Giải pháp gia tăng nguồn vốn huy động tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH






VÕ TH MINH TH







GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY NG
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
CÔNG THNG VIT NAM



Chuyên ngành: Kinh t - Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60.31.12

LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
TS. Lê Th Mn

TP. H CHÍ MINH - 2010

74
MC LC

CHNG I 1
NGUN VN HUY NG CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1 KHÁI NIM NGUN VN HUY NG CA NHTM 1
1.2. TM QUAN TRNG CA NGUN VN HUY NG 1
1.2.1 i vi nn kinh t 1
1.2.2 i vi ngân hàng thng mi 2
1.2.3 i vi khách hàng 3
1.3 CÁC HÌNH THC HUY NG VN TIN GI CA NGÂN HÀNG THNG
MI 3
1.3.1 Tin gi không k hn 3
1.3.2 Tin gi có k hn 4
1.3.3 Tin gi tit kim 4
1.3.3.1 Tin gi tit kim không k hn: 5
1.3.3.2 Tin gi tit kim có k hn: 5
1.3.4 Phát hành giy t có giá 5
1.4 CÁC NHÂN T NH HNG N NGUN VN HUY NG 6
1.4.1.1 Chi phí cho ngun vn huy đng 6
1.4.1.2 Các loi ri ro tác đng đn ngun vn huy đng ca ngân hàng: 10
Ri ro lãi sut: 10
Ri ro thanh toán: 10
Ri ro vn ch s hu: 10
1.4.1.3 La chn gia chi phí và ri ro trong huy đng vn ca ngân hàng: 10

1.4.2 Yu t khách quan 11
1.4.3. Yu t ch quan 12
1.4.3.1 Lãi sut cnh tranh 12
1.4.3.2 Cht lng dch v ngân hàng 13
1.4.3.3 Quy mô vn t có 13
KT LUN CHNG 1 16
CHNG II 17
THC TRNG CÔNG TÁC HUY NG VN TI VIETINBAK 17
2.1. TNG QUAN V VIETINBANK 17
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 17
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh ca Vietinbank nm 2009 18
2.2. THC TRNG CÔNG TÁC HUY NG VN TI VIETINBANK 21
2.2.1. Các hình thc huy đng vn đang đc trin khai ti Vietinbank 21
2.2.1.1. Tin gi thanh toán: 21
2.2.1.2. Tin gi có k hn: 23

75
2.2.1.3. Tin gi tit kim: 23
Tin gi tit kim không k hn: 23
Tin gi tit kim có k hn: 24
2.2.1.4 Phát hành giy t có giá 28
2.2.2 Các dch v h tr công tác huy đng vn 28
2.2.2.1 Dch v thanh toán 28
2.2.2.2. Dch v th 29
2.2.2.3 Dch v ngân hàng hin đi 30
2.2.3 C cu ngun vn huy đng ca Vietinbank 31
2.2.4. Qun tr ngun vn ti Vietinbank 39
2.2.4.1: Mc đ an toàn vn 39
2.2.4.2. Kh nng thanh khon 41
2.2.4.3. Chi phí huy đng vn: 42

2.3. ÁNH GIÁ NHNG KT QU T C VÀ NHNG TN TI TRONG
CÔNG TÁC HUY NG VN TI VIETINBANK 44
2.3.1. Kt qu đt đc 44
2.3.2. Nhng tn ti 45
2.3.3. Nguyên nhân ca nhng tn ti 47
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan 47
2.3.3.2. Nguyên nhân ch quan 47
KT LUN CHNG 2 48
CHNG III 49
GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY NG TI VIETINBANK 49
3.1. PHNG HNG CHIN LC CA VIETINBANK V VIC HUY NG
VN TRONG THI GIAN TI 49
3.1.1. nh hng ca Ngân hàng Nhà nc trong vic thc thi chính sách tin t
nhm kim ch lm phát, kim soát tng giá theo ch đo ca Th tng Chính ph 49
3.1.2. Phng hng chin lc ca Vietinbank v chính sách huy đng vn trong
thi gian ti 51
3.1.2.1. C hi và thách thc trong công tác huy đng vn ca Vietinbank 51
Ü V c hi 51
Ü . V thách thc 52
3.1.2.2. nh hng công tác huy đng vn ca Vietinbank trong thi gian ti 54
3.2 GII PHÁP V MÔ NHM GIA TNG HUY NG VN TI VIETINBANK 55
3.2.1 Gii pháp đi vi Chính ph: 55
3.2.1.1 Duy trì s n đnh kinh t: 55
3.2.1.2 Hoàn thin môi trng pháp lý 56
3.2.1.3. y mnh thanh toán không dùng tin mt 57
3.2.2 Gii pháp đi vi Ngân hàng Nhà nc 58
3.2.2.1 V điu hành chính sách tin t và qun lý ngoi hi 58
3.2.2.2 V c ch qun lý 59

76

3.3 GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY NG I VI H THNG
VIETINBANK 60
3.3.2 Áp dng chính sách lãi sut huy đng hp lý 61
3.3.3 Gii pháp v chính sách quan h khách hàng 61
3.3.4 Gii pháp v đa dng hóa các sn phm huy đng vn 62
3.3.4.1Ci tin nhng sn phm hin có 63
3.3.4.2 Trin khai các sn phm huy đng mi 63
3.3.5 Gii pháp phát trin các dch v ngân hàng h tr cho huy đng vn 65
3.3.6 Gii pháp gia tng tính n đnh cho ngun vn huy đng 66
3.3.7 Gii pháp phát trin công ngh 67
3.3.8 Gii pháp v thc hin các quy trình nghip v 68
3.3.9 Gii pháp v chính sách nhân s 68
3.3.10 Gii pháp v công tác marketing phát trin thng hiu 69
KT LUN 73



