Tải bản đầy đủ (.pdf) (70 trang)

Quy trình kiểm toán các khoản ước tính kế toán tại công ty kiểm toán AASCs

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (674.88 KB, 70 trang )

TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT



KHÓA LUN TT NGHIP
CHUYÊN NGÀNH: K TOÁN

 TÀI:
QUY TRÌNH KIM TOÁN CÁC KHON
C TÍNH K TOÁN
TI CÔNG TY KIM TOÁN AASCs


SVTH : HA SIC LIN
MSSV : 0854042164
NGÀNH : K TOÁN
GVHD : GV NGÔ NGC LINH





Thành ph H Chí Minh – Nm 2012
i


LI CM N
}}}
-o0o- |||
Trong bn nm hc tp ti Trng đi hc M TP H Chí Minh, em đã nhn


đc s ch bo nhit tình ca các thy cô, nhng ngi đã góp công to dng mt
th h sinh viên nng đng, ham hc hi. Em xin dành tng li cm n chân thành
nht đn vi thy cô trong Chng trình đo to đc bit, các thy cô đã vun đp cho
em nn kin thc c bn ln chuyên môn v lnh vc K toán – Kim toán, to nn
tng cho em vng bc trên con đng s nghip sau này. Sau đó, em xin đc bày
t lòng bit n đi vi cô Ngô Ngc Linh, ngi đã tn tình ch dy và giúp đ em
hoàn thành chuyên đ thc tp này.
Trong thi gian ba tháng thc tp ti Công ty TNHH Kim toán AASCs em đã
đc s ch dy và giúp đ ht lòng c
a các anh ch ti công ty, đc bit em xin gi
li cm n sâu sc nht ti Ông T Quang Long, ngi đã to c hi cho em đc
thc tp và hc hi nhiu kinh nghim quý báu trong ngành Kim toán. Ti đây, em
hc đc nhiu điu b ích, tìm thy nhng đim khác bit gia lý thuyt và thc t,
điu này khin em vô cùng phn khi, nhng ki
n thc này s mãi mãi là hành trang
theo em trong tng lai. Mt ln na, em xin gi li cm n đn Ban giám đc và các
anh ch trong Công ty Kim toán AASCs.
Cui cùng, em xin chúc toàn th quý thy cô Trng đi hc M TP. H Chí
Minh và các anh ch ti Công ty Kim toán AASCs có tht nhiu sc khe, luôn gt
hái đc nhiu thành công và hnh phúc trong công vic cng nh trong cuc sng.

ii


KÝ HIU VIT TT
VSA: Chun mc kim toán Vit Nam Q: Quyt đnh
BCTC: Báo cáo tài chính TSC: Tài sn c đnh
MMTB: Máy móc thit b STT: S th t
GTCL: Giá tr còn li TGKH: Thi gian khu hao
SDK: S d đu k SDCK: S d cui k

SXKD: Sn xut kinh doanh DP: D phòng
TNHH: Trách nhim hu hn TGPB: Thi gian phân b
DN: Doanh nghip CL: Chênh lch
KTV: Kim toán viên SL: S lng



iii

MC LC
CHNG 1: GII THIU
1.1 Tng quan v vn đ nghiên cu 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 1
1.3 i tng – phm vi nghiên cu – hn ch ca đ tài 1
1.4 Phng pháp nghiên cu 2
1.5 Kt cu khóa lun 2
CHNG 2: C S LÝ LUN V CÁC KHON C TÍNH
TRONG K TOÁN VÀ QUY TRÌNH KIM TOÁN CÁC KHON
C TÍNH K TOÁN
2.1 Nhng vn đ c bn v các khon c tính trong k toán 3
2.1.1 Khái nim các khon c tính k toán da trên VSA 540 3
2.1.2 Phân loi và đc đim 3
2.1.3 Vai trò và tm quan trng ca các khon c tính k toán khi lp BCTC 4
2.2 Quy trình kim toán các khon mc c tính k toán 5
2.2.1 Giai đon lp k hoch kim toán 5
2.2.2 Giai đon thc hin kim toán 8
2.2.2.1 Xác đnh m
c tiêu kim toán đi vi các khon c tính k toán 8
2.2.2.2 Khái quát mt s th tc kim toán các khon c tính k toán theo VSA 540 9
2.2.3 Giai đon hoàn thành kim toán 11

2.3 Kim toán các khon mc c tính k toán 12
2.3.1 Khon mc d phòng gim giá đu t tài chính ngn hn 12
2.3.1.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán 12
2.3.1.2 Th tc kim toán 13
2.3.2 Khon mc d phòng n phi thu khó đòi 14

iv

2.3.2.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán 14
2.3.2.2 Th tc kim toán 15
2.3.3 Khon mc d phòng gim giá hàng tn kho 17
2.3.3.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán 17
2.3.3.2 Th tc kimtoán 18
2.3.4 Khon mc chi phí tr trc 20
2.3.4.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán 20
2.3.4.2 Th tc kim toán 20
2.3.5 Khon mc chi phí khu hao tài sn c đnh 22
2.3.5.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán 22
2.3.5.2 Th
 tc kim toán 22
CHNG 3: THC TRNG V PHNG PHÁP KIM TOÁN
CÁC KHON C TÍNH K TOÁN TI CÔNG TY KIM
TOÁN AASCs
3.1 Gii thiu Công ty TNHH Dch v T vn Tài chính K toán & Kim toán Phía
Nam (AASCs 25
3.1.1 S lc v lch s hình thành và phát trin ca công ty 25
3.1.2 C cu t chc công ty 25
3.1.3 Nguyên tc và mc tiêu hot đng ca công ty 27
3.1.4 Các dch v do AASCs cung cp 28
3.2 Khái quát quy trình kim toán các khon c tính k toán ti Công ty Kim toán

