Các giải pháp hoàn thiện hệ thống kế toán trách nhiệm tại Tổng công ty đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp Việt Nam (IDICO)

B Giáo dc và ào to
Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh





 KHÁNH LY

CÁC GII PHÁP HOÀN THIN
H THNG K TOÁN TRÁCH NHIM
TI TNG CÔNG TY U T PHÁT TRIN Ô TH
VÀ KHU CÔNG NGHIP VIT NAM
(IDICO)


LUN VN THC S KINH T



TP. H CHÍ MINH – NM 2010






Tôi xin gi li cm n chân thành và sâu sc đn Tin s Trn Anh Hoa, ngi đã
hng dn tôi chn đ tài và tn tình góp ý chnh sa bn tho lun vn ca tôi
trong sut quá trình thc hin.

Tôi xin chân thành cm n s giúp đ quý báu và tn tình ca Ban Giám đc Tng
Công ty IDICO, đc bit là K toán trng Tng Công ty và các anh, ch Phòng Tài
chính – K toán, Phòng Khoa hc K thut, Phòng u t và Vn phòng Tng
Công ty đã giúp đ tôi trong quá trình nghiên cu, thu thp thông tin cng nh đã
cho tôi nhng ý kin, nhn xét giá tr đ hoàn thành lun vn.

Tôi xin cm n các Thy Cô Trng i Hc Kinh T TP. HCM đã ging dy, dìu
dt và trao cho tôi nhng kin thc, kinh nghim quý báu làm nn tng trong quá
trình thc hin lun vn.

Tôi xin chân thành cm n Tin s Trn Phc, Trng Khoa K Toán – Kim
Toán và các đng nghip Trng i hc Công nghip TP. HCM đã to điu kin
thun li cho tôi trong quá trình thc hin lun vn.

Tôi xin cm n Gia đình tôi đã luôn quan tâm khích l và h tr tôi trong quá trình
hc tp và thc hin lun vn này.

Xin chân thành tri ân!

-  Khánh Ly



LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu đc lp ca tôi vi
s c vn ca ngi hng dn khoa hc. Tt c các ngun tài liu
tham kho đã đc công b đy đ. Ni dung ca lun vn là trung
thc.

Tác gi lun vn
 KHÁNH LY


MC LC
LI M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. Phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. B cc ca lun vn 3
CHNG 1
:TNG QUAN V K TOÁN QUN TR VÀ K TOÁN TRÁCH
NHIM TRONG DOANH NGHIP 5
1.1. Khái nim – Vai trò – Chc nng ca k toán qun tr 5
1.1.1 Khái nim 5
1.1.2 Vai trò – Chc nng – Nhim v ca k toán qun tr 7
1.1.3 i tng s dng và ni dung thông tin k toán qun tr 8
1.1.3.1 i tng s dng thông tin k toán qun tr 8
1.1.3.2 Ni dung thông tin k toán qun tr 9
1.2 Khái nim – Vai trò – Ni dung ca h thng k toán trách nhim 10
1.2.1 Khái nim 10
1.2.2 Vai trò – Chc nng ca k toán trách nhim 11
1.2.3 i tng s dng thông tin k toán trách nhim 12
1.2.4 Ni dung ca k toán trách nhim 12
1.2.4.1 Các trung tâm trách nhim 13
1.2.4.2 Các ch tiêu đánh giá thành qu ca các trung tâm trách nhim 15
1.2.4.2.1 Ch tiêu đánh giá thành qu ca trung tâm chi phí 16
1.2.4.2.2. Các ch tiêu đánh giá thành qu ca trung tâm doanh thu 18
1.2.4.2.3. Các ch tiêu đánh giá thành qu ca trung tâm li nhun 19

1.2.4.2.4. Các ch tiêu đánh giá thành qu ca trung tâm đu t 19
1.2.4.3 Báo cáo kt qu và hiu qu hot đng ca các trung tâm trách nhim 23
1.2.4.4 Mt s ni dung khác ca k toán trách nhim 23
1.3 nh hng ca đc đim c cu t chc ca Tng công ty hot đng theo mô hình
công ty m - con đn công tác t chc h thng k toán trách nhim 24
1.4 Các bài hc kinh nghim t vic nghiên cu h thng k toán trách nhim  mt
s nc có nn kinh t th trng phát trin 26

Kt lun Chng 1 29
Chng 2: THC TRNG H THNG K TOÁN TRÁCH NHIM TI TNG
CÔNG TY U T PHÁT TRIN Ô TH VÀ KHU CÔNG NGHIP VIT NAM
(IDICO) 30
2.1 Tng quan v IDICO 30
2.1.1 Lch s hình thành và nhng chng đng phát trin 30
2.1.1.1 Lch s hình thành 30


2.1.1.2. Nhng chng đng phát trin 32
2.1.2 c đim t chc b máy qun lý sn xut kinh doanh ca IDICO 33
2.2. Thc trng t chc h thng k toán trách nhim ti IDICO 34
2.2.1 c đim t chc b máy k toán và t chc công tác k toán ti IDICO 34
2.2.1.1 T chc b máy k toán 34
2.2.1.2 T chc công tác k toán 36
2.2.1.2.1 Ch đ, chính sách k toán áp dng ti tng công ty 36
2.2.1.2.2 T chc vn dng ch đ chng t k toán 36
2.2.1.2.3 T chc h thng tài khon k toán 36
2.2.1.2.4 T chc vn dng h thng s k toán và hình thc k toán 37
2.2.1.2.5 T chc thc hin ch đ báo cáo tài chính – báo cáo thu 37
2.2.2. Phân quyn và th tc qun lý ti các trung tâm trách nhim ca IDICO 38
2.2.3. H thng báo cáo trách nhim ti IDICO 40