ôla Úc
Auto Teller Machine-Máy rút tin t đng
ôla Canada
Chính sách tin t
ng Euro
ng Bng Anh
Japan Bank for International Cooperation - Ngân
hàng hp tác quc t Nht Bn
NHNN Ng©n hµng Nhµ N−íc
NHTW Ng©n hµng Trung −¬ng
NHTM Ng©n hµng Th−¬ng M¹i.
ODA Official Development Assistance - H tr phát
trin chính thc

TCTD Tæ Chøc TÝn Dông.
VND ViÖt Nam ®ång.
USD §«la Mü
WTO Tæ chøc th−¬ng m¹i ThÕ giíi



0
DANH MC CÁC BNG BIU

STT TÊN BNG BIU TRANG
1
Bng 2.1: Quy mô hot đng kinh doanh ca
Vietinbank giai đon 2007-2010
26
2
Bng 2.2: Hiu qu hot đng kinh doanh ca
Vietinbank giai đon 2007-2010
26
3
Bng 2.3: Tc đ tng trng quy mô và hiu qu
hot đng kinh doanh ca Vietinbank giai đon 2007-
2010
27
4
Bng 2.4: Mt s ch tiêu an toàn trong hot đng ca
Vietinbank giai đon 2007-2010
27
5
Bng 2.5: C cu ngun vn ca Vietinbank giai

đon 2007-2010
39
6
Bng 2.6: C cu ngun vn huy đng ca
Vietinbank theo sn phm giai đon 2007-2010
41
7
Bng 2.7: C cu ngun vn huy đng ca
Vietinbank theo đi tng khách hàng giai đon
2007-2010
43
8
Bng 2.8: C cu ngun vn huy đng ca
Vietinbank theo loi tin t giai đon 2007-2010
44
9
Bng 2.9: C cu ngun vn huy đng ca
Vietinbank theo k hn giai đon 2007-2010

45
10
Bng 2.10 : Mt s ch tiêu an toàn trong hot đng
ca Vietinbank giai đon 2007-2010
47
11
Bng 2.11 : Kh nng thanh khon ca Vietinbank
48
12
Bng 2.12 : Chênh lch lãi sut đu vào - đu ra bình
quân ca Vietinbank

50

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
STT TÊN  TH TRANG
1
 th 1.1: Tng quan la chn gia chi phí và ri ro
13
2
 th 2.1: Quy mô hot đng kinh doanh ca Vietinbank
giai đon 2007-2010
22
3
 th 2.2: C cu ngun vn ca Vietinbank giai đon
2007-2010
34
4  th 2.3: C cu ngun vn huy ñng ca Vietinbank
theo sn phm
36
5  th 2.4: C cu ngun vn huy đng ca Vietinbank
theo đi tng khách hàng
38
6  th 2.5: C cu ngun vn huy đng ca Vietinbank
theo loi tin t
39
7
 th 2.6: C cu ngun vn huy đng ca Vietinbank
theo k hn
40
8
 th 2.7: Mt s ch tiêu an toàn trong hot đng kinh

doanh ca Vietinbank giai đon 2007-2010
42
9
 th 2.8: Chênh lch lãi sut đu vào-đu ra bình quân
ca Vietinbank
45

0
LI NÓI U

1
1. Lý do chn đ tài
Cuc khng hong tài chính và suy thoái kinh t th gii tim n t cui
nm 2007, bùng phát nm 2008 và phát tán nm 2009; bt đu t nc M và lan
các nc khác đã nh hng không ít đn Vit Nam. Tình hình kinh t khó khn
trong nhng tháng đu nm 2010 cùng vi xu hng hi nhp kinh t quc t
đang tin gn đã gây áp lc ln đi vi các ngân hàng trong nc v kh nng
tn ti và cnh tranh đ vng bc.
 to dng cho mình mt “sc khe” đ mnh, thi gian qua các NHTM
trong nc không ngng ci tin, nâng cao cht lng qun tr hat đng ngân
hàng. Huy đng vn - mt trong nhng hat đng gi vai trò trng tâm ca ngân
hàng - đang tr thành hat đng nóng, đc các ngân hàng quan tâm nhiu nht
trong tình trng khan him vn hin nay. Thông qua vic ng dng và phát trin
công ngh thông tin, tngbc hin đi hóa ngân hàng, các sn phm huy đng
ngày càng phong phú, đa dng, mang tính cht “đt phá- chin lc”, thõa mãn
nhu cu ngày càng cao và tinh t ca khách hàng. Vietinbank- mt trong nhng
ngân hàng c phn hàng đu Vit Nam - đã và đang t khng đnh mình, tip tc
phát huy li th ca mt thng hiu mnh bng vic cho ra đi nhng sn phm
huy đng hin đi, mang tính cnh tranh cao. Xut phát t nhn đnh trên, tôi
chn nghiên cu đ tài “Gii pháp gia tng ngun vn huy đng đi vi Ngân

hàng TMCP Công thng Vit Nam”.
2
2. Mc tiêu nghiên cu đ tài
T nhng vn đ nghiên cu trong lý thuyt, phân tích thc trng huy
đng vn ti Vietinbank (trên khía cnh tin gi ca khách hàng đ cho vay), qua
đó đ ra các gii pháp nhm tng cng huy đng vn hiu qu nht ti
Vietinbank.
3
3. i tng và phm vi nghiên cu
Nhng vn đ c bn v huy đng vn ca các NHTM.
ánh giá thc trng huy đng vn ti Vietinbank (trên khía cnh tin gi
ca khách hàng đ cho vay) trong 4 nm: nm 2007- 6 tháng đu nm 2010 qua
các khía cnh qui mô và c cu huy đng vn; phân tích ngun vn huy đng đ
t đó tìm ra nhng u đim, hn ch và nguyên nhân ca nhng tn ti trong vic
huy đng vn ti Vietinbank.
4
4 Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
H thng hóa các phng pháp huy đng vn ti ngân hàng.
Phân tích thc trnh huy đng vn ti Vietinbank, tìm ra nhc đim cn
khc phc.
 xut các gii pháp tng cng huy đng vn mt cách hiu qu vi chi
phí thp nht.
5
5 B cc ca lun vn
Ni dung khóa lun nh sau:
Phn m đu.
Chng 1: Ngun vn huy đng ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng tình hình huy đng vn ti Vietinbank .
Chng 3: Gii pháp gia tng ngun vn huy đng ti Vietinbank.
Kt lun.

Do có hn ch nht đnh v thông tin cng nh v kin thc, lun vn chc
chn s có thiu sót. Kính mong nhn đc nhiu ý kin đóng góp ca Quý thy
cô, bn bè và đc gi đ ni dung lun vn đc hoàn chnh hn.



1
0
CHNG I
1
NGUN VN HUY NG CA NGÂN HÀNG THNG MI
7
1.1 KHÁI NIM NGUN VN HUY NG CA NHTM
Ngun vn ca ngân hàng thng mi bao gm các khon nh vn điu l và
các qu, vn huy đng, vn đi vay, vn khác.
i vi bt k doanh nghip nào, đ tin hành hot đng sn xut kinh doanh
đu phi có vn. Ngân hàng thng mi đc coi là mt loi hình doanh nghip đc
bit, kinh doanh trên lnh vc tin t, do vy vic tin hành các bin pháp nghip v
to lp ngun vn đ t chc hot đng kinh doanh là vn đ vô cùng quan trng
đi vi mi ngân hàng thng mi.
Nguôn vn huy đng là ngun vn ch yu s dng trong hot đng kinh
doanh ca ngân hàng thng mi, thc cht là tài sn bng tin ca các ch s hu
mà ngân hàng tm thi qun lý và s dng nhng vi ngha v hoàn tr kp thi,
đy đ theo tha thun gia ngân hàng và khách hàng. Ngun vn huy đng chim
t trng rt ln trong tng ngun vn kinh doanh ca ngân hàng thng mi, bao
gm các khon:
Tin gi không k hn ca khách hàng, còn đc gi là tin gi thanh toán,
tin gi giao dch.
Tin gi có k hn ca các t chc, đoàn th.
Tin gi tit kim.

Ngun vn huy đng qua phát hành các giy t có giá nh k phiu, trái
phiu ngân hàng, chng ch tin gi…
8
1.2. TM QUAN TRNG CA NGUN VN HUY NG
19
1.2.1 i vi nn kinh t
H thng ngân hàng thng mi đóng vai trò rt quan trng trong s phát
trin ca kinh t. Thông qua nghip v huy đng vn mà h thng ngân hàng tp

2
trung hu ht các ngun vn tin t tm thi nhàn ri ca xã hi, bin tin nhàn ri
t phng tin tích lu tr thành ngun vn ln ca nn kinh t. ây là ngun vn
quan trng đ đu t phát trin nn kinh t vì nó không nhng ln v s lng tuyt
đi mà vì tính cht luân chuyn không ngng ca nó. c bit trong chin lc phát
trin ca nc ta là xây dng nn kinh t theo hng công nghip hoá hin đi hoá
nhng đim xut phát thp, ngân sách còn hn hp, hu nh không có tích lu
trc, do đó vn đu t cho các ngành kinh t trông đi rt nhiu vào ngun vn ni
lc trong đó ngun vn t các ngân hàng huy đng đc là rt quan trng vì nó to
nên s n đnh vng chc cho s phát trin nhanh, n đnh và bn vng lâu dài.
Ngoài vic thu hút tin nhàn ri trong xã hi đ s dng cho đu t phát trin bên
cnh đó thông qua nghip v huy đng vn giúp Ngân hàng Nhà nc kim soát
khi lng tin t trong lu thông thông qua vic s dng chính sách tin t (t l
d tr bt buc, lãi sut c bn, lãi sut tái cp vn, lãi sut chit khu, t giá…).
20
1.2.2 i vi ngân hàng thng mi
Nghip v huy đng vn tuy không mang li li nhun trc tip cho ngân
hàng nhng nó là nghip v rt quan trng. Không có nghip v huy đng vn xem
nh không có hot đng ca ngân hàng thng mi. Ngân hàng thng mi khi
đc cp phép thành lp phi có vn điu l theo quy đnh, tuy nhiên vn điu l
ch đ tài tr cho tài sn c đnh, máy móc, thit b… cn thit cho hot đng ch

cha đ vn đ ngân hàng có th thc hin các hot đng ngân hàng thng mi
nh cp tín dng và các dch v ngân hàng khác.  có vn phc v cho các hot
đng này ngân hàng phi huy đng vn t khách hàng. Nghip v huy đng vn do
vy, có ý ngha rt quan trng đi vi ngân hàng cng nh đi vi khách hàng.
i vi ngân hàng thng mi, nghip v huy đng vn góp phn mang li
ngun vn cho ngân hàng thc hin các nghip v ngân hàng thng mi khác.
Không có nghip v huy đng vn, ngân hàng thng mi s không có đ vn tài
tr cho hot đng ca mình. Mt khác, thông qua nghip v huy đng vn, ngân
hàng thng mi có th đo lng đc uy tín cng nh s tín nhim ca khách

3
hàng đi vi ngân hàng. T đó, ngân hàng thng mi có các bin pháp không
ngng hoàn thin hot đng huy đng vn đ gi vng và m rng quan h vi
khách hàng. Có th nói, nghip v huy đng vn góp phn gii quyt đu vào ca
ngân hàng.
21
1.2.3 i vi khách hàng
Nghiu v huy đng vn cung cp cho khách hàng mt kênh tit kim và đu
t nhm làm cho tin ca h sinh li, to c hi cho h có th gia tng tiêu dùng
trong tng lai. Mt khác, nghip v huy đng vn còn cung cp cho khách hàng
mt ni an toàn đ h ct tr và tích lu vn tm thi nhàn ri. Cui cùng nghip v
huy đng vn giúp cho khách hàng có c hi tip cn vi các dch v khác ca ngân
hàng, đc bit là dch v thanh toán qua ngân hàng và dch v tín dng khi khách
hàng cn vn cho sn xut, kinh doanh hoc cn tin cho tiêu dùng.
9
1.3 CÁC HÌNH THC HUY NG VN TIN GI CA NGÂN
HÀNG THNG MI
Vn huy đng tn ti di nhiu hình thc, hay nói cách khác là ngân hàng
huy đng vn t nhiu ngun khác nhau, ph bin nht là các ngun sau đây:
22

1.3.1 Tin gi không k hn
 s dng các dch v thanh toán không dùng tin mt qua ngân hàng các
khách hàng phi m tài khon tin gi thanh toán ti ngân hàng và có s d nht
đnh đ sng sàng đáp ng nhu cu chi tiêu ca mình. Nh vy, xét v bn cht, khi
m và gi tin vào tài khon này, mc tiêu ca khách hàng không phi là tìm kim
các khon lãi t s d tài khon.
Do ch tài khon có quyn chi tiêu bt k khi nào trong thi gian làm vic
ca ngân hàng trong phm vi s s có trên tài khon ca mình, cho nên vic tn
dng s d tin khon tin gi thanh toán ca khách hàng làm ngun vn cho ngân
hàng là rt hn ch. Ngân hàng ch có th s dng mt t l thp trên s d tài
khon ca khách hàng làm ngun vn kinh doanh ca mình. Do vy, lãi sut tin

4
gi áp dng đi vi loi tài khon này rt thp, hay nói cách khác, chi phí cho
ngun vn huy đng theo hình thc này rt r (thm chí  nhiu nc trên th gii,
s d tài khon loi này ngân hàng không phi tr lãi cho khách hàng).
Ngoài ra, vic thanh toán qua tài khon tin gi không k hn còn giúp tng
ngun thu phí dch v cho các ngân hàng thng mi, gim thiu ri ro trong hot
đng thanh toán ca nn kinh t.
23
1.3.2 Tin gi có k hn
ây là loi tin gi mà đi tng ch yu là các doanh nghip gi có k hn,
v tính cht hot đng thì ging tin gi tit kim có k hn nhng mc đích và đi
tng gi cng khác nhau.
Tin gi có k hn có th đc phân thành nhiu loi theo đnh k ngày,
tun, tháng.
Tin gi có k hn thng có quy mô s d trung bình ln hn so vi các
khon tin gi tit kim, to ngun vn tng đi ln cho ngân hàng. Tuy nhiên,
ngun vn này thng không n đnh và to sc ép cho ngân hàng nu khách hàng
rút tin vi s lng ln.

24
1.3.3 Tin gi tit kim
Tin gi tit kim là khon tin ca cá nhân đc gi vào tài khon tin gi
tit kim, đc xác nhn trên th tit kim, đc hng lãi theo quy đnh ca t
chc nhn tin gi tit kim và đc bo him theo quy đnh ca pháp lut v bo
him tin gi.
Tài khon tin gi tit kim không đc s dng đ phát hành séc và thc
hin các giao dch thanh toán, tr trng hp chuyn khon sang tài khon tin vay
hoc tài khon khác ca chính ch s hu tin gi tit kim ti t chc nhn tin gi
tit kim đó.
Nhìn chung, tin gi tit kim là ngun vn tng đi n đnh, cho phép
ngân hàng ch đng trong vic s dng vn đ cp tín dng, đu t. Tuy nhiên, lãi
sut áp dng cho các khon tin gi tit kim thng cao hn và quy mô s d

5
trung bình ca nhng khon tin gi này thng có giá tr không ln. Thông qua
các hình thc gi tin tit kim khác nhau, ngân hàng có th đáp ng nhu cu đa
dng ca khách hàng. Thông thng có 2 loi c bn sau:
25
1.3.3.1 Tin gi tit kim không k hn:
ây là tin gi tit kim mà ngi gi tin có th rút tin theo yêu cu mà
không cn báo trc vào bt k ngày gi làm vic nào ca t chc nhn tin gi tit
kim.
Loi tin gi tit kim không k hn lãi sut thp nguyên nhân ging nh
tin gi không k hn. Khi khách hàng có nhu cu chi tiêu có th rút mt phn trên
s tin tit kim sau khi xut trình các giy t hp l.
26
1.3.3.2 Tin gi tit kim có k hn:
Tin gi tit kim có k hn là tin gi tit kim, trong đó ngòi gi tin
tho thun vi t chc nhn tin gi tit kim v k hn gi nht đnh.

Tin gi tit kim có k hn có th đc phân thành nghiu loi theo k hn
ngày, tun, tháng.
Khách hàng đc rút tin gi tit kim trc hn nu có tha thun vi t
chc nhn tin gi tit kim khi gi tin và đc hng lãi theo quy đnh ca t
chc nhn tin gi tit kim.
27
1.3.4 Phát hành giy t có giá
Giy t có giá là chng nhn ca ngân hàng phát hành đ huy đng vn
trong đó xác nhn ngha v tr n mt khon tin trong mt thi hn nht đnh, điu
kin tr lãi và các điu khon cam kt khác gia ngân hàng và khách hàng.
Cn c vào thi hn, giy t có giá đc chia thành hai loi:
Giy t có giá ngn hn: là giy t có giá có thi hn di mt nm gm k
phiu, chng ch tin gi ngn hn, tín phiu và các giy t có giá ngn hn khác.
Giy t có giá dài hn là giy t có giá có thi hn t mt nm tr lên bao
gm trái phiu, chng ch tin gi dài hn và các giy t có giá dài hn khác.

