Mối quan hệ giữa lãi suất và quy mô vốn đầu tư. Vận dụng phân tích đánh giá tình hình đầu tư của Việt Nam giai đoạn 2000-2010

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
  










TÊN  ÁN
:

MI QUAN H GIA LÃI SUT VÀ QUY MÔ VN
U T. VN DNG PHỂN TÍCH ÁNH GIÁ TÌNH
HÌNH U T CA VIT NAM GIAI ON 2000-
2010








GVHD : Nguyn Khánh Duy
SVTH : Trnh Th Xuân Hin

NM 2012
LI CM N
  
Vit mt chuyên đ tt nghip là mt trong nhng vic khó khn mà chúng em
phi hoàn thành t trc đn nay. Trong quá trình thc hin đ tài, em đã gp nhiu
khó khn và b ng. Nu không có s giúp đ và s đng viên ca chân thành ca
nhiu ngi em khó có th hoàn thành tt chuyên đ tt nghip này.
u tiên, em xin gi li cm n chân thành đn thy Nguyn Khánh Duy, ngi
đã trc tip hng dn, to điu kin cho em có c hi đc tìm hiu sâu sc nhng
kin thc trong lnh vc K i n h t  . Bng kin thc chuyên môn sâu rng cùng s
nhit tình, cô đã giúp em sáng t nhiu vn đ và đc bit đã hng dn em hoàn
thành chuyên đ tt nghip này và cho em nhiu ý kin quý báu.
Em xin chân thành cm n đn các cô chú anh ch ti c quan đã ch dy em trong
quá trình thc tp.
Trên con đng góp nht nhng kin thc quý báu ca ngày hôm nay, các Thy
Cô trng i hc kinh t TP. HCM là nhng ngi đã cho em nhng kin thc quý báu
nh ngày hôm nay. Cui cùng em xin chúc quý Thy Cô, Anh Ch sc khe, công tác tt.
Em xin chân thành cm






GII THIU CHUNG

1. Lý do chn đ tài:
Phát trin kinh t bn vng là đích hng ti ca mi quc gia trên th gii hin
nay, dù quc gia đó theo nhng th ch xã hi khác nhau. Vit Nam cng không nm
ngoi l, t khi gii phóng đn nay Vit Nam luôn kiên đnh vi mc tiêu phát trin nn
kinh t theo hng công nghip hóa - hin đi hóa nhm rút ngn khong cách vi các
nc khác. Th nhng đ làm đc nh vy thì Vit Nam cn phi có mt tim lc kinh
t vng mnh. c bit trong nn kinh t bt n nh hin nay, vn đ vn là yu t quan
trng đc chính ph và các nhà đu t quan tâm bi nó tác đng mnh m ti nn kinh
t Vit Nam.
Trong khi đó, bn thân vn đu t chu tác đng ca rt nhiu các nhân t, trong
đó lãi sut là mt trong nhng yu t quan trng quyt đnh đn quy mô vn đu t. Vy
bn cht lý lun trên ra sao và thc trng mi quan h trên  Vit Nam nh th nào?
Nhng vn đ trên đòi hi vic nghiên cu mi quan h gia lãi sut tin và và qui mô
vn đu t di góc đ lý lun và thc tin là ht sc cn thit.
Th nhng hin nay có rt ít đ tài nghiên cu mt cách sâu sc vn đ trên ch
yu là các nghiên cu đn l v thc trng lãi sut hoc thc trng tình hình đu t ti
Vit Nam. Chính vì vy trong phm vi đ tài này, vi các kin thc v tài chính kt hp
vi kinh t hc nhm đa ra mi quan h ca hai nhân t trên đ t đó có th đa đn mt
cái nhìn tng quát v thc trng đu t Vit Nam trong giai đon 2000-2010, đng thi
nhn đnh xu hng phát trin Vit Nam trong nhng nm tip theo.
Tôi xin chân thành cm n thy Nguyn Khánh Duy đã giúp đ tôi trong thi
gian qua đ hoàn thin bài nghiên cu này. Do thi gian nghiên cu và kin thc là có
hn nên bài còn có nhng thiu sót, tôi rt mong nhn đc s góp ý ca các bn đ bài
vit đc hoàn thin hn.
Tôi xin chân thành cm n!


2. Câu hi nghiên cu:
 Lãi sut tác đng nh th nào ti quy mô đu t ?
 Mi quan h gia lãi sut và quy mô đu t ra sao ?

 Din bin đu t ti Vit Nam trong giai đon 2000-2010 ra sao ?
 Các bin pháp gì đ ra nhm thúc đy đu t ti Vit Nam ?
3. Phng pháp nghiên cu.
 S dng phng pháp đnh tính nhm đa ra mi quan h gia lãi sut và quy mô
vn đu t vi ngun tài liu v Kinh T Hc
 S dng phng pháp thng kê mô t và phng pháp OLS đ nhn đnh tình hình
đu t ti Vit Nam trong giai đon 2000-2010 vi ngun s liu ti Tng cc thng kê
Vit Nam.
4. Gii hn phm vi nghiên cu
Nghiên cu quy mô đu t Vit Nam trong giai đon t nm 2000-2010 da vào
d liu ca Tng cc thng kê Vit Nam, ngân hàng nhà nc Vit Nam
5. Ý ngha thc tin :
- Nghiên cu này nhm giúp cho mi ngi thy đc mi quan h ca lãi sut cho
vay và quy mô vn đu t đng thi cho thy tm quan trng ca vn đi vi đu t ra
sao. Và chính ph mun thúc đy nn kinh t Vit Nam thì phi có mt h thng tài chính
n đnh và mt c ch hp lý nhm giúp các doanh nghip Vit Nam m rng quy mô
đu t cng nh thu hút mt lng ln ngun vn nc ngoài.






