B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
TRNH TH XUÂN VÂN
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V
CA CÁC DOANH NGHIP LOGISTICS
TRÊN A BÀN TNH QUNG NGÃI
Chuyên ngành: Thng Mi
Mã s: 60.34.10
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. T TH M LINH
TP. H Chí Minh – Nm 2010
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca bn thân. Các s liu và
thông tin s dng trong lun vn này đu có ngun gc, trung thc và đc phép
công b.
Tác gi lun vn
Trnh Th Xuân Vân
MC LC
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình v - biu đ
LI M U 1
Chng 1: C S LÝ LUN V DCH V LOGISTICS
1.1. Tng quan v logistics 5
1.1.1. Khái nim v logistics 5
1.1.2. Khái nim qun tr logistics 7
1.1.3. Phân loi logistics 8
1.2. Ni dung dch v logistics 10
1.2.1. Khái nim dch v logistics 10
1.2.2. Lch s hình thành và phát trin dch v logistics 10
1.2.3. Ni dung ca dch v logistics 12
1.3. Tm quan trng ca dch v logistics 13
1.3.1. Tm quan trng ca dch v logistics đi vi doanh nghip 13
1.3.2. Tm quan trng ca dch v logistics đi vi khu vc 13
1.3.3. Tm quan trng ca dch v logistics đi vi quc gia 14
1.4. Phân tích các nhân t nh hng đn s phát trin dch v ca các
doanh nghip logistics 15
1.4.1. Phân tích môi trng bên ngoài 15
1.4.2. Phân tích môi trng bên trong 16
1.5. Kinh nghim phát trin dch v logistics ca mt s doanh nghip logistics
thành ph H Chí Minh và à Nng và bài hc rút ra cho các doanh nghip
logistics Qung Ngãi 17
1.5.1. Kinh nghim t các doanh nghip thành ph H Chí Minh 17
1.5.2. Kinh nghim t các doanh nghip à Nng 21
1.5.3. Bài hc rút ra cho các doanh nghip logistics Qung Ngãi 23
Kt lun chng 1 24
Chng 2: THC TRNG HOT NG LOGISTICS CA CÁC
DOANH NGHIP LOGISTICS TI QUNG NGÃI
2.1. Khái quát v điu kin t nhiên – kinh t ca Qung Ngãi
trong thi gian va qua 25
2.1.1. Môi trng t nhiên 25
2.1.2. Thành tu kinh t 25
2.2. Tng quan v dch v logistics ti Qung Ngãi 27
2.3. Phân tích các nhân t nh hng đn s phát trin dch v ca các
doanh nghip logistics 31
2.3.1. Phân tích môi trng bên ngoài 31
2.3.1.1. Môi trng kinh t 31
2.3.1.2. Môi trng chính tr, pháp lut 33
2.3.1.3. iu kin đa lý 34
2.3.1.4. C s h tng 35
2.3.1.4.1. H thng đng b 35
2.3.1.4.2. H thng đng st 36
2.3.1.4.3. H thng vn ti đng hàng không 36
2.3.1.4.4. H thng cng bin 37
2.3.2. Phân tích môi trng bên trong 42
2.3.2.1. Nhân lc 42
2.3.2.2. ng dng công ngh thông tin 43
2.3.2.3. Các dch v cung cp 44
2.3.2.4. Tài chính ca doanh nghip 50
2.4. Nhng đánh giá chung v hot đng kinh doanh dch v ca các
doanh nghip logistics ti Qung Ngãi 52
2.4.1. im mnh 52
2.4.2. im yu 52
2.4.3. C hi 52
2.4.4. Thách thc 53
Kt lun chng 2 54
Chng 3: GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V CA CÁC
DOANH NGHIP LOGISTICS TRÊN A BÀN
TNH QUNG NGÃI
3.1. Mc đích và cn c ca vic xây dng gii pháp 55
3.1.1. Mc đích ca vic xây dng gii pháp 55
3.1.2. Cn c xây dng gii pháp 55
3.2. Các gii pháp 57
3.2.1. y mnh hot đng marketing nhm thu hút khách hàng 57
3.2.1.1. Cn c đ đ xut gii pháp 57
3.2.1.2. Các mc tiêu kinh t mong đi 57
3.2.1.3. Ni dung gii pháp 58
3.2.2. Nâng cao trình đ ngun nhân lc 60
3.2.2.1. Cn c đ đ xut gii pháp 60
3.2.2.2. Các mc tiêu kinh t mong đi 60
3.2.2.3. Ni dung gii pháp 60
3.2.3. Gii pháp phát trin dch v 63
3.2.3.1. Cn c đ đ xut gii pháp 63
3.2.3.2. Các mc tiêu kinh t mong đi 63
3.2.3.3. Ni dung gii pháp 63
3.2.4. ng dng công ngh thông tin vào hot đng kinh doanh 65
3.2.4.1. Cn c đ đ xut gii pháp 65
3.2.4.2. Các mc tiêu kinh t mong đi 66
3.2.4.3. Ni dung gii pháp 66