AASCs 30
3.2.1 Kim toán d phòng gim giá đu t tài chính ngn hn 30
3.2.2 Kim toán d phòng n phi thu khó đòi 35
3.2.3 Kim toán d phòng gim giá hàng tn kho 39
3.2.4 Kim toán chi phí tr trc 44
v

3.2.5 Kim toán chi phí khu hao tài sn c đnh 48
3.3 Kho sát quy trình kim toán các khon c tính ca mt vài khách hàng 50
CHNG 4: NHN XÉT VÀ KIN NGH
4.1 Nhn xét 55
4.1.1 Nhn xét chung 55
4.1.2 Nhn xét v quy trình kim toán các khon c tính k toán 56
4.2 Mt s ý kin đóng góp nhm hoàn thin quy trình kim toán ti Công ty kim
toán AASCS 58
4.2.1 óng góp đi vi Công ty v vic thc hin công tác kim toán 58
4.2.2 óng góp v kim toán các khon c tính k toán 59
4.3 Kin ngh 61
4.3.1 i vi Nhà nc 61
4.3.2 i vi Hip hi ngh
nghip 61













vi

DANH SÁCH CÁC BNG

Trang
S đ 3.1 C cu t chc ca AASC .…27
Bng 3.2 Bng d phòng gim giá đu t ngn hn ….32
Bng 3.3 Bng giá c phiu OTC .33
Bng 3.4 Bng d phòng thc t cn lp ….34
Bng 3.5 Bng tng hp trích lp d phòng n phi thu ….37
Bng 3.6 Bng tng hp n phi thu phân theo tui n ….38
Bng 3.7 Bng cân đi phát sinh HTK cu
i nm 2011 ….42
Bng 3.8 Bng trích d phòng thành phm ….44
Bng 3.9 Bng tng hp s phát sinh chi phí tr trc .…46
Bng 3.10 Bng phân b chi phí tr trc ….47
Bng 3.11 Bng trích khu hao TSC ….50
Bng 3.12 Bng kho sát 53



Khóa lun tt nghip

1

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh



CHNG 1: GII THIU
1.1 Tng quan v vn đ nghiên cu:

Kim toán là mt lnh vc còn khá mi m  Vit Nam, nhng hot đng kim toán
đã nhanh chóng phát trin và ngày càng ln mnh vi nhiu công ty kim toán trong và
ngoài nc.
Chính vì s ln mnh không ngng đó mà cht lng kim toán ngày càng đc coi
trng và đc yêu cu rt cao. Trong môi trng kinh t đào thi s kém cht lng nh
hin nay thì cht lng ca cuc kim toán càng đ cao h
n na vai trò ca mình.
Trong khi đó, cht lng ca cuc kim toán li ph thuc rt nhiu vào tính trung
thc, hp lý ca BCTC. Tuy nhiên, đi vi khon mc kim toán các khon c tính, tính
trung thc và hp lý này s đc th hin nh th nào.  đa ra các c tính này, ngi
lp BCTC phn ln da trên nhng xét đoán ngh nghip mang tính ch quan, nên rt khó
đa ra mt chu
n hp lý. Chính bi s ch quan, c lng khi lp các khon c tính mà
bn thân các khon c tính luôn cha đng nhng ri ro tim tàng.
Vì vy đ loi b s phn ánh sai lch, thiu chính xác ca các c tính k toán
chúng ta cn đn mt quy trình xem xét, đánh giá và tìm hiu nhng sai lch này. Do vy
kim toán BCTC nói chung và kim toán các khon c tính k toán nói riêng là mt khâu
không th thiu đ hoàn thin tính minh bch và rõ ràng cho BCTC.
Nh
n thy tm quan trng v vic xem xét, đánh giá các khon mc c tính k
toán, ngi vit xin trình bày “Quy trình kim toán các khon c tính k toán" đ làm sáng
t các vn đ nêu trên.
1.2 Mc tiêu nghiên cu:

- Tng quan kin thc c bn v kim toán và các phng pháp đc áp dng trong quy
trình kim toán các khon c tính k toán.

- Gii thiu đn v thc tp Công ty TNHH Dch v T vn Tài chính K toán & Kim toán
Phía Nam (AASCs).
- Mt vài nhn xét và đóng góp v quy trình kim toán các khon c tính k toán.
1.3 i tng - Phm vi nghiên cu – Hn ch ca đ tài:

Báo cáo hng đn vic nghiên cu quy trình kim toán các khon c tính k toán.
Khóa lun tt nghip

2

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


Phm vi nghiên cu ch gii hn  mt vài đn v khách hàng, cha th nghiên cu
nhng đn v có cùng loi hình kinh doanh vì th cha mang tính tng th, nhn xét và góp
ý ch da trên c s tìm hiu mt vài đn v khách hàng.
1.4 Phng pháp nghiên cu:

- Tham kho và nghiên cu các tài liu, chun mc k toán, kim toán có liên quan,
thu thp các bài báo trên th vin, internet.
- Nghiên cu các h s kim toán t nhng nm trc ti Công ty, quan sát, phng
vn kim toán viên.
- Thu thp s liu t vic tham gia kim toán thc t ti các đn v khách hàng.
- Tham kho ý kin t Ging viên hng dn.
1.5 Kt cu khóa lun
Chng 1: Gii thiu
Chng 2: C s lý lun v các khon c tính trong k toán và quy trình kim
toáncác khon c tính k toán
Chng 3: Thc trng v phng pháp kim toán các khon c tính trong BCTC
ti công ty kim toán AASCs