PHN 1
C S LÝ LUN
I) Lãi sut:
1) Khái nim v lãi sut :
- Theo quan đim ca Marx: Lãi sut là mt phn giá tr thng d mà nhà t bn sn
xut phi tr cho nhà t bn tin t v vic đi vay vn. Marx đã đng nht lãi sut vi t
sut li tc. (Ngun:Giáo trình Kinh t hc Chính tr Mác – Lê nin (tái bn), Hi đng

Trung ng, Nhà xut bn Chính tr quc gia - S tht, Hà Ni, nm 2005)
- Theo các nhà kinh t hc c đin coi lãi sut là mt hin tng thc t, đc xác
đnh bi áp lc ca nng sut - cu v vn cho mc đích đu t - và tit kim.
- Theo quan đim ca John Maynard Keynes lp lun rng lãi sut là mt hin
tng tin t phn ánh mi quan h gia cung và cu v tin. Cung tin đc xác đnh
mt cách ngoi sinh, cu tin phn ánh các nhu cu đu c, phòng nga và giao dch v
tin. (Ngun: Sách lch s các hc thuyt kinh t- Nguyn Vn Trình, Nguyn Tín Dng,
V Vn Nghinh, NXB i hc Quc Gia Thành ph H Chí Minh, 2000)
- Theo quan đim ca các nhà kinh t hc lng cu tài sn: Th gii tin mt gm
hai loi: tin mt và c phiu, trái phiu. Theo h lãi sut là chi phí ca vic gi tin và
các tài sn tài chính.
- Theo quan đim ca các nhà kinh t hc hin đi: Lãi sut là chi phí cho vic s
dng vay vn, s dng các dch v tài chính.
- Theo quan đim ca ngân hàng th gii : Lãi sut là t l phn trm ca tin lãi và
tin vn vay.
- Nói chung lãi sut là giá ca vn, chi phí phi tr cho vic thuê vn. Trong nn
kinh t luôn có ch th d tha vn, cùng lúc đó có nhng ngi có c hi đu t sinh li
rt cn vn nhng li thiu vn và th trng tài chính ra đi làm thông sut quá trình
chuyn vn t ngi tha vn sang ngi cn vn. Các ch th qua quan h vay mn
tín dng hoc mua bán các công c n đu đt đc mc đích ca mình. Ngi tha vn
Tài chính gián tip
(Ngân hàng thng mi)
(Lãi sut)
va thu li vn va có khon li tc sinh li trong khi ngi cn vn có c hi đu t.
Do vy trong th trng tài chính, lãi sut đc hiu theo ngha chung nht là giá c
ca
tín dng, vì nó là giá ca quyn đc s dng vn vay trong mt khong thi gian
nht đnh, mà ngi s dng phi tr cho ngi cho vay; là t l ca tng s tin phi tr
so vi tng s tin vay trong mt khong thi gian nht đnh. Hay nói cách khác lãi sut
là giá mà ngi vay phi tr đ đc s dng tin không thuc s hu ca h và là li tc

ngi cho vay có đc đi vi vic trì hoãn chi tiêu.
- Li tc là mt phm trù kinh t gn lin vi s vn đng ca tín dng và do bn
cht ca tín dng quyt đnh. Li tc tín dng là thu nhp mà ngi cho vay nhn đc 
ngi đi vay tr cho vic s dng tin vay. Thc cht, lãi sut đc biu hin bng quan
h t l gia li tc tín dng và tng s tin vay trong mt thi gian nht đnh.

C ch xác đnh lãi sut:













Ch th đi
mn
Ch th cho
vay
Ngân hàng trung
ng
Tài chính trc tip
(Lãi sut)
2) Các đc đim lãi sut:
Là mt công c đ tính li nhun nhm tho mãn nhu cu vt cht hoc tinh thn ca c

bên cho vay và bên vay, lãi sut có nhng đc đim c bn sau đây:
- Th nht, lãi sut đc phát sinh ch yu trong các hp đng vay tài sn: Qua
nghiên cu có th thy lãi sut có th xut hin trong các hp đng đu t, cho thuê tài
chính hoc các hp đng khác và là c s đ tnh lãi. Tuy nhiên, lãi sut ch yu vn
đc tn ti trong các hp đng vay bi l trong hp đng vay bên vay ch phi tr li tài
sn vay sau mt thi hn nht đnh do đó phi có mt t l xác đnh đ tính lãi tng ng
vi thi hn vay. Hn na, nu trong các hp đng khác nh thuê tài chính, đu t thì c
s đ tính lãi còn da trên nhiu yu t khác nh chi phí b ra, công sc đóng góp… còn
trong hp đng vay thì c s đ tính lãi ch yu vn là lãi sut do các bên tho thun
hoc do pháp lut quy đnh.
- Th hai, lãi sut không đc phát sinh mt cách đc lp, nó ch phát sinh do tho
thun ca các bên sau khi đã tho thun đc s vay gc. Bn cht ca lãi sut là mt t
l nht đnh mà bên vay phi tr cho bên cho vay da vào s tin vay gc trong mt thi
hn nht đnh. Do đó, s không th có t l đó nu nh không tn ti s tin gc mà các
bên tho thun đc trong hp đng vay tài sn.
- Th ba, lãi sut đc tính da trên s vay gc và thi hn vay (thi gian vay).
Nh đã phân tích  trên, lãi sut t l thun vi vn gc và thi hn vay. Do đó, tng
ng vi s n gc nhiu hay ít, thi hn vay dài hay ngn mà các bên có th tho thun
mc lãi sut cho phù hp.
3) Các loi lãi sut c bn:
Có nhiu cách phân chia lãi sut thành các dng khác nhau tu thuc vào ngun s dng,
theo giá thc, theo phng pháp tính lãi, thi gian…