6
Huy đng vn qua phát hành giy t có giá ca ngân hàng thng mi đc
thc hin tp trung theo tng đt, phc v nhu cu vn theo mc tiêu ca ngân
hàng, n đnh hn so vi ngun vn huy đng di các hình thc tin gi. Tuy
nhiên, hình thc huy đng vn này thng có lãi sut và chi phí phát hành cao.
Ngoài ra, vic phát hành giy t có giá dài hn phi đc s chp thun ca Thng
đc Ngân hàng Nhà nc cn c trên các điu kin v thi gian hoat đng, li
nhun và phng án s dng vn thu đc t phát hành giy t có giá dài hn.
10
1.4 CÁC NHÂN T NH HNG N NGUN VN HUY NG
1.4.1 CHI PHÍ VÀ RI RO TRONG CÔNG TÁC HUY NG VN

i vi mi mt ngun vn huy đng, các ngân hàng đu luôn quan tâm hai
vn đ quan trng sau: mt là chi phí đ có ngun vn là bao nhiêu, hai là mi quan

h ph thuc và ri ro ca mi ngun vn. Trong điu kin môi trng cnh tranh
ngày càng khc lit, ngân hàng cn phi bit mi khon mc chi phí bao gm nhng
gì? iu này đc bit đúng đi vi chi phí huy đng vn vì đây là chi phí cao nht
trên c chi phí nhân lc, chi phí qun lý và các chi phí khác.
28
1.4.1.1 Chi phí cho ngun vn huy đng
Chi phí huy đng vn là khon chi phí đc cu thành bi chi phí lãi phi tr
cho các khon tin gi ca khách hàng và các chi phí phi lãi phát sinh khác trong
quá trình huy đng vn. ây là khon chi phí trng yu trong tn chi phí ca mi
ngân hàng, cho nên vi hu ht các ngân hàng mun tng thu nhp thì vic h thp
chi phí tin gi ca mình là nhu cu bc thit. Tuy nhiên, các ngân hàng không d
dàng h thp chi phí tin gi ca mình bi nó ph thuc vào nhiu yu t nh mc
cung tin gi, kh nng cnh tranh ca ngân hàng, lãi sut cho vay, quy mô ca
khon tin gi không phi tr lãi và quan trng nht là s chênh lch gia lãi sut
tin gi và lãi sut đi vay.
Chênh lch lãi sut là giá mà ngi tiêu dùng thc tr cho các dch v tài
chính trung gian ca ngân hàng. Nó đc xác đnh bi chi phí cho công ngh, chi

7
phí cho vn, phí bo him ri ro ca các khon vay, thu phi np,… Mc chênh
lch này ln hay nh ph thuc vào sc ép cnh tranh trong lnh vc ngân hàng và
sc ép đi th cnh tranh.
Nhng loi tin gi khác nhau tng ng vi nhng mc đ ri ro khác nhau
đ quyt đnh nhng lãi sut huy đng khác nhau, ví d nh tin gi có k hn có
ri ro thp hn tin gi không k hn. Thêm vào đó, thu nhp ca ngi gi tin và
mc cnh tranh trên th trng cng tác đng ti lãi sut huy đng. Hn na, nhng
khon tin gi ngân hàng không phi tr lãi có nh hng ti mc chênh lch lãi
sut ca ngân hàng. Quy mô ca các khon tin gi không phi tr lãi càng nhiu
thì thu nhp t lãi sut ròng s càng ln và ngân hàng cn có kh nng cnh tranh
mnh hn so vi các đi th.

Có 3 phng pháp các đnh chi phí huy đng vn thng đc các ngân
hàng áp dng ph bin là: phng pháp chi phí bình quân, chi phí vn biên t và chi
phí hn hp. Mi phng pháp đu có mt ý ngha nht đnh tùy theo mc đích s
dng ca s liu v chi phí huy đng vn tính toán đc.
Phng pháp chi phí bình quân
ây là phng pháp đc s dng rng rãi nht. Phng pháp này chú trng
vào c cu hn hp các ngun vn mà ngân hàng đã huy đng đc trong quá kh
và xem xét cn thn mc lãi sut mà th trng đòi hi ngân hàng phi tr cho mi
ngun vn huy đng đc. Công thc tính chi phí bình quân nh sau:
Tng chi phí lãi
Chi phí lãi bình quân =
Tng ngun vn huy đng bình quân

Phng pháp này cung cp cho ngân hàng mt chun mc tng đi cho
vic ra quyt đnh nên cho vay và đu t th nào đ có lãi. Nhng vic tính toán nh
trên là cha hoàn chnh, vì nó ch dng li  mc đ xem xét giá vn ca ngun
vn, nhiu chi phí khác có liên quan đn huy đng vn vn cha đc đ cp đn.

8
ó chính là chi phí phi lãi, bao gm: tin lng và chi phí qun lý gián tip; mc d
tr bt buc theo quy đnh; phí bo him tin gi; chi phí qung cáo; khuyn mãi…
Do vy, các ngân hàng khc phc nhc đim bng cách s dng tài sn sinh
li làm c s tính toán chi phí, tc là so sánh chi phí lãi và phi lãi trong huy đng
vn vi lng tài sn sinh li ca ngân hàng theo công thc sau:
Tng chi phí lãi + Chi phí phi lãi
T sut sinh li ti thiu =
đ bù đp chi phí Tng tài sn có sinh li

Công thc trên có ngha là thu nhp t các tài sn sinh li ti thiu phi bng
t l này đ có th bù đp tng chi phí huy đng vn. Trên thc t, các c đông-ch

s hu ca ngân hàng-cng tham gia góp vn vào ngân hàng và nh vy s phát
sinh chi phí vn s hu. ây là chi phí c hi th hin li nhun k vng ca nhng
ngi góp vn vào ngân hàng. Vì nu ngân hàng không to ra đc t sut sinh li
tha đáng trên vn ch s hu thì các c đông s rút vn ra và đu t vào ni khác
hp dn hn.  tính chi phí vn ch s hu, mt phng pháp hp lý là c tính
mt t sut sinh li cn thit mà các c đông cho rng cn thit s duy trì mc góp
vn hin ti.
Nh vy, t sut sinh li ti thiu cn thit phát sinh t toàn b các ngun
vn huy đng và vn s hu ca ngân hàng là:

T sut sinh li ti thiu = +
Sut sinh li trc
t
hu
 cho c đông
T sut sinh li ti
thiu đ bù đp chi phí

Phng pháp chi phí vn biên t:
Phng pháp chi phí bình quân tuy có u đim là đn gin nhng ch nhìn v
quá kh đ xem xét chi phí và t sut li nhun ti thiu đã thc hin ca ngân
hàng. Trong khi đó, phn ln các quyt đnh kinh doanh ca ngân hàng là cho hin
ti và hng v tng lai, tc phi tr li câu hi: khi mt khách hàng xin cp mt
khon tín dng, đ đáp ng nhu cu đó, ngân hàng phi tn phí là bao nhiêu? T l

9
thu nhp ngân hàng phi to ra t tín dng và đu t chng khoán tng lai ti ti
thiu phi bng bao nhiêu đ có th bù đp chi phí huy đng nhng ngun vn mi.
Phng pháp chi phí vn biên t gi đnh rng toàn b ngun vn đ đáp ng nhu
cu trên ca khách hàng đu bt đu t vic vay trên th trng tin t, ta có công

thc sau:

=== =

Chi phí huy đng vn
đ
t
ài t
r
 khon va
y
Chi phí tr lãi theo lãi sut bình
quân trên th t
r
n
g
tin t
Chi phí lãi đ
hu
y
đn
g
vn
+
Chi phí biên là chi phí tng thêm cho mt đng vn mi mà ngân hàng phi
b ra khi huy đng thêm vn. Cn c vào chi phí biên, ngân hàng xác đnh mc li
nhun ti thiu cn đt đc t nhng tài sn có thêm t các ngun vn này.
Chi phí huy đng vn hn hp
Trong thc t, đ phân đnh ngun vn nào s dng cho mc đích nào không
phi là vic d dàng. Ngân hàng thng huy đng t nhiu ngun khác nhau cho

các mc đích khác nhau. Do vy, cn phi quan tâm xem xét chi phí huy đng vn
trên mt hn hp nhiu ngun vn khác nhau. Vic tính toán chi phí ngun vn
gm các bc sau:
Bc 1: xác đnh lng vn d kin huy đng mi ngun đ đáp ng nhu
cu tài tr.
Bc 2: xác đnh mc kh dng mi ngun vn.
Bc 3: xác đnh chi phí lãi và chi phí phi lãi ca mi ngun vn.
Bc 4: tp hp chi phí lãi ca tt c các ngun vn xác đnh tng quan vi
tng ngun vn huy đng.
Ri ro trong công tác huy đng vn:
Thc t hot đng ca ngân hàng đã cho thy, vic la chn ngun vn đ
đáp ng nhu cu kinh doanh ca ngân hàng không ch ph thuc vào chi phí ca
mi ngun mà còn ph thuc ri ro mà ngun vn huy đng có th mang li.

10
29
1.4.1.2 Các loi ri ro tác đng đn ngun vn huy đng ca ngân hàng:
30
Ri ro lãi sut:
Khi lãi sut th trng gim, ngân hàng s b thit hi do trc đó đã huy
đng nhng ngun vn dài hn vi lãi sut cao. Khi lãi sut th trng tng, ngi
gi tin s thy lãi sut mà ngân hàng tr cho h không tha đáng nên h s rút tin
đ đu t vào lnh vc khác có li hn. Nh vy, có th thy ri ro lãi sut xut hin
 nhng ngun vn huy đng có thi hn dài.
31
Ri ro thanh toán:
Xy ra khi có tình trng rút tin hàng lot ca khách hàng làm st gim
nghiêm trng ngun vn ca ngân hàng. Nh tình trng tht nghip gia tng, các
doanh nghip không tiêu thu đc hàng hóa s làm cho tin gi tit kim và tin gi
thanh toán s gim đi mt các đt ngt … buc ngân hàng phi tìm kim nhng

ngun vn khác có chi phí cao hn đ bù đp.
32
Ri ro vn ch s hu:
Khi vn huy đng qúa ln so vi vn ch s hu, nhà đu t s lo lng đn
kh nng hoàn tr ca ngân hàng và có th h s rút vn khi ngân hàng đó.
33
1.4.1.3 La chn gia chi phí và ri ro trong huy đng vn ca ngân
hàng:
Trc tiên có s đánh đi gia ri ro và chi phí huy đng vn, nhng ngun
vn có chi phí thp có th phi chu ri ro cao v lãi sut, thanh khon hay là vn
ch s hu. Nh vy mi khi phi huy đng vn mi, nhà qun tr phi la chn
mt v trí (đim A hay đim B trên đ th) theo ch đo ca các đi c đông ca
ngân hàng v tng quan u tiên gia ri ro và li nhun trên bn đi chiu gia ri
ro và chi phí theo tng cách phi hp gia các ngun vn.

11
Chi phí

Ri ro


89
 th 1.1: Tng quan la chn gia chi phí và ri ro
Theo s đ trên, nhà qun tr có th kt lun rng ngun vn hin đang s
dng chi phí trên 1 đng vn huy đng quá đt (đim A), do vy mà li nhun thun
b nh hng nghiêm trng và cn phi có mt hn hp ngun vn kiu khác. T
đó, ngân hàng có th mong mun thay đi li kt cu ngun vn t đim A sang
đim B. Nhà qun tr quyt đnh v trí ri ro, chi phí thích hp nht vi mc tiêu ca
ngân hàng và mong nun c đông góp vn.
Th hai, mc đ ri ro ca các ngun vn khác nhau thay đi theo nhng

chiu hng ri ro đc xem xét. Ví d nh, tin gi tit kim ca nhng h gia
đình có thu nhp thp và trung bình có th tng đi ít nhy cm vi nhng thay đi
ca lãi sut (đ co giãn theo giá thp), nhng cng chính loi tin gi đó li có th
gn vi cao đim ri ro thanh khon vào nhng thi v nht đnh trong nm (nh l
Giáng Sinh, tt…) hoc nhng giai đon nào đó trong chu k kinh doanh khi vic
rút tin din ra ào t.
34
1.4.2 Yu t khách quan
S n đnh v chính tr-xã hi có tác đng rt ln đn tâm lý và nim tin ca
ngi gi tin. Mt quc gia có nn chính tr n đnh thì ngi dân s tin tng gi
A

A
B

12
tin vào h thng ngân hàng nhiu hn. Ngân hàng s là cu ni hu hiu gia tit
kim và đu t.
Mc đ phát trin ca nn kinh t đc th hin qua các yu t nh tc đ
tng trng kinh t, thu nhp quc dân, t l tht nghip, … có nh hng rt ln
đn ngun vn huy đng ti các ngân hàng. Môi trng kinh t phát trin n đnh
thì ngun vn huy đng ti các ngân hàng s đc tng cao.
S thay đi trong chính sách tài chính, chính sách tin t và các quy đnh ca
chính ph, ca NHNN cng nh hng đn kh nng thu hút vn ca NHTM.
Tùy theo đc trng vn hóa ca tng quc gia, đa phng mà ngi có tin
nhàn ri s quyt đnh la chn hình thc gi tin  nhà, gi vào ngân hàng hay đu
t vào các lnh vc khác.  các nc phát trin, vic thanh toán không dùng tin
mt và s dng các dch v ngân hàng đã khá quen thuc vi ngi dân. i vi
nhng nc đang phát trin nh Vit Nam, ngi dân có thói quen gi tin mt hay
tích tr di dng vàng, ngoi t mnh,… làm cho lng vn đc thu hút vào ngân

hàng còn hn ch.
c đim v dân s th hin qua các ch tiêu quy mô dân s, mt đ dân s,
đ tui trung bình s nh hng đn quy mô cng nh c cu ca ngun vn huy
đng.
Hot đng huy đng vn ca ngân hàng chu nh hng bi rt nhiu yu t.
Mi loi ngun vn huy đng li chu s tác đng khác nhau bi các yu t đó. Do
vy, ngân hàng cn nghiên cu đc đim riêng ca tng loi ngun vn huy đng đ
có nhng hình thc huy đng vn phù hp, đm bo mc tiêu mà ngân hàng đã đ
ra.
35
1.4.3. Yu t ch quan
36
1.4.3.1 Lãi sut cnh tranh
Lãi sut là mt trong nhng bin s ch cht, c bn mà ngân hàng có th tác
đng vào đc bit trong c ch th ni lãi sut nh hin nay.

13
nh giá ngun vn huy đng là mt vic làm quan trng và phc tp đi vi
các nhà qun tr ngân hàng. Nu ngân hàng phi tr mt mc lãi sut ln đ thu hút
và duy trì s n đnh lng tin gi khách hàng thì phi chu áp lc gia tng chi phí,
gim li nhun. Tuy nhiên, trc s cnh tranh gay gt gia các ngân hàng, vic
duy trì lãi sut tin gi cnh tranh là đu khó tránh khi.
37
1.4.3.2 Cht lng dch v ngân hàng
Cht lng dch v là nng lc ca dch v ngân hàng đc ngân hàng cung
ng và th hin qua mc đ tha mãn nhu cu và mong mun ca khách hàng.
Cht lng dch v là do khách hàng cm nhn đc ch không phi do ngân
hàng quyt đnh. Cht lng dch v ngân hàng th hin s phù hp vi nhu cu và
mong mun ca khách hàng. Các tiêu chun thng đc s dng đ đánh giá cht
lng dch v ca mt ngân hàng nh: s đa dng ca các loi hình sn phm dch

v, mc đ tin cy ca khách hàng dành cho ngân hàng, đi ng nhân s chuyên
nghip,…
Vic đánh giá mc đ hài lòng ca khách hàng đi vi mt dch v nào đó
ca ngân hàng là vic làm không d bi có nhiu yu t đánh giá mang tính tru
tng. Tuy nhiên vic nâng cao cht lng dch v ngân hàng là yêu cu cp thit
trong bi cnh cnh tranh gay gt gia các ngân hàng hin nay.
38
1.4.3.3 Quy mô vn t có
Vn t có
H s gii hn huy đng vn=
Tng ngun vn huy đng
Trong đó:
Vn t có ca ngân hàng gm: vn điu l và qu d tr b sung vn điu l,
qu d phòng tài chính, qu đu t phát trin nghip v, li nhun không chia.
Tng ngun vn huy đng gm: tin gi không k hn, tin gi có k hn,
tin gi tit kim, phát hành k phiu ngân hàng, chng ch tin gi đ huy đng
vn, các tin gi h và đi thanh toán, tin gi ca Kho bc Nhà nc (nu có).

