Đánh giá chất lượng cho vay một số Ngân hàng thương mại tại tỉnh Bình Dương

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
***



NGUYN KIU PHÚ



ÁNH GIÁ CHT LNG CHO VAY MT S NGÂN HÀNG THNG
MI TI TNH BÌNH DNG




LUN VN THC S KINH T





THÀNH PH H CHÍ MINH, NM 2010

ii



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

***

NGUYN KIU PHÚ


ÁNH GIÁ CHT LNG CHO VAY MT S NGÂN HÀNG THNG
MI TI TNH BÌNH DNG


CHUN NGÀNH: KINH T - TÀI CHÍNH- NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS TRN HỒNG NGÂN




THÀNH PH H CHÍ MINH, NM 2010

iii


MC LC

TRANG BÌA

MC LC
LI CAM OAN
DANH MC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU, PH LC
LI M U Trang 1
CHNG 1 4
TNG QUAN V TÍN DNG VÀ VAI TRÒ CA TÍN DNG NGÂN HÀNG
TRONG NN KINH T. 4
1.1. Khái nim v tín dng NHTM 4
1.1.1 Khái nim và bn cht v NHTM 4
1.1.2 Khái nim v tín dng và cho vay: 5
1.2. Chc nng và vai trò ca tín dng ngân hàng 7
1.2.1 Chc nng ca tín dng 7
1.2.2 Vai trò ca tín dng 8
1.3. Các sn phm tín dng ph bin hin nay 10
1.3.1 Các hình thc tín dng 10
1.3.2 Các sn phm tín dng ph bin hin nay 11
1. 4. Cht lng tín dng ca các NHTM
18
1.4.1 Khái nim v cht lng tín dng
18
1.4.2 H thng ch tiêu đánh giá cht lng tín dng 18
Kt lun chng 1 22
CHNG 2 24
QUI MÔ VÀ CHT LNG CHO VAY CA MT S NGÂN HÀNG
THNG MI TI TNH BÌNH DNG. 24
2.1 Khái quát v kinh t xã hi tnh Bình Dng 24
iv

2.2 Tình hình kinh t - xã hi tnh Bình Dng các nm gn đây 27
2.2.1 Mt s ch tiêu kinh t - xã hi ch yu các nm gn đây 27
Mt s ch tiêu kinh t - xã hi ch yu 27
2.2.2 Mc tiêu phát trin kinh t xã hi đn nm 2020 30
2.2. Mng li hot đng ca các TCTD trên đa bàn tnh Bình Dng 31
2.3 Thc trng hot đng tín dng ca các TCTD ti tnh Bình Dng 33
2.3.1 Tng d n tín dng ti các TCTD trên đa bàn trong các nm gn đây:
33
2.3.2 Tng d n tín dng, kt qu kinh doanh trên đa bàn 37
2.3.3 D n tín dng phân chia theo thi hn cho vay, theo thành phn và
ngành kinh t 39
2.3.4 Phân tích n xu 41
2.4 ánh giá cht lng cho vay mt s NHTM trên đa bàn tnh Bình
Dng 43
2.4.1 Quy mô cho vay ca mt s NHTM. 43
2.4.5 ánh giá n xu 48
2.5 Nhn xét, đánh giá t thc trng cho vay ca các TCTD ti tnh Bình
Dng 50
2.5.1 Nhng mt thun li 50
2.5.2 Nhng khó khn 52
Kt lun chng 2 55
CHNG 3 56
CÁC KIN NGH NÂNG CAO CHT LNG CHO VAY MT S NGÂN
HÀNG THNG MI TI TNH BÌNH DNG 56
3.1 Nhn din c hi và thách thc đi vi hot đng cho vay trong nhng
nm qua 56
3.1.1 Các c hi phát trin 56
v

3.1.1.1 Trên góc đ tng th nn kinh t, nhng nm qua có nhng thun li
nh sau: 56
3.1.1.2 i vi lnh vc tài chính – Ngân hàng 58
3.1.2 Nhng thách thc đt ra 59
3.1.2.1 Trên góc đ tng th ca nn kinh t 59
3.1.2.2 i vi h thng tài chính – Ngân hàng 60
3.2 Gii pháp nâng cao cht lng cho vay mt s ngân hàng thng mi ti
tnh Bình Dng 62
3.2.1 Gii pháp đi vi các NHTM 62
3.2.1.1 Nâng cao nng lc qun tr điu hành và cht lng phc v khách
hàng vay: 62
3.2.1.2 Xây dng hiu qu công tác xp hng RRTD khách hàng 65
3.2.1.3 Phát trin toàn din các sn phm, dch v NH hin đi 66
3.2.1.4 Tng cng tip th khách hàng tt, xây dng khách hàng chin lc.67
3.2.1.5 Công tác thm đnh và xét duyt cho vay 69
3.1.2.6 Công tác qun lý, xét duyt gii ngân 72
3.1.2.7 Công tác kim tra sau khi cho vay 74
3.3 Các kin ngh chính sách đi vi NHNN Vit Nam và các b ngành liên
quan 74
3.4 Kin ngh đi vi các cp chính quyn đa phng 79
Kt lun chng 3 82
KT LUN 83
TÀI LIU THAM KHO 84



vi

LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn là công trình nghiên cu ca riêng tôi, cha
công b bt c ni nào. Mi s liu s dng trong lun vn này là nhng thông
tin xác thc.
Tôi hoàn toàn chu trách nhim vi nhà trng v cam đoan này.
Bình Dng, ngày 20 tháng 08 nm 2010
Tác gi lun vn