2.2.3.1 Báo cáo d toán ti các trung tâm trách nhim ca IDICO 40
2.2.3.1.1 Báo cáo d toán ca trung tâm chi phí 40
2.2.3.1.1.1. D toán chi phí xây dng ca d án 42
2.2.3.1.1.2 D toán chi phí thit b ca d án 45
2.2.3.1.1.3 D toán chi phí bi thng gii phóng mt bng và tái đnh c 46
2.2.3.1.1.4 D toán chi phí qun lý d án (GQLDA) 46
2.2.3.1.1.5 D toán chi phí t vn đu t xây dng (GTV) 47
2.2.3.1.1.6 D toán chi phí khác (GK) 47
2.2.3.1.1.7 D toán chi phí d phòng (GDP) 47
2.2.3.1.1.8 Phng pháp xác đnh đn giá xây dng công trình 49
2.2.3.1.2 Báo cáo d toán ca trung tâm doanh thu 49
2.2.3.1.3 Báo cáo d toán ca trung tâm li nhun 49
2.2.3.1.4 Báo cáo d toán ca trung tâm đu t 49
2.2.3.2. Báo cáo thc hin ca các trung tâm trách nhim 50
2.2.3.2.1. Báo cáo thc hin ca trung tâm chi phí 50
2.2.3.2.2. Báo cáo thc hin ca trung tâm li nhun 50
2.2.3.2.3. Báo cáo thc hin ca trung tâm đu t 50
2.2.4. ánh giá tình hình t chc k toán qun tr và h thng k toán trách nhim ti
IDICO 51
2.2.4.1 ánh giá tình hình thc hin k toán qun tr ca Tng công ty IDICO 51
2.2.4.1.1 u đim 51
2.2.4.1.2 Hn ch 52
2.2.4.2 ánh giá tình hình t chc k toán trách nhim ti IDICO 53
2.2.4.2.1.V vic thit lp các trung tâm trách nhim 53
2.2.4.2.2. V vic s dng các ch tiêu đánh giá thành qu ca các trung tâm trách nhim 54
2.2.4.2.3. V vic xây dng h thng báo cáo trách nhim 54


2.2.4.2.3.1. V vic xây dng h thng báo cáo d toán 55
2.2.4.2.3.2. V vic xây dng h thng báo cáo thc hin 56

2.2.4.2.4 Mt s vn đ còn tn ti 57
2.2.5. Nguyên nhân các mt hn ch ca k toán qun tr và k toán trách nhim ti IDICO 58
Kt lun Chng 2 60
Chng 3
:CÁC GII PHÁP HOÀN THIN H THNGK TOÁN TRÁCH
NHIM TI TNG CÔNG TY PHÁT TRIN
Ô TH VÀ KHU CÔNG NGHIP
IDICO 61
3.1. Nhn thc chung v công tác t chc h thng báo cáo trách nhim ti IDICO 61
3.2. Quan đim hoàn thin 62
3.2.1. T chc k toán trách nhim ti Tng công ty phi phù hp vi đnh hng, chính
sách đi mi và phát trin các Tng công ty theo c ch hot đng mô hình công ty m -
công ty con. 62
3.2.2 T chc k toán trách nhim ti Tng công ty IDICO phi phù hp vi đc đim t
chc, đc đim hot đng và yêu cu qun lý cng nh kh nng và trình đ qun lý ca
doanh nghip. 64
3.2.3 T chc vn dng k toán trách nhim ti IDICO phi phù hp vi yêu cu hi nhp
kinh t, hi nhp k toán quc t và các nguyên tc, chun mc quc t v k toán. 66
3.2.4. T chc vn dng k toán trách nhim ti Tng công ty phi đm bo tính hiu qu
v mt kinh t ca hot đng k toán 66
3.3 Gii pháp hoàn thin công tác t chc k toán trách nhim ti IDICO 67
3.3.1 Phân quyn và trách nhim báo cáo, cung cp thông tin qun tr 67
3.3.2 Xác lp quy trình xây dng h thng báo cáo trách nhim 68
3.3.3 T chc, xây dng các trung tâm trách nhim 70
3.3.3.1 Xác đnh mc tiêu, nhim v ca các trung tâm trách nhim: 71
3.3.3.1.1 Trung tâm chi phí: bao gm các đi thi công hay các b phn vn phòng qun lý 71
3.3.3.1.2. Trung tâm li nhun: gm các công ty xây lp. 71
3.3.3.1.3. Trung tâm đu t: Hi đng qun tr và Tng giám đc Tng công ty xây dng. 71
3.3.3.2 Xây dng h thng báo cáo trách nhim theo các trung tâm, bao gm: 71
3.3.3.2.1 Xây dng báo cáo d toán 71

3.3.3.2.1.1 Xây dng Báo cáo d toán ca trung tâm chi phí (Ph lc 24) 72
3.3.1.2.1.2 Xây dng báo cáo d toán trung tâm li nhun (Ph lc 25) 73
3.3.3.2.1.3 Xây dng Báo cáo d toán trung tâm đu t (Ph lc 26) 73
3.3.3.2.2 Xây dng các báo cáo thc hin và các báo cáo đánh giá thành qu ca các trung
tâm trách nhim 73
3.3.3.2.2.1. Báo cáo thc hin và báo cáo đánh giá thành qu ca trung tâm chi phí 73
3.3.3.2.2.2 Báo cáo thc hin và báo cáo đánh giá thành qu ca trung tâm li nhun (công
ty thành viên) 75


3.3.3.2.2.3 Xây dng báo cáo thc hin và báo cáo đánh giá thành qu ca trung tâm đu
t 76
3.3.4.1 V t chc b máy k toán 78
3.3.4.2 Hoàn thin h thng thông tin k toán trách nhim theo hng đo lng hiu qu
hn là xem xét trách nhim 80
3.3.4.2.1- Hoàn thin công tác phân loi chi phí 80
3.3.4.2.2 Hoàn thin h thng đnh mc, công c d toán bng vic cp nht thng xuyên
các quy đnh mi ca pháp lut 80
3.3.4.2.3 Hoàn thin công tác thu thp phân tích s liu và d báo tình hình kinh doanh 81
3.3.4.2.4 Xác lp mi liên h gia các báo cáo ti các trung tâm trách nhim 85
3.3.4.2.5 Xác đnh k lp báo cáo trách nhim 86
3.3.4.3 Nâng cao cht lng hot đng kim soát ni b 88
3.3.4.4 ng dng sâu rng công ngh thông tin trong công tác t chc k toán trách nhim 90
3.4 Mt s kin ngh 91
Kt lun Chng 3 94
1

LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Nhng nm gn đây, các nhà qun lý doanh nghip ngày càng quan tâm nhiu

hn đn k toán qun tr đ nâng cao cht lng qun lý, tng cng kh nng thích
ng và cnh tranh trong nn kinh t toàn cu hóa, ti u hóa hiu qu s dng vn
hay c th hn là: ra nhng quyt đnh đúng đn, kp thi c v mt chin lc và
chin thut trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Trên th gii, k toán qun tr đã tn ti rt lâu trong h thng k toán doanh
nghip; tuy nhiên, nó ch mi đc phát trin mt cách có h thng v lý lun và
thc tin  nhng thp niên gn đây, đc bit là  các doanh nghip có quy mô ln,
có trình đ nht đnh v khoa hc k thut cng nh trình đ qun lý, điu kin x
lý thông tin.
 Vit Nam, k toán qun tr cng đã xut hin, phát trin gn lin vi chính
sách, ch đ k toán áp dng  các doanh nghip; tuy nhiên, k toán qun tr ch
mi đc đ cp mt cách có h thng vào đu nhng nm 1990 và tr thành yêu
cu cp bách trong vic xây dng h thng thông tin k toán vào đu nhng nm
2000 khi yêu cu nâng cao cht lng qun lý đ tng nng lc cnh tranh trên th
trng Vit Nam và m rng ra th trng khu vc và th gii. V mt lut pháp,
thut ng “k toán qun tr” ch đc ghi nhn chính thc trong Lut K toán Vit
Nam ban hành ngày 17/05/2003 và đc hng dn áp dng trong doanh nghip
qua Thông t 53/2006/TT-BTC ngày 12/06/2006 ca B Tài chính.
Nói đn k toán qun tr, không th không đ cp đn k toán trách nhim, vn
là mt trong nhng ni dung và cng là phng pháp c bn ca k toán qun tr
nhm t chc điu hành và kim soát hot đng ca các t chc kinh doanh mt
cách hiu qu . . Trên th gii, k toán trách nhim đã đc áp dng mt cách khoa
hc, bài bn t hn 50 nm trc.  Vit Nam, k toán qun tr nói chung và k
toán trách nhim nói riêng vn là mt lnh vc còn khá mi m. Vì vy, vic nghiên
cu và t chc vn dng k toán trách nhim là mt yêu cu không nhng cp thit
mà còn mang tính quyt đnh đi vi s sng còn ca mt doanh nghip, đc bit là
2

các tng công ty xây dng quy mô ln, phm vi hot đng rng đang trên đà phát
trin và trong quá trình hi nhp mnh m vi nn kinh t th gii “phng” ngay

đu th k 21 này.
K toán trách nhim bao gm ba mt: thông tin, trách nhim và con ngi.
Trong đó, mt thông tin là d liu, s liu đc thu thp, phân tích, thm đnh, báo
cáo, ch yu mang tính ni b, v hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Mt trách nhim gm h thng các nguyên tc, quy trình xác đnh trách nhim ca
tng phòng ban, cá nhân đi vi nhng s kin tài chính phát sinh. Con ngi là
ch th thc hin k toán trách nhim bên trong t chc, đc quyt đnh bi nng
lc chuyên môn, đo đc ngh nghip và trình đ, kinh nghim qun lý ca tng cá
nhân. Ba mt này có mi quan h khng khít nhau và là các yu t chính quyt đnh
cht lng ca công tác t chc k toán trách nhim trong đn v.
Trong quá trình hi nhp và cnh tranh khc lit nh hin nay, các tng công
ty xây dng đang đng trc nhiu c hi nhng cng gp không ít thách thc, khó
khn đ xây dng, khng đnh và phát trin thng hiu. Vì vy, nâng cao nng lc
qun lý và đánh giá trung thc, hp lý kt qu hot đng ca các đn v, b phn
trc thuc là mt trong nhng bài toán cn gii quyt ngay và gii quyt mt cách
trit đ. Li gii cho bài toán này chính là t chc vn dng h thng k toán trách
nhim mt cách khoa hc và hiu qu trong tng đn v.
2. Mc tiêu nghiên cu
Trên c s xem xét, phân tích đc đim hot đng sn xut kinh doanh ca ngành
xây dng, ca c ch qun lý theo mô hình tng công ty đn thc trng vic t chc h
thng k toán qun tr cng nh k toán trách nhim ti tng công ty xây dng đ t đó
đa ra gii pháp hoàn thin h thng k toán trách nhim nhm nâng cao hiu qu hot
đng sn xut kinh doanh, gia tng nng lc cnh tranh cho đn v.
3. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca lun vn là k toán qun tr và k toán trách nhim ti
các doanh nghip sn xut kinh doanh nhng ch yu là k toán qun tr và k toán
trách nhim ti công ty xây dng.
3

Qua nghiên cu, lun vn tp trung gii quyt ba vn đ c bn sau:

1- Phân tích thc trng ca h thng k toán qun tr nói chung và k toán
trách nhim nói riêng ti đn v nhm ch ra nhng mt hn ch v c cu
t chc h thng đã nh hng đn nhn thc v k toán trách nhim
cng nh tác dng ca vic ng dng k toán trách nhim trong qun tr
doanh nghip.
2- H thng hóa mt s ni dung c bn ca k toán trách nhim phù hp
vi đc đim và yêu cu qun lý ca mt doanh nghip sn xut kinh
doanh trên c s bo đm mi liên h phù hp vi ni dung k toán qun
tr nhm to đng lc đ h thng k toán phát huy cao nht tính tích cc
trong vic cung cp thông tin phc v chc nng qun tr doanh nghip.
3- Xây dng các gii pháp có tính kh thi cao nhm hoàn thin h thng k
toán trách nhim ti Tng Công ty IDICO.
4. Phng pháp nghiên cu
 đt đc mc tiêu nghiên cu, tác gi s dng phng pháp bin chng
duy vt làm phng pháp chung có tính cht ch đo hng nghiên cu ca đ tài,
đng thi gn vic nghiên cu vi phng pháp lch s nhm bo đm vn đ
nghiên cu mang tính h thng, có ý ngha thc tin và kh thi.
Bên cnh đó, đ nghiên cu và gii quyt các vn đ c th, lun vn còn s dng
các phng pháp khác nh: phng pháp so sánh đi chiu, phng pháp phân tích tng
hp, phng pháp din gii và quy np, phng pháp h thng cu trúc,…
5. B cc ca lun vn
Lun vn bao gm 98 trang, gm 3 chng chính ngoài phn M đu và Kt
lun, đc b cc nh sau:
Chng 1: Tng quan v k toán qun tr và k toán trách nhim trong doanh
nghip (29 trang).
Chng 2: Thc trng h thng k toán trách nhim ti Tng Công ty u t
Phát trin ô th và Khu Công nghip Vit Nam (IDICO) (31 trang)
4

Chng 3: Các gii pháp hoàn thin công tác t chc h thng k toán trách

nhim ti Tng Công ty u t Phát trin ô th và Khu Công nghip
Vit Nam (IDICO) (38 trang).
5

