Đánh giá mức độ hài lòng của cán bộ, công nhân viên Xí nghiệp Nữ trang tại Công ty Cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ)

i
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
CHUYÊN NGÀNH KINH T LAOăNG VÀ QUN LÝ NNL




LUNăVNăTT NGHIP
ÁNHăGIÁăMCă HÀI LÒNG CA
CÁN B - CÔNG NHÂN VIÊN XÍ NGHIP
N TRANG TI CÔNG TY C PHN
VÀNG BCăÁăQUụăPHÚăNHUN (PNJ)

SVTH: Nguyn Hiu Trng
MSSV: 108202941
GVHD: Nguyn Trn Minh Thành


TP. HCM, thángă05ănmă2012
ii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng

LI CMăN

Em xin gi li cmănăchânăthànhăđn các thyăcôătrngăi hc Kinh t
TP. H Chí Minh, các thy cô khoa Kinh t phát trină đưă tn tình ging dy và
truynăđt nhng kin thc quý báu trong thi gian hc tiătrng.ăc bit, em vô
cùng bitănăthy Nguyn TrnăMinhăThànhăđưătrc tipăhng dn, h tr và giúp
đ em trong quá trình thc hinăchuyênăđ. Nhng ý kinăđóngăgóp quý báu ca
thyăvàăcôăđưăgiúpăemăhoànăthànhăchuyênăđ.
Em xin cmănăBanăgiámăđc Xí nghip n trang PNJ, phòng nhân s công
ty, các anh, ch đangăcôngătácăti Xí nghip n trang,ăđc bit là các anh, ch phòng
Hành chính nhân s đưătoăđiu kin thun liăchoăemăđc hc hi kinh nghim và
tip xúc vi công vic thc t trong sut thi gian thc tp.
Emăcngăxinăcmănăcácăanh,ăch cu sinh viên chuyên ngành Kinh t lao
đng và Qun lý ngun nhân lcăđưăchoăemănhng ý kinăđóngăgópăchânăthànhăvàă
thit thcăđ em hoàn thành ttăchuyênăđ tt nghip.
Cui cùng em xin gi li cmănăđnăgiaăđình,ăbnăbèăvàăngiăthânăđưălàă
ch da vng chc v mt tinh thn ln vt cht , toăđiu kin cho em hoàn thành
chngătrìnhăhc.
TP. H ChíăMinh,ăthángă04ănmă2012
Sinh viên: Nguyn Hiu Trng
Chuyên ngành: Kinh t laoăđng và Qun lý ngun nhân lc




iii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng

CNG HOÀ XÃ HI CH NGHAăVIT NAM
c lp ậ T do ậ Hnh phúc

NHN XÉT THC TP

H và tên sinh viên:
MSSV:
Khoá:

1. Thi gian thc tp:



2. B phn thc tp:


3. Tinh thn trách nhim vi công vic và ý thc chp hành k lut





4. Kt qu thc tpătheoăđ tài


5. Nhn xét chung

năv thc tp



iv
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




NHN XÉT CAăGIÁOăVIểNăHNG DN


v
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




MC LC
Trang
Li m đu 1
Chngă1:ăCăs lí lun v s hài lòng ca nhân viên trong công vic 4
1.1 Các khái nim 4
1.1.1 Nhu cu 4
1.1.2 Hài lòng 4
1.1.3ăngăc 5
1.1.4ăng lc 5
1.2 Các lý thuyt v đng viên khuyn khích nhân viên 6
1.2.1 Thuyt phân cp các nhu cu ca Araham Maslow (1943) 6
1.2.2 Thuyt nhu cu tn ti, quan h, phát trin (Existence, Relatedness,
Growth ậ ERG) ca Clayton Alderfer (1969) 8
1.2.3 Thuyt hai nhân t ca Frederick Herzberg (1959) 9

1.2.4 Thuyt v tho mãn công vic ca Victor Vroom (1964) 11
1.2.5 Thuyt công bng ca J.Stacy Adams (1963) 12
1.2.6 Thuytăthúcăđy bng s tngăcng ca Skinner 13
1.3 Mô hình v s hài lòng 14
1.3.1 Ni dung nghiên cu 14
1.3.2 Gi thit nghiên cu 17
Tóm ttăchngă1 19
Chngă2:ăThc trng v mcăđ hài lòng ca cán b công nhân viên Xí
nghip n trang ti công ty C phn Vàng bcăđáăquỦăPhúăNhun (PNJ) 21
vi
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




2.1 Gii thiu tng quan v công ty C phn Vàng bcăđáăquýăPhúăNhun
(PNJ) và Xí nghip n trang (XNNT) PNJ 21
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca công ty PNJ 22
2.1.2ăLnhăvc kinh doanh 22
2.1.3ăCăcu t chc công ty PNJ 22
2.1.4 Xí nghip n trang PNJ 23
2.1.4.1 Chcănngănhim v 23
2.1.4.2ăSăđ t chc 23
2.1.4.3 Kt qu hotăđng sn xutătrongănmă2010,ă2011 24
2.1.4.4 K hochăkinhădoanhănmă2012 24
2.1.5ănhăhng phát trin trongătngălaiăca PNJ 25
2.2 Kt qu kho sát thc t v mcăđ hài lòng ca CBCNV Xí nghip n
trang ti công ty PNJ 25
2.2.1 Thit k nghiên cu 25
2.2.1.1 Nghiên cuăđnh tính 25

2.2.1.2 Nghiên cuăđnhălng 26
2.2.2 Quy trình nghiên cu 27
2.2.3 Thit k thangăđo 27
2.2.3.1ăThangăđoăbin ph thuc 28
2.2.3.2ăThangăđoăbinăđc lp 28
2.2.4ăPhngăphápăvàăcôngăc thu thp thông tin 29
2.2.4.1ăPhngăphápăthuăthp thông tin 29
2.2.4.2 Công c thu thp thông tin 29
vii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




2.2.5 Kt qu phân tích d liu 30
2.2.5.1 Thng kê mô t 30
2.2.5.2 Phân tích nhân t khám phá 39
2.2.5.3ăánhăgiáăđ tin cy caăthangăđoăsauăkhiăchy EFA 42
2.2.5.4 Hiu chnh mô hình 44
2.2.5.5 Hi quy 46
2.2.5.6 Kimăđnhăđ phù hp ca mô hình 50
Tóm ttăchngă2 51
Chngă3:ăMt s gii pháp kin ngh lƠmătngămcăđ hài lòng ca cán
b công nhân viên Xí nghip n trang ti công ty C phn Vàng bcăđáăquỦă
Phú Nhun (PNJ) 52
3.1 Vnăđ v lng,ăthng và phúc li 52
3.2 Vnăđ v đàoăto 53
3.3 Vnăđ v quan h viăđng nghip 55
3.4 Vnăđ v công vic cá nhân 56
Tóm ttăchngă3 58

Kt lun 59
Tài liu tham kho 61
Ph lc




viii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng





DANH MC CÁC KÍ HIU, CH VIT TT

PNJ
Công ty C phn Vàng bcăđáăquýăPhúăNhun
CBCNV
Cán b - Công nhân viên
E.R.G
Existence, Relatedness, Growth
DNV
Det Norske Veritas
EFA
Exploratory Factor Analysis
KMO
Kaiser ậ Meyer ậ Olkin

ix
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng





DANH SÁCH CÁC BNG S DNG
Trang
Bng 1.1: Các yu t duyătrìăvàăđng viên 10
Bng 1.2: Kt qu thc hinăduyătrìăvàăđng viên 11
Bng 2.1: Kt qu hotăđng sn xut ca Xí nghip n trangănmă2010ăvàă2011 22
Bng 2.2: Các bin ph thuc 26
Bng 2.3: Các binăđc lpăvàămưăhóaăthangăđo 26
Bngă2.4:ăCăcu theo gii 28
Bngă2.5:ăCăcu theo tui 28
Bngă2.6:ăCăcuătheoătrìnhăđ 29
Bngă2.7:ăCăcu theo v trí công vic 30

Bngă2.8:ăCăcu theo thu nhp 31
Bngă2.9:ăCăcu theo thâm niên 31
Bng 2.10: Kt qu phân tích nhân t ln 1 38
Bng 2.11: Kt qu phân tích nhân t ln cui cùng 39
Bngă2.12:ăánhăgiáăđ tin cy caăthangăđoăbin ph thuc 41
Bng 2.13: ánhăgiáăđ tin cy caăthangăđoăbinăđc lp các nhân t 42
Bng 2.14: Ma trn h s tngăquan 44
Bng 2.15: H s xácăđnh caăphngătrìnhăhi quy 1 45
Bng 2.16: Thng kê ca tng bin trong mô hình hi quy 1 46
Bng 2.17: H s xácăđnh caăphngătrình hi quy 2 46
Bng 2.18: Thng kê ca tng bin trong mô hình hi qui 2 47
x
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




DANH SÁCH CÁC Să, BIUă
Săđ Trang
Săđ 1.1: Th bc nhu cu ca Maslow 6
Săđ 1.2:ăăSăđ ng dng lý thuyt Maslow 7
Săđ 1.3: Mô hình E.R.G 8
Săđ 2.1:ăCăcu t chc công ty PNJ 22
Săđ 2.2:ăCăcu t chc Xí nghip n trang 23
Săđ 2.3: Quy trình nghiên cu 27
Săđ 2.4: Mô hình nghiên cuăđiu chnh 45
Biuăđ
Biuăđ 2.1: Doanh thu ca Xí nghip n trangănmă2010ăvàă2011 24
Biuăđ 2.2: Mô t d liu theo gii 30
Biuăđ 2.3: Mô t d liu theo tui 31

Biuăđă2.4:ăMôătădăliuătheoătrìnhăđ 31
Biuăđ 2.5: Mô t d liu theo v trí công vic 32
Biuăđ 2.6: Mô t d liu theo thu nhp 33
Biuăđă2.7:ăMôătădăliuătheoăthâmăniên 34
Biuăđă2.8: Thngăkêămôătăbinăphăthuc 35
Biuăđă2.9:ăThngăkêămôătăbinăcôngăvicăcáănhân 35
Biuăđă2.10:ăThngăkêămôătăbinăđàoătoăvàăthngătin 36
Biuăđă2.11:ăThngăkêămôătăbinălng,ăthngăvàăphúcăli 36
Biuăđă2.12:ăThngăkêămôătăbinăcáchălàmăvicăcaăqunălý 37
Biuăđă2.13:ăThngăkêămôătăbinăquanăhăviăđngănghip 37
Biuăđă2.14:ăThngăkêămôătăbinăđiuăkin,ămôiătrngălàmăvic 38


xi
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng





LI M U
1. Lý do chnăđ tài
Ngun nhân lc là ch th ca mi ngun lc,ătácăđng, chi phi và ci bin
các ngun lcăđu vào ca doanh nghip, nhng ngun lc này s ch  dng tim
n nu không có s tácăđng ca ngun nhân lc.ăNhăvy có th nói: Mt doanh
nghip mnh là mt doanh nghip có ngun nhân lc mnh (xét trên hai khía cnh
th lc và trí lc). Tuy nhiên vnăđ quan trng hinănayălàăcóăđc ngun nhân lc
mnhăđưăkhó,ăvic qun lý, duy trì và phát trinănóăcònăkhóăhnăgp bi.
Doăđó,ătrongăgiaiăđon hin nay,ăBanălưnhăđo ca công ty cn phi hiu rõ
nhân viên cn gì t côngătyăđ điu chnh chính sách mt cách hiu qu hnăđ tn

ti và phát trin, so viăcácăđi th cnh tranh trên th trng nhm mc tiêu:
- Duy trì tinh thn, hiu qu làm vic ca nhân viên;
- Tngămcăđ hài lòng ca nhân viên ậ Tngămcăđ hài lòng ca khách hàng;
- Gi chân nhân viên gii;
- Gii quyt các vnăđ mâu thun trong ni b;
- Cóăthôngătinăcăs cho vicătáiăcăcu doanh nghip;
- Hoàn thin chính sách nhân s vi chi phí thp nht có th vàăđt hiu qu cao.
Trong thi gian gnăđây, ti Xí nghip n trang ca công ty C phn Vàng bc
đáăquýăPhúăNhun (PNJ), tình trngăngiălaoăđng xin ngh vic din bin ht sc
phc tp.ăiuăđóălàmăchoăbanălưnhăđo Xí nghip ht sc lo lng.ăTuyăchaăcóăcă
s chính thcănhngăbanălưnhăđo Xí nghip cngăphn nào nhn thcăđc rng có
s không tha mãn trong công vicăđi viănhómăngiăđưăthôiăvic.ăDoăđó,ăvnăđ
ht sc cp bách hin nay ca công ty là phi tìm hiu mcăđ tha mãn trong công
vic caăngiălaoăđngăđangălàmăvic ti Xí nghip đ bităđcăngiălaoăđng có
xii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




đc tha mãn không, nhng yu t làmăchoăngiălaoăđng thaămưnăcngănhăcácă
yu t làm cho h bt mãn.
óălàălýădoăca vic la chnăđ tài:
“ánhăgiáămcăđ hài lòng ca cán b công nhân viên Xí nghip n trang ti
công ty C phn Vàng bcăđáăquỦăPhúăNhună(PNJ)”
2. Mc tiêu nghiên cu
Tìm hiuăcăs lý thuyt, các nghiên cu liên quan và tình hình chung ca
công ty, tin hành kho sát cho cán b công nhân viên ti xí nghip n trang.
Da trên vic phân tích các d liu thu thpăđcăđ xácăđnh các nhân t tác
đngăđn mcăđ hài lòng ca cán b côngănhânăviênăđi viăcôngăty.ăngăth


iă
xácăđnh nhân t nhăhng mnh nhtăđn mcăđ hài lòng ca cán b công nhân
viên Xí nghip n trang ti công ty C phn Vàng bcăđáăquýăPhúăNhun (PNJ).
3. Phm vi nghiên cu
 tài tp trung nghiên cu mcăđ hài lòng ca cán b công nhân viên Xí
nghip n trang đi vi Công ty C phn Vàng bcăđáăquýăPhúăNhun c th là
nhng cán b công nhân viên  các b phn: Phòng K toán Xí nghip, Phòng K
hochăđiuăđ,ăPhòngă Kăthut ch tác n trang, Phòng K thutăcăđin, Phòng
Hành chính nhân s, phânăxng 1, 3, 4, 5, 6, 7 và 8. S lng kho sát d kin là
100 ngi.
4. Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cuăđc thc hin trên thc tin ti công ty C phn Vàng bcăđáăquý
Phú Nhun (PNJ) trênăcăs tìm hiu lý thuyt và tham kho ý kin caăgiáoăviênăhng
dn.
Nghiên cu lý thuyt: Tìm hiu nhng lý thuyt v mcăđ hài lòng trong công
vic, các nghiên cu có liên quan, phn mm SPSS.
xiii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




Thc hin kho sát thc t cán b công nhân viên ti xí nghip n trang PNJ
quaăhaiăphngăphápăthuăthp d liu:ăPhngăphápăđnhătínhăvàăphngăphápăđnh
lng.ăPhngăphápăđnh tính thông quaăđiuătraăsăb bng nhngăquanăsátătháiăđ
ca cán b công nhân viên tiăniălàmăvic và phng vn trc tip. Phngăphápă
đnhălng viăkăthutăđiu tra thu thp d liu bng phiu kho sát.
5. ụănghaănghiên cu
Thông qua khoăsátăđánhăgiáămcăđ hài lòng trong công vic ca cán b công

nhân viên, nhng kt qu c th mà nghiên cu s mang liăcóăýănghaăthc tinăđi
viăcôngăty:ăoălng mcăđ hài lòng trong công vic caăngiălaoăđng ti Xí
nghip n trang ca công ty thông qua tìm hiu các yu t nhăhngăđn mcăđ
hài lòng. Kt qu nghiên cu s giúpăchoăbanălưnhăđoăcôngătyăđánhăgiáăđc mc
đ hài lòng ca nhân viên trong Xí nghip, nhng yu t tácăđngăđn s hài lòng
trong công vic t đóăcóănhng chính sách nhân s hp lý nhm nâng cao mcăđ
hài lòng ca nhân viên.
6. Cuătrúcăđ tài
Chngă1: Căs lí lun v s hài lòng ca nhân viên trong công vic.
Chngă 2:ă Thc trng v mcă đ hài lòng ca cán b công nhân viên Xí
nghip n trang ti Công ty C phn Vàng bcăđáăquýăPhúăNhun (PNJ).
Chngă3:ăMt s gii pháp kin ngh tngămcăđ hài lòng ca cán b công
nhân viên Xí nghip n trang ti Công ty C phn Vàng bcăđáăquýă PhúăNhun
(PNJ).




xiv
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng







Chngă1
CăS LÝ LUN V S HÀI LÒNG CA NHÂN VIÊN
TRONG CÔNG VIC

1.1 Các khái nim
1.1 .1 Nhu cu
Trong quá trình sng và hotăđng,ăconăngi luôn có nhngăđòiăhi cn thit
đ tn ti và phát trin. Nhngăđòiăhi tt yuăđóăngi ta gi là nhu cu, ch có nhu
cu miăthúcăđyăđc tính tích cc ca cá nhân trong quá trình hotăđngăđ duy
trì s tn ti ca nó và các th h sau nó.
Nhu cu  miăngi khác nhau v cngăđ, mcăđ,ăđng thi các loi nhu
cuăcngăchimăuăth khác nhau  miăngi.
1.1.2 Hài lòng
ng  nhiuăgócăđ khác nhau có nhiuăđnhănghaăv mcăđ hài lòng trong
công vic khác nhau:
Theo V.Vroom: Hài lòng trong công vic là trngătháiămàăngiălaoăđng có
đnhăhng hiu qu rõăràngăđi vi công vic trong t chc.
Theo Smith, Kendal và Hulin (1969) mcăđ hài lòng vi các thành phn hay
khía cnh ca công vicălàăătháiăđ nhăhng và ghi nhn ca nhân viên v các
khía cnh khác nhau trong công vic (bn cht công vic,ăcăhiăđàoăto,ăthngă
tinầ).
xv
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




Theo mô hình k vng ca Porter - Lawer thì s hàiălòngălàătháiăđ hình thành
t s chênh lch gia nhng phnăthng mà mt nhân viên nhnăđc và nhng
phnăthngămàănhânăviênătinătngălàăđángănhnăđcầ
Vy: Hài lòng là cm giác ca nhân viên t kt qu nhnăđc s cung cp ca
t chc so viămongăđi ca nhân viên hay mong mun v chtălng công vic,
môiătrng làm vicầt đóădoanhănghip s đápăngăhayăvtăquaămongăđi ca
nhân viên, kt qu h s trung thành vi doanh nghip, qung bá truyn thông cho

thngăhiu, cng hin ht mình cho doanh nghip.
1.1.3 ngăc
Theo tâm lý hcăMacxit,ăđngăcălà s phn ánh tâm lý v điătng có kh
nngătho mãn nhu cu ca ch th. Nhu cu bao gi cngănhm vào mtăđiătng
nhtăđnh. Nó hiăthúcăconăngiăhànhăđng nhmăđápăng tho mãn và ch khi gp
đcăđiătng có kh nngătho mãn thì nó mi tr thànhăđngăcăthúcăđy,ăđnh
hng hotăđng ca ch th,ăthôiăthúcăconăngi hotăđng nhm tho mãn nhu
cu.ăngăcăca hotăđng có th thyăđóăchínhălàăđiătng ca hotăđngăđó.ă
Nhăvyăđngăcăđcăđnhănghaălàănhuăcu cao nhtăthúcăđy hành vi con
ngi ti mt thiăđim nhtăđnh.
1.1.4ăng lc
TheoăMitchellă(1982):ăng lcălàăquáătrìnhătâmălýăkhiădy,ăđnhăhng và
duyătrìăhànhăviăhng ti mc tiêu.
TheoăRobbinsă(1993):ăng lc làm vic là s sn lòng th hin mcăđ cao
ca n lcăđ hng ti mc tiêu ca t chc,ătrongăđiu kin ca mt s nhu cu cá
nhânăđc tha mãn theo kh nngăn lc ca h.
TheoăPinderă(1998):ăng lc làm vicăđcăđnhănghaălàămt tp hp các
lc xut phát t bên trong và bên ngoài ca mt cá nhân, nó to nên, dn dt và duy
trìăhànhăviăliênăquanăđn công vic caăconăngi.
xvi
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




Vyăđng lc là nhu cu mnh nhtăchaăđc thaămưnăthúcăđy hành vi con
ngi ti mt thiăđim nhtăđnh,ăthúcăđy làm cho phát trin. Qua phân tích thc
tin và bng nhng kin thc lý lunăcóă đcă thìăđng lc tn tiădi hai hình
thc:ăđng lc vt chtăvàăđng lc tinh thn.
ng lc vt cht chính là mc tiêu hay mcăđíchăkinhăt, li ích kinh t sinh

raăđngăcăca hành vi và toănênăđng lcăđ phát trin.
ng lc tinh thn có giá tr quan trng.ăng lc tinh thn th hin  danh d
ca nhân viên.
1.2 Các lý thuyt v đng viên khuyn khích nhân viên
1.2.1 Thuyt phân cp các nhu cu ca Abraham Maslow (1943)
Theo thuyt phân cp nhu cu ca Abraham.Maslow, nhà tâm lý hcăngi
Hoa K, nhu cu t nhiên caăconăngiăđc chia thành các thang bc khác nhau
t thpăđn cao, phn ánh mcăđ căbn caănóăđi vi s tn ti và phát trin ca
conăngi.
Khi nhng nhu cu  cpăđ thpăđc tha mãn thì nhu cu  cpăđ caoăhnă
s làm tác lcăthúcăđy. Sau khi mt nhu cuăđcăđápăng thì nhu cu khác s xut
hin. Kt qu conăngi luôn có nhng nhu cuăchaăđcăđápăng và nhng nhu
cuănàyăthúcăđyăconăngi thc hin nhng công vicănàoăđóăđ tha mãn chúng.
Săđ 1.1: Th bc nhu cu ca Maslow
xvii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng





Ngun: Bài ging hành vi t chc
 ng dng lý thuyt
Trong thc t, lý thuytăcóă ýănghaăquanătrng trong công tác qun lý, nhà
qun tr munăđng viên nhân viên mình làm vic cn phi bităngiălaoăđng ca
bnăđangă cpăđ nào ca nhu cu. T đóăđaăraănhng gii pháp nhm tha mãn
nhu cu caăngiălaoăđng, toăđng lc làm vicăhng ti mc tiêu chung ca t
chc.
Ýănghaăca lý thuyt Maslow vào thc t:
Săđ 1.2:ăăSăđ ng dng lý thuyt Maslow

Hi nhp và cnh
tranh gay gt.
Khuynhăăhng chnăăniălàmăăvic
tha mãn bn thân cao nht.
òiăhi tha mãn nhu cu v
tinh thn.
Khi kinh t khá gi.
xviii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng






Tuy nhiên trên thc t lý thuytăcònăcóănhcăđim:
Trên thc t nhu cu caăconăngi không theo th bcănhăMaslowăđưăđ ra
mà còn ph thuc nhiu vào cá nhân và hoàn cnh. Các nghiên cuăđưăch ra rng
nhu cu caăconăngi tùy thuc nhiu vào giai đon ngh nghip, quy mô ca t
chc và v tríăđa lí. Ví d: Nhu cuăanătoànăđc xpăcaoăhnănhuăcu t th hin 
nhng qucăgiaănhăNht, Hy Lpầ
Khôngătìmăđc nhng bng chng chngăminh:ă“Khiănhuăcuănàyăđcăđápă
ng thì s ny sinh nhu cu mi cao hn”.
Khc phc nhngănhcăđim ca lý thuyt Maslow bài vit b sung thêm
thuyt ERG ca Clayton Alderfer.
1.2.2 Thuyt nhu cu tn ti, quan h, phát trin (Existence, Relatedness,
Growth ậ ERG) ca Clayton Alderfer (1969)
MôăhìnhănàyăđcăgiáoăsăClayton Alderfer xây dngătrênăcăs Tháp nhu cu
ca Maslow và là mt s b tr tt cho cho mô hình tháp này.
Mô hình ca Alderfer cho rngăconăngi có 3 loi nhu cuăcăbn:

Săđ 1.3: Mô hình ERG
xix
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng





Nhu cu tn tiă(Existenceăneeds):ăc mun khe mnh v thân xác và tinh
thn,ăđcăđápăngăđyăđ các nhu cuăcnăbnăđ sinh tnănhănhuăcuăsinhălý,ănă
mc, ,ăđiăli, hcăhànhầvàănhuăcu an toàn.
Nhu cu giao tipă(Relatednessăneeds):ăc mun tha mãn trong quan h vi
miăngi. Miăngiăđu có ham mun thit lp và duy trì các mi quan h cá
nhânăkhácănhau.ăc tính mtăngiăthng b ra phân na thiăgianăđ giao tip
các mi quan h mà h hng ti.
Nhu cu phát trin (Growth needs): c munătngă trng và phát trin cá
nhân trong c cuc sng và công vic,ăchuyênămônăvàăcaoăhnăna là s nghip
riêng s đápăngăđángăk s tha mãn ca nhu cu phát trin.
 ng dng mô hình ERG
Thuyt ERG caăClaytonăAlderferăcóăbc tinăđángăghiănhn so vi lý thuyt
Maslow. Lý thuyt ERG ch ra rng có nhiuăhnămt nhu cu có th nhăhng và
tácăđng trong cùng mt thiăgian.ăHnăna lý thuytănàyăcònăđ cpăđn vic khao
khát thay th tha mãn nhu cu  mcă di s tngă caoănu nhng nhu cu cao
khôngăđcăđápăng. ClaytonăAlderferăxácăđnh hinătng này trong mt thut ng
chuyên môn rt ni tingălàă“mcăđ ln át ca tht vng và e s”ă(frustrationă&ăshyă
aggression dimension). S liên quan caănóăđn công vic là: thm chí khi các nhu

QUAN H

TN TI

PHÁT TRIN
xx
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




cu  cp đ caoăkhôngăđc tho mãn thì công vic vnăđm bo cho nhng nhu
cu sinh lý  cp thp và cá nhân s tp trung vào các nhu cu này.
Thuyt ERG giiăthíchăđc ti sao các nhân viên hay tìm kim mcălngă
caoăhnăvàăđiu kin làm vic ttăhnăngayăc khi nhngăđiu kin này là ttăvàăđt
các tiêu chun ca th trngălaoăđng.ăKhiăcácănhânăviênăchaăcm thy tha mãn
vi nhu cu giao tip và nhu cuătngătrng hin ti, h s tìmăcáchăđc tha
mãn.
i vi các nhà qun tr vic ng dng lý thuyt ERG nhm bităđc nhng
nhu cu cn thităđi vi nhân viên t đóăđaăchínhăsáchăcn thit nhmătngămc
đ hài lòng ca nhân viên.
Trên thc t lý thuytăERGăđc các nhà qun lý vn dngădi hình thc tr
lngătheoăk nngănhânăviên.ăCóănghaălàătin lngăs tngătheoăk nngănhână
viênă cóă đc hay s công vic mà h hoàn thành. Hình thc này khuyn khích
ngiălaoăđng hc tp, trao di thêm k nngăvàăphátătrin.
1.2.3 Thuyt hai nhân t ca Frederick Herzberg (1959)
Nhà tâm lí hc Frederick rng quan h ca mt cá nhân vi công vic là mt
yu t căbnăvàătháiăđ ca mtăconăngiăđi vi công vic có th quytăđnh s
thành bi. Theo thuyt hai nhân t hành vi caăconăngi b thúcăđy bi hai nhóm
yu t v căbnălàăđc lp viănhauăvàătácăđng ti hành vi theo nhng cách khác
nhau,ăđóălàănhómăyu t duy trì và nhóm yu t đng viên.
Bng 1.1: Các yu t duyătrìăvƠăđng viên
Các nhân t duy trì

Các nhân t đng viên
 Phngăphápăgiámăsát.
 H thng phân phi thu nhp.
 Quan h viăđng nghip
 iu kin làm vic
 S thách thc ca công vic
 Căhiăthngătin
 Ýănghaăca các thành tu
 S nhn dng khi công vicăđc
xxi
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




 Chính sách ca công ty
 Cuc sng cá nhân
 a v
 Quan h qua li gia các cá nhân
thc hin
 Ýănghaăca các trách nhim
Nhăvy, nhóm yu t duyătrìăliênăquanăđnămôiătrngămàătrongăđóăcôngăvic
đc thc hin, nhóm yu t đngăviênăliênăquanăđn thuc tính công vic.
 ng dng lý thuyt
Thông qua lý thuyt hai nhân t ca F.Herzberg bài vit nhm tìm ra nhng
nhân t làm nhân viên trong công ty tha mãn, không tha mãn, btămưnầnhm
đápăng nhu cu và toăđng lc làm vicăchoănhânăviên.ăi vi nhà qun tr khi
tìm hiu tâm lí nhân viên cn phi tìm hiu rõ và tránh nhng tâm trng bt mãn và
tiêu cc xut hin tiăniălàmăvic.
Trong lý thuyt caăHerzbergăđi nghch vi tha mãn không phi là s bt

mãn mà là không thaămưn.ăi vi các yu t đng viên nu gii quyt tt s to ra
s tha mãn và t đóăkhuynăkhíchăđng viên nhân viên làm vic tích ccăvàăchmă
ch hn,ănhngănu không gii quyt tt thì s to ra tình trng không tha mãn ch
chaăchcăđưăbtămưn.ăTrongăkhiăđó,ăcácăyu t duy trì nu gii quyt tt s to ra
tình trng không bt mãn ch chaăchc có tình trng thaă mưn,ă nhngănu gii
quyt không tt thì s to ra bt mãn.
Bng 1.2: Kt qu thc hinăduyătrìăvƠăđng viên
Nhóm yu t duy trì
Nhóm yu t đng viên
Gii quyt tt
Gii quyt không tt
Gii quyt tt
Gii quyt không tt
Không bt mãn
Bt mãn
Tha mãn
Không tha mãn
Chaătha mãn
Hành vi tiêu cc
Tích cc
Không bt mãn
xxii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




Nhă vyătheoăHerzbergă nguyênă nhână đemă đn s hài lòng nm  ni dung
công vic, còn nguyên nhân gây bt mãn nm  môiătrng làm vic.ăi vi nhà
qun tr mun toăđng lc cho nhân viên nên chú trngăđn thành tích, s thách

thc ca công vic, trách nhimăvàăthngătin.
1.2.4 Thuyt v tho mãn công vic ca Victor Vroom (1964)
TheoăVictorăVroomăconăngi s đcăthúcăđy trong vic thc hin nhng
công vicăđ đt ti mc tiêu nu h tin vào giá tr ca mcătiêuăđóăvàăh có th
thyăđc rng nhng công vic h làm s giúp cho h đt mc tiêu. Hay nói cách
khác,ăđngăcăthúcăđy là kt qu mongăđi ca mt cá nhân. S đng viên ca con
ngi ph thuc vào hai nhân t: Mcăđ ham mun và hy vng,ăđc th hin qua
công thc sau:


Trong đó:
 Sc mnh caăđngăcălàăcngăđ thúcăđyăconăngiăhànhăđng.
 Mcăđ ham munălàăcngăđ mong mun ca mtăngi dành cho kt
qu đtăđc.
 Hy vng là xác sut hoàn thành công vic mong mun.


 ng dng lý thuyt V.Vroom
Trong thc t nhà qun tr mun toăđngăcăthúcăđyăconăngiăhànhăđng
cn tìm hiuăđc mcăđ ham mun làm vic và nhng hy vng vào kt qu đt
đc. Nhà qun tr cn phi:
- To ra các phnăthngămàăngiălaoăđng mong mun.
- To ra s cn thit thc hinăđ đtăđc mc tiêu.
Sc mnh caăđngăcă=ăMcăđ ham mun * Hy vng
xxiii
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng

- Boăđm mcăđ thc hin mong mun là có th đtăđc.
- Gn cht kt qu mongăđi vi vic thc hin cn thit.
- ánhăgiáătìnhăth vi nhngămongăđi khác nhau.
- Boăđm phnăthngălàăđ sc hp dn và cn thit.
- Boăđm h thng phân phi công bng (Công bng gia các cá nhân,
công bng xã hi ).
 Mcăđ đng viên nhân viên ph thuc vào nhn thc ca nhân viên:
Nhn thc v kh nngăthc hin nhim v.
 Nhn thc v giá tr phnăthng.
 Nhn thc v kh nngănhnăđc phnăthng.
1.2.5 Thuyt công bng ca J.Stacy Adams (1963)
Thuyt công bng là thuyt v s đng viên nhân viên do John Stacey Adams,
mt nhà tâm lý hc hành vi và qun tr đaă raă vàoă nmă 1963.ă Cngă nhănhiu
thuytăđng viên ni ting khác thuyt Công bngăđaă raănhng yu t ngm và
mang tính binăđiătácăđngăđn s nhìn nhnăvàăđánhăgiáăca nhân viên v công ty
và công vic ca h.
Nhân viên trong t chc luôn munăđcăđi x công bng. H cóăxuăhng
so sánh nhngăđóngăgóp,ăcng hin ca mình vi nhngăaiăđưiăng và phnăthng
mà h nhnăđc. Thêm na, h cònăsoăsánhăđóngăgóp,ăcng hin,ăđưiăng, và phn
thng ca mình vi nhngăngi khác.
 ng dng lý thuyt
Khi tìm hiuăsuyănghăv mcăđ công bng caănhânăviênăđi công vic và
công ty có th xyăraă3ătrng hp:
xxiv
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng




Nu nhân viên cho rng h đi x không tt, phnăthng không xngăđángă

vi công sc h b ra thì h s bt mãn và t đóăh s làm vic không ht kh nngă
ca h và thm chí h còn ri b công ty.
Nu nhân viên cho rng h đcăđi x đúng,ăphnăthngăvàăđưiăng xng
đángăvi công sc b ra thì h s duy trì mcănngăsut làm vicănhăc.
Nu nhân viên nhn thc rng phnăthngăvàăđưiăng caoăhnăsoăvi công
vic h đưăb ra thì h s làm vic tích ccăhn,ăchmăch.ăXongătrongătrng hp
này, h cóăxuăhng gim giá tr phnăthng, không coi trng phnăthng và do
đóăv lâu dài phnăthng s khôngăcònăýănghaăkhuyn khích.
Theo thuyt này toăđc s công bng s giúp tht cht mi quan h vi nhân
viên,ăđngăviênăvàăgiaătngămcăđ hài lòng ca h; t đóănhân viên ca bn s làm
vic hiu qu và gnăbóăhnăvi công vic.
Ngc li, nu nhân viên cm thy nhng gì h đóngăgópănhiuăhnănhng gì
h đóngăgópăh có th mtăđiăs hào hng và nhit tình vi công vic và công ty.
1.2.6 Thuytăthúcăđy bng s tngăcng ca Skinner
Thuytăgiaătngăs thúcăđy có ngun gc t tác phm v trng thái hot
đng ca B.F.Skinner. Thuyt này cho rngăhànhăviăthúcăđy ca mtăngi là mt
hành vi hiu bit và chu nhăhng bi phnăthng hay hình phtămàăngiăđóă
nhn đc trong mt tình hungătngăt đưătriăquaătrcăđây.
 ng dng lý thuyt
Có ba loiăhànhăviătngăcng mà nhà qun tr có th thc hin:
- Bng s khenă thng mtă nhână viênă (tngă cngă dngă tínhă hayă tngă
cng tích cc), nhà qun tr khuynăkhíchăngiănhânăviênăđóălp li nhng gì anh
taăđưălàmătrcăđây.ăPhnăthng có th đc dùng bng tin, quytăđnhăđ bt hay
nhng li khen ngi.
xxv
Lun vn tt nghip SVTH: Nguyn Hiu Trng

- Bng hình phtă (tngă cng âm tính), nhà qun tr qu tráchăngi nhân
viên v li lmăanhătaăđưămc phi.ăNgi nhân viên s bit nhngăgìăkhôngăđc
làmănhngăanhătaăkhôngăth bităđâuălàăcôngăvicăđúngăđ làm.
- S la chn th ba mà nhà qun tr có th thc hină làă làmă l,ă coiă nhă
không bit vic làm sai ca nhân viên. S la chn này ch có th thích hp khi nhà
qun tr nghărng hành vi sai lmăđóăch là tm thi hay nó không nghiêm trngăđn
mc phi áp dng hình pht.
1.3 Mô hình v s hài lòng
1.3.1 Ni dung nghiên cu
T nn tng các lý thuyt trên, các nghiên cu v yu t nhăhngăđn mc
đ hài lòng cho nhânăviênăđcăraăđi:
Nghiên cuăKennethăA.Kovachă(1987),ăthangăđoămi yu t đng viên liên
quanăđn thuc tính công vicăđc phát trinănhăsau:
(1) Công vic thú v
(2)ăăc công nhnăđyăđ công vicăđưălàm
(3)ăăLngăcao
(4) S t ch trong công vic
(5) Công vic lâu dài
(6) S thngătin và phát trin ngh nghip
(7)ăăiu kin làm vic
(8) S gn bó ca cpătrênăvàăcôngătyăđi vi nhân viên
(9) Chính sách x lý k lut khéo léo t nh
(10) S h tr ca cp trên
Nghiên cu ca Wiley C. (1997 ậ factors that motivate me) gm 10 yu t
đngăviênăđc mô t: