B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
BÁO CÁO THC TP TT NGHIP
TÀI: TÍNH GIÁ THÀNH SN XUT LÚA,
PHÂN TÍCH LI ÍCH, HN CH QUA HAI TRNG HP
CÓ HOC KHÔNG HP TÁC VI CTY CP BO V THC
VT AN GIANG KHU VC VNH HNG ậ LONG AN
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Giáoăviênăhng dn: TS. Trn Tin Khai.
Sinh viên thc tp: Lê Hoàng Phúc.
Chuyn ngành hc: Kinh t nông nghip và phát trin nông thôn.
1
NHN XÉT CA GIÁO VIểN HNG DN
2
XÁC NHN - NHN XÉT CA N V THC TP
3
LI CM N
Trong sut quá trình hc tp tiă Trngă i Hc Kinh T Thành Ph H Chí
Minh,ăđc bit là t khi vào Khoa Kinh T Phát Trin, bng tt c lòngăđamămêăvƠănhit
huyt trong s nghip trngăngi, emăđƣăđc thy cô truynăđt nhng kin thc nn
tngă cngă nhă nhiu kin thc chuyên môn quý giá v chuyên ngành Kinh T Nông
Nghip Và Phát TrinăNôngăThôn.ăNgoƠiăraăemăcònăđc rèn luyn mt tinh thn hc tp
và làm vic nghiêm túc có trách nhimăcao.ă ơyălƠănhng hành trang giúp em nhanh
chóng hoà nhp viămôiătrng làm vicăsauăkhiăraătrng. Là nn tng vng chc giúp
em thành công trong s nghipăsauănƠy.ăChuyênăđ tt nghipălƠăcăhiăđ em có th áp
dng, tng kt nhng kin thcămƠămìnhăđƣăhc,ăđng thi cngătíchălyăcho mình nhng
kinh nghim quí giá trong sut quá trình thc hinăđ tài.
Em xin chân thành cmănăTS.ăTrn Tin Khai, giáo viên trc tipăhng dn em
đƣăgiúpăđ rt nhiu trong sut quá trình vit chuyênăđ tt nghip đ em có th hoàn
thƠnhăchuyênăđ này mt cách thun li.
Em cng xin chân thành cmăn quý công ty c phn bo v thc vt (BVTV) An
Giang,ăcngănhăcácăanhăk thutăđng rung ( Farmer’săfriendă- FF) khu vc vùng nguyên
liu VnhăHng- LongăAnăđƣătoăđiu kin cho em hoàn thành chuyênăđ tt nghip ca
mình. Trong quá trình thc tp ti công ty cácăanhăđƣăch dy em rt nhiu các kin thc thc
tinăgiúpăemătíchălyăđc rt nhiu kinh nghim, bităđc nhiuăđiu hay và b ích không
ch bit thêm nhiu kin thc mi mƠăemăcònăđc sng và làm vic trong mtămôiătrng
hòaăđng, thân thităquanătơmăvƠăgiúpăđ ln nhau ca các nhân viên FF.
Mt ln na em xin chân thành cmănăthy Trn Tin Khai, các thy cô, cmănă
quý công ty c phn bo v thc vt An Giang và các anh FF khu vc vùng nguyên liu
VnhăHng- Long An đƣăh tr em nhit tình trong khi thc hinăchuyênăđ tt nghip
này.
Thành ph H ChíăMinh.ăNgƠyầầ.thángầầnmă2012
4
MC LC
CHNG 1: T VN
5
1.1ăTăVNă
5
1.2ăMCăTIÊUăNGHIÊNăCU
5
1.3ăNHIMăVăNGHIÊNăCU
5
1.4ăIăTNGăVÀăPHMăVIăNGHIÊNăCU
6
CHNG 2: TNG QUAN TÀI LIU VÀ GI THUYT NGHIểN CU
7
2.1ăGIÁăCăVÀăTHỌNG TINăTHăTRNG
7
2.2ăTNGăQUANăCHIăPHệăSNăXUTăVÀăGIÁăTHÀNHăCAăLÚAăGO
7
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU
9
3.1ăHăTHNGăCHăTIÊUăQUANăSÁTăVÀăPHNGăPHÁPăTệNH
9
3.2ăPHNGăPHÁPăTệNHăKHUăHAO
15
3.3ăPHNGăPHÁPăCHNăMU
17
CHNG 4: KT QU VÀ THO LUN
18
4.1ăMỌăTăPHNGăTHCăSNăXUTăLÚAăCAă2ăNHịMăH
18
4.1.1 NHÓM KHÔNGăCịăHPăNGăVIăCỌNGăTYăCăPHNăBVTVăANăGIANG
18
4.1.2ăăNHịMăCịăHPăNGăVIăCỌNGăTUăCăPHNăBVTVăANăGIANG
18
4.2ăMỌăTăCHIăPHệăUăTăSNăXUTăLÚAăCAăNỌNGăDÂNă2ăNHịM
19
4.3 SO SÁNH VÀ LÝ GII
21
4.3.1ăSOăSÁNHăLNGăGINGăSăTRUNGăBỊNHă1HA
21
4.3.2ăSOăSÁNHăCHIăPHệăGINGăTRUNGăBỊNHă1HA
22
4.3.3 SO SÁNH CHI PHÍ PHÂN BÓN TRUNG BÌNH 1HA
22
4.3.4ăSOăSÁNHăCHIăPHệăTHUCăBVTVăTRUNGăBỊNHă1HA
23
4.3.5ăSOăSÁNHăCHIăPHệăLÀMăT, THUăHOCH, CHMăSịC,ăKHUăHAO,ăNHIÊNăLIUă
TRUNG BÌNH 1HA
24
4.3.6ăSOăSÁNHăTNGăCHIăPHệ TRUNG BÌNH 1HA
24
4.3.7ăSOăSÁNHăNNGăSUT
25
4.3.8 SOăSÁNHăTNGăTHUăTRUNGăBỊNHă1HA
27
4.3.9 SOăSÁNHăLIăNHUNăTRUNGăBỊNHă1HA
27
4.3.10 SO SÁNH GIÁ THÀNH
27
4.3.11 SOăSÁNHăMỌIăTRNG
28
4.3.12 SOăSÁNHăTHUNăLIăVÀăKHịăKHNăTRONGăQUÁăTRỊNHăSNăXUTăLÚA
30
CHNG 5: KT LUN VÀ NGH
33
5.1ăKTăLUN
33
5.2ăăNGH
33
PH LC
35
DANH MC CÁC HỊNH NH
45
DANH MC CÁC TÀI LIU THAM KHO
49
5
CHNG 1: T VN
1.1 T VN
Công ty c phn bo v thc vt An Giang là nhà cung ng dch v dnăđu th
trng khu vc min nam nói riêng và ca c ncă nóiăchungătrongălnhăvc nông
nghip. Công ty luôn không ngng n lcăđóngăgópăvƠoăs phát trin bn vng ca nông
nghip, nông thôn và nông dân Vit Nam.
Hin nay, viămôăhìnhăcánhăđng mu ca công ty ậ mtămôăhìnhăthíăđim ca
công ty có quy mô rng hàng nghìn hecta vi hình thc kinh doanh là kí hpă đng
chuyn giao ging, công nghê, k thutăchmăsóc, thuc bo v thc vt và s thu mua li
tt c snălng lúa ( nuănôngădơnăđng ý ) vi mc giá bng vi giá th trng sau khi
thu hoch, hinămôăhìnhănƠyăđƣăvƠăđangăđc thc hin rt thành công mang li kt qu
rt kh quan cho c công ty lnăngi nông dân tham gia sn xut khp các khu vc các
tnhăminătơyănh: Châu Thành, ThoiăSnăậ AnăGiang,ăVnhăHngă- Long An và Tân
Hng ậ ng Tháp
T vic tính giá thành ca lúa, phân tích nhng thun liăvƠăkhóăkhnăcaăngi
nông dân quaăhaiătrng hp: (1) nông dân có hp tác vi Công ty c phn bo v thc
vt An Giang (2) nông dân t sãn xutăđnăl. S cung cp cho nhng nông dân ti khu
vc VnhăHngăậ Long An có cái nhìn khách quan nht v li ích ca h t đóăcóăth
quytăđnh hình thc sn xut ca mình nhm nâng cao hiu qu kinh doanh ci thin thu
nhpăchoăgiaăđình,ănơngăcaoăcht mtăđ cuc sng.