CHNG 1
TNG QUAN V K TOÁN QUN TR VÀ K TOÁN
TRÁCH NHIM TRONG DOANH NGHIP

1.1. Khái nim – Vai trò – Chc nng ca k toán qun tr
1.1.1 Khái nim
K toán qun tr đã xut hin t hàng trm nm trc đây di hình thc s
khai qua nhng ghi chép v thu - chi tin mt, hay nhng bn lit kê nhng tài sn
có giá tr cao ca c s kinh doanh. T th k 15 - 16, nhng khái nim nn tng
cho k toán qun tr hin đi đã phôi thai hình thành và phát trin. Cho đn đu th
k 20, hàng lot công ty, tp đoàn ln ra đi và nhu cu qun tr và đánh giá hiu
qu hot đng ca doanh nghip ngày càng thôi thúc hn. Vào na cui th k 20,
k toán qun tr thc s có nhng đt phá v phng pháp và h thng ghi nhn chi
phí da trên hot đng, tp trung vào vic tng giá tr s dng cho khách hàng và li
nhun cui cùng ca doanh nghip.
Nu nh  các quc gia nh Anh, M, Canada k toán qun tr đã tr thành
mt ngh vi nhng tiêu chun ngh nghip xác đnh (CMA) t hàng thp niên
trc thì  Vit Nam, thut ng “k toán qun tr” mi ch đc ghi nhn chính
thc trong Lut K toán ban hành vào ngày 17/06/2003 (sau đó, B Tài chính ban
hành Thông t s 53/2006/TT-BTC hng dn áp dng k toán qun tr trong
doanh nghip vào ngày 12/06/2006). Theo đó, “K toán qun tr là vic thu thp,
x lý, phân tích và cung cp thông tin kinh t, tài chính theo yêu cu qun tr và
quyt đnh kinh t, tài chính trong ni b đn v k toán”.
K toán qun tr là mt b phn trong h thng k toán doanh nghip. K toán
qun tr ch yu phc v nhu cu qun lý trong ni b doanh nghip, giúp các nhà
qun tr ra quyt đnh, xác lp mc tiêu và đánh giá hiu qu ca mt k hoch đ

có th kp thi điu chnh các mc tiêu đã đ ra.
So vi k toán tài chính, k toán qun tr có mt s đc đim khác và ni bt
nh: hng đn kt qu tng lai, ch yu phc v nhu cu qun tr ni b, không
6

nht thit tuân th các chun mc và chp nhn nhng đánh giá mang tính ch quan
do c lng và d đoán da trên c nhng thông tin phi tài chính.
K toán qun tr gi vai trò quan trng trong vic thc hin mc tiêu chin
lc ca doanh nghip, bao gm vic cung cp thông tin ra quyt đnh sn xut,
kinh doanh, tiêu th, xác lp mc đ quan h vi các đi tác v vn, hn mc tín
dng… vi chi phí thp, cht lng bo đm, giao hàng đúng hn và khuyn khích
vic đa ra sáng kin trong sut quá trình sn xut kinh doanh.
- V bn cht: K toán qun tr là mt quá trình đo lng.
- V phm vi: K toán qun tr tip nhn, x lý và đa ra các báo cáo t các
ngun thông tin, d liu, s liu tài chính và phi tài chính nhng có nh hng đn
quá trình ra quyt đnh ca doanh nghip.
- V mc đích: K toán qun tr giúp doanh nghip đt mc tiêu chin lc
nhng không phi là mc tiêu lp báo cáo tài chính hay báo cáo thu.
Có th nói, mt h thng k toán qun tr tt là mt h thng đo lng tt,
hng vào quy trình sn xut và có tác đng tích cc đn hành vi ca các cá nhân
trong t chc cùng hng vào thc hin mc tiêu chin lc ca t chc. H thng
đó phi có hai đc đim chính:
- Thông tin đu ra ca k toán qun tr phi thích hp và có th làm thay đi
hay ci thin các quyt đnh theo hng tích cc. Nu nhà qun lý không bit hay
không đa ra đc quyt đnh đúng thì thông tin đc đa ra không còn thích hp
do không có giá tr áp dng, thm chí có th dn ti tn tht.
- Tp trung vào đo lng kt qu theo tng trung tâm trách nhim trong doanh
nghip. Các nhà qun lý cn hiu rng kt qu ngày mai là nm trong t chc thc
hin công vic sn xut sn phm hay dch v ngay trong hôm nay. Do quá trình sn
xut hay dch v đc din ra theo chiu ngang, ngha là din ra trong các b phn

ca t chc và h thng đo lng thông qua h thng trách nhim ca t chc.
7

1.1.2 Vai trò – Chc nng – Nhim v ca k toán qun tr
* Vai trò ca k toán qun tr
K toán toán qun tr đóng vai trò cung cp thông tin giúp nhà qun tr ra các
quyt đnh qun lý hay hoch đnh chin lc. K toán qun tr còn là công c đ
đánh giá vic thc hin nhng mc tiêu thông qua vic phân tích các chi phí, kim
tra quá trình thc hin hot đng sn xut kinh doanh theo k hoch đã đ ra, t đó
có nhng quyt đnh hp lý đ hot đng ngày càng đt hiu qu cao hn.
S đ 1.1 Vai trò ca k toán qun tr đc biu din qua s đ sau










* Chc nng ca k toán qun tr
Tùy theo yêu cu qun lý ca các nhà qun tr trong ni b doanh nghip, k
toán qun tr đt ra các yêu cu thông tin c
th cho tng b phn gn lin vi phm
vi và mc tiêu qun lý. K toán qun tr có các chc nng c bn sau:
- Chc nng phân tích: Chc nng này hng vào vic tính toán, phân tích
các chi phí, kt qu và mi tng quan gia các yu t này vi nhau. Theo chc
nng này, chi phí, doanh thu và kt qu hot đng sn xut kinh doanh có th đc
phân tích theo tng loi hàng hóa, dch v, hoc theo chc nng hot đng ca tng

b phn, tng khâu hay ngành hot đng, chng hn chi phí, doanh thu cho thuê
phòng, nhà hàng, trò chi gii trí… Theo xu hng mi, gn đây các doanh nghip
hch toán và phân tích chi phí theo kh nng có th kim soát đc hoc không
kim soát đc ng vi tng trung tâm trách nhim phù hp vi s phân cp qun
lý sn xut kinh doanh trong doanh nghip.
Kim tra qun lý
Qun lý các quy
trình hành đng
K hoch SXKD
K toán qun tr: công c đánh
giá kim tra, phân tích chi phí
8

- Chc nng hoch đnh: Mi hot đng kinh doanh đu đc doanh nghip
lên k hoch trc nhm đnh hng sn xut, kim tra trong quá trình thc hin, và
đánh giá kt qu chung ca doanh nghip cng nh ca tng b phn, tng nhân
viên trong doanh nghip. K toán qun tr thu thp và cung cp thông tin phc v
vic lp k hoch sn xut kinh doanh ca doanh nghip, trong đó có các ch tiêu
mang tính chin lc, trung hn và ngn hn.
- Chc nng kim tra: K toán qun tr đóng vai trò kim tra kim soát các
hot đng trc, trong và sau quá trình hot đng sn xut kinh doanh. Chng hn,
k toán qun tr có th tham gia vào hot đng ký kt hp đng kinh t, chun chi
và lp chng t, kim kê hàng tn kho…
- Chc nng ra quyt đnh: K toán qun tr cung cp các thông tin v chi phí,
doanh thu, li nhun và c các thông tin phi tài chính khác (s liu thng kê v th
phn, s liu điu tra dân s, tình hình cung - cu lao đng và tht nghip, s thay
đi chính sách điu hành kinh t v mô ca nhà nc trong tng thi k) đ giúp các
nhà qun tr ra quyt đnh hiu qu.
* Nhim v ca k toán qun tr:
- Thu thp, x lý thông tin, s liu k toán theo phm vi, ni dung k toán

qun tr ca đn v xác đnh theo tng thi k.
- Kim tra, giám sát các đnh mc, tiêu chun, d toán.
- Cung cp thông tin theo yêu cu qun tr ni b ca đn v bng báo cáo k
toán qun tr.
- T chc phân tích thông tin phc v cho yêu cu lp k hoch và ra quyt
đnh ca Ban lãnh đo doanh nghip.
1.1.3 i tng s dng và ni dung thông tin k toán qun tr
1.1.3.1 i tng s dng thông tin k toán qun tr
i tng s dng thông tin k toán qun tr là các nhà qun tr bên trong
doanh nghip, nhng ngi trc tip tham gia điu hành hot đng sn xut kinh
doanh ca doanh nghip. Vì th, thông tin k toán qun tr thích hp và linh hot s
giúp các nhà qun tr ra quyt đnh đúng đn, mang li hiu qu cao cho doanh
nghip. Tuy nhiên, tùy theo tng cp qun tr mà nhu cu và mc đích s dng
9

thông tin có khác nhau Chng hn, nhà qun tr cp c s (trng nhóm, t trng
sn xut và nhân viên, nhng ngi trc tip thc hin nhim v sn xut kinh
doanh ca đn v) thông qua kt qu làm vic ca bn thân và nhân viên trong đi,
nhóm đ đánh giá trách nhim đ t đó đ ra các quyt đnh sa đi hoc phát huy
kh nng ca h và s dng hiu qu hn na các ngun lc trong phm vi h qun
lý. i vi các nhà qun tr cp trung và cp cao, h s dng thông tin đ ra các
quyt đnh cn thit trong kinh doanh, đ lp phng án, k hoch kinh doanh ngn,
trung và dài hn, và đ đánh giá hiu qu hot đng ca b phn, phòng ban và ca
toàn doanh nghip.
1.1.3.2 Ni dung thông tin k toán qun tr
Thông tin k toán qun tr là h thng các s liu tài chính và các d liu khác phn
ánh các hot đng, quá trình, sn phm, dch v… ca mt doanh nghip. H thng
thông tin qun tr là mt trong nhng ngun thông tin h tr cho vic ra quyt đnh ca
các cp qun tr. Thông tin ca k toán qun tr bao gm ni dung chính sau:
- Thông tin h tr vic lp k hoch, chng hn d toán ngân sách trong k, d

toán ngân sách cho tng khâu sn xut, phòng ban, lp k hoch giá thành, k hoch
doanh thu - chi phí,…
- Thông tin phc v đánh giá tình hình thc hin k hoch và phn ánh tình
hình tài chính ca doanh nghip ti mt thi đim, mt chu k sn xut hay mt
giai đon kinh doanh.
- Thông tin h tr vic ra quyt đnh trong tt c các khâu ca quá trình sn
xut, t vic nghiên cu kh thi, lp d toán, xây dng chin lc marketing, đnh
v thng hiu, xây dng chính sách giá bán, chính sách khuyn mi, chm sóc
khách hàng, kênh phân phi…
- Thông tin phc v cho h thng tính giá thành sn phm, dch v làm c s
ra các quyt đnh có liên quan đn giá bán, c cu sn phm hay dch v cung cp.
- Thông tin phn ánh c th tình hình tài chính ca doanh nghip cho nhng
ngi s dng thông tin bên trong doanh nghip v tình hình tài sn, ngun vn, kt
qu sn xut kinh doanh tng b phn và toàn doanh nghip trong mt k hot
đng.
10

1.2 Khái nim – Vai trò – Ni dung ca h thng k toán trách nhim
1.2.1 Khái nim
Trên th gii, thut ng “k toán trách nhim” (“responsibility accounting”) có
l đc đ cp ln đu tiên trong bài báo “Basic organizational planning to tie in
with responsibility accounting” (tm dch: "Hoch đnh c cu t chc c s trong
s gn kt vi k toán trách nhim") ca tác gi Ailman, H. B. trên tp chí chuyên
ngành N.A.C.A Bulletin vào tháng 05/1950.
Theo nhóm tác gi A. A. Atkinson, R. D. Banker, R. S. Kaplan và S. M.
Young thì k toán trách nhim là mt h thng cung cp thông tin đánh giá trách
nhim và kt qu công vic ca các nhà qun tr  khía cnh chi phí và thu nhp mà
h là ngi nm quyn quyt đnh trc tiên. H thng này to ra các báo cáo phc
v công tác qun tr doanh nghip.
Theo nhóm tác gi D. F. Hawkins, V. G. Narayanan, Jacob Cohen, Michelle

