Tiểu luận môn Thanh toán quốc tế Hợp Đồng quyền chọn

1
Hợp Đồng quyền chọn 2014
I. Định nghĩa hợp đồng quyền chọn (option market) :
Hợp đồng mua bán quyền trong đó người mua quyền có quyền nhưng
không bắt buộc mua hoặc bán một số lượng ngoại tệ nhất định theo tỉ giá đã thỏa
thuận vào một ngày cụ thể trong tương lai hoặc trước ngày đó, còn người bán
quyền phải bán hoặc mua số ngoại tệ theo tỉ giá đã thỏa thuận
II. Đặc điểm,phân loại:
1. Các yếu tố ảnh hưởng đến quyền chọn :
 Người bán quyền ( writer) :người nhận chi phí mua quyền của
người mua quyền,do đó có nghĩa vụ phải thực hiện quyền chọn
theo yêu cầu của người mua quyền
 Người mua quyền (holder) :người bỏ ra chi phí để được nắm giữ
quyền chọn và có quyền yêu cầu người bán có nghĩa vụ thực
hiện quyền chọn theo ý mình
 Phí quyền mua (premium) : chi phí mà người mua quyền phải trả
cho người bán quyền để được nắm giữ hay sở hữu quyền chọn.
Chi phí này thường được tính bằng một số nội tệ trên mỗi ngoại
tệ giao dịch
 Tài sản cơ sở ( underlying assets) : tài sản mà dựa vào đó quyền
chọn được giao dịch. Giá cả trên thị trường của tài sản cơ sở là
căn cứ để xác định giá trị của quyền chọn.Tài sản cơ sở có thể là
hàng hóa như cà phê,dầu hỏa ,vàng…hay chứng khoán như cổ
phiếu ,trái phiếu hoặc ngoại tệ như EUR,CHF,CAD….
 Thời hạn quyền chọn ( maturity) : thời hạn hiệu lực của quyền
chọn.Quá thời hạn này quyền chọn không còn giá trị
 Trị giá hợp đồng quyền chọn (Volume) : trị giá được chuẩn hóa
theo từng loại ngoại tệ và thị trường giao dịch
 Loại quyền chọn: quyền chọn mua (call option) hoặc quyền chọn
bán (put option)
 Loại quyền chọn: quyền chọn mua (call option) hoặc quyền chọn

bán (put option)
2. Phân loại quyền chọn:
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
2
Hợp Đồng quyền chọn 2014
• Quyền chọn mua (Buy option):là kiểu hợp đồng quyền chọn
cho phép người mua nó có quyền,nhưng không bắt
buộc,được mua một số lượng ngoại tệ ở một mức giá và
trong thời hạn được xác định trước.
• Quyền chọn bán ( sell option): là kiểu hợp đồng quyền chọn
cho phép người mua nó có quyền ,nhưng không bắt
buộc,được bán một số lượng ngoại tệ ở một mức giá và
trong thời hạn xác định trước. Nếu tùy biến động thuận lợi
người mua sẽ không thực hiện hợp đồng cho đến hết hạn
• Tỷ giá thực hiện (exercise or strike rate) tỷ giá được áp dụng
nếu người mua quyền yêu cầu thực hiện quyền chọn.
 Tỷ giá biến động có thể làm cho quyền chọn trở nên
sinh lợi (in-the-money),hoà vốn (at-the-money) hoặc
lỗ vốn (out-the-money).Nếu đặt E là tỷ giá thực hiện
và S là tỷ giá trên thị trường giao ngay,chúng ta có
các trường hợp có thể xảy ra như sau đối với một hợp
đồng quyền chọn :
Quyền chọn mua:
S > E ==> hợp đồng sinh lời
S = E ==> hợp đồng hòa vốn
S < E ==> hợp đồng lỗ vốn
Quyền chọn bán:
S < E ==> hợp đồng sinh lợi
S = E ==> hợp đồng hòa vốn
S > E ==> hợp đồng lỗ vốn

III. Giá trị nhận được của quyền chọn:
Nhà giao dịch các hợp đồng option có thể là người mua hoặc là người bán.
Người mua option có thể là mua hợp đồng call option hoặc put option. Người
bán option cũng có thể bán hợp đồng call option hay put option. Quyết định mua
hay bán một hợp đồng option dựa trên việc nhận định thị trường sẽ tăng giá hay
giảm giá.
Chúng ta có thể kiếm tiền với hợp đồng option ngoại hối trong bất cứ
trường hợp nào: giá lên, giá xuống hoặc giá giao động trong biên độ.
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
3
Hợp Đồng quyền chọn 2014
 Giá lên – Nếu các phân tích cơ bản và kỹ thuật cho biết giá sẽ
tăng, thì bạn có thể mua một hợp đồng call option hay bán một
hợp đồng put option.
 Giá xuống – Nếu các phân tích cơ bản và kỹ thuật cho biết giá
sẽ giảm, thì bạn có thể mua một hợp đồng put option hay bán
một hợp đồng call option.
 Giá giao động trong biên – Nếu các phân tích cơ bản và kỹ thuật
cho biết giá sẽ chỉ giao động trong biên độ, thì bạn có thể bán
một hợp đồng call option hay bán một hợp đồng put option.
Mua một hợp đồng call hay put option cho phép bạn có được lợi nhuận giả
định là vô hạn nếu giá lên (đối với hợp đồng call option), nếu giá xuống(đối với
hợp đồng put option). Và đương nhiên là số tiền mà ta thu về phải cao hơn số
tiền phí mà ta đã bỏ ra
Bán một hợp đồng call hay put option cho phép bạn có được lợi nhuận nếu
giá giao ngay dưới giá thực hiện( đối với hợp đồng call option) , nếu giá giao
ngay trên giá thực hiện (đối với hợp đồng put option). Tuy nhiên, nếu giá của tài
sản đảm bảo không vượt qua được giá thực hiện, bạn có thể mất nhiều tiền hơn
là mức phí bạn nhận được khi bán option
*Trước khi xem xét các trường hợp hãy cùng định nghĩa các thuật ngữ:

