Trang 1
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
CHUYÊN NGÀNH KINH T THMăNH GIÁ
TểNă ÁN
:
THMăNH GIÁ TR THNGăHIU
TRAPHACO CHO MCăệCHăQUN TR
THNGăHIU
GVHD : Thac s Ngô Hoàng Tho Trang
SVTH : Trn Th Hi Linh
MSSV : 108208023
LPăăăăă:ăTGă02ăậ K 34
THÁNGă03ăNMă2012
Trang 2
LIăCAMăOAN
Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên cu ca tôi. Nhng kt qu và các s liu trong
khóa lun đc thc hin da trên s liu báo cáo tài chính công khai ca Công ty c phn
Traphaco, không sao chép bt k ngun nào khác. Tôi hoàn toàn chu trách nhim trc
nhà trng v s cam đoan này.
TP. H Chí Minh, ngày … tháng … nm 2012
Sinh viên
Trn Th Hi Linh
Trang 3
LI CM N
Trong quá trình hc tp di ging đng trng i hc Kinh t Tp HCM, Quý
thy cô đư tn tình ging dy và truyn đt cho em nhng kin thc quỦ báu đ làm hành
trang bc vào cuc sng và môi trng làm vic sau này.
Em xin gi đn tt c quý thy cô Khoa Kinh T Phát Trin – Trng i hc Kinh
t Tp HCM lòng bit n sâu sc v nhng kin thc vô cùng quý báu mà thy cô đư truyn
đt cho em và đc bit là Cô giáo – Th.S Ngô Hoàng Tho Trang, ngi đư trc tip hng
dn em hoàn thành tt đ án tt nghip này.
Em xin chân thành cm n đn Ban Giám c và toàn th cán b - công nhân viên
ca Công ty C phn Thông tin và Thm đnh giá Min Nam đư to mi điu kin thun li
cho em trong sut thi gian thc tp ti QuỦ Công ty. Em cng chân thành cm n sâu sc
đn các Anh ch Phòng thm đnh giá tr doanh nghip đư giúp đ và cung cp cho em
nhng kinh nghim, s hiu bit và các thông tin cn thit cho quá trình thc tp ca em ti
QuỦ Công ty đ em có th hoàn thành đ án tt nghip.
Mc dù đư c gng nhng do trình đ lý lun còn hn ch, kinh nghim thc t còn
non yu nên chc chn đ tài không tránh khi nhng thiu sót. Em rt mong nhn đc s
thông cm và ý kin đóng góp ca Quý Thy Cô và Ban lưnh đo Công ty.
Cui cùng, Em xin kính chúc Quý Công ty luôn vng bc trên con đng phát
trin, ngày càng m rng quy mô.
Kính chúc Quý Thy cô luôn mnh khe và thành đt trong cuc sng cng nh con
đng ging dy ca mình.
Em xin chân thành cm n!
TP.HCM, ngày … tháng … nm 2012
Sinh viên
Trn Th Hi Linh
Trang 4
NHN XÉT CAăNăV THC TP
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
TP.HCM, ngày … tháng… nm 2012
Trang 5
NHN XÉT CAăGIÁOăVIểNăHNG DN
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
TP.HCM, ngày … tháng … nm 2012
Giáo viên hng dn
Trang 6
TÓM TTă TÀI
Ra đi t nm 1972 vi tên gi là t sn xut thuc Công ty y t ng st ra đi ti
Hà Ni và ti nm 2012, Traphaco vi 34 chi nhánh đc quyn, 3 ca hàng bán l và 3 ca
hàng bán buôn tr thành mt trong nhng công ty dc có thng hiu mnh Vit Nam.
Dc phm Traphaco chim gn 4,6% th phn c nc đi vi th phn thuc sn xut
trong nc và đc bình chn là thng hiu Dc ni ting ti Vit Nam.
Nghiên cu tình hung tp trung vào vic thm đnh giá tr thng hiu ca Traphaco
cho mc đích qun tr thng hiu. V phng pháp la chn khi tin hành thm đnh,
nghiên cu tp trung vào 3 phng pháp là phng pháp da vào tài chính doanh nghip và
hành vi ngi tiêu dùng (mô hình ca hàng InterBrand), phng pháp da vào t s tài
chính ca Damodaran (mô hình sut sinh li ph tri) và phng pháp Goodwill (li th
thng mi).
Thi đim thm đnh là tháng 03 nm 2012 và c s giá tr th trng đc s dng
trong vic thm đnh giá tr thng hiu Traphaco.
Kt qu thm đnh giá tr thng hiu Traphaco theo phng pháp Damodaran là
25,05 t đng, theo phng pháp InterBrand là 30,3 t đng và theo phng pháp Goodwill
là 30,6 t đng. Nghiên cu đa ra kt qu thm đnh giá cui cùng ca thng hiu
Traphaco là 30 t đng.
