh BMP.Giai đoạn thứ hai so sánh kết quả nhận dạng
dược với các đáp án đúng trong cơ sở dữ liệu.
v Kết quả đạt được: Chương trình hoạt động tốt và đạt được một số kết
quả như sau:
o Tìm hiểu được về cấu trúc của một file ảnh bitmap.
o Đọc và hiển thị file ảnh bitmap.

o Nhận dạng được số báo danh, mã số đề thi, số câu hỏi, phương án
trả lời của bài làm,số câu hợp lệ,không hợp lệ.
o So sánh đáp án của câu hỏi trong bài làm với đáp án của đề thi và
từ đó chấm điểm bài làm.
o Lưu kết quả bài làm xuống cơ sở dữ liệu.





10


Chương1 Mở đầu
1.1. Tổng quan
Trong những năm gần đây, sự phát triển của công nghệ thông tin đã và
đang làm thay đổi cục diện thế giới.Mọi ngành nghề, mọi lĩnh vực như kinh
tế, y khoa, công nghiêp, …dần dần đã được tin học hóa làm cho công việc
ngày càng trở nên dễ dàng, nhanh chóng, chính xác hơn.Đặc biệt là trong
công tác giáo dục việc tin học hóa góp phần nâng cao chất lượng dạy và
học.Trong thi cử cũng vậy, để đảm bảo chất lượng của một kỳ thi tính
khách quan, chính xác phải được đặt lên hàng đầu. Sự kết hợp giữa trắc
nghiệm và tin học hóa không những đáp ứng được các yêu cầu đó, mà còn
giúp tiết kiệm chi phí tổ chức thi, thời gian công sức của giáo viên đồng
thời kết quả lại nhanh chóng và có độ chính xác cao.Với các ưu điểm trên,
Bộ Giáo Dục nước ta đang tiến hành đưa phương pháp thi trắc nghiệm vào
các kỳ thi tuyển sinh đại học trong những năm tới.Còn ở các trường từ phổ
thông đến đại học, thì hình thức thi trắc nghiệm cũng đã và đang được sử
dụng trong hầu hết các môn thi.Nhìn chung, phương pháp thi trắc nghiệm
đang là xu hướng trong đào tạo.

1.2. Mục tiêu đề tài
Sau khi tìm hiểu và nghiên cứu các phương pháp chầm điểm thủ công trước
đây, chúng em đã và đang xây dựng một chương trình chấm điểm các bài
thi trên giấy với mục tiêu: hỗ trợ việc chấm điểm các bài thi trắc nghiệm
trên giấy một cách dễ dàng và nhanh chóng mà độ chính xác lại cao.



11


Chương2 Giai đoạn phân tích
2.1. Xác định vấn đề
2.1.1. Các vấn đề
v Việc phân chia các mã đề thi và các bài làm của thí sinh gặp
nhiều khó khăn.
v Việc chấm điểm bằng thủ công còn gặp nhiều khó khăn, mất thời
gian và còn nhiều sai sót.
v Việc nhập và lưu điểm bằng tay vào sổ sách mất nhiều thời gian
và dễ sai sót
2.1.2. Các mong đợi
v Chương trình mới này giúp việc nhận dạng các bài làm theo mã
đề thi một cách nhanh chóng và chính xác.
v Chấm điểm tự động một cách nhanh chóng nhờ vào việc so sánh
các đáp án trong cơ sở dữ liệu một cách nhanh chóng và chính
xác.
v Nhập và lưu điểm một cách nhanh chóng và không mất nhiều
thời gian.
2.2. Các Actor
2.2.1. Sinh viên:Đăng nhập hệ thống được quyền xem điểm

2.2.2. Giáo viên:Đăng nhập hệ thống được quyền xem bảng điểm,xem
tra cứu đề thi
2.2.3. Quản trị:Đăng nhập hệ thống được quyền quét bài thi,tổ chức
thi,xem tra cứu đề thi,nhận dạng bài thi,chấm điểm và lưu điểm
12



2.3. Sơ đồ Use-case


Sơ đồ mức hai của nhận dạng bài thi

nhan dang bai thi
nhan dang so bao danh
nhan dang ma de thi
nhan dang cau hoi va phuong an
<<extend>>
<<extend>>
<<extend>>

13



2.4. Đặc tả Use-case
2.4.1. Use case: Đăng nhập hệ thống
2.4.1.1. Tóm tắt
-Use case này mô tả chức năng đăng nhập vào hệ thống
của giáo viên, sinh viên, quản trị.