Jurgens thì k toán trách nhim là mt h thng sn sinh ra các thông tin tài chính
và phi tài chính liên quan đn hot đng sn xut kinh doanh và đc lên k hoch
bi các “trung tâm trách nhim” (“responsibility center”) bên trong doanh nghip.
“Trung tâm trách nhim chính là mt b phn hay mt phòng ban chc nng
mà kt qu ca nó đc gn trách nhim trc tip ca mt nhà qun lý c th.”
K toán trách nhim hng vào vic so sánh kt qu thc hin vi k hoch đã
đ ra đng thi xác đnh các các lung di chuyn các ngun lc bên trong doanh
nghip và hiu qu s dng chúng. Nhng trên ht, k toán trách nhim h tr cho
quá trình lp k hoch, kim soát và đánh giá vic thc hin k hoch.
Theo James R. Martin, “K toán trách nhim là mt h thng cung cp các
thông tin v kt qu và hiu qu hot đng ca các b phn bên trong mt doanh
nghip; là công c đo lng, đánh giá hot đng ca các b phn có liên quan đn
hot đng đu t, doanh thu, chi phí và li nhun mà mi b phn có quyn kim
soát và chu trách nhim tng ng.”…
Nh vy, có nhiu cách đnh ngha khác nhau v k toán trách nhim, nhng
chung qui, k toán trách nhim bao gm ba thành t chính là con ngi, trách
nhim (hay s phân quyn) và các quy trình hay h thng gn lin vi các hot
11

đng sn xut kinh doanh ca mt doanh nghip. S vn hành ca ba thành t này
to ra kt qu ca k toán trách nhim: thông tin qun tr. Nh vy, k toán trách
nhim có th đc din gii trên ba mt sau:
- K toán trách nhim là mt b phn cu thành k toán qun tr thông qua s
phân quyn theo c cu t chc ca doanh nghip. S phân quyn này gn cht vi
trách nhim ca tng cá nhân, tng b phn trong t chc theo nhng quy trình
nghip v c th.
- K toán trách nhim là mt h thng cung cp thông tin đánh giá kt qu hot
đng ca tng cá nhân, tng b phn trong doanh nghip và ca toàn th doanh
nghip nhm ti đa hóa kt qu hot đng kinh doanh và/ hoc ti u hóa các quy
trình nghip v và hot đng sn xut kinh doanh.

- K toán trách nhim là mt h thng trách nhim đc thit k phù hp theo
tng c cu t chc ng vi đc đim kinh doanh ca doanh nghip, môi trng t
chc hot đng, mc tiêu, s mnh và các thang giá tr ca t chc.
1.2.2 Vai trò – Chc nng ca k toán trách nhim
K toán trách nhim có các vai trò sau:
- Cung cp thông tin cho vic thc hin chc nng t chc và điu hành doanh
nghip: K toán trách nhim xác đnh các trung tâm trách nhim giúp nhà qun tr
xây dng và h thng hóa các ch tiêu, công vic và quy trình nghip v ca tng
phòng ban. K toán trách nhim giúp nhà qun tr theo dõi, đánh giá và điu chnh
các hot đng, quy trình đ phát huy hiu qu cao nht.
- Cung cp thông tin h tr vic thc hin chc nng kim soát tài chính và
chc nng kim soát qun lý: Nh k toán trách nhim, nhà qun tr nm đc
thông tin v tình hình s dng vn, tình hình doanh thu - chi phí - li nhun đ ra
các quyt đnh qun lý phù hp, kp thi.
- Giúp các nhà qun tr hng đn vic hoàn thành mc tiêu chung ca doanh
nghip thông qua vic hoàn thành mc tiêu b phn, phòng ban ca h.
H thng k toán trách nhim xác đnh các trung tâm trách nhim phù hp vi
cu trúc t chc và s phân cp qun lý ca doanh nghip đ đo lng kt qu hot
12

đng ca mt b phn, mt phòng ban hay mt khu vc vi mc đích giúp nhà qun
tr kim tra, đánh giá trách nhim qun lý  tng cp qun tr.
Chc nng ca k toán trách nhim th hin  ba khía cnh sau:
- K toán trách nhim giúp các nhà qun lý điu hành b phn ca mình theo
nhng cách thc thích hp và nht quán vi mc tiêu chung ca c doanh nghip.
- K toán trách nhim to c s cho hot đng đánh giá thành qun lý qu ca
tng nhà qun tr các cp qun tr trong mt doanh nghip.
- K toán trách nhim giúp các nhà qun lý đo lng s đóng góp ca tng cá nhân,
tng b phn vào kt qu chung trong quá trình thc hin mc tiêu ca doanh nghip.
1. 2.3 i tng s dng thông tin k toán trách nhim

i tng s dng thông tin ca k toán trách nhim chính là các nhà qun tr
cp c s cho đn cp lãnh đo cao nht ca mt doanh nghip.
Nh k toán trách nhim, các nhà qun tr cp c s đc đnh hng đn mc
tiêu chung ca t chc thông qua vic kim soát các hot đng làm phát sinh doanh thu,
chi phí đ điu chnh các mc tiêu b phn cho phù hp vi mc tiêu chung.
i vi các nhà qun tr cp trung, k toán trách nhim giúp h thc hin
chc nng kim soát tài chính và kim soát qun lý. Nhà qun tr cp trung có th
đánh giá phân tích tình hình tài chính qua các khon doanh thu - chi phí nhm đt
li nhun ti đa.
i vi các nhà qun tr cp cao, k toán trách nhim cung cp thông tin cho
vic thc hin chc nng t chc và điu hành doanh nghip. K toán trách nhim
giúp nhà lãnh đo xây dng các trung tâm trách nhim đ h thng hóa công vic,
quy trình ca tng trung tâm/ b phn t đó xây dng các ch tiêu đánh giá hiu qu
công vic và trách nhim ca tng phòng ban, cá nhân và điu chnh hot đng nu
thy cn thit.
1.2.4 Ni dung ca k toán trách nhim
H thng k toán trách nhim là mt h thng mang tính kim soát qun lý và
là tp hp ca các phng pháp thu thp và x lý thông tin mt cách khoa hc phc
v cho quá trình lp k hoch, kim soát quá trình thc hin và đánh giá kt qu
13

trong mt doanh nghip. H thng mang tính kim soát qun lý đó phi bao gm
các ni dung sau:
- Mc tiêu: các nhà qun tr phi hiu rõ và truyn thông rõ ràng mc tiêu ca
b phn mình qun lý và mc tiêu chung ca c t chc đn tng nhân viên trc
thuc.
- Phng pháp thc hin: nhà qun tr và nhân viên phi nm rõ công vic cn
làm đ đt mc tiêu b phn và mc tiêu chung.
- ánh giá: nhà qun tr phi thông báo kt qu công vic đn tng cá nhân,
tng b phn di quyn điu hành, hay nói cách khác là trong phm vi trách nhim

ca mình.
- Tính thích ng tt trc các thay đi: h thng kim soát qun lý phi đc
thit k sao cho nó có th thích nghi nhanh chóng vi mi s thay đi ca t chc.
Tóm li, k toán trách nhim cung cp cho nhà qun tr các thông tin ch
yu sau:
- Tình hình ngun lc (tài chính, con ngi, máy móc thit b, d tr vt t
hàng hóa, qu thi gian…) ca mt b phn.
- Mc tiêu hao các ngun lc.
- Cách thc các ngun lc đã đc s dng và nên đc s dng nh th nào
đ đt hiu qu ti u.
1.2.4.1 Các trung tâm trách nhim
Khái nim: Trung tâm trách nhim là mt b phn trong doanh nghip trong
đó các nhà qun lý b phn và nhân viên chu trách nhim v vic hoàn thành các
mc tiêu ca b phn mình theo đúng qu đo đ hoàn thành mc tiêu chung ca
doanh nghip.
K toán trách nhim thng phân loi trung tâm trách nhim thành bn loi
nh sau:
Trung tâm chi phí: Trung tâm chi phí là mt trung tâm trách nhim trong đó
các nhà qun lý và nhân viên trc thuc chu trách nhim kim soát mt chi phí,
nhng không kim soát cp đ đu t và doanh thu. Trung tâm này có trách nhim
14

lp d toán, giám sát và phân tích, báo cáo chênh lch chi phí gia thc hin so vi
k hoch.
Trung tâm doanh thu: Trung tâm doanh thu là mt trung tâm trách nhim
trong đó các nhà qun lý và nhân viên trc thuc ch chu trách nhim kim soát v
mt doanh thu mà không kim soát chi phí sn xut hay chi phí phát sinh ca sn
phm hay dch v mà h bán ra; và cng không kim soát cp đ đu t. Nhà qun
tr trung tâm doanh thu có th kim soát giá bán, hàng hóa tn kho và các hot đng
khuyn mi. Hu ht các trung tâm doanh thu đu phát sinh chi phí tip th - bán

hàng và vì th các nhà qun tr có trách nhim kim soát các chi phí này  các mc
đ khác nhau. Trên thc t, trung tâm doanh thu rt ít khi tn ti.
Trung tâm li nhun:  trung tâm li nhun, ngi qun lý và nhân viên
kim soát và chu trách nhim c chi phí và doanh thu ca hàng hóa, dch v bán ra.
Trung tâm li nhun hot đng nh mt đn v kinh doanh đc lp, ngoi tr vic
giám đc điu hành (không phi giám đc trung tâm trách nhim) kim soát mc đ
đu t trong trung tâm này.
Trung tâm đu t: Trung tâm đu t cng đc xem nh mt đn v kinh
doanh đc lp, chu trách nhim kim soát doanh thu, chi phí và mi cp đ đu t.
Nhà qun lý trung tâm đu t có quyn điu phi, s dng, đu t tài sn đ tìm
mc li nhun cao nht. S thành công ca trung tâm đu t đc đo lng không
ch bi s li nhun to ra mà còn là kh nng sinh li ca đng vn.
15

TÓM TT - CÁC TRUNG TÂM TRÁCH NHIM
c đim Trung tâm Chi phí
Trung tâm Doanh
thu
Trung tâm Li
nhun Trung tâm u t
c kim
soát bi Ban
qun tr trung
tâm
Chi phí Doanh thu Chi phí & doanh thu
Chi phí, doanh thu
và ch yu kim
soát đu t
Không kim
soát bi Ban

qun tr trung
tâm
Doanh thu và đu t
xét trên phng
din hàng tn kho và
TSC
Chi phí và đu t xét
trên phng din
hàng tn kho và
TSC
u t xét trên
phng din hàng
tn kho và TSC
-
Thông tin đc
lng hóa đ
đánh giá trách
nhim
Chi phí có liên quan
đn mt s mc tiêu
(thng là d toán
ngân sách)
Doanh thu có liên
quan đn mt s
mc tiêu (thng là
d toán ngân sách)
Li nhun có liên
quan đn mt s
mc tiêu (thng là
d toán ngân sách)

ROI tng ng vi
mt s mc tiêu
Thông tin
không đc
lng hóa đ
đánh giá trách
nhim
Hot đng ca các
yu t quyt đnh
thành công ngoài
khía cnh chi phí
Hot đng ca các
yu t quyt đnh
thành công ngoài
khía cnh doanh thu
Hot đng ca các
yu t quyt đnh
thành công ngoài
khía cnh li nhun
Hiu qu ca các
yu t quyt đnh
thành công ngoài
ROI

1.2.4.2 Các ch tiêu đánh giá thành qu ca các trung tâm trách nhim:
Mc đích ca k toán trách nhim là đo lng, qua đó đánh giá trách nhim
qun lý và kt qu hot đng ca tng trung tâm trách nhim trong vic thc hin
mc tiêu chung ca toàn doanh nghip. Vic đánh giá này đc thc hin thông qua
hai ch tiêu kt qu và hiu qu đng thi  c hai mt đnh tính và đnh lng.
Ch tiêu kt qu là mc đ các trung tâm trách nhim thc hin các nhim v

đã đ ra, đc th hin bng mt con s tuyt đi hay tng đi. Chng hn, mc
doanh thu k vng đi vi trung tâm doanh thu, t l phn trm hoàn vn ca trung
tâm đu t, mc tng gim khi lng/ s lng thc hin so vi k hoch (c s
tuyt đi ln t l phn trm)…
Ch tiêu hiu qu là t l so sánh tng đu ra và tng đu vào ca mt trung
tâm trách nhim. Ch tiêu này cho thy kt qu thc t đt đc trên các ngun lc
đã b ra. Ví d, ch tiêu li nhun trên vn, ch tiêu li nhun trên doanh thu, vòng
quay vn,…
 đánh giá các trung tâm trách nhim, trc tiên cn xác đnh các tiêu chí
đánh giá, sau đó thit lp các ch tiêu đo lng các tiêu chí đó. Thông thng, các
doanh nghip s dng các tiêu chí sau đây:
16

(1) Nhóm tiêu chí cht lng: là nhng ch tiêu th hin s hài lòng ca khách
hàng, t l sn phm hng, mc tiêu hao nguyên vt liu,…
(2) Nhóm tiêu chí v hiu qu sn xut: nh ch tiêu giá tr hàng tn kho, chi
phí sa cha, bo trì,…
(3) Nhóm tiêu chí liên quan đn giá tr ca doanh nghip: nh uy tín thng
hiu, danh ting, th giá c phiu,…
(4) Nhóm tiêu chí v sc cnh tranh ca doanh nghip: nh các ch tiêu đánh
giá đ nhn bit thng hiu, khi lng hàng bán, mng li phân phi sn
phm, mc tng trng doanh s bán,…
Sau khi đã xác lp các tiêu chí đánh giá, nhà qun tr tip tc đt ra các ch
tiêu đo lng các tiêu chí đó. Các ch tiêu này phi th hin đc s tng gim có
th so sánh đc gia hai thi k, hai sn phm, hai phân xng sn xut “tng
đng” có th so sánh đc…
Các nhà qun tr có th kt hp các ch tiêu tài chính và phi tài chính đ đánh
giá các trung tâm trách nhim qua vic thu thp thông tin bên trong hay ngoài h
thng thông tin k toán ca doanh nghip.
Vic cung cp thông tin thích hp và kp thi phc v công tác ra quyt đnh

ca các cp qun tr là chc nng quan trng nht ca k toán trách nhim. Tuy
nhiên, doanh nghip cn phi xác đnh rõ các ch tiêu đánh giá thành qu hot đng
ca các trung tâm trách nhim, hay nói chính xác hn là ca tng phòng ban, tng
cá nhân trong đn v. Vì th, các ch tiêu đo lng các thành qu phi đc th hin
trên các báo cáo trách nhim.
Mt khác, đ đánh giá trung thc và hp lý thành qu qun lý ca nhà qun
tr các trung tâm trách nhim, cn phi có s phân bit rõ ràng chi phí kim soát
đc và không kim soát đc bi các nhà qun tr các cp.
1.2.4.2.1 Ch tiêu đánh giá thành qu ca trung tâm chi phí
Khi đánh giá thành qu trung tâm chi phí cn phân bit hai dng trung tâm
chi phí:
17

(1) Trung tâm chi phí đnh mc: u ra tuy không th hin bng hình thái
tin t nhng vn có th xác đnh và lng hóa đc trên c s đã bit
phí tn đu vào cn thit đ to đu ra.
Ví d, phân xng sn xut có th tính đc giá thành sn xut mt đn v sn
phm thông qua đnh mc chi phí vt t tiêu hao, chi phí nhân công trc tip, chi
phí sn xut chung.
Vì th, v mt kt qu, thành qu qun lý ca trung tâm này đc đánh giá
thông qua mc đ hoàn thành k hoch sn xut trên c s bo đm đúng thi hn,
đúng tiêu chun k thut sn xut hay không?
V mt hiu qu, thành qu qun lý ca trung tâm này đc đo lng trên c
s so sánh gia chi phí sn xut thc t và chi phí đnh mc. Trên c s tính toán
sai bit chi phí, phân tích nh hng ca các nhân t gây ra sai bit đ xác đnh
nguyên nhân tác đng đn tình hình thc hin đnh mc chi phí.
(2) Trung tâm chi phí d toán: u ra ca các trung tâm này không th đc
lng hóa bng tin, đng thi mi quan h gia đu ra và đu vào  trung
tâm này là không cht ch, không th so sánh đc.
Ví d, phòng k toán – tài v có đu ra là các báo cáo tài chính, báo cáo k toán…

Vì th, v mt kt qu, chúng ta ch đánh giá v mc đ hoàn thành k hoch
công vic ca trung tâm.
V mt hiu qu, đc đánh giá ch yu da vào vic so sánh chi phí thc t
phát sinh và chi phí d toán đã duyt.
* Ch tiêu Mc chênh lch chi phí:
Sai bit chi phí = Chi phí thc t - Chi phí đnh mc
Trong đó:
Bin đng v lng = (Lng thc t - Lng d toán) * Giá d toán
Bin đng v giá = (Giá thc t - Giá d toán) * Lng thc t
- Các ch tiêu này giúp đánh giá:
+ Kh nng kim soát chi phí trong mi quan h vi doanh s c tính.
+ Mc đ hoàn thành đnh mc hay d toán chi phí.
+ S lng và cht lng sn phm, dch v to ra so vi mc chi phí b ra.
18

+ Kh nng kim soát các nhân t làm gia tng chi phí.
- Yêu cu thông tin:
Các báo cáo phi cung cp thông tin kp thi, đy đ, chính xác phc v vic
đánh giá trách nhim qun lý và s dng chi phí ti các b phn, đn v có phát sinh
chi phí trên c s bo đm nguyên tc có th kim soát đc ca ngi qun lý b
phn, qua đó cng giúp nhà qun lý tit kim và s dng hiu qu chi phí trong b
phn ca mình. Thông tin này cn bao gm:
+ S liu v chi phí thc t phát sinh (phân loi theo yu t chi phí, theo công
dng kinh t hoc theo mc đ hot đng).
+ Nguyên nhân to ra s bin đng (tng hoc gim) chi phí  tng b phn.
+ Gii thích s chênh lch gia chi phí thc t và chi phí d toán  tng b
phn v các ni dung chi phí sn xut, giá thành sn phm, chi phí bán hàng, chi phí
qun lý doanh nghip.
1.2.4.2.2. Các ch tiêu đánh giá thành qu ca trung tâm doanh thu:
*V mt kt qu: c đánh giá thông qua tình hình thc hin d toán

tiêu th, trên c s đó phân tích chênh lch doanh thu do nh hng ca các
nhân t có lien quan nh đn giá bán; khi lng sn phm tiêu th và kt cu
sn phm tiêu th
Mc chênh lch doanh thu = Doanh thu thc t - Doanh thu d toán
- Yêu cu thông tin:
K toán trách nhim  các trung tâm doanh thu phi bo đm các yêu cu
thông tin sau đây:
+ Thông tin v doanh thu thc t so vi d toán ti tng b phn.
+ Thông tin v s bin đng ca doanh thu các b phn và các yu t nh
hng đn mc doanh thu
* V mt hiu qu: Do đu ra ca trung tâm doanh thu đc lng hóa
bng tin, nhng đu vào thì không vì nhà qun tr trung tâm doanh thu không chu
trách nhim v giá thành hay giá vn sn phm hàng hóa, trong khi đó chi phí phát
sinh ti trung tâm doanh thu thì không th so sánh đc vi doanh thu ca trung
tâm. Vì vy, đ đánh giá hiu qu hot đng ca trung tâm hay nói khác đi là đ