1.2 MC TIểU NGHIểN CU
- Xácăđnh giá thành sn xut lúa trong c haiătrng hp:
(1) Nông dân ti khu vcăVnhăHngăậ Long An t sn xut riêng l.
(2) Nông dân ti khu vcăVnhăHngăậ Long An hp tác vi công ty c phn bo
v thc vt An Giang.
- So sánh thun liăvƠăkhóăkhnăgiaăhaiătrng hp
- Giúpănôngădơnăxácăđnhăđc li ích và hn ch caă2ătrng hp sn xut lúa
1.3 NHIM V NGHIểN CU
- Xácăđnh giá thành sn xut lúa ti khu vcăVnhăHngăậ Long An khi nông dân
t sn xut riêng l.
- PhơnătíchăkhóăkhnăvƠăthun li caăngi nông dân khi t sn xut riêng l.
- Xácăđnh giá thành sn xut lúa ti khu vcăVnhăHngăậ Long An khi nông dân
hp tác vi Công ty c phn Bo v thc vt An Giang
- PhơnătíchăkhóăkhnăvƠăthun li caăngi nông dân khi hp tác vi Công ty c
phn bo v thc vt An Giang
- So sánh các yu t nhăhngăđn quá trình sn xut lúa giaă2ătrng hp có hp
đng vi công ty và sn xut riêng l
6
- ánhăgiáăli ít và hn ch ca nông dân sn xut lúa theo hpăđng vi Công ty và
sn xut riêng l.
- Xácăđnh các yu t nhăhngăđn li nhun ca nông dân sn xut lúa qua 2
trng hp sn xut riêng l và có hp tác vi công ty c phn bo v thc vt An
Giang
1.4 I TNG VÀ PHM VI NGHIểN CU
Hin nay theo s phân loi lúa go hàng hóa th trng xut khu và tiêu th ni
đa và theo s thng nht ca B Nông nghip & Phát trin Nông thôn, lúa go hàng hóa
các tnhăBSCLăcóă3ănhómăchính: (i) Nhóm lúa goăđc sn (bao gm các ging lúa
thm,ălúaănpầ);ă(ii)ăNhómălúaăgo cht mtăđ cao (gm các gingălúaătrongăcăcu b
ging lúa có cht mtăđ đm bo cho xut khu); (iii) Nhóm lúa cht mtăđ thp (gm
các gingăcóăđ bc bng cao vƠăkhôngăđ tiêu chun xut khu). Theo báo cáo không
chính thc ca các tnhăBSCL,ădin tích và sn mtăđ ging lúa thuc nhóm (ii) hin
nay chim 70-80% toàn vùng là mtăđ lúa ch lc cung cp cho xut khu và đng thi
cngăphù hp vi ging lúa Jasmine mà công ty c phn bo v thc vtăAnăGiangăđang
xây dngăthngăhiu go VităNamăđóălƠăJasVIETNAM theo ch th caăđng và nhà
nc.ăDoăđó,ănghiênăcu này ch tp trung nhng h có trng ging lúa thuc nhóm (ii)
và ch tp trung đa bàn VnhăHng ậ Long An.
7
CHNG 2: TNG QUAN TÀI LIU VÀ GI THUYT NGHIểN CU
2.1 GIÁ C VÀ THỌNG TIN TH TRNG
Hu ht tt c các quc gia phát trin theo nn kinh t th trngăđu có 1 b
phn chuyên nghiên cu, thu thp thông tin v din tin giá c - th trng ca tt c
các loiăhƠngăhóaă trongăđóăcóăhƠngăhóaălƠă nôngăsn và có ngun gc t nông nghip
nhmătăvn cho chính ph kp thi chn chnh binăđng giá, kim hãm lm phát, xác
đnhălng nhp-xut khuăhƠngăhóa,ăđaăraăgiáăbánăcnh tranh, hn ch nhng ri ro và
d tr hƠngăhóaălƠălngăthc ậ thc phm (nu cn thit)ăđ đm boăanăninhălngăthc
quc gia.
Thái Lan, trc thuc B Tài Chính có y ban th trng (market committee)
chuyên nghiên cuăvƠătăvn thông tin giá c - th trng cho chính ph thông qua các
thông tin thu thp th trng.
M có AgMRC (Agriculture Makerting Resources Centre) là trung tâm nghiên
cu th trng nông nghip do s hp tác caăcácătrngăđi hc nhmăđaăraănhng báo
cáoăhƠngănmăătheoăătng quỦăvƠănmăv giá c - th trng nói chung và hàng hóa
nông nghipănóiăriêngăvƠăđ trình lên chính ph M nhmătngăgiáătr tngăthêmăchoăcácăă
nông sn viăăphngăăchơmăă lƠăă“nationalăăinformationăăresourceăăforăăvalue-added
agriculture”ă(Ngun thông tin quc gia nhmătngăgiáătr cho nông nghip).
B Nông nghip nă thit lp nhóm nghiên cu giá c - th trng nông nghip
vƠătraoăđi thông tin qua website v xuăhng binăđng giá c
(priceăătrend)ăvƠăătháiăđ hƠnhăviăđi vi giá c (price behaviour), t chc mngăăli 18
thông tin và nghiên cu th trng.ăơyăălƠăă1ăăkênhăăthôngăătinăăcóăăli cho nông
dân, doanh nghip và các nhà hochăđnh chính sách.
Trung Quc thit lp h thng thông tin giá c và th trng và h thng qun tr
ri ro giá c 2 cpăđ NhƠănc (kênh thông tin giá NDRC, MOA; Tr cp giá, Qu
phòng nga ri ro; Bo h giáăălngăăthc) và cpăăđ Trang tri hoc Nông h
(contract farming, hpătácăxƣ,ăđaădngăhóa)ăăcăs thu thp thông tin và phân tích giá các
mt hàng nông sn và phi nông nghip (www.fdic.gov ).
2.2 TNG QUAN CHI PHệ SN XUT VÀ GIÁ THÀNH CA LÚA GO
tƠi:ă“xơyădngăcăs d liu v căcu chi phí sn xut, giá thành ca mt s
nông sn ch lc min nam”ă
Mt s thông tin v giá c (giáăbánăsăvƠăbánăăl) 1 s nông snăđc tp chí
Market and Prices (Giá c và Th trng) ca y ban vt giá chính ph thu thp t
nhngănmăđu thpăniênă1990ăđn gia nhngănmă1990.ăTuyănhiên,ătp chí ch nêu
đc giá bán nông sn,ăchaătínhăgiáăthƠnhăvƠăchiăphíăsn xutăvƠăchaănêuăđc phân
tích xu th th trng và khuyn cáo cho nông dân.
8
i Hc An Giang trinăkhaiăchngătrìnhăthuăthp và phân tích thông tin giá lúa
go, thit lp mngăli thông tin giá c các huyn thuc tnh An Giang, thông tin rng
rãi giá vtăătănôngănghip, giá bán lúa goầTuyănhiên,ăphm vi ph bin thông tin còn
hn ch vƠăthôngătinăchaăđcăphơnătíchădi dng khuyn cáo.
