Kinh tế thị trường

MỤC LỤC

Trang
Lời nói đầu
I.KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 3
1.Kinh tế thị trường 3
2.Kinh tế thị trường định hướng XHCN 3
II.TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN PHÁT TRIỂN KTTT 3
III.ĐẶC TRƯNG BẢN CHẤT CỦA NỀN KTTT ĐỊNH HƯỚNG XHCN 6
1.Đăc trưng của nền kinh tế kinh tế thị trường 6
2.Bản chất của nền kinh tế thị trường 8
IV.THỰC TRẠNG NỀN KTTT TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN 9
1.Trình độ phát triển kinh tế còn sơ khai 9
2.Nhiều thành phần kinh tế tham gia thị trường 10
V.CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC XHCN 10
1.Sự cần thiết chuyển sang cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước 10
2.Cơ chế thị trường 11
3.Ưu điểm, hạn chế của cơ chế thị trường 12
4. Nhà nước XHCN trong nền kinh tế thị trường 13
VI.CHỦ TRƯƠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỂ CHẾ KTTT ĐỊNH
HƯỚNG XHCN 14
1.Những yêu cầu chung 14
2.Những giải pháp 19
KẾT LUẬN
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1
lời nói đầu
Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế khách quan của thời đại, lôi
cuốn ngày càng nhiều nước tham gia, vừa thúc đẩy hợp tác, vừa tăng cường sức ép
cạnh tranh và tùy thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế.Việc hội nhập kinh tế quốc tế
có ý nghĩa rất quan trọng đối với các nước đang phát triển, nhất là đối với Việt Nam,

khi xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tính định hướng
xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường mà chúng ta đang theo đuổi thể hiện ở
mục tiêu xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tăng trưởng kinh tế gắn với tiến bộ
và công bằng xã hội, đồng thời phải đảm bảo được vai trò định hướng và điều tiết
nền kinh tế của nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình phát
triển kinh tế tổng quát của nước ta hiện nay. Đây là quá trình nhận thức, hoàn thiện
tư duy lý luận và tổng kết thực tiễn của Đảng để thấy rõ hơn về sự tất yếu khách
quan, những nội dung và đặc trưng cơ bản, những việc cần thực hiện để đẩy mạnh
phát triển kinh tế ở nước ta.
Lựa chọn mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là sự nắm bắt
và vận dụng xu thế vận động khách quan của kinh tế thị trường trong thời đại ngày
nay. Đảng Cộng sản Việt Nam trên cơ sở nhận thức tính quy luật phát triển của thời
đại và sự khái quát, đúc rút từ kinh nghiệm phát triển kinh tế thị trường thế giới, đặc
biệt là từ thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam và ở Trung Quốc, để đưa
ra chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhằm
sử dụng kinh tế thị trường để thực hiện mục tiêu từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã
hội. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế trong thời kỳ
quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Đây là một kiểu kinh tế thị trường mới trong lịch sử
phát triển của kinh tế thị trường.
Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một quá trình tất yếu
phù hợp với quy luật phát triển của thời đại và đáp ứng yêu cầu phát triển của đất
nước. Nó cũng là con đường để thực hiện chiến lược phát triển rút ngắn, để thu hẹp
khoảng cách tụt hậu và nhanh chóng hội nhập, phát triển. Tuy nhiên, đây là sự
nghiệp vô cùng khó khăn, phức tạp, lâu dài, bởi lẽ nó rất mới mẻ, chưa có tiền lệ,
phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Riêng về mặt lý luận cũng còn không ít vấn đề
phải tiếp tục đi sâu nghiên cứu, tổng kết, làm sáng tỏ. Chẳng hạn như: các vấn đề về
chế độ sở hữu và các thành phần kinh tế; về lao động và bóc lột; về quản lý doanh
nghiệp nhà nước ra sao để nó đóng được vai trò chủ đạo; làm thế nào để thực hiện
được công bằng xã hội trong điều kiện kinh tế còn thấp kém; vấn đề bản chất giai

cấp công nhân của Đảng trong điều kiện phát triển kinh tế nhiều thành phần; các
giải pháp tăng cường sức mạnh và hiệu lực của Nhà nước xã hội chủ nghĩa, chống
quan liêu, tham nhũng, v.v..