Nguyn Kiu Phú

vii


1. Danh mc ch vit tt:
1. CIC Trung tâm thông tin tín dng
2. CN Chi nhánh
3. DNNN Doanh nghip nhà nc
4. DNVTNN Doanh nghip vn đu t nc ngoài
5. NH Ngân hàng
6. NHNN Ngân hàng Nhà nc
7. NHTM Ngân hàng thng mi
8. NH TMCP Ngân hàng thng mi c phn
9. RRTD Ri ro tín dng
10. TNHH Trách nhim hu hn
11. TCTD T chc tín dng
12. TSB Tài sn đm bo

13. WTO World Trade Organization.
2. Danh mc bng biu
S hiu bng

Tên bng Trang
2.2.1
Mt s ch tiêu kinh t - xã hi ch yu
27
2.3.1
Tng d n tín dng ti các TCTD trên đa bàn
33-34
2.3.2
Tng d n tín dng, kt qu kinh doanh trên
đa bàn
37
2.3.4
Tng hp d n - n xu ca các TCTD
41
2.4.1
Quy mô cho vay ca mt s NHTM
43
2.4.2
Tng hp n xu ca mt s NHTM
45
viii


3. Danh mc các ph lc
1. Ph lc 01: Phân nhóm n theo Q Quyt đnh 18/2007/Q-NHNN
ngày 25/04/2007.

2. Ph lc 02: Mc tiêu phát trin kinh t xã hi tnh Bình Dng đn nm
2020.
3. Ph lc 03: Bng 2.3.1: D n vay theo loi hình TCTD.
4. Ph lc 03: Bng 2.3.3.1: D n tín dng phân chia theo thi hn cho
vay.
5. Ph lc 04: Bng 2.3.3.2: D n tín dng theo ngành kinh t.
6. Ph lc 05: Bng 2.3.3.3: D n tín dng theo thành phn kinh t.
7. Ph lc 06: Bng 2.4.1: Qui mô d n vay ti mt s NHTM.
7. Ph lc 07: Bng 2.4.2 Qui mô n xu ti mt s NHTM

1


LI NÓI U

1.Lý do nghiên cu đ tài.
Vi v trí nm trong vùng kinh t trng đim phía Nam, Bình Dng đc
đánh giá là mt trong nhng tnh có môi trng đu t tt nht nc, tng giá tr
sn phm liên tc tng cao và là mt trong nhng tnh thành đóng góp nhiu nht
cho Ngân sách c nc.
Bình Dng có mng li h tng đng xá, thông tin liên lc khá tt, các
khu công nghip, cm công nghip đã và đang hình thành, lp đy, môi trng đu
t thông thoáng, là đim đn hp dn ca các nhà đu t c trong và ngoài nc.
Bình Dng đang trong quá trình công nghip hóa, hin đi hóa, phn đu đn nm
2020 là tnh thành phát trin v công nghip và tr thành đô th loi I trc thuc
trung ng qun lý.
Bình Dng đang tp trung xây dng nhng công trình, nhng d án ln và
trng đim nh: Khu Liên hp công nghip và dch v vi din tích 3.000 ha; xây
dng Thành ph mi Bình Dng, xây dng các tuyn đng vành đai 2,3, đng
cao tc M Phc – Tân Vn ni vi TP H Chí Minh và các tnh thành khác trong

khu vc. Bình Dng đang cn rt nhiu ngun vn đ đu t phát trin, ngun vn
vn hat đng cho các doanh nghip, cá nhân, các tng lp dân c và vn vay ngân
hàng thng mi là mt trong nhng ngun quan trng gii quyt nhu cu vn phát
trin cho tnh này.
Tín dng ngân hàng nói chung hay vn vay ngân hàng nói riêng đu có
nhng chc nng và vai trò quan trng trong nn kinh t xã hi và là ngun thu
nhp quan trng cho các t chc tín dng. Tuy nhiên, tín dng ngân hàng luôn tim
n nhiu ri ro ngay t quá trình la chn khách hàng cho vay, thm đnh và xét
duyt cho vay, quá trình qun lý n vay trc, trong và sau khi cho vay.
2


Lun vn đ nêu lên vn đ cht lng cho vay ca mt s ngân hàng thng
mi trong nhng nm gn đây ti tnh Bình Dng, da trên các tn ti, hn ch đ
đ ra các kin ngh chính sách đi vi các ngân hàng thng mi, vi chính quyn
đa phng và vi các c quan qun lý ca Nhà nc trong thi gian ti đã th hin
tính cn thit ca lun vn.
Lun vn s dng ngun tài liu t các tp chí chuyên ngành ngân hàng,
ngun tài liu t các trang Wedside, các vn bn pháp lut có liên quan đn hot
đng ngân hàng, các lun vn ca ca các thc s trc đ so sánh, đánh giá cht
lng tín dng, đng thi s dng nhng kin thc đã hc và các tài liu v môn
hc tín dng ngân hàng đ dn dt vn đ t nhng c s lý thuyt đn hot đng
thc t, t đó rút ra nhng bin pháp kh thi phù hp vi thc trng cho vay ti tnh
Bình Dng.
2. Xác đnh vn đ nghin cu:
 tài ch nghiên cu v cht lng cho vay ca mt s ngân hàng thng
mi ti tnh Bình Dng, t đó rút ra nhng bin pháp kh thi phù hp vi thc
trng cho vay ti tnh Bình Dng.
3. Câu hi và mc tiêu nghiên cu:
Câu hi và mc tiêu nghiên cu là mt s ngân hàng thng mi ti tnh

Bình Dng có các tn ti, yu kém trong công tác cho vay hay không; các nguyên
nhân nh hng đn các tn ti, yu kém và các kin ngh nâng cao cht lng cho
vay, kim soát ri ro.
4.Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp duy vt bin chng kt hp các phng pháp phân tích, thng
kê, so sánh, tng hp… đi t lý thuyt đn gii quyt và làm sáng t các vn đ đt
ra trong lun vn.
5. Ni dung nghiên cu.
3


Ngoài phn m đu, ph lc, kt lun và tài liu tham kho, lun vn gm
03 chng, đc trình bài theo th t nh sau:
Chng 1:
Tng quan v tín dng và vai trò ca tín dng ngân hàng đi vi
nn kinh t.
Chng 2:
Qui mô và cht lng cho vay ca mt s ngân hàng thng mi
ti tnh Bình Dng.
Chng 3:
Các kin ngh nâng cao cht lng cho vay ca mt s ngân
hàng thng mi ti tnh Bình Dng.

4


CHNG 1
TNG QUAN V TÍN DNG VÀ VAI TRÒ CA TÍN DNG NGÂN
HÀNG TRONG NN KINH T.

1.1. Khái nim v tín dng NHTM
1.1.1 Khái nim và bn cht v NHTM
 Khái nim v NHTM
NHTM là NH giao dch trc tip vi các công ty, xí nghip, t chc kinh t và
cá nhân… bng cách nhn tin gi, tin tit kim, ri s dng s vn đó đ cho vay,
chit khu, cung cp các phng tin thanh tóan và cung cp các dch v NH cho
các đi tng nói trên.
NHTM là loi NH có s lng ln và rt ph bin trong nn kinh t. S có mt
ca NHTM trong hu ht các mt hot đng ca nn kinh t, xã hi đã chng minh
rng:  đâu có mt h thng NHTM phát trin thì  đó s có s phát trin vi tc đ
cao ca nn kinh t.
Theo Lut Các TCTD Vit Nam s 02/1997/QH10, sa đi b sung nm 2004
gii thích: “Ngân hàng là loi hình t chc tín dng đc thc hin toàn b hot
đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác có liên quan”. (iu 20).
Theo Lut Các TCTD Vit Nam s 47/2010/QH12 ngày 16/06/2010, có hiu
lc t ngày 01/01/2011 thì gii thích: “Ngân hàng thng mi là loi hình ngân
hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh
khác theo quy đnh ca Lut t chc tín dng nhm mc tiêu li nhun”.
Nh vy có th nói rng NHTM là đnh ch tài chính trung gian quan trng
vào loi bc nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch tài chính
trung gian này mà các ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s đc huy
đng, tp trung li, đng thi s dng s vn đó đ cp tín dng cho các t chc
kinh t, cá nhân nhm mc đích phc v phát trin kinh t xã hi.
 Bn cht ca NHTM
5


NHTM là mt loi hình doanh nghip và là mt đn v kinh t : NHTM hot
đng trong môi trng kinh doanh t, có c cu, t chc b máy nh mt doanh

nghip bình đng trong quan h kinh t vi các doanh nghip khác, phi t ch v
kinh t và phi có ngha v đóng thu cho nhà nc nh các đn v kinh t khác.
Hot đng ca NHTM là hot đng kinh doanh.  hot đng kinh doanh, các
NHTM phi có vn ( Vn đc cp nu NH công, đc c đông góp vn nu là NH
c phn), phi t ch v tài chính; đc bit hot đng kinh doanh cn đt đn mc
tiêu cui cùng là li nhun, hot đng kinh doanh ca NHTM không nm ngoài xu
hng đó. Tuy nhiên, vic tìm kim li nhun là phi chính đáng trên c s chp
hành lut pháp ca Nhà nc.
Hot đng kinh doanh ca NHTM là hot đng kinh doanh tin t và dch v
NH. ây là lnh vc “đc bit” vì trc ht nó liên quan trc tip đn mi mt ca
đi sng kinh t - xã hi và mt khác lnh vc tin t ngân hàng là lnh vc “nhy
cm” nó đòi hi mt s thn trng và khéo léo trong điu hành hot đng NH đ
tránh nhng thit hi cho xã hi.
Tóm li, NHTM là loi hình đnh ch tài chính trung gian hot đng kinh
doanh trong lnh vc tin t và dch v ngân hàng. ây là loi hình đnh ch tài
chính trung gian quan trng vào loi bc nht trong nn kinh t th trng, góp phn
to lp và cung ng vn cho nn kinh t, to điu kin và thúc đy nn kinh t phát
trin.
1.1.2 Khái nim v tín dng và cho vay:
Tín dng ra đi cùng vi s xut hin tin t. Khi mt ch th kinh t cn mt
lng hàng hóa cho nhu cu tiêu dùng hoc sn xut trong khi cha có tin hoc s
tin hin có cha đ h có th s dng hình thc vay mn đ đáp ng nhu cu. Có
hai cách vay mn: vay chính loi hàng hóa đang có nhu cu hoc vay tin đ mua
loi hàng hóa đó. Quan h vay mn nh vy gi là quan h tín dng.
Tín dng là quan h vay mn vn ln nhau da trên s tin tng s vn đó s
đc hoàn li vào mt ngày xác đnh trong tng lai. Có th đnh ngha tín dng
nh sau: Tín dng là quan h chuyn nhng tm thi mt lng giá tr (di hình
6

thc tin t hoc hin vt) t ngi s hu sang ngi s dng đ sau mt thi gian
nht đnh thu hi v mt lng giá tr ln hn lng giá tr ban đu.
Hay Tín dng là mt phm trù kinh t ch mi quan h da trên nguyên tc có
hoàn tr c vn gc và lãi sau mt thi gian nht đnh. Mt quan h tín dng phi
tha mãn nhng đc trng sau:
Th nht: là quan h chuyn nhng mang tính cht tm thi. i tng ca
s chuyn nhng có th là tin t hoc là hàng hóa di hình thc kéo dài thi
gian thanh toán trong quan h mua bán hàng hóa. Tính cht tm thi ca s chuyn
nhng đ cp đn thi gian s dng lng giá tr đó. Nó là kt qu ca s tha
thun gia các đi tác tham gia quá trình chuyn nhng đ đm bo s phù hp
gia thi gian nhàn ri và thi gian cn s dng lng giá tr đó. S thiu phù hp
ca thi gian chuyn nhng có th nh hng đn quyn li tài chính và hot đng
kinh doanh ca c hai bên và dn đn nguy c phá hy quan h tín dng. Thc cht
trong quan h tín dng ch có s chuyn nhng quyn s dng tm thi nhàn ri
trong mt khong thi gian nht đnh mà không có s thay đi quyn s hu đi vi
lng giá tr đó.
Th hai: tính hoàn tr. Lng vn đc chuyn nhng phi đc hoàn tr
đúng hn c v thi gian và v giá tr bao gm gc và lãi vay. Phn lãi phi bo đm
cho lung giá tr hoàn tr ln hn giá tr ban đu. S chênh lch này là giá tr cho
s hy sinh quyn s dng vn hin ti ca ngi s hu vì th nó phi đ hp dn
đ ngi s hu có th sn sàng hy sinh quyn s dng đó.
Th ba: quan h tín dng da trên c s s tin tng gia ngi đi vay và
ngi cho vay. Có th nói đây là điu kin tiên quyt đ thit lp quan h tín dng.
Ngi cho vay tin tng rng vn s đc hoàn tr đy đ khi đn hn. Ngi đi
vay cng tin tng vào kh nng phát huy hiu qu ca vn vay. S gp g gia
ngi đi vay và ngi cho vay v đim này s là điu kin đ hình thành quan h tín
dng. C s ca s tin tng này có th do uy tín ca ngi đi vay, do giá tr tài sn
bo đm hoc do s bo lãnh ca ngi đi vay.
7

Tín dng ngân hàng: là quan h vay vn gia NH vi các ch th kinh t
khác trong xã hi, trong đó NH gi vai trò va là ngi đi vay va là ngi cho
vay. Tín dng NH đc thc hin di hình thc tin t (hin kim).
Cp tín dng: Cp tín dng là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt
khon tin hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn
tr bng nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh
ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác.
Cho vay: Cho vay là hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc
cam kt giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh
trong mt thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và
lãi.
1.2. Chc nng và vai trò ca tín dng ngân hàng
1.2.1 Chc nng ca tín dng
 Chc nng tp trung và phân phi li vn tin t trong phm vi toàn xã
hi
Thông qua hot đng tín dng, ngun vn xã hi s đc di chuyn t ch th
đang tha vn sang ch th thiu vn. Ngun vn nhàn ri ca xã hi đc s dng
vào các hot đng đu t và sn xut kinh doanh sinh li cao hn, to c s vt cht
và vic làm cho xã hi. Tín dng cng đem li li ích cho c ch th tha vn do
thu đc lãi cho vay và li ích ca ch th thiu vn đ đáp ng nhu cu sn xut
kinh doanh, dch v và đi sng.
 Chc nng thanh khon
Nhìn mt cách tng quát ta thy rng khi mt khon tín dng đc cp, có
ngha là ngi đi vay đang thiu thanh khon đ chi tr cho mt khon hàng hóa,
dch v nào đó mà h mun s dng, hay s dng ri mà cha thanh toán. Khi mt
khon thng d tài chính cha đuc s dng, nó nm trong v th là tin ct tr, và
khi mà nó đa ra đ cho vay thì nó tr thành phng tin lu thông hay phng tin
thanh toán ca nn kinh t. Khi khon thu nhp cha s dng, thì khon thu nhp đó
nm  dng mt phng tin thanh toán tim tàng và gn nh nó đang  v th ca

8


phng tin ct tr. Chng nào các TCTD hay ch s hu ca khon tin đó cp
cho mt ch th khác đ s dng thì thc s khon tin đó s đi vào lu thông.
 Chc nng to tin
Tín dng không nhng to ra thanh khon mà nó còn làm cho s lng
phng tin lu thông và thanh toán trong nn kinh t tng lên. Khi mt NH cp
mt khon tín dng thì điu đó cng đng ngha vi vic nó to ra mt khon tin
cung ng thêm trong nn kinh t. Thông thng các ch th kinh t gi vào NH s
tin mà mình đang cn đ làm phng tin thanh toán đ s dng các dch v thanh
toán ca NH nh séc, y nhim chi, nhng khi NH da trên c s s d tin gi
này đ cp thêm mt khon tín dng thì lp tc phng tin thanh toán s tng lên
mt lng tng ng.
1.2.2 Vai trò ca tín dng
 Tín dng góp phn thúc đy quá trình tái sn xut xã hi
Th nht: Vai trò quan trng nht ca tín dng là cung ng vn mt cách kp
thi cho các nhu cu sn xut và tiêu dùng ca các ch th kinh t trong xã hi. Nh
đó mà các ch th này có th đy nhanh tc đ sn xut cng nh tc đ tiêu th
sn phm.
Th hai: Mt h thng các TCTD đa dng không nhng tha mãn nhu cu đa
dng v vn ca nn kinh t mà còn làm cho s tip cn các ngun vn tín dng tr
nên d dàng, tit kim chi phí giao dch và gim bt các chi phí ngun vn cho các
ch th kinh doanh.
Th ba: vic m rng và nâng cao hiu qu các hình thc tín dng s to s
ch đng cho các doanh nghip trong vic thc hin k hoch sn xut kinh doanh
khi nó không phi ph thuc quá nhiu vào ngun vn t có ca bn thân. iu này
giúp cho các nhà sn xut tích cc tìm kim c hi đu t mi và nâng cao nng lc
sn xut ca xã hi.
Th t: Các ngun vn tín dng đc cung ng luôn kèm theo các điu kin

tín dng đ hn ch ri ro, buc nhng ngi đi vay phi quan tâm thc s đn hiu
qu s dng vn đ đm bo mi quan h lâu dài vi các t chc cung ng tín dng.
9


 Tín dng là kênh chuyn ti tác đng ca nhà nc đn các mc tiêu v mô
Các mc tiêu v mô ca nn kinh t bao gm n đnh giá c, tng trng kinh
t và to công n vic làm. Vic đm bo đt đc mc tiêu kinh t v mô hài hòa
ph thuc mt phn vào khi lng và c cu tín dng xét c v mt thi hn cng
nh đi tng tín dng. Vn đ này, đn lt nó, li ph thuc các điu kin tín
dng nh lãi sut, điu kin vay, yêu cu th chp, bo lãnh và ch trng m rng
tín dng đc quy đnh trong chính sách tín dng tng thi k. Nh vy thông qua
vic thay đi và điu chnh các điu kin tín dng, Nhà nc có th thay đi quy mô
tín dng hoc chuyn hng vn đng ca ngun vn tín dng, nh đó mà nh
hng đn tng cu ca nn kinh t c v quy mô cng nh kt cu. S thay đi ca
tng cu di tác đng ca chính sách tín dng s tác đng ngc li ti tng cung
và các điu kin sn xut khác. im cân bng cui cùng gia tng cung và tng
cu di tác đng ca chính sách tín dng s cho phép đt đc các mc tiêu kinh
t v mô cn thit.
 Tín dng là công c thc hin các chính sách xã hi
Các chính sách xã hi, v mt bn cht đc đáp ng bng ngun tài tr
không hoàn li t Ngân sách nhà nc. Song phng thc tài tr không hoàn li
thng b hn ch v quy mô và thiu hiu qu.  khc phc hn ch này, phng
thc tài tr không hoàn li có xu hng b thay th bi phng thc tài tr có hoàn
li ca tín dng nhm duy trì ngun cung cp tài chính và có điu kin m rng quy
mô tín dng chính sách. Chng hn vic tài tr vn cho ngi nghèo ngày nay đc
thc hin ph bin bng tín dng vi lãi sut thp. Thông qua phng thc tài tr
này, các mc tiêu chính sách đc đáp ng mt cách ch đng và hiu qu hn. Khi
các đi tng chính sách buc phi quan tâm đn hiu qu s dng vn đ đm bo
hoàn tr đúng thi hn thì k nng lao đng ca h cng s đc ci thin tng

bc. ây là s bo đm chc chn cho s n đnh tài chính ca các đi tng
chính sách và tng bc có th làm cho h có th tn ti đc lp vi ngun vn tài
tr. ó chính là mc đích ca vic s dng phng thc tài tr các mc tiêu chính
sách bng con đng tín dng.
10


1.3. Các sn phm tín dng ph bin hin nay
1.3.1 Các hình thc tín dng
1.3.1.1 Cn c vào yu t thi hn tín dng
Tín dng ngn hn là các khon cho vay có thi hn đn 12 tháng nhm đáp
ng các nhu cu vn ngn hn nh b sung ngân qu, bo đm yêu cu thanh toán
đn hn, b sung nhu cu vn lu đng hoc đáp ng nhu cu tiêu dùng cá nhân.
ây là loi tín dng có mc ri ro thp vì thi hn hoàn vn nhanh, gim thiu đc
các ri ro v lãi sut, lm phát cng nh s bt n ca môi trng kinh t v mô. Vì
th lãi sut thng thp hn các loi tín dng khác.
Tín dng trung hn: là loi tín dng có thi hn t trên 1 nm đn 5 nm, tín
dng trung hn thng đc s dng đ cho vay sa cha, ci to tài sn c đnh,
các nhu cu mua sm tài sn c đnh … có thi gian thu hi vn nhanh hoc các
nhu cu thiu ht vn nhng có thi hn hoàn vn trên mt nm.
Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn t trên 5 nm, tín dng dài hn
thng đc s dng đ cho vay các nhu cu mua sm tài sn c đnh, xây dng c
bn … có thi gian thu hi vn lâu (thi gian hoàn vn vay trên 5 nm).
1.3.1.2 Cn c vào ch th tham gia quan h tín dng
Tín dng thng mi: là quan h tín dng gia các doanh nghip đc thc
hin thông qua hình thc mua bán chu hàng hóa, trong đó ngi cho vay là ngi
bán chu hàng hóa vì đã chuyn nhng tm thi quyn s dng lng giá tr hàng
hóa bán chu cho ngi mua. Ngc li, thay vì vic phi tr tin ngay, ngi mua
đc s dng s tin đó mt thi gian nht đnh ph thuc vào thi gian bán chu.
Tín dng NH: là quan h vay vn gia NH vi các ch th kinh t khác trong

xã hi, trong đó NH gi vai trò va là ngi đi vay va là ngi cho vay. Tín dng
NH đc thc hin di hình thc tin t (hin kim).
Tín dng nhà nc: Là quan h tín dng đc thc hin di hình thc tin t
hoc hin vt gia mt bên là Nhà nc và mt bên là các ch th kinh t khác
trong xã hi. Trong đó Nhà nc là ngi đi vay bng cách phát hành các trái phiu
và tín phiu tùy tính cht thiu ht ca Ngân sách. Ngi mua các chng khoán này
11


là ngi cho Nhà nc vay bao gm: các h gia đình, các NH và các đnh ch phi
NH, NH Trung ng hoc các t chc nc ngoài.
Tín dng doanh nghip: Tín dng doanh nghip là quan h tín dng trc tip
gia các doanh nghip và công chúng. Quan h vay mn này đc th hin di
hai hình thc hoàn toàn khác nhau: Th nht là quan h tín dng tiêu dùng gia
doanh nghip và khách hàng thông qua hình thc mua tr góp, tr chm. Th hai là
các doanh nghip vay vn ca các doanh nghip và cá nhân thông qua phát hành
các loi trái phiu trên th trng vn.
1.3.1.3 Cn c vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng
Tín dng có bo đm bng tài sn: là loi tín dng mà theo đó ngha v tr n
ca ch th vay vn đc bo đm bng tài sn ca ch th vay vn, tài sn hình
thành t vn vay hoc bo đm bng tài sn ca bên th ba.
Tín dng không có bo đm bng tài sn: là loi tín dng không có tài sn th
chp, cm c hoc bo lãnh; mà vic cho vay này do chính các TCTD la chn da
trên c s các phng án vay vn hiu qu, kh thi và da vào đ tín nhim, uy tín
trong quan h tín dng ca khách hàng.
1.3.2 Các sn phm tín dng ph bin hin nay
NHTM cp tín dng cho các t chc, cá nhân di các hình thc nh: cho vay,
chit khu thng phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các
hình thc khác theo quy đnh ca NHNN.
Xét trên góc đ k thut cp tín dng, thì sn phm dch v tín dng bao gm

các loi sau đây:
 Cho vay chit khu thng phiu và giy t có giá
Lut Các TCTD Vit Nam s 47/2010/QH12 ngày 16/06/2010, có hiu lc t
ngày 01/01/2011 gii thích: “Chit khu là vic mua có k hn hoc mua có bo
lu quyn truy đòi các công c chuyn nhng, giy t có giá khác ca ngi th
hng trc khi đn hn thanh toán”.
Trong nghip v này NHTM đng ra tr tin trc cho khách hàng. Nu khách
hàng là ngi ch s hu các thng phiu và chng t có giá, cha đn hn thanh
12


toán, cn phi có tin ngay thì có th đn ngân hàng xin chit khu, tc là xin nhn
tin trc theo cách khu tr tin lãi và phi chuyn s hu chng t cho ngân hàng
chit khu. Thc cht là NH đã b tin ra mua li các thng phiu và chng t có
giá ngn hn cha đn hn thanh toán theo mt giá mà bao gi cng nh hn giá tr
ca thng phiu hay giy t có giá gi là chit khu (Discount). đây là hình thc
cho vay gián tip.
Nghip v chit khu giúp các ch s hu chng t khôi phc kh nng thanh
toán, đây là nghip v đc u chung không nhng đi vi khách hàng, mà còn
đi vi các ngân hàng- Vì đây là nghip v cho vay có đm bo bng chng t có
giá, ri ro tín dng  mc thp nht.
 Cho vay thu chi
Là hình thc đc bit ca tín dng ng trc, thc hin trên c s hp đng tín
dng. Khách hàng có th s dng mt s tin trong mt thi hn nht đnh vt quá
s d ngay trên tài khon tin gi thanh toán ti NH, hình thc này còn đc gi là
cho vay vt chi.
Phng thc này gn ging nh cho vay luân chuyn nhng khác  ch, thu
chi ch s dng mt tài khon ghép - tài khon vãng lai - ca tài khan cho vay và
tài khon tin gi. Tài khon vãng lai va có d có, va có d n, bên n tài khon
phn ánh các khon chi ca khách hàng, bên có tài khon phn ánh các khon thu

vào ca khách hàng.
 Cho vay tài tr sn xut kinh doanh
NH cung cp dch v này nhm đáp ng vn cho nhu cu sn xut kinh doanh,
dch v đi sng thông qua phng thc cho vay theo hp đng tín dng tng ln,
cho vay theo hp đng hn mc, cho vay theo hn mc tín dng d phòng.
Phng thc cho vay tng ln có các nguyên tc chung nh sau: Doanh s
cho vay không đc vt quá s tin cho vay đã tha thun trong hp đng tín
dng; mi ln vay vn, khách hàng và ngân hàng làm th tc vay vn và ký kt hp
đng tín dng; Thi đim tr n mi ln nhn n không vt quá thi đim tr n
cui cùng đã tha thun trong hp đng tín dng.
13


Phng thc cho vay hn mc tín dng có các nguyên tc chung nh sau: D
n cho vay không đc vt quá hn mc cho vay đã tha thun trong hp đng tín
dng; thi gian duy trì hn mc tín dng: Thng ti đa là 12 tháng; Thi hn cho
vay theo tng ln nhn n : tùy thuc vào chu k luân chuyn vn ca đi tng
gii ngân c th.
Phng thc cho vay hn mc tín dng d phòng cng ging nh phng
pháp cho vay hn mc tín dng ch thêm mt s ni dung sau: Khách hàng phi
thông báo nhu cu s dng vn trong khong thi gian nht đnh ( Thng là thông
báo trc 5 ngày), khách hàng phi thanh toán chi phí ký kt hn mc tín dng d
phòng.
 Cho vay tr góp
Khi vay vn, TCTD và khách hàng phi xác đnh và tha thun s lãi phi tr
cng vi s n gc đc chia ra đ tr n theo phân k trong thi gian cho vay.
Phng thc cho vay tr góp có các nguyên tc chung nh sau: Doanh s cho
vay không đc vt quá s tin cho vay tha thun trong hp đng tín dng; S
tin vay đc tr n thành nhiu k hn đu nhau vi tng s tin tr n gc và lãi
ca mi k hn bng nhau.

Phng thc cho vay tr góp thng áp dng cho các nhu cu cho vay tiêu
dùng, sinh hot gia đình, cho vay không có tài sn đm đi vi cán b công nhân
viên, cho vay góp ti các tiu thng kinh doanh…
 Cho vay đu t phát trin
Thc cht là cho vay trung, dài hn đ tài tr cho các doanh nghip trong các
d án đu t nh các công trình xây dng c bn mi, ci to và m rng quy mô
sn xut kinh doanh, khôi phc và thay th tài sn c đnh, ci tin và hp lý hóa
sn xut kinh doanh, đây là hình thc tài tr đu t ph bin  các nc đang phát
trin.
Phng thc cho vay đu t phát trin có các nguyên tc chung nh sau:
Doanh s cho vay không đc vt quá s tin cho vay tha thun trong hp đng
tín dng; cho phép có thi gian ân hn vn gc hoàn tr sau mt thi gian nht đnh
14


( nu có tha thun trong hp đng tín dng); nh k tr n : Khách hàng vay có
th tha thun ti thi đim ký kt HTD ph thuc vào s tin cho vay, thi gian
tr n, kh nng tr n khách hàng.
 Cho vay hp vn
Mt nhóm t chc tín dng cùng cho vay đi vi mt d án vay vn hoc
phng án vay vn ca khách hàng; trong đó, có mt t chc tín dng làm đu mi
dàn xp, phi hp vi các t chc tín dng khác. Vic cho vay hp vn thc hin
theo quy đnh ca Quy ch này và Quy ch đng tài tr ca các t chc tín dng do
Thng đc Ngân hàng Nhà nc ban hành.
Quyt đnh s 286/2002/Qđ-NHNN ngày 03/04/2002 v vic ban hành quy
ch ng tài tr ca các t chc tín dng quy đnh trng hp áp dng đng tài tr
( iu 3) và các hình thc áp dng đng tài tr ( iu 5) nh sau:
Trng hp áp dng đng tài tr:
1. Nhu cu xin cp tín dng đ thc hin d án ca bên nhn tài tr vt gii
hn cho vay hoc bo lãnh ca t chc tín dng theo quy đnh hin hành;

2. Kh nng tài chính và ngun vn ca mt t chc tín dng không đáp ng
đc nhu cu cp tín dng ca d án;
3. Nhu cu phân tán ri ro ca t chc tín dng,
4. Bên nhn tài tr có nhu cu huy đng vn t nhiu t chc tín dng khác
nhau.
Các hình thc cp tín dng đi vi đng tài tr:
1. Cho vay, cho vay hp vn;
2. Bo lãnh, đng bo lãnh;
3. Kt hp các hình thc trên.
Vic s dng các hình thc cp tín dng khác trong thc hin đng tài tr do
Thng đc Ngân hàng Nhà nc quy đnh.
 Bo lãnh NH
Lut Các TCTD Vit Nam s 47/2010/QH12 ngày 16/06/2010, có hiu lc t
ngày 01/01/2011 gii thích: “Bo lãnh ngân hàng là hình thc cp tín dng, theo đó
15


t chc tín dng cam kt vi bên nhn bo lãnh v vic t chc tín dng s thc
hin ngha v tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thc hin hoc
thc hin không đy đ ngha v đã cam kt; khách hàng phi nhn n và hoàn tr
cho t chc tín dng theo tha thun”.
Bo lãnh NH là tín dng bng ch ký, nh chng th bo lãnh ca NH mà
ngi đc bo lãnh có th ký kt và thc hin các hp đng kinh t, thng mi,
hp đng tài chính mt cách thun li. Tuy bo lãnh là nghip v tín dng không
xut vn, nhng li có ri ro, vì NH bo lãnh buc phi thc hin cam kt bo lãnh
khi ngi bo lãnh vì lý do nào đó đã không thc hin hoc thc hin không đúng
ngha v ca mình, ngha là NH bo lãnh phi đng ra tr tin thay cho ngi đc
bo lãnh. Trong hot đng kinh t, thng mi, tài chính, các chng th bo lãnh
ca NH đu rt có uy tín, đc tin tng không nhng trong phm vi mt nc mà
c trong phm vi quc t.

Theo Quyt đnh 26/2006/Q-NHNN ngày 26/06/2006 v vic ban hành quy
ch bo lãnh ngân hàng thì bo lãnh ngân hàng gm các loi sau:
1. Bo lãnh vay vn: là cam kt ca t chc tín dng vi bên nhn bo lãnh, v
vic s tr n thay cho khách hàng trong trng hp khách hàng không tr hoc
không tr đy đ, đúng hn n vay đi vi bên nhn bo lãnh.
2. Bo lãnh thanh toán: là cam kt ca t chc tín dng vi bên nhn bo lãnh,
v vic s thc hin ngha v thanh toán thay cho khách hàng trong trng hp
khách hàng không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v thanh toán ca
mình khi đn hn.
3. Bo lãnh d thu: là cam kt ca ca t chc tín dng vi bên mi thu, đ
bo đm ngha v tham gia d thu ca khách hàng. Trng hp, khách hàng phi
np pht do vi phm quy đnh đu thu mà không np hoc không np đy đ tin
pht cho bên mi thu thì t chc tín dng s thc hin thay.
4. Bo lãnh thc hin hp đng: là cam kt ca t chc tín dng vi bên nhn
bo lãnh, bo đm vic thc hin đúng và đy đ các ngha v ca khách hàng theo
hp đng đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng hp khách hàng vi phm hp
16


đng và phi bi thng cho bên nhn bo lãnh mà không thc hin hoc thc hin
không đy đ thì t chc tín dng s thc hin thay.
5. Bo lãnh bo đm cht lng sn phm: là cam kt ca ca t chc tín dng
vi bên nhn bo lãnh, bo đm vic khách hàng thc hin đúng các tho thun v
cht lng ca sn phm theo hp đng đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng
hp khách hàng vi phm cht lng sn phm và phi bi thng cho bên nhn bo
lãnh mà không thc hin hoc thc hin không đy đ thì t chc tín dng s thc
hin thay.
6. Bo lãnh hoàn tr tin ng trc: là cam kt ca t chc tín dng vi bên
nhn bo lãnh v vic bo đm ngha v hoàn tr tin ng trc ca khách hàng
theo hp đng đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng hp khách hàng vi phm

hp đng và phi hoàn tr tin ng trc mà không hoàn tr hoc hoàn tr không
đy đ thì t chc tín dng s thc hin thay.
7. “Bo lãnh đi ng” là cam kt ca t chc tín dng (bên bo lãnh đi ng)
vi bên bo lãnh v vic s thc hin ngha v tài chính cho bên bo lãnh, trong
trng hp bên bo lãnh thc hin bo lãnh và phi tr thay cho khách hàng ca bên
bo lãnh đi ng vi bên nhn bo lãnh.
8. “Xác nhn bo lãnh” là cam kt bo lãnh ca t chc tín dng (bên xác nhn
bo lãnh) đi vi bên nhn bo lãnh, v vic bo đm kh nng thc hin ngha v
bo lãnh ca bên bo lãnh đi vi khách hàng.
9. Các loi bo lãnh khác pháp lut không cm và phù hp vi thông l quc
t.
 Bao thanh toán (factoring)
Lut Các TCTD Vit Nam s 47/2010/QH12 ngày 16/06/2010, có hiu lc t
ngày 01/01/2011 gii thích: “Bao thanh toán là hình thc cp tín dng cho bên bán
hàng hoc bên mua hàng thông qua vic mua li có bo lu quyn truy đòi các
khon phi thu hoc các khon phi tr phát sinh t vic mua, bán hàng hoá, cung
ng dch v theo hp đng mua, bán hàng hoá, cung ng dch v”.
17


Trong nghip v này NHTM s đng ra mua các khon phi thu trên c s hóa
đn, chng t ca ngi bán hàng (giá mua bao gi cng nh hn giá tr thc ca
khon n), nh đó ngi bán (ch n) có đc tin ngay đ đáp ng nhu cu. Khi
đn hn ngi mua (khách n) phi thanh toán toàn b s tin cho NH (ngi mua
n và là ch n mi).
Hin nay, các hình thc bao thanh toán mà các TCTD đang thc hin nh sau:
Bao thanh toán có quyn truy đòi, bao thanh toán min truy đòi, bao thanh toán bên
bán, bao thanh toán bên mua, bao thanh toán đn phng, bao thanh toán song
phng.
 Cho thuê tài chính ( Financial Leasing)

Cho thuê tài chính là loi hình nghip v tín dng trung dài hn mi hình
thành và phát trin t nhng nm đu ca thp niên 60 ca th k th XX. ây là
loi hình tài tr di hình thc cho thuê máy móc, thit b theo yêu cu ca ngi đi
thuê và thc hin qua công ty con ca các NHTM ( Công ty cho thuê tài chính).
Các công ty, xí nghip, t chc kinh t có nhu cu s dng thit b đ sn xut
kinh doanh nh không có đ vn đ mua, hoc không đ điu kin đ Nh cho vay
trung dài hn, thì có th xin tài tr bng hình thc cho thuê tài chính. Nu phng
án s dng tài sn thit b có hiu qu thì ngân hàng thông qua công ty con sn sàng
tài tr bng cách b vn ca mình ra đ mua sm các tài sn thit b theo danh mc,
s lng mà ngi đi thuê yêu cu. Sau mt thi gian nht đnh (thng thi hn
cho thuê chim khong 2/3 thi gian khu hao ca tài sn thit b đó) khách hàng
phi thanh toán tin thuê đy đ đúng hn theo các điu khon ca hp đng cho
thuê tài chính. Khi ht hn ngi đi thuê đc quyn la chn phng án mua, kéo
dài thi hn thuê hoc tr li tài sn thit b thuê. ây là loi tín dng có nhiu u
đim, phù hp vi các doanh nghip va và nh và đc xp vào tín dng trung, dài
hn.