2.4.1.2. Dòng sự kiện
2.4.1.2.1. Dòng sự kiện chính
-Use case này bất đầu khi một Actor muốn đăng nhập vào
hệ thống.
-Hệ thống yêu cầu chọn một trong bốn người dùng.
-Hệ thống yêu cầu nhập tên và mật khẩu.
-Người dùng nhập tên và mật khẩu.
-Hệ thống kiểm tra tên và mật khẩu, xác nhận là đúng và
cho phép người dùng đăng nhập vào hệ thống.
2.4.1.2.2. Dòng sự kiện khác
-Tên mật khẩu sai: Nếu trong dòng sự kiện chính, Actor
nhập sai tên hoặc mật khẩu hoặc cã hai.Hệ thống sẽ hiển
thị thông báo lỗi.Actor có thể chọn trở về đầu dòng sự
kiện chính hoặc hủy bỏ việc đăng nhập.
2.4.1.3. Các yêu cầu đặc biệt: Không có.
2.4.1.4. Điều kiện tiên quyết: Không có.
2.4.1.5. Điều kiện sau khi hoàn thành
14

-Nếu actor nhập sai tên hoặc mật khẩu thì hệ thống sẽ thông báo
lỗi và nếu đăng nhập quá 3 lần cùng một tên thì hệ thống sẽ
ngừng hoạt động cũa người sử dụng này.
2.4.1.6. Điểm mở rộng: Không có
2.4.2. Use case: Nhận dạng bài thi
2.4.2.1. Tóm tắt
-Use case này mô tả chức năng nhận dạng bài thi của sinh
viên khi được scan qua máy.Người quản trị là actor chính của
use_case này.
2.4.2.2. Dòng sự kiện
2.4.2.2.1. Dòng sự kiện chính

-Use case này bắt đầu khi người quản trị muốn nhận dạng
bài làm có hợp lệ hay không.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn chức năng nhận
dạng bài thi.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn nút browse để chọn
file ảnh của một bài làm.
-Hệ thống sẽ tiến hành kiểm tra thông tin của bài làm theo
quy định và sẽ trả về thông báo bài thi hợp lệ có thể chấm
điểm nếu thỏa điều kiện.
2.4.2.2.2. Dòng sự kiện khác
-Nếu thông tin bài làm không hợp lệ thì hệ thống sẽ trả về
thông báo bài làm không hợp lệ.
2.4.2.3. Các yêu cầu đặc biệt: Không có.
2.4.2.4. Điều kiện tiên quyết
15

-Hệ thống yêu cầu người quản trị phải đăng nhập thành công.
2.4.2.5. Điều kiện sau khi hoàn thành
-Hệ thống phải xuất thông báo là thông tin bài làm là hợp lệ hay
không hợp lệ cho người sử dụng biết.
2.4.2.6. Điểm mở rộng: Không có
2.4.3. Use case: Tổ chức thi
2.4.3.1. Tóm tắt
-Use case này mô tả chức năng tổ chức thi cho sinh
viên.Người quản trị là actor chính của use_case này.
2.4.3.2. Dòng sự kiện
2.4.3.2.1. Dòng sự kiện chính
-Use case này bắt đầu khi người quản trị muốn tổ chức
một kỳ thi
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn chức năng tổ chức

kỳ thi.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng đánh số kỳ thi.
-Hệ thống sẽ tiến hành kiểm tra thông tin của kỳ thi theo
quy định và sẽ trả về thông báo kỳ thi hợp lệ.
2.4.3.2.2. Dòng sự kiện khác
-Nếu thông tin kỳ thi không hợp lệ thì hệ thống sẽ trả về
thông báo kỳ thi không hợp lệ.
2.4.3.3. Các yêu cầu đặc biệt: Không có.
2.4.3.4. Điều kiện tiên quyết
16

-Hệ thống yêu cầu người quản trị phải đăng nhập thành công.
2.4.3.5. Điều kiện sau khi hoàn thành
-Hệ thống phải xuất thông báo là thông tin kỳ thi là hợp lệ hay
không hợp lệ cho người sử dụng biết.
2.4.3.6. Điểm mở rộng: Không có
2.4.4. Use case: Quét bài thi
2.4.4.1. Tóm tắt
-Use case này mô tả chức năng quét bài thi của sinh viên
khi sinh viên làm bài xong.Người quản trị là actor chính của
use_case này.
2.4.4.2. Dòng sự kiện
2.4.4.2.1. Dòng sự kiện chính
-Use case này bắt đầu khi người quản trị muốn quét bài thi
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn chức năng quét bài
thi.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn máy scan
-Hệ thống sẽ tiến hành kiểm tra thông tin giấy scan nếu
hợp lệ thì thông báo cho người sử dụng biết
2.4.4.2.2. Dòng sự kiện khác

-Nếu thông tin giấy không hợp lệ thì hệ thống sẽ trả về
thông báo giấy không hợp lệ.
2.4.4.3. Các yêu cầu đặc biệt: Không có.
2.4.4.4. Điều kiện tiên quyết
17

-Hệ thống yêu cầu người quản trị phải đăng nhập thành công.
2.4.4.5. Điều kiện sau khi hoàn thành
-Hệ thống phải xuất thông báo là thông tin giấy là hợp lệ hay
không hợp lệ cho người sử dụng biết.
2.4.4.6. Điểm mở rộng: Không có
2.4.5. Use case: Xem bảng điểm
2.4.5.1. Tóm tắt
-Use case này mô tả chức năng xem bảng điểm của sinh
viên.Người quản trị và sinh viên là actor chính của use_case này.
2.4.5.2. Dòng sự kiện
2.4.5.2.1. Dòng sự kiện chính
-Use case này bắt đầu khi người quản trị và sinh viên
muốn xem điểm.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn chức năng xem
điểm bài thi.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn nút xem điểm.
-Hệ thống sẽ tiến hành kiểm tra thông tin và xuất ra bảng
điểm của các sinh viên.
2.4.5.2.2. Dòng sự kiện khác
-Nếu thông tin xem điểm không hợp lệ thì hệ thống sẽ trả
về thông báo điểm không hợp lệ.
2.4.5.3. Các yêu cầu đặc biệt: Không có.
2.4.5.4. Điều kiện tiên quyết
18

-Hệ thống yêu cầu người quản trị và sinh viên phải đăng nhập
thành công.
2.4.5.5. Điều kiện sau khi hoàn thành
-Hệ thống phải xuất thông báo là thông tin điểm là hợp lệ hay
không hợp lệ cho người sử dụng biết.
2.4.5.6. Điểm mở rộng: Không có
2.4.6. Use case: Chấm điểm và lưu điểm bài thi
2.4.6.1. Tóm tắt
-Use case này mô tả chức năng tự động chấm điểm các bài
thi sau khi đã nhận dạng là hợp lệ.Người quản trị là actor
chính của use case này.
2.4.6.2. Dòng sự kiện
-Use case này bắt đầu khi người sử dụng muốn chấm điểm
các bài thi sau khi đã nhận dạng.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn chức năng chấm
điểm bài thi.
-Hệ thống yêu cầu người sử dụng chọn nút browse để chọn
file ảnh của một bài làm đã được nhận dạng.
-Hệ thống sẽ tiến hành chấm điểm bài làm một cách tự
động khi người sử dụng nhấn vào nút chấm điểm.
-Trả về bài thi cùng số điểm chấm thông qua đáp án có sẳn
của câu hỏi trong bài thi.
2.4.6.3. Các yêu cầu đặc biệt: Không có.
2.4.6.4. Điều kiện tiên quyết
19

-Yêu cầu người quản trị phải đăng nhập thành công
-Chỉ chấm được những bài thi thỏa điều kiện nhận dạng.
2.4.6.5. Điều kiện sau khi hoàn thành

-Hệ thống phải trả ra số điểm của bài thi.
2.4.6.6. Điểm mở rộng: Không có
2.5. Các sơ đồ Sequences Diagram
2.5.1. Sơ đồ Sequences Diagram nhận dạng bài thi







20




2.5.2. Sơ đồ Sequences Diagram nhận chấm điểm bài thi








21


22

2.6. Các sơ đồ Collaboration
2.6.1. Sơ đồ Collaboration nhận dạng bài thi







23

2.6.2. Sơ đồ Collaboration chấm điểm bài thi








24

2.7. Sơ đồ mô hình dữ liệu




25

2.8. Mô tả chi tiết các bảng

2.8.1. Mô tả bảng sinh viên
Vùng Diễn giải
Kiểu dữ
liệu
Kích
thước
Giá giới
hạn
Giá trị
ngầm định
Ràng buộc
MSSV
Mã số sinh
viên
Char 10 >=1 PK
TenSV Tên sinh viên Varchar 50 >=1
NgaySinh

Ngày sinh Date
MSLop Mã số lớp Char 10 >=1 FK

2.8.2. Mô tả bảng lớp
Vùng Diễn giải
Kiểu dữ
liệu
Kích
thước
Giá giới
hạn
Giá trị

ngầm định
Ràng buộc
MSLop Mã số lớp Char 10 >=1 PK
IDKhoa Mã số khoa Char 10 >=1 FK
TenLop Tên lớp Varchar 50 >=1

2.8.3. Mô tả bảng khoa
Vùng Diễn giải
Kiểu dữ
liệu
Kích
thước
Giá giới
hạn
Giá trị
ngầm định
Ràng buộc
IDKhoa Mã số khoa Char 10 >=1 PK
TenKhoa Tên khoa Varchar

50 >=1
TruongKhoa

Trưởng khoa Varchar

50 >=1