Ảnh hưởng của giá vàng và giá dầu đến tỷ giá hối đoái của Việt Nam ( Chuyên đề tốt nghiệp TP.HCM Trường Đại Học Kinh Tế )

 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan, chuyên đ tt nghip “nh hng ca giá vàng và giá du
đn t giá hi đoái Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Tt c các s
liu trong bài nghiên cu đc s dng mt cách trung trc và công khai. Kt qu
nghiên cu không b sai lch và cha tng đc công b  bt kì công trình nghiên
cu nào khác trc đây.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v bài nghiên cu này.

Sinh viên thc hin:
Phm Nguyn Công Trung


i SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
LI CM N

Li đu tiên, tôi xin gi li chúc sc kho và li chào trân trng nht ti tt
c các thy cô và bn bè trong trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã
cho em khong thi gian hc tp và làm vic vô cùng đáng nh t lúc bc vào
cng trng đi hc cho đn khi hoàn thành xong chuyên đ tt nghip này.
 có đc kt qu đó, tôi xin gi li cm n chân thành đn Th.S Trng
Thành Hip đã tn tình hng dn đ em có th hoàn tt chuyên đ tt nghip này
mt cách tt nht.
Tôi xin trân trng gi li cm n chân thành đn Th.S Nguyn Xuân Lâm,
đng thi cng là thy ch nhim trong sut giai đon chuyên ngành ca em, đã tn
tình hng dn cách thc thc hin chuyên đ tt nghip cng nh cho c lp Kinh
T Hc khoá 35 nhng li khuyên tht s b ích.
Tôi cng xin đc bit cm n anh Nguyn Vnh, thuc Vin nghiên cu kinh

t Tp.HCM đã quan tâm và nhit tình giúp đ trong sut thi gian thc hin chuyên
đ tt nghip này.

ii SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN

iii SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
ÁNH GIÁ CA N V THC TP
























iv SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
MC LC

CHNG 1:
GII THIU. 1
1.1. T VN . 1
1.2. MC TIÊU, PHM VI VÀ I TNG NGHIÊN CU. 2
1.3. CÂU HI NGHIÊN CU. 2
1.4. GI THUYT NGHIÊN CU. 2
1.5. CU TRÚC NGHIÊN CU. 2
CHNG 2: C S LÝ THUYT. 3
2.1. CÁC KHÁI NIM. 3
2.1.1. T giá hi đoái. 3
2.1.2. Chính sách t giá hi đoái. 4
2.2. CÁC LÝ THUYT C BN. 6
2.2.1. Lut mt giá. 6
2.2.2. Lý thuyt ngang giá sc mua - PPP (Purchasing Power Parity). 6
2.3. CÁC NGHIÊN CU CÓ LIÊN QUAN. 7
2.3.1. Nghiên cu ca Qaisar Farooq Akram, thuc vin nghiên cu ca
ngân hàng quc gia Na Uy vi đ tài: “Oil prices and Exchange rates:
Norwegian evidence”. 7

2.3.2. Nghiên cu ca các tác gi Rabah Arezki, Elena Dumitrescu,
Andreas Freytag và Marc Quintyn thuc vin nghiên cu phát trin ca qu
tin t quc t IMF vi đ tài: “Commodity Prices and Exchange Rate
Volatility: Lessons from South Africa’s Capital Account Liberalization”. 8

2.3.3. Nghiên cu ca hai tác gi Shiu-Sheng Chen, Hung-Chyn Chen
thuc vin nghiên cu phát trin ài Loan vi đ tài: “Oil prices and real
Exchange rates”. 9

2.3.4. Nghiên cu ca Aihan và các cng s thuc vin nghiên cu khoa

hc quc gia Trung Quc vi đ tài: “Australian Dollars Exchange Rate and
Gold Prices: An Interval Method Analysis”. 9

2.3.5. Nghiên cu ca nhóm tác gi Ardian Harri, Lanier Nalley và
Darren Hudson vi đ tài: “The Relationship between Oil, Exchange Rates,
and Commodity prices”. 10

v SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
2.3.6. Nghiên cu ca Perry Sadorsky vi tên đ tài: “The empirical
relationship between energy futures prices and Exchange rates”. 10

CHNG 3: TÌNH HÌNH T GIÁ, GIÁ VÀNG VÀ GIÁ DU T NM 1994
N NAY. 12

3.1. TÌNH HÌNH T GIÁ VND/USD T NM 1994 N NAY 12
3.2. TÌNH HÌNH GIÁ VÀNG T NM 1994 N NAY. 16
3.3. TÌNH HÌNH GIÁ DU TH GII T NM 1994 N NAY. 20
CHNG 4: PHNG PHÁP NGHIÊN CU. 25
4.1. S LIU. 25
4.2. MÔ HÌNH. 25
4.2.1. Mô hình VAR. 26
4.2.2. Mô hình VEC. 26
4.2.3. Phng pháp tin hành kim đnh. 27
4.2.4. Kim đnh tính phù hp ca mô hình. 30
4.2.5. Hàm phn ng đy và phân rã phng sai 30
CHNG 5: KT QU NGHIÊN CU. 31
5.1. KT QU PHÂN TÍCH HI QUY. 31
5.1.1. Kim đnh tính dng. 31
5.1.2. La chn đ tr ti u cho mô hình. 32