Chng 4: Nhn xét và kin ngh







Khóa lun tt nghip

3

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


CHNG 2 : C S LÝ LUN V CÁC KHON
C TÍNH TRONG K TOÁN VÀ QUY TRÌNH
KIM TOÁN CÁC KHON C TÍNH K TOÁN
2.1 NHNG VN  C BN V CÁC KHON C TÍNH K
TOÁN:
2.1.1 Khái nim các khon c tính k toán da trên VSA 540

Theo chun mc kim toán Vit Nam (VSA) 540:
c tính k toán: “là mt giá tr gn đúng ca mt ch tiêu liên quan đn Báo cáo tài
chính đc c tính trong trng hp thc t đã phát sinh nhng cha có s liu chính xác
hoc cha có phng pháp tính toán chính xác hn, hoc mt ch tiêu thc t cha phát sinh
nhng đã đc c tính đ lp Báo cáo tài chính.”
2.1.2 Phân loi và đc đim

a) Phân loi:


Bao gm 2 loi:
+ c tính ch tiêu đã phát sinh:
- D phòng n phi thu khó đòi;
- D phòng gim giá đu t tài chính;
- D phòng gim giá hàng tn kho;
- Trích khu hao tài sn c đnh;
- Chi phí tr trc;
- Giá tr sn phm d dang;
- Doanh thu ghi nhn trc;
- Doanh thu hp đng xây dng d dang
+ c tính ch tiêu cha phát sinh:
- D phòng chi phí bo hành;
- Chi phí trích trc;
-
Khóa lun tt nghip

4

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


Trong phm vi gii hn v thi gian, ngi vit xin chn nm khon mc c tính sau đ
trình bày:
1) D phòng gim giá đu t tài chính ngn hn;
2) D phòng n phi thu khó đòi;
3) D phòng gim giá hàng tn kho ;
4) Chi phí tr trc;
5) Trích khu hao tài sn c đnh.
b) c đim:


Các khon c tính k toán thông thng mang tính cht ch quan và ph thuc
nhiu vào xét đoán ngh nghip ca ngi lp BCTC, vì th bn thân các khon c tính
này luôn cha đng nhiu ri ro tim tàng.
Vic lp mt c tính k toán có th đn gin hoc phc tp tùy theo tính cht ca
các ch tiêu. Ví d: c tính và phân b chi phí thuê nhà xng phi tr, đn gin hn là

c tính d phòng gim giá hàng tn kho vì c tính d phòng gim giá hàng tn kho phi
phân tích d liu hin ti và d tính bán hàng trong tng lai.
Các c tính k toán có th đc thc hin mt cách thng xuyên trong k k toán,
hoc có th đc thc hin vào cui k k toán.
Trong nhiu trng hp, các c tính k toán đc lp da trên c s kinh nghim
thc t. Ví d: S dng t l đnh mc gia giá thành vi doanh thu bán hàng k trc đ -
c tính chi phí bo hành. Trng hp này, đn v phi thng xuyên soát xét li các d liu
và phi so sánh kt qu thc t vi s liu đã c tính đ điu chnh các c tính k sau.
Vic lp BCTC da trên các xét đoán ngh nghip thng đc đánh giá cao hn so
vi vic s dng các xét đoán mang tính ch quan. Tht vây, xét đoán ch quan mang đm
tính cá nhân, nh vy s làm gim đ tin cy ca thông tin tài chính, vì có kh nng ngi
lp BCTC s tìm cách che giu nhng thông tin quan trng nu nhng thông tin đó có nh
hng không tt đn quyn li ca h.
2.1.3 Vai trò và tm quan trng ca các khon c tính k toán
khi lp BCTC
Bên cnh nhng ri ro do chính các khon c tính k toán đem li, chúng cng góp
phn không nh trong vic mang li nhng li ích kinh t nht đnh. Vì vy mà vic s
dng chúng ngày càng đc quan tâm.
Khóa lun tt nghip

5

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh



Gi s nu không cho phép doanh nghip s dng các khon c tính k toán, khi đó
ch đ k toán s phi cc k chi tit, lit kê tt c các tình hung có th xy ra đi vi tng
khon mc trên BCTC bao gm trc tip ln gián tip. Tính hiu qu v mt kinh t và k
thut s không th đáp ng đc.
Nu ch
đ k toán có th thc hin điu này, thì các doanh nghip cng phi đi
mt vi không ít khó khn. Tình hình kinh doanh thay đi theo tng ngày, các doanh nghip
s phi luôn đi chiu vi nhng quy đnh chi tit trong lut đ thay đi cho kp thi, điu
này cng tác đng không nh đn cán cân chi phí-li ích ca doanh nghip.
Hn na, vic cho phép doanh nghip s dng các xét đoán ch quan trong lp
BCTC c
ng mang li nhiu li ích, chúng giúp cho doanh nghip có th cung cp nhng
thông tin cn thit v trin vng phát trin đng thi tránh phi tit l nhng thông tin chi
tit không có li cho vic cnh tranh trên th trng.
Cui cùng, ngay c khi có th xây dng mt ch đ k toán chi tit đn mc không
còn có ch cho xét đoán ch quan na, thì điu đó cng không bo đm s không có k
h
nu doanh nghip c tình tìm cách “lách lut”.
Tóm li, bên cnh nhng ri ro tim tàng ni ti ca các khon c tính k toán, thì
li ích mà chúng mang li cng rt đáng k. Vì vy, gii pháp kh thi hn vn là nâng cao
vai trò kim toán đc lp, kim toán ni b, qun tr doanh nghip. Cui cùng, vai trò quan
trng nht trong dài hn thuc v th trng, th trng lành mnh s
đào thi nhng doanh
nghip làm n gian di, đào thi nhng nhà qun lý báo cáo không trung thc.
2.2 QUY TRÌNH KIM TOÁN CÁC KHON MC C TÍNH K
TOÁN
2.2.1 Giai đon lp k hoch kim toán:


Lp k hoch kim toán bao gm mt s công vic nh tìm hiu tình hình kinh
doanh, h thng kim soát ni b, đánh giá ri ro kim toán và xác lp mc trng yu đ lp
k hoch và chng trình kim toán.
Œ Quy trình lp k hoch kim toán :
Theo VSA 300 – Lp k hoch kim toán :
a) Lp k hoch chin lc: Là đnh hng c bn, ni dung trng tâm và phng pháp
tip cn chung ca cuc kim toán do cp ch đo vch ra da trên hiu bit v tình hình
hot đng và môi trng kinh doanh ca đn v đc kim toán.
Trong đó, bao gm vic đánh giá ri ro kim toán:
Khóa lun tt nghip

6

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


+ ánh giá ri ro kim toán :
Trích VSA 400 – ánh giá ri ro và kim soát ni b:
“Ri ro kim toán: Là ri ro kim toán viên và công ty kim toán đa ra ý kin nhn xét
không thích hp khi báo cáo tài chính đã đc kim toán còn nhng sai sót trng yu.
Ri ro kim toán bao gm ba b phn: ri ro tim tàng, ri ro kim toán và ri ro
phát hin.
Ri ro tim tàng: Là ri ro tim n, vn có do kh nng tng nghip v, tng khon
mc trong báo cáo tài chính cha đng sai sót trng yu khi tính riêng r hoc tính gp, mc
dù có hay không có h thng kim soát ni b.
Ri ro kim soát: Là ri ro xy ra sai sót trng yu trong tng nghip v, tng khon
mc trong báo cáo tài chính khi tính riêng r hoc tính gp mà h thng k toán và h thng
kim soát ni b không ngn nga ht hoc không phát hin và sa cha kp thi.
Ri ro phát hin: Là ri ro xy ra sai sót trng yu trong tng nghip v, tng khon
mc trong báo cáo tài chính khi tính riêng r hoc tính gp mà trong quá trình kim toán,

kim toán viên và công ty kim toán đã không phát hin đc.
Mi quan h gia các loi ri ro th hin qua công thc sau :
AR=IR x CR x DR
AR : Ri ro kim toán
IR : Ri ro tim tàng
CR : Ri ro kim soát
DR : Ri ro phát hin
Ri ro kim toán thng đc đánh giá  hai mc đ :
‚ Mc đ tng th báo cáo tài chính : tin hành da trên nhng thông tin thu thp
đc v đc đim và tình hình hot đng kinh doanh, kinh nghim kim toán, các
nhân t v ri ro tim tàng  mc đ báo cáo tài chính, các nhân t gia tng kh
nng gian ln và sai sót cng nh hành vi không tuân th pháp lut.
Các câu hi cho vic đánh giá ri ro tim tàng thng xoay quanh  ba lnh vc chính :
R
Môi trng ngành và môi trng kinh doanh : v công sut sn xut, kh
nng sinh li, doanh thu, nh h
ng ca vic thay đi chính sách ca Nhà
nc.
R
Bn cht ca hot đng kinh doanh : v chu k sn xut, tiêu th sn phm.
Khóa lun tt nghip

7

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


R Các vn đ liên quan ti Hi đng qun tr và Ban giám đc.
‚ Mc đ tng khon mc : vic đánh giá ri ro  tng khon mc chu s nh hng
ca mc ri ro trong phm vi tng th. Kim toán viên da trên hiu bit ca

mình, tính cht khon mc và các th nghim kim soát đ đánh giá ri ro.
b) Lp k hoch kim toán tng th: Là vic c th hóa k hoch chin lc và phng
pháp tip cn chi tit v ni dung, lch trình và phm vi d kin ca các th tc kim toán.
Mc tiêu ca vic lp k hoch kim toán tng th là đ có th thc hin công vic kim
toán mt cách có hiu qu và theo đúng thi gian d kin.
Trong đó bao g
m vic xác lp mc trng yu
+ Trng yu và phng pháp xác lp mc trng yu:

Trích đon 04 VSA 330 :
“Trng yu : là thut ng dùng đ th hin tm quan trng ca mt thông tin (mt s liu k
toán) trong báo cáo tài chính.
Thông tin đc coi là trng yu có ngha là nu thiu thông tin đó hay thiu chính
xác ca thông tin đó s nh hng đn quyt đnh ca ngi s dng BCTC. Mc đ trng
yu tùy thuc vào tm quan trng ca thông tin và tính cht ca thông tin hay ca sai sót
đc đánh giá trong hoàn cnh c th. Mc trng yu là mt ngng, mt đim chia ct ch
không phi là ni dung ca thông tin cn phi có. Tính trng yu ca thông tin phi xem xét
c trên phng din đnh tính và đnh lng. ”
Nh vy, mc trng yu là s tin sai lch ti đa có th chp nhn đc ca thông
tin, mc trng y
u cn đc xem xét  mc đ tng th báo cáo tài chính và mc đ tng
khon mc nh sau :
‚ Mc đ tng th ca BCTC, kim toán viên phi c tính toàn b sai lch có th
chp nhn đc đ đm bo rng BCTC không có sai lch trng yu. Mc trng
yu tng th thng đc tính bng mt t l phn trm so v
i tài sn, doanh thu
hoc li nhun.
‚ i vi tng khon mc, mc trng yu chính là sai lch ti đa cho phép ca khon
mc. S tin này đc tính da trên c s mc trng yu ca tng th trong
BCTC.