14
H s này đa ra nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca ngân hàng
đ tránh tình trng khi ngân hàng huy đng vn quá nhiu vt quá mc bo v ca
vn t có làm cho ngân hàng có th mt kh nng chi tr.  to mt khon các an
toàn trong hot đng ca ngân hàng trong mi tng quan gia vn t có và vn
huy đng, nu chênh lch đó càng ln thì h s an toàn ca ngân hàng s thp.
 góc đ khác, mt s quc gia còn dùng h s này đ bo h các ngân hàng
trong nc đi vi th trng tin gi trong giai đon đu ca hi nhp kinh t quc
t (theo công vn s 1210/NHNN-CNH ca Ngân hàng nhà nc, các chi nhánh
ngân hàng nuc ngoài ti Vit Nam đc nhn tin gi Vit Nam t các th nhân
Vit Nam mà ngân hàng không có quan h tín dng theo t l trên mc vn đc
cp ca chi nhánh vi mc tin gi ti đa và theo l trình c th: t ngày 1/1/2007 ,

t l huy đng là 650% vn đc cp; t ngày 1/1/2008 là 800% vn đc cp; t
ngày 1/1/2009 là 900% vn đc cp; t ngày 1/1/2000 là 1000% vn đc cp và
sau ngày 1/1/2011 s đc đi x quc gia đy đ. Theo NHNN, c ch và l trình
trên là nhm thc hin các cam kt v dch v ngân hàng ti biu cam kt v dch v
trong b vn kin gia nhp t chc thng mi th gii ca Vit Nam.
1.4.3.4 Các dch v ngân hàng hin đi h tr cho các sn phm huy
đng vn:
Ngày nay vi s phát trin nhanh chóng trong lnh vc công ngh thông tin,
các sn phm dch v ca ngân hàng tng bc đc ci tin theo hng hin đi
hóa. T đó, ngân hàng có thêm nhng kênh phân phi sn phm hin đi nhm đáp
ng nhu cu khách hàng mt cách nhanh chóng và tin li hn so vi kênh phân
phi truyn thng. Tùy theo trình đ công ngh và kh nng bo mt ca ngân hàng
mà ngân hàng s cung ng các dch v ngân hàng hin đi theo các cp đ khác
nhau nh phone banking, mobile banking, homebanking, internet banking. Nhng
dch v thng đc ngân hàng cung ng qua kênh phân phi hin đi là: thu thp
thông tin v t giá, lãi sut, tra cu s d, lit kê giao dch tài khon, mua th đin
thoi tr trc, thc hin các giao dch chuyn khon thanh toán đin nc thanh
toán trên các website mua bán trc tuyn.

15
Thng hiu ca ngân hàng: chính là uy tín và hình nh ca ngân hàng đc
to dng qua quá trình hot đng.
Thng hiu ca ngân hàng càng đc nhiu khách hàng bit đn và tin
tng thì vic huy đng vn cho ngân hàng s rt thun li.
1.5 Kinh nghim huy đng tin gi ca các ngân hàng trên th gii
Vi kinh nghim dày dn va công ngh hin đi trên trng quc t, các sn
phm tin gi ca các ngân hang trên th gii là nhng bài hc kinh nghim quý
báu cho các ngân hàng trong nc hin nay. Sau đây s là mt s sn phm huy
đng tin gi ca các ngân hang ln trên th gii.
1.5.1 Ngân hàng Citibank

E-Savings account
Tài khon này khách hàng có th giao dch trc tuyn qua mng internet
hoc đin thoi.
Có th chuyn tin t bt k tài khon nào ti các chi nhánh khác ca
Citibank sang tài khon e-savings account.
Health savings account
Nu khách hàng đc tham gia trong mt chng trình chm sóc sc khe
có cht lng, Citibank health savings account là mt gii pháp cho khách hàng.
Vi tài khon này, khách hàng s đc min phn đóng thu do đó có th s dng
phn min thu này đ thanh toán cho các khon chi tiêu v thuc men.
1.5.2 Ngân hàng Standard Chartered
My Dream Account
ây là mt tài khon tit kim đc bit nhm tit kim cho tng lai ca con
em khách hàng. Khách hàng có th d dàng qun lý tài khon này.
Women’s Account
Tài khon này đc thit k mt cách đc bit đ đáp ng nhu cu v qun lý
tài chính trong gia đình ca các ch em ph n.
Marathon Savings Account

16
Khách hàng s đc hng lãi sut hp dn ging nh tin gi tit kim k
hn, đng thi cng đc hng nhng tin ích giao dch tài khon và rút tin linh
hot ti mi thi đim.
Foreign Currency Account
Khách hàng bt đu mun tit kim bng nhng loi ngoi t khác nhau?
Hãy đn vi Standard Chartered Bank, khách hàng s hng mt lãi sut tit kim
cao.

11
KT LUN CHNG 1
Chng mt giúp chúng ta có cái nhìn khái quát v các ngun vn trong hot
đng kinh doanh ca NHTM. Trong đó lun vn đã đa ra khái nim v ngun vn,
các loi ngun vn cng nh các hình thc huy đng vn ca NHTM.
Ngoài ra, lun vn cng trình bày c s lý lun v các loi chi phí cng nh
ri ro trong công tác huy đng vn, các yu t nh hng đn ngun vn huy đng
tin gi cng nh các bin pháp qun lý ngun vn.
Trên nn tng nhng c s lý lun ca chng 1, sang chng 2 chúng ta s
tip tc tìm hiu tình hình huy đng vn ca NHTMCP Công thng Vit Nam
trong nhng nm qua t đó đa ra nhng nhn đnh cng nh tìm ra nhng nguyên
nhân, hn ch làm c s đ xut nhng gii pháp ch yu nhm giúp cho ngun vn
huy đng ca NHTMCP Công thng Vit Nam ngày càng gia tng v s lng
cng nh cht lng.