5.1.3. Mô hình VAR. 33
5.1.4. Kim đnh đng liên kt. 35
5.1.5. Mô hình VEC. 36
5.1.6. Kim đnh nhân qu Granger. 39
5.2. THO LUN KT QU 40
5.2.1. Tho lun kt qu mô hình VAR. 40
5.2.2. Tho lun kt qu mô hình VEC. 44
5.2.3. Tho lun kt qu kim đnh Granger. 48
CHNG 6: KT LUN VÀ KIN NGH. 49
6.1. KT LUN. 49
6.2. KIN NGH. 49

vi SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
DANH MC CH VIT TT

Ch
vit tt
Tên đy đ ting Anh
Tên đy đ ting Vit

VND
USD
GBP
FDI
NEER
RER
EU
IMF
WTO

OPEC

Vietnam dong
United States dollar
Great British Pound
Foreign Direct Investment
Nominal Efective Exchange rate
Real Exchange rate
European Union
International Monetary Fund
World Trade Organization
Organization of the Petroleum
Exporting Countries

ng Vit Nam
ôla M
ng Bng Anh
u t trc tip nc ngoài
T giá hi đoái danh ngha đa phng
T giá hi đoái thc song phng
Liên minh châu Âu
Qu tin t quc t
T chc thng mi th gii
Hip hi các quc gia xut khu du

vii SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
DANH MC BNG BIU

Bng 5.1: Kim đnh nghim đn v bng phng pháp ADF. 31

Bng 5.2: Kim đnh nghim đn v bng phng pháp PP. 31
Bng 5.3: La chn đ tr ti u. 32
Bng 5.4: Kim đnh nghim đn v ca phn d các bin LnEx, LnGold và
LnOil 34

Bng 5.5: Kt qu kim đnh hin tng tng quan chui. 34
Bng 5.6: Kt qu kim đnh White. 35
Bng 5.8: Kim đnh đng liên kt bng phng pháp giá tr Eigenvalue ln nht. 36
Bng 5.9: Kim đnh nghim đn v ca phn d các bin LnEx, LnGold và
LnOil 37

Bng 5.10: Kim đnh tính chun ca phn d Jarque – Bera (JB). 37
Bng 5.11: Kt qu kim đnh Portmanteau 38
Bng 5.12: Kt qu kim đnh White. 38
Bng 5.13: Kt qu kim đnh Granger. 39
Bng 5.14: Kt qu phân rã phng sai cho mô hình VAR. 43
Bng 5.15: Kt qu phân rã phng sai cho mô hình VEC. 47


viii SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
DANH MC BIU  VÀ HÌNH.

Biu đ 3.1: Tình hình t giá VND/USD t nm 1994-2012 12
Biu đ 3.2: T giá VND/USD giai đon 1994-1997 13
Biu đ 3.3: T giá VND/USD giai đon 1997-2004 13
Biu đ 3.4: T giá VND/USD giai đon 2004-2007 14
Biu đ 3.5: T giá VND/USD giai đon 2007-2012 15
Biu đ 3.6: Giá vàng th gii thi k 1994-2012 16

Biu đ 3.7: Giá vàng th gii giai đon 1997-2001 17
Biu đ 3.8: Giá vàng th gii t 2001-2005 17
Biu đ 3.9: Giá vàng th gii giai đon 2006-2012 18
Biu đ 3.10: Tình hình giá vàng t tháng 09/2011 đn tháng 02/2013 19
Biu đ 3.11:Tình hình giá du t nm 1994 đn nay 21
Biu đ 3.12: Giá du th gii giai đon 1994-1999 21
Biu đ 3.13: Giá du th gii giai đon 1999-2003 22
Biu đ 3.14: Giá du th gii 2003-2008 23
Biu đ 3.15: Giá du th gii 2008-2012 23
Biu đ 3.16: Giá du th gii t tháng 11/2012 đn tháng 2/2013 24
Hình 5.1: C ch truyn ti sc ca t giá đn t giá. Mô hình VAR. 41
Hình 5.2: C ch truyn ti sc t giá vàng đn t giá. Mô hình VAR. 42
Hình 5.3: C ch truyn ti sc t giá du đn t giá. Mô hình VAR. 42
Hình 5.4: C ch truyn ti sc t t giá đn t giá. Mô hình VEC. 45
Hình 5.5: C ch truyn ti sc t giá vàng đn t giá. Mô hình VEC. 46
Hình 5.6: C ch truyn ti sc t giá du đn t giá. Mô hình VEC. 46

ix SVTH: Phm Nguyn Công Trung

 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
CHNG 1: GII THIU
1.1. T VN 
Bt chp bi cnh khng hong kinh t toàn cu hin nay, hi nhp quc t
vn là xu hng đã và đang din ra vô cùng mnh m. Không nm ngoài xu hng
đó, t nhng nm 1995, sau khi thoát khi cm vn v kinh t, Vit Nam chính thc
khai thông mi quan h giao thng vi nhiu quc gia và khu vc trên th gii nh
Liên minh châu Âu (EU), Nht Bn và Hàn Quc. Nm 2012, tng ngun vn đu
t FDI vt mc 13 t USD, tng kim ngch xut nhp khu c nc đt gn
228,37 t USD, tng khong 10% so vi nm 2011.
Kinh t hc đã ch ra rng, hot đng giao thng, xut nhp khu chu s