3.2.5. Nâng cao nng lc tài chính ca doanh nghip 69
3.2.5.1. Cn c đ đ xut gii pháp 69
3.2.5.2. Các mc tiêu kinh t mong đi 69
3.2.5.3. Ni dung gii pháp 69
3.3. Kin ngh 70
3.3.1. Kin ngh đi vi Nhà nc 70
3.3.2. Kin ngh đi vi tnh Qung Ngãi 70
Kt lun chng 3 72
KT LUN 73
Tài liu tham kho
DANH MC CH VIT TT
1PL: First Party Logistics: Logistics bên th nht
2PL: Second Party Logistics: Logistics bên th hai
3PL: Third Party Logistics: Logistics bên th ba
4PL: Fourth Party Logistics: Logistics bên th t
5PL: Fifth Party Logistics: Logistics bên th nm
BOT: Built – Operation - Transfer: xây dng, vn hành, chuyn giao
BT: Build –Transfer: xây dng – chuyn giao
BTO: Built –Transfer - Operation: Xây dng - Chuyn giao – Kinh doanh
B/L: Bill of Lading: Vn đn
CFS: Container Freight Station: Trm đóng hàng container
CIF: Cost, Insurance and Freight
CNH, HH: Công nghip hóa, hin đi hóa
Cont 20’: Container 20 feet
Cont 40’: Container 40 feet
EDI: Electronic Data Interchange: H thng trao đi d liu đin t
trc tuyn
FOB: Free On Board
GDP: Gross Domestic Product: tng sn phm quc dân
KKT: khu kinh t
KT-XH: kinh t - xã hi
PTSC: công ty TNHH Dch v du khí Qung Ngãi
RFID: Radio Frequency identification: công ngh nhn dng bng tn s
radio
SCM: Supply Chain Management : qun tr chui cung ng
SPM: System point Mooring: bn mm bng phao
TEU: n v đo ca hàng hóa đc container hóa tng đng vi 1
container tiêu chun 20 feet.
TNHH: Trách nhim hu hn
TP: Thành ph
UBND: y ban nhân dân
USD: United States dollar: đng đô la M
VIFFAS: Vietnam Freight Forwarders Assocication: hip hi giao nhn kho vn
Vit Nam
XNK: Xut nhp khu
WTO: World Trade Organization: t chc Thng mi th gii
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: So sánh dch v đc cung cp bi các nhà cung cp logistics
nc ngoài 17
Bng 2.1: Quy mô vn ca các doanh nghip 28
Bng 2.2: Doanh thu ca công ty c phn Logistics Tân Th Gii Vinashin 28
Bng 2.3: Doanh thu hot đng kinh doanh dch v logistics ca
PTSC Qung Ngãi 29
Bng 2.4: Doanh thu hot đng kinh doanh dch v logistics ca
Gemadept Dung Qut 29
Bng 2.5: Kim ngch xut nhp khu ca tnh Qung Ngãi 31
Bng 2.6: Các mt hàng xut nhp khu ca Qung Ngãi 32
Bng 2.7: Hàng hóa qua cng Dung Qut qua các nm 40
Bng 2.8: C cu lao đng theo trình đ ca các doanh nghip 43
Bng 2.9: Dch v đc cung ng ti các doanh nghip kinh doanh
dch v logistics ti Qung Ngãi 44
Bng 2.10: Cc phí vn chuyn container t Qung Ngãi đn TP.HCM 45
Bng 2.11: Din tích kho bãi ca PTSC Qung Ngãi 47
Bng 2.12: Din tích kho bãi ca Gemadept Dung Qut 47
Bng 2.13: Thit b chính ca cng PTSC Qung Ngãi 47
Bng 2.14: Thit b chính ca công ty cng Gemadept Dung Qut 48
Bng 2.15: Mc giá cc bc xp hàng hóa cng PTSC Qung Ngãi 50
Bng 2.16: Mc giá cc bc xp hàng hóa cng Gemadept Dung Qut 50
Bng 2.17: Tình hình n và vay ca các doanh nghip qua các nm 51
Bng 3.1: Kt qu đt đc khi thuê ngoài 56
Bng 3.2: u đim ca h thng EDI 67
DANH MC HÌNH V - BIU
Hình 1.1
: Các b phn c bn ca logistics 7
Biu đ 2.1: Thu ngân sách ca tnh Qung Ngãi 27
Biu đ 2.2: Các dch v logistics đc thuê ngoài ca các doanh nghip
xut nhp khu Qung Ngãi 30
Biu đ 2.3: Tc đ tng trng GDP ca Qung Ngãi 33
1
LI M U
1. Ý ngha ca đ tài
Dch v logistics là mt chui các dch v mang tính cht liên hoàn, có liên
h mt thit vi nhau, hiu qu ca chúng có tính quyt đnh đn s cnh tranh ca
công nghip, thng mi ca mi quc gia.
Dch v logistics ngày càng tr thành nhu cu thit yu đi vi hàng hóa xut
nhp khu, đóng góp quan trng vào s thành công ca hot đng sn xut kinh
doanh, làm tha mãn nhu cu ca xã hi.
