Sáng Kiến Kinh Nghiệm Môn Địa Lí

Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
A .MỞ ĐẦU
“SỬ DỤNG NHỮNG ĐOẠN PHIM VIDEOCLIP TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ 6
Ở TRƯỜNG THCS LONG GIANG”.
1 . Lý do chọn đề tài
Công nghệ thông tin (CNTT) là công cụ đắc lực hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy,
học tập và hỗ trợ đổi mới quản lý giáo dục, góp phần nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng
giáo dục
Trong những năm gần đây, ứng dụng CNTT trong đổi mới phương pháp dạy học là một
trong những giải pháp hữu hiệu nhằm phát huy tính tích cực, hiệu quả và sáng tạo của cả giáo
viên và học sinh. Nhờ có sự hỗ trợ của các chương trình, phim khoa học, phần mềm máy tính
điện tử có mang nội dung địa lí như: Discovery, PTP, Encata đã và đang tạo ra một tư liệu rất
phong phú cho việc xây dựng các đoạn phim (Videoclip) với các mục đích và hình thức khác
nhau dùng để giảng dạy địa lí.
Chính vì vậy, hiện nay một trong những phương tiện trực quan có ý nghĩa rất lớn trong
việc dạy và học địa lý ở các trường phổ thông là việc sử dụng videoclip mang nội dung địa lí.
Bằng những hình ảnh thật, nguồn phương tiện trực quan này đã giúp cho giáo viên mang được
những thực tế của thiên nhiên, của các hiện tượng địa lý, của cuộc sống vào trong lớp học một
cách sinh động. Đặc biệt quan trọng hơn là khả năng lôi kéo và thúc đẩy quá trình dạy và học,
khả năng phát triển tư duy địa lý cho học sinh qua con đường nhận thức khi sử dụng phương
tiện này.
Trong đề tài này tôi chỉ đề cập đến một khía cạnh của việc sử dụng videoclip mang nội
dung địa lý trong dạy học đó là: “Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở
trường THCS Long Giang”.
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
1
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
2. Đối tượng nghiên cứu
- Học sinh lớp 6 trường THCS Long Giang – Bến Cầu – Tây Ninh
- Các vấn đề cần đặt ra:
+ Chủ thể của giải pháp này là: “Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa

lý 6”.
+Khách thể là học sinh lớp 6 trường THCS Long Giang – Bến Cầu – Tây Ninh
3.Phạm vi nghiên cứu
-Thông qua nghiên cứu videoclip cụ thể ứng dụng vào một số bài dạy môn địa lý lớp 6
ở trường THCS Long Giang – Bến Cầu – Tây Ninh.
4. Phương pháp nghiên cứu
-Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
* Thu thập những thông tin lí luận của việc sử dụng giáo án điện tử (những đoạn
videoclip) trong dạy học ở trung học cơ sở qua tài liệu .
* Tâm lý học (Bộ giáo dục - Đào tạo).
* Đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy ở trung học cơ sở (Bồi dưỡng thường
xuyên chu kỳ II, III) .
*Các tập san giáo dục Trung học cơ sở .
* Tham khảo các diễn đàn trên mạng về ứng dụng công nghệ hiện đại trong dạy học.
* Tham khảo một số trang web hỗ trợ giáo viên trong dạy học : Bạch kim.vn, giáo
viên.net…
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
2
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
-Phương pháp điều tra:
Trò chuyện, trao đổi với đồng nghiệp, học sinh về hiệu quả của việc ứng dụng videoclip
trong dạy học địa lí.
Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết về ứng dụng công nghệ hiện đại, sử dụng
videoclip vào dạy học.
Tham khảo kinh nghiệm của các đồng nghiệp trường bạn.
Tham khảo những trang web về thiết kế giáo án điện tử và những đoạn videoclip ở các
diễn đàn trên mạng.
-Giả thuyết khoa học:
Nếu nghiên cứu cụ thể thực trạng sử dụng videoclip trong dạy học địa lí và đề ra được
những giải pháp phù hợp cho việc ứng dụng CNTT trong dạy học địa lí ở các giờ học thì sẽ