nh hng rt ln t t giá hi đoái. a s các ch th trong nn kinh t có liên
quan đn hot đng thng mi hay đu t đu phi đc bit chú trng đn t giá
nhm hn ch ri ro cng nh xây dng chin lt sn xut kinh doanh sao cho hiu
qu nht. Vì vy, vai trò ca t giá càng tr nên quan trng hn.
Mc khác, chính sách t giá tác đng mt cách nhy bén đn tình hình sn
xut, h thng tài chính, tin t, cán cân thanh toán quc t cng nh thu hút
vn đu t và d tr ngoi hi ca đt nc. Vy nên, có th nói rng, t giá đc
xem nh là mt trong nhng công c hiu qu đ nhà nc thc hin điu tit n
n
kinh t.
Nhiu lý thuyt liên quan đn t giá hi đoái đã ra đi nhm phc v cho nhu
cu phân tích v t giá. Hn th na, các đ tài nghiên cu thc nghim v t giá
cng đc các nhà nghiên cu đt rt nhiu mi quan tâm. Nhng nhân t nào nh
hng đn t giá? Hay cách d báo bin đng t giá nh th nào luôn là nhng câu
hi ln cho th gii nói chung và Vit Nam nói riêng.
Hin nay, Vit Nam đang theo đui chính sách t giá th ni có qun lý.
Ngoài ra, trong nhng nm gn đây, cùng vi mc đ hi nhp quc t ngày càng
sâu rng là s gim giá đng ni t ca Vit Nam so vi đng USD.
 tìm hiu nguyên nhân ca hin trng này, nhiu nghiên cu v t giá hi
đoái ca Vit Nam đã đc thc hin. Tuy nhiên, cho đn nay, các nghiên cu v đ
tài này ti Vit Nam vn còn nhiu hn ch, phn ln tp trung vào mi quan h ca
t giá và nhng bin s nh cung tin, lm phát hay lãi sut . Vì vy, bài vit này s
là mt s b sung đ làm rõ hn mi quan tâm v t giá ca nn kinh t. ó là lý do
tôi thc hin bài nghiên cu này vi tên đ tài là: “nh hng ca giá vàng và giá
du đn t giá hi đoái ca Vit Nam”.
1 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
1.2. MC TIÊU, PHM VI VÀ I TNG NGHIÊN CU
Bài nghiên cu này nhm tìm hiu, phân tích và đánh giá nh hng ca giá
du và giá vàng th gii đn t giá hi đoái ti Vit Nam trong c ngn hn và dài

hn t nm 1994 cho đn nay. Ngoài ra, bng mô hình kinh t lng, mi quan h
này s đc lng hoá mt cách c th và rõ ràng hn.
1.3. CÂU HI NGHIÊN CU
Bài nghiên cu này s ln lt tr li các câu hi sau:
• S thay đi trong giá du có làm thay đi t giá hi đoái ca Vit Nam trong
ngn hn và dài hn hay không ?
• Giá vàng th gii có tác đng nh th nào đn t giá hi đoái ca Vit Nam
trong ngn hn và dài hn?
1.4. GI THUYT NGHIÊN CU
Da trên c s ca câu hi nghiên cu, bài vit này s đi sâu vào làm rõ
nhng gi thuyt sau:
• Giá du tht s có nh hng đn t giá hi đoái ca Vit Nam c trong ngn
hn và dài hn.
• Giá vàng th gii bin đng s làm t giá hi đoái ca Vit Nam bin đng
c trong ngn hn và dài hn.
1.5. CU TRÚC NGHIÊN CU
Nghiên cu này bao gm 6 chng. Tip theo chng 1 đã đc gii thiu 
trên là ni dung ca chng 2. Chng này trình bày li mt s khái nim, cách tip
cn và các nghiên cu có liên quan đn đ tài. Chng 3 là thc trng ca mt s
nhân t đc cho là có mi liên h vi t giá hi đoái ca Vit Nam. Phng pháp
nghiên cu, cách thu thp s liu, mô hình kinh t lng và cách thc hin các kim
đnh s đc trình bày  chng 4. Sau đó, kt qu phân tích thc nghim s đc
gii thích và tho lun trong chng 5. Cui cùng, chng 6 s đa ra kt lun và
mt s kin ngh.

2 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
CHNG 2: C S LÝ THUYT
2.1. CÁC KHÁI NIM
2.1.1. T giá hi đoái

2.1.1.1. Khái nim
Theo IMF, các phng tin thanh toán quc t đc mua và bán trên th
trng hi đoái bng tin t quc gia ca mt nc theo mt giá c nht đnh. Vì
vy, giá c ca mt đn v tin t này th hin bng mt s đn v tin t nc kia
gi là t giá hi đoái.
Ngoài ra, t giá hi đoái còn có th đc đnh ngha là quan h so sánh gia
hai tin t ca hai nc vi nhau theo tiêu chun nào đó.
Nói tóm li, t giá hi đoái (thng đc gi tt là t giá) là h s quy đi
giá tr ca mt đng tin nc này sang mt đng tin nc khác theo mt tiêu
chun xác đnh.
Ví d: 1 USD = 20.835 VND thì T giá ca đng VND tính theo đng USD
là 20.835.
2.1.1.2. Phân loi t giá
Theo Paul Krugman và Robin Wells (2006), cn c vào mi quan h gia t
giá và lm phát, t giá đc chia thành t giá hi đoái danh ngha và t giá hi đoái
thc.
T giá hi đoái danh ngha: Kinh t hc đnh ngha t giá hi đoái danh
ngha là t giá tng đi gia đng tin hai nc, tc là không xét đn tng quan
giá c và tng quan lm phát ti hai nc này. T giá hi đoái danh ngha bao
gm: t giá hi đoái danh ngha song phng và t giá hi đoái danh ngha đa
phng.
- T giá hi đoái danh ngha song phng là giá c ca mt đng tin so vi
mt đng tin khác mà cha đ cp đn chênh lch lm phát gia hai nc.
- T giá hi đoái danh ngha đa phng (NEER–Nominal Efective Exchange
rate). NEER không phi là t giá, nó là mt ch s đc tính bng cách chn ra mt
s loi ngoi t đc trng (r tin t) và tính t giá trung bình các t giá danh ngha
ca các đng tin có tham gia vào r tin t vi t trng t giá tng ng.
 xác đnh t trng ca các loi tin t trong r tin t đc ch đnh, ta có
th da trên t trng thng mi ca nc có đng ni t đem tính NEER so các
nc còn li có đng tin trong r đã đc đnh trc.

