Quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics

I. Quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics được
quy định tại điều 235 bộ luật thương mại 2005.
Bên làm dịch vụ logistics là bên nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm
thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi
ký, mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hoá để hưởng
thù lao. Bên làm dịch vụ logistics có các quyền và nghĩa vụ theo thoả thuận trong
hợp đồng.
1. Quyền của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics:
* Quyền được hưởng thù lao và chi phí về việc thực hiện dịch vụ:
Bên làm dịch vụ logistics được quyền hưởng thù lao và các chi phi hợp lý
khác phục vụ cho việc thực hiện dịch vụ logistics. Mức thù lao dịch vụ do các bên
thỏa thuận và ghi trong hợp đồng. Mức thù lao này có thể được xác định theo số
tiền tuyệt đối hoặc theo tỉ lệ trên giá hàng hóa. Mức thù lao do các bên thỏa thuận
và phụ thuộc vào nội dung, mức độ phức tạp của công việc giao nhận hàng hóa mà
khách hàng ủy thác cho người làm dịch vụ giao nhận hàng hóa thực hiện. Ngoài
tiền thù lao, người làm dịch vụ logistics có thể yêu cầu khách hàng thanh toán các
khoản chi phí hợp lí liên quan đến việc thực hiện dịch vụ nếu điều này được các
bên thỏa thuận trong hợp đồng. Trường hợp các bên trong hợp đồng không có thoả
thuận hoặc thoả thuận không rõ ràng thì thù lao được xác định theo giá của loại
dịch vụ đó trong điều kiện tương tự về phương thức cung ứng, địa điểm cung ứng,
thị trường địa lý, phương thức thanh toán và các điều kiện khác có ảnh hưởng đến
giá dịch vụ (Điều 86 Luật thương mại).
• Quyền cầm giữ và định đoạt hàng hoá:
Để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán tiền thù lao và các khoản chi phí hợp lí khác,
người làm dịch vụ logistics có quyền cầm giữ và định đoạt hàng hóa theo quy định
tại điều 239 luật thương mại năm 2005:
Theo đó, bên làm dịch vụ logistics có quyền cầm giữ một số lượng hàng hoá
nhất định và các chứng từ liên quan đến hàng hoá để đòi tiền nợ đã đến hạn của
khách hàng nhưng phải thông báo ngay bằng văn bản cho khách hàng biết. Khi bên
làm dịch vụ logistics thực hiện quyền cầm giữ hàng hoá mà chưa thực hiện quyền
định đoạt hàng hoá đó, thì phải có nghĩa vụ bảo quản, giữ gìn hàng hoá, không

được sử dụng hàng hoá nếu không được bên có hàng hoá bị cầm giữ đồng ý; bồi
thường thiệt hại cho bên có hàng hoá bị cầm giữ nếu làm mất mát hoặc hư hỏng
hàng hoá cầm giữ và trả lại hàng hoá khi điều kiện cầm giữ, định đoạt hàng hoá
không còn.
Sau thời hạn 45 ngày, kể từ ngày thông báo cầm giữ hàng hoá hoặc chứng từ
liên quan đến hàng hoá, nếu khách hàng không trả tiền nợ thì bên làm dịch vụ
logistics có quyền định đoạt hàng hoá hoặc chứng từ đó theo quy định của pháp
luật và phải thông báo ngay cho khách hàng biết về việc định đoạt hàng hoá đó;
mọi chi phí cầm giữ và định đoạt hàng hoá do khách hàng chịu. Trong trường hợp
hàng hoá có dấu hiệu bị hư hỏng, quyền định đoạt hàng hoá của bên làm dịch vụ
logistics sẽ phát sinh ngay khi có bất kỳ khoản nợ nào của khách hàng, nhưng với
điều kiện người làm dịch vụ giao nhận hàng hoá đã thông báo cho khách hàng biết
về việc định đoạt hàng hoá.
Bên làm dịch vụ logistics được sử dụng số tiền thu được từ việc định đoạt
hàng hoá để thanh toán các khoản nợ mà khách hàng nợ mình và các chi phí có
liên quan. Nếu số tiền thu được từ việc định đoạt vượt quá giá trị các khoản nợ thì
số tiền vượt quá phải được chuyển trả cho khách hàng. Kể từ thời điểm đó, bên làm
dịch vụ logistics hết trách nhiệm đối với hàng hoá hoặc chứng từ đã được định
đoạt.
2. Nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics:
• Thực hiện công việc theo đúng thỏa thuận với khách hàng:
Đây là nghĩa vụ cơ bản nhất của người làm dịch vụ logistics. Người thực hiện
dịch vụ phải thực hiện các công việc liên quan đến hàng hóa đóng gói, kí mã hiệu,
giao hoặc nhận hàng hóa theo đúng những điều kiện đã thỏa thuận với khách hàng.
Các điều kiện này có thể được ghi nhận trong hợp đồng kí giữa người làm dịch vụ
với khách hàng hoặc được khách hàng hướng dẫn cụ thể trên cơ sở quy định chung
của hợp đồng. Người làm dịch vụ được quyền từ chối thực hiện những hướng dẫn
không phù hợp với các điều kiện của hợp đồng dịch vụ logistics đã kí kết với
khách hàng hoặc những hướng dẫn trái pháp luật.
Trong trường hợp các bên không có sự thoả thuận thì bên làm dịch vụ

logistics phải có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ logistics theo sự chỉ dẫn của khách
hàng.
• Khi xảy ra trường hợp có thể dẫn đến việc không thực hiện được một
phần hoặc toàn bộ những chỉ dẫn của khách hàng thì phải thông báo ngay cho
khách hàng để xin chỉ dẫn:
Nếu việc thực hiện đúng các chỉ dẫn của khách hàng có nguy cơ gây thiệt hại
cho họ thì người làm dịch vụ phải kịp thời thông báo cho khách hàng để xin chỉ
dẫn mới. Trong những tình thế cấp bách, để ngăn chặn thiệt hại lớn hơn có thể xảy
ra cho khách hàng, người làm dịch vụ logistics có thể thực hiện các công việc
không theo chỉ dẫn của khách hàng nhưng phải thông báo kịp thời cho khách hàng
biết. Trường hợp không thông báo kịp thời, người làm dịch vụ có thể phải chịu
trách nhiệm tài sản đối với những thiệt hại phát sinh do không thực hiện đúng chỉ
dẫn của khách hàng.
Trường hợp không có thoả thuận về thời hạn cụ thể thực hiện nghĩa vụ với
khách hàng thì thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics phải thực hiện các nghĩa
vụ của mình trong thời hạn hợp lý.
* Khi thực hiện việc vận chuyển hàng hóa, thương nhân kinh doanh dịch
vụ logistics phải tuân thủ các quy định của pháp luật và tập quán vận tải.
2.2 Quyền và nghĩa vụ của khách hàng: được quy định tại Điều 236 bộ luật
thương mại trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.
Khách hàng là người sử dụng dịch vụ logistics. Khách hàng có quyền hướng
dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng đã ký kết. Khi bên làm dịch vụ
logistics vi phạm hợp đồng đã ký kết, khách hàng có quyền yêu cầu bồi thường
thiệt hại. Tuy nhiên, trong thời hạn 14 ngày kí từ ngày bên làm dịch vụ logistics
giao hàng cho người nhận, không tính ngày chủ nhật và ngày lễ nếu khách hàng
không thực hiện việc thông báo khiếu nại và trong thời hạn 9 tháng kể từ ngày đó
mà khách hàng không khởi kiện tại Trọng tài hoặc Tòa án thì sẽ mất quyền được
yêu cầu đền bù thiệt hại.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, khách hàng phải có nghĩa vụ cung cấp
đầy đủ chỉ dẫn cho người làm dịch vụ giao nhận hàng hóa; thông tin đầy đủ, chi

tiết, chính xác và kịp thời về hàng hóa cho bên làm dịch vụ logistics. Khách hàng
phải có nghĩa vụ đóng gói, ghi ký, mã hiệu hàng hóa theo hợp đồng mua bán hàng
hóa, trừ trường hợp có thỏa thuận để bên làm dịch vụ logistics đảm nhận công việc
này.
Nếu bên làm dịch vụ logistics đã thực hiện đúng chỉ dẫn của khách hàng hoặc
do lỗi của khách hàng mà gây ra thiệt hại thì khách hàng phải bồi thường thiệt hại,
đồng thời phải trả các chi phí phát sinh cho bên làm dịch vụ logistics nếu có.
Khách hàng phải có nghĩa vụ thanh toán mọi khoản tiền đã đến hạn cho bên
làm dịch vụ logistics theo thỏa thuận. Khoản tiền đó có thể bao gồm thủ lao và chi
phí có liên quan đến việc làm dịch vụ như đóng gói hàng hóa, ghi ký hiệu, mã
hiệu... mà người làm dịch vụ thực hiện theo thỏa thuận trong hợp đồng.
Khi khách hàng chứng minh được những trường hợp tổn thất do mất mát, hư
hỏng hoặc giao trả hàng chậm là do bên làm dịch vụ logistics đã hành động hoặc
không hành động với chủ ý gây ra mất mát, hư hỏng, chậm trễ hoặc đã hành động
hoặc không hành động một cách mại hiểm và biết rằng sự mất mát, hư hỏng, chậm
trễ đó chắc chắn xảy ra, thì khách hàng có quyền yêu cầu bên làm dịch vụ logistics
bồi thường thiệt hại.