Trang 7
DANH MC BNG VÀ HÌNH V
Bng 3.1 c tính giá tr kinh t gia tng tài sn vô hình nm c s
Bng 3.2 ánh giá ca khách hàng v tiêu chí khi la chn sn phm dc
Bng 3.3 Bng th hin t l phn trm mc đ đánh giá ca khách hang v tiêu chí
khi la chn sn phm dc
Bng 3.4 Bng kt qu trng s ca các tiêu chí th hin s đánh giá ca khách hàng
v tiêu chí khi la chn sn phm dc
Bng 3.5 Ch s vai trò thng hiu ca sn phm dc Traphaco
Bng 3.6 im s sc mnh thng hiu Traphaco
Bng 3.7 Thông s ca mô hình sut sinh li ph tri ca Damodaran
Bng 3.8 Tính giá tr thng hiu Traphaco theo phng pháp Goodwill
Trang 8
DANH MC CÁC CH CÁI VIT TT
TRA: Công ty c phn Traphaco
DHG: Công ty c phn Dc Hu Giang
DMC: Công ty c phn nhp khu y t Domesco
SPM: Công ty c phn S.P.M
OPC: Công ty c phn OPC
NPL: Nguyên ph liu
BCTC: Báo cáo tài chính
TC: Tiêu chí
QT: Quan trng
R&D: Nghiên cu và phát trin
Trang 9
MC LC
Chng 1. Gii thiu 11
1.1 Lý do chnăđ tài 11
1.2 Mc tiêu nghiên cu 11
1.3 Phngăphápăs dng 11
Chng 2. C s lý lun 12
2.1 Khái nim 12
2.1.1 Khái nimăthngăhiu 12
2.1.2 Khái nim giá tr thngăhiu 12
2.2 Mcăđíchăca vic thmăđnh giá tr thngăhiu 13
2.2.1 Thmăđnh giá cho mcăđíchăqun tr thngăhiu 13
2.2.2 Thmăđnh giá cho mcăđíchăk toán 13
2.2.3 Thmăđnh giá cho mcăđíchăgiaoădch 13
2.3 Căs giá tr thmăđnh giá tr thngăhiu 14
2.3.1 Giá tr th trngălƠmăcăs cho thmăđnh giá 14
2.3.2 Giá tr phi th trngălƠmăcăs cho thmăđnh giá 14
2.4 Nguyên tc thmăđnh giá tr thngăhiu 15
2.4.1 Nguyên tc s dng tt nht và hiu qu nht 15
2.4.2 Nguyên tc d tínhătngălai 15
2.4.3 Nguyên tc cung cu 15
2.4.4 Nguyên tc cnh tranh 15
2.4.5 Nguyên tcăthayăđi 16
2.5 Quy trình thmăđnh giá tr thngăhiu 16
2.6 Cácăphngăphápăthmăđnh giá tr thngăhiu 17
2.6.1 Cách tip cn da vào chi phí 17
2.6.2 Cách tip cn da vào th trng 19
2.6.3 Cách tip cn da vào thu nhp 20
Chng 3. Thm đnh giá tr thng hiu Traphaco 30
3.1 Tng quan v Công ty C phn Traphaco. 30
3.1.1 Gii thiu chung v Công ty 30
3.1.2 Lch s hình thành và phát trin 30
Trang 10
3.1.3ăCăs vt cht 31
3.1.4 Tm nhìn và s mnh 31
3.1.4.1 Tm nhìn 31
3.1.5ăSăđ t chc 32
3.1.6 Các sn phm chính 32
3.1.7 Thành tích ni bt 33
3.1.8 Th trng tiêu th 34
3.1.9ăi th cnh tranh 34
3.1.10 Chinălc phát trinătrongătngălaiăca Traphaco 36
3.1.11 Phân tích SWOT Công ty C phn TRAPHACO 37
3.2 Thm đnh giá tr thng hiu TRAPHACO 38
3.2.1 Thmăđnh giá tr thngăhiuăTRAPHACOătheoăphngăphápăda vào tài chính
doanh nghipăvƠăhƠnhăviăngi tiêu dùng (Mô hình ca hãng InterBrand) 38
3.2.2 Thmăđnh giá tr thngăhiuăTRAPHACOătheoăphngăphápăda vào các t s
tài chính ca Damodaran (Mô hình sut sinh li ph tri) 45
3.2.3 Thmăđnh giá tr thngăhiuăTRAPHACOătheoăphngăphápăGoodwill 47
Chng 4. Kt lun và kin ngh 51
4.1 Kt lun 51
4.2 Kin ngh 51
4.3 Hn ch đ tài và hng nghiên cu tip theo 51
Trang 11
Chngă1.ăGii thiu
1.1 Lý do chnăđ tài
Hin nay, xu hng toàn cu hóa cùng vi s phát trin ca th trng chng khoán
đư to ra nhng đng lc thúc đy s phát trin ca nhu cu xác đnh giá tr thng hiu
vi nhiu mc đích khác nhau. Các doanh nghip s dng gía tr thng hiu đ xác đnh
vic s dng tài sn thng hiu cho vic xác đnh giá tr đ ghi nhn vào s sách k toán,
trao đi mua bán hoc cho thuê, hay s dng nh phn góp vn trong các d án kinh doanh
vi các đi tác bên ngoài. Trong bài nghiên cu này tôi đ cp đn vic thm đnh giá tr
thng hiu TRAPHACO cho mc đích qun tr ca doanh nghip.