3 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
T giá hi đoái thc: T giá hi đoái thc hay còn gi là t giá hi đoái
ngoi thng là giá tng đi gia hàng hoá hai nc, tc là có xét đn tng quan
giá c và tng quan lm phát.
T giá thc song phng (RER – Real Exchange rate) là t giá danh ngha
đã đc điu chnh theo mc chênh lch lm phát và chênh lch giá c gia hai
nc, t giá thc song phng biu din sc mua ca đng ni t so vi đng ngoi
t. Vì l đó, có th nói rng, t giá thc song phng là thc đo cho s cnh tranh
trong thng mi quc t gia hai quc gia.
2.1.1.3. Các phng pháp biu th t giá hi đoái
Phng pháp trc tip: Là phng pháp biu din mt đn v ngoi t bng
bao nhiêu đn v ni t. Khi s dng phng pháp trc tip, đng ngoi t là đng
tin yt giá, đng ni t là đng tin đnh giá.
a s các quc gia trên th gii áp dng phng pháp yt giá trc tip.
Ví d: Ngân hàng Vietcombank niêm yt USD/VND = 20.838/42. Tc là
ngân hàng Vietcombank s mua 1 USD tr 20.838 VND và bán 1 USD thu 20.842
VND.
Phng pháp gián tip: Là phng pháp biu din mt đn v ni t bng
bao nhiêu đn v ngoi t. Khi s dng phng pháp gián tip thì ni t là đng tin
yt giá, còn ngoi t là đng tin đnh giá.
Hoa Kì, Anh và mt s quc gia trong hi liên hip Anh thng áp dng
phng pháp yt giá gián tip.
Ví d: Ngân hàng SHBC ti London niêm yt GBP/USD = 1,821/01. Có
ngha là: Ngân hàng này mua 1 GBP tr 1,821 USD và bán 1 GBP thu 1,801 USD.
2.1.2. Chính sách t giá hi đoái
2.1.2.1. Khái nim
Chính sách t giá hi đoái hay còn gi ngn gn là chính sách t giá là mt
tp hp các công c ca nhà nc tác đng ti nn kinh t nhm điu chnh t giá
hi đoái đ đt ti nhng mc tiêu mà quc gia đang theo đui.

2.1.2.2. Phân loi chính sách t giá hi đoái
• Chính sách t giá c đnh:

Là chính sách t giá hi đoái, mà trong đó t giá đc gi không đi hoc
ch bin đng rt ít trong mt thi gian dài.

4 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
Khi t giá có du hiu bin đng vt khi mc cho phép, chính ph s can
thip bng nhiu bin pháp nhm gi cho t giá đc n đnh. u đim ca chính
sách t giá c đnh là to ra mt môi trng kinh t n đnh, ri ro t giá s đc
hn ch  mc thp nht. Ngoài ra, chính sách t giá c đnh còn giúp tng nim tin
ca các thành phn kinh t đi vi chính ph, t đó, chính ph s d dàng hn trong
vic điu tit nn kinh t. Ilker và Maria (2000) đã tìm ra bng chng rng,  các
nc đang phát trin, chính sách t giá c đnh làm gim nguy c khng hong
ngân hàng. Tuy nhiên, chính sách t giá c đnh cng gây ra nhiu nh hng tiêu
cc. Khi nn kinh t có nhng cú sc ln nh cú sc v giá c, t giá s không th
t điu chnh theo c ch th trng đ hp th các cú sc này, t đó, gây ra nhng
tác đng xu đn nn kinh t.

• Chính sách t giá th ni:

Là chính sách t giá hi đoái mà trong đó, t giá bin đng t do theo th
trng mà không gp bt kì s kim soát nào t phía chính ph.

u đim ca chính sách t giá th ni là s linh hot trong chính sách tin t
ca Ngân hàng Trung ng s đc phát huy ti đa vì nhng lo ngi v bin đng t
giá đã đc xoá b. Hn na, khi t giá bin đng theo c ch th trng, các cú sc
đn t bên ngoài cng nh bên trong s đc hp th mt cách t do. Tuy nhiên,
chính sách t giá th ni cng có mt s nhc đim, c th là ri ro ca nn kinh t

trong môi trng th ni t giá là vô cùng ln. Vn đ đo lng hay d đoán t giá
tr nên khó khn hn rt nhiu so vi chính sách t giá c đnh. Vì l đó, chính sách
t giá th ni có th đc xem là đã gây ra nhiu ri ro hn na trong môi trng
kinh t toàn cu đang bin đng mnh m hin nay.

• Chính sách t giá th ni có qun lí:

Là chính sách t giá có s kt hp ca chính sách t giá c đnh và chính
sách t giá th ni.
Nhn xét:
Bt kì mt chính sách t giá nào cng có nhng u đim và nhc đim
riêng. Vì vy, không có chính sách t giá nào là tt nht. Mi quc gia vi mi giai
đon phát trin khác nhau s phi áp dng nhng chính sách t giá khác nhau. Tuy
nhiên, lch s đã chng mình rng, vic áp dng cng nhc mt chính sách t giá c
đnh hoàn toàn hay chính sách t giá th ni hoàn toàn là không phù hp, các quc
5 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
gia nên la chn mt chính sách t giá có s kt hp đúng đn gia t giá c đnh
và t giá th ni.
2.2. CÁC LÝ THUYT C BN
2.2.1. Lut mt giá
Theo kinh t hc, quy lut mt giá hay còn gi là lut mt giá đc phát biu
nh sau: “Trong mt th trng hiu qu, tt c các hàng hóa ging nhau phi đc
bán vi cùng mt giá.”
Lut mt giá áp dng cho hai quc gia:“ Nu hai nc cùng sn xut ra mt
loi hàng hoá, thì khi xut khu ra th gii, hàng hoá này phi đc bán vi giá
bng nhau, không phân bit là hàng hoá do quc gia nào sn xut.”
Ví d: Vit Nam và M cùng sn xut xe đp. Gi s xe đp ca M có giá
là 50 USD/chic. Xe đp Vit Nam có giá là 1000000 VND/chic. Thi theo quy lut
mt giá, 50USD phi có giá tr bng 1000000 VND, tc là t giá VND/USD là

20000.
Trong các giao dch hng ngày trên th trng, tt c ngi bán đu mun
bán  mc giá cao nht có th đ ti đa hoá thng d ca nhà sn xut, mc giá này
là cao hn mc giá sn lòng bán. Trong khi đó, ngi mua mun mua  mc giá
thp nht có th mua, tt nhiên mc giá này là thp hn mc giá sn lòng mua.
Nhng trong mt th trng hoàn ho, cung và cu s hi t ti mt đim là bt
bin.
Ví d: Trên th trng vàng s ch có mt giá chào mua, và mt giá chào
bán. Có th xy ra hin tng chênh lch gia hai loi giá này, nhng quy lut mt
giá vn tn ti. Tt c ngi bán s ch bán  giá chào bán và tt c ngi mua ch
mua  giá hi mua.
Lut mt giá còn có th áp dng trong môi trng quc t
 vi nhiu nc
cùng sn xut mt loi hàng hoá. Ví d, giá vàng  mt s nc có th khác nhau,
nhng khi xét đn mt s loi chi phí phát sinh nh chi phí vn chuyn, chi phí bo
trì, thì mc giá sau khi quy đi  các nc có th đc xem là tng đng nhau.
2.2.2. Lý thuyt ngang giá sc mua - PPP (Purchasing Power Parity)
Lý thuyt ngang giá sc mua đc hình thành bi Gustav Cassel vào nm
1920. C s ca lý thuyt ngang gia sc mua PPP là: Trong dài hn, các sn phm
và dch v ging nhau  các nc khác nhau s có mc giá là nh nhau. Nguyên
nhân  đây là s thay đi trong t giá hi đoái s điu chnh đ loi b c hi thu
li t chênh lch giá khi mua hàng  mt nc và bán li  nc khác vi mc giá
6 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
cao hn. Hn ch ca lý thuyt này là s dng mt s gi đnh không đúng trong
thc t, đó là b qua chi phí vn chuyn và thu quan.
Mt khái nim quan trng khác trong lý thuyt ngang giá sc mua là sc
mua tng đng, hay còn đc kí hiu là PPP. Sc mua tng đng có th đnh
ngha đn gin là mt h s điu chnh sc mua ca hai khon tin  hai quc gia
khác nhau khi trao đi mt loi hàng hoá hay dch v.

Ví d: Vi 5 USD,  M có th mua đc mt cái bánh pizza, nhng  Vit
Nam, cng vi 5 USD đó, có th mua 2 cái pizza. Vy sc mua tng đng ca 5
USD ti Vit Nam s gp đôi 5 USD ti M. Thông thng, khi tính sc mua tng
đng, ngi ta s s dng mt r hàng hoá vi nhiu loi hàng hoá, sau đó tính
trung bình đ có kt qu v sc mua tng đng chính xác hn.
2.3. CÁC NGHIÊN CU CÓ LIÊN QUAN
2.3.1. Nghiên cu ca Qaisar Farooq Akram, thuc vin nghiên cu
ca ngân hàng quc gia Na Uy vi đ tài: “Oil prices and
Exchange rates: Norwegian evidence”

Nghiên cu đc tác gi thc hin vào tháng 2/2002 vi mu s liu gm
hn 4000 quan sát đc trích xut theo ngày, t ngày 1/1/1986 đn ngày
12/08/1998. Kt hp các phng pháp hi quy OLS c đin và các phng pháp
mi lúc by gi, nh là mô hình ECM, tác gi đã tìm đc nhiu bng chng thú v,
c th nh sau:
Tn ti mi quan h tuyn tính ngc chiu gia giá du và t giá ca Na
Uy. Mt phát hin mi là, khi giá du di 14 USD mt thùng thì mi quan h này
là rt mnh. Tuy nhiên, cùng vi s tng giá ca du, mi quan h ngc chiu gia
t giá và giá du ngày càng có xu hng gim.
Nhn xét:
Bài nghiên cu đã tìm đc tác đng ngc chiu ca giá du đi vi t giá.
Kt lun này là phù hp vi các nghiên cu trc đây. u đim ca bài nghiên cu
này là c mu ln, hn na có nhiu phng pháp hi quy đc s dng nhm so
sánh và đánh giá s khác nhau ca nhng phng pháp này. Mt hn ch ca
nghiên cu này là cách trích xut s liu theo ngày, vì vy nhng bin đng trong s
liu s có ý ngha trong ngn hn hn là dài hn, do đó, kt qu ca nghiên cu
không th đo lng ht nhng thay đi trong dài hn.
7 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
2.3.2. Nghiên cu ca các tác gi Rabah Arezki, Elena Dumitrescu,

Andreas Freytag và Marc Quintyn thuc vin nghiên cu phát
trin ca qu tin t quc t IMF vi đ tài: “Commodity Prices
and Exchange Rate Volatility: Lessons from South Africa’s
Capital Account Liberalization”

Rabah Arezki và các cng s (2012) s dng d liu chui thi gian  Nam
Phi t nm 1979 đn nm 2007, vi d kin là Nam Phi đang thc hin chính sách
t do hoá tài khon vn nhm phân tích tác đng ca giá c hàng hoá th gii, c
th  đây là giá vàng lên t giá hi đoái  Nam Phi.
u tiên nhóm tác gi s dng mô hình VAR vi mt mu dài hn, t nm
1979 đn 2007. Vi kim đnh Johansen, có th thy rng, bin đng ca giá vàng
không có nh hng đn t giá hi đoái thc ca Nam Phi trong dài hn.
Sau đó, nhóm tác gi tách thành 2 mu ph gm 2 khong thi gian t 1979-
1995 và 1995 đn 2007. Cng vi kim đnh Johansen, nhóm tác gi đã tìm ra mi
quan h đng liên kt gia giá vàng th gii và t giá hi đoái thc trong hai giai
đon 1979 - 1995 và 1995 - 2007. Kt lun này đã thúc đy các tác gi s dng mô
hình VEC thay cho mô hình VAR nhm có th phân tích mt cách đc lp trong
ngn hn và dài hn. Kt qu cho thy:
Vi mu s liu t 1979 đn 2007, bin đng ca giá vàng có nh hng
đn t giá hi đoái thc  Nam Phi trong ngn hn, tuy nhiên, tác đng này không
đc tìm thy trong dài hn. i vi hai mu s liu t 1979-1995 và 1995 – 2007,
giá vàng và t giá có mi quan h dài hn đc th hin qua véc t đng liên kt.
Nhn xét:
Bài nghiên cu đã tìm ra mi quan h gia giá vàng th gii và t
giá hi
đoái thc mt cách cht ch vi c trong ngn hn và dài hn. Tuy nhiên, b s liu
này đc thu thp trong quá kh và không còn đúng trong hin ti. Mc khác, vic
thc hin t do hoá tài khon vn  Nam Phi s gây ra nhiu bin đng phc tp lên
t giá. Vì vy, mu s liu trong giai đon này s bao gm nhiu cú sc ngoi sinh,
dn đn nhng hn ch trong kt qu c lng.

8 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.

2.3.3. Nghiên cu ca hai tác gi Shiu-Sheng Chen, Hung-Chyn Chen
thuc vin nghiên cu phát trin ài Loan vi đ tài: “Oil prices
and real Exchange rates”

Hai tác gi này s dng mô hình VAR đ kim đnh mi quan h gia giá
du th gii và t giá hi đoái thc. S liu đc ly theo tháng t tháng 1 nm
1972 đn tháng 10 nm 2005  nhóm nc G7, bao gm Anh, Pháp, M, c, Ý,
Nht và Canada.
Sau đó, hai tác gi tin hành hi quy vi các s liu giá du khác nhau, c th
là giá du Dubai, Brent và US West Texas Intermediate.
Kt lun ca bài nghiên cu này khng đnh mnh m rng, giá du th gii
có nh hng ln ti t giá hi đoái  các quc gia G7. Kt qu này phù hp vi
các nghiên cu trc đây.
Nhn xét:
Bài nghiên cu trên mt ln na khng đnh mi quan h gia t giá hi đoái
thc và giá c hàng hoá th gii,  đây là giá du. Tuy nhiên, s liu ch đn 2005,
tc là trong bi cnh khng hong tài chính toàn cu, bt đu t nm 2007, nhng
kt qu này có th b nh hng. Mc khác, đi tng nghiên cu  đây là các quc
gia trong khi G7, các quc gia này có đc đim chung là đu có nn kinh t phát
trin và n đnh. Vì vy, kt qu nghiên cu này không th áp dng cho các quc
gia đang phát trin hoc trong các th trng mi ni.
2.3.4. Nghiên cu ca Aihan và các cng s thuc vin nghiên cu
khoa hc quc gia Trung Quc vi đ tài: “Australian Dollars
Exchange Rate and Gold Prices: An Interval Method Analysis”

Bài nghiên cu s dng s liu bng đc trích xut theo tun, theo tháng và

theo quý t tháng 6 nm 2002 đn tháng 10 nm 2008. Vi nhiu phng pháp hi
quy đc s dng là OLS, ILS và ECM, nhóm tác gi mun tìm ra s khác nhau
trong kt qu c lng gia các phng pháp này khi tìm hiu nh hng ca giá
vàng th gii lên đng đô la Úc.

Bài nghiên cu này đã tìm ra bng chng rng, giá vàng và đng đô la Úc có
quan h cùng cùng chiu c trong ngn hn và dài hn.