Thông tin v giá c nông sn và giá vtătănôngănghip các trang web ca Tng
cc Tng kê, B Côngăăthng,ăăB Nông nghip (Bn tin th trng giá c nông
nghip)ăcònăsăsƠi,ăchaătínhă đc chi phí sn xut nhiu nông sn qua tng mùa v,
chaăphơnătíchădin tin giá ca th trng,ăchaănhn dng xu th binăđng giá dài và
ngn hn,ăăchaăphơnăătíchănhng riăăroăvƠăđaăăraănhng khuynăăcáoăătăvn cho nông
dân và doanh nghip nông nghip.
Ti Thành ph H ChíăMinh,ăTrungăTơmăTăvn và H tr Nông nghip thuc
S Nông nghip và Phát trin Nông thôn trin khai d án thông tin th trng
nông nghip thu thp thông tin giá bán s 1 s nông sn các ch đa bàn thành ph
nhăTơnăXuơn,ăTamăBình,ăBìnhăin, Tân Phú Trung t nmă2006ăchoăđn 2009. Tuy 19
nhiên, s liuăchaăđc h thng hóa và ch dng li mcăđ “báoăgiá”ăăthiu s
phân tích các yu t din tin và d báo giá ca th trng.
Hu htăcácătrangăwebăđin t ca các tnhăđu có thông tin v giá c và th trng
ca nhiu loi nông sn và sn xut nông nghip. Tuy nhiên, vn còn 1 thiu sót ln nht
caăcácătrangăwebăălƠăchaăphơnătíchăxuăhng,ăchaăcóănhng khuynăcáoăvƠătăvn cho
bà con nông dân và các doanh nghip nông nghip vào các thiăđim thích hp.
9
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU
3.1 H THNG CH TIểU QUAN SÁT VÀ PHNG PHÁP TệNH
a)ăNngăsută(W):ă Tínhănngăsutăthcătăthuăhoch.ă
KhiătínhănngăsutăthcătăthuăhochăcnătpăhpătăsăsáchăghiăchépăvƠăphngăvnă
trcătipăhăsnăxut;ăktăhpăxemăxétăsăliuăthngăkêăvănngăsutăcácăvă(nm)ălinăkă
caăcăquanăthngăkêăvƠăxemăxétămiăquanăhăgiaăsutăđuătăviănngăsutălúaăviăhă
thngăđnhămcăkinhătă- kăthutăđƣăcóă(nuăcó)ăvƠăkinhănghimătheoădõiăthcătănhiuă
nmăcaăcácăcăquanănôngănghip,ăthngăkê
năvătính nngăsutălúaăthngănhtălƠ:ăkg/ha.
b)ăXácăđnhătngăchiăphíăsnăxutăthcătă(TC
tt
)
Côngăthc: TC
tt
= C + V ậ P
th
Trongăđó:ă - TC
tt
lƠăTngăchiăphíăsnăxutăthcătăăămtăhaă(đng).
- CălƠăChiăphíăvtăchtăămtăhaă(đng).
- VălƠăChiăphíălaoăđngăămtăhaă(đng).
- P
th
lƠăGiáătrăsnăphmăphăthuăhiă(đng).
- Chi phí vt cht (C): lƠătoƠnăbăchiăphíăvtăchtăthcăt,ăhpălỦăphátăsinhătrongă
mtăvăsnăxutălúaăbaoăgm:ăging,ăphơnăbón,ăkhuăhaoătƠiăsnăcăđnh,ătiătiêu,ălƠmă
đt,ăthucăboăvăthcăvt,ăthuăliăphí,ădngăcănh,ăvtărăchi phí mauăhng,ălƣiăvayă
ngơnăhƠngăvƠăchiăphíăkhác.ăCáchăxácăđnhănhăsau:
+ăChiăphíăging:ă
Chiăphíăgingă(đng)ă=ăsămtăđ gingă(kg)ănhơnă(x)ăđnăgiáăgingă(đng/kg).
Xácăđnhăsămtăđ ging:ăTuătheoătpăquánăcanhătácămƠătinăhƠnhăkhoăsátăvƠă
phiăphơnătíchărõăkhiătpăhpăsăliu,ătrongăđó:
Trngăhpădinătíchălúaăđcăsnăxutăbngăphngăphápă"gieoăs"ăđiătrƠătrcă
tipăbngăhtăgingăthìătínhătheoăsămtăđ thcăgieoătheoăhiătngăcaăhăsnăxutătiă
thiăđimăđuăt,ăđiăchiuăviăđnhămcăkinhătă- kăthută(nuăcó)ăđăloiătrăsămtăđ
chiăkhôngăđúngădoălƠmăsaiăquyătrình,ăđăhaoăhtăquáămcătrungăbìnhăăđaăbƠnătnh.ă
Trngăhpădinătíchălúaăđcăsnăxutăbngăphngăphápă"cyătăm",ăphngă
phápăxácăđnhăsămtăđ gingăápădngătheoăcáchătínhătăhtăgingănhăăvƠătínhăthêmăcácă
chiăphíălƠmăm.
Xácă đnhă đnăgiáăging:ă Tuătheoă ngunăgingă đcăsă dngă đătínhă giáătheoă
nguyênătcăphiăphùăhpăviăgiáăthătrngătiăthiăđimămuaăbaoăgm:ăgiáămuaăcaăcácă
đnăvăsnăxutăging;ăgiáămuaăcaăhăsnăxutăkhác;ăgiáămuaăăthătrngăvƠătínhăthêmăchiă
phíăvnăchuynăvăniăsnăxutălúaă(nuăcó).
Trngăhpăhăsnăxutătăsnăxutăgingăthìătínhătheoăgiáăthătrngăhocăgiáămuaă
bánălnănhauăcaăhăsnăxut.
10
+ăChiăphíălƠmăđt: lƠătoƠnăbăchiăphíălƠmăđtăthcăt,ăhpălỦăphátăsinhămƠăhăsnă
xutăđƣăchiătrongăvăsnă xutălúaă theoăquáătrìnhă snă xută (gieoă să hocă cyătă m)ăvƠă
nhngăchiăphíăphátă sinhăđăciăto,ănơngăcaoăchtă mtăđ caăđtă(nhăchiăphíăsanăgtă
đngărung,ăxălỦ phèn,ămn;ăkhcăphcătìnhătrngăbiălp,ăxóiălă )ăphùăhpăviăgiáăăthă
trngătiăthiăđimălƠmăđt.ă
+ Chi phí phân bón:
Chiăphíăphơnăbónă(đng)ă=ăSămtăđ phơnăbónă(kg)ănhơnă(x)ăđnăgiáă(đng/kg)
Xácăđnhăsămtăđ phơnăbón:ăTngăhpăquaăchngăt,ăhóaăđn,ăgiyăbiênănhnă
khiăhăsnăxutămuaăhocăthôngăquaăhiătngăcaăhătiăthiăđimăđuăt,ăcóăxemăxétăđiă
chiuăviăhăthngăđnhămcăkinhătă- kăthută(nuăcó)ăvƠămiăquanăhăgiaămcăđuătă
vƠă nngă sută lúaă quaă kinhă nghimă nhiuă nmă caă hă snă xut,ă caă cácă că quană nôngă
nghip,ăthngăkê
Xácăđnhăđnăgiáăphơnăbón:ăTínhătheoăgiáăthcămuaăphùăhpăviăgiáăthătrngătiă
thiăđimămuaăđăđuătăvƠătínhăthêmăchiăphíăvnăchuynăvăniăsnăxutălúaă(nuăcó).
+ăChiăphíăkhuăhaoătƠiăsnăcăđnhă(TSC):
Nguyênătcăchung:
iăviăđtăđcănhƠăncăgiaoăkhôngăthuăchi phí saădngăđt:ăKhôngătínhăkhuă
haoăgiáătrăđtăvƠoăchiăphíăsnăxutălúaăvì:ăTheoăquyăđnhăcaăLutătăđaiănmă2003,ăđtă
đaiăthucăsăhuătoƠnădơn,ăhăsnăxutăkhôngăphiăbăchi phí ra thuê đtăđăsnăxutămƠă
"NhƠăncăgiaoăđtăkhôngăthuăchi phí sădngăđtătrongăcácătrngăhpăhăgiaăđình,ăcáă
nhơnătrcătipăsnăxutănôngănghip,ălơmănghip,ănuôiătrngăthyăsn,ălƠmămui".ă
Trngăhpăhăsnăxutăđiăthuêăđtă caăhăcóăđtă trngălúaăđăsnăxut: không
đcătínhăchiăphíăthuêăđtăvƠoăchiăphíăsnăxutălúa,ăhăđiăthuêăđtăphiătínhătoánăliănhună
sinhăliătădinătíchăđtăđiăthuêăsnăxutălúaăđătrămtăphnăliănhunăchoăngiăcóăđtă
cho thuê.
Cách tính khu hao tài sn c đnh: vn dngătheoăphng pháp tính và phân b
khuăhaoădoăNhƠăncăquyăđnh tiăThôngătăs 203/2009/TT-BTC ngày 20/10/2009 ca
B TƠiăchínhăhng dn ch đ qun lý, s dng và trích khu hao tài sn c đnh và các
quyăđnh hin hành.
Xácăđnh loi tài sn nào dùng cho sn xut thuc loi tài sn c đnh áp dng theo
cácăquyăđnh hin hành ca B Tài chính. Khi tính chi phí khu hao cn tin hành phân
loiăTSCăraătng nhóm, tng loi theo nguyên tc có dùng có tính, không dùng không
tính và không tính khu hao các tài sn phc v nhu cuăkhácăđ phân b cho sn xut
lúa.ăTrng hp h sn xut thuê tài sn c đnhăđ phc v sn xut thì tính theo giá
thuê thc t ti thiăđimăđuăt.ă
+ăChiăphíăti,ătiêu:ălƠătoƠnăbăchiăphíăti,ătiêuăthcăt,ăhpălỦăphátăsinhămƠăhă
snăxut lúaăđƣăchiăraăđăsnăxutămtăvălúa,ăphùăhpăviăgiáăthătrngătiăthiăđimăsnă
xutălúa,ăápădngăchoănhngăniăkhôngăcóăhăthngăthyăliăvƠăkhôngăđcăminăthuăliă
11
phí,ătrongăđó:
Trngăhpăhăsnăxutăphiăđiăthuêămáyăbmăncăthìătínhătheoăgiáăthc thuê,
phùăhpăviămtăbngăthătrngătiăthiăđimăsnăxutălúa.
Trngăhpăhăsnăxutăsădngămáyăbmăncătăcó,ăcnăxácăminhămáyăchyă
xngăhayămáyăchyădu.ă
Trngăhpăhăsnăxutăsădngămáyăchyăbngăxngăthìătínhătheoăgiáăthuêămáyă
chyăxng,ăsădngămáyăchyăduăthìătínhătheoăgiáăthuêămáyăchyăduăăthătrng.ă
+ăChiăphíăthucăboăvăthcăvt:ălƠătoƠnăbăchiăphíăthcăt,ăhpălỦăphátăsinhămuaă
thucăboăvăthcăvtă(thucătrăsơu,ăbnh,ădităc,ă )ămƠăhăsnăxutălúaăđƣăchiăraătrongă
quáătrìnhăsn xutămtăvălúa,ăphùăhpăviăgiáăthătrngătiăthiăđimămuaăthucăboăvă
thcăvt.
+ăThyăliăphí:ăÁpădngăchoănhngăniăcóăhăthngăthuăliăvƠăcóăthuăthuăliăphíă
vƠă tínhă theoă mcă thuă thcă tă (nuă có)ă hocă theoă quyă đnhă tiă iuă 19ă Nghă đnhă să
143/2003/N-CPăngƠyă28/11/2003ăcaăChínhăphăquyăđnhăchiătităthiăhƠnhămtăsăđiuă
caăPhápălnhăKhaiăthácăvƠăboăvăcôngătrìnhăthuăliăvƠăNghăđnhăsă115/2008/N-CP
ngƠyă 14/11/2008ă caă Chínhă phă saă đi,ă bă sungă mtă să điuă caă Nghă đnhă să
143/2003/N-CP ngƠyă28/11/2003ăcaăChínhăph.ă
+ăChiăphíădngăcănh,ăvtărăchi phí mauăhng:
iuătraăviênăcùngăhăsnăxutăthngăkêăcăthăcácăloiădngăcănh,ăvtără
chi phí phcăvăsnăxut,ăsauăđóătínhătheoăgiáăthcămuaăphùăhpă viă mtăbngăgiáătră
trngătiăthiăđimăđiuătraăvƠăphơnăbăchoă02ăvăsnăxutălúaătrongănm.
+ Chi phí lãi vay ngân hàng: Là toàn b chi phí lãi vay ca tng s vn vay thc t
cho sn xut lúa mà h sn xut phi chi tr trong mt v sn xut tính theo lãi sut cho
vay vn mtănmăph bin caăNgơnăhƠngăThngămi ti thiăđim mà h sn xut vay
vn.
Chi phí lãi vay chi phí (đng) = Tng s chi phí vayă(đng) x lãi sut/tháng (%) x
s tháng phi vay chi phí trong v sn xutălúaăđó.
Trng hp h sn xut lúa t b chi phí raăđ sn xut, không phiăđiăvayăNgơnă
hƠngăthìăkhôngăđc tính chi phí lãi vay vì khonăđóăđƣănm trong li nhun ca h sn
xut.
+ Chi phí khác: Chi phí thc t, hpălỦăphátăsinhăliênăquanăđn sn xut mt v lúa
ngoài các chi phí nêu tu theoăđiu kin thc t ca tng vùng sn xut.
12
- Chi phí lao đng (V):
Laoăđng nông nghip có th chiaăraătheoăsăđ sau:
Laoăđng
nông nghip
Laoăđng thuê
mn
Laoăđng không
tr chi phí công
Theo tng công
đon
Theo ngày, tun,
tháng
Ch nông h
Laoăđng gia
đình
Laoăđng thuê
quanhănm
Laoăđng thuê
mùa v
13
Laoăđngăgiaăđình:ălaoăđngăgiaăđìnhăđc xem là yu t không binăđi trong sn
xut. Hu ht các nông h quyămôăđt nh thng s dng scălaoăđngăgiaăđìnhăchoăsn
xut nông nghipăvƠăchiăphíăthuêălaoăđngăcaoăhnă nhng h quy mô dinătíchăđt ln.
LaoăđngăgiaăđìnhălƠmăgim áp lc thiu htălaoăđng theo mùa v.
Trong sn xutălúa,ălaoăđng giaăđìnhăthngăđóngăgópăchoănhng công vic qun
lý, gieo s lúa, làm c, phun xt thuc bo v thc vt,ăbónăphơn,ăătiăătiêuăvƠăphiăă
lúa. Nhng h cóăquyămôăđtălúaătngăđi ln, din tích t vài hécta tr lên, t l đóngă
gópălaoăđngăgiaăđình/tng laoăđng thp so viălaoăđngăthuêămn. nhng h này lao
đngăgiaăđìnhăthngăthamăgiaăcácăcôngăđon qunălỦăđng rung, boătrìăvƠăđiu khin
máyămócăcăgii hóa (máy cày, máy xi, máy sy lúa, máy tut lúa, máy gtăđp liên
hp ),ăđiu phi và thuêămnălaoăđng, d kin k hoch sn xut và tiêu th lúa
Laoăđngăăthuêămn:ăălaoăđngăăthuêămn thuc binăphí,ăcóăxuăhngăđóngă
góp vi t l cao nhng h có dinăătíchăđt rng và thp nhng h đt nh. Chi phí
thuêămnălaoăđng nh hngăđn chi phí sn xut, giá thành và li nhun.ăLaoăđng
thuê có th chia ra thành 2 nhóm: thuê theo mùa v vƠătheoănm.ăThuêă theoă mùaă v
thng là nhng công vicăđòiăhi nhiuăălaoăđng và tính thi v caoăă(lƠmăđt, thu
hoch, phun thuc ). Trong thpăniênăătrc,ăălaoăđngăăthuêămn chim t l thp,
gia các nông h thngăcóăătraoăđiăălaoăđng thông qua hình thc vn ậ đi công,
hin nay quan h s dngălaoăđngătheoăxuăhng kinh t, scălaoăđngăthuêăđc chi tr
bng chi phí mt, tr theo ngày công (6-8 gi làm vic/ngày) hoc theo mtăđ công
vic hoàn thành (da theo s bình thuc, dinătíchăđt, s mtăđ nông sn thu hoch ).