3.1) Phân loi theo loi hình tín dng: Lãi sut đc chia thành các loi:
- Lãi sut tín dng thng mi : Áp dng khi các doanh nghip cho vay di
dng mua bán chu hàng hoá
- Lãi sut tin gi : tc là t l phn trm lãi sut trên s tin bn gi vào ngân hàng
hay là các t chc tín dng nào đó. Mc phn trm này thng là áp dng cho 1 nm còn
nu mun tính ra 1 tháng thì ly s % đó chia cho 12 tháng.
- Lãi sut cho vay : là loi lãi sut quy đnh t l lãi mà ngi đi vay phi tr cho

ngi đi vay. V mt lý thuyt cng nh thc tin, mc lãi sut cho vay khác nhau ph
thuc t sut li nhun bình quân ca đi tng đi vay. Tuy nhiên vi đi tng là công
c điu tit v mô nn kinh t, lãi sut ph thuc rt nhiu vào các yu t khác nh chính
tr, xã hi, ca mt quc gia trong tng thi k. i vi đu t phát trin, lãi sut cho
vay rt quan trng nhm kích thích s phát trin vn đu t trên tt c các lnh vc
- Lãi sut chit khu : Áp dng khi ngân hàng cho khách hàng vay di dng hình
thc chit khu thng phiu hoc các giy t có giá tr cha đn hn thanh toán ca
ngân hàng.
- Lãi sut liên ngân hàng: Là lãi sut mà ngân hàng áp dng khi cho nhau vay trên
th trng liên ngân hàng .
- Lãi sut c bn : là lãi sut đc các ngân hàng s dng làm c s đ n đnh
mc lãi sut kinh doanh ca mình.
- Lãi sut tín dng Nhà nc: áp dng khi nhà nc đi vay các ch th khác nhau
trong xã hi di hình thc phát hành tín phiu hoc trái phiu.
- Lãi sut tín dng tiêu dùng: áp dng khi doanh nghip cho ngi tiêu dùng vay
phc v cho nhu cu cá nhân.
3.2) Phân loi theo giá thc :
- Lãi sut danh ngha: đc xác đnh cho mi k hn gi hoc vay th hin trên
giy t. Nó là lãi sut cha điu chnh nh hng ca lm phát hay nói cách khác đây là
lãi sut đã bao gm c nhng tn tht do lm phát gây ra do s gia tng ca mc giá
chung.
- Lãi sut thc: là lãi sut xác đnh giá tr thc ca khon lãi đc tr và thu
đc.Lãi sut thc đc đo lng bng chênh lch gia lãi sut danh ngha vi t l lm
phát d kin hay t l lm phát k vng (expected inflation rate).
Công thc đn gin ca cách tính lãi sut thc là:
Lãi sut thc = Lãi sut danh ngha - t l lm phát k vng
Còn công thc Fisher đy đ là:
1+i =(1+r)(1+E(I))
Vi i là lãi sut danh ngha, r là lãi sut thc, và E(I) là lm phát k vng hay lm phát
c tính.

Trên thc t các ngân hàng, các qu tín dng thng áp dng công thc Fisher đ tính lãi
sut thc, lãi sut danh ngha và t l lm phát nhm thm đnh các d án cho vay đi vi
các doanh nghip.

3.3) Phân loi theo phng pháp tính lãi :
- Lãi đn : Phng thc tính lãi theo lãi đn là phng thc tính toán mà tin
lãi sau mi k không đc nhp vào vn đ tính lãi cho k sau. Tin lãi ca mi
k đu đc tính theo vn gc ban đu và đu bng nhau.
Lãi đn = s tin lãi / s tin gc * 100%
Lãi đn ch yu dùng trong đu t ngn hn.
- Lãi kép: Phng thc tính theo lãi kép là phng thc tính toán mà tin lãi sau
mi k đc nhp vào vn đ đu t tip và sinh lãi cho k sau. Thông thng, đi
vi các giao dch tài chính, lãi sut đc s dng là lãi kép.
Công thc :
I= (1+i)^1/t -1
I lãi sut ti thi đim t.
i : Lãi sut đn hàng nm.
t : chu k tính lãi sut.


3.4) Phân theo loi tin và vàng :
- Lãi sut ni t : Là loi lãi sut áp dng đ tính toán cho đng ni t. Ví d nh
Vit Nam đng ni t là Vit Nam ng ( VND) thì lãi sut tin gi là 14%/ nm.
- Lãi sut ngoi t : Là loi lãi sut áp dng đ tính toán cho đng ngoi t. Hin
nay lãi sut tin gi ca ola (USD) ti Vit Nam là : 5%/nm
- Lãi sut vàng : Là loi lãi sut áp dng đ tính toán cho gi và vay vàng. Các
ngân hàng Vit Nam hin nay đang áp dng 2%/ nm
3.5) Phân loi theo đ dài thi gian :
- Lãi sut ngn hn : Là loi lãi sut áp dng cho khon huy đng và khon vay
di 1 nm.

- Lãi sut trung hn: Là loi lãi sut áp dng cho khon huy đng và khon vay có
thi hn t 1đn 5 nm.
- Lãi sut dài hn: Là loi lãi sut áp dng cho khon huy đng và khon vay có
thi hn trên 5 nm.
4) Vai trò ca lãi sut :
- Lý thuyt và thc tin cho thy lãi sut rt quan trng trong nn kinh t vi v mô
ca mt quc gia.  các nc t bn phát trin phi mt gn trm nm đ tích ly vn t
sn xut và tiêu dùng. Còn đi vi Vit Nam là mt nc nh đang trên đng tin ti
tr thành mt nc công nghip hóa hin đi hóa vào nm 2020 thì vn đ vn rt quan
trng. Vì vy chính sách lãi sut rt quan trng đi vi vic huy đng vn nhàn ri đ đu
t sn xut và phát trin.
4.1) Lãi sut tác đng đn vi mô: lãi sut là c s đ các doanh nghip, cá nhân
đa ra quyt đnh ca mình nh chi tiêu hay gi tit kim, đu t vn tích ly vào các
danh mc khác Khi lãi sut thp thì quá trình đi vay đc đy mnh nhng khi lãi sut
cao li tc thu li t quá trình tit kim đc đy mnh hn nên tit kim tng.
4.2) Lãi sut nh hng đn v mô:
- Lãi sut là công c ti u đ điu tit nên kinh t.
+ Lãi sut thp=> kích thích đu t, kích thích tiêu dùng=>tng tng cu=>sn
lng tng, giá tng, tht nghip gim=> ni t có xu hng gim giá so vi ngoi t.
+ Lãi sut cao=> hn ch đu t, hn ch tiêu dùng=> gim tng cu=> sn lng
gim, gim giá, tht nghip tng => ni t có xu hng tng giá so vi ngoi t.
- Lãi sut là công c đo lng tình trng ca nn kinh t:
+ Trong giai đon đang phát trin cun nn kinh t lãi sut có xu hng tng do cng
cu qu cho vay tng trong đó tc đ tng ca cu ln hn tc đ tng ca cung. Ngc
li trong giai đon suy thoái ca nn kinh t lãi sut có xu hng gim.
- Do vy, thông thng nhìn vào xu hng bin đng ca lãi sut ta thy đc tình
trng ca nn kinh t.
- Chính vì vy vi mt mc lãi sut hp lý, s kích thích các nhà đu t vay vn m
rng và phát trin sn xut kinh doanh cho xã hi, tng thu nhp quc dân, hn ch tht
nghip tng mc sng ca ngi đó to điu kin cho nn kinh t phát trin.Và khi nn

kinh t phát trin, thu nhp quc dân tng, s tác đng tr li kích thích đu t phát trin
5) Các nhân t nh hng đn lãi sut:
5.1) nh hng ca cung cu tin t:
- Chính ph thc hin chính sách tht cht tin t: Khi ngân hàng trung ng mun
kim ch lm phát, s thc hin mt chính sách tht cht tin t thông qua công c ca nó
(thay đi tng mc d tr bt buc, gim lãi sut chít khu, gim hn mc tín dng).
Chính ph thc hin chính sách nói lng tin t: Khi ngân hàng trung ng lo s sp có
suy thoái s tng mc cung tin bng cách bm tin vào lu thông qua các công c ca
chính sách tin t, lãi sut có xu hng gim.
5.2) nh hng ca lm phát d tính:
- Nh ta đã bit chi phí thc ca vic vay tin đc đo mt cách chính xác hn bng
lãi sut thc là lãi sut danh ngha tr đi lm phát d tính. Do đó  mt lãi sut cho trc,
lm phát d tính tng lên, chi phí thc hin vay tin gim xung dn ti cu vay tin
tng. Mt khác lm phát tng lên thì li tc d tính ca khon tin gim xung, lp tc
ngi cho vay chuyn lng tin vào mt th trng khác nh ngoi hi, bt đng sn
dn đn cung tin cho vay gim. Chính vì th đ điu tit nn kinh t khi lm phát d tính
tng thì lãi sut cng tng theo.

Hình 1
:
Mi quan h lãi sut và tin vay


- Tóm li khi lm phát d tính tng, lãi sut tng. iu này có ý ngha quan trng
đi vi d đoán lãi sut khi nn kinh t có lm phát tng. Trên c s đó nhà nc phi có
mt chính sách hp lý đi vi lãi sut và kim ch lm phát.
5.3) Hot đng thu chi ca nhà nc:
- Ngân sách nhà nc va là ngun cung tin va là ngun cu tin đi. Do đó s
thay đi thu chi ngân sách nhà nc là mt trong nhng nhân t nh hng đn lãi sut.
- Ngân sách bi chi hay thu không kp s làm tng lãi sut bng cách phát hành trái

phiu nhm thu hút lng vn d tha ca ngi dân đ đm bo quá trình hot đng ca
nhà nc. Mt khác bi chi ngân sách cng nh hng đn tâm lý ngi dân v mc gia
tng lm phát gây ra áp lc tng lm phát.
- Trng hp bi thu ngân sách s dn đn lãi sut gim do s vn đng ngc li
vi bi chi ngân sách.
5.4) nh hng ca nn kinh t:
- nh hng ca cung tin vay : Khi nn kinh t n đnh và phát trin, ca ci
tng lên, công chúng ch mun gi mt s tin nht đnh đ cho nhu cu s dng, h
mun đu t vào nhng tài sn có li tc cao hn nh đu t vào chng khoán. Bi khi
nn kinh t n đnh, th trng chng khoán tr nên n đnh hn và chng khoán tr
thành tài sn hp dn. Do vy cung tin vay tng lên, lãi sut cho xu hng gim.
C
u

cung

D
1

S

S
1

Lãi su
t

Tin vay
D

- nh hng ca cu tin vay : Khi nn kinh t đang phát trin nhanh nht là trong
giao đon phát đt ca mt chu k kinh doanh, các công ty càng có ý đnh vay vn và
tng n nhm đu t cho các khon sinh li. Cu tin vay tng lên khin lãi sut có xu
hng tng.
Do vy trong nn kinh t n đnh và phát trin, nhà nc nên s dng các công c
lãi sut đ tng vn đu t vào các lnh vc cn phát trin cho s cân đi ca nn kinh t.
5.5) nh hng bi mc đ ri ro ca d án.
- Vi nhng d án có mc đ ri ro cao, kh nng thu hi vn thp khi đó mc lãi
sut cho vay ca ngân hàng đi vi các d án này s  mc cao hn mc lãi sut cho vay
thông thng ca các ngân hàng. Ngc li vi nhng d án đu t có mc đ ri ro
thp, kh nng thành công ca d án ln, kh nng thu hi vn ca các ngân hàng ln khi
đó lãi sut cho vay ca ngân hàng vi các d án này s thp.
5.6) nh hng bi chính sách chính ph:
- Chính ph các nc có th thông qua mc lãi sut đ điu chnh c cu kinh t ca
mt vùng, min, hay đa phng nào đó.  phát trin mt ngành kinh t ca mt vùng
min nào đó chính ph có th dùng chính sách lãi sut u đãi, đ h tr đa phng hay
vùng min đó phát trin ngành ngh kinh t mà chính ph mong mun. Chính ph có th
áp dng mc lãi sut thp hn mc lãi sut trên th trng rt nhiu đi vi nhng ngành
ngh, nhng vùng min mà chính ph mong mun phát trin.Ví d trong nm 2008,
chính ph Vit Nam thc hin gói kích cu bng h tr lãi sut cho các t chc cá nhân
vay vn trung và dài hn thc hin đu t mi đ phát trin sn xut- kinh doanh theo
quyt đnh 443/Q-TTg ngày 4/4/2009 vi mc lãi sut là 4%/ nm.
- Nhng thay đi trong chính sách thu ca chính ph cng nh hng ti mc lãi
sut. Thu thu nhp cá nhân và thu li tc công ty luôn tác đng đn lãi sut ging nh
khi thu tác đng đn giá c hàng hóa. Nu các hình thc thu này tng lên cng có ngha
là điu tit đi mt phn thu nhp ca nhng cá nhân và t chc cung cp dch v tín dng
hay nhng ngi tham gia kinh doanh chng khoán. Thông thng ai cng s quan tâm
đn thu nhp thc t, li nhun sau thu hn là thu nhp danh ngha. Do đó, đ duy trì
mt mc lãi sut thc t nht đnh h phi cng thêm vào lãi sut cho vay nhng thay đi
v thu.

5.7) nh hng bi đi sng xã hi:
- Ngoài nhng yu t đc trình bày  trên, s thay đi ca lãi sut còn ph thuc
vào các yu t thuc đi sng kinh t xã hi khác. ó có th là s phát trin ca th
trng tài chính vi các công c tài chính đa dng phong phú, hay mc đ phát trin ca
các th ch tài chính trung gian và gn lin theo đó là s cnh tranh trong hot đng cung
cp dch v ca các t chc tín dng này. Hiu sut s dng vn hay t sut đu t cn
biên trong nn kinh t trong các thi k khác nhau do nhng thay đi trong công ngh
hay s phát trin mang tính chu k ca nn kinh t cng tác đng đn s thay đi lãi sut.
Hn na tình hình kinh t chính tr cng nh nhng bin đng tài chính quc t nh
nhng cuc khng hong tài chính quc t, các lung vn đu t ra vào đi vi các nc
….đu ít nhiu tác đng ti s thay đi ca lãi sut các nc khác .
- Tt c nhng vn đ này gi ý cho các nhà nghiên cu, son tho và điu hành
chính sách lãi sut phi có s nhìn nhn và đánh giá mt cách tng th trc khi đa ra
bt k mt kt lun hoc quyt đnh nào liên quan đn lãi sut. c bit là trong thi k
kinh t bt n hin ti, khi t l tht nghip gia tng, lm phát, s mt giá ca đng ni
t… thì vn đ lãi sut là mt vn đ nhy cm mà các nc trên th gii cng nh Vit
Nam cn phi quan tâm mt cách sâu sc và toàn din. Mt mc lãi sut hp lý s là
đng lc cho phát trin kinh t- xã hi.




II) Vn và quy mô vn đu t:
1) Khái nim v vn và quy mô vn đu t :
1.1) Vn đu t:
- “Vn” (capital) là khái nhim mang tính khi tích lu (stock) và có th xác đnh
ti mt thi đim, còn đu t (investment) mang tính dòng, lu lng (flow) trong mt
khong thi gian.
- Theo Tng cc Thng Kê, “Vn đu t là toàn b nhng chi tiêu đ làm tng hay
duy trì tài sn vt cht trong mt thi k nht đnh. Vn đu t thng đc thc hin

qua các d án đu t và mt s chng trình mc tiêu quc gia vi mc đich ch yu là
b sung tài sn c đnh và tài sn lu đng”.( Ngun: Tng cc thng kê)
- nh ngha này sát vi đnh ngha ca đu t (investment) trong kinh t hc v mô,
cng nh trong h thng tài khon quc gia(SNA) ca Liên Hp Quc mà nc ta cng
dùng.
- Theo lut đu t nm 2005, vón đu t là tin và các tài sn hp pháp khác thc
hin các hot đng đu t trc tip và gián tip.
- Xét v phng din toàn xã hi thì vn đu t là toàn b giá tr nhân lc, tài lc
đc b thêm vào cho hot đng ca toàn xã hi trong thi gian nht đnh thng là mt
nm.
Cn c vào các hot đng chia đu t thành các dng:
+ u t cho sn xut kinh doanh, xây dng c s h tng và bo v môi trng;
+ u t cho sc kho con ngi và phát trin trí tu vn hoá xã hi;
+u t khác nh: đu t cho b máy qun lý nhà nc, an ninh quc phòng, hp
tác quc t…
1.2) Quy mô đu t:
- Trong hot đng kinh t, quy mô vn đ t vn đu t là ch tiêu phn ánh tc đ
tng trng và sc mnh ca tng doanh nghip và ca nn kinh t. Quy mô vn có th
cho ta thy đc d án đu t đó là ln hay nh, có nh hng rng hay hp… đn nn
kinh t. Quy mô vn cng th hin phn nào tm quan trng ca mt d án đu t.
- Quy mô vn đu t trong mt thi đim nht đnh đc th hin bng đn v
thông qua lng tin đu t vào hot đng sn xut kinh doanh ( bao gm tài sn c đnh
và lu đng).
2) Phân loi vn đu t :
2.1) Vn đu t trong nc: bao gm vn ngân sách nhà nc, vn đu t phát
trin ca nhà nc, vn đu t ca các doanh nghip nhà nc, vn khu vc kinh t nhà
nc khác và vn ca dân c và t nhân.
- Vn ngân sách nhà nc : Là vn t ngân sách nhà nc, vn tín dng do nhà
nc bo lãnh, vn tín dng đu t phát trin ca nhà nc và vn đu t đu t khác ca
nhà nc.

