rèn đọc cho học sinh lớp một

RÈN ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP MỘT
I. Thực trạng ban đầu
“Đọc thông, viết thạo” là yêu cầu cơ bản của học sinh khi học hết lớp Một. Nhưng
thường thì trẻ mới bước vào lớp một đa số phát âm còn ngọng nghịu, không rõ âm,
tiếng, nói rất khó nghe. Lớp học của tôi cũng thế, không nằm ngoài những quy luật tự
nhiên ấy. Bên cạnh đó, yêu cầu chung của xã hội là đưa trẻ em khuyết tật hoà nhập
vào trường phổ thông. Năm nay, có một em (khiếm thính) được đưa vào lớp tôi. Tôi
lại càng lo lắng và làm gì để các học sinh ấy và các học sinh khác đọc được, đọc
đúng, đọc hay đây?
II. Lý do đặt vấn đề
Trẻ em thật trong sáng, thật hồn nhiên vì được gia đình cưng chìu nên trẻ tự do nói,
đọc một cách tự nhiên mà phụ huynh không sửa, không uốn nắn ngay từ đầu nên trẻ quen
dần cách đọc, cách nói đó. Nếu cứ cái đà này mà không sửa ngay từ lớp Một thì không
những mai một cho tiếng Việt, mà sẽ hình thành một thói quen đến lớn cho các em vêg
sau nữa. Phát âm không đúng sẽ làm người nghe khó chịu, thiếu thiện cảm làm người
khác hiểu lệch nghĩa. Do cũng được giảng dạy nhiều năm ở lớp Một, hằng năm tôi rút ra
được nhiều kinh nghiệm trong quá trình công tác, tôi cũng đã tích luỹ được một số biện
pháp hiệu quả áp dụng cho học sinh lớp mình và tôi thấy cách rèn luyện cho học sinh đọc
tốt, đọc đúng, nói đúng có hiệu quả hơn.
III. Các biện pháp tiến hành
- Trước tiên, tôi phân loại các em theo từng đối tượng
1. Học sinh chưa đọc được âm
2. Học sinh phát âm chưa đúng, đọc không ra tiếng (khiếm thính)
3. Học sinh đọc, phát âm rõ ràng.
- Ngoài các phương pháp dạy theo chương trình thay sách, mỗi ngày, khi dạy âm
mới xong, tôi thường kiểm tra đột xuất những em ở đối tượng 1 bằng cách gọi
lên bảng. Tôi đọc âm và chữ cho các em viết. Lúc đầu, các em không nhớ nên
không viết được, tôi động viên nhắc nhở các em về nhà ôn bài và cho các em về
chỗ ngồi. Hôm sau, tôi lại gọi đọc cho các em viết, các em lại viết lẫn âm này
qua âm khác, tôi sửa ngay cho các em và yêu cầu các em đọc và viết lại nhiều
lần ( vừa viết vừa đọc) nhưng phải đọc đúng. Và liên tục mỗi ngày, tôi dành ra

10 phút luyện tập cho các em. Lâu dần, các em đã hình thành thói quen tự giác
học bài ở nhà, không đợi tôi nhắc nhở; sau đó các em tiến bộ rõ rệt và có ú thức
ham học hơn.
- Ở đối tượng 2, tôi giới thiệu với các em các bộ phận ở miệng, vòm, ngạc, lợi…
Nhưng không dùng những tù xa lạ mà thực tế hơn. Tôi chỉ nói và minh hoạ
bằng môi, miệng, lưỡi và cho các em tập làm theo nhiều lần, nhất là em Thiện
(khiếm thính). Ví dụ như phát âm chữ “r”;”tr” thì không nói phải dùng đầu lưỡi
đưa lên vòm miệng trên mà chỉ đơn giản là cong đầu lưỡi lên vừa nói vừa làm
mẫu - tập cho các em phát âm nhiều lần.
- Hướng dẫn cách phân biệt l-n; s-x; tr-ch…Tôi phân biệt cho các em thấy được
tầm quan trọng của phát âm sai. Ví dụ:lo đọc no hay trâu đọc châu (no là no
bụng (no đói), lo là lo lắng; trâu là con trâu, châu là châu ngọc… Hai chữ hoàn
toàn khác nhau không nên đọc nhầm lẫn. Chỉ vài lần ví dụ nhiều tiếng, từ khác
nhau mà sau này, các em khi nghe bạn phát âm sai đã biết. Nhận xét và đưa ra ý
nghĩa của tiếng mà bạn mình phát âm sai.
- Tập cơ miệng ngậm, mở miệng, tập đưa lưỡi lên xuống, đưa ra ngoài… và gọi
đọc thường xuyên.
- Tôi còn chú ý cho các em đọc đúng vần, không những đọc được tốt mà các em
còn viết đúng chính tả như những vần có âm cuối n-ng, c-t…
- Như hướng dẫn các vần có âm đệm như oa,uê,oan,oăn… phải mở tròn môi. Cho
các em tập nhiều lần cho môi và miệng mềm dẻo, sau đó sẽ phát âm dễ hơn. Tôi
khen ngợi, động viên các em nên các em rất thích từ đó dẫn đến các em cố gắng
để phát âm đúng. Lời khen của giáo viên có tác động rất tốt đối với học sinh,
đừng tiết kiệm lời khen nhưng không phải là ban bố mà phải khen đúng lúc, kịp
thời và thật sự thì các em mới thấy tự tin ở chính bản thân mình từ đó các em trở
nên dạn dĩ hơn.
- Tôi hướng dẫn cho các em luyện đọc câu rất kĩ (vì các em còn nhỏ) tôi nhắc đi
nhắc lại nhiều lần, khi gặp dấu phẩy phải nghỉ hơi, dấu chấm phải ngừng, nhận
xét chi tiết để các em nắm được cách đọc tròn câu, từ đó dù mới lớp một nhưng
các em đọc câu rất tốt, biết ngừng nghỉ đúng chỗ dẫn đến có một số em biết đọc

diễn cảm.
- Tôi cũng thường tổ chức các trò chơi đoán chữ cho các em lên thi đua:
• Giai đoạn học âm: Tôi viết các âm, cho các em lên bắt được âm nào thì
đọc âm đó.
• Giai đoạn học vần: Tôi viết các vần, tiếng cho các em lên nhặt từ có vần
tôi yêu cầu. Lúc đầu thì cá nhân, sau cho lên thi đua nhóm,tổ. Tạo không
khí sinh động cho lớp học. Vừa học vừa chơi góp phần làm giảm căng
thẳng lớp học
- Khi các em đã đọc được( tuy chậm), tôi khuyến khích các em đọc sách, truyện,
báo thiếu nhi… và đọc chữ bất cứ gặp ở đâu: các cửa hiệu, áp phích, băng rôn…
vừa để cho các em rèn đọc vừa giúp ích cho các em hiểu biết thêm vốn từ ngữ.
- Phân nhóm đôi bạn học tập, các em đọc tốt, phát âm rõ ràng sẽ theo dõi, giúp đỡ
bạn, nhắc bạn sửa lại khi đọc sai, hay phát âm chưa đúng…
- Tôi luôn theo sát các em, hướng dẫn sửa sai kịp thời và đúng lúc,lúc rãnh rỗi
(giờ chơi) tôi cũng hay trò chuyện với các em để có thế sữa ngay khi các em nói
sai hoặc phát âm chưa đúng; hay khi các em học các môn học khác.
- Thường xuyên liên hệ với phụ huynh, trao đổi những lỗi học sinh mắc phải khi
đọc, khi phát âm… để phụ huynh góp phần uốn nắn.
IV. Kết quả
• Những năm trước: Qua nhiều năm trước khi áp dụng các biện pháp trên,
học sinh lớp tôi cũng đọc viết rất tốt. Phụ huynh rất hài lòng và khi lên
cáclớp trên, các em vẫn được thầy cô lớp trên khen ngợi.
Cuối năm học sinh đều đạt điểm môn Tiếng Việt (Đọc)
2002- 2003: Giỏi 39/39 đạt 100%
2003- 2004: Giỏi 38/39 đạt 97,4%
Khá 1/39 đạt 2,%
• Trong năm nay: Sau một thời gian áp dụng (HKI), em Thiện (học sinh
khiếm thính) đã đọc và phát âm khá, nghe rõ thành tiếng và đọc được bài
dài, nói dễ nghe hơn. Còn các em học sinh bình thường thì đọc và nói rất
tốt, không như hồi đầu năm. Và phụ huynh đã phấn khởi khi trao đổi với

tôi rằng: “ Về nhà tôi đọc cho nó viết nhưng nó lại nói tôi phát âm sai
như vậy nó viết sẽ không đúng, phải đọc như vầy nè…”
Từ kết quả trên, tôi cũng thường trao đổi vào những buổi họp tổ để cùng
nhau chia sẻ những kinh nghiệm mà mình có được cùng đồng nghiệp và
được các bạn thực hiện cho lớp mình.
Giữa HKI: Giỏi 32/35 đạt 91,4%
Khá 3/35 đạt 8,6%
HKII: Giỏi 35/35 đạt 100%
V. Nguyên nhân thành công
Những nguyên nhân dẫn đến sự thành công là:
• Sự kiên trì, nhẫn nại của Giáo viên Chủ nhiệm, theo sát uốn nắn kịp thời.
• Kiểm tra thường xuyên
• Rèn đọc nhiều và phải đọc đúng, phải sửa sai ngay, không bỏ qua những
lỗi nhỏ
• Tập cho học sinh có thói quen đọc sách, thích đọc, đọc nhiều, dẫn đến
đọc đúng, đọc hay.
• Kết hợp với phụ huynh học sinh
• Đôi bạn học tập giúp đỡ nhau.
VI. Những bài học kinh nghiệm
Từ những biện pháp và kết quả đạt được, tôi rút ra bài học cho bản thân mình là
phải:
• Nhiệt tình, có trách nhiệm
• Yêu trẻ, hiểu trẻ. Luôn quan tâm đến trẻ, để chúng cảm thấy tự tin và
phấn đấu hơn.
• Khắc phục khó khăn để đạt được mục đích đề ra.
VII. Kết luận
- Sự tận tuỵ, lòng yêu nghề, mến trẻ sẽ giúp cho bản thân mình đạt được những
việc tưởng chừng như không thể làm được.
- Kết quả đạt được của học sinh là niềm khích lệ cho bản thân mình tiếp tục tiến
bước trong sự nghiệp trồng người

Mỹ Bình, ngày 24 tháng 12 năm 2005
Người viết

Từ Thị Mỹ Phương