góp phần phát triển tư duy địa lý nói riêng và nâng cao chất lượng môn học địa lí ở trường
Trung học cơ sở nói chung.
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
3
S dung nhng oan phim videoclip trong day hoc ia ly 6 trng THCS Long Giang
B. NI DUNG
1. Cơ sở lí luận:
*Các văn bản chỉ đạo của Trung ơng, địa phơng, của ngành:
+ Hớng dẫn thực hiện đánh giá, xếp loại học sinh trung học và sử dụng sổ gọi tên và ghi
điểm 11167/BGDĐT-GDTrH.
+Hớng dẫn thực hiện đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học
phổ thông số 40/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 10 năm 2006.
+Vn bn s 12966/BGDT-CNTT kớ ngy 10/12/2007, v vic õy mnh trin khai
mt s hot ng v CNTT.
+Ch th 55/2008/CT-BGDT ngy 30/9/2008 ca B trng B GD&T v tng
cng ging dy, o to v ng dng cụng ngh thụng tin trong ngnh giỏo dc giai on
2008-2012.
-Ngy 5 thỏng 5 nm 2006, B trng B Giỏo dc v o to ó ky Quyt nh s
16/2006/Q-BGDT v vic ban hnh Chng trỡnh Giỏo dc ph thụng.
Chng trỡnh Giỏo dc ph thụng l kt qu ca s iu chnh, hon thin, t chc li cỏc
chng trỡnh ó c ban hnh, lm cn c cho vic qun lớ, ch o, t chc dy hc v kim
tra, ỏnh giỏ tt c cỏc cp hc, trng hc trờn phm vi c nc.
-Trong Chng trỡnh Giỏo dc ph thụng, Chun kin thc, k nng c th hin, c
th hoỏ cỏc ch ca chng trỡnh mụn hc, theo tng lp hc ; ng thi cng c th
hin phn cui ca chng trỡnh mi cp hc. Cú th núi: im mi ca Chng trỡnh Giỏo
dc ph thụng ln ny l a Chun kin thc, k nng vo thnh phn ca Chng trỡnh Giỏo
dc ph thụng, m bo vic ch o dy hc, kim tra, ỏnh giỏ theo Chun kin thc, k
nng, to nờn s thng nht trong c nc. B ti liu ny c biờn son theo hng chi tit,
tng minh cỏc yờu cu c bn, ti thiu v kin thc, k nng ca Chun kin thc, k nng
bng cỏc ni dung chn lc trong sỏch giỏo khoa, to iu kin thun li hn na cho giỏo

viờn v hc sinh trong quỏ trỡnh ging dy, hc tp v kim tra, ỏnh giỏ.
-Sau khi hc chng trỡnh a lớ 6, HS t c:
*V kin thc:
Trỡnh by c nhng kin thc ph thụng c bn v:
Ng i thc hiờn : ng Thanh Nhõn Trang
4
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
-Trái Đất: Trái Đất trong hệ Mặt Trời, hình dạng trái đất và cách thể hiện bề mặt Trái
Đất trên bản đồ; các chuyển động của Trái Đất và hệ quả; cấu tạo của Trái Đất.
-Các thành phần tự nhiên của Trái Đất (địa hình, lớp vỏ khí, lớp nước, lớp đất và lớp vỏ
sinh vật) và mối quan hệ giữa các thành phần đó.
*Về kĩ năng
-Quan sát, nhận xét các hiện tượng, sự vật địa lí qua hình vẽ, tranh ảnh, mô hình.
-Đọc bản đồ, sơ đồ đơn giản.
-Tính toán.
-Thu thập, trình bày các thông tin địa lí.
-Kỹ năng vận dụng kiến thức để giải thích các sự vật, hiện tượng địa lí ở mức độ đơn
giản.
*Về thái độ, hành vi:
-Yêu quý Trái Đất – môi trường sống của con người, có ý thức bảo vệ các thành phần
tự nhiên của môi trường.
-Tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ, cải tạo môi trường trong trường học, ở
địa phương nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình, cộng đồng.
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
5
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
2. C¬ së thùc tiÔn:
2.1 ThuËn lîi
-Đội ngũ giáo viên trẻ là một thế mạnh của nhà trường vì đã tạo nguồn sinh khí mới,
năng động, sáng tạo, đóng góp nhiều sáng kiến hay để đổi mới phương pháp giảng dạy.