- Vn tín dng đu t phát trin ca nhà nc là ngun vn mà các đn v, t
chc có th đi vay vi lãi sut u đãi hoc không chu lãi sut đ đu t trong lnh vc
nhà nc khuyn khích u tiên.
- Vn ca các doanh nghip nhà nc: Là ngun vn đc hình thành trong quá
trình tích lu ca ch doanh nghip, t li nhun ca doanh nghip trích ra hàng nm,
khu hao tài sn c đnh…
- Vn khu vc nhà nc khác: là ngun vn huy đng đc ngoài ngun vn nói
trên nh biu, tng ca các chính ph khác, ca các t chc cá nhân khác…
- Vn ca dân c và t nhân: Phn vn ly t tit kim ca dân c và doanh
nghip hp tác xã.
2.2) Vn đu t nc ngoài : Bao gm ODA, FDI, vn tín dng t các ngân hàng
thng mi quc t
- H tr phát trin chính thc (hay ODA, vit tt ca cm t Official Development
Assistance), là mt hình thc đu t nc ngoài.Gói h tr ODA bao gm có hai dng:
dng vin tr không hoàn li, dng th hai là cho vay vi lãi sut cc k thp
(0.75%/nm) và thi gian hoàn tr cc k dài: 20 -40 nm.Vn ODA là ca các chính
ph các nc phát trin hay ca t chc cho chính ph có nn kinh t đang phát trin,
ODA ca chính ph vin tr gi là vin tr song phng, nu là t chc (Ngân hàng th
gii, ngân hàng phát trin châu Á, EU) là vin tr đa phng.
- FDI theo đnh ngha ca IMF là mt hot đng đu t đc thc hin nhm đt đc
nhng li ích lâu dài trong mt doanh nghip hot đng trên lãnh th ca mt nn kinh t
khác nn kinh t ch đu t, mc đích ca ch đu t là giành quyn qun lý thc s
doanh nghip.
Ngày nay Vit Nam đang thúc đy huy đng vn đu t nc ngoài nhm nâng cao đu
t phát trin trên tt c lnh vc kinh t, xã hi.
3) Vai trò ca vn đu t:
Vn đu t rt quan trng đi vi nn kinh t ca mt quc gia. Nó đu đa ti mc tiêu
tng trng kinh t.
Quy mô vn đu t tác đng đn tng cu
- u t là mt yu t chim t trng ln trong tng cu ca nn kinh t. Theo s

liu ngân hàng th gii, đu t thng chim t 24 - 28% trong c cu tng cu ca tt c
các nc trên th gii. Xét trong ngn hn, khi tng cu cha kp thay đi, vic tng quy
mô vn đu t - tng cu đu t s làm cho tng cu AD tng (trong điu kin các yu t
khác không đi).
Công thc xác đnh tng cu AD:
AD=C + I + G + NX.
Trong đó: C: Tiêu dùng.
I: u t.
G: Chi tiêu chính ph.
NX: Xut khu ròng.
- Xét theo hình 2: đng cu AD dch phi (ADAD’), kéo theo sn lng cân
bng tng theo (Q0Q1), giá c các yu t đu vào ca đu t tng lên (P0P1). im
cân bng dch chuyn t E0 đn E1.
Quy mô vn đu t tác đng đn tng cung:
- Tng cung ca nn kinh t gm hai ngun chính là cung trong nc và cung nc
ngoài. B phn ch yu, cung trong nc là mt hàm ca các yu t sn xut: vn, lao
đng, tài nguyên, công ngh….,th hin qua phng trình:
Q = F (K, L, T, R….).
Trong đó: K: Vn đu t.
L: Lao đng.
T: Công ngh.
R: Ngun tài nguyên.
Nh vy, tng quy mô vn đu t là nguyên nhân trc tip làm tng tng cung ca nn
kinh t (trong điu kin các yu t khác không đi).
- Khi thành qu đu t phát huy tác dng, các nng lc mi đi vào hot đng làm
cho tng cung, đc bit là tng cung dài hn tng. Theo đ th ,tng cung AS dch chuyn
sang phi ( ASAS’), sn lng tim nng tng t Q1Q2, do đó giá c sn lng
gim xung t P1P2. Sn lng tng, giá c gim cho phép tng tiêu dùng. Tng tiêu
dùng li là nhân t kéo, tip tc kích thích sn xut phát trin, tng quy mô đu t. Sn
xut phát trin là ngun gc tng tích ly, phát trin kinh t xã hi, tng thu nhp cho

ngi lao đng, nâng cao đi sng ca mi thành viên trong xã hi.

P
Q
E
E
D
D'
S
S'
0
1
2
0
1
2
P
P
P
Q Q
Q
0
1

Hình 2: Tác đng ca quy mô vn đu t đn tng cung, tng cu
Ngun: Economics, David Begg, 2008, NXB thng kê
- Ngoài ra đu t vn vào các hot đng sn xut kinh doanh, xây dng c s h
tng và bo v môi trng có tác đng trc tip đn tng trng kinh t và hiu qu ca
vn đu t cho thy nhanh hn, rõ ràng hn. Vn đu t vào lnh vc này đc xem là
quan trng nht, đc bit vi các nc đang phát trin. Ngi ta thng xem đây là đu

t vào kinh t và dùng đ tính các ch tiêu phát trin kinh t tm v mô.

- u t vn cho sc kho con ngi, phát trin trí tu, vn hoá xã hi và đu t
khác cng có tác đng không nh đn tng trng kinh t, phát trin xã hi, dù gián tip
qua ngun nhân lc và các nhân t v môi trng đu t; hn na tác đng ca đu t 
các lnh vc này mang tính chin lc
- Vn đu t cho hot đng sn xut kinh doanh, xây dng c s h tng và bo v
môi trng, hay còn gi là vn đu t trc tip vào kinh t có vai trò ht sc quan trng.
Vn đu t trc tip vào kinh t có đc đim làm tng thêm tài sn cho nn kinh t, dù
đu t vào tài sn lu đng hay tài sn c đnh, thì khon vn đu t đó đu làm tng
thêm tài sn, mc tng thêm đó hoc đ bù đp phn tài sn c mt đi hoc làm tng tích
lu tài sn trong sn xut kinh doanh.
- Chính vì vy cn chú ý đn vn đ quy mô vn đu t. Bi tng quy mô vn đu
t và s dng vn đu t hp lý là nhng nhân t rt quan trng góp phn nâng cao hiu
qu đu t, tng nng sut nhân t tng hp, tác đng đn vic chuyn dch c cu kinh
t theo hng công nghip hoá- hin đi hoá, nâng cao sc cnh tranh ca nn kinh
t….do đó nâng cao cht lng tng trng kinh t.

- Biu hin tp trung ca mi quan h gia quy mô vn đu t tng thêm vi mc
gia tng sn lng th hin  công thc tính h s ICOR.