Doăđó,ăvicăătínhăătoánăăchiăphíăălaoăăđng thuê không ch đnăăthun da s ngày
công và không th tácăriêngăchiăphíălaoăđng viămáyămócăchoăthuêă(trng hpăbmă
nc thuê, phun thuc thuê, máy tut lúa và gtăđp liên hp thuê ).
Trong sn xutălúa,ălaoăđngăthuêămnăthngăđc s dng vào thiăđimăđôngă
ken,ăkhiălaoăđngăgiaăđìnhăkhôngăđápăngăđc nhu cu mùa v nhălúcăthuăhoch lúa.
Do mcăđ căgii hóa còn thpănênăălaoăđngăăthuêămnăđóngăvaiăătròăărt quan
trng, ngunăcungăkhôngăđ cuănênăgiáăăthuêăălaoăđng nông nghip binăđng mnh
trong nhngănmăgnăđơy,ăălƠmăătngăchiăphíăăsn xutăălúa,ăgiáăăthƠnhăălúaăătngăvƠăăli
nhun gimăđángăk.ăLaoăđngăăthuêămnăăthngăđc s dngăchoăăcácăcôngăđon
đc xem là nng nhcăăvƠăđc hiăănhăălƠmăăđt (cày ba, xi, trcăăvƠăđt gc r),
phun thuc (thuê phun theo bình, theo dinăătích),ăchoăăthuêămáyăbmănc, thu hoch
(ct lúa, bó và gom lúa, tut lúa, vô bao, ct ming bao ) và h cóăđt lúa ln còn
thuêălaoăđng gieo s lúa,ăbónăphơn,ăphiălúa,ăvn chuyn lúa
14
Chiăphíălaoăđng: Là toàn b các chi phí chi phí côngălaoăđng thc t, hp lý phát
sinh gmăcácăcôngă(lƠmăđt, sa b, gieo cy, bón phân, làm c, phun thuc, gt, vn
chuyn, sutălúa,ăphiălúa,ăcôngăkhác) mà h sn xutăđƣăchiăraătrongămt v sn xut lúa,
phù hp viăgiáăcôngălaoăđng th trng ti thiăđimăthuêălaoăđng.
Trng hp h sn xut thuê dch v ti, tiêu (thuê c máy, nhiên liu và công
laoăđng), hoc thuê khoán gn dch v bo v thc vt (gm thuc, thuê máy và công
phun) hoc thuê máy gtăđp liên hoàn (gm máy, công gt, công tut lúa) và thuê vn
chuyn lúa v nhƠăvƠăđƣăhch toán các khon chi phí này vào mc Chi phí vt cht thì
không tính vào mcăChiăphíălaoăđng.
Chiăphíălaoăđngă(đng) = S mtăđ ngƠyăcôngă(ngƠyăcông)ă nhơnă(x)ă năgiáă
ngƠyăcôngă(đng/ngày công)
+ăXácăđnh ngày công cho tng loi công vic:
Xácăđnh s mtăđ ngƠyăcôngălaoăđngăđƣăđuătăthc t: Do s mtăđ thi gian
laoăđngăđƣăb ra cho tng loi công vic, tng khâu khác nhau trong mt ngày nên cn
phi quy v ngƠyălaoăđng 8 gi (ngày công tiêu chun).
Phngăphápăquyăđiănhăsau:
V
TC
=
V
n
X
T
t
T
Q
Trongăđó: - V
TC
là ngày công tiêu chun;
- V
n
là ngày công thc t đuăt;
- T
t
là thi gian (s gi) làm vic thc t trong ngày công do
h sn xut hiătng (hoc ghi chép);
- T
Q
là thi gian quy chun 8 gi/ngày công.
15
- Xác đnh giá tr sn phm ph thu hi (P
th
)
Xácăđnh giá tr sn phm ph thu hiăđ loi tr khi chi phí sn xut chính. Sn
phm ph caălúaălƠărm,ărầ
Trng hp h sn xut có thu hi sn phm ph đ bán thì tr giá tr sn phm
ph khi chi phí sn xutăđ tính giá thành sn xut lúa (giá tr sn phm ph thu hi
đc tính bng (=) s mtăđ sn phm ph thu hi nhân (x) giá bán sn phm ph).
H sn xut không thu hiăđ bánăthìăkhôngătínhăđ loi tr.
c) Giá bán ca 1kg lúa ti thiăđimăđangăkho sát hoc gn nht vi thiăđim
kho sát.
3.2 PHNG PHÁP TệNH KHU HAO
Trong quá trình sn xut các tài sn nói chungănhănhƠăkho,ăsơnăphi,ăcácăăloi
máy móc, thit b và công c s b haoămòn,ăhăhng theo thi gian (hao mòn hu hình)
và gim giá tr vì s tin b ca khoa hc công ngh (hao mòn vô hình) và nhiu máy
móc hinăđiăraăđi,ăđ có th tip tc sn xutăhayănóíăkhácăhnălƠătáiăđuătăchoăsn
xut cn phi có ngun vn,ăđóăchínhălƠălỦădo phi trích khu hao tài sn là các máy móc,
thit b và công c. Khu hao là 1 loiăđnhăphíă(fixedăcosts)ăđc tính vào chi phí sn
xut và nhăhngăđn giá thành.
Có nhiuă phngă phápă khuă haoă nhă khuă haoă đng thng (Straight line
method), khu hao theo giá tr gim dn (Diminishing value method) hoc khu hao theo
tng s nmăă(Sum-of-the-yearăădigitsămethod).ăTuyăănhiên,ăăphngăăphápăăkhu hao
đng thngăthngăđc s dng nhtădoăcáchătínhăđnăgin và ch da vào 2 yu t là
s nmăs dng (vòngăđi, chu k s dng, thi gian s dng ậ working life) và giá tr
lúc mua ca tài sn (S.P.Dhondyal, 1990).
Phngăphápăkhuăhaoăđng thng (còn gi là khu hao tuyn tính c đnh)
đc tính theo 2 cách: gi s giá tr tài sn s dng bng 0. Thì khu hao tài snăđóăă
tính theo công thc sau:
Khu hao = V
bye
/T
use
Trongăđó:ă
V
bye
: Giá tr lúc mua (nguyên giá lúc mua)
T
use
: Chu k (thi gian) s dng
Giá lúc mua là giá mua thc t cng vi các chi phí khác (nuăcó)ătrc khi thit
b đc vn hành hocăđemăvƠoăkhaiăthácănh:ăvn chuyn, lpăđt, vnăhƠnh,ălƣiăvayăđ
đuăt,ăthu và l phíătrc b.
Thi gian s dng da tui th kinh t và tui th k thut, mcăđíchăs dng và
hiu qu s dng.
(Ví d: mt h nôngădơnămuaă1ămáyăcƠyănmă2007 vi giá 100 triuăđng, d
kin máy cày s đc s dng cho 2 v lúa miănmăđnănmă2017ăăthìăgiáăătr ca máy
bng 0. Khu hao máy miănmătínhătheoăcôngăthc s là 10 triuăđng/nmăvƠălƠă5ătriu
đng/v lúa).
16
Nu giá tr tài snătínhăđnănm I còn li là V
junk
thì khu hao tính theo công thc
sau:
Khu hao = (V
bye
ậ V
junk
)/ T
use
(Ví d: giá tr còn li ca máy cày - mua ví d - là 10 triuăđng vào cui chu
k s dng, khu hao s là (100-10)/10 = 9 triuăđng/nmăvƠă4,5ătriu/v lúa).
T l khuăhaoăhƠngănmăđcătínhănhăsau:
TK (%) = M
k
/ V
bye
hoc TK (%) = M
k
/ (V
bye
ậ V
junk
)
Trongăđó:ă
M
k
: Mc khuăhaoăhƠngănm.
Khu hao thit b, scăkéoăgiaăsúcăđc tính theo t l nhăsau:ă
- Bò cày, bò kéo: 10%
- Nhà kho, nhà cha nông sn: 10%
- Cày, ba, trc: 10%
- Máy cày: 10% (hoc 10.000 gi)
- Máy gtăđp liên hp: 20% (hoc 2.000 ha lúa thu hoch)
- Máy tut: 16% (hoc 4.000 tn lúa thu hoch)
- Ging khoan: 10-20%
- Kênhăti, tiêu niăđng: 5%
- Bmăncăđin: 5-10% (hocă5ănm)ă
- Bmăncăxng,ădu: 5-10% (hocă5ănm)ă
- Máy sy: 10% (hocă10ănm)ăăă
- Bình phun thuc thép không r: 10% (hocă10ănm)ă
- Bình phun thuc nha mau hng: 5% (hocă5ănm)ă
- Sơnăphiă(gch hocăxiămng):ă10%ă(hocă10ănm)ă
- Bao bì, tm nha,ăli nha: 15% (6 v hocă3ănm)
a. Phng pháp tính tng chi phí
Cng dn tng yu t chiăphíăđƣăchiăraăchoăsn xut lúa ca tt c các h sn xut
đcăđiu tra thành mc tng chi phí sn xutăsauăđóăchiaă(:)ăchoătng din tích cng dn
ca các h điuătraătngăngăđ tìm mc chi phí sn xut bình quân ca tng yu t chi
phí và tng mc chi phí chung tính cho mi hecta lúa.
b. Phng pháp tính giá thành
Cng dn sn mtăđ lúa ca tt c các h điu tra thành mc tng sn mtăđ sau
đóăchiaă(:)ăchoătng din tích cng dn ca các h điuătraătngăngăđ tìm ra mcănngă
sutăbìnhăquơnăchungăchoăhecta.ăSauăđóăly chi phí sn xut bình quân ca mt hecta chia
(:)ăchoănngăsut bình quân mtăhectaăđ tìm ra giá thành bình quân cho mt kg lúa.
c. Phng pháp tính li nhun
Cng dn sn mtăđ lúa ca tt c các h điu tra thành mc tng sn mtăđ sau
đóănhơnă(x)ăgiáăbánăca mtăkgălúaăsauăđóăchiaă(:)ătng din tích cng dn ca các h
điuătraătngăngăđ tìm doanh thu bình quân miăhectaălúaăsauăđóăly doanh thu bình
17
quân mi hecta lúa tr (-) tng mc chi phí chung tính cho miăhectaă lúaăđ tìm li
nhun mi hecta lúa.
d. Phng tháp x lý d liu.
S dng phn mmăSPSSăđ thng kê mô t các bin ca 2 nhóm:
- Nhóm 0: Không có hp tác vi Công ty c phn bo v thc vt An Giang.
- Nhóm 1: Có hp tác vi Công ty c phn bo v thc vt An Giang.
T các s liuăđc phn tích trong phn mm SPSS s so sánh và lý gii.
3.3 PHNG PHÁP CHN MU
a. Mô hình 1: chn 25 h sn xut lúa cht mtăđ caoădi hình thc sn xut
đnăl.
b. Mô hình 2: chn 50 h sn xut lúa cht mtăđ caoădi hình thc sn xut
theo hpăđng vi Công ty bo v thc vt An Giang.
18
CHNG 4: KT QU VÀ THO LUN
4.1 MỌ T V PHNG THC SN XUT LÚA CA 2 NHịM H
4.1.1 NHÓM KHỌNG Cị HP NG VI CỌNG TY C PHN BVTV AN GIANG
Nông dân t sn xut theo kinh nghim sn có ca mình, khó tip cn vi các kin
thc mi đ giúpătngănơngăsut cây lúa.
- Ging: nông dân t mua t các ngun cung cp ging cácă đi lý bán l, các
doanh nghipătănhơn,ătraoăđi vi các nông dân khác, hoc ly lúa t v trcăđ
làm ging cho v tip theo.
- Phân bón: nông dân mua t cácăđi lý phân chi phí lƣiăđƣăđc cng vào giá phân,
đn cui v sau khi nông dân bán lúa s thanh toán liăchoăđi lý tt c s chi phí
phân mà toàn mùa v nôngădơnăđƣăs dng.
- Thuc bo v thc vt:ăcngătngăt nhăphơnăbón,ănôngădơnămuaăcácăloi thuc
bo v thc vt phc v cho quá trình trng lúa chi phí lãi ca các loi thucăcngă
đƣăđc cng vào giá thuc,ăđn cui v sau khi nông dân bán lúa s thanh toán li
choăđi lý tt c s chi phí thuc bo v thc vtămƠănôngădơnăđƣăs dng trong
toàn mùa v.
- Chmăsóc:ăTrongăquáătrìnhătrng lúa nông dân da vào kinh nghim sn có ca
mìnhăđ phòng tr,ăđi phó, các loi dch bnh sâu hi thng gp trên lúa. Nu có
sâu bnh nông dân s t s dng các loi thuc sn có trên th trngăđ điu tr.
- Thu hoch: Nông dân t thuêălaoăđng trong các khâu ct lúa, gom lúa, tut lúa
hoc thuê máy gtăđp liên hpăđ thu hoch,ăsauăđó nông dân t vn chuyn lúa
v nhà bo qunăđnăkhiănƠoăđng ý vi mc giá th trng thì s bán, hoc các
thngăláiăs đn rung caănôngădơnăthngălng giá c viănôngădơnăđ mua
lúaătiănu chp nhn giá c thì nông dân s bán lúa ti rung chuyn lên ghe ca
thngălái,ăgim đc chi phí vn chuyn.
4.1.2 NHịM Cị HP NG VI CÔNG TY C PHN BVTV AN GIANG
Nông dân sn xut vi hình thc kí hpăđng vi công ty c phn bo v thc vt
An Giang. Công ty s cung cp t ging lúa, phân bón, thuc bo v thc vt,ăcngănhă
chuyn giao công ngh mi nhtăđ giúp cho nôngădơnăđtănngăsut cao và trong quá
trình thu hoch phía công ty s tài tr choănôngădơnăbaoălúa,ăphngătin vn chuyn lúa,
và chuyn lúa ca nông dân v kho ca công ty. C 2 bên thng nht ký hpăđng hp tác
sn xut lúa vi nhng cam ktătheoăcácăđiu khon trong hpăđng ( xem phn ph lc
v hpăđng gia nông dân và công ty c phn bo v thc vt An Giang ).