Dch v logistics đc xem là tâm đim ca s phát trin kinh t thng mi
này, tuy đã xut hin nhiu nm ti nc ta nhng nó vn còn khá mi m đi vi
tnh Qung Ngãi. Qung Ngãi vi li th có cng bin nc sâu Dung Qut và điu
kin t nhiên thun li cho đu t phát trin giao thông đng b, đng st, đng
bin và đng hàng không đn tt c các vùng, min trong c nc. Kim ngch xut
nhp khu ca tnh ngày càng tng trong nhng nm gn đây nh có KKT Dung
Qut. Hn na chính ph đã cho phép m rng khu kinh t Dung Qut t 10.300 ha
lên hn 45.000 ha, vì th trong nhng nm ti các nhà đu t s đn vi Qung
Ngãi ngày càng nhiu, nhu cu v trao đi hàng hóa s rt ln. Vi mt v trí cng
bin thun li cùng vi nhu cu trao đi hàng hóa ngày càng cao cho thy tim nng
phát trin dch v logistics ca tnh là rt ln.
Nhng hin nay, hot đng kinh doanh dch v logistics ca các doanh
nghip logistics ti Qung Ngãi vn cha thc s phát trin và đt hiu qu. Chính
vì nhng lý do trên, tác gi đã chn đ tài “Gii pháp phát trin dch v ca các
doanh nghip logistics trên đa bàn tnh Qung Ngãi”.
2. Mc đích nghiên cu
Làm rõ c s lý lun nhng ni dung liên quan ti dch v logistics.
Nghiên cu kinh nghim phát trin dch v ca mt s doanh nghip
logistics thành ph H Chí Minh và à Nng nhm rút ra bài hc kinh
nghim đ phát trin dch v cho các doanh nghip logistics ti Qung Ngãi
2
ánh giá thc trng kinh doanh dch v logistics ca các doanh nghip cung
cp dch v logistics ti Qung Ngãi, t đó nêu ra các đim mnh, các đim
yu kém cng nh các c hi và thách thc.
xut mt s gii pháp nhm phát trin dch v ca các doanh nghip
logistics ti Qung Ngãi.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu:
Lun vn nghiên cu v hot đng kinh doanh dch v logistics ca các công
ty logistics Qung Ngãi.
Phm vi nghiên cu:
- Phm vi không gian: lun vn nghiên cu hot đng kinh doanh dch v
logistics ca 3 công ty tnh Qung Ngãi, đó là công ty Dch v du khí Qung
Ngãi PTSC, công ty c phn Logistics Tân Th Gii Vinashin, công ty c phn
Cng quc t Gemadept Dung Qut.
- Phm vi thi gian: t nm 2000 đn nay
4. Phng pháp nghiên cu
Tác gi s dng phng pháp phân tích, thng kê các kt qu nghiên cu ca
các c quan, t chc, hip hi, báo đài, sau đó tác gi đã tng hp các s liu đ
phân tích, đánh giá.
có thêm t liu cng nh tính xác thc ca thông tin, tác gi đã tin hành
kho sát thc t thông qua bng câu hi, phng vn trc tip ti 3 công ty kinh
doanh dch v logistics ti Qung Ngãi.
5. Tính mi ca lun vn
Tác gi đã tìm hiu và nghiên cu mt s đ tài liên quan đn dch v
logistics, c th nh sau:
Võ Th Mùi (2008), Gii pháp chuyn đi hot đng giao nhn vn ti
truyn thng sang hot đng Logistics ti các doanh nghip giao nhn vn ti nh
và va TP.HCM, Lun vn thc s kinh t, trng i hc Kinh T thành ph H
Chí Minh, thành ph H Chí Minh: đ tài phân tích các điu kin đm bo tính kh
3
thi vic chuyn đi t hot đng giao nhn vn ti truyn thng sang hot đng
logistics ti các doanh nghip nh và va kinh doanh giao nhn vn ti TP.H Chí
Minh. T đó đa ra các gii pháp chuyn đi t hot đng giao nhn vn ti truyn
thng sang hot đng logistics ti các doanh nghip này.
Dng Th Quý (2009), Nghiên cu mô hình Logistics ti các hãng tàu nc
ngoài và vn dng đ phát trin dch v Logistics ti các doanh nghip kinh doanh
dch v giao nhn vn ti hàng hóa xut nhp khu trên đa bàn TP.HCM, Lun
vn thc s kinh t, trng i hc Kinh T thành ph H Chí Minh, thành ph H
Chí Minh: đ tài phân tích thc trng ng dng mô hình logistics ti các hãng tàu
nc ngoài và vn dng đ phát trin dch v logistics ti các doanh nghip kinh
doanh dch v giao nhn vn ti hàng hóa xut nhp khu trên đa bàn TP.HCM. T
đó đa ra gii pháp phát trin dch v logistics ti các doanh nghip giao nhn vn
ti hàng hóa XNK trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
H Tn Bng (2009), Thc trng và nhng gii pháp phát trin Logistics
trong giao nhn vn ti bin quc t ti Vit Nam đn nm 2015, Lun vn thc s
kinh t, trng i hc Kinh T thành ph H Chí Minh, thành ph H Chí Minh:
đ tài phân tích thc trng phát trin Logistics trong giao nhn vn ti quc t ti
Vit Nam. T đó đa ra các gii pháp phát trin hot đng Logistics trong giao
nhn vn ti bin quc t ti Vit Nam
Nguyn Th Tuyên Ngôn (2004), Nhng gii pháp đy mnh hot đng
logistics trong giao nhn vn ti quc t bng đng bin ti thành ph à Nng,
Lun vn thc s kinh t, trng i hc Kinh T thành ph H Chí Minh, thành
ph H Chí Minh: đ tài phân tích tình hình hot đng Logistics đng bin ti TP.
à Nng và đa ra các gii pháp đy mnh hot đng Logistics trong giao nhn vn
ti đng bin ti TP. à Nng.
Nhng đim mi ca lun vn là:
Lun vn nghiên cu, đánh giá đc thc trng cng nh nhng nhân t nh
hng đn hot đng kinh doanh dch v ca các doanh nghip logistics ti Qung
Ngãi trong thi gian qua.
4
Nghiên cu kinh nghim ca mt s doanh nghip logistics thành ph H
Chí Minh và à Nng trong vic phát trin dch v logistics.
Lun vn phân tích đc nhng đim mnh, đim yu, c hi và thách thc
ca hot đng kinh doanh dch v ca các doanh nghip logistics ti Qung Ngãi.
Trên c s phân tích thc trng, các nhân t nh hng cng nh nhng
đim mnh, đim yu, c hi, thách thc, lun vn đa ra nhng gii pháp đ phát
trin dch v logistics cho các doanh nghip logistics ti Qung Ngãi. Nhng gii
pháp mà lun vn đa ra có tính thit thc và kh thi cao, phù hp vi điu kin
kinh doanh và c s h tng ti tnh Qung Ngãi hin nay.
6. Kt cu ca lun vn
Lun vn đc trình bày gm 74 trang, 20 bng, 1 hình, 3 biu đ, đc chia làm 3
chng:
Li m đu
Chng 1: C s lý lun v dch v logistics
Chng 2: Thc trng hot đng logistics ca các doanh nghip logistics ti
Qung Ngãi
Chng 3: Gii pháp phát trin dch v ca các doanh nghip logistics trên
đa bàn tnh Qung Ngãi
Kt lun
5
Chng 1:
C S LÝ LUN V DCH V LOGISTICS
1.1. Tng quan v logistics
1.1.1. Khái nim v logistics
“Logistics” theo ngha đang s dng trên th gii có ngun gc t t
“Logistique” trong ting Pháp. “Logistique” li có gc t t “Loger” ngha là ni
đóng quân. T này có quan h mt thit vi t “Lodge” – nhà ngh (mt t c trong
ting Anh – gc La tinh). Logistics đc dùng Anh bt đu t th k th 19. Hin
nay, có rt nhiu đnh ngha v logistics nh sau:
T đin Webster đnh ngha: “Logistics là quá trình thu mua, bo qun,
phân phi và thay th con ngi và trang thit b”.
Theo American Heritage Dictionary, logistics có 2 ngha: “Logistics là mt
lnh vc hot đng ca quân đi, liên quan đn vic thu mua, phân phi, bo qun
và thay th các thit b cng nh con ngi”. Hoc “Logistics là vic qun lý các
chi tit ca quá trình hot đng”.
Theo tác gi Ma Shuo (Logistics and Supply Chain Management, tài liu
ging dy ca World Maritime University, 1999) thì “Logistics là quá trình ti u
hóa v v trí, lu tr và chu chuyn các tài nguyên / yu t đu vào t đim xut
phát đu tiên là nhà cung cp, qua nhà sn xut, ngi bán buôn, bán l, đn tay
ngi tiêu dùng cui cùng, thông qua hàng lot các hot đng kinh t”.
Theo giáo s ngi Anh Martin Christopher thì cho rng: “Logistics là quá
trình qun tr chin lc công tác thu mua, di chuyn và d tr nguyên liu, bán
thành phm, thành phm (và dòng thông tin tng ng) trong mt công ty và qua
các kênh phân phi ca công ty đ ti đa hóa li nhun hin ti và tng lai thông
qua vic hoàn tt các đn hàng vi chi phí thp nht”.
6
Theo Giáo s David Simchi-Levi thì “H thng logistics (Logistics
Network) là mt nhóm các cách tip cn đc s dng đ liên kt các nhà cung cp,
nhà sn xut, kho, ca hàng mt cách hiu qu đ hàng hóa đc sn xut và phân
phi đúng s lng, đúng đa đim và đúng thi đim nhm mc đích gim thiu chi
phí trên toàn h thng đng thi đáp ng đc các yêu cu v mc đ phc v”.
Theo GS. TS oàn Th Hng Vân thì “Logistics là quá trình ti u hóa v
v trí và thi gian, vn chuyn và d tr ngun tài nguyên t đim đu tiên ca dây
chuyn cung ng cho đn tay ngi tiêu dùng cui cùng, thông qua hàng lot các
hot đng kinh t”.
Do tm quan trng ca logistics nên có nhiu trng phái, nhiu tác gi
nghiên cu và đa ra nhiu đnh ngha khác nhau. Theo tác gi thì logistics có th
đc hiu nh là vic có đc đúng s lng cn thit đúng thi đim và vi chi
phí phù hp. Hay nói cách khác, logistics là quá trình ti u hóa mi công vic, mi
thao tác t khâu cung ng, sn xut, phân phi đn tiêu dùng sn phm trên c s
ti u hóa đa đim và thi đim.
7
(Ngun: GS. TS oàn Th Hng Vân, Qun tr logistics)
Hình 1.1:
Các b phn c bn ca logistics
1.1.2. Khái nim qun tr logistics
Theo Hi đng qun tr logistics ca M (CLM) – mt t chc uy tín v
logistics đa ra khái nim “ Qun tr logistics là quá trình hoch đnh, thc hin và
kim soát mt cách hiu qu chi phí lu thông, d tr nguyên vt liu, hàng tn kho
trong quá trình sn xut sn phm cùng vi dòng thông tin tng ng t đim xut
phát đu tiên đn đim tiêu dùng cui cùng nhm mc đích đáp ng yêu cu ca
khách hàng”
(1)
.
1
GS.TS oàn Th Hng Vân, Qun Tr Logistics
Cung ng
Trung
tâm
phân
phi
Dòng chu chuyn vn ti
Dòng thông tin lu thông
Bn bãi
cha
óng
gói
Kho
lu
tr
thành
phm
Quá
trình
sn
xut
(sn
xut
và
lp
ráp)
Khách
hàng
Phân phi
Qun lý vt t
Logistics
Nguyên vt
liu
Máy móc, thit
b
Bán thành
phm
Dch v
…
Ph tùng
8
1.1.3. Phân loi logistics
2
Trong thc t, logistics đc phân loi theo nhiu tiêu chí khác nhau. Sau
đây là mt s cách phân loi ph bin.
1.1.1.3.1. Phân loi theo các hình thc logistics
Logistics bên th nht (1 PL – First Party Logistics). Ngi ch s hu
hàng hóa t mình t chc và thc hin các hot đng logistics đ đáp ng nhu cu
ca bn thân. Theo hình thc này, ch hàng phi đu t vào phng tin vn ti,
kho cha hàng, h thng thông tin, nhân công đ qun lý và vn hành hot đng
logistics. First Party Logistics làm phình to quy mô ca doanh nghip và thng
làm gim hiu qu kinh doanh, vì doanh nghip không có đ quy mô cn thit, kinh
nghim và k nng chuyên môn đ qun lý và vn hành hot đng logistics.
Logistics bên th hai (2 PL – Second Party Logistics). Ngi cung cp
dch v logistics là ngi cung cp dch v cho mt hot đng đn l trong chui
các hot đng logistics (vn ti, kho bãi, th tc hi quan, thanh toán…) đ đáp ng
nhu cu ca ch hàng cha tích hp hot đng logistics. Loi hình này bao gm các
hãng vn ti đng bin, đng b, đng hàng không, các công ty kinh doanh kho
bãi, khai thuê hi quan…
Logistics bên th ba (3 PL – Third Party Logistics). Là ngi thay mt
ch hàng qun lý và thc hin các dch v logistics cho tng b phn chc nng nh
thay mt cho ngi gi hàng thc hin các th tc xut khu và vn chuyn ni đa
hoc thay mt ngi nhp khu làm th tc thông quan và vn chuyn hàng hóa ti
đa đim đn quy đnh… Do đó, 3 PL bao gm nhiu dch v khác nhau, kt hp
cht ch vic luân chuyn, tn tr hàng hóa, x lý thông tin… và có tính tích hp
vào dây chuyn cung ng ca khách hàng.
Logistics bên th t (4 PL – Fouth Party Logistics). Là ngi tích hp
(intergrator) – ngi hp nht, gn kt các ngun lc, tim nng và c s vt cht
2
GS.TS oàn Th Hng Vân, Qun Tr Logistics
9
khoa hc k thut ca mình vi các t chc khác đ thit k, xây dng và vn hành
các gii pháp chui logistics, cung cp dây chuyn cung ng, hoch đnh, t vn
logistics, qun tr vn ti… 4 PL hng đn qun tr c quá trình logistics nh nhn
hàng t ni sn xut, làm th tc xut, nhp khu, đa hàng đn ni tiêu th cui
cùng.
Gn đây, cùng vi s phát trin ca thng mi đin t, ngi ta đã nói đn
khái nim Logistics bên th nm (5 PL). 5 PL phát trin nhm phc v cho thng
mi đin t, các nhà cung cp dch v 5 PL là các nhà cung cp dch v 3 PL và 4
PL, đng ra qun lý chui phân phi trên nn tng thng mi đin t.
1.1.1.3.2. Phân loi theo quá trình
Logistics đu vào (inbound logistics) là các hot đng đm bo cung ng
tài nguyên đu vào (nguyên liu, thông tin, vn…) mt cách ti u c v v trí, thi
gian và chi phí cho quá trình sn xut.
Logistics đu ra (outbound logistics) là các hot đng đm bo cung cp
thành phm đn tay ngi tiêu dùng mt cách ti u c v v trí, thi gian và chi phí
nhm đem li li nhun ti đa cho doanh nghip.
Logistics ngc (reverse logistics) là quá trình thu hi các ph phm, ph
liu, ph phm, các yu t nh hng đn môi trng phát sinh t quá trình sn
xut, phân phi và tiêu dùng tr v đ tái ch hoc x lý.
1.1.1.3.3. Phân loi theo đi tng hàng hóa
Logistics hàng tiêu dùng nhanh (FMCG logistics). Là quá trình logistics
cho hàng tiêu dùng có thi hn s dng ngn nh qun áo, giày dép, thc phm…
Logistics ngành ô tô (automotive logistics). Là quá trình logistics phc v
cho ngành ô tô.
Logistics hóa cht (chemical logistics): là hot đng logistics phc v
ngành hóa cht, bao gm c hàng đc hi, nguy him.
Logistics hàng đin t (electronic logistics)
10
Logistics du khí (petroleum logistics): là hot đng logistics phc v
ngành khai thác và ch bin các sn phm t du thô và khí đt.
1.2. Ni dung dch v logistics
1.2.1. Khái nim v dch v logistics
- Theo điu 233 Lut Thng mi Vit Nam (2005) thì “Dch v logistics là
hot đng thng mi, theo đó thng nhân t chc thc hin mt hoc nhiu công
đon bao gm, nhn hàng, vn chuyn, lu kho, lu bãi, làm th tc hi quan, các
th tc giy t khác, t vn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiu, giao hàng
hoc các dch v khác có liên quan đn hàng hóa theo tha thun vi khách hàng đ
hng thù lao”.
- Theo Nguyn Nh Tin (2006), tác gi quyn “Logistics Kh Nng ng
Dng Và Phát Trin Trong Kinh Doanh Dch V Vn Ti Giao Nhn Vit Nam” thì
dch v logistics đc xem là s phát trin cao và hoàn thin ca dch v giao nhn
vn ti. Theo ông thì qua các giai đon phát trin, dch v logistics đã làm cho khái
nim giao nhn vn ti truyn thng ngày càng đa dng và phong phú hn. T ch
thay mt khách hàng đ thc hin tng công vic đn l, tách bit nh: thuê tàu, lu
cc, đóng gói, vn chuyn, làm th tc thông quan, cho ti cung cp mt dch v
vn chuyn trn gói t kho đn kho “door to door”. Rõ ràng dch v giao nhn vn
ti không còn đn thun nh trc mà đã phát trin mc đ cao và phc tp hn.
Ngi giao nhn vn ti đã tr thành nhà cung cp dch v logistics.
Dch v logistics là mt chui các dch v mang tính liên hoàn, gn kt vi
nhau. Khách hàng có th yêu cu mt, mt s hoc tt c các loi hình ca chui
dch v logistics; Nhà cung cp dch v logistics có th t mình đm trách hoc liên
kt vi nhau đ đáp ng nhu cu ca khách hàng mt cách ti u.
1.2.2. Lch s hình thành và phát trin dch v logistics
S phát trin ca dch v logistics bt ngun t s thay đi trong sn xut.
Ngi bán hàng hóa không nht thit phi là ngi sn xut và ngi mua không
nht thit phi là ngi tiêu dùng cui cùng. Và đ tránh đng vn, các nhà sn
xut kinh doanh luôn tìm cách duy trì mt lng hàng d tr nh nht. iu này đòi
11
hi các nhà giao nhn va phi đm bo giao hàng đúng lúc (JIT: just in time) va
phi tng cng vn chuyn nhng chuyn hàng nh nhm giúp các nhà sn xut
kinh doanh thc hin mc tiêu ti thiu hóa hàng tn kho.
Ban đu, dch v logistics đc thuê ngoài là dch v vn chuyn và giao
nhn. Hàng hóa đi t nc ngi bán đn nc ngi mua di hình thc hàng l,
phi qua tay nhiu ngi vn ti mi phng tin vn ti khác nhau. Vì vy, xác
sut ri ro mt mát xy ra đi vi hàng hóa là rt ln do ngi gi hàng phi ký
nhiu hp đng vn ti riêng bit vi tng ngi vn ti và trách nhim ca mi
ngi vn ti ch gii hn trong dch v hay chng đng mà ngi đó đm nhim.
Do đó khách hàng rt cn mt ngi đng ra t chc mi công vic tt c các
công đon đ tit kim ti đa thi gian, chi phí và ri ro phát sinh nhm gia tng li
nhun. Vào nhng nm 60, 70 ca th k 20, cách mng container hóa trong vn ti
đã đm bo an toàn và đ tin cy trong di chuyn hàng hóa là tin đ cho s ra đi
ca vn ti đa phng thc và gii quyt đc tình trng ùn tc ti các đu mi giao
thông khác. iu này đã giúp các nhà vn chuyn tìm ra phng pháp vn ti mi
đ đa hàng hóa t ni gi đn ni nhn mt cách thông sut, đó là vn ti đa
phng thc. Ngi gi hàng ch cn ký hp đng vn ti vi mt nhà kinh doanh
vn ti đa phng thc (Multimodal Transport Operator - MTO) đ thc hin toàn
b vic vn chuyn hàng hóa ca mình. Nhng ngi vn ti đa phng thc ngoài
làm vn chuyn, giao nhn đã kiêm thêm các khâu liên quan đn quá trình sn xut
hàng hóa nh gia công, ch bin lp ráp, đóng gói, gom hàng, xp hàng, lu kho.
Hot đng giao nhn vn ti thun túy đn l đã chuyn dn sang hot đng
t chc toàn b dây chuyn phân phi vt cht và tr thành mt b phn không th
thiu ca chui mt xích “cung – cu”. Xu hng đó không nhng đòi hi phi phi
hp liên hoàn tt c các phng tin vn ti mà còn đòi hi phi kim soát đc các
lung thông tin, lung hàng hóa, lng tài chính. Ch khi ti u hóa toàn b quá
trình này thì mi gii quyt đc vn đ đt ra là va tng li nhun cho các doanh
nghip sn xut hàng hóa, va tng li nhun cho các doanh nghip kinh doanh dch
v vn ti, bo đm đc li ích chung ca các bên tham gia vào dây chuyn. Hot
12
đng giao nhn vn ti thun túy chuyn sang hot đng t chc toàn b dây
chuyn vn đng ca hàng hóa – đó chính là hot đng logistics. Nh vy, do s
thay đi ca môi trng kinh doanh toàn cu đã to tin đ cho ngành dch v
logistics hình thành và phát trin.
T nhng phân tích trên cho thy dch v logistics chính là s phát trin
giai đon cao ca các khâu dch v giao nhn, kho vn, điu phi hàng hóa t khâu
sn xut đn tay ngi tiêu dùng cui cùng qua các công đon nh dch chuyn, lu
kho và phân phi hàng hóa. Trong quá trình lu chuyn hàng hóa, đng thi cng
có s lu chuyn các dòng thông tin ca dch v logistics. Vì vy, ngày nay nhiu
công ty giao nhn, kho vn và nhiu hip hi giao nhn kho vn các nc đã đi tên
thành công ty cung cp dch v logistics và hip hi các nhà cung cp dch v
logistics.
1.2.3. Ni dung dch v logistics
Dch v logistics theo quy đnh ti “Ngh đnh s 140/2007/N-CP quy đnh
chi tit Lut Thng mi v điu kin kinh doanh dch v logistics và gii hn trách
nhim đi vi thng nhân kinh doanh dch v logistics” gm nhng ni dung sau:
Các dch v logistics ch yu, bao gm:
a. Dch v bc xp hàng hóa, bao gm c hot đng bc xp container;
b. Dch v kho bãi và lu gi hàng hóa, bao gm c hot đng kinh doanh kho
bãi container và kho x lý nguyên liu, thit b;
c. Dch v đi lý vn ti, bao gm c hot đng đi lý làm th tc hi quan và
lp k hoch bc d hàng hóa;
d. Dch v b tr khác, bao gm c hot đng tip nhn, lu kho và qun lý
thông tin liên quan đn vn chuyn và lu kho hàng hóa trong sut c chui
logistics; hot đng x lý li hàng hóa b khách hàng tr li, hàng hóa tn kho, hàng
hóa quá hn, li mt và tái phân phi hàng hóa đó; hot đng cho thuê và thuê mua
container.
Các dch v logistics liên quan đn vn ti, bao gm:
a. Dch v vn ti hàng hi
13
b. Dch v vn ti thy ni đa
c. Dch v vn ti hàng không
d. Dch v vn ti đng st
đ. Dch v vn ti đng b
e. Dch v vn ti đng ng
Các dch v logistics liên quan khác, bao gm:
a. Dch v kim tra và phân tích k thut;
b. Dch v bu chính
c. Dch v thng mi bán buôn
d. Dch v thng mi bán l, bao gm c hot đng qun lý hàng lu kho,
thu gom, tp hp, phân loi hàng hóa, phân phi li và giao hàng.
đ. Các dch v h tr vn ti khác.
1.3. Tm quan trng ca dch v logistics
1.3.1. Tm quan trng ca dch v logistics đi vi doanh nghip
Logistics ti u hóa chu trình lu chuyn ca sn xut kinh doanh t khâu
đu vào nguyên vt liu, ph kin,… đn sn phm cui cùng đn tay khách
hàng s dng.
Logistics góp phn nâng cao hiu qu qun lý, đm bo cho vic giao hàng
đúng lúc, kp thi, đm bo khng ch lng hàng tn kho mc ti thiu.
Logistics làm cho quá trình sn xut kinh doanh tinh gim hn, đt hiu qu
hn.
Logistics giúp các doanh nghip trong vic khai thác và m rng th trng
kinh doanh.
Logistics giúp gim chi phí, tng kh nng cnh tranh cho doanh nghip.
1.3.2. Tm quan trng ca dch v logistics đi vi khu vc
Khu vc là mt mc xích quan trng trong chui cung ng hàng hóa ca c
nc, là ni cung cp ngun hàng, tp kt ngun hàng cho c nc. Logistics
khu vc phát trin s làm cho vic lu thông hàng hóa ti khu vc đó đc
14
thun li, nhanh chóng hn và gim chi phí, góp phn cho vic phát trin
kinh t ca khu vc và c nc.
Ví d: Qung Ngãi là mt khu vc, là mt mc xích trong h thng logistics
ca Vit Nam, là ca ngõ quan trng trong vic lu chuyn hàng hóa.
Logistics Qung Ngãi phát trin thì s làm cho vic vn chuyn, cung ng
hàng hóa xut nhp khu và du khí ca tnh đc thun li và nhanh chóng,
góp phn phát trin vic lu chuyn hàng hóa ca c nc.
Dch v logistics khu vc phát trin, thì c s h tng, h thng thông tin
ti khu vc đó phi phát trin đng b đ phc v cho logistics, và khi đó thì
h thng ngân hàng, bo him cng phát trin theo đ h tr cho hot đng
logistics. Nu nh vic cung ng vn chuyn hàng hóa ti mt khu vc phát
trin mnh m thì s góp phn thúc đy nn kinh t ca khu vc và ca quc
gia đó phát trin.
1.3.3. Tm quan trng ca dch v logistics đi vi quc gia
Dch v logistics có ý ngha rt quan trng trong chin lc thúc đy xut
khu phát trin và tng trng kinh t ca mi quc gia.
Dch v logistics phát trin thúc đy s đa dng và kt hp gia các loi hình
vn ti và ng dng các tin b v k thut trong công ngh thông tin cng
phát trin, to sc hút phát trin kinh t cho tt c các ngành có liên quan và
là mt trong nhng điu kin bo đm s tng trng n đnh ca mt quc
gia.
Kt ni các khu vc kinh t trong quc gia đó đ tr thành mt mc xích
logistics đ điu kin tham gia vào h thng logistics toàn cu.
Các quc gia có nng lc logistics tt hn có th tng trng tt hn, tr nên
cnh tranh hn và tng hiu qu đu t.
Logistics ca quc gia phát trin s kt ni vic lu thông hàng hóa các khu
vc trong nc phát trin, tr thành ni trung chuyn hàng hóa ca châu lc
hoc ca toàn cu, tr thành mt mc xích quan trng trong h thng
logistics toàn cu.
15
1.4. Các nhân t nh hng đn s phát trin dch v ca các doanh nghip
logistics
1.4.1. Phân tích môi trng bên ngoài
1.4.1.1. Môi trng kinh t
S tác đng ca yu t này có tính cht trc tip và nng đng. Các yu t
nh GDP, tc đ tng trng GDP, kim ngch xut nhp khu, hot đng đu t,
thu nhp bình quân, lm phát, lãi sut, cán cân thanh toán, chính sách tài chính và
tin t,…Nhng din bin ca môi trng kinh t bao gi cng cha đng nhng c
hi và đe da khác nhau đi vi tng doanh nghip trong các ngành khác nhau và
có nh hng tim tàng đn chin lc chung ca ngành và doanh nghip.
1.4.1.2. Môi trng chính tr, pháp lut
Doanh nghip là t bào ca nn kinh t. Mi quyt đnh ca doanh nghip
đu chu nh hng mnh m bi các yu t môi trng chính tr. Môi trng chính
tr bao gm nhà nc, pháp lut và các hot đng điu hành ca nhà nc. Pháp lut
do nhà nc ban hành nên nó có tính cht bt buc chung: mi thành viên trong xã
hi đu phi tôn trng pháp lut.
1.4.1.3. iu kin đa lý
Khi phân tích môi trng bên ngoài cn phi xem xét đn yu t v trí đa lý,
ni cn đu t kinh doanh đó có v trí đa lý thun li hay không, có d dàng kt
hp vi nhiu phng thc vn ti và vn ti quá cnh hay không, trong đó vn ti
đa phng thc là nhân t rt quan trng đ thit lp chui cung ng dch v
logistics.
1.4.1.4. C s h tng
H thng giao thông vn ti là c s h tng quan trng trong vic phát trin
dch v logistics. Nu c s h tng giao thông vn ti phát trin đng b thì to
điu kin thun li cho các doanh nghip kinh doanh dch v logistics trong vic
cung cp dch v.