Nhìn chung, vic xác lp mc trng yu  c hai mc đ là ph thuc nhiu v xét
đoán ngh nghip ca ki
m toán viên. Bên cnh đó, kim toán viên cng phi cân nhc gia
s hu hiu và chi phí kim toán vì vic thit lp mt mc trng yu thp tuy giúp tng kh
nng phát hin sai lch trng yu nhng đng thi cng gia tng chi phí kim toán.
Khóa lun tt nghip

8

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


c) Chng trình kim toán: Là toàn b nhng ch dn cho kim toán viên và tr lý kim
toán tham gia vào công vic kim toán. Chng trình kim toán ch dn mc tiêu kim toán
tng phn hành, ni dung, lch trình và phm vi ca các th tc kim toán c th và thi
gian c tính cn thit cho tng phn hành.
Œ Nhng đim cn lu ý khi lp k hoch kim toán:

K hoch chin lc ch lp cho các cuc kim toán ln v quy mô, tính cht phc
tp, đa bàn rng hoc kim toán báo cáo tài chính ca nhiu nm
K hoch kim toán tng th và chng trình kim toán thì phi đc lp cho mi
cuc kim toán, trong đó mô t phm vi d kin và cách thc tin hành công vic kim toán.
K hoch kim toán tng th
 phi đy đ, chi tit làm c s đ lp chng trình kim toán.
2.2.2 Giai đon thc hin kim toán

2.2.2.1 Xác đnh mc tiêu kim toán đi vi các khon c tính k toán

Khon
mc

c
tính
C s dn liu
Hin
hu
Phát
sinh
Quyn
&
ngha
v
y
đ
ánh
giá
Ghi
chép
chính
xác
Trình
bày &
công b
Các
khon
d
phòng
R R R R R R R
Chi
phí tr
trc

R R

R R

R
Chi
phí
khu
hao
TSC

R

R R R R

Khóa lun tt nghip

9

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


2.2.2.2 Khái quát mt s th tc kim toán các khon c tính k toán
theo VSA 540
Kim toán viên cn phi áp dng mt hoc kt hp các th tc sau trong quá trình kim
toán các c tính k toán:
Ü Xem xét và kim tra quá trình lp các c tính k toán ca đn v;
Các bc thc hin vic xem xét và kim tra quá trình lp các c tính k toán ca
đn v gm:
- Kim tra các s liu và xem xét các gi đnh dùng làm c s lp c tính k toán;

đi chiu các s liu và các gi đnh vi các quy đnh có liên quan hoc kinh nghim thc t
ca các đn v trong cùng ngành, cùng đa phng;
- Kim tra các tính toán liên quan đn c tính k toán;
- So sánh c tính k toán đã lp ca các k k toán trc vi kt qu thc t ca các
k đó;
- Xem xét th tc phê duyt c tính k toán ca Giám đc.
Ü
Kim tra các s liu và xem xét các gi đnh
Kim toán viên phi đánh giá s chính xác, đy đ và thích hp ca các d liu dùng
làm c s đ lp các c tính k toán. Khi s dng s liu k toán đ lp các c tính k
toán, phi kim tra tính nht quán ca s liu đó vi nhng s liu đã đc phn nh trong
s k toán.
Ví d:  kim tra s liu d phòng chi phí bo hành, kim toán viên phi thu thp
bng chng kim toán chng minh các d liu liên quan đn nhng sn phm còn thi hn
bo hành tính đn cui k phi nht quán vi các thông tin v doanh thu ca k đó.
Kim toán viên cn phi thu thp bng chng kim toán t bên ngoài đn v, ví d:
Khi kim tra ch tiêu d phòng gim giá hàng tn kho, nu đn v tính ch tiêu này bng
cách tham kho m
c tiêu th d kin trong tng lai thì ngoài vic kim tra các d liu
trong đn v, kim toán viên còn phi thu thp các bng chng t k hoch tiêu th ca
ngành và phân tích v th trng.
Kim toán viên phi đánh giá tính thích hp ca các gi đnh mà đn v đã s dng
đ lp c tính k toán. Trong mt s trng hp, các gi đnh đc cn c vào s
liu
thng kê ca ngành hay ca Nhà nc, ví d: T l lm phát, lãi sut, tc đ tng trng.
Trong trng hp khác, các gi đnh đc da trên các d liu phát sinh trong ni b đn
v.
Khóa lun tt nghip

10


SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


Khi đánh giá các gi đnh làm c s lp c tính toán, kim toán viên phi :
- Xem xét gi đnh này có hp lý so vi kt qu thc t ca các k k toán trc hay không;
- Có nht quán vi các gi đnh đã đc s dng đ lp các c tính k toán khác và theo k
hoch ca DN hay không;
Kim toán viên phi đc bit lu ý đn nhng gi đnh d thay đi, ch quan hoc d
có sai sót trng yu.
Trng hp xem xét các c tính k toán phc tp có liên quan đn k thut chuyên
ngành, kim toán viên phi s dng t liu ca chuyên gia k thut.
Kim toán viên phi kim tra đ đm bo các d liu đc đn v s dng đ lp các
c tính k toán vn còn thích hp.
i vi các s liu và gi đnh đã quy đnh trong các vn bn pháp lut liên quan (ví
d thi gian s dng hu ích làm c s trích khu hao TSC) thì kim toán viên phi đi
chiu gia quy đnh vi gi đnh do đn v đã s dng đ lp c tính k toán.
Ü Kim tra các tính toán liên quan đn c tính k toán
Kim toán viên phi kim tra phng pháp tính toán mà đn v đã s dng đ lp -
c tính k toán liên quan đn báo cáo tài chính. Ni dung, lch trình và phm vi các th
nghim ca kim toán viên tùy thuc vào đ phc tp ca vic tính toán c tính k toán, s
đánh giá ca kim toán viên v các th tc và phng pháp mà đn v s dng đ lp c
tính và tính trng yu ca các c tính k toán.
Ü So sánh c tính k toán đã lp ca các k k toán trc vi kt qu thc t ca các
k đó.
Khi đn v đc kim toán đng ý cho kim tra s sách k toán nm tài chính trc,
thì kim toán viên phi so sánh các c tính k toán đã lp trong k k toán trc vi kt
qu thc hin ca k k toán đó, nhm:
+ Thu thp bng chng v đ tin cy nói chung đi vi phng pháp lp c tính k toán
ca đn v