-Nhà trường được đầu tư về mọi mặt: cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy tương đối
đầy đủ phục vụ cho việc thực hiện đổi mới phương pháp: phòng máy vi tính, đèn chiếu, máy
chiếu đa năng, máy chiếu overhead, laptop… Từ đó tập điều kiện thuận lợi cho việc tiếp thu và
áp dụng các thảnh tựu công nghệ hiện đại trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy như: giáo
án điện tử, những hình ảnh động, mô hình trực quan, những videoclip ….
-Bên cạnh đó trường luôn nhận sự quan tâm ủng hộ của Phòng giáo dục, Ban giám hiệu
trường và tổ chuyên môn, thường xuyên tổ chức các chuyên đề trong huyện, cụm và trường về
đổi mới phương pháp giảng dạy cũng như việc ứng dụng CNTT trong dạy học.
-Ban giám hiệu và Tổ chuyên môn luôn động viên khuyến khích giáo viên viết sáng
kiến kinh nghiệm, thực hiện các chuyên đề nâng cao chất lượng (rèn các kỹ năng để học tốt
môn địa lý, phương pháp học tập theo nhóm, sử dụng các trò chơi học tập, ứng dụng CNTT…
vào trong giảng dạy), tự làm đồ dùng dạy học có chất lượng….
2.2 Khã kh¨n :
Trường THCS Long Giang thuộc địa bàn xã vùng sâu của huyện Bến Cầu. Dân cư của
xã hơn 90% làm kinh tế nông nghiệp, mức sống còn nhiều khó khăn. Học sinh ít có điều kiện
sưu tầm tư liệu, tranh ảnh, các em chưa có thói quen cập nhật thông tin kịp thời qua các
chương trình thời sự, báo chí, mạng Internet, thời gian học tập của các em còn quá ít, chủ yếu
là ở trên lớp vì còn phải giúp đỡ gia đình như: bán vé số, phụ buôn bán, làm thuê…
-Đa số gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em, chưa tạo mọi điều kiện
tốt nhất cho việc học của con em mình điều này đã ảnh hưởng không tốt đến chất lượng học
tập của các em.
-Cơ sở vật chất nhà trường vẫn còn thiếu như: phim video giáo khoa, mẫu vật, các phần
mềm có nội dung địa lý…
-Học sinh chưa quen cách học mới, thậm chí còn nhiều em không thích học bộ môn vì
chỉ xem đây là môn phụ.
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
6
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
-Kết quả khảo sát thái độ học tập của học sinh đối với bộ môn địa lí
Lớp TSHS Không

thích
Bình
thường
Thích học Say mê
6
1
38 0 20 (52.6%) 18 (47.4%) 0
6
2
35 0 19 (44.3%) 16 (45.7%) 0
-Tỷ lệ trung bình số học sinh được khảo sát chất lượng một tiết học Địa lí không ứng
dụng CNTT (những đoạn videoclip):
Lớp TSHS Đạt yêu cầu Chưa đạt yêu cầu
6
1
38 28 (73.6%) 10 (27.4%)
6
2
35 26 (74.3%) 9 (25.7%)
Qua số liệu trên chỉ ra rằng thái độ học tập, cũng như chất lượng đạt yêu cầu của 1 tiết
dạy của học sinh đối với bộ môn Địa lý: chưa chú trọng đến môn học, chưa hào hứng đón giờ
học địa lý, xem đây là môn phụ, không quan trọng. Vì vậy đã ảnh hưởng đến chất lượng học
tập của học sinh ở Học kỳ I cụ thể như sau:
Lớp TSHS Giỏi Khá Trung bình Yếu
SL % SL % SL % SL %
6
1
38
5 13 10 26.3 14 36.8 9 23.9
6

2
35
4 11. 4 7 20 15 42.9 9 25.7
3. Néi dung v ấ n ®Ò :
Trước những thực trạng trên, bản thân là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy bộ môn Địa
lý sẽ ứng dụng CNTT trong dạy học mà cụ thể là : sử dụng những đoạn Videoclip trong giảng
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
7
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
dạy bộ môn Địa lí lớp 6 nhằm góp phần vào việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy
cũng như nhằm gây hứng thú cho học sinh để nâng cao chất lượng bộ môn.
3.1 Ý nghĩa của việc sử dụng Videoclip có nội dung địa lý trong dạy và học địa lí
Videoclip đó là những mẫu phim ngắn được xây dựng với những nội dung mục đích,
hình thức khác nhau từ các chương trình có nội dung địa lí nhằm phục vụ cho việc tìm hiểu,
tham khảo các vấn đề như động đất, núi lửa, các mảng kiến tạo, sự tạo núi, rừng nhiệt đới …
Và chúng có hiệu quả rất đặc biệt trong việc sử dụng để giảng dạy địa lí ở trường phổ thông.
Cụ thể là:
-Có khả năng thu hút học sinh và tạo nên sự hứng thú cho hoạt động học tập của học
sinh như:
+ Có thể mang những điểm rất xa vào trong lớp học
+Có thể làm cho quan điểm rõ ràng hơn
+Có thể tiết kiệm thời gian khi giải thích một nội dung, khái niệm khó
+Có thể đưa ra một loạt các ấn tượng hình ảnh về sự thay đổi thời gian trong việc liên
hệ các sự kiện địa lý mà các phương tiện khác khó có thể thực hiện được.
+Trong quá trình sử dụng Videoclip còn tạo ra hàng loạt các hoạt động giúp cho học
sinh hình thành quá trình nhận thức và phát triển tư duy địa lý của mình đặc biệt là phát triển
tư duy lãnh thổ, cảm giác về địa điểm.
+Việc sử dụng Videoclip trong dạy học địa lý phù hợp với thực trạng cơ sở vật chất của
trường phổ thông hiện nay của nước ta.
Nói tóm lại việc sử dụng các videoclip trong dạy học địa lý đã và đang được đông đảo