9 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
Nhn xét:
Bài nghiên cu mt ln na tìm ra mi quan h cùng chiu gia giá vàng và
t gái hi đoái. u đim ca bài nghiên cu này là phng pháp s dng và phân
chia s liu theo thang đo. Hn na, tác gi đã áp dng nhng phng pháp hi quy
mi nht. Tuy nhiên, s quan sát khi trích xut s liu theo tháng quá nh, vì vy
kt qu ca mô hình có th không chính xác vi các mu s liu ln hn.
2.3.5. Nghiên cu ca nhóm tác gi Ardian Harri, Lanier Nalley và
Darren Hudson vi đ tài: “The Relationship between Oil,
Exchange Rates, and Commodity prices”

Bài nghiên cu này kim đnh mi quan h dài hn gia t giá hi đoái, giá
nhiên liu và giá c ca mt s mt hàng nông sn trên th gii. S dng mu s
liu chéo theo tháng t tháng 1 nm 2000 đn tháng 11 nm 2008. Nhóm tác gi s
dng mô hình ECM và VECM đ thc hin lng hoá các mi quan h này. Trc
tiên kim đnh ADF và PP đc s dng đ kim tra tính dng ca chui s liu,
sau đó bng kim đnh Johansen, nhóm tác gi đã tìm ra mi liên h đng liên kt
gia các bin và cui cùng là thc hin c lng vi mô hình ECM và VECM.
Bài nghiên cu trên mt ln na kt lun rng t giá hi đoái, giá nhiên liu
và giá c hàng hoá có mi liên h dài hn vi nhau. Kt lun này là phù hp vi mt
s nghiên cu khác, ví d nh Campiche cùng các cng s (2007) và Abbot cùng

các cng s (2008).
Nhn xét:
u đim ca bài nghiên cu này là s dng phng pháp véc t đng liên
kt, đây là mt phng pháp mi và có tính chính xác cao hn các phng pháp hi
tuy tnh nh OLS trong các trng hp mô hình có xy ra hin tng hi quy gi.
Tuy nhiên, vi mu s liu còn hn ch v s quan sát và nht là s liu v các loi
hàng hoá nông nghip cha mang tính đi din. Vì vy, nghiên cu này cn đc
phát trin thêm v mt s liu.
2.3.6. Nghiên cu ca Perry Sadorsky vi tên đ tài: “The empirical
relationship between energy futures prices and Exchange rates”

Trong bài nghiên cu này, Perry Sadorsky tin hành phân tích mi quan h
gia giá c mt s loi nhiên liu và t giá hi đoái. S dng s liu t giá t tháng
1 nm 1987 đn tháng 9 nm 1997 ca M. Tác gi s dng kim đnh nhân qu
Granger và mô hình VECM đ thc hin lng hoá cho bài nghiên cu c trong
10 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
ngn hn và dài hn. Sau đó, đ tìm hiu nh hng ca các cú sc đn t s liu,
tác gi áp dng hàm phn ng theo đ xut ca Cholesky.
Tác gi tìm thy đc mi liên h đng liên kt gia t giá hi đoái và giá c
ca mt s nhiên liu trong c ngn hn và dài hn. Kim đnh Granger cng cho
thy tn ti mi liên h nhân qu gia các bin này. Mc khác, hàm phn ng có t
kt qu c lng mô hình VEC còn cho thy t giá đã truyn mt cú sc cho giá
nhiên liu trong khon thi gian đc kho sát. Kt lun này là phù hp vi nghiên
cu ca Bloomberg và Harris (1995).
Nhn xét:
Bài nghiên cu này đã tìm đc bng chng mnh m v mi quan h gia
t giá và giá nhiên liu trên th gii nhng cha đa ra đc mt c s rõ ràng nào
gii thích cho mi quan h này. Mt khuyt đim na ca nghiên cu này là s
dng b s liu nm 1987-1997, nên trong bi cnh nn kinh t đã có quá nhiu

thay đi, nhng s liu này s không còn giá tr nh trc. Vì vy, nghiên cu này
cn đc phát trin thêm vi b s liu trong hin ti.

11 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
CHNG 3: TÌNH HÌNH T GIÁ, GIÁ VÀNG VÀ GIÁ
DU T NM 1994 N NAY
3.1. TÌNH HÌNH T GIÁ VND/USD T NM 1994 N NAY
Sau thi k t giá hi đoái th ni mt kim soát ca Vit Nam (trc nm
1992) thì trong thi k t nm 1994-2012, Vit Nam đã nhiu ln thay đi chính
sách t giá. Do đó, t giá ca Vit Nam đã phi tri qua nhiu giai đon bin đng
khác nhau.(Biu đ 3.1).

Biu đ 3.1: Tình hình t giá VND/USD t nm 1994-2012
(Ngun: S liu đc tng hp t Website ngân hàng Nhà Nc – n v: VND)
Giai đon đu tiên là t 1994-1997 (Biu đ 3.2), trong giai đon này trc
nhng tn ti ca vic th ni mt kim soát ca t giá VND/USD trong thi k
trc nm 1992 dn đn tình trng Vit Nam nhp siêu liên tc, chính ph quyt
đnh chuyn sang ch đ t giá hi đoái c đnh nhm chng li lm phát và thu hút
vn đu t nc ngoài. Vi nhng bin pháp can thip hp lý và kp thi, nn đu
c ngoi t c bn đã đc gii quyt, tình hình cung cu ngoi t đã đc ci thin.
Nhìn chung, t giá VND/USD trong giai đon này tng đi n đnh (t giá tng t
1USD=10943VND nm 1994 lên 1USD=11705VND nm 1997, mc tng này có
th đc xem là không đáng k trong khong thi gian 4 nm).




0
5000

10000
15000
20000
25000
12 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.

Biu đ 3.2: T giá VND/USD giai đon 1994-1997
(Ngun: S liu đc tng hp t Website ngân hàng Nhà Nc – n v VND)
Nói chung, trong giai đon này tình hình cung cu ngoi t cng nh t giá hi
đoái đc duy trì tng đi n đnh qua các nm.
Giai đon th hai là 1997-2004, đây là giai đon t giá bt đu tng nhanh qua
các nm (t giá tng t 1USD=11705VND nm 1997 lên 1USD=15740VND vào
nm 2004) (Biu đ 3.3) .