Công ty c phn TRAPHACO hin nay là công ty dc phm có tên tui trên th
trng, 14 nm lin có mt trong danh sách “Hàng Vit Nam cht lng cao” do ngi tiêu
dùng bình chn. Nm 2011, Công ty đc vinh d đt danh hiu Thng hiu ni ting
Vit Nam.TRAPHACO ni ting vi nhiu sn phm nh Boganic, Aspirin 100, thuc
hng thn kinh Hot huyt dng nưo,…, đc ngi tiêu dùng tin tng s dng các sn
phm ca Công ty.
Vi nhng thành công hin ti ca Công ty C phn TRAPHACO và giá tr ca
TRAPHACO trong lnh vc kinh doanh dc phm trên th trng Vit Nam, tôi đư quyt
đnh la chn đ tài Thm đnh giá tr thng hiu TRAPHACO cho mc đích thm đnh
ca mình.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Thông qua phng pháp đc tin hành, tôi hi vng có th cung cp mt mc giá
tham kho đ thng hiu TRAPHACO có th s dng trên s sách k toán cng nh trên
th trng. Bên cnh vic xác đnh giá tr ca thng hiu TRAPHACO trong tng giá tr
tài sn ca Công ty, vic đnh giá thng hiu còn giúp TRAPHACO có đc s tham
chiu cn thit và tng đi chính xác đi vi các thng hiu cnh tranh trc tip hay gián
tip trên th trng.
1.3 Phngăphápăs dng
Phng pháp da vào tài chính và hành vi ngi tiêu dùng InterBrand kt hp
phng pháp Damodaran và Goodwill đ so sánh.
Trang 12
Chngă2.ăCăs lý lun
2.1 Khái nim
2.1.1 Khái nimăthngăhiu
a. Cách tip cn theo quan đim Marketing
Trong các bi cnh và tình hung khác nhau, thng hiu xem xét qua hai khái nim:
- Khái nim th nht: Thng hiu là mt cái tên, t ng, kí hiu, biu tng và
nhng yu t bng hình nh khác có liên quan.
- Khái nim th hai: Thng hiu là mt cái tên, t ng, kí hiu, biu tng, nhng
yu t bng li nói và hình nh, và quyn tài sn s hu trí tu có liên quan.
C hai khái nim này đc áp dng trong thm đnh giá thng hiu cho mc đích
đnh hng marketing, bên cnh đó còn áp dng cho mc đích k toán.
b. Cách tip cn theo quan đim k toán
Thng hiu là mt tài sn vô hình. Tài sn vô hình là tài sn phi tài chính có th
nhn bit không liên quan ti hình thái vt cht và là mt tài sn có th nhn bit nu phát
sinh t mt hp đng hoc các quyn hp đng là hp pháp (Theo chun mc k toán Vit
Nam s 04).
Thng hiu là tài sn c đnh vô hình. Tài sn c đnh vô hình là tài sn không có
hình thái vt cht nhng xác đnh đc giá tr và do doanh nghip nm gi, s dng, kinh
doanh, cung cp dch v hoc cho các đi tng khác thuê phù hp vi tiêu chun ghi
nhn tài sn c đnh vô hình (Theo chun mc k toán Vit Nam s 04).
2.1.2 Khái nim giá tr thngăhiu
Giá tr thng hiu đang dn l rõ sc mnh ca mình trong nn kinh t th trng và
các nhà qun tr doanh nghip ln chú Ủ hn đn vic tô đim thng hiu.
Giá tr thng hiu là da vào kt qu đánh giá tài sn thng hiu nhm đa ra mt
giá tr kinh t tài chính( tin t) ca thng hiu. Tc là: giá tr thng hiu là mt s tin
(giá tr) c tính c th v thng hiu, đ c tính thì ta có th dùng mô hình, phng
pháp c th. Trong khi đó, tài sn thng hiu là ch lit kê các thành phn ca tài sn
thng hiu và da vào hành vi ý kin ch quan ca ngi tiêu dùng đ đánh giá “sc
khe” thng hiu đó.
Trang 13
Có th nói giá tr thng hiu là mt b phn trong tài sn vô hình ca doanh nghip
và trong nhiu trng hp tài sn vô hình này còn ln hn c tài sn hu hình nh đt đai,
nhà xng, máy móc, hàng hóa và tin mt…ca doanh nghip.
2.2 Mcăđíchăca vic thmăđnh giá tr thngăhiu
Nu xem xét thng hiu là mt tài sn ca doanh nghip, vy thì doanh nghip hoàn
toàn có th trao đi, mua bán hoc cho thuê tài sn này, hoc s dng nh phn vn góp
trong các d án kinh doanh vi các đi tác bên ngoài. ây chính là lỦ do vì sao đnh giá
thng hiu đang là mt trong nhng vn đ nóng bng nht trong thi gian gn đây. Cách
đây 10 nm, nhng k thut thm đnh giá tr thng hiu là nhng công c chung đc áp
dng mt cách rng rưi. Có 3 lnh vc chính đc áp dng là:
2.2.1 Thmăđnh giá cho mcăđíchăqun tr thng hiu
Trong nhng trng hp c th, thm đnh giá tr thng hiu có th đc s dng là
công c qun lỦ, và đc thc hin đ so sánh mc đ thành công ca nhng chin lc
Marketing khác nhau. Trong bi cnh này, thm đnh giá đc s dng đ hn ch, bo v
ngân sách marketing, hay quyt đnh m rng kin trúc thng hiu, cng nh đo lng t
sut sinh li trên vn đu t vào thng hiu.