các giáo viên bộ môn quan tâm và được sử dụng rộng rãi ở các trường phổ thông nhờ tính tiện
ích của chúng.
3.2 Con đường nhận thức của học sinh khi tìm hiểu và sử dụng các videoclip trong
các tiết học địa lý
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
8
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
Những hình ảnh mà học sinh xem được trong đoạn phim đã ảnh hưởng đến cảm giác về
địa điểm mà nơi học sinh cũng như sự nhận thức của học sinh đến các hiện tượng địa lý. Điều
này được phản ánh qua con đường nhận thức từ quan sát đến đánh giá kết luận, từ phân tích
cho đến tổng hợp khái quát và nó được biểu hiện qua các bước sau:
Bước 1: Quan sát nhận thức
Đây là khâu đầu tiên của quá trình nhận thức của học sinh khi xem các đoạn phim. Học
sinh cần quan sát và biết được: Đặc điểm chính của đoạn phim là gì? Vấn đề nào được đoạn
phim đề cập đến?
Bước 2: Định nghĩa và miêu tả
Sau khi quan sát thì học sinh có thể iêu tả, gợi ý trình bày các địa lý để đưa ra các định
nghĩa hướng tới sự tìm hiểu bài học. Các câu hỏi như: “Ở đâu?”, “Cái gì?”, “xảy ra như thế
nào?”, “Tại sao?” v.v…
Bước 3: Với sự giúp đỡ và tổ chức của giáo viên, học sinh tìm hiểu và phân tích các
thông tin thu được từ đoạn phim và kết hợp với các chứng cứ để chứng minh phù hợp với nội
dung bài học.
Bước 4: Đánh giá và kết luận
Sau khi đã quan sát, miêu tả và phân tích học sinh có thể đưa ra đánh giá và đưa ra các
kết luận cho đoạn phim
Bước 5: Quyết định trình bày kết quả nhận thức của mình có thể có những phát hiện
mới, có những quyết định mới làm thay đổi thái độ của bản thân học sinh khi xem xong đoạn
phim.
Có thể tóm lại con đường nhận thức của học sinh khi tìm hiểu và sử dụng các videoclip
trong dạy học địa lý thông qua sơ đồ sau:

3.3 Phương pháp tổ chức cho HS khai thác những đoạn videoclip trong giảng dạy
địa lý 6
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
9
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
-Những đoạn phim videoclip là một loại phương tiện có tác dụng như một nguồn tri
thức địa lí có nhiều ưu điểm trong việc cung cấp những thông tin bằng hình ảnh, tạo điều kiện
thuận lợi cho học sinh khai thác kiến thức
-Xác định rõ vai trò của giáo viên trong phương pháp dạy học bằng phim, tức là giáo
viên phải là người tổ chức các tình huống sư phạm (gợi mở, bổ sung, phân tích, tổng hợp, đúc
kết bài, kiểm tra, đánh giá).
-Định ra cách dạy cho mỗi bài:
+Giáo viên giảng bài trước, học sinh xem video sau hoặc học sinh xem video trước,
giáo viên giảng bài sau. Cách này có tính chất mịnh họa (hỗ trợ bài giảng bằng hình ảnh), ít
phát huy được tính tích cực độc lập và tư duy cho học sinh
+ Giáo viên lập một dàn bài trước và nêu các vấn đề cần đề cập đến. Học sinh xem
video từng đoạn, giáo viên dựa vào dàn bài đặt câu hỏi, học sinh thảo luận. Giáo viên sơ kết
và tiến hành, tiếp tục như trên cho đến hết bài. Cách này đi từ phân tích tổng hợp, phát huy
tính tích cực độc lập của học sinh.
+Giáo viên xây dựng một đề cương sẵn, sau đó hướng dẫn học sinh trong quá trình xem
ghi chép lại (một cách khái quát) những nội dung của đoạn phim đề cập đến (kể cả các số liệu
cần thiết). Sau đó dựa vào đề cương, xây dựng các nội dung bài. Cách này rèn tính độc lập,
khả năng phân tích, tổng hợp, tư duy logic…, trình độ khái quát của học sinh. Để thực hiện
được hình thức này, giáo viên cần phải chuẩn bị thật chu đáo, cẩn thận, dự kiến những tình
huống sư phạm có thể xảy ra. Còn học sinh phải tự lực làm việc, tự nhận thức, phải huy động
tối đa khả năng, trí tuệ thì mới có thể nắm được nội dung và thực hiện được mục tiêu của giờ
học.
+Đối với những đoạn phim mở rộng kiến thức theo từng vấn đề, từng chuyên đề chủ
yếu dùng để giải quyết những nội dung ngoại khóa. Song để đạt hiệu quả, trong khi sử dụng
giáo viên cũng cần giới thiệu về nội dung của đoạn phim cho học sinh hiểu và sau khi kết thúc