Website: Email : Tel : 0918.775.368
2
XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM
I.KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Kinh tế thị trường là gì?
Kinh tế thị trường là mô hình kinh tế mà ở đó các quan hệ kinh tế đều được thực hiện
trên thị trường, thông qua quá trình trao đổi mua bán. Quan hệ hàng hóa – tiền tệ phát triển
đến một trình độ nhất định sẽ đạt đến kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường là giai đoạn phát
triển của kinh tế hàng hóa dựa trên cơ sở phát triển của lực lượng sản xuất. Trong những điều
kiện kinh tế – xã hội khác nhau, sự phát triển của kinh tế hàng hóa, tất nhiên, chịu sự tác
động của những quan hệ xã hội nhất định hình thành nên các chế độ kinh tế – xã khác nhau.
Vì vậy, không thể nói kinh tế hàng hóa là sản phẩm của một chế độ kinh tế – xã hội nào mà
phải hiểu rằng nó là một sản phẩm của quá trình phát triển của lực lượng sản xuất xã hội loài
người, nó xuất hiện và tồn tại trong nhiều phương thức sản xuất xả hội và đạt đến trình độ
cao hơn đó là kinh tế thị trường.
2. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, cơ chế vận hành của nền kinh
tế đó là “thị trường điều tiết kinh tế, nhà nước điều tiết thị trường “ trong mối liên hệ hữu cơ
thống nhất giữa thị trường – nhà nước – các chủ thể kinh tế. Định hướng phát triển kinh tế thị
trường là một vấn đề cực kỳ nhạy cảm, ý nghĩa quyết định đến sự đúng hướng hay chệch
hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phải
thể hiện được những giá trị đặc trưng chung của kinh tế thị trường: tính tự chủ, tự chịu trách
nhiệm của các chủ thể sản xuất kinh doanh; tự do mua bán trên thị trường; cạnh tranh tự do,
một hệ thống kinh tế mở, mở rộng thị trường dân tộc, hội nhập thị trường thế giới
II. Tính tất yếu khách quan phát triển kinh tế thị trường ở việt nam

Sự ra đời của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam gắn liền
với công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa là vấn đề lý luận và thực tiễn hết sức mới mẻ và phức tạp. Nó thể hiện mối
quan hệ chặt chẽ giữa việc nhận thức sâu sắc tính quy luật khách quan với phát huy vai trò
chủ động, sáng tạo của chủ thể là Đảng, Nhà nước xã hội chủ nghĩa và nhân dân lao động
trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đây là sự lựa chọn con đường và mô hình phát triển
của Việt Nam trong điều kiện toàn cầu hóa kinh tế đáp ứng yêu cầu "đi tắt, đón đầu" đang
đặt ra như một yếu tố sống còn. Sự hình thành tư duy của Đảng ta về nền kinh tế thị trường
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3
định hướng xã hội chủ nghĩa là cả một quá trình tìm tòi thể nghiệm, phát triển từ thấp lên
cao, từ chưa đầy đủ, hoàn thiện tới ngày càng đầy đủ, sâu sắc và hoàn thiện
Trong văn kiện Đại hội VI và Hội nghị Trung ương 6 khoá VI, Đảng ta mới đề ra quan
điểm phát triển nền kinh tế hàng hoá có kế hoạch gồm nhiều thành phần đi lên chủ nghĩa xã
hội, coi đây là vấn đề "có ý nghĩa chiến lược và mang tính quy luật từ sản xuất nhỏ đi lên chủ
nghĩa xã hội,đến Đại hội VII, Đảng đã khẳng định: "phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều
thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý
của Nhà nước". Tới Đại hội Đảng IX , kinh tế thị trường lại được khẳng định một cách sâu
sắc, đầy đủ hơn như là mô hình kinh tế tổng quát hay mô hình mới của chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam. Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam xuất phát từ
những cơ sở lý luận và thực tiễn sâu sắc, bắt nguồn từ bối cảnh thời đại và điều kiện lịch sử –
cụ thể của đất nước.
Việc lựa chọn xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam là do
những quy định tất yế sau:
1- Mô hình chủ nghĩa xã hội cổ điển, đặc trưng bởi hệ thống kinh tế kế hoạch hoá tập
trung, sau gần 70 năm tồn tại với tất cả những ưu thế và nhược điểm, đã tỏ ra không còn sức
sống và khả năng tự phát triển nội sinh về mặt kinh tế, bị va vấp nặng nề trong thực tiễn.
Trong khi đó, chủ nghĩa tư bản với mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận đã lợi dụng tối đa những mặt
mạnh của kinh tế thị trường để tạo ra động cơ về lợi ích và sự cạnh tranh mạnh mẽ, phát triển
các lực lượng sản xuất cũng như tiềm năng kinh doanh. Chủ nghĩa tư bản đã sử dụng vai trò