2.2.2 Thmăđnh giá cho mcăđíchăk toán
Nhng chun mc k toán mi yêu cu toàn b nhng tài sn vô hình có th nhn
bit đc ca doanh nghip đc ghi nhn ti khon “giá tr li th”. iu này phá v cách
ghi nhn c v giá mua khi nó ln hn giá tr tài sn ròng nh là mt s riêng l trong li
th kinh doanh. Nhng nguyên tc hin hành yêu cu giá tr ca thng hiu đc công
nhn trên bng cân đi k toán.
2.2.3 Thmăđnh giá cho mcăđíchăgiaoădch
Có hai loi giao dch có th yêu cu thm đnh giá thng hiu: bên trong và bên
ngoài.
- Nhng giao dch bên trong: bao gm chng khoán và k hoch thu
Trang 14
- Nhng giao dch bên ngoài: giao dch bên ngoài có xu hng mua li các công ty
vi thng hiu. Trong nhng trng hp này, thm đnh tài sn thng mi là cn thit đ
xác đnh giá tr kinh t ca tài sn mua li và đ chng minh giá tr ca các cuc thng
lng v điu khon giao dch.
2.3 Căs giá tr thmăđnh giá tr thngăhiu
2.3.1 Giá tr th trngălƠmăcăs cho thmăđnh giá
2.3.1.1 Theo y ban tiêu chun thm đnh giá quc t
Giá tr th trng là s tin c tính ca tài sn có th đc trao đi vào ngày thm
đnh giá, gia mt bên sn sàng bán và mt bên sn sàng mua trong mt giao dch khách
quan, sau quá trình tip th thích hp, ti đó các bên tham gia đu hành đng mt cách hiu
bit, thn trng và không chu bt c áp lc nào.
2.3.1.2 Theo hip hi các nhà thm đnh giá Hoa K
Giá tr th trng là mc giá có kh nng xy ra nht ca tài sn s đc mua bán trên
th trng cnh tranh và m di nhng điu kin giao dch công bng vào thi đim thm
đnh giá gia ngi mua sn sàng mua và ngi bán sn sàng bán, các bên hành đng mt
cách thn trng, am tng và tha nhn giá c không b nh hng ca nhng yu t tác
đng thái quá cng nh không b ép buc.
2.3.1.3 Ti Vit Nam
Theo quyt đnh s 24/2005/Q-BTC ngày 18/04/2005 ca B Tài Chính ban hành
Tiêu chun s 01 (TGVN 01) đnh ngha giá tr th trng làm tiêu chun thm đnh giá
nh sau: Giá tr th trng ca mt tài sn là mc giá c tính s đc mua bán trên th
trng vào thi đim thm đnh giá và đc xác đnh gia mt bên là ngi mua sn sàng
mua và mt bên là ngi bán sn sàng bán, trong mt giao dch mang tính khách quan và
đc lp, trong điu kin thng mi bình thng.
2.3.2 Giá tr phi th trngălƠmăcăs cho thmăđnh giá
Giá tr phi th trng đc đnh ngha nh sau: Giá tr phi th trng là mc giá c
tính đc xác đnh theo nhng cn c khác vi giá tr th trng hoc có th đc mua bán,
Trang 15
trao đi theo các mc giá không phn ánh giá tr th trng nh: giá tr tài sn đang trong
quá trình s dng, giá tr đu t, giá tr bo him, giá tr đc bit, giá tr thanh lý, giá tr tài
sn bt buc phi bán, giá tr doanh nghip, giá tr tài sn chuyên dùng, giá tr tài sn có th
trng hn ch, giá tr đ tính thu.
2.4 Nguyên tc thmăđnh giá tr thngăhiu
2.4.1 Nguyên tc s dng tt nht và hiu qu nht
Vic s dng tt nht và hiu qu nht ca tài sn thng hiu là đt đc mc hu
dng ti đa trong nhng hoàn cnh kinh t - xã hi thc t phù hp, có th cho phép v mt
k thut, v pháp lý, v tài chính và đem li giá tr ln nht cho thng hiu.
2.4.2 Nguyên tc d tínhătngălai
Giá tr ca tài sn có th đc xác đnh bng vic d tính kh nng sinh li trong
tng lai. Giá tr ca thng hiu cng chu nh hng bi vic d kin th phn ca
nhng ngi tham gia th trng và nhng thay đi có th d tính trong yu t này cng
nh hng ti giá tr ca thng hiu. Vic c tính giá tr thng hiu luôn luôn da trên
các trin vng tng lai, li ích d kin nhn đc t quyn s dng thng hiu ca ngi
mua.
2.4.3 Nguyên tc cung cu
Giá tr ca mt thng hiu đc xác đnh bi mi quan h cung cu v thng hiu
đó trên th trng. Ngc li, giá tr ca thng hiu đó cng tác đng đn cung và cu v
thng hiu. Giá tr thng hiu thay đi t l thun vi cu và t l nghch vi cung v
thng hiu.
2.4.4 Nguyên tc cnh tranh
Li nhun cao vt tri s thúc đy cnh tranh, ngc li, cnh tranh quá mc có th
làm gim li nhun và cui cùng có th không còn li nhun. i vi thng hiu, mi
quan h cnh tranh cng đc quan sát gia các sn phm/ dch v ca các thng hiu vi
nhau và gia sn phm ca thng hiu này vi sn phm ca thng hiu khác. Do đó, giá
Trang 16
tr ca thng hiu đc hình thành là kt qu ca s cnh tranh khc lit gia các sn
phm trong cùng ngành hay khác ngành trên th trng.
2.4.5 Nguyên tc thayăđi
Giá tr ca thng hiu thay đi theo s thay đi ca nhng yu t hình thành nên giá
tr ca nó (giá tr không bt bin mà thay đi theo thi gian). Giá tr ca thng hiu cng
đc hình thành trong quá trình thay đi liên tc phn ánh hàng lot các mi quan h nhân
qu gia các yu t nh hng đn giá tr.
2.5 Quy trình thmăđnh giá tr thngăhiu
Quy trình thm đnh giá tr thng hiu bao gm: nhng cách thc, hành vi, k thut
thc hin các bc trong mt phng pháp thm đnh giá. Quy trình thm đnh giá tr
thng hiu đc khái quát thông qua 6 bc:
Bc 1: Xác đnh vn đ
- Xác đnh mc tiêu thm đnh giá tr thng hiu
- Xác đnh c s ca thm đnh giá tr thng hiu: giá tr th trng hay giá tr phi
th trng.
- Xác đnh tài liu cn thit cho vic thm đnh giá tr thng hiu
- Xác đnh thi đim thm đnh giá
ây là bc đu tiên và cng là bc quan trng đ tin hành thm đnh giá tr
thng hiu và trong bc này chúng ta cn xác đnh đúng mc đích thm đnh giá tr
thng hiu và các giy t có liên quan ti thng hiu cn thm đnh giá.
Bc 2: Lp k hoch thm đnh giá
Vic lp k hoch thm đnh giá tr thng hiu càng chi tit thì càng thun li trong
quá trình thm đnh giá. Tuy nhiên, thi gian tin hành thm đnh giá tr thng hiu nào đó
s do loi hình kinh doanh hay quy mô ca doanh nghip cn thm đnh giá quyt đnh.
Bc 3: Tìm hiu thng hiu cn thm đnh giá và thu thp tài liu
- Thông tin t ni b doanh nghip: t liu v tình hình sn xut kinh doanh, tng
hp tt c các báo cáo tài chính, h thng đn v sn xut và đi lý, đc đim ca đi ng
qun lỦ điu hành, cán b, nhân viên. Các tài liu liên quan nh phng án sn xut kinh
doanh ca doanh nghip trong 5 nm ti, chi tit v k hoch đu t, chi phí marketing, chi
Trang 17
phí qung cáo, tip th, chi phí bán hàng, chi phí hình thành và qung cáo thng hiu trong
thi gian va qua.
- Thông tin bên ngoài doanh nghip: đc bit là thông tin v th trng sn phm ca
thng hiu, môi trng kinh doanh, ngành kinh doanh, các đi th cnh tranh, ch trng
ca Nhà nc.
Bc 4: Phân tích thông tin
Mc đích ca vic phân tích tng hp các yu t bên trong và bên ngoài doanh
nghip nhm giúp thm đnh viên có cái nhìn tng quan v tình hình ca doanh nghip.
Qua đó, thm đnh viên tin hành la chn các phng pháp thm đnh giá tr thng hiu
phù hp và góp phn hình thành c s đ la chn mc giá c tính cui cùng ca thng
hiu cn thm đnh.
Bc 5: Xác đnh phng pháp thm đnh giá
Trong thm đnh giá thng hiu có 3 cách tip cn gm: cách tip cn chi phí, cách
tip cn th trng và cách tip cn thu nhp. ng vi mi cách tip cn có nhiu phng
pháp thm đnh giá tr thng hiu khác nhau do đó thm đnh viên cn la chn phng
pháp thm đnh giá phù hp.
Bc 6: Báo cáo kt qu thm đnh giá tr thng hiu
Sau khi tin hành các phng pháp thm đnh giá tr thng hiu khác nhau thì bc
tip theo thm đnh viên cn tin hành là thng nht kt qu thm đnh giá. Và cui cùng,
thm đnh viên lp báo cáo, chng th thm đnh giá tr thng hiu đ đa ra mc giá tr
thng hiu cui cùng.
2.6 Cácăphngăphápăthmăđnh giá tr thngăhiu
2.6.1 Cách tip cn da vào chi phí
Cách tip cn này da trên nguyên tc thay th. Có ngha là giá tr ca mt tài sn s
không ln hn chi phí khi thay th tt c các b phn hp thành ca nó. Có 3 phng pháp
da trên cách tip cn này: phng pháp da trên chi phí tái to, phng pháp da trên chi
phí thay th và phng pháp da trên chi phí quá kh.
Trang 18
2.6.1.1 Phng pháp da trên chi phí tái to
Phng pháp này xem xét tt c các loi chi phí và các khon đu t cn thit đ to
ra thng hiu mi ging ht thng hiu cn thm đnh giá. Nó bao gm c tính các
khon không phù hp và li thi hin din trong thng hiu cn thm đnh giá.
2.6.1.2 Phng pháp da trên chi phí thay th
Phng pháp da trên chi phí thay th xem xét tt c loi chi phí và các khon đu t
cn thit đ thng hiu mi cùng tính hu ích vi thng hiu cn thm đnh giá. Phng
pháp này không bao gm c tính các khon không phù hp và li thi hin din trong
thng hiu cn thm đnh giá.
2.6.1.3 Phng pháp da trên chi phí quá kh
Phng pháp này xem xét tt c loi chi phí và các khon đu t trong quá kh đư
phát sinh đ phát trin thng hiu.
2.6.1.4 Các bc tin hành trong cách tip cn da vào chi phí
Bc 1: c tính chi phí đ to ra thng hiu mi.
Tùy vào mc đích ca vic thm đnh giá mà thm đnh viên la chn phng pháp
thm đnh giá theo chi phí tái to, chi phí thay th hay chi phí quá kh. Tuy nhiên, ni dung
chi phí xây dng thng hiu trong cách tip cn chi phí bao gm các khon mc ln sau:
- Chi phú nguyên vt cht liên quan đn vic xây dng thng hiu
- Chi phí nhân công
- Chi phí qun lý chung
- Li nhun ca doanh nghip phát trin thng hiu
- Chi phí c hi
Bc 2: Xác đnh khu hao và c tính giá tr khu hao ly k phù hp
Vic xác đnh khu hao và c tính giá tr khu hao ca thng hiu thm đnh giá
cn phi cn c vào chun mc k toán liên quan đn tài sn c đnh vô hình. Theo chun
mc k toán v TSCVH thì trong bc này cn xác đnh 3 vn đ chính:
- c tính thi gian s dng hu ích ca thng hiu cn thm đnh giá
Trang 19
- Xác đnh các loi hao mòn trong phân tích cách tip cn chi phí ca thng hiu cn
thm đnh giá
- Phng pháp c tính khu hao thng hiu
Bc 3: Áp dng công thc đ tính ra giá tr thng hiu
Giá tr thng hiu cn thm đnh giá = Chi phí xây dng thng hiu – giá tr hao mòn ly
k.
2.6.1.5 u và nhc đim ca cách tip cn da vào chi phí
- u đim: s dng tính toán khá rõ rang, d hiu và thích hp đ thm đnh các
thng hiu mi ra đi.
- Nhc đim: không đánh giá đc tim nng phát trin trong tng lai ca thng
hiu và không thích hp đ thm đnh các thng hiu ni ting, đư xut hin t rt lâu đi.
2.6.2 Cách tip cn da vào th trng
Cách tip cn da vào th trng đ thm đnh giá tr thng hiu là quy trình mà ti
đó giá tr th trng ca thng hiu đc xác đnh bng cách phân tích vi các thng
hiu tng t đó vi thng hiu cn thm đnh giá.
2.6.2.1 Phng pháp so sánh giá bán
a. Các bc tin hành
Bc 1: Nghiên cu chi tit v thng hiu cn thm đnh giá. La chn và lên danh mc
các yu t so sánh.
Bc 2: Thu thp thông tin, s liu v giá c t các thng hiu có th so sánh đc vi
thng hiu cn thm đnh giá đư giao dch thành công vào thi đim thm đnh giá.
Bc 3: Kim tra phân tích các giao dch, các yu t so sánh
Bc 4: Phân tích s khác bit gia thng hiu so sánh và thng hiu thm đnh giá t
đó điu chnh giá ca thng hiu so sánh theo s khác bit v các yu t so sánh.
Bc 5: c tính giá tr thng hiu cn thm đnh giá da trên c s phân tích tng hp
các mc giá ch dn.
b. u và nhc đim
- u đim: chng c giao dch t th trng do đó có đ tin cy cao
Trang 20
- Nhc đim:
+ La chn tài sn so sánh: s lng và mc đ tng đng
+ La chn các yu t so sánh, c s và nguyên tc
+ Cách thc tin hành điu chnh, công thc cha rõ rang
+ Th trng mua bán thng hiu không công khai, thiu thông tin
2.6.2.2 Phng pháp tin bn quyn
a. Các bc tin hành
Bc 1: c tính doanh thu t vic bán sn phm có thng hiu
Bc 2: Xác đnh t l tin bn quyn hp lý
Bc 3: c tính dòng tin bn quyn
Bc 4: c tính dòng tin bn quyn sau thu
Bc 5: c tính tc đ tng trng thng hiu mãi mãi, vòng đi hu dng và sut chit
khu.
Bc 6: Chit khu dòng tin bn quyn sau thu v giá tr hin ti.
b. u và nhc đim
- u đim:
+ Giao thoa gia hai phng pháp so sánh và thu nhp
+ Có chng c đc rút ra t th trng nên có đ tin cy cao
+ ng dng cho trng hp nhng quyn
- Nhc đim:
+ Khó khn trong vic xác đnh t l tin bn quyn
+ Nhng điu khon trong hp đng cp phép mang tính bí mt, dn đn nhng khó khn
trong vic đa ra mt t l tt.
2.6.3 Cách tip cn da vào thu nhp
2.6.3.1 Phng pháp vn hóa trc tip
Theo phng pháp này, mc thu nhp do thng hiu mang li đc chia cho mt t
l vn hóa hay nhân vi mt h s nhân thu nhp đ chuyn thành giá tr thng hiu.
a. Các bc tin hành
Trang 21
Bc 1: c tính doanh thu trung bình mt nm do thng hiu mang li có tính đn tt c
các yu t liên quan tác đng ti thu nhp.
Bc 2: c tính chi phí liên quan đn vic khai thác thng hiu đ to ra thu nhp.
Bc 3: c tính t sut vn hóa.
Bc 4: Xác đnh giá tr th trng ca thng hiu theo công thc:
V= I/R
b. u và nhc đim
- u đim: đn gin, d s dng vì có th suy ra t chng c th trng
- Nhc đim: khó khn trong vic xác đnh dòng tin do thng hiu mang li.
2.6.3.2 Phng pháp dòng tin chit khu
Phng pháp này c tính giá tr ca thng hiu bng cách chit khu tt c các
khon thu nhp ròng do thng hiu ra v giá tr hin ti vi sut chit khu thích hp.
a. Các bc tin hành
Bc 1: c tính dòng thu nhp ch do thng hiu to ra
Bc 2: c tính chi phí liên quan đn thng hiu
Bc 3: c tính thu nhp ròng hay dòng tin t doanh thu và chi phí do thng hiu to
ra.
Bc 4: c tính giá tr thu hi ca thng hiu vào cui k
Bc 5: c tính t sut chit khu thích hp
Bc 6: Áp dng công thc tính giá tr tài sn thng hiu
b. Công thc tính giá tr tài sn thng hiu
c. u và nhc đim
- u đim:
+ Phng pháp khoa hc, da trên nn tng v tài chính
+ c tính đc giá tr thng hiu da vào thu nhp tim nng trong tng lai do thng
hiu mang li.
- Nhc đim:
+ Khó khn trong vic tách dòng thu nhp do thng hiu mang li
+ Giá tr thng hiu ph thuc nhiu vào các s liu đu vào trong mô hình do vic cn
phi có s phân tích k càng đ các thông s đu vào trong mô hình có cht lng.
Trang 22
2.6.3.3 Phng pháp da vào t s tài chính ca Damodaran
Phng pháp này xut phát t Ủ tng là doanh nghip có thng hiu có kh nng
đnh giá bán sn phm cao hn hoc bán vi s lng nhiu hn hoc đng thi đnh giá
bán sn phm cao hn và bán đc sn phm nhiu hn. Ngoài ra, doanh nghip có thng
hiu chu ít ri ro hn doanh nghip không có thng hiu hoc có kh nng đi vay cao
hn.
Các mô hình đnh giá da vào t s tài chính ca Damodaran:
Mô hình đnh giá thng hiu bng cách so sánh vi doanh nghip cùng ngành không có
thng hiu mnh.
a. Cách tip cn li nhun hot đng biên
Trong k thut phân tích này, ta s thay th li nhun hot đng biên ca doanh
nghip có thng hiu vi li nhun hot đng biên ca doanh nghip không có thng
hiu trong cùng lnh vc.
Ng ý ca gi thit này cho bit rng là sc mnh ca thng hiu là vic đnh giá
sn phm và doanh nghip có thng hiu s có th đnh giá cao hn cho các sn phm
đng dng đc sn xut bi doanh nghip không có thng hiu.
b. Cách tip cn da vào li nhun trên vn
Gi đnh đây là sc mnh ca thng hiu làm tng t l li nhun trên vn đu t.
Các thay đi kt cc trong dòng thu nhp hot đng và tng trng s làm gim giá tr ca
doanh nghip, và s thay đi trong giá tr là giá tr ca thng hiu. Chúng ta gi đnh là
chi phí vn ging nhau cho doanh nghip không có thng hiu và doanh nghip có thng
hiu.
c. Cách tip cn da vào thu nhp vt tri
Phng pháp này cho phép chúng ta lp chi phí vn các mc đu t lên giá tr ca
doanh nghip có thng hiu và doanh nghip không có thng hiu. Lý gii hp lý là
doanh nghip có thng hiu s có ít ri ro hn doanh nghip có thng hiu, vay n đc
nhiu hn và chi phí vn thp hn.
Mô hình sut sinh li ph tri
Khi mà doanh nghip không có thng hiu không tn ti, có th có cách tip cn
thay th khác mà ta có th s dng đ đnh giá tên thng hiu.
Trang 23
Nu ta gi đnh rng li nhun vt tri là hoàn toàn đóng góp bi do tên thng hiu
thì giá tr ca thng hiu có th đc tính toán nh là s khác bit gia giá tr ca doanh
nghip và giá tr s sách ca doanh nghip.