phải đề ra những nội dung cụ thể để học sinh viết thu hoạch
*Khi sử dụng những đoạn phim, giáo viên có thể theo trình tự các bước sau:
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
10
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
Việc sử dụng Videoclip có thể trước, trong và sau tiết học. Song mỗi trường hợp sử
dụng phải có mục đích sự phạm rõ ràng, thời gian phải được quy định thích hợp với nội dung
bài giảng
-Định hướng nhận thức: Trước khi chiếu cần giới thiệu cho học sinh biết mục đích của
đoạn phim giải quyết nhiệm vụ, nội dung cần tìm hiểu (mỗi vấn đề thường phù hợp với từng
đề mục chính của bài). Hỗ trợ bài, thay thế tiết học hay dùng để mở rộng kiến thức…
-Trong và sau khi chiếu để nâng cao hiệu quả của phim và băng hình giáo viên cần định
ra kế hoạch và biện pháp hướng dẫn học sinh, giải thích, phân tích cặn kẽ những đoạn phim đã
chiếu. Tùy trường hợp, nếu cần, giáo viên có thể bật lại những đoạn phim để học sinh xem
hoặc giáo viên bổ sung thêm những ý chính mà hình ảnh chưa được rõ
-Kết thúc: Khi hết phim, Giáo viên yêu cầu học sinh nêu những ý chính đã nhận thức
được qua băng (hoặc đoạn băng đã xem). Cuối cùng giáo viên tóm tắt, củng cố và khắc sâu
những nội dung chính được thể hiện qua đoạn phim theo mục đích, yêu cầu của bài.
3.4 Minh họa một số bài có sử dụng những đoạn videoclip trong giảng dạy
Ngoài quy trình phải thực hiện các bước lên lớp, sử dụng đồ dùng dạy học, các phương
pháp dạy học khác,… Ở đây, trong phạm vi đề tài này, tôi chỉ trình bày các nội dung có liên
quan đến sử dụng những đoạn videoclip trong giảng dạy địa lý lớp 6
BAØI 1

*Mục 1: Vị trí của trái đất trong hệ Mặt trời
*Mục tiêu: Giúp học sinh biết được vị trí Trái Đất trong hệ Mặt Trời
* Các bước tiến hành:
Bước 1: Giáo viên trình chiếu đoạn video “Các hành tinh trong hệ mặt trời” (có file
video kèm theo)
Bước 2: GV yêu cầy HS quan sát và trả lời câu hỏi:

? Em hãy kể tên các hành tinh trong hệ Mặt Trời
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
11
VỊ TRÍ HÌNH DẠNG KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT
VỊ TRÍ HÌNH DẠNG KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
? Cho biết Trái đất nằm ở vị trí thứ mấy trong các hành tinh, theo thứ tự xa dần Mặt
Trời
Bước 3: HS trả lời, sau đó giáo viên chốt kiến thức và mở rộng:
+ 5 hảnh tinh (Kim, Thủy, Hỏa, Mộc, Thổ) được quan sát bằng mắt thường từ thời kì cổ
đại
+Năm 1781, bắt đầu có kính thiên văn, con người phát hiện sao Thiên Vương
+Năm 1846, phát hiện sao Hải Vương
+Sao Diêm Vương, được nhà thiên văn Mỹ Clyde Tombaugh mô tả năm 1930, giờ đây
Sao Diêm Vương không còn là hành tinh, sách giáo khoa giờ đây sẽ phải viết lại về hệ mặt trời
chỉ với 8 hành tinh lớn.