 Đường lãi/lỗ: là đường biểu thị mức lãi hay lỗ bạn nhận được
tại một mức giá nhất định trên đồ thị.
 Giá thực hiện: là mức giá tại đó người mua thực hiện quyền.
Giá này được biểu thị bằng điểm A trên đồ thị. Nhớ rằng, với
hợp đồng call thì lợi nhuận có được khi giá giao ngay trên giá
thực hiện và hợp đồng put thì lợi nhuận có được khi giá giao
ngay dưới mức giá thực hiện.
 Điểm hoà vốn: Là điểm mà tại đó bạn không lời cũng không lỗ
trên hợp đồng option. Điểm hoà vốn được biểu thị bằng
điểm B trên đồ thị. Nhớ rằng điểm hoà vốn cho hợp đồng call
luôn nằm trên giá thực hiện trong khi đó điểm hoà vốn cho hợp
đồng put luôn nằm dưới giá thực hiện.
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
4
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Hãy cùng nhìn qua các trường hợp mua hoặc bán option nếu
giá của ngoại tệ giao động:
Mua một hợp đồng call option là việc đầu cơ giá lên, có nghĩa là khi thực
hiện việc này nhà đầu tư kỳ vọng giá của tài sản cơ sở sẽ lên.Tuy nhiên, không
phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của ta do đó ta cần phải biết các trường hợp
nào sẽ xảy ra với hợp đồng call option của ta. Một tài sản hay một cặp đồng tiền
có thể giao động theo 5 cách sau:
Giá tăng mạnh:Khi bạn mua một hợp đồng call option thì khi giá lên mạnh,
bạn sẽ có được lợi nhuận rất nhiều. Mỗi một điểm tính từ mốc giá hoà vốn tăng
thêm sẽ mang thêm lợi nhuận cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau:
Khi bạn mua một hợp đồng call option thì khi giá lên nhẹ, không vượt qua
được mức giá hoà vốn ( là mức giá có tính phần phí option bạn phải trả) bạn chỉ
có thể tối thiểu hoá thua lỗ của mình. Mỗi một điểm tính từ mức giá thực hiện
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
5

Hợp Đồng quyền chọn 2014
tăng thêm sẽ giảm thua lỗ cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau, phần ô vuông
màu xanh là khi giá lên nhưng không đủ mang lại lợi nhuận cho bạn:
Với trường hợp giá không giao động, giá giảm nhẹ hay giá giảm mạnh :
Khi mua một hợp đồng call option thì với 3 trường hợp trên, ta sẽ bị lỗ có hạn
chính là mức phí option mà bạn phải trả do ta không thực hiện quyền. Có thể
nhìn rõ qua 3 đồ thị sau, phần ô vuông chính là mức phí ta phải trả và cũng là
thua lỗ của mình
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
6
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Giá dao động nhẹ
*Tóm lại:
Hướng thay đổi của giá Kết quả
Tăng mạnh Tối đa hóa lợi nhuận
Tăng nhẹ Tối thiểu hóa thua lỗ
Không giao động Lỗ có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ Lỗ có hạn phần phí Opion
Giảm mạnh Lỗ có hạn phần phí Option
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
7
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Mua một hợp đồng put option hay là việc đầu cơ giá xuống, có nghĩa là khi
thực hiện việc này nhà đầu tư kỳ vọng giá của tài sản cơ sở sẽ xuống.Tuy nhiên,
không phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của bạn do đó bạn cần phải biết các
trường hợp nào sẽ xảy ra với hợp đồng call option của bạn. Một tài sản hay một
cặp đồng tiền có thể giao động theo 5 cách sau:
 Giá tăng mạnh
 Giá tăng nhẹ
 Giá không giao động

