Thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại từ thực tiễn huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CHẾ THỊ HƢƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ
TRANG TRẠI TỪ THỰC TIỄN HUYỆN MỘ ĐỨC,
TỈNH QUẢNG NGÃI

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI, năm 2017


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CHẾ THỊ HƢƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ
TRANG TRẠI TỪ THỰC TIỄN HUYỆN MỘ ĐỨC,
TỈNH QUẢNG NGÃI

CHUYÊN NGÀNH : CHÍNH SÁCH CÔNG
MÃ SỐ

: 60.34.04.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. NGUYỄN MẠNH HÙNG

HÀ NỘI, năm 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự
hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hùng, số liệu và kết quả nghiên cứu
trong luận này hoàn toàn trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công
trình nào khác, các thông tin tài liệu trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ
nguồn./.
Tác giả luận văn

Chế Thị Hƣơng


LỜI CÁM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn tôi đã nhận được sự
giúp đỡ nhiệt tình và tạo điều kiện thuận lợi của quý thầy cô giáo, các đồng
nghiệp, các cơ quan gia đình và bạn bè. Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng biết
ơn sâu sắc đến:
- Ban Giám hiệu, khoa Chính sách công, Phòng Quản lý đào tạo cùng
quý thầy cô giáo của Học viện Khoa học xã hội và Cơ sở Học viện Khoa học
Xã hội tại Thành phố Đà Nẵng.
- UBND huyện Mộ Đức và Sở Nông nghiệp và phát triển Nông thông
tỉnh Quảng Ngãi. Phòng Thống kê, phòng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn, phòng Tài Nguyên Môi trường huyện Mộ Đức, Trạm Khuyến nông và
các chủ trang trại của huyện Mộ Đức.

Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Mạnh
Hùng đã nhiệt tình hướng dẫn giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện và hoàn
thành luận văn tốt nghiệp này.
Cảm ơn các thành viên trong gia đình đã động viên và giúp đỡ tôi trong
suốt thời gian qua./.
Tác giả luận văn

Chế Thị Hƣơng


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI Ở VIỆT NAM ...................................... 8
1.1. Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại ........................... 8
1.2. Cơ sở thực tiễn của việc thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại ....... 25
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH
TẾ TRANG TRẠI Ở HUYỆN MỘ ĐỨC, TỈNH QUẢNG NGÃI ...................... 39
2.1. Điều kiện tự nhiên và hành chính, kinh tế - xã hội của huyện Mộ Đức, tỉnh
Quảng Ngãi ............................................................................................................... 39
2.2. Các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế trang trại của tỉnh Quảng Ngãi và
huyện Mộ Đức ........................................................................................................... 43
2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại ở huyện
Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi ......................................................................................... 45
2.4. Kết quả thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại tại huyện Mộ Đức,
tỉnh Quảng Ngãi ........................................................................................................ 52
2.5. Đánh giá việc tổ chức thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại tại
huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi .............................................................................. 60
Chƣơng 3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN VÀ
ĐẨY MẠNH VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ

TRANG TRẠI Ở HUYỆN MỘ ĐỨC VÀ TỈNH QUẢNG NGÃI ..................... 64
3.1. Mục tiêu, quan điểm phát triển kinh tế trang trại ở huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng
Ngãi ........................................................................................................................... 64
3.2. Phương hướng hoàn thiện thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại
trong thời gian tới ...................................................................................................... 65
3.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang
trại.............................................................................................................................. 67
3.4. Một số kiến nghị giải pháp nhằm hoàn thiện việc thực hiện chính sách phát
triển kinh tế trang trại ở huyện Mộ Đức và tỉnh Quảng Ngãi ................................... 77
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 80


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CNH, HĐH

: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

GMP

: Tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt

HACCP

: Tiêu chuẩn kiểm tra, đánh giá an toàn thực phẩm

NN& PTNT

: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

UBND

: Ủy ban nhân dân

VietGAP

: Tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam


DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng

Tên bảng

Trang

2.1.

Tổng đàn gia súc, gia cầm của huyện Mộ Đức

41

2.2.

Số lượng trang trại phân loại theo mô hình sản xuất

42

2.3.

Quy mô diện tích của các trang trại

54

2.4.

Cơ cấu kinh tế của huyện Mộ Đức từ 2011-2015

60


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong vài thập kỷ gần đây, ngành kinh tế thực phẩm có những bước
tiến mạnh mẽ, kéo theo sự phát triển của nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa
hay còn gọi là kinh tế trang trại. Việc hình thành các trang trại được xem là
nhân tố quyết định thúc đẩy phát triển sản xuất, chăn nuôi hàng hóa. Những
mô hình trang trại hiệu quả đó đã thúc đẩy sự phát triển của nông, lâm, ngư,
nghiệp. Những năm qua, nhiều hộ nông dân trên cả nước đã phát huy tính tự
chủ, sáng tạo trong việc phát triển kinh tế hộ gia đình, từ đó thúc đẩy sản xuất
nông nghiệp và kinh tế nông thôn. Mô hình xây dựng kinh tế trang trại được
nhiều người lựa chọn bởi tính phù hợp, nâng cao được năng suất và tính cạnh
tranh của sản phẩm nông sản, không những giúp người nông dân nâng cao thu
nhập mà còn giải quyết được lao động tại địa phương, góp phần xây dựng
nông thôn mới.
Việc phát triển kinh tế trang trại nhằm khai thác, sử dụng có hiệu quả
đất đai, vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý, góp phần phát triển nông nghiệp
bền vững; tạo việc làm, tăng thu nhập; khuyến khích làm giàu đi đôi với xoá
đói giảm nghèo; phân bổ lại lao động, dân cư, xây dựng nông thôn mới. Phát

triển kinh tế trang trại đã góp phần quan trọng trong quá trình chuyển dịch,
tích tụ ruộng đất gắn liền với quá trình phân công lại lao động ở nông thôn,
từng bước chuyển dịch lao động nông nghiệp sang làm các ngành phi nông
nghiệp, thúc đẩy tiến trình công nghiệp hoá trong nông nghiệp và nông thôn.
Để nâng cao giá trị gia tăng trên một đơn vị diện tích đất, Nhà nước đã
có nhiều chính sách để khuyến khích phát triển những mô hình kinh tế trang
trại phù hợp gắn với đặc điểm của từng vùng, miền. Hiện nay, ở nước ta đã
hình thành nhiều mô hình trang trại như trang trại trồng trọt, trang trại chăn

1


nuôi, trang trại lâm nghiệp, trang trại nuôi trồng thuỷ sản, trang trại tổng
hợp...
Việc hình thành nhiều mô hình trang trại đã góp phần nâng cao hiệu
quả đầu tư, khai thác và sử dụng đất trống, đồi núi trọc, đất hoang hoá, ao, hồ,
đầm, bãi bồi ven sông… để sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp theo hướng
chuyên canh với tỷ suất hàng hoá cao. Đồng thời, việc hình thành nhiều mô
hình trang trại cũng đã góp phần nâng cao hiệu quả mô hình trang trại sử dụng
ít đất, sử dụng nhiều lao động, có tính thâm canh cao gắn với chế biến, thương
mại và dịch vụ, làm ra hàng hoá nông sản có giá trị kinh tế lớn.
Để các loại hình kinh tế trang trại hình thành và phát triển, Nhà nước
cũng đã ban hành nhiều chính sách để các trang trại phát triển có hiệu quả, như
chính sách về đất đai, thuế, đầu tư, tín dụng, lao động, về khoa học, công nghệ
và môi trường, thị trường…Việc ban hành những chính sách này đã làm cho
các mô hình kinh tế trang trại ở nước ta tăng nhanh về số lượng với nhiều thành
phần kinh tế tham gia. Nhiều trang trại đã sản xuất và cung ứng giống tốt, làm
dịch vụ, kỹ thuật, tiêu thụ sản xuất cho nông dân trong vùng, tạo nguồn cung
ổn định cho các cơ sở chế biến, tạo thêm nhiều sản phẩm chất lượng cao để
phục vụ xuất khẩu.

Huyện Mộ Đức là một trong các huyện có điều kiện thuận lợi để phát
triển kinh tế trang trại của tỉnh Quảng Ngãi. Tuy nhiên, trong quá trình triển
khai thực hiện vẫn còn những tồn tại cần sớm được khắc phục đó là: kinh tế
trang trại chủ yếu vẫn là trang trại hộ gia đình, các trang trại có quy mô diện
tích dưới mức hạn điền, có nguồn gốc đa dạng, đã gây không ít những bất cập
trong việc quản lý, sử dụng diện tích đất để phát triển kinh tế trang trại, các hộ
làm kinh tế trang trại không tập trung nên một số nơi có cơ sở hạ tầng chưa
đảm bảo… làm cho không ít trang trại gặp khó khăn trong quá trình sản xuất
và tiêu thụ sản phẩm, việc trang bị và áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào

2


quá trình sản xuất chưa nhiều và hạn chế việc tìm hiểu thị trường đầu ra cho
sản phẩm, dẫn đến năng suất, chất lượng sản phẩm làm ra chưa cao, sản phẩm
làm ra có lúc khó tiêu thụ….
Xuất phát từ những vấn đề trên, cùng với mong muốn góp một phần
nhỏ bé của mình vào việc triển khai và thực hiện chính sách phát triển kinh tế
trang trại của Đảng và Nhà nước trên địa bàn huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng
Ngãi, tôi đã chọn đề tài “Thực hiện chính sách phát triển kinh tế trang trại
từ thực tiễn huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi” làm luận văn tốt nghiệp lớp
cao học chuyên ngành Chính sách công của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
- Luận án Tiến sĩ Kinh tế của tác giả Trần Tú Khánh với đề tài “Chính
sách phát triển kinh tế trang trại theo hướng bền vững trên địa bàn tỉnh Nghệ
An” năm 2015. Luận án nghiên cứu chính sách phát triển kinh tế trang trại
theo hướng bền vững trên địa bàn tỉnh Nghệ An gồm: Quy hoạch phát triển
kinh tế trang trại, chính sách đất đai, tín dụng phục vụ phát triển kinh tế trang
trại, đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản
xuất, chính sách đào tạo nguồn nhân lực, phát triển hợp tác liên kết, chính

sách về thị trường và chính sách bảo vệ môi trường.
- Luận văn thạc sĩ kinh tế phát triển của tác giả Trần Đình Trân với đề
tài: “Phát triển kinh tế trang trại tỉnh Quảng Ngãi” năm 2011. Luận văn đã
phân tích thực trạng phát triển kinh tế trang trại ở tỉnh Quảng Ngãi qua đó chỉ
rõ những tồn tại, hạn chế và những tiềm năng phát triển của kinh tế trang trại
của tỉnh Quảng Ngãi, đồng thời đề xuất những giải pháp để phát triển kinh tế
trang trại ở tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới.
- Luận văn thạc sĩ kinh tế phát triển của tác giả Lê Quốc Thái với đề tài:
“Phát triển kinh tế trang trại trồng trọt trên địa bàn tỉnh Gia Lai” năm 2013.
Luận văn đã đi sâu nghiên cứu về loại hình trang trại trọt trên địa bàn tỉnh Gia

3


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full