Cách tip cn này đa ra giá tr tng t nh trong cách tip cân bng cách so sánh
vi doanh nghip cùng ngành không có thng hiu mnh, nu nh các doanh nghip
không có tên thng hiu không kim đc li nhun vt tri.
u và nhc đim
- u đim:
+ Có mô hình, có kh nng áp dng trong thc t thm đnh
+ S liu có th ly t báo cáo tài chính doanh nghip
- Nhc đim:
+ Các thông s đa vào mô hình nh hng rt ln đn kt qu thm đnh giá tr thng
hiu
+ Hn ch ca gi đnh: s khác bit gia các thông s chính đu là do thng hiu to ra.
+ S liu ngành, s liu ca doanh nghip cùng ngành đ so sánh.
2.6.3.4 Phng pháp da vào tài chính doanh nghip và hành vi ngi tiêu dùng
Mô hình đnh giá thng hiu ca hãng InterBrand
- Gii thiu: InterBrand là công ty t vn thng hiu ni ting ca M, đư xây dng
và phát trin mô hình đnh giá thng hiu ca riêng mình t nm 1998. T đó, hàng nm
hc thc hin vic đánh giá trên khong 3.500 thng hiu da trên các nguyên lỦ c bn
v Marketing và tài chính doanh nghip.
Phng pháp đnh giá thng hiu ca InterBrand mang tính hin đi và đc đánh
giá khá cao trong gii chuyên môn…” Giá tr thng hiu là tng hin giá ròng (NPV) ca
các dòng tin d báo kim đc trong tng lai nh thng hiu và đc chit khu bi t
l “lưi sut chit khu” ca thng hiu. Tính NPV bao gm khong thi gian d báo và
khong thi gian ngoài d báo. Qua đó, s phn ánh kh nng to ra nhng li nhun trong
tng lai ca thng hiu…”
- Các bc tin hành:
Bc 1: Phân khúc th trng
Trang 24
Chúng ta thc hin quá trình chia th trng mà thng hiu tham gia theo nhng tiêu
chí nh: sn phm, dch v, kênh phân phi, mu tiêu dùng, s phc tp trong mua sm, đa
lý, khách hàng hin ti, khách hàng mi,… Giá tr thng hiu s đc bt đu tính t
nhng phân khúc riêng l. Tng giá tr ca các phân khúc riêng l này, hp thành giá tr
tng hp ca thng hiu.
Tin hành phân khúc theo các yu t sau:
- Phân khúc theo ranh gii đa lý
- Phân khúc theo dòng sn phm
- Phân khúc theo đi tng khách hàng
Bc 2: Phân tích tài chính
Chúng ta cn xác đnh và d báo doanh thu, cng nh li nhun kim đc t tài sn
vô hình ca thng hiu cho nhng phân khúc đư đc xác đnh tng doanh thu ca doanh
nghip tr đi chi phí sn xut, chi phí hot đng, thu và các loi chi phí khác.
Bc 3: Phân tích cu
Tip đn, chúng ta phi đnh lng vai trò mà thng hiu đóng góp trên th trng
mà nó hot đng. T đó, ta xác đnh đc t l % ca giá tr tài sn vô hình gn lin vi
thng hiu, thng đc gi là ch s “ vai trò ca thng hiu”. Ch s này đc tính
bng cách xác đnh nhng xu hng nhu cu khác nhau v sn phm có gn thng hiu,
sau đó xác đnh mc đ mà mi xu hng chu nh hng trc tip bi thng hiu. Nói
cách khác, ch s này đi din cho % tài sn vô hình đc to ra bi thng hiu hay
thng hiu đóng góp bao nhiêu % trong li nhun kim đc t tài sn vô hình.
Bc 4: Xác đnh “sc mnh thng hiu” và “lưi sut chit khu”
- Giai đon 1: c tính sc mnh thng hiu
Theo InterBrand thì sc mnh ca thng hiu da vào 7 yu t các thang đim nh sau:
Trang 25
Yu t
im tiăđa
Tính dnăđu
25
Tính năđnh
15
Th trng
10
a lý
25
Xu hngăthngăhiu
10
Hotăđng h tr
10
Bo h thngăhiu
5
Tng cng
100
im sc mnh thng hiu đc tính bng tng cng đim ca 7 yu t trên. Sau đó
ta xác đnh “ lưi sut chit khu” da vào đng cong ch S vi trc tung đ th hin giá tr
này và trc hoành th hin đim “ sc mnh thng hiu”. im “ sc mnh thng hiu”
càng cao thì t l “ lưi sut chit khu” càng nh.
- Giai đon 2: c tính h s ri ro thng hiu
H s ri ro thng hiu = sut sinh li phi ri ro + h s ri ro ca thng hiu x ( sut
sinh li th trng – sut sinh li phi ri ro).
Bc 5: Tính giá tr thng hiu
Giá tr thng hiu là tng hin giá ròng (NPV) ca các dòng tin d báo kim đc
trong tng lai nh thng hiu và đc chit khu bi t l “ lưi sut chit khu” ca
thng hiu. Tính NPV bao gm khong thi gian d báo và khong thi gian ngoài d
báo. Qua đó, s phn ánh kh nng to ra nhng li nhun trong tng lai ca thng hiu.
Công thc tng quát:
=
CF t
(1 + r)^t
=1
V: Giá tr hin ti ca thng hiu
CFt: Thu nhp ròng do thng hiu to ra nm t
n: Thi gian
r: t sut chit khu