nhà nước như một chủ thể xã hội sáng tạo và hùng mạnh để can thiệp – quản lý các quá trình
kinh tế vĩ mô, nhằm hạn chế những khuyết tật của thị trường, đáp ứng yêu cầu phát triển, xã
hội hoá các lực lượng sản xuất.
2- Việt Nam là một nước nghèo, kinh tế - kỹ thuật lạc hậu, trình độ xã hội còn thấp, lại bị
chiến tranh tàn phá nặng nề. Đi lên chủ nghĩa xã hội là mục tiêu lý tưởng của những người
cộng sản và nhân dân Việt Nam, là khát vọng ngàn đời thiêng liêng của cả dân tộc Việt Nam.
Suốt một thời gian dài, Việt Nam, cũng như nhiều nước khác, đã áp dụng mô hình kinh tế kế
hoạch tập trung mang tính bao cấp. Mô hình này đã thu được những kết quả quan trọng, nhất
là đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ đất nước có chiến tranh. Nhưng về sau mô hình này bộc
lộ những khuyết điểm; và trong công tác chỉ đạo cũng phạm phải một số sai lầm mà nguyên
nhân sâu xa của những sai lầm đó là bệnh giáo điều, chủ quan, duy ý chí, lối suy nghĩ và
hành động đơn giản, nóng vội, không tôn trọng quy luật khách quan, nhận thức về chủ nghĩa
xã hội không đúng với thực tế Việt Nam.
3- Nền kinh tế thị trường hiện đại ngày càng thể hiện xu hướng tự phủ định và tiến hoá
tất yếu để chuyển sang giai đoạn mới cao hơn - hậu thị trường, hậu công nghiệp và kinh tế tri
thức. Trong những điều kiện hiện đại, con đường phát triển rút ngắn như C.Mác đã từng dự
báo, trở thành một khả năng hiện thực xét cả về hai phương diện: tính tất yếu kinh tế - xã hội
và tính tất yếu công nghệ - kỹ thuật. Nếu như nền văn minh công nghiệp ra đời trên cơ sở
phủ định nền văn minh nông nghiệp thì trái lại, nền văn minh hậu công nghiệp - kết quả của
làn sóng cách mạng khoa học – công nghệ lần thứ ba lại có thể hàm chứa và gần gũi với nền
Website: Email : Tel : 0918.775.368
4
văn minh nông nghiệp. Thực tế cho thấy, công nghệ cao có khả năng áp dụng trong hoàn
cảnh nông nghiệp và tương ứng, một nền nông nghiệp truyền thống có thể đi tắt sang hậu
công nghiệp mà không bắt buộc phải trải qua tất cả các giai đoạn của quá trình công nghiệp
hoá tư bản chủ nghĩa nặng nề, tốn kém
4- Sự lựa chọn mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là
một tất yếu nếu đặt trong bối cảnh toàn cầu hoá; thế giới đang bước vào giai đoạn quá độ
sang trình độ xã hội hậu công nghiệp, hậu thị trường và kinh tế tri thức; yêu cầu phát triển rút
ngắn và hội nhập. Đây không phải là sự gán ghép khiên cưỡng, chủ quan giữa kinh tế thị

trường và chủ nghĩa xã hội, mà là trên cơ sở nhận thức sâu sắc tính quy luật tất yếu của thời
đại, sự khái quát hoá, đúc rút từ kinh nghiệm phát triển kinh tế thị trường thế giới, và đặc
biệt, từ tổng kết thực tiễn mấy chục năm xây dựng chủ nghĩa xã hội và gần hai thập kỷ đổi
mới của Việt Nam.
Kinh tế thị trường như là một chế độ kinh tế hay phương thức sản xuất có tính lịch sử, là
thành quả của văn minh nhân loại, nó có thể được sử dụng nhằm phục vụ cho sự phát triển và
thịnh vượng chung của mọi quốc gia, dân tộc mà không phải là tài sản riêng của chủ nghĩa tư
bản, chỉ phục vụ cho riêng chủ nghĩa tư bản. Thoát khỏi giới hạn chỉ làm giàu cho tư bản,
kinh tế thị trường sẽ có những mục tiêu và động lực xã hội mới, phù hợp với những đặc tính
xã hội hóa vốn có, để trở thành công cụ phát triển kinh tế, phục vụ đắc lực cho việc tạo ra
của cải và mang lại sự giàu có chung cho toàn xã hội.
Việc Việt Nam lựa chọn con đường phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội
chủ nghĩa là sự lựa chọn vừa phù hợp với xu hướng phát triển khách quan của thời đại, vừa
là sự tiếp thu các giá trị truyền thống của đất nước và những yếu tố tích cực trong giai đoạn
phát triển đã qua của chủ nghĩa xã hội kiểu cũ. Đây cũng là sự trùng hợp giữa quy luật khách
quan với mong muốn chủ quan, giữa tính tất yếu thời đại với lôgic tiến hoá nội sinh của dân
tộc, khi chúng ta chủ trương sử dụng hình thái kinh tế thị trường để thực hiện mục tiêu phát
triển, từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Nó cũng là con đường để thực hiện chiến lược
phát triển rút ngắn, để thu hẹp khoảng cách tụt hậu và nhanh chóng hội nhập, phát triển.
III.ĐẶC TRƯNG, BẢN CHẤT CỦA NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM
1.Đăc trưng của nền kinh tế thị trường
1.1.Mục tiêu phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam
Mục đích phát triển của nền kinh tế định hướng XHCN là phát triển LLSX hiện đại gắn
liền với xây dựng QHSX mới phù hợp trên cả ba mặt: sở hữu, quản lý và phân phối nhằm
thực hiện dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh.Từ đó giải phóng sức sản
xuất,đọng viên mọi nguồn lực để thực hiện công nghiêp hóa hiện đại hóa, nâng cao hiệu quả
kinh tế- xã hội. Phát triển sản xuất gắn với cải thiện đời sống nhân dân xóa đói giảm nghèo, ,
Website: Email : Tel : 0918.775.368
5

phát triển lực lượng sản xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ
nghĩa xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Phát triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn liền với
xây dựng quan hệ sản xuất mới, tiên tiến, về mục tiêu của nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN ở nước ta là nhằm: thực hiện "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh"; giải phóng mạnh mẽ và không ngừng phát triển sức sản xuất, nâng cao đời sống nhân
dân; đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo, khuyến khích mọi người vươn lên làm giàu chính đáng,
giúp đỡ người khác thoát nghèo và từng bước khá giả hơn, về mục tiêu của nền kinh tế thị
trường định hướng XHCN ở nước ta là nhằm: thực hiện "dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, dân chủ, văn minh"; giải phóng mạnh mẽ và không ngừng phát triển sức sản xuất, nâng
cao đời sống nhân dân; đẩy mạnh xóa đói, giảm nghèo, khuyến khích mọi người vươn lên
làm giàu chính đáng, giúp đỡ người khác thoát nghèo và từng bước khá giả hơn.
1.2.Nền kinh tế thị trường gồm nhiều thành phần, trong đó thành phần kinh tế Nhà
nước giư vai trò chủ đạo.
Do nền kinh tế nước ta LLSX nhiều trình độ phát triển khác nhau, điều đó dẫn tới tồn tại
nhiều hình thức sở hữu TLSX. Tương ứng với mỗi hình thức sản xuất là một thành phần kinh
tế. Vì vậy nền kinh tế nước ta hiện nay tồn tại nhiều thành phần kinh tế .Trong nền kinh tế
nhiều thành phần thì thành phần kinh tế Nhà nước có vai trò chủ đạo .Đây là vấn đề có tính
nguyên tắc và là sự khác biệt có tính bản chất giữa nền kinh yế thị trường TBCN.
Mục đích của phát triển nền kinh tế nhiều thành phần là khai thác mọi nguồn lực kinh tế,
phát huy mọi tiềm năng của các thành phần kinh tế nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội
.Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc.
1.3.Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN thực hiện nhiều hình thức phân
phối thu nhập , trong đó phân phối theo lao động là chủ yếu.
Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN thực hiện đa dang hóa các hình thức phân
phối, trong đó phân phối theo lao động là chủ yếu. Cơ chế phân phối này vưa tạo động lực
kích thích của các chủ thể kinh tế nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh , hạn chế
những bất công trong xã hội. Thực hiện tăng trưởng kinh tế gắn với tiến bộ, công bằng xã
hội ngay trong từn bước và từng chính sách phát triển.
Phân phối theo lao động là đặc trưng ,bản chất của kinh tế thị trường định hướng XHCN
là hình thức thực hiện về mặt kinh tế của chế độ công hữu tư liệu sản xuất. Do vậy đây là