19
4.2 MỌ T CHI PHệ U T SN XUT LÚA CA NỌNG DỂN 2 NHịM
Bng 1: thng kê, mô t các bin trong quá trình sn xut lúa ca nhóm 0
Bin
nă
v tính
Mean
Min
Max
Std. Dev
Khoãn tin cy
Cn trên
Cnădi
Mtăđ ging
Kg/ha
142
120
150
7,37
145,8
139,8
Chi phí ging
ha
1000đ
1.805
1.440
1.950
118,537
1.854,13
1.756,27
Chi phí phân
bón ha
1000đ
5.024
3.333
7.875
1,192
5.516,23
4.532,11
Chi phí thuc
ha
1000đ
3.286
2.320
4.500
598,309
3.533,07
3.039,13
LƠmăđt ha
1000đ
608
380
1.000
167,227
677,31
539,25
Chmăsócăha
1000đ
1.717
765
2.417
369,599
1.870,19
1.564,74
Thu hoch ha
1000đ
2.198
2.000
2.333
62,887
2.224,89
2.172,97
Nhiên liu ha
1000đ
493
267
1.000
198,607
575,23
411,26
Khau hao ha
1000đ
887
311
2.690
581,495
1.127,06
647,00
Tng CP ha
1000đ
16.020
12.079
21.139
2.434,791
1.7025,45
1.5015,38
Nngăsut
Kg/ha
6.126
3.667
9.033
1.606,276
6.790,02
5.463,94
Tng thu ha
1000đ
39.212
23.467
57.813
10.280,16
43.456,11
34.969,22
Li nhun ha
1000đ
23.192
9.485
40.598
8.596,337
26.740,65
19.643,86
Giá thành
đ
2.712
1.897
3.856
4,806
2,910
2,514
Ngun: t s liu thu thp
20
Bng 2: thng kê, mô t các bin trong quá trình sn xut lúa ca nhóm 1
Bin
nă
v tính
Mean
Min
Max
Std. Dev
Khoãn tin cy
Cn trên
Cnădi
Mtăđ ging
Kg/ha
112
90
140
14,96
116,9
108,3
Chi phí ging
ha
1000đ
1.367
720
2.100
332,658
1461,19
1.273,02
Chi phí phân
bón ha
1000đ
4.646
1.650
9.014
1,550
5087,45
4.206,40
Chi phí thuc
ha
1000đ
3.819
1.804
6.741
1,229
4168,99
3.470,70
LƠmăđt ha
1000đ
623
90
1.520
296,230
707,61
539,23
Chmăsócăha
1000đ
1.852
250
3.775
839,457
2091,00
1.613,86
Thu hoch ha
1000đ
2.294
875
4.125
875,530
2543,33
2.045,68
Nhiên liu ha
1000đ
443
167
1.000
189,501
497,65
389,94
Khau hao ha
1000đ
823
387
2.322
381,742
931,94
714,96
Tng CP ha
1000đ
15.871
7.618
24.598
3.607,118
16896,61
14.846,34
Nngăsut
Kg/ha
7.072,75
4.530
8.864
1.041,225
7.072,75
6.776,84
Tng thu ha
1000đ
45.265
28.992
56.727
6.663,837
47159,46
43.371,78
Li nhun ha
1000đ
29.394
15.677
45.694
7.451
31511,72
27.276,57
Giá thành
đ
2.291
914
3.570
6,099
2,464
2,117
Ngun: t s liu thu thp
21
4.3 SO SÁNH VÀ Lụ GII
Biuăđ so sánh chi phí sn xut lúa ca 2 nhóm h
Da vào kt qu kimăđnh T-Test bng 4 ta có nhng nhnăđnhănhăsau:
4.3.1 SO SÁNH LNG GING S TRUNG BÌNH 1HA
Hinănayănôngădơnăđƣăápădng bin pháp k thut theo khuyn cáo caăcăquană
khuyn nông nên lng ging gieo s đƣăgim rtăđángăk so vi nhngănmătrcăđơy,ă
chtălng ht gingăcngăđc ci thin. Tuy nhiên lng gingăđc gieo s trung bình
1 ha ca nông dân không tham gia mô hình và có tham gia mô hình vn có s khác bit.
Mtăđ s ging caănôngădơnăkhôngăthamăgiaămôăhìnhădƠyăhnăsoăvi mtăđ s ging
ca nông dân có tham gia mô hình, bng 3 cho ta thy mtăđ s ging trung bình 1 ha
ca nông dân không tham gia mô hình là 14,28kg/1000m
2
trong khi ca nông dân có
tham gia mô hình ch có 11,26 kg/1000m
2
.
ơyălƠămt trong nhng binăphíălƠmătngăchiăphíăsn xut lúa, t đóălƠmătngăgiáă
thành ca lúa, ngoài ra vi mtăđ s dày s làm cây lúa phát trin không tt nhăhng
đnănngăsut khi thu hoch làm gim điăngun thu t đóăs gim li nhun cho nông
dân. Bên cnhăđóănu nông dân s lúa vi mtăđ dày thì vic theo dõi tình hình sâu bnh
cngănhăvicăđiu tr s rtăkhóăkhnăphiătngăthêm chi phí thucăvƠăchiăphíăchmăsócă
lƠmătngăthêmătng chi phí sn sut lúa. Nguyên nhân ch yu ca vic s lúa vi mtăđ
dày là do tp quán canh tác ca nông dân, vi tâm lý s nhiu thìănngăsut lúa cui v s
tng,ăngoƠiăraămt s nông dân mc dù vn bit s thaăs gim chiăphíăchmăsóc,ăgim
22
chi phí gingăvƠăchoănngăsutăcaoănhngădoăthóiăquenăh vn c tình s vi mtăđ dày.
Trong quá trình tip xúc vi nông dân mt vài nông dân có chia s “v trc l ngâm
thiu ging s thaăvy mà li trúng, nhngămƠăs xongă3ăngƠyămƠăchaăthy xanh rung
thì nga mt lm”ăđiu này chng t mc dù nông dân bit s thaăs đemăli hiu qu
caoăhnăgiúpătngănngăsutănhngădoăthóiăquenăvƠădoătơmălỦănênăh vn c tình s vi
mtăđ dày. Chính vì khoãn chênh lch ca chi phí nƠyănênănóă đ nhăhng đn li
nhun cui cùng ca nông dân.
4.3.2 SO SÁNH CHI PHệ GING TRUNG BỊNH 1HA
Chi phí ging trung bình 1 ha ca nông dân không tham gia mô hình và có tham
gia mô hình có s khác bit, chi phí ging trung bình 1 ha ca nông dân không tham gia
môăhìnhăcaoăhnănôngădơnăcóăthamăgiaămôăhìnhătaăcóăcôngăthc tính chi phí ging trung
bình 1 ha
Chi phí ging 1 ha = mt đ ging s trung bình 1 ha x giá ca 1kg lúa ging.
Chi phí ging trung bình 1 ha b nhăhng bi 2 bin lng ging s trung bình 1
ha và giá bán ca lúa ging. So sánh lng ging s trung bình 1 ha ca nông dân không
tham gia mô hình có phnăcaoăhnăcaănôngădơnăcóăthamăgiaămôăhình,ătheoăđiu tra 75 h
thì giá mua lúa ging ca các h gnănhălƠăbng nhau cho nên lng ging s trung bình
1 ha là yu t làm nhăhngăđn chi phí ging, làm cho chi phí ging trung bình 1 ha
caănôngădơnăkhôngăthamăgiaămôăhìnhăcaoăhnăca nông dân có tham gia mô hình.
4.3.3 SO SÁNH CHI PHÍ PHÂN BÓN TRUNG BÌNH 1HA
i viăchiăphíămuaăphơnăbónănóiăchungăđ phc v cho sn xut lúa thì không có
s khác bit gia nông dân có tham gia mô hình và nông dân không tham gia mô hình.
Chiăphíăphơnăbónăđc s dng gn bngănhau.ăNguyênănhơnălƠădoăđiu tra cùng
mt khu vc đa bànăVnhăHng- LongăAn,ăvùngăđt đơyăphn ln thuc dinătíchăđt
phèn nh, nên có cùng mtăđ dinhădngătrongăđt, bên cnhăđóătrongă75ăh điu tra thì
ch trng 2 loi gingăOM4900ăvƠăOM6976ăchoănênăhƠmălng phân bón s dng cho
cơyăcngătngăđngănhau gia 2 nhóm h không tham gia mô hình và có tham gia mô
hình chính vì th mà chi phí phân bón cui v ca 2 nhóm h này bng nhau.