ICOR = (T l vn đu t/ GDP) / Tc đ tng trng kinh t
Theo công thc trên, nu ICOR không đi, mc tng GDP hoàn toàn ph thuc
vào mc tng quy mô vn đu t.
- Quy mô đu t tác đng đi vi s chuyn dch c cu kinh t: Chuyn dch c
cu kinh t đc hiu là s thay đi t trng ca các b phn cu thành nn kinh t. S
dch chuyn c cu kinh t xy ra khi có s phát trin không đng đu v quy mô, tc đ
gia các ngành, các vùng.
- Quy mô vn có tác đng quan trng đn chuyn dch c cu kinh t. Ví d, đi vi
c cu ngành, quy mô vn đu t tng ngành nhiu hay ít đu nh hng đn tc đ phát

trin, đn kh nng tng cng c s vt cht ca tng ngành, to tin đ vt cht đ phát
trin nhng ngành mi….do đó, làm dch chuyn c cu ngành kinh t.
- Nh Vit Nam đang có s chuyn dch kinh t t đu t các ngành thuc lnh vc
nông nghip sang đu t các ngành thuc lnh vc công nghip.
4) Các nhân t nh hng đn quy mô vn đu t:
4.1) Lãi sut:
- Lãi sut không ch nh hng đn hot đng thu hút vn đu t - quyt đnh quy
mô vn đu t thông qua vic n đnh kinh t v mô -
mà còn tác đng đn dòng chy
các ngun vn đu t và mc li nhun thu đc ti mt th trng xác đnh.

i vi lãi sut, v mt lý thuyt lãi sut càng cao thì xu hng tit kim càng ln và t
đó tim nng quy mô, s lng các ngun vn càng cao. Bên cnh đó, nu mc lãi sut
th trng ni đa mà cao hn tng đi so vi mc lãi sut quc t thì còn đng ngha
vi tim nng quy mô vn nc ngoài tng và là công c hu hình đ chính ph bo v
đc ngun vn nc mình, ngn chn đc nn đào thoát vn ra nc ngoài.

- Tuy nhiên, bn thân yu t lãi sut cng có hai mt, đó là khi tng lãi sut cng có
ngha là chi phí s dng vn trong đu t s cao hn. iu này s làm gim phn li
nhun thc ca nhà đu t. Dn đn quy mô vn có xu hng gim xung.

Vì vy, khi s dng công c lãi sut phi ht sc cn trng đ xác đnh mc lãi sut phù
hp, góp phn quan trng trong vic to quy mô vn phù hp, quyt đnh hiu qu huy
đng vn.

4.2) T sut li nhun.
- T sut li nhun vn đu t là ch tiêu phn ánh mc li nhun thun thu đc t
mt đn v vn đu t đc thc hin.ây là mt trong nhng ch tiêu quan trng giúp
nhà đu t quyt đnh quy mô vn đu t phù hp vi tng d án đu t

- T sut li nhun vn đu t càng tng, càng có nhiu c hi đu t, các doanh
nghip có nhiu ý đnh vay vn đ tng vn đu t.Nu t sut li nhun vn đu t trong
mt ngành , mt lnh vc,mt đa phng tng cao s dn đn tng s hàng hoá và dich
v đc sn xut ra trong nn kinh t đó tng lên, thu nhp quc dân tng. Nhng khi vn
đu t tng dn, t sut li nhun biên s gim dn. Nhà đu t ch quyt đnh tip tc
đu t (tng quy mô vn) khi t sut li nhun ln hn lãi sut tin vay
4.3) Sn lng nn kinh t.

- Khi sn lng nn kinh t gia tng s là mt nhân t rt quan trng nh hng đn
quy mô vn đu t. Tuy nhiên tc đ tng ca sn lng và tc đ tng ca vn đu t
không ging nhau.

- Mi s thay đi sn lng nn kinh t đu dn ti s thay đi ca quy mô vn đu
t cùng chiu. Nhng s bin đng ca vn ln hn nhiu ln s bin đng ca sn
lng.


4.4) Chu k kinh doanh :
- Quy mô vn đu t ph thuc vào sn phm đu ra. Nhiu nhà kinh t cho rng
mc sn lng này ph thuc vào chu k kinh doanh.

- Khi chu k kinh doanh vào thi k đi lên, quy mô ca nn kinh t m rng, nhu
cu đu t gia tng, nhu cu v quy mô vn tng và ngc li.

4.5) Các yu t khác:
- Cùng vi lãi sut, các quy đnh v thu ca chính ph (đc bit là thu thu nhp
doanh nghip) cng nh hng ln đn nhu cu đu t, quyt đnh quy mô vn đu t.
Nu chính ph đánh thu cao s làm tng chi phí đu t, làm cho thu nhp ca các nhà
đu t gim, làm nn lòng các nhà đu t, quy mô vn b thu hp. Mt khác chính ph
cng có th khuyn khích đu t bng hình thc mim gim thu vi nhng khon li

nhun dùng đ tái đu t, do đó quy mô vn đu t s tng.

- Môi trng đu t cng là mt trong nhng yu t nh hng đn quy mô vn đu
t. u t luôn đòi hi mt môi trng thích hp, nht là trong điu kin kinh t th
trng, vi xu th cnh tranh ngày càng gay gt. Môi trng đu t bao gm nhiu yu
t, nh thc trng c s h tng, nhng quy đnh ca pháp lut đu t, nht là nhng quy
đnh có liên quan đn li ích tài chính (ch đ thu, giá nhân công….); ch đ dt đai
(quy ch thuê mn chuyn nhng, th chp, giá c…), các loi th tc hành chính, tình
hình chính tr - xã hi…. Nu nhng yu t trên thun li s khuyn khích đc các nhà
đu t và thu hút đc nhiu vn đu t - quy mô vn tng. Trong vic to lp môi
trng đu t chính ph gi mt vai trò quan trng, chính ph thng quan tâm đn
nhng chính sách nhm tng đc lòng tin trong đu t và kinh doanh.