 Giá giảm nhẹ
 Giá giảm mạnh
Với trường hợp giá không giao động, giá tăng nhẹ hay giá tăng mạnh :
Khi bạn mua một hợp đồng put option thì với 3 trường hợp trên, bạn sẽ bị lỗ có
hạn chính là mức phí option mà bạn phải trả. Có thể nhìn rõ qua 3 đồ thị sau,
phần ô vuông chính là mức phí bạn phải trả và cũng là thua lỗ của bạn
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
8
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Giá không bến động
Với trường hợp giá xuống nhẹ
Khi bạn mua một hợp đồng put option thì khi giá xuống yếu, không vượt
qua được mức giá hoà vốn( là mức giá có tính phần phí option bạn phải trả) bạn
chỉ có thể tối thiểu hoá thua lỗ của mình. Mỗi một điểm tính từ mức giá thực
hiện giảm thêm sẽ giảm thua lỗ cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau, phần ô
vuông màu xanh là khi giá xuống nhưng không đủ mang lại lợi nhuận
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
9
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Với trường hợp giá giảm mạnh
Khi bạn mua một hợp đồng put option thì khi giá xuống mạnh, bạn sẽ có
được lợi nhuận rất nhiều. Mỗi một điểm tính từ mốc giá hoà vốn giảm thêm sẽ
mang thêm lợi nhuận cho bạn. Có thể nhìn rõ qua đồ thị sau:
Tóm lại
Hướng thay đổi của giá Kết quả
Tăng mạnh Lỗ có hạn phần phí Option
Tăng nhẹ Lỗ có hạn phần phí Option
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
10
Hợp Đồng quyền chọn 2014

Không giao động Lỗ có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ Tối thiểu hóa thua lỗ
Giảm mạnh Tối đa hóa lợi nhuận
Bán một hợp đồng Call option là việc đầu cơ giá xuống nghĩa là nhà đầu tư
vào trạng thái này khi nghĩ rằng giá của tài sản cơ sở sẽ giảm. Nếu giá của tài
sản hay cặp đồng tiền giảm bạn có thể có được lợi nhuận từ việc bán hợp đồng
call option này.
Tuy nhiên, không phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của bạn do đó bạn cần
phải biết các trường hợp nào sẽ xảy ra với hợp đồng call option của bạn. Một tài
sản hay một cặp đồng tiền có thể giao động theo 5 cách sau:
 Giá tăng mạnh
 Giá tăng nhẹ
 Giá không giao động
 Giá giảm nhẹ
 Giá giảm mạnh
Đối với trường hợp giá tăng mạnh:
Khi bạn bán một hợp đồng call option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền
tăng mạnh thì bạn sẽ bị lỗ vô hạn trên hợp đồng này. Mỗi một điểm tăng thêm so
với giá hoà vốn của hợp đồng sẽ khiến bạn mất thêm tiền. Bạn có thể thấy điều
này qua đồ thị sau:
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
11
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Đối với trường hợp giá tăng nhẹ:
Khi bạn bán một hợp đồng call option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền
tăng nhẹ thì bạn sẽ bị giảm mức lợi nhuận trên hợp đồng này. Mỗi một điểm
tăng thêm so với giá thức hiện của hợp đồng sẽ làm lợi nhuận của bạn mất thêm
tiền. Bạn có thể thấy điều này qua đồ thị sau:
Đối với trường hợp giá không giao động, giá giảm nhẹ hoặc giá giảm
mạnh:

Khi bạn bán một hợp đồng call option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền
không tăng giảm hay giảm nhẹ hay giảm mạnh thì có nghĩa là bạn đang tối đa
hoá mức lợi nhuận trên hợp đồng này. Khi bạn bán một hợp đồng call option
nghĩa là bạn được nhận trước một khoản phí và do giá không biến động hoặc
giảm nhẹ hoặc giảm mạnh thì người mua hợp đồng call option sẽ không thực
hiện quyền do đó thì bạn sẽ giữ được mức lợi nhuận của mình. Bạn có thể thấy
được điều đó qua đồ thị sau:
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
12
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Giá không giao động
Giá giảm nhẹ
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
13
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Giá giảm mạnh
Tóm lại,
Hướng thay đổi của giá Kết quả
Tăng mạnh Lãi có hạn phần phí Option
Tăng nhẹ Lãi có hạn phần phí Option
Không giao động Lãi có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ Tối thiểu hóa mức lỗ
Giảmmạnh Lỗ vô hạn
Bán một hợp đồng Put option
Bán một hợp đồng put option hay short một hợp đồng put option là việc
đầu cơ giá lên nghĩa là nhà đầu tư vào trạng thái này khi nghĩ rằng giá của tài
sản cơ sở sẽ lên. Nếu giá của tài sản hay cặp đồng tiền lên bạn có thể có được lợi
nhuận từ việc bán hợp đồng put option này.
Tuy nhiên, không phải lúc nào giá cũng chạy theo ý của bạn do đó bạn cần
phải biết các trường hợp nào sẽ xảy ra với hợp đồng call option của bạn. Một tài

sản hay một cặp đồng tiền có thể giao động theo 5 cách sau:
 Giá tăng mạnh
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
14
Hợp Đồng quyền chọn 2014
 Giá tăng nhẹ
 Giá không giao động
 Giá giảm nhẹ
 Giá giảm mạnh
Đối với trường hợp giá tăng mạnh, giá tăng nhẹ hoặc không biến động:
Khi bạn bán một hợp đồng put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền
tăng mạnh , tăng nhẹ hoặc không biến động thì bạn sẽ tối đa hoá được mức lời
có hạn là phần phí option bạn nhận được trên hợp đồng này. Khi bạn bán một
hợp đồng put option nghĩa là bạn được nhận trước một khoản phí và do giá tăng
mạnh hay tăng nhẹ hay không biến động khiến giá chưa qua mức hoà vốn người
mua hợp đồng put option sẽ không thực hiện quyền do đó thì bạn sẽ giữ được
mức lợi nhuận của mình. Bạn có thể thấy điều đó qua đồ thị sau:
Giá tăng mạnh
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
15
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Giá tăng nhẹ
Giá không biến động
Đối với trường hợp giá giảm nhẹ:
Khi bạn bán một hợp đồng put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền
giảm nhẹ thì bạn sẽ bị giảm mức lợi nhuận trên hợp đồng này. Mỗi một điểm
giảm thêm so với giá thực hiện của hợp đồng sẽ làm lợi nhuận của bạn mất
thêm. Bạn có thể thấy điều này qua đồ thị sau:
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
16

Hợp Đồng quyền chọn 2014
Đối với trường hợp giá giảm mạnh:
Khi bạn bán một hợp đồng put option và giá của tài sản hay cặp đồng tiền
giảm mạnh thì bạn sẽ bị lỗ vô hạn trên hợp đồng này. Mỗi một điểm giảm thêm
so với giá hoà vốn của hợp đồng sẽ khiến bạn mất thêm tiền. Bạn có thể thấy
điều này qua đồ thị sau:
Tóm lại,
Hướng thay đổi của giá Kết quả
Tăng mạnh Lãi có hạn phần phí Option
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
17
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Tăng nhẹ Lãi có hạn phần phí Option
Không giao động Lãi có hạn phần phí Option
Giảm nhẹ Tối thiểu hóa mức lỗ
Giảm mạnh Lỗ vô hạn
IV. Mục đích sử dụng quyền chọn:
1. Đầu tư kiếm lời:
Giao dịch quyền chọn vừa trình bày trên đây có thể sử dụng cho cả 2 mục
tiêu:đầu cơ và phòng ngừa rủi ro ngoại hối.Ở Việt Nam,giao dịch quyền chọn
được EXIMBANK đưa ra dao dịch thí điểm năm 2002.Với xự thành công của
EXIMBANK,các ngân hàng khác như CITIBANK,ACB,TECHCOMBANK
cũng bắt đầu triển khai thực hiện giao dịch quyền chọn.Đáng kể nhất là
ACB:một ngân hàng luôn mạnh dạn trong việc phát triển và tung ra thị trường
các sản phẩm mới.Hiện nay,ACB cung cấp các hợp đồng dao dịch quyền chọn
trê tỷ giá giữa các ngoại tệ như EUR,JPY,GBP so vối USD và kể cả giao dịch
quyền chọn trên tỷ giá USD/VND.Khách hàng có thể tham khảo thể lệ giao dịch
và mẫu hợp đồng trên website của ACB: www.acb.com.vn.Để minh họa cho
việc sử dụng quyền chọn vào mục đích đầu cơ,chúng ta xem xét tình huống mô
tả như sau:Hiện tại tỷ giá EUR/USD=1,2412-82.Giả sử khách hàng G dự báo 3

tháng nữa EUR sẽ lên giá so với USD,trong khi khach1 hàng H ngược lại dự báo
EUR sẽ xuống giá so với USD.Cả 2 khách hàng này đều có mục đích kiếm lời từ
thị trường ngoại hối.
Khách hàng G có thể đầu cơ bằng cách mua 100.000EUR giữ đó để 3
tháng sau khí EUR tăng giá bán lại lấy lời.Muốn vậy,hiện tại G phải bỏ ra
100.000*1,2482=124.820 USD để mua 100.000EUR.Do không có được ngay ở
hiện tại số tiền khá lớn này nên giấc mơ đầu cơ của G khó có thể thực hiện
được.Thời cơ không thể đến được,dù G là người có hiểu biết.Để tạo điều kiện
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
18
Hợp Đồng quyền chọn 2014
cho G thử thời vận,ACB chào cho G một hợp đồng quyền chọn mua ,có những
điều kiện sau:
 Người bán quyền: ACB
 Người mua quyền: G
 Loại quyền: chọn mua (call)
 Kiểu quyền: Mỹ
 Số lượng ngoại tệ: 100.000EUR
 Tỉ giá thực hiện: 1,2502
 Thời hạn hiệu lực của quyền chọn: 90 ngày kể từ ngày thỏa
thuận
 Phí mua quyền: 0,02USD/EUR
Với hợp đồng quyền chọn, ,G không phải mua 100.000EUR và do đó
không phải bỏ ra 124.820USD ở iện tại.G chỉ mua quyền được mua ở giá trị
100.000EUR ở mức tỉ giá 1,2502 USD cho mỗi EUR và chi phí mua quyền G
phải bỏ ra ở hiện tại là: 0,02*100.000=2000USD.chỉ bỏ ra 2000USD thay vì
phải bỏ ra 124.820USD có thể dễ dàng hơn cho G thử thời vận của mình
Với tỉ giá thực hiện là 1,2502 và phí mua quyền chọn mua là
0,02,điểm hòa vốn của G sẽ là 1,2502+0,02=1,2702,tức là ở mức giá này lợi
nhuận G kiếm được từ quyền chọn vừa đủ để trang trải phí mua quyền,do đó,G

không kiếm được đồng lời nào.Sau khi mua quyền chọn,việc EUR lên giá hay
xuống giá bao nhiêu so với USD sẽ trở thành mối quan tâm đến quên ăn quên
ngủ của G.Ở một thời điểm nào đó sau khi mua,tình hình thị trường khiến cho
EUR có thể:
Lên giá so với USD:
• Nếu EUR lên giá nhưng chưa vượt qua điểm hòa vốn thì điều mà G
có thể làm là xem quyền chọn ngày đến hạn hay chưa.Nếu quyền
chọn chưa đến hạn thì chờ với niềm hy vọng là EUR sẽ tiếp tục lên
giá.Nếu quyền chọn đã đến hạn thì hy vọng tan thành mây khói và G
mất toi 2000USD thử thời vận .Tuy nhiên,G có thể thực hiện quyền
chọn để gỡ gạc đi chút ít tổn thất,nếu tỉ giá nằm giữa tỉ gái thực hiện
và điểm hòa vốn.Chẳng hạn,tỉ giá giao ngay lúc hợp đồng đáo hạn là
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
19
Hợp Đồng quyền chọn 2014
1,2602,G thực hiện hợp đồng quyền chọn sẽ lời được: (1,2602-
1,2505)*100.000=1000USD trừ đi chi phí mua quyền là 2000USD
còn lỗ 1000USD thay vì không thực hiện sẽ mất hết 2000USD
• Nếu EUR lên giá và vượt qua điểm hào vốn thì thời vận của G đã
đến.Nếu quyền chọn đã đến hạn thì G phải thực hiện ngay và kiếm
lợi nhuận bẳng chênh lệch giữa tỉ giá giao ngay với tỉ giá thực hiện
nhân với trị giá hợp đồng nhưng phải trừ đi chi phí mua quyền:
( 1,2770-1,2502)*100.000-2000=680USD.Nếu quyền chọn chưa đến
hạn ,G phải biết thử bản lĩnh của mình để quyết định :thực hiện
quyền chọn để kiếm lời bằng chênh lệch giữa tỷ giá giao ngay và tỉ
giá thực hiện hay là tiếp tục chờ đợi với hy vọng là USD tăng giá
Xuống giá so với USD:
• Nếu quyền chọn chưa đến hạn,điều mà G có thể làm là tiếp tục chờ
đợi và theo dõi tình hình thị trường diễn biến như thế nào?
• Nếu giá vẫn xuống thì xem như G mất 2000USD phí mua quyền.Qua

phân tích trên ,đối với khách hàng G : nếu EUR/USD tăng cao hơn
điểm hòa vốn thì G sẽ kiếm được lợi nhuận từ chênh lệch tỷ giá .Khi
ấy,ngân hàng sẽ lỗ 1 khoản đúng bằng khoản lợi nhuận mà nhà đầu
tư khiếm lời được.Vậy ngân hàng làm thế nào để bù đắp phần lỗ
này?,ngân hàng có thể bù lỗ bằng cách:
Doanh thu có được từ bán quyền chọn,kể cả quyền chọn bán
lẫn quyền chọn mua.Nếu ngân hàng lỗ khi bán quyền chọn
mua thì ngân hàn sẽ lãi bằng đúng phần thu được do bán
quyền chọn bán và ngược lại.Ngân hàng có thể sử dụng
doanh thu do bán quyền chọn mua và quyền chọn bán để chi
cho khách hàng trong trường hợp khách hàng thực hiện
quyền chọn.
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
20
Hợp Đồng quyền chọn 2014
Ngân hàng có thể bù đắp phần lỗ này từ việc mua lại quyền
chọn mua từ phía các ngân hàng đối tác nước ngoài.Chẳng
hạn,ACB sau khi bán quyền chọn mua cho khách hàng G sẽ
mua lại quyền chọn mua đó từ ngân hàng Bepielle.Trong
trường hợp này ACB sẽ chào phí bán quyền chọn cho khách
hàng G cao hơn chi phí quyền chọn từ Bepielle.Khi EUR lên
giá so với USD và khách hàng G thực hiện quyền chọn mua
để kiếm lời nhuận thì ngân hàng ACB sẽ thực hiện quyền
chọn mua đối với khách hàng G,sau đó ACB thực hiện
quyền chọn mua lại đối với ngân hàng Bepielle để bù đắp
phần lỗ mà ngân hàng đã phải trả cho khách hàng G
2. Quản lý rủi ro ngoại hối:
a) Phòng ngừa rủi ro ngoại hối đối với khoản phải trả
Doanh nghiệp có thể thương lượng với ngân hàng mua quyền chọn
mua.Khi ấy ngân hàng,bên bán quyền ,sẽ xem xét chào cho doanh nghiệp,bên

mua quyền ,một quyền chọn mua có nội dung bao gồm:
 Trị giá quyền chọn (K),bằng hoặc tương đương trị
giá phải trả khoản phải trả
 Tỷ giá thực hiện (E)
 Phí mua quyền bằng K.P trong đó P là phí mua
quyền chọn tính trên mỗi đồng ngoại tệ
 Kiểu quyền chọn (Âu hoặc Mỹ)
 Thời hạn hiệu lực của quyền chọn (T),bằng hoặc
tương đương thời hạn của khoản phải trả
Tất cả những nội dung của quyền chọn đã được 2 bên thỏa thuận trước,ở
thời điểm thỏa thuận,tỷ giá giao ngay trên thị trường đã biết nhưng ở thời điểm
đến hạn tỷ giá giao ngay trên thị trường chưa biết.
Nếu không sử dụng quyền chọn để ngừa rủi ro thì giá quy ra nội tệ của
khoản phải trả bằng V(Sb)=KSb=f(Sb) phụ thuộc vào tỷ giá giao ngay lúc khoản
phải trả đến hạn,trong đó K là trị giá khoản phải trả và Sb là tỷ giá bán giao ngay
ở thời điểm khoản phải trả đến hạn.Nếu sử dụng quyền chọn mua để phòng ngừa
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
21
Hợp Đồng quyền chọn 2014
rủi ro ngoại hối thì trị giá khoản oha3i trả khi đến hạn là bao nhiêu còn tùy thuộc
vào quan hệ tỷ giá giao ngay với tỷ giá thực hiện khi khoản phải trả đến
hạn.Mặc dù thời điểm đến hạn chưa xảy ra nhưng ở thời điểm thỏa thuận,doanh
nghiệp biết trước khi đến hạn có một trong 2 khả năng xảy ra:
 Nếu Sb>E thì doanh nghiệp sẽ thực hiện quyền chọn mua.khi ấy giá trị
của khoản trả quy ra nội tệ là V=K.E=const,bất chấp tỷ giá giao ngay
trên thị trường là bao nhiêu,cần lưu ý rằng doanh nghiệp trước đó đã bỏ
ra 1 khoản chi phí bằng K.P để mua quyền chọn nên tổng chi phí quy ra
nội tệ của khoản phải trả được cố định ở mức K(E+P).Nhờ vậy,rủi ro
ngoại hối được kiểm soát.
 Nếu Sb<E thì doanh nghiệp không thực hiện quyền chọn mua,mà mua

ngoại tệ trên thị trường giao ngay để thanh toán khoản phải trả.Khi ấy
giá trị khoản phải trả quy ra nội tệ là V(Sb)=K.Sb.Cần lưu ý rằng doanh
nghiệp trước đó đã bỏ ra một khoản chi phí K.P để mua quyền chọn nên
tổng chi phí quy ra nội tệ của khoản phải trả bằng K(Sb+P).Chi phí này
mua chưa được cố định nhưng bị chặn trên tối đa ở mức K(E+P),nghĩa
là K(Sb+P) < K(E+P),do Sb< E,do đó,rủi ro ngoại hối cũng được kiểm
soát
Tương tự doanh nghiệp cũng có thể sử dụng quyền chọn bán để phòng
ngừa rủi ro ngoại hối đối với khoản thu
b) Phòng ngừa rủi ro ngoại hối đối với khoản phải thu
Đề phòng rủi ro ngoại hối đối với khoản phải thu,doanh nghiệp có thể
thương lượng với ngân hàng mua quyền chọn bán.Khí ấy ngân hàng,bên bán
quyền,sẽ xem xét chào cho doanh nghiệp,bên mua quyền,một quyền chọn bán
có nội dung bao gồm:
 Trị giá quyền chọn (K),bằng hoặc tương đương trị
giá khoản phải thu
 Trị giá thực hiện (E)
 Phí mua quyền bằng K.P trong đó P là phí mua
quyền chọn tính trên mỗi đồng ngoại tệ
 Kiểu quyền chọn (Âu hoặc Mỹ)
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
22
Hợp Đồng quyền chọn 2014
 Thời hạn hiệu lực của quyền chọn (T),bằng hoặc
tương đương thời hạn của khoản phải thu.
Tất cả những nội dung này của quyền chọn đã được 2 bên thỏa thuận
trước.Ở thời điểm thỏa thuận,tỷ giá giao ngay trên thị trường đã biết nhưng ở
thời điểm khoản phải đến hạn tỷ giá giao ngay trên thị trường thì chưa biết.
Nếu không sử dụng quyền chọn để ngừa rủi ro thì trị giá quy ra nội tệ
khoản phải thu bằng V(Sm)=KSm=f(Sm) phụ thuộc vào tỷ giá giao ngay lúc

khoản phải thu đến hạn,trong đó K là giá trị khoản phải thu va Sm là tỉ giá mua
giao ngay ở thời điểm khảon phải thu đến hạn,Nếu sử dụng quyền chọn mua để
phòng ngừa rủi ro ngoại hối thì trị giá khoản thu khi đến hạn là bao nhiêu còn
tùy thuộc vào quan hệ giữa tỉ giá giao ngay và tỉ giá thực hiện khi khoản phải
thu đến hạn.Mặc dù thời điểm đến hạn chưa xảy ra nhưng ở thời điểm thỏa
thuận,doanh nghiệp biết trước khi đến hạn có một trong hai khả năng xảy ra:
 Nếu Sm<E thì doanh nghiệp sẽ thực hiện quyền chọn bán.Khi ấy giá trị
của khoản phải thu quy ra nội tệ là V=K.E=const,bất chấp tỷ giá giao
ngay trên thị trường là bao nhiêu.Cần lưu ý rằng doanh nghiệp trước đó
đã bỏ ra một khoản chi phí bằng K.P để mua quyền chọn nên giá trị quy
ra nội tệ của khoản phải thu chỉ còn và được cố định ở mức K(P-E).Nhờ
vậy,rủi ro ngoại hối được kiểm soát
 Nếu Sm>E thì doanh nghiệp không thực hiện quyền chọn bán,mà ngoại
tệ trên thị trường giao ngay.Khi ấy giá trị khoản phải thu quy ra nội tệ là
V(Sm)=K.Sm.cần lưu ý rằng doanh nghiệp trước đó đã bỏ ra một khoản
chi phí bằng K.P để mua quyền chọn nên giá trị khảon phải thu quy ra
nội tệ chỉ còn bằng K(Sm-P).giá trị này chưa được cố định nhưng bị
chặn dưới tối thiểu ở mức K(E-P),nghĩa là K(Sm-P) >K(E-P),do
Sm>E.Do đó rủi ro ngoại hối cũng được kiểm soát
Tóm lại,thông qua hợp đồng quyền chọn,doanh nghiệp có thể kiểm soát
được rủi ro ngoại hối bằng cách giới hạn tối đa chi phí nội tệ đối với khoản phải
trả ở mức bằng trị giá khoản phải trả nhân với tỷ giá thực hiện và cộng thêm chi
phí mua quyền chọn mua;và giới hạn tối thiểu giá trị nội tệ của khoản phải thu ở
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
23
Hợp Đồng quyền chọn 2014
mức bằng giá trị trị giá khoản thu nhân với tỷ giá thực hiện và trừ đi phí mua
quyền chọn bán.
 Ví dụ minh họa
Công ty nhập khẩu,Import Co.Ltd,có hợp đồng nhậo khẩu trị giá 1 triệu

USD sẽ đến hạn thanh toán sau 6 tháng,tỷ giá giao ngay (USD/VND) ở thời
điểm hiện tại:15990-15992 trong khi tỷ giá giao ngay (USD/VND) khi hợp đồng
đến hạn chưa biết vì chưa xảy ra.
Ở thời điểm giao dịch: để tránh rủi ro ngoại hối,công ty liên hệ với ACB
mua quyền chọn mua có những nội dung,do ACB xác định và chào cho
Import như sau:
o Trị giá quyền chọn (K) :1 TrUSD
o Tỷ giá thực hiện (E) : 16.010
o Phí mua quyền chọn (P) tính trên mỗi đồng ngoại tệ:20
đồng,tổng phí mua: 1Tr*20 đồng=20 Trd
o Kiểu quyền chọn:kiểu Mỹ
o Thời hạn (T) : 6 tháng
Ở thời điểm này,mặc dù công ty đã bỏ ra 20 triệu đồng để mua
công cụ phòng ngừa tỉ giá rủi ro ngoại hối.Mặc dù vậy,công ty vẫn
dự đoán có 2 khả năng xảy ra:
Ở thời điểm đáo hạn:
 Nếu giao dịch ngay Sb>E=16.010 thì doanh nghiệp sẽ thực hiện quyền
chọn mua.Khi ấy giá trị khoản phải trả quy ra nội tệ là
V=1*16.010=16.010 Trd,bất chấp tỷ giá giao ngay trên thị trường là bao
nhiêu.Cần lưu ý rằng doanh nghiệp trước đó đã bỏ ra 1 khoản chi phí
bằng 20 Trd để mua quyền chọn nên giá trị quy ra nội tệ của khoản phải
trả tăng thêm nhưng vẫn cố định ở mức 16.010+ 20=16.030 Trd,nhờ vậy
rủi ro ngoại hối được kiểm soát
 Nếu tỉ giá giao ngay Sb<E=16010 thi doanh nghiệp không thực hiện
quyền chọn mua,mà mua ngaoi5 tệ trên thị trường giao ngay,Khi ấy giá
trị khoản phải trả quy ra nội tệ là V(Sb)=1 USD*Sb=Sb TrVND.Cần lưu
ý rằng doanh nghiệp trước đó đã bỏ ra 20 Trd làm chi phí để mua quyền
chọn nên giá trị khoản phải trả quy ra nội tệ tăng lên đến 1 (Sb+20)
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
24

Hợp Đồng quyền chọn 2014
TrVND.Giá trị này chưa được cố định nhưng bị chặn trên mức tối đa ở
mức 16.030 TrVND,do Sb<16010.Do đó,rủi ro ngoại hối cũng được
kiểm soát.
V. Thực trạng và triển vọng phát triển hợp đồng quyền chọn trong
thị trường ngoại hối ở Việt Nam
1. Thực trạng:
Ở Việt Nam, các nghiệp vụ phái sinh nói chung và options nói riêng mới
bắt đầu được sử dùng từ đầu những năm 2000. Tuy nhiên, các nghiệp vụ options
này còn mang tính thí điểm và đơn lẻ.
Về mặt pháp lý: các văn bản pháp lý liên quan đến chính sách quản lý
ngoại hối và quyền chọn ngoại tệ được ban hành là khá nhiều nhưng chúng vẫn
chưa quy định cụ thể và thúc đẩy được các giao dịch mua bán quyền chọn phát
triển, nó chỉ mang tính tức thời bổ sung cho thị trường ngoại hối, cũng giống
như chúng ta chỉ ban hành văn bản luật khi thị trường cần thực hiện các giao
dịch này trong ngắn hạn, chứ chưa đưa ra các bộ luật chuẩn quy định cụ thể,
thống nhất như luật công cụ bảo hiểm phái sinh chẳng hạn. Như vậy, sẽ gây khó
khăn cho các tổ chức tài chính và các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu,
các nhà đầu tư… trong việc hoạch định các chiến lược dài hạn để kinh doanh
trên thị trường.
Về số lượng giao dịch của các công cụ này còn hết sức khiêm tốn.
Đối với quyền chọn ngoại tệ: NHNN đã cho phép thực hiện thí điểm đối
với Eximbank, VIB, Vietcombank; ACB, BIDV, Techcombank, NHTMCP
Quân đội, nhưng doanh số về hoạt động này vẫn không đáng kể so với doanh số
các hoạt động truyền thống. Mặc dù thị trường các công cụ tài chính phái sinh,
quyền chọn ngoại tệ đã hình thành ở Việt Nam, nhưng còn rất nhỏ bé và chưa
phổ biến.
VD: Quyền chọn ngoại tệ với ngoại tệ :tính đến tháng 6/2004 số lượng hợp
đồng Quyền chọn ngoại tệ được ký kết chỉ dừng lại con số 50 hợp đồng quyền
chọn với doanh số thực hiện hơn 50 triệu USD của Eximbank ký với các doanh

nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu trong thời gian thí điểm nghiệp vụ quyền
GV :Nguyễn Phúc Cảnh
25
Hợp Đồng quyền chọn 2014
chọn, còn 6 ngân hàng còn lại không ký được hợp đồng nào. Từ 2004 đến 2007,
mặc dù không còn giới hạn về số lượng NHTM tham gia giao dịch quyền chọn
ngoại tệ với ngoại tệ nhưng thực tế cho thấy các hoạt động mua bán này chưa
thực sự sôi động, chỉ tập trung vào chi nhánh các ngân hàng nước ngoài như
HSBC hay Citibank và một số ít NHTM Việt Nam như Eximbank,
Techcombank, còn lại các ngân hàng vẫn không có giao dịch.
Quyền chọn ngoại tệ với nội tệ: các ngân hàng như ACB, Techcombank,
BIDV, VIB dù là những ngân hàng tham gia các nghiệp vụ này từ rất sớm
nhưng họ chỉ mới thực hiện được một số hợp đồng với doanh số không đáng kể.
Riêng Vietcombank và Eximbank được xem là hai ngân hàng mạnh về lĩnh vực
này nhưng doanh số hoạt động vẫn không cao. Tính trong năm 2006-2007
Vietcombank chỉ đạt khoảng 37,53 triệu USD (chiếm chưa đến 0,1% tổng doanh
số giao dịch ngoại tệ), Eximbank đạt 128,12 triệu USD (chiếm khoảng 0,8%
trong tổng số giao dịch ngoại tệ).
Kết luận: các công cụ phái sinh cũng như quyền chọn ở Việt Nam,chưa
được thị trường đón nhận như là một công cụ không thể thiếu trong phòng ngừa
rủi ro. Theo báo cáo thăm dò, doanh số mua bán ngoại tệ năm 2004 tăng 30%,
từ năm 2005-2007 trung bình tăng khoảng 20%/năm. Trong đó, các giao dịch
giao ngay chiếm từ 90-95%, các giao dịch quyền chọn ngoại tệ chỉ chiếm từ 1-
5%, một tỉ trọng rất nhỏ.
2. Triển vọng
a. Thuận lợi của việc phát triển thị trường options ngoại tệ
Theo kết quản điều tra năm 2008
- Về phía ngân hàng: 100% các ngân hàng rất quan tâm đến vấn đề rủi ro tỷ
giá. Các ngân hàng ngày càng chú trọng đến sự phát triển cung cấp các giao dịch
ngoại hối mặc dù NHNN vẫn can thiệp và giữ tỷ giá tương đối ổn định. Việc

phát triển các nghiệp vụ này ngoài mục đích giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn
đồng thời áp dụng các công cụ options để quản lý rủi ro, đây còn là cơ hội cạnh
tranh cho các NHTM đa dạng hóa sản phẩm cung cấp, đồng thời đón trước được
GV :Nguyễn Phúc Cảnh