Biu đ 3.3: T giá VND/USD giai đon 1997-2004
(Ngun: S liu đc tng hp t Website ngân hàng Nhà Nc – n v VND)
C th, vào ngày 13/10/1997, thng đc Ngân hàng Nhà nc quyt đnh m
rng biên đ giao dch ca t giá hi đoái lên mc 10%. Ngày 16/02/1998, Ngân
hàng nhà nc đã nâng mc t giá chính thc t 1USD=12291VND lên mc
1USD=12631VND (tng 5,6%); và sau đó vào ngày 07/08/1998, Ngân hàng Nhà
nc quyt đnh thu hp biên đ giao dch t giá xung còn 7% đng thi nâng t
10400
10600
10800
11000
11200
11400
11600
11800

1994
1995
1996
1997
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
13 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
giá chính thc lên 1USD=13728VND. Vi s gim giá quá nhanh ca VND so vi
USD, ngày 26/02/1999, Ngân hàng Nhà nc chm dt tng t giá chính thc và
gim biên đ giao đng t giá xung còn 0,1%. Bin pháp trên đã góp phn n đnh
t giá trên th trng Vit Nam trong nm 1999. Nm 2000 t giá giao dch trên th
trng liên ngân hàng tng 1,24% so vi nm 1999, nm 2001 con s này là 4,83%
so vi nm 2000. Ngày 01/07/2002, Ngân hàng Nhà nc công b ni lng biên đ

giao dch t giá lên 0,25% so vi t giá giao dch bình quân trên th trng liên
ngân hàng, góp phn điu chnh tình trng bt hp lý v huy đng và s dng VND
và ngoi t ca các ngân hàng thng mi. Cng t đây, t giá gia tng qua các nm
cng dn chng li và có xu hng gim xung nên t giá có phn n đnh hn
nhng nm trc đó (nm 2002 tng 3,16% so vi nm 2001, con s này là 1,58%
vào nm 2003 và 1,49% vào nm 2004).
Giai đon 2004-2007, trong giai đon này t giá VND/USD tng đi n đnh
(Biu đ 3.4). ng thi tc đ tng ca t giá qua các nm là rt thp và có xu
hng gim (nm 2005 t giá tng 0.72% so vi nm 2004, nm 2006 tng 0.85%
và là 0.58% vào nm 2007). iu đó cho thy t giá đang dn tr nên n đnh hn
trong giai đon này.

Biu đ 3.4: T giá VND/USD giai đon 2004-2007
(Ngun: S liu đc tng hp t Website ngân hàng Nhà Nc – n v VND)
Giai đon th 4 là t 2007-2012, trong giai đon này cùng vi vic chính thc
gia nhp WTO vi nhiu c hi và thách thc mi đi vi nn kinh t Vit Nam thì
t giá VND/USD cng có nhiu bin đng ln theo xu hng tng lên rt nhanh qua
các nm, đc bit là tc đ tng ca các nm 2009, 2010 và 2011 (nm 2009 t giá
VND/USD tng 8,21% so vi nm 2008 , nm 2010 tng 7,51% so vi nm 2009
và con s này ca nm 2011 so vi 2010 là 7,94%). iu đó chng t t giá trong
15550
15600
15650
15700
15750
15800
15850
15900
15950
16000

16050
16100
16150
2004
2005
2006
2007
14 SVTH: Phm Nguyn Công Trung
 tài: nh hng ca giá vàng và giá du đn t giá hi đoái Vit Nam.
giai đon này có nhiu bin đng và cha có du hiu nào cho thy t giá s n đnh
tr li (Biu đ 3.5).

Biu đ 3.5: T giá VND/USD giai đon 2007-2012
(Ngun: S liu đc tng hp t Website ngân hàng Nhà Nc – n v VND)
C th, ngày 02/01/2007 Ngân hàng Nhà nc đã ni lng biên đ t giá
ngoi t t +/-0,25% lên +/-0,5% so vi t giá liên ngân hàng. Vic điu chnh này
góp phn m đng cho s gim giá ca VND so vi USD. Cui nm 2007, Ngân
hàng Nhà nc quyt đnh tng biên đ t giá VND/USD t +/-0,5% lên +/-0,75%.
Nm 2008, đ gim bt áp lc cho các ngân hàng trong bi cnh ngoi t tha và có
điu kin n đnh t giá, ngày 07/03/2008 Ngân hàng Nhà nc đã m thêm bin
đng t giá lên +/-1% so vi t giá chính thc liên ngân hàng. n ngày
26/06/2008, Ngân hàng Nhà nc li tip tc ni lng biên đ lên +/-2% và lên +/-
3% vào ngày 06/11/2008 vi mc đích điu hình chính sách t giá linh hot hn
giúp cho các t chc kinh t và t chc tín dng thích nghi tt hn vi các bin
đng ca th trng lúc by gi.
Sau nhiu ln điu chnh biên đ t giá ca Ngân hàng Nhà nc, t giá
VND/USD đã tng rt nhanh trong nhng nm sau đó (2009-2011), đy mc t giá
t 1USD=16448VND vào nm 2008 lên 1USD=20657VND vào nm 2011 (tng
1.256 ln).
Gn đây, t giá có phn dn tr nên n đnh hn khi tc đ tng đã không còn

cao nh nhng nm trc (nm 2012 t giá tng 1,05% so vi nm 2011 và t giá
vào tháng 02/2013 (1USD=20858VND) đã gim 0,12% so vi cùng k nm 2012).
ó là mt du hiu tt cho thy t giá có th s n đnh hn trong thi gian sp ti.
0
5000
10000
15000
20000
25000
2007
2008
2009
2010
2011
2012
15 SVTH: Phm Nguyn Công Trung