Bài thuyết trình nhân học đại cương

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI
KHOA SPKH XÃ HỘI
KHÁI NIỆM
QUAN ĐIỂM VÀ CƠ SỞ
LÝ LUẬN
ĐẶC TRƯNG VÀ
CHỨC NĂNG TÔN GIÁO
MỘT SỐ HÌNH THÁI
TÔN GIÁO
XU THẾ ĐỜI SỐNG
TÔN GIÁO
TÓM TẮT CHƯƠNG
TÔN GIÁO
XU THẾ ĐỜI SỐNG
TÔN GIÁO
XU THẾ DÂN TỘC HÓA
TÔN GIÁO
XU THẾ ĐA DẠNG HÓA
XU THẾ HIỆN ĐẠI HÓA
XU THẾ THẾ TỤC HÓA
HIỆN TƯỢNG
TÔN GIÁO MỚI
KHÁI QUÁT
5. XU THẾ CỦA ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO
HIỆN NAY
•
Tôn giáo từ khi xuất hiện, luôn biến động phản
ánh sự biến đổi của lịch sử. Một tôn giáo có
thể hưng thịnh, suy vong, thậm chí có thể mất
đi nhưng tôn giáo luôn luôn đồng hành với đời

sống con người. Tôn giáo là một hiện tượng xã
hội sẽ tồn tại lâu dài.
•
Trong đời sống tôn giáo hiện nay, các xu thế
tôn giáo khó tách rời nhau vì giữa chúng có
mối quan hệ gắn kết lẫn nhau mà còn tác động
lẫn nhau.
5. XU THẾ CỦA ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO HIỆN
NAY
•
5.1. Xu thế dân tộc hóa tôn giáo
Xu hướng dân tộc hóa tôn giáo thể
hiện rõ nét, có nghĩa là tuy nhiều dân tộc
cùng một tôn giáo thế giới nhưng mỗi dân
tộc đã vận dụng tôn giáo thế giới ấy theo
lăng kính văn hóa và tâm lý riêng của dân
tộc mình, làm cho tôn giáo ấy ngày càng
mang sắc thái dân tộc hóa.
5.1. Xu thế dân tộc hóa tôn giáo
5.1. Xu thế dân tộc hóa tôn giáo
Ngày nay xu thế dân tộc hóa đã hòa trộn
trong xu thế đa dạng hóa, hiện đại hóa và
thế tục hóa tôn giáo.
Quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa trong
tôn giáo cũng đóng vai trò quan trọng
trong xu thế đa dạng hóa và thế tục hóa
tôn giáo, là một trong vấn đề xuyên văn
hóa trong tôn giáo hiện đại.
5.1. Xu thế dân tộc hóa tôn giáo
CÁC TÔN GIÁO

TÂM LÝ VH DÂN TỘC
TÔN GIÁO MANG SẮC THÁI
DÂN TỘC
5.1. Xu thế dân tộc hóa tôn giáo
•
Hiện nay, thế giới đang trải qua quá trình
khủng hoảng mang tính toàn cầu. Tôn
giáo cũng ảnh hưởng.
•
Nhiều quốc gia đã và đang trải qua quá
trình ảnh hưởng của toàn cầu hóa trong
những lĩnh vực khác nhau của đời sống
xã hội, trong đó có tôn giáo.
•
Biểu hiện của toàn cầu hóa trong tôn giáo
thường diễn ra dưới các xu thế đa dạng
hóa, hiện đại hóa và thế tục hóa tôn giáo.
5. XU THẾ CỦA ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO
HIỆN NAY
•
5.2. Xu thế đa dạng hóa
•
Xu thế đa dạng hóa tôn giáo là hậu quả tất
yếu của toàn cầu hóa .
•
Con người không chỉ tiếp cận với một
hoặc các tôn giáo của dân tộc mình, mà
còn biết tới các tôn giáo khác, thậm chí
không tiếp thu một cách thụ động mà còn
tiếp thu một cách chủ động với tính chất

phê phán.
5.2. Xu thế đa dạng hóa
•
Tác động của xuyên văn hóa, đa văn hóa
đã góp phần làm cho xu hướng đa dạng
hóa tôn giáo càng ngày phát triển.
5. XU THẾ CỦA ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO
HIỆN NAY
•
5.3. Xu thế hiện đại hóa
Hiện đại hóa là một quá trình lịch sử khởi
nguồn từ Châu Âu, được bắt đầu từ cuộc
cách mạng công nghiệp, sau đó lan rộng
tới các khu vực khác và trở thành trào lưu
của thế giới.
5.3. Xu thế hiện đại hóa
•
Nội dung HĐHTG:
–
(1) HĐH những mối quan hệ bên trong: nội
dung giáo lý, việc giải thích giáo lý, các quy
định của giáo luật, hình thức lễ nghi và thực
hành nghi lễ, cơ cấu tổ chức và sinh hoạt của
tôn giáo.
5.3. Xu thế hiện đại hóa
Nội dung HĐHTG:
–
(2) HĐH những mối quan hệ bên ngoài:
học thuyết xã hội và quan hệ, thái độ
tôn giáo với các vấn đề xã hội, quan hệ

với các tôn giáo khác,
5.3. Xu thế hiện đại hóa
•
Nội dung HĐHTG:
(3) - HĐH các phương tiện khoa học kỹ
thuật phục vụ cho việc truyền đạo và quản
đạo,
5.3. Xu thế hiện đại hóa
•
Trong xu thế hiện đại hóa tôn giáo, con
người không những tiếp thu tôn giáo mới
mà còn bảo lưu tôn giáo truyền thống.
•
Nếu tôn giáo truyền thống bảo thủ, lỗi
thời, không đáp ứng nhu cầu của nhân
dân có thể dẫn tới hiện tượng "song hành
tôn giáo". Đây chính là một trong những
nguyên nhân làm cho những "hiện tượng
tôn giáo mới"
5. XU THẾ CỦA ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO
HIỆN NAY
•
5.4. Xu thế thế tục hóa
–
Xu thế thế tục hóa tôn giáo: ngày càng phát
triển, biểu hiện dưới nhiều hình thức như: mở
trại mồ côi, chăm sóc trẻ nhỏ, người khuyết
tật, người già neo đơn,
Chẳng hạn: chùa Từ Ân (chùa mồ côi mồ cút) -
tổ 16, ấp Mỹ Tân, xã Mỹ Xuân, huyện Tân

Thành, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Chùa Phật
Minh- số 69 ấp 3, xã Giao Hòa, huyện Châu
Thành, tỉnh Bến Tre.
5.4. Xu thế thế tục hóa
5.4. Xu thế thế tục hóa
•
Xu thế thế tục hóa còn biểu hiện trong
cuộc đấu tranh của bộ phận tiến bộ trong
từng tôn giáo muốn xóa bỏ những điểm
khắt khe trong giáo luật, tiến tới sự đoàn
kết giữa những người của các tôn giáo và
không tôn giáo, đấu tranh cho một thế giới
đầy tình thương và hòa bình.
5. XU THẾ CỦA ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO
HIỆN NAY
•
5.5. Hiện tượng tôn giáo mới
Hiện tượng tôn giáo mới ra đời dựa trên một
tôn giáo có sẵn, nhào nặn, lắp ráp những
yếu tố tôn giáo khác - truyền thống hóa
tôn giáo.
Hiện tượng tôn giáo mới đang là một xu
hướng khách quan, hiện hữu trong đời
sống tôn giáo.
Hiện tượng tôn giáo mới ra đời / cách tân
tôn giáo cũ cho hiện đại hóa để phù hợp
với tính chất của xã hội.
Cuộc sống và xã hội của con người là
một quá trình không ngừng biến đổi, phát
triển và ngày càng phức tạp hơn, nhất là

trong bối cảnh xã hội hiện đại; do đó, để
thích nghi và tồn tại, tôn giáo cũng không
ngừng biến đổi và phát triển.
TÓM LẠI
•
Đối với ngành nhân học:
–
Tôn giáo là một phần văn hóa tộc người, tôn
giáo bao gồm tín ngưỡng và các hành vi mà
con người dành cho những thế thể siêu
nhiên.
–
Tôn giáo là một phần lớn trong cuộc đời và
trong toàn bộ hoạt động thường ngày của con
người.
–
Tôn giáo là một sắc thái đa văn hóa và xuyên
văn hóa trong xã hội hiện đại.
Tôn giáo
là một hiện tượng
văn hóa phổ biến.