hình thức phân phối chủ yếu ở nước ta hiện nay. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa thực hiện phân phối chủ yếu theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế, đồng thời phân
phối theo mức đóng góp vốn và các nguồn lực khác vào sản xuất, kinh doanh và thông qua
phúc lợi xã hội. Tăng trưởng kinh tế gắn liền với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội ngay
trong từng bước phát triển. Tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển văn hóa và giáo dục, xây
dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nâng cao dân trí, giáo dục và
đào tạo con người, xây dựng và phát triển nguồn nhân lực của đất nước.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
6
1.4.Cơ chế vận hành có sự quản lý của Nhà nước XHCN
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước. Nhà nước
xã hội chủ nghĩa quản lý nền kinh tế bằng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp
luật, và bằng cả sức mạnh vật chất của lực lượng kinh tế nhà nước; đồng thời sử dụng cơ chế
thị trường, áp dụng các hình thức kinh tế và phương pháp quản lý của kinh tế thị trường để
kích thích sản xuất, giải phóng sức sản xuất, phát huy mặt tích cực, hạn chế và khắc phục mặt
tiêu cực của cơ chế thị trường, bảo vệ lợi ích của nhân dân lao động, của toàn thể nhân dân.
Cơ chế thị trường có những mặt tích cực, nhưng cũng có những mặt hạn chế như :Nhận
thức không đúng bản chất các quá trình kinh tế nên có thể đưa ra những quyết định sai lầm,
ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, bản thân Nhà nước quản lý nền kinh tế có thể dẫn đến độc
quyền. Trong nền kinh tế thị trường ở nước ta Nhà nước quản lý nền kinh tế là Nhà nước
XHCN. Đây là đặc điểm cơ bản nhất của kinh tế thị trường ở nước ta làm cho nền kinh tế thị
trường ở nước ta khác với nền sản xuất hàng hóa giản đơn trước đây và với nền kinh tế thị
trường ở các nước tư bản chủ nghĩa. Vì vậy cơ chế vận hành nền kinh tế đòi hỏi phải có sự
kết hợp giữa cơ chế thị trường và vai trò quản lý của Nhà nước.
1.5.Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN cũng là nền kinh tế mở, hội nhập
Trong điều kiện hiện nay , do tác động của cách mạng khoa học- công nghệ đang diễn ra
quá trình khu vực hóa, toàn cầu hóa về kinh tế . Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế là
xu thế khách quan của thời đại, lôi cuốn ngày càng nhiều nước tham gia, vừa thúc đẩy hợp
tác, vừa tăng cường sức ép cạnh tranh và tùy thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế.
Việc hội nhập kinh tế quốc tế có ý nghĩa rất quan trọng đối với các nước đang phát triển,

nhất là đối với Việt Nam, khi xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tính định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường mà chúng ta đang theo đuổi thể
hiện ở mục tiêu xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tăng trưởng kinh tế gắn với tiến bộ và
công bằng xã hội, đồng thời phải đảm bảo được vai trò định hướng và điều tiết nền kinh tế
của nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Đánh giá đúng về tình hình chính trị, kinh tế trên thế giới, nhận rõ vai trò của việc mở
rộng quan hệ quốc tế, khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực bên trong, tranh thủ các
nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế đất nước, Đảng ta đã sớm đề ra chủ trương, đường
lối chủ động hội nhập kinh tế quốc tế đúng đắn gắn liền với công cuộc đổi mới nền kinh tế.
Nhờ đó, trong những năm vừa qua, nền kinh tế nước ta đã hội nhập ngày càng sâu, rộng vào
nền kinh tế thế giới, thu được nhiều thành tựu kinh tế - xã hội quan trọng: quy mô xuất nhập
khẩu tăng, thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào phát triển kinh tế ngày càng nhiều, đời sống
nhân dân được cải thiện đáng kể... Vì vậy mở cửa hội nhập là tất yếu đối với nước ta.
2.Bản chất của nền kinh tế thị trường
Website: Email : Tel : 0918.775.368
7
Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chưa phải là chủ nghĩa xã hội đã phát
triển đầy đủ và chín muồi. Về nội dung và thực chất, đây là nền kinh tế quá độ của xã hội
quá độ, đang trong quá trình chuyển biến cách mạng lên nấc thang mới. Do đó, nó vừa tuân
theo những nguyên tắc và quy luật của bản thân hệ thống (kinh tế thị trường), lại vừa chịu sự
chi phối của những nguyên tắc và quy luật nằm ngoài hệ thống (nguyên tắc xã hội hoá - xã
hội chủ nghĩa và những quy luật phản ánh bản chất xã hội hoá - xã hội chủ nghĩa). Kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với tư cách là nền kinh tế quá độ, tiềm tàng những lực
lượng cách mạng, những nhân tố mới và những khả năng cũng như phương án phát triển
rộng lớn.
Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế quá độ thuộc dạng đặc
biệt: "tiến hoá - cải cách", khác biệt với các bước quá độ thông thường: "tiến hoá - tự nhiên"
từng diễn ra trong lịch sử. Về nguyên tắc, nền kinh tế thị trường hiện đại không thể ra đời tự
phát như trong các thế kỷ trước. Đây phải là nền kinh tế thị trường được định hướng cao về
mặt xã hội và phát triển theo xu hướng xã hội hoá - xã hội chủ nghĩa. Hơn nữa, nền kinh tế

thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn đặc trưng bởi "thuộc tính kép" hay "quá độ bậc
hai": kết hợp đồng thời giữa bước quá độ sang nền kinh tế thị trường mà nhân loại đã đạt
được với bước quá độ toàn nhân loại sang xã hội hậu công nghiệp, hậu thị trường và nền
kinh tế tri thức theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đây cũng là nền kinh tế thị trường kiểu mới, có tổ chức, có kế hoạch, đặt dưới sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản và sự quản lý của Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Nó hoạt động trên cơ
sở kết hợp giữa sự nhận thức tính tất yếu khách quan với phát huy vai trò năng động sáng tạo
của chủ thể, nhằm phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển rút
ngắn, đưa nước ta hội nhập vào nền kinh tế thế giới và trở thành quốc gia phát triển trong thế
kỷ XXI.
IV.THỰC TRẠNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở
VIỆT NAM
1. Trình độ phát triển kinh tế còn sơ khai
Việt Nam là một nước nghèo, kinh tế - kỹ thuật lạc hậu, trình độ xã hội còn thấp, lại bị
chiến tranh tàn phá nặng nề.Cơ sở vật chất , kỹ thuật còn ở trình độ thấp .Trong nông nghiệp
các phương pháp canh tác còn lạc hậu, cơ cấu chuyển dịch sản xuất nông nghiệp còn
thấp.Công nghiệp phát triển chưa tương ứng với tiềm năng,chất lượng va hiệu quả chưa được
cải thiện, sức cạnh tranh của thương hiệu sản phẩm chậm tiền bộ.Năng lực cạnh tranh của
từng sản phẩm, của từng doanh nghiệp và toàn nền kinh tế đã có cải thiện nhưng vẫn khá
thấp so với khu vực va thế giới.Quy mô nền kinh tế còn thấp bé so với một số nước trong
khu vực va thế giới. Cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu CNH-HĐH,cơ sở hạ tầng đô
thị và các hoạt động dịch vụ đô thị còn bất cập chưa đáp ứng được quá trình đô thị hóa nhanh
chóng ,các dịch vụ bổ trợ kém phát triển, kêt cấu hạ tầng còn lạc hậu . Tuy chúng ta đã có
nhiều cố gắng trong việc tạo dựng và chuẩn bị các tiền đề cho đất nước phát triển theo hướng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
8