;
+ Xem xét s cn thit phi điu chnh phng pháp c tính;
+ Tính toán và đánh giá s chênh lch gia kt qu thc hin vi c tính k toán trong k,
khi cn thit phi điu chnh hoc trình bày trong thuyt minh Báo cáo tài chính.
Ü Xem xét các th tc phê duyt c tính k toán ca Giám đc
Giám đc (hoc ngi đng đu) đn v thng soát xét và duyt các c tính k
toán quan trng. Kim toán viên phi xem xét vic soát xét và phê duyt các c tính k
Khóa lun tt nghip

11

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


toán quan trng ca các cp qun lý có thích hp hay không và điu đó có đc th hin
trong các tài liu làm c s cho vêc lp c tính k toán cha.
Ü Kim toán viên lp mt c tính đc lp đ so sánh vi c tính ca đn v;
Kim toán viên có th t lp hoc thu thp mt c tính k toán đc lp và so sánh
kt qu c tính đc lp đó vi c tính k toán do đn v lp. Khi s dng kt qu c tính
đc lp, kim toán viên phi đánh giá các d liu, xem xét các gi đnh và kim tra các th
tc tính toán đc s dng trong quá trình lp c tính k toán. Kim toán viên cng có th
so sánh các c tính vi kt qu thc t ca các k k toán trc đó.
Ü Xem xét s kin phát sinh sau ngày kt thúc n
m tài chính nhng trc ngày lp
báo cáo kim toán đ xác nhn các c tính k toán đc lp.
Các nghip v và s kin phát sinh sau ngày kt thúc nm tài chính nhng trc
ngày lp báo cáo kim toán có th cung cp các bng chng kim toán có liên quan đn vic
lp các c tính k toán ca đn v đc kim toán. Vic kim toán viên soát xét các nghip
v và s kin trên có th giúp h gim bt hoc thm chí không ph
i thc hin vic soát xét

và kim tra quá trình lp c tính k toán ca đn v hoc s dng mt c tính đc lp đ
đánh giá tính hp lý ca các c tính k toán.
2.2.3 Giai đon hoàn thành kim toán

Theo VSA 540 :
Kim toán viên cn đánh giá li kt qu ca các th tc kim toán :
Kim toán viên phi đánh giá li ln cui cùng tính hp lý ca các c tính k toán
da vào nhng hiu bit ca mình v đn v và tính nht quán ca các c tính k toán vi
các bng chng kim toán khác đã thu thp đc trong quá trình kim toán.
Kim toán viên phi xác đnh các nghip v trng yu xy ra sau ngày kt thúc nm
tài chính có nh hng đn các d liu và gi đnh đã s dng đ lp c tính k toán.
Do tính không chc chn vn có trong các c tính k toán nên vic đánh giá các
chênh lch, khác bit khi kim toán các c tính k toán là khó hn so vi khi thc hin
kim toán nhng ch tiêu khác. Khi có s chênh lch gia giá tr c tính ca kim toán
viên vi giá tr c tính trong báo cáo tài chính, thì kim toán viên ph
i cân nhc xem s
chênh lch này có cn điu chnh hay không.
Nu s chênh lch này là hp lý hoc không trng yu thì không cn phi điu chnh.
Tuy nhiên, nu kim toán viên xét thy s chênh lch này không hp lý hoc làm nh
hng trng yu đn báo cáo tài chính thì có th yêu cu đn v điu chnh li các c tính
k toán có liên quan. Nu đn v t chi đi
u chnh li thì s chênh lch đó s đc coi là
Khóa lun tt nghip

12

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


mt sai sót và s đc xem xét cùng vi các sai sót khác đ đánh giá mc đ nh hng ca

chúng đn báo cáo tài chính có trng yu hay không.
Trng hp tng khon chênh lch ca các c tính k toán riêng l đc coi là chp
nhn nhng nu kt hp các chênh lch này li s to ra nh hng trng yu đn báo cáo
tài chính thì kim toán viên phi đánh giá li toàn b các c tính đó trong mt tng th

thng nht.
Ngoài ra, kim toán viên cn lu ý và thc hin thêm mt s vn đ sau :

- Xem xét các s kin xy ra sau ngày khóa s k toán lp BCTC
- Trao đi vi Công ty nhng vn đ cn xem xét và các bút toán b sung, điu chnh.
- Tng hp và lp Báo cáo kim toán d tho, trình bày ý kin ca kim toán viên v mc
đ trung thc hp lý ca BCTC.
- Phát hành Báo cáo kim toán chính thc sau khi nhn đc phúc đáp ca Ban giám đc v
d tho Báo cáo kim toán.
- Phát hành th qun lý ghi nhn nhng vn đ còn tn ti ca Công ty v h thng kim
soát và qun lý mà khách hàng cn quan tâm.
2.3 KIM TOÁN CÁC KHON MC C TÍNH K TOÁN
2.3.1 Khon mc d phòng gim giá đu t tài chính ngn hn

2.3.1.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán:

u t ngn hn là vic b vn mua các chng khoán có giá tr (trái phiu, tín
phiu ) hoc góp vn liên doanh bng tin, hin vt có th thu hi kp thi trong mt chu
k kinh doanh hoc trong thi hn không quá mt nm nh tín phiu kho bc, k phiu
ngân hàng
Œc tính khon d phòng gim giá đu t ngn hn:

Là phn giá tr d tính b gim giá ca các chng khoán đu t ngn hn nhm ghi
nhn các khon l có th phát sinh nhng cha chc chn. D phòng gim giá đu t ngn
hn ch đc ghi vào cui niên đ k toán khi lp báo cáo tài chính nu có nhng bng

chng tin cy v s gim giá thng xuyên ca các chng khoán đu t ngn hn. Vic l
p
d phòng gim giá đu t ngn hn phi đc tính cho tng loi chng khoán ngn hn mà
doanh nghip đang nm gi.


Khóa lun tt nghip

13

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


Mc trích lp d phòng gim giá đu t chng khoán đc tính theo công thc sau:
Mc DP gim
giá đu t
ngn hn
=
S lng CK b
gim giá ti thi
đim lp BCTC
x
Giá CK hch toán
trên s k toán _
Giá CK thc t
trên th trng
Ü i vi chng khoán đã niêm yt:
giá chng khoán thc t trên th trng đc tính theo
giá thc t trên các S giao dch chng khoán Hà Ni (HNX) là giá giao dch bình quân ti
ngày trích lp d phòng; S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh (HOSE) là giá

đóng ca ti ngày trích lp d phòng.
Ü i vi các loi chng khoán cha niêm yt
trên th trng chng khoán, giá chng
khoán thc t trên th trng đc xác đnh nh sau:
+ i vi các Công ty đã đng ký giao dch trên th trng giao dch ca các công ty
đi chúng cha niêm yt (UPCom) thì giá chng khoán thc t trên th trng đc xác
đnh là giá giao dch bình quân trên h thng ti ngày lp d phòng.
+ i vi các công ty cha đng ký giao dch  th trng giao dch ca các công ty
đi chúng thì giá chng khoán thc t trên th trng đc xác đnh là giá trung bình trên c
s giá giao dch đc cung cp ti thiu bi ba (03) công ty chng khoán ti thi đim lp
d phòng.
Lu ý:

- Trng hp không th xác đnh đc giá tr th trng ca chng khoán thì các
doanh nghip không đc trích lp d phòng gim giá chng khoán.
2.3.1.2 Th tc kim toán:

Cn c vào các quy đnh k toán trên, kim toán viên thit k và thc hin các th
tc kim toán sau:







Khóa lun tt nghip

14


SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


a. Th nghim kim soát:
C s dn liu Th tc kim soát Th nghim kim soát
Hin hu, phát
sinh và đy đ
- Kim tra, theo dõi h thng s
chi tit các loi chng khoán
nhm đm bo tt c các loi
chng khoán gim giá đu
đc lp DP đy đ.
- Quan sát, phng vn
cách thc thc hin
- Lp bng kê các khon
d phòng gim giá đu t
và đi chiu vi kt qu
ghi s.
ánh giá và ghi
chép chính xác
- Xây dng phng pháp trích
lp DP hp lý và thc hin mt
cách nht quán trong k.
- Kim tra vic ghi chép tính
toán các s liu.
- Cui k, tin hành đánh giá
li các khon đu t ngn hn
và lp DP đy đ.
- Quan sát, phng vn
- Chn mu đi chiu s

liu gia s cái và s chi
tit.
Trình bày và công
b
- Trình bày rõ ràng da trên
chun mc và quy đnh hin
hành.
- Rà soát và kim tra tính
hp lý.
b. Th nghim c bn:

Th nghim
Mc tiêu kim
toán
Th tc
phân tích
- So sánh mc d phòng, t sut d phòng ca
nm nay vi niên đ k toán trc.
- Tìm hiu nguyên nhân các bin đng bt
thng (nu có).
- ánh giá, đy đ
- Phát sinh, hin
hu
Th
- Thu thp bng trích lp các khon d phòng - ánh giá & ghi
Khóa lun tt nghip

15

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh



nghim
chi tit
gim giá đu t, đánh giá tính chính xác, hp
lý ca các khon d phòng đã trích lp.
- Kim tra tính tha hay thiu ca các khon
đu t cn trích lp d phòng.
- So sánh giá tr ghi s cui k vi giá tr thc
t trên th trng ti ngày khóa s.
chép chính xác

- y đ

- ánh giá
2.3.2 Khon mc d phòng n phi thu khó đòi
2.3.2.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán:

Theo ni dung Thông t 228/2009/TT-BTC:
D phòng n phi thu khó đòi: là d phòng phn giá tr b tn tht ca các khon n
phi thu quá hn thanh toán, n phi thu cha quá hn nhng có th không đòi đc do
khách n không có kh nng thanh toán.
ŒCác khon n phi thu khó đòi phi đm bo các điu kin sau:

- Khon n phi có chng t gc, có đi chiu xác nhn ca khách n v s tin còn n, bao
gm: hp đng kinh t, kh c vay n, bn thanh lý hp đng, cam kt n, đi chiu công
n và các chng t khác.
- Các khon không đ cn c xác đnh là n phi thu theo quy đnh này phi x lý nh mt
khon tn tht.
- Có đ cn c xác đnh là khon n phi thu khó đòi:

‚ N phi thu đã quá hn thanh toán ghi trên hp đng kinh t, các kh c vay n
hoc các cam kt n khác.
‚ N phi thu cha đn thi hn thanh toán nhng t chc kinh t đã lâm vào tình
trng phá sn hoc đang làm th tc gii th; ngi n mt tích, b trn, đang b các c
quan pháp lut truy t, giam gi, xét x, đang thi hành án hoc đã cht.
ŒPhng pháp lp d phòng:

+ 30% giá tr đi vi khon n phi thu quá hn t trên 6 tháng đn di 1 nm.
+ 50% giá tr đi vi khon n phi thu quá hn t 1 nm đn di 2 nm.
+ 70% giá tr đi vi khon n phi thu quá hn t 2 nm đn di 3 nm.
Khóa lun tt nghip

16

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


+ 100% giá tr đi vi khon n phi thu t 3 nm tr lên.
- Sau khi lp d phòng cho tng khon n phi thu khó đòi, doanh nghip tng hp toàn b
khon d phòng các khon n vào bng kê chi tit đ làm cn c hch toán vào chi phí qun
lý ca doanh nghip.
2.3.2.2 Th tc kim toán:
Cn c vào các quy đnh k toán trên, kim toán viên thit k và thc hin các th
tc kim toán sau:
a. Th nghim kim soát:
C s dn liu Th tc kim soát Th nghim kim soát
Hin hu, đy đ
- Xây dng bng phân tích tui
n đi vi các khon phi thu
nhm theo dõi các khon n

quá hn và lp DP thích hp.
- Cui k, k toán lp bng kê
danh sách khách hàng vi các
khon n quá hn và trích lp
DP đy đ.
- Kim tra các tài liu liên
quan đn vic lp d
phòng.
- Phng vn, cách thc
thc hin
ánh giá và ghi
chép chính xác
- Kim tra vic phân loi các
khon n quá hn thích hp và
lp DP chính xác.
- Quy đnh v vic xóa n khó
đòi phi có s phê duyt ca
Giám đc hoc ngi y
quyn.
- Xây dng chính sách lp DP
thích hp và thc hin nht
quán trong k k toán.
- Phng vn, cách thc
thc hin.

- Kim tra ch ký ngi
xét duyt.
- Tìm hiu chính sách,
quy đnh trong vi
c qun

lý n.

Trình bày và công
- Trình bày và phân loi rõ - Rà soát và kim tra tính
Khóa lun tt nghip

17

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


b
ràng da trên chun mc và
quy đnh hin hành
hp lý.
b.Th nghim c bn:

Th nghim
Mc tiêu kim
toán
Th tc
phân tích
- Phân tích s bin đng t trng các khon d
phòng trên tng s d các khon phi thu ca
nm nay so vi nm trc đ phát hin các
bin đng bt thng (nu có).
- So sánh ch s vòng quay n phi thu gia
nm nay và nm trc đ thy tình hình thu
hi n.
- So sánh t l n phi thu khách hàng trên

tng doanh thu ca nm nay so v
i nm trc.
- ánh giá & ghi
chép chính xác
- Phát sinh, hin
hu
- y đ
Th
nghim
chi tit
- ánh giá c s ca các khon d phòng n
phi thu khó đòi đc lp có phù hp vi quy
đnh hin hành không.
- Kim tra tính tha hay thiu ca các khon
d phòng.
- Kim tra biên bn trích lp d phòng ca DN
- ánh giá
- Hin hu, đy đ
- Trình bày và công
b
2.3.3 Khon mc d phòng gim giá hàng tn kho
2.3.3.1 Tìm hiu các quy đnh v k toán:

Theo ni dung Thông t 228/2009/TT-BTC:
D phòng gim giá hàng tn kho: là d phòng phn giá tr b tn tht do giá vt t,
thành phm, hàng hóa tn kho b gim, bao gm: nguyên vt liu, dng c dùng cho sn
xut, vt t, hàng hóa, thành phm tn kho (gm c hàng tn kho b h hng, kém mt
phm cht, lc hu mt, lc hu k thut, li thi, 
đng, chm luân chuyn ), sn phm
Khóa lun tt nghip


18

SVTH: Ha Sic Lin GVHD: Ngô Ngc Linh


d dang, chi phí dch v d dang (sau đây gi tt là hàng tn kho) mà giá gc ghi trên s k
toán cao hn giá tr thun có th thc hin đc và đm bo điu kin sau:
ÜCó hóa đn, chng t hp pháp theo quy đnh ca B Tài chính hoc các bng
chng khác chng minh giá vn hàng tn kho.
ÜLà nhng vt t hàng hóa thuc quyn s hu ca doanh nghip tn kho ti thi
đim lp báo cáo tài chính.
Ngoài ra, khi nguyên vt liu có giá tr thun có th thc hin đc thp hn so vi
giá gc nhng giá bán sn phm dch v đc sn xut t nguyên vt liu này không b
gim giá thì không đc trích lp d phòng gim giá nguyên vt liu tn kho đó.
Vic c tính giá tr thun có th thc hin đc ca hàng t
n kho phi da trên
bng chng tin cy thu thp đc ti thi đim c tính. Vic c tính này phi tính đn s
bin đng ca giá c hoc chi phí trc tip liên quan đn các s kin din ra sau ngày kt
thúc nm tài chính, mà các s kin này đc xác nhn vi các điu kin hin có  thi đim
c tính.
(Trích VAS 02 – Hàng tn kho)
Mc trích lp d phòng tính theo công thc sau:
Mc d
phòng gim
giá vt t
hàng hóa
=
Lng vt t
hàng hóa thc t

tn kho ti thi
đim lp BCTC
x

Giá gc hàng
tn kho theo s
k toán
-
Giá tr thun
có th thc
hin đc ca
hàng tn kho

ŒX lý các khon d phòng:

Ti thi đim lp d phòng nu giá gc hàng tn kho cao hn giá tr thun có th
thc hin đc ca hàng tn kho thì phi trích lp d phòng gim giá hàng tn kho.
ÜNu s d phòng gim giá phi trích lp bng s d khon d phòng gim giá hàng
tn kho, thì doanh nghip không phi trích lp khon d phòng gim giá hàng tn kho;
Ü Nu s d phòng gim giá phi trích lp cao hn s d khon d phòng gim giá
hàng tn kho, thì doanh nghip đc trích thêm phn chênh lch vào giá vn hàng bán ra
trong k.
ÜNu s d phòng phi trích lp thp hn s d khon d phòng gim giá hàng tn
kho, thì doanh nghip phi hoàn nhp phn chênh lch và ghi gim giá vn hàng bán.

×