PHN II
MI QUAN H GIA LÃI SUT VI QUY MÔ VN U T
I) Tác đng ca lãi sut đi vi đu t:
- Mt trong nhng nhân t quan trng tác đng đn đu t là lãi sut.  mt mc
lãi sut hp lý thì mc đ đu t càng cao và ngc li.
- u t ph thuc nhiu vào lãi sut vì quyt đnh đu t da trên c s ti đa hóa
li nhun trong tng lai. Các doanh nghip có c hi đu t khác nhau vi mc k vng
vào tng lai khác nhau và da vào lãi sut các doanh nghip đa ra quyt đnh đu t
ca minh.
- Vi mc tiêu đu tiên và quan trng nht ca phn ln Ngân hàng Trung ng

(NHT) ca các nc trên th gii cng nh Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam là n đnh
giá tr đng tin ca quc gia. Lãi sut là công c qun lý ca ngân hàng trung ng.
Trên thc t lãi sut đc công b ti các ngân hàng là lãi sut danh ngha trong khi đó
trin vng ca lãi sut thc li có nh hng đn các k vng và hot đng chi tiêu và
đu t bi trong thi k lm phát, lãi sut danh ngha không phi thc đo chính xác vic
vay tin.
- Do vy các doanh nghip, cá nhân thng cn c vào lãi sut thc đ đa ra quyêt
đnh đu t ca mình.
I=I(r)
Trong đó r là lãi sut thc t. Mô hình ch ra rng đu t ph thuc vào lãi sut.
- Lãi sut có tác đng ngc chiu vi đu t. Khi lãi sut tng , nhu cu đu t
càng thp và ngc li khi lãi sut gim đu t li tng.
- c bit tác đng ca lãi sut đn đu t ca khu vc t là nhy hn so vi khu
vc công bi l các doanh nghip nhà nc đc nhiu chính sách h tr hn do đó cng
nh hng nhiu đn s phân chia khu vc công và khu vc t.
- Bên cnh đó các doanh nghip đc bit là các doanh nghip nc ngoài thng so
sánh mc lãi sut gia các nc khác nhau đ đu t. ng ngha vi vic nu lãi sut
trên th trng ni đia thp hn lãi sut các nc khác, đng ngha vi vic thu hút vn
đu t nc ngoài. Chính sách thu hút vn đu t nc ngoài rt quan trng đi vi mt
quc gia, nó giúp quc gia đó phát trin , chính vì th hình thành mt môi trng kinh
doanh n đnh trong đó điu tit lãi sut hp lý rt quan trng vì nó là công c thu hút
vn đu t nc ngoài đng thi ngn chn tht thoát vn trong nc.
- Lãi sut là giá c ca vn đu t nên mt s thay đi nh ca lãi sut s tác đng
đn quy mô vn đu t thông qua nhng tác đng đn giá c , hành vi ngi tiêu dùng.
Tác đng nay trên hai phng din:
1) Tác đng đn chi tiêu dùng và đu t:
- Lãi sut tng khin cho lãi sut cho vay và lãi sut gi tin tng chính vì th làm
gim s hp dn trong vic chi tiêu dùng và đu t.
- Thc t cho thy vic tng lãi sut, đi vi các h gia đình nhu cu mua sm tài
sn có giá tr lâu dài gim và các h gia đình có xu hng gi tit kim đ nhn mt mc

li tc cao hn. Còn khi lãi sut gim, thì h s có khuynh hng rút tin gi tit kim và
đu t vào bt đng sn hoc chng khoán đ bo v sc mua. iu này s to nên bong
bóng trên th trng bt đng sn và ngay lp tc s làm cho CPI có xu hng gia tng.
- i vi các doanh nghip, yu t quan trng khi lãi sut tng là lãi sut cho vay
cng tng theo làm tng chi phí vn vay ngân hàng. iu đó khin cho các doanh nghip
gp khó khn trong vic m rng quy mô đu t. Các d án có th b ct gim, đu t
vào các tài sn c đnh gp nhiu khó khn và đòi hi doanh nghip phi có mt chính
sách điu hành hiu qu đ tn đng ti đa ngun vn ca mình. Mt khác khi lãi sut
gim, các doanh nghip đy mnh quy mô đu t và mua sm tài sn c đnh.
2) Tác đng đn phân phi li thu nhp :
- Lãi sut còn có tác dng phân phi li ngun thu nhp t ni “ tha vn” đn ni “
thiu vn”. Giúp cho nhng ngi đang có nhu cu cn vn đ đu t đng thi mang li
mt khong thu nhp cho ngi cho vay.
- Trong tình hình kinh t lm phát nh hin nay, lãi sut là mt vn đ nhy cm khi
mà ngân hàng nhà nc đang h mc lãi sut cho vay cng lãi sut huy đng.
- Trong thi k lm phát, cu tin đu t tng trong khi đó cung tin đu t gim
khin cho lãi sut cho vay và huy đng tng mnh. Gây khó khn trong vic huy đng
vn cho đu t. Tiêu biu tình hình Vit Nam nm 2008, lãi sut huy đng luôn  mc
18% / nm trong khi lãi sut cho vay là 22%-24%/nm.
- Khi tình hình kinh t n đnh hn, tình hình trên không còn din ra, cung tin và
cu tin đu tng kin cho lãi sut tng nhng  mc tng va phi có tác dng kích thích
s phát trin kinh t. Trong giai đon này chính ph nên đy mnh đu t phát trin, m
rng quy mô sn xut.
- Tóm li lãi sut là mt công c tài chính quan trng ca mi quc gia trong vic
điu hành chính sách tin t, đ thc hin mc tiêu kinh t ca mi nc trong mi giai
đon.
- Quy mô vn đu t ph thuc vào rt nhiu nhân t trong đó lãi sut là mt trong
nhng nhân t quan trng quyt đnh quy mô đu t. Các nhà đu t thng đi vay vn
đ đu t, khi đó h phi tr lãi sut cho các khon vay đó, đó là giá c ca khon tin
vay. Khi lãi sut cao hn t sut li nhun bình quân, nhà đu t không thu đc li

nhun t các d án đu t. Khi đó s có ít các nhà đu t vay vn và quy mô vn đu t
theo đó cng thu hp . Ngc li khi lãi sut thp khi đó s kích thích các nhà đu t vay