BA ̀I: 7

*Mục 1: Sự vận động của Trái đất quanh trục
*Mục tiêu: Giúp học sinh Trình bày được chuyển động tự quay quanh trục của Trái
Đất: hướng, thời gian, quỹ đạo và tình chất của chuyển động
*Các bước tiến hành:
Bước 1: Gv nêu câu hỏi cho HS định hướng vấn đề
? Thời gian Trái đất tự qua một vòng quanh trục trong 1 ngày đêm được quy ước là bao
nhiêu giờ
? Cùng một lúc trên Trái đất có bao nhiêu giờ khác nhau
Bước 2: Giáo viên trình chiếu đoạn video “Minh họa 24 múi giờ” (có file video kèm
theo)
Bước 3: HS trả lời, sau đó giáo viên chuẩn kiến thức:

Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
12
SỰ VẬN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA
TRÁI ĐẤT VÀ CÁC HỆ QUẢ
SỰ VẬN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA
TRÁI ĐẤT VÀ CÁC HỆ QUẢ
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
Thời gian tự quay một vòng quanh trục là 24 giờ (một ngày đêm). Vì vậy bề mặt Trái
Đất được chia thành 24 khu vực giờ.
BÀI 12


*Mục 2: Núi lửa và động đất:
*Mục tiêu: Giúp học sinh nêu được hiện tượng động đất, núi lửa và tác hại của chúng.
Biết được khái niệm mácma
*Các bước tiến hành:
Bước 1: Gv nêu câu hỏi cho HS định hướng vấn đề
? Qua đoạn videoclip sau em hãy nêu tác hại của núi lửa và đợng đất
Bước 2: Giáo viên trình chiếu đoạn video “tác hại của núi lửa và đợng đất” (có file
video kèm theo)
Bước 3: HS trả lời, sau đó giáo viên chớt kiến thức

BÀI: 13

*Mục tiêu: Giúp học sinh khái quát các dạng địa hình trên Trái đất
*Các bước tiến hành:
Bước 1: Giáo viên trình chiếu đoạn video “Địa hình bề mặt Trái đất” (có file video kèm
theo)
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
13

TÁC ĐỢNG CỦA NỢI LỰC VÀ NGOẠI LỰC TRONG
VIỆC HÌNH THÀNH ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
TÁC ĐỢNG CỦA NỢI LỰC VÀ NGOẠI LỰC TRONG
VIỆC HÌNH THÀNH ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI
ĐẤT
ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI
ĐẤT
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
Bước 2: Gv nêu câu hỏi cho HS định hướng vấn đề
Em hãy cho biết trên Trái đất có các dạng địa hình nào? Kể ra
Bước 3: HS trả lời, sau đó giáo viên chốt kiến thức và đi vào bài mới: Địa hình bề mặt
Trái đất rất đa dạng, mỗi loại có những đặc điểm riêng và phân bố khắp nơi. Trong đó núi là
loại địa hình phổ biến chiếm diện tích lớn nhất. Núi là dạng địa hình như thế nào? Những căn
cứ phân loại núi để phân biệt độ cao tương đối và tuyệt đối của địa hình ra sao? Chúng ta sẽ
tìm hiểu trong bài học này. Đó chính là bài: “ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT”
BAØI 15


*Mục tiêu: Giúp học sinh biết tác hại của việc khai thác, sử dụng, bảo vệ các mỏ
khoáng sán và có ý thức trong việc sử dụng các nguồn tài nguyên hợp lí.
*Mục 2: các mỏ khoáng sản nội sinh và ngoại sinh
*Các bước tiến hành:
Bước 1: Giáo viên trình chiếu đoạn video “Hậu quả của việc khai thác khoáng sản” (có
file video kèm theo)
Bước 2: Gv nêu câu hỏi cho HS
Tại sao phải sử dụng hợp lí và tiết kiệm các loại khoáng sản nói chung và khoáng sản
nhiên liệu nói riêng?
Sử dụng tiết kiệm và hợp lí nhưng về lâu dài nó vẫn bị cạn kiệt vậy phải có giải pháp
như thế nào?

Bước 3: HS trả lời, sau đó giáo viên chốt kiến thức: Thời gian hình thành các mỏ
khoáng sản hàng trăm triệu năm -> cần khai thác và sử dụng hợp lí và tiết kiệm nhưng về lâu
dài vẫn bị cạn kiệt. Do đó, chúng ta cần nghiên cứu để tìm ra các loại nhiên liệu mới để thay
thế: năng lượng Mặt trời, sức gió, thủy triều, điện hạt nhân…
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
14
CÁC MỎ KHOÁNG SẢN
CÁC MỎ KHOÁNG SẢN
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
BÀI: 20
*Mục tiêu: Giúp học sinh trình bày được quá trình tạo thành mây, mưa
*Mục 2: Mưa và sự phân bố lượng mưa trên Trái đất
*Các bước tiến hành:
Bước 1: Giáo viên trình chiếu đoạn video “Hình thành mây, mưa” (có file video kèm
theo)
Bước 2: Gv nêu câu hỏi cho HS
? Quan sát đoạn videoclip trên e hãy nêu quá trình hình thành mây, mưa
Bước 3: HS trả lời, sau đó giáo viên chốt kiến thức: Qúa trình thành tạo mây, mưa : Khi
không khí bốc lên cao, bị lạnh dần, hơi nước sẽ ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ, tạo thành
mây. Gặp điều kiện thuận lợi, hơi nước tiếp tục ngưng tụ, làm các hạt nước to dần, rồi rơi
xuống đất thành mưa.
3.5 Đánh giá việc sử dụng những đoạn videoclip trong giảng dạy
Sử dụng phương tiện những đoạn videoclip trong giảng dạy, HS nhận thức tài liệu
không phải chỉ bằng thính giác mà cả thị giác, nên ấn tượng về các nội dung học tập rõ nét và
sâu sắc hơn.
Tuy chỉ mới áp dụng trong các tiết dạy, nhưng kết quả cho thấy sử dụng những đoạn
videoclip trong giảng dạy làm cho học sinh tiếp thu tự giác hơn, tích cực hơn, khắc sâu và hệ
thống được kiến thức tốt hơn. Cụ thể sau khi ứng dụng CNTT nói chung và sử dụng những
đoạn videoclip trong giảng dạy tôi nhận thấy rằng các em rất thích và say mê hứng thú học tập
hơn, không khí trong tiết học thoải mái, dễ chịu, học sinh học tập tích cực, nắm vững kiến thức

hơn. Đạt kết quả rất khả quan, chất lượng học tập của các em được nâng lên rõ rệt cụ thể như
sau:
-Kết quả khảo sát thái độ học tập của học sinh đối với bộ môn địa lí
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
15
HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA
HƠI NƯỚC TRONG KHÔNG KHÍ. MƯA
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
Lớp TSHS Không
thích
Bình
thường
Thích học Say mê
6
1
38 0 5 (13.1%) 28 (73.7%) 5 (13.2%)
6
2
35 0 7 (20 %) 24 (68.5 %) 4 (11.5%)
-Tỷ lệ trung bình số học sinh được khảo sát chất lượng một tiết học Địa lí có ứng dụng
CNTT (những đoạn videoclip):
Lớp TSHS Đạt yêu cầu Chưa đạt yêu cầu
6
1
38 34 (89.5%) 4 (10.5%)
6
2
35 30 (85.7 %) 5 (14.3%)
Vì vậy chất lượng học tập của học sinh cũng nâng cao lên rõ rệt cụ thể như sau:
Lớp TSHS Giỏi Khá Trung bình Yếu

SL % SL % SL % SL %
6
1
38
8 21 13 34.2 14 36.9 3 7.9
6
2
35
6 17.1 9 25.7 17 48.5 3 8.7
*Như vậy tác dụng và kết quả của việc ứng dụng CNTT mà cụ thể sử dụng những đoạn
videoclip: gây hứng thú, hấp dẫn đối với học sinh, làm cho không khí trong lớp học sinh động,
học sinh tích cực học tập, khắc sâu kiến thức hơn. Kết quả chất lượng học tập bộ môn Địa lý
cũng nâng lên rõ rệt.
C. KẾT LUẬN
Trên đây là những đánh giá bước đầu về sử dụng những đoạn videoclip trong giảng dạy
địa lý. Tôi cho rằng triển vọng của việc ứng dụng phương tiện dạy học này là rất to lớn nhất là
việc hình thành và phát triển tư duy địa lý cho học sinh. Và thông qua việc sử sụng phương
tiện này đã góp phần tích cực vào đổi mới phương pháp dạy học địa lí hiện nay.
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
16
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
Sau khi tiến hành sử dụng những đoạn videoclip trong giảng dạy địa lí lớp 6 tôi thấy
việc dạy và học có hiệu quả hơn:
-Học sinh hào hứng chào đón gời học địa lý; giờ học sinh động hơn, học sinh hứng thú
học tập hơn
-Học sinh tự nắm kiến thức nhanh hơn, khắc sâu kiến thức hơn.
-Các vấn đề cần giải thích, quan sát, tư duy được học sinh giải quyết nhanh, tự tin trình
bày các kiến thức bằng hình ảnh trực quan.
Như vậy ứng dụng CNTT mà cụ thể là sử dụng những đoạn video clip trong giảng dạy
Địa lí lớp 6 ở các tiết học đã có những thành công nhất định và sử dụng được nhiều trong

nhiều bài dạy. Tuy nhiên để có những đoạn videoclip chất lượng và hiệu quả, đúng theo bài
dạy thì giáo viên cần đầu tư nhiều thời gian cho việc thiết kế bài dạy, sưu tầm các tư liệu từ
nhiều nguồn khác nhau, trường hợp mất điện sẽ không thực hiện được
Hy vọng với những ưu điểm trên, sử dụng những đoạn videoclip sẽ được sử dụng rộng
rãi môn Địa lý trong các khối lớp 7, 8, 9 và tất cả các môn học ở trường phổ thông hiện nay.
Do khả năng của bản thân có hạn, nên chắc chắn đề tài còn nhiều khiếm khuyết thiếu
xót. Rất mong được sự góp ý kiến của các cấp lãnh đão cũng như các bạn đồng nghiệp để đề
tài càng hoàn thiện hơn và có thể áp dụng. Tôi xin chân thành cảm ơn.
Long Giang, ngày … tháng 3 năm 2011
Người thực hiện
Đặng Thanh Nhân
NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ VÀ XẾP LOẠI CỦA:
 Hội đồng khoa học trường, đơn vị:


Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
17
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang




Xếp loại
 Hội đồng khoa học Phòng Giáo dục

Xếp loại
 Hội đồng khoa học Ngành




Xếp loại
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đặng Văn Đức – Nguyễn Thu Hằng: phương pháp dạy học địa lí theo hướng tích
cực. NXB Đại học Sư phạm hà Nội, 2003, tái bản có bổ sung năm 2004GD, 2005.
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
18
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
2. Đặng Văn Đức: Lí luận dạy học Địa lí ( phần đại cương), giáo trình cao đẳng sư
phạm. NXB Đại học sự phạm Hà Nội, 2005.
3. SGK, SGV Địa lí các lớp 6, 7, 8, 9.
4. Một số phần mềm (CD Db-MAP, CD Microsoft Encarta Wold Atlas, CD Microsoft
Encarta 2006, CD PcFact), băng hình.
5. Tài liệu hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng và kiểm tra đánh giá môn
Địa lí Trung học cơ sở
-Giáo dục bảo vệ môi trường trong môn Địa lí Trung học cơ sở
-Giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua một số môn học
và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp môn Địa lí
-Giáo dục kỹ năng sống trong môn Địa lí ở trường THCS
6. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS chu kì III
7. Máy vi tính, máy overhead, tivi, máy Projector.
8. Các trang Web:
-www. youtube .com
-www. baigiang. violet .vn
-www.giaovien.net

PHỤ LỤC

Trang
A.MỞ ĐẦU 1
1.Lý do chọn đề tài
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
19
Sử dụng những đoạn phim videoclip trong dạy học địa lý 6 ở trường THCS Long Giang
2. Đối tượng nghiên cứu
3. Phạm vi nghiên cứu
4.Các phương pháp nghiên cứu
B. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
2. Cơ sở thực tiễn
2.1 Thuận lợi
2.2 Khó khăn
3. Nội dung vấn đề
3.1 Ý nghĩa của việc sử dụng Videoclip có nội dung địa lý trong dạy và
học địa lí
3.2 Con đường nhận thức của học sinh khi tìm hiểu và sử dụng các
videoclip trong các tiết học địa lý
3.3 Phương pháp tổ chức cho HS khai thác những đoạn videoclip trong
giảng dạy địa lý 6
3.4 Minh họa một số bài có sử dụng những đoạn videoclip trong giảng
dạy
3.5 Đánh giá việc sử dụng những đoạn videoclip trong giảng dạy
C. KẾT LUẬN
Ng ười thực hiện : Đặng Thanh Nhân Trang
20