Trongăquáătrìnhăđiu tra ni bt lên mtăđiu mc dù chi phí phân bón trung bình 1
ha ca 2 nhóm h bngănhauănhngăloi phân bón ca nông dân có tham gia mô hình và
không tham gia mô hình có s khác bit, nông dân có tham gia mô hình chi s dng các
loiăphơnăđnăvi chtălngăcaoănênăgiáăcngăcao,ăcònănôngădơnăkhôngăthamăgiaămôă
hìnhăthìăthng s dng các loi phân hn hp, có chtălngăkémăhnăvƠăgiáăca chúng
cngăthpăhn,ănhngăbùăliănôngădơnăcóăthamăgiaămôăhìnhăthìăđc các nhân viên FF ca
công ty c phn bo v thc vtăAnăGiangătăvn bón phân vaăđ hn ch đc tiăđaă
chi phí, vì các nhân viên caăcôngătyăđƣăđc tp hun tip cnăđc nhng kin thc tiên
23
tin nhtăđƣăđc thí nghim và kim chng chng hnănhăđi vi tng loiăđt, tng
loi lúa và tùy theo tng thiăđim mà cnăbónăbaoănhiêuăđm, bao nhiêu Ure, bao nhiêu
Kaliăđ giúp cây phát trin tt nht vƠătránhăđc bnh ví d nu cây bón quá nhiuăđm
thì lá to làm cho lá r xung d b bnhăđo ôn tn công, cònăđi vi các h nông dân
không tham gia mô hình thì không nm vng kin thc khoa hc, li không bităbónănhă
th nào là vaăđ h ch da vào kinh nghim vn có ca bn thân, và vi tâm lý nóng
vi nên nông dân s bón phân nhiuăhnămcăbìnhăthng,ănhăvy không ch lƠmătngă
thêm chi phí mà còn gây nhăhng không ttăđn quá trình phát trin ca cây lúa làm
cho cây lúa d mc bnh. Lý lun này cngăphùăhp vi báo cáo ca kt qu điu tra
chngătrìnhă “cùngă nôngădơnăraăđng” mô hình Tân Hng- Long An ca nhân viên
trong công ty c phn bo v thc vt An Giang ca nhân viên Nguyn HuăPhc trong
đóătaăcóăkt qu s dng phân bón ca 2 nhóm h nhăsau:
Canh tác
Lng
ging
s
(kg/ha)
Phân bón (kg/ha)
T l s
hàng
(%)
T l ging
XN (%)
N
P
2
O
5
K
2
O
TơnăHng
135
90.5
91.9
47
0
75.4
Bên ngoài
160
111
106
57
0
60
*BênăngoƠi:ătrungăbìnhăđiu tra nông dân lân cn ca mô hình (20 nông dân)
*Ngun: báo cáo kt qu điuătraăchngătrìnhăcùngănôngădơnăraăđng môăhìnhăTơnăHng- Long An
ca nhân viên FF Nguyn HuăPhc trong Công ty c phn bo v thc vt An Giang.
4.3.4 SO SÁNH CHI PHệ THUC BVTV TRUNG BỊNH 1HA
Vic s dng thuc bo v thc vt ca 2 nhóm h không tham gia mô hình và có
tham gia mô hình có s khác bit. Nhóm h có tham gia mô hình thì chi phí s dng
thuc bo v thc vt trungăbìnhă1ăhaăcaoăhnănhómăh không tham gia mô hình.
Nguyên nhân này có th đc lý giiănhăsauătrong quá trình trng lúa ta s dng
rt nhiu loi thuc bo v thc vtăkhácănhauăđ phòng tr nhiu loi sâu bnhăvƠăđi
vi 1 loi sâu, bnh li có nhiu loi thucăkhácănhauăđ đc tr, hin nay trên th trng
ngoài các nhãn hiu ln chuyên cung cp các mt hàng thuc bo v thc vt cho nông
nghipănhăSYNGENTA,ăBUYERầ.cònătn ti rt nhiu các loi thuc khác ca các
nhà cung cp nh l vi chtălng không tt và giá thành r hnărt nhiu. mt s đi
lý chuyên cung cp các loi thuc bo v thc vt nu bán các loi thuc chính hãng ca
các công ty lnănhăSYNGENTA,ăBUYER thì li nhun s không cao, thm chí chp
nhn hòa vn hoc l chính vì th mt s nôngădơnăkhiăđn mua thuc bo v thc vt mà
khng nm vng v kin thc các loi thuc thì s d b cácăđi lý bán nhng loi thuc
“hƠngănháy”ămc dù chi phí r hnăcácăloi thucăchínhăhƣngănhngăđi lý có li nhun
caoăhn,ăvƠăkhiănôngădơnăs dng các loi thuc này s gim bt chi phí s dng thuc
24
bo v thc vtănhngăs khôngăđt kt qu cao, nhăhngăđn tình trngăsinhătrng
ca lúa và s làm gim snălng thu hoch cui v.ăNgc li các h nông dân có
tham gia mô hình s đc chính công ty c phn bo v thc vt An Giang cung cp các
loi thucăchínhăhƣngăvƠădănhiênăgiáăthucăcngăs caoăhnăsoăvi các loi thucă“hƠngă
nháy”ăngoƠiăth trng- giá thuc khi nông dân tham gia mô hình vi Công ty ch bng
95% giá bán cùng mt loi thuc ngoài th trng.
4.3.5 SO SÁNH CHI PHệ LÀM T, THU HOCH, CHM SịC, KHU HAO, NHIểN LIU
TRUNG BÌNH 1HA
i vi các loi chi phí nhălƠmăđt, thu hoch,ăchmăsóc,ăkhu hao, nhiên liu s
dng trung bình 1 ha thì không có s khác bit ca 2 nhóm h. Các loi chi phí trên ca 2
nhóm h đuăđc chi tr bng nhau trong 1 v lúa. Tuy nhiên mc dù chi phí bng nhau,
nhngăgia 2 nhóm h không tham gia mô hình và có tham gia mô hình có s khác bit
là nhóm h cóăthamăgiaămôăhìnhăcònăđc s giúpăđ ca các nhân viên FF theoăchngă
trình “cùng nông dân ra đng”. Trong quá trình trngălúaăđ đtăđc hiu qu cao thì cn
phiăthngăxuyênăđiăthmărungăđ sm phát hin các loi bnhăđ kp thi cha tr nu
kéo dài s nhăhng nng cho cây lúa làm cho nngăsut s thp hoc có th làm cht
lúa. Trong sut 1 v trng lúa không phiălúcănƠoănôngădơnăcngăcóăth thng xuyên
thmărung cho nên các nhân viên FF s giúpăđ nông dân nhiuătrongăkhơuăchmăsóc,ă
phòng tr sâu bnh hoc phát hin sm sâu bnhăđ sm cha tr,ă đ nông dân phun
thucăđúngălúcăs gim chiăphíăchoănôngădơnăvƠăđtăđc hiu qu phòng tr sâu bnh
cao.
4.3.6 SO SÁNH TNG CHI PHÍ TRUNG BÌNH 1HA
Da vào kimăđnh T-Test cho ta kt qu 0,853 > 0,05 bng 4. T s liu này ta
thy rng không có s khác bit gia tng chi phí trung bình 1 ha ca 2 nhóm h có tham
gia mô hình và không tham gia mô hình. Hãy nhìn li 5 so sánh phn trên ta thyăđc
t mtăđ ging s trung bình 1 ha, chi phí ging trung bình 1 ha, chi phí phân bón trung
bình 1 ha, chi phí thuc bo v thc vt trung bình 1 ha, chi phíălƠmăđt,ăchmăsóc,ăthuă
hoch, nhiên liu, khuăhaoătrungăbìnhă1haăđơyălƠăcácăchiăphíăcu thành nên tng chi phí
trong 1 v sn xut lúa. Nhìn vào kt qu mƠăchúngătaăđƣăsoăsánhăcácăchiăphíătrênătaălp
đc bng sau: