B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
_________________
NGUYN VN HIU
O LNG CHT LNG DCH V TÍN DNG
TÍN CHP CA CÔNG TY TÀI CHÍNH
PRUDENTIAL VIT NA
M
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
_________________
NGUYN VN HIU
O LNG CHT LNG DCH V TÍN DNG
TÍN CHP CA CÔNG TY TÀI CHÍNH
PRUDENTIAL VIT NA
M
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TS. NGUYN ÔNG PHONG
Tp. H Chí Minh – Nm 2010
i
LI CM N
Tôi bày t lòng bit n sâu sc đn Quý Thy, Cô trng i hc Kinh t
Thành Ph H Chí Minh đã trang b cho Tôi nhng kin thc quý báu, giúp Tôi tip
cn t duy khoa hc, nâng cao trình đ phc v cho công tác và cuc sng.
Xin chân thành cm n ging viên hng dn thc hin lun vn – Tin s
Nguyn ông Phong. Trong quá trình nghiên cu, thc hin lun vn, di s
hng dn tn tình, nghiêm túc, có bài bn khoa hc ca Tin s Nguyn ông
Phong, Tôi cng đã đc trang b thêm nhng kin thc và phng pháp nghiên
cu khoa hc b ích.
Xin chân thành cm n Nhân viên và Ban Lãnh o Công ty tài chánh
Prudential, các Chi nhánh đã nhit tình giúp đ Tôi trong quá trình nghiên cu thc
hin lun vn ca mình.
Tôi vô cùng cm n Gia đình, Bn bè, ng nghip đã tn tình giúp đ, đng
viên, to điu kin thun li cho Tôi trong sut quá trình hc tp và thc hin lun
vn nghiên cu ca mình./.
Ngi vit
Nguyn Vn Hiu
ii
TÓM TT
Công ty tài chính Prudential là mt công ty mi hot đng trên th trng tín
dng tín chp ti Vit Nam. tài đc thc hin nhm tìm hiu v cht lng dch
v hin ti ca công ty đ có nhng bc đi ci thin đúng đn trong thi gian sp
ti.
tài gm 6 chng. Chng 1 nêu lên các vn đ liên quan đn vic hình
thành đ tài cng nh mc tiêu, ý ngha ca đ tài, … Chng 2 nói v c s lý
thuyt v cht lng dch v và mô hình nghiên cu. Chng 3 gii thiu v Công
ty tài chính Prudential Vit Nam. Chng 4 trình bày phng pháp nghiên cu.
Chng 5 nhn xét, phân tích các kt qu kho sát đc t phía khách hàng và tho
lun chung. Phn kt lun và kin ngh đc thc hin Chng 6.
tài s dng mô hình cht lng dch v ca Parasuraman trong thc tin
ca công ty tài chính Prudential. Do vy mô hình s dng ca đ tài gm 5 nhóm
yu t xoay quanh mô mình chun SERVPERF (Cronin & Taylor, 1992, dn theo
Thongsamak, 2001). Nm nhóm yu t trong mô hình đc xây dng bao gm: đ
tin cy, cm thông, đáp ng, nng lc phc v, và phng tin hu hình.
Kt qu hi quy cho thy đc nhng nét tng quát trong vn đ cht lng
dch v ca công ty. Các nhn xét, đánh giá và kin ngh đc đa ra xoay quanh
mô hình này nhm đt đc hiu qu cao nht. tài thuc dng nghiên cu tip
th, các c s lí thuyt và các bc trình bày đc thc hin phù hp vi dng
nghiên cu này. Mong mun ca đ tài là tr thành mt tp tài liu mang tính cht
đnh hng trong vic xây dng và ci tin cht lng dch v ca công ty tài chính
Prudential Vit Nam
iii
MC LC
LI CM N i
MC LC iii
DANH SÁCH BNG vi
DANH SÁCH HÌNH vii
CHNG 1: M U 1
1.1. C S HÌNH THÀNH TÀI 1
1.2. MC TIÊU CA TÀI 2
1.3. PHM VI TÀI 3
1.4 .Ý NGHA CA TÀI 3
1.5. TÌNH HÌNH NGHIÊN CU CA TÀI 3
1.6. KT CU CA TÀI 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT V DCH V VÀ CHT LNG DCH V 5
2.1 DCH V 5
2.1.1 Gii thiu v dch v 5
2.1.2 nh ngha dch v 5
2.1.3 Nhng đc thù hay tính cht ca ngành dch v 6
2.2. CHT LNG DCH V 8
2.2.1. nh ngha cht lng dch v 8
2.2.2. Cht lng trong dch v rt quan trng bi vì: 8
2.3. CÁC PHNG PHÁP ÁNH GIÁ CHT LNG DCH V 9
2.3.1. Các loi sai lch (khong cách) trong nhn thc cht lng ca dch v 9
2.3.2. Các phng pháp đánh giá cht lng dch v 10
2.4. QUAN H GIA CHT LNG DCH V VÀ S HÀI LÒNG CA
KHÁCH HÀNG 15
2.5. MÔ HÌNH NGHIÊN CU VÀ CÁC GI THUYT 16
CHNG 3: GII THIU CÔNG TY TÀI CHÍNH PRUDENTIAL VIT NAM 18
3.1. CÔNG TY TÀI CHÍNH PRUDENTIAL VIT NAM 18
3.1.1. Tng quan v công ty tài chính Prudential Vit Nam 18
3.1.2. S đ t chc công ty tài chính Prudential (chi nhánh SCETPA) 19
3.1.3. Mc đ giao dch hin nay 20
iv
3.1.4. Mc tiêu 20
3.1.5. K hoch m rng kinh doanh 20
3.2. DCH V VÀ QUÁ TRÌNH CUNG CP DCH V CA CÔNG TY 21
3.2.1. Mô hình hot đng kinh doanh 21
3.2.2. Sn phm dch v 21
3.2.3. Mng li tip cn khách hàng 23
3.2.4. Lãi sut cho vay 24
3.2.5. Thi gian xét duyt cho vay 24
3.2.6. c đim sn phm: điu kin đi vi ngi tham gia chng trình tín dng .25
3.2.7. Quy trình cung cp dch v 27
CHNG 4: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 31
4.1. NGHIÊN CU S B 31
4.2. NGHIÊN CU CHÍNH THC 31
4.3. NHU CU THÔNG TIN VÀ NGUN THÔNG TIN 33
4.4. THIT K MU 34
4.5. PHNG PHÁP VÀ CÔNG C THU THP THÔNG TIN 34
4.5.1 C s xây dng thang đo 34
4.5.2. Kt qu nghiên cu đnh tính 36
4.6. MÔ HÌNH 38
4.7. THIT K BNG CÂU HI 39
4.8. MÔ T NI DUNG BNG CÂU HI 39
4.9. PHNG PHÁP KIM NH VÀ PHÂN TÍCH D LIU 41
CHNG 5: KT QU NGHIÊN CU VÀ THO LUN 42
5.1 THNG KÊ MÔ T MU 42
5.1.1. Các phng tin gii thiu khách hàng đn công ty 42
5.1.2. Loi hình doanh nghip mà khách hàng đang làm vic 44
5.1.3. Thông tin thu nhp ca khách hàng 45
5.1.4. Thông tin v chc danh ca khách hàng trong công ty 46
5.2. ÁNH GIÁ VÀ KIM NH THANG O 48
5.2.1. ánh giá đ tin cy các thang đo 48
5.2.2. ánh giá đ giá tr các thang đo 52
5.3. NH HNG CA CÁC TIN T N S THA MÃN CHUNG 57
v
5.3.1. Tính Score cho tng yu t 57
5.3.2. Hi quy đa bin 58
5.4. PHÂN TÍCH KT QU HI QUY VÀ A RA NHNG KIN NGH 59
5.4.1. tin cy 62
5.4.2.áp ng 64
5.4.3. Nng lc phc v 66
5.4.4. S cm thông 67
5.4.5. Phng tin hu hình 68
CHNG 6: KT LUN VÀ KIN NGH 70
6.1. TNG KT 70
6.2 CÁC MC TIÊU T C 71
6.3 KIN NGH THC TIN 71
6.3.1 Kin ngh v ngun nhân lc 71
6.3.2 Kin ngh v Phng tin hu hình 74
6.3.3 Kin ngh b sung Nhân viên 74
6.3.4 Kin ngh v Công tác xác minh 74
6.3.5 Kin ngh v công tác truyn thông 75
6.4. CÁC HN CH VÀ KIN NGH HNG NGHIÊN CU TIP THEO 76
TÀI LIU THAM KHO 77
PH LC 78
PH LC 1: BNG CÂU HI 78
PH LC 2: BNG S LIU KIM NH CRONBACH ALPHA 82
PH LC 3: BNG PHÂN TÍCH NHÂN T 87
PH LC 4: PHÂN TÍCH HI QUY 89
vi
DANH SÁCH BNG
Bng 2.1. Mô hình SERVQUAL 12
Bng 2.2. Thang đo cht lng dch v 14
Bng 3.1. Biu lãi sut áp dng cho các chng trình 24
Bng 3.2. Bng phân loi đi tng khách hàng và điu kin tham gia chng trình 26
Bng 4.1. Các bin s b theo nm yu t trong mô hình SERVPERF 35
Bng 4.1. Bng tóm tt cu trúc bng câu hi: 39
Bng 5.1.Thông tin phng tin gii thiu 42
Bng 5.2. Thông tin loi hình doanh nghip 44
Bng 5.3.Thông tin thu nhp 45
Bng 5.4. Thông tin chc danh ca khách hàng trong công ty 46
Bng 5.5: H s Cronbach Alpha các tin t hài lòng 50
Bng 5.6: H s Cronbach Alpha thành phn tha mãn chung 52
Bng 5.7 Kt qu phân tích nhân t thang đo các tin t hài lòng 53
Bng 5.8: Kt qu phân tích nhân t thang đo hài lòng chung 56
Bng 5.9: Kt qu hi quy đa bin 58
Bng 5.10: Giá tr trung bình ca các bin trong mô hình hi quy 59
vii
DANH SÁCH HÌNH
Hình 2.1: Mô hình cht lng trong dch v 9
Hình 2.2: Mô hình cht lng đc nhn thc 11
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu 16
Hình 3.1: S đ t chc. 19
Hình 3.2: S đ cây sn phm 23
Hình 3.3: S đ nhân viên kinh doanh (SR) tip cn khách hàng 27
Hình 3.4: S đ x lí h s 28
Hình 4.1: Quy trình nghiên cu 33
Hình 4.2: Mô hình nghiên cu 38
Hình 6.1: Các yu t nh hng đn cht lng dch v tín dng ca công ty 70
1
CHNG 1: M U
1.1. C S HÌNH THÀNH TÀI
Ngày 7 tháng 11 nm 2008 Vit Nam chính thc gia nhp t chc thng
mi th gii WTO, s kin này đã to nên nhng thay đi mang tính tích cc ln
tiêu cc. V c bn, cái đc ca chúng ta là nhiu hn: kinh t phát trin, quan h
quc t m rng, n đnh chính tr, m ca th trng cnh tranh, thu hút nhiu vn
đu t nc ngoài, các thành phn kinh t phi thay đi theo hng tích cc đ
thích ng vi yêu cu mi.
Tuy nhiên, chúng ta cng gp phi nhng bt li nh: sc cnh tranh yu,
quy mô nn kinh t nh, li phi đng đu vi các cng quc kinh t trong khu
vc và th gii nh: Trung Quc, n Tác đng ln nht ti nn kinh t nc
ta là Vit Nam phi cam kt thc hin theo các thông l quc t, ngha là gim thu
nhp khu, chng tr cp, khai thông bình đng các thành phn kinh t to nên cnh
tranh ngay trong ni đa. Mt trong nhng lnh vc quan trng ca nn kinh t mà
Vit Nam phi m ca theo cam kt quc t là h thng tài chính.
Trong gn hai nm tr li đây, các tp đoàn tài chính nc ngoài không
ngng trin khai k hoch hot đng Vit Nam. Hàng lot công ty tài chính nc
ngoài đc cp phép thành lp. Vi nhng th tc đn gin hn thành lp ngân
hàng, vn điu l khi thành lp ca công ty tài chính ch cn 300 t đng t nm
2008 và 500 t đng sau nm 2010. Trên thc t, ngân hàng nhà nc cho phép các
công ty tài chính hot đng đa dng, nhng các công ty tài chính trong nc ch
yu phc v cho các tp đoàn, tng công ty ln, đc bit là cho các công ty m
thành lp nên công ty tài chính đó. Nên khi nn kinh t gp khó khn thì các công ty
tài chính này b nh hng nghiêm trng. Thm chí không ít công ty tài chính ni
đã b thua l nh Seaprodex (đã gii th), Sài Gòn (sáp nhp vào Vit Á) … ây là
c hi cho các công ty tài chính “ngoi” nh Prudential, SG, PPF và Toyota trám
khong trng mà các công ty tài chính “ni” đang b ng. ó là các dch v cho vay
tín chp đi vi các khách hàng cá nhân.
2
Công ty tài chính Prudential Vit Nam (PruFC) đc cp phép thành lp
tháng 10 nm 2006, nhng khách hàng ch thc s bit đn dch v ca công ty t
đu nm 2008 đn nay. Hin công ty đang cung cp nhiu loi sn phm tín dng
khác nhau nhng hot đng ch yu lnh vc tín dng tín chp. ây là dch v tài
chính tng đi mi m ti th trng Vit Nam. Các công ty tài chính và ngân
hàng ni đã kinh doanh dch v này t trc nhng không chú trng lm. Hin ti,
trong khi đa s các ngân hàng và công ty tài chính khác đu ngng hoc hn ch
cho vay thì PruFC đang tng tc đ chim lnh th trng. Công ty hin có 3 Phòng
giao dch hot đng ti Tp. HCM, khách hàng là đi tng cá nhân sinh sng và
làm vic ti thành ph. Sau hn 2 nm chính thc đi vào hot đng t 9/10/2007,
công ty đã phc v hàng ngàn khách hàng có nhu cu. Vi cung cách phc v
chuyên nghip ca mt công ty tài chính nc ngoài, công ty không ngng phát
trin th phn. Tuy nhiên, vn có nhng phàn nàn trong quá trình cung cp dch v
mà công ty nhn đc t khách hàng. iu này nh hng không tt đn thng
hiu và kt qu kinh doanh ca công ty trên th trng.
Xét thy vic đánh giá li cht lng dch v tín dng tín chp mà công ty
đang cung cp là cn thit và mang li mt s li ích thit thc. Công ty cn bit
đc hin nay khách hàng đang có nhng đánh giá nh th nào v dch v cng nh
giúp các nhà qun lý có th có nhng bin pháp kp thi đ ci tin cht lng dch
v nhm tng doanh s và kh nng cnh tranh ca công ty trên th trng. ó cng
chính là lý do hình thành nên đ tài nghiên cu “o lng cht lng dch v tín
dng tín chp ca công ty tài chính Prudential Vit Nam”.
1.2. MC TIÊU CA TÀI
- o lng cht lng dch v tín dng tín chp cá nhân ca PruFC theo
quan đm khách hàng.
- Xác đnh các yu t cu thành ca cht lng dch v tín dng tín chp cá
nhân.
- xut mt s kin ngh nhm duy trì và ci tin cht lng dch v tín
dng tín chp cá nhân cho PruFC.
3
1.3. PHM VI TÀI
Không gian: thc hin ti công ty tài chính Prudential Vit Nam
i tng: Các khách hàng ti khu vc Thành ph H Chí Minh đã s dng
dch v tín dng ca công ty tài chính Prudenial Vit Nam.
1.4 .Ý NGHA CA TÀI
Kt qu nghiên cu s:
Giúp công ty bit đc tm quan trng ca các yu t thuc dch v tín dng
tín chp mà công ty đang cung cp.
Giúp công ty bit đc cht lng dch v tín dng tín chp và các yu t
nh hng đn nó theo đánh giá ca khách hàng.
T kt qu nghiên cu công ty có th trin khai nhng nghiên cu nhân qu
sâu hn nhm tìm ra các nguyên nhân dn đn các hn ch trong cht lng
dch v tín dng tín chp và đa ra các gii pháp thích hp.
1.5. TÌNH HÌNH NGHIÊN CU CA TÀI
Công ty tài chính Prudential Vit Nam là Công ty tài chính đu tiên và duy
nht ca Tp đoàn tài chính Prudential toàn cu. Vic thc hin cho vay tín chp
cng là vic làm rt mi m đi vi tp đoàn này. Vit Nam, vi s phát trin
tng tc ca hot đng ngân hàng và các t chc tài chính mà hot đng tín dng tín
chp là mt mng đang đc hu ht các t chc này lu tâm thì vic nghiên cu
cht lng dch v tín dng tín chp là vic làm rt cn thit.
T s cn thit cn có nhiu nghiên cu cht lng dch v tín dng tín chp
và vì lý do mun đóng góp công sc cho s phát trin ca Tp đoàn tài chính
Prudential nói chung và Công ty tài chính Prudential nói riêng, Hc viên quyt đnh
chn đ tài “o lng cht lng dch v tín dng tín chp ca công ty tài
chính Prudential Vit Nam” đ làm Lun vn tt nghip. Do hn ch v kinh
nghim, thi gian nên Hc viên chn Mng cho vay tín chp đ nghiên cu. Sau
này, nu có thi gian và c hi, hc viên s nghiên cu thêm các Mng sn phm
khác nh Cho vay mua xe, mua nhà, ….
4
1.6. KT CU CA TÀI
Ni dung ca đ tài đc trình bày thành 6 chng. Chng 1 nêu lên c s
hình thành đ tài, mc tiêu, phm vi, ý ngha, tình hình nghiên cu và kt cu ca
đ tài. Chng 2 gii thiu c s lý thuyt v dch v, cht lng dch v. Chng
3 là phn gii thiu v Công ty tài chính Prudential Vit Nam. Phn phng pháp
nghiên cu nm Chng 4. Chng 5 và 6 th hin các kt qu nghiên cu, kt
lun và kin ngh c th.
5
CHNG 2: C S LÝ THUYT V DCH V VÀ
CHT LNG DCH V
2.1 DCH V
2.1.1 Gii thiu v dch v
Trc đây nn kinh t ca mt quc gia da trên ngành công nghip sn
xut. Quc gia nào càng sn xut ra nhiu hàng hóa thì càng thnh vng. Nhng
bây gi bt đu có nhng thay đi v kinh t. Chúng ta đang có xu hng dch
chuyn t mt xã hi công nghip sang mt xã hi dch v và kin thc.
Dch v là mt hot đng nh hng ti tt c mi mt trong cuc sng ca
chúng ta. Khi con ngi cân nhc ti giá tr ca thi gian, thì nhu cu v dch v
ngày càng tng. Dch v cng giúp chúng ta nâng cao cht lng ca thi gian nhàn
ri bng cách cung cp nhiu loi hình gii trí khác nhau. Các loi hình dch v ph
bin hin nay là:
Dch v xã h
i, con ngi: nhà hàng, chm sóc sc khe
Dch v hành chính: giáo dc, chính quyn
Dch v bán hàng: bán l, sa cha, duy tu
Dch v công trình c s: thông tin liên lc, giao thông vn ti
Dch v kinh doanh: t vn, tài chính, ngân hàng
2.1.2 nh ngha dch v
Dch v là mt quá trình gm các hot đng hu cn và các hot đng phía
trc, ni mà khách hàng và nhà cung cp dch v
tng tác vi nhau. Mc đích
ca vic tng tác này là nhm tha mãn nhu cu và mong mun ca khách hàng
theo cách khách hàng mong đi, cng nh to ra giá tr cho khách hàng. Dch v là
mt quá trình có mc đ vô hình cao. Vic to ra hay hình thành mt dch v
thng xy ra trong quá trình tng tác gia khách hàng vi t chc.
Thông thng mt dch v trn gói gm có bn thành phn:
Phng tin: phi có trc khi dch v có th cung cp.
6
Hàng đi kèm: hàng đc mua hay tiêu th hoc là tài sn ca khách hàng
cn đc x lý.
Dch v hin: nhng li ích trc tip và là khía cnh ch yu ca dch v.
Dch v n: nhng li ích mang tính tâm lý do khách hàng cm nhn.
(Ngun: Bùi Nguyên Hùng, Nguyn Thúy Qunh Loan, 2004, Qun lý cht
lng)
2.1.3 Nhng đc thù hay tính cht ca ngành dch v
Dch v có đc thù hay tính cht giúp ta có th phân bit đc vi các loi
hàng hoá khác. Ngi ta phân bit có mt s đc thù sau đây:
Tính vô hình:
Tính vô hình là tính cht không th s mó hay nm bt dch v, không có
hình dng nh mt sn phm.
Nhng kinh nghim v dch v khách hàng thng bao gm mt chui các
hot đng. Mi hot đng đi din cho mt vài tng tác gia t chc cung
c
p dch v vi khách hàng. Do đó v c bn, sn phm dch v là vic
thc hin, mà nó trái ngc vi sn phm vt lý vn hu hình. Mt dch v
không phi là mt vt th đ chúng ta có th gi trong tay hay kim tra,
chúng ta cng không th s mó, nm th hay mc th mt dch v, cng
khó đ chúng ta có th tng tng ra tác đng ca mt dch v, chng hn
nh mt kiu tóc mi hoc mt bui trình din âm nhc. Và do tính cht vô
hình, mt dch v không th thao din hoc din mu trc.
Tính không th tách ri:
Tính không th tách ri ca dch v đây mun nói ti vic khó khn
trong vic phân bit gia vic to thành mt dch v và vic s
dng dch
v nh là hai công vic riêng bit hoc hai quá trình riêng bit. Mt dch v
không th tách thành hai giai đon: giai đon to thành và giai đon s
dng nó.
7
S to thành và s dng ca hu ht các dch v s xy ra đng thi vi
nhau. Dch v và hàng hóa không ging nhau. Hàng hóa đu tiên đc sn
xut, đa vào kho, bán và s dng. Còn mt dch v đc to ra và đc s
dng sut quá trình to ra dch v đó. Ví d nh mt bài hc piano đòi hi
s hin din ca ngi hc (khách hàng). Và dch v này không th xy ra
mà không có s hin din ca khách hàng. Nói mt cách khác, khách hàng
là mt thành viên trong quá trình dch v.
Tính không đng nht:
Tính không đng nht đây mun nói ti s khác nhau ca các mc đ
thc hin dch v. Có ngha là dch v có th đc xp hng t rt kém cho
đn hoàn ho.
Tính không đng nht liên quan đn s bin thiên cao trong vic th
c hin
dch v. Nhng vn đ thit yu và cht lng ca dch v có th thay đi
tùy theo ngi phc v, khách hàng và thi gian. V cn bn, tính bin
thiên trong dch v cng d xy ra và xy ra thng xuyên hn so vi s
không phù hp ca các sn phm hu hình, bi vì dch v có mc đ tng
tác con ngi cao. c đim này làm cho vic chun hóa dch v tr nên
khó khn hn.
Tính không th tn tr:
Ta không th ct dch v và sau đó ly ra dùng. Mt dch v s bin mt
nu ta không s dng nó.
Ta không th tn tr dch v, vì vy mt dch v không th đc sn xut,
tn kho và sau đó đem đi bán. Sau khi mt dch v đc th
c hin xong,
không mt phn nào ca dch v có th phc hi li đc. Ví d, nu ch có
80% s gh ca bui biu din có ngi ngi thì ta không th đ dành 20%
s gh trng còn li cho ln sau biu din.
Ta cng không th bán mt na s gh ngi ca chuyn bay ngày hôm nay
cho khách hàng bay ngày hôm sau. Vì vy s gh trng trong mt chuyn
8
bay chính là tn tht và s gh trng đó không còn c hi đ bán tip cho
Khách hàng.
gim nh hng ca tính cht không th tn tr đc ca dch v,
ngi ta c gng bán các dch v mc cao nht ca nó.
(Ngun: Bùi Nguyên Hùng, Nguyn Thúy Qunh Loan, 2004, Qun lý cht
lng)
2.2. CHT LNG DCH V
2.2.1. nh ngha cht lng dch v
Nhiu cun sách v cht lng dch v thng gp khó khn khi xác đnh hay
đnh ngha cht lng dch v. Nhìn chung ngi ta đnh ngha cht lng dch v
là nhng gì mà khách hàng cm nhn đc.
Mt vài chuyên gia v cht lng đã c gng đnh ngha cht lng nh sau:
- “S đáp ng các yêu cu” (Philip Crosby)
- “Mc đ tin cy có th bit trc đm bo rng chi phí thp nht, phù hp vi
th trng” (W. Edward Deming).
- “Cht lng là s phù hp khi s dng, điu này do ngi s dng đánh giá”
(Hoseph M. Juran).
Mi khách hàng thng cm nhn khác nhau v cht lng, do đó vic tham gia
ca khách hàng trong vic phát trin và đánh giá cht lng dch v là rt quan
trng. Trong lnh vc dch v, cht lng là mt hàm ca nhn thc khách hàng.
Nói mt cách khác, cht lng ca dch v đc xác đnh da vào nhn thc, hay
cm nhn ca khách hàng liên quan đn nhu cu cá nhân ca h.
2.2.2. Cht lng trong dch v rt quan trng bi vì:
Công nghip dch v tt li phía sau so vi công ngh ch to trong nhng
n lc ci tin cht lng.
S không hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v mà h nhn đc
rt cao.
9
Các công ty sn xut cn phi to ra s khác bit v sn phm đi vi đi
th cnh tranh, và các dch v h tr s giúp cho h nhng c hi này.
Do đó, mi công ty, bt lun là công ty cung cp dch v hay công ty sn xut
hàng hóa đu phi hc cách đi phó vi s cnh tranh mi t nn kinh t dch v.
(Bùi Nguyên Hùng- Nguyn Thúy Qunh Loan, 2004).
2.3. CÁC PHNG PHÁP ÁNH GIÁ CHT LNG DCH V
2.3.1. Các loi sai lch (khong cách) trong nhn thc cht lng ca dch v
Khi nghiên cu và xác đnh cht lng trong dch v, chúng ta cn phân bit ba
cách nhìn v nó: Cht lng mà khách hàng mong đi, cht lng mà nhà qun
lí mong mun, và cht lng mà khách hàng cm nhn đc. Khi đã phân bit
nh trên chúng ta mi có th phân tích mt cách đy đ v ch
t lng dch v và
s không đng nht gia mong mun ca nhà qun lí và nhng mong mun ca
khách hàng.
Hình 2.1: Mô hình cht lng trong dch v
10
Mô hình cht lng trong dch v hình 2.1 là mô hình phân bit các loi sai lch
trong dch v. Mô hình này trình bày nm loi sai lch có th nh hng và làm
gim cht lng dch v cm nhn đc.
Khong cách loi 1: khong cách gia nhn thc ca nhà qun lý vi
mong mun ca khách hàng.
Khong cách loi 2: khong cách gia các đc tính ca cht lng dch
v vi nhn thc ca nhà qun lý.
Khong cách loi 3: khong cách gia vic cung cp dch v vi các đc
tính cht lng dch v.
Khong cách loi 4: khong cách gia nhng thông tin thông báo cho
khách hàng vi vic cung cp dch v.
Khong cách loi 5: khong cách gia dch v mong mun và dch v
nhn đc.
2.3.2. Các phng pháp đánh giá cht lng dch v
Có khá nhiu lý thuyt nghiên cu các cách đánh giá đo lng cht lng dch v,
trong đó, có th k đn mt s các mô hình: 4Ps, cht lng đc nhn thc, mi
thành phn cht lung, SERVQUAL và SERVPERF.
Mô hình 4P
Cht lng toàn din ca dch v cng có th đc đnh ngha nh là nhn thc ca
khách hàng v 4P:
- Product (Sn phm): nhng đc tính dch v đc cung cp.
- Procedure (Th tc phc v): nhng th tc trong quá trình phc v khách
hàng đn gin hay phc tp.
- Provider (Ngi phc v): phm cht ca ngi trc tip cung cp dch v.
- Problem (Cách gii quyt tình hung bt thng): kh nng đi phó, x lý
các tình hung bt ng xy ra trong quá trình phc v.
Mô hình cht lng đc nhn thc:
Nhn thc khách hàng v mt dch v da trên hai yu t:
11
- Cht lng chc nng: nhn đc cái gì?
- Cht lng do cm giác con ngi: nhn nh th nào?
Cht lng cm nhn ca khách hàng b nh hng bi s so sánh gia mong
đi (hay d đoán) và mc đ khách hàng đã nhn đc.
Hình 2. 2 Mô hình cht lng đc nhn thc
Ngun: Bùi Nguyên Hùng, Nguyn Thúy Qunh Loan, 2004, Qun lý cht lng
Mô hình mi thành phn cht lng:
Parasuraman & cng s (1985) cho rng, trong bt k lnh vc dch v nào, cht
lng dch v đu có th mô hình hóa bng mi thành phn nh sau:
- Tin cy (Reliability): tính chc chn ca kt qu, có cn c, “làm đúng ngay
t đu”, và nhng li ha danh d.
- áp ng (Responsiveness): luôn sn sàng hay sn lòng phc v khách hàng
mt cách nhanh chóng.
- Nng lc phc v (Competence): có nhng k nng hay kin thc cn thit
đ phc v.
- Lch thip (Courtesy): nhân viên luôn lch s, nhã nhn, ân cn và thân thin
khi giao tip.
12
- Tín nhim (Credibility): lòng tin, s tin tng, s chân tht và chim đc
tình cm ca khách hàng.
- An toàn (Security): không có nguy him, ri ro, hay nghi ng.
- Tip cn (Access): có th và d dàng tip cn.
- Truyn đt thông tin (Communication): luôn lng nghe và thông tin cho h
bng nhng ngôn ng mà h có th hiu đc.
- Thu hiu khách hàng (Understanding/Knowing the customer): luôn c gng
tìm hiu nhu cu khách hàng.
- Phng tin hu hình (Tangibles): nhng khía cnh trông thy ca dch v
nh là trang thit b, nhà ca, nhân viên phc v.
Mô hình 10 tiêu chun trên có u đim là bao quát hu ht mi khía cnh ca mt
dch v. Tuy nhiên, mô hình này li phc tp trong đo lng. Hn na, mô hình này
li mang tính lý thuyt, có nhiu thành phn trong mô hình này không đt giá tr
phân bit. Vì vy, sau nhiu ln kim đnh, b thang đo SERVQUAL đã ra đi vào
nm 1988 (Parasuraman và cng s) nhm đo lng s cm nhn v dch v thông
qua nm thành phn cht lng c bn.
Mô hình SERVQUAL
Bng 2.1. Mô hình SERVQUAL
STT Thành phn cht lng dch v
1 Phng tin hu hình (Tangibility): th hin qua ngoi hình, trang
phc ca nhân viên và trang thit b phc v cho khách hàng;
2 S tin cy (Reliability): th hin kh nng thc hin dch v phù hp và
đúng thi hn ngay ln đu tiên;
3 S đáp ng (Responsiveness): th hin s mong mun và sn sàng cung
cp dch v kp thi cho khách hàng ca nhân viên;
4 Nng lc phc v (Assurance): th hin qua trình đ chuyên môn,
nghip v và cung cách phc v lch s, nhã nhn đi vi khách hàng;
5 S cm thông (Empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá
nhân khách hàng.
13
B thang đo SERVQUAL gm 2 phn, mi phn có 22 phát biu. Phn th nht
nhm xác đnh kì vng ca khách hàng đi vi loi dch v ca doanh nghip nói
chung. Ngha là không quan tâm đn mt doanh nghip c th nào, ngi đc
phng vn cho bit mc đ mong mun ca h đi vi dch v đó. Phn th 2 nhm
xác đnh cm nhn ca khách hàng đi vi vic thc hin dch v ca doanh
nghip kho sát. Kt qu nghiêm cu nhm nhn ra các khong cách gia cm nhn
ca khách hàng v cht lng dch v do doanh nghip thc hin và k vng ca
khách hàng đi vi cht lng dch v đó. C th, theo SERVQUAL:
Cht lng dch v = Mc đ cm nhn – Giá tr kì vng
Trên thc t, đo lng SERVQUAL gm ba phân đon. Hai phân đon đu, mi
phân đon là 22 bin quan sát đo lng cht lng dch v mà khách hàng k vng
và thc t cm nhn đc. Các bin dùng thang Likert 7 đim. Sai bit (cm nhn
tr k vng) ca đánh giá biu th cht lng dch v. Mô hình đo lng này đc
gi là phi khng đnh (disconfirmation model). Phân đon th ba yêu cu khách
hàng đánh giá mc đ quan trng ca 5 thành phn.
Sau nhiu nghiên cu kim đnh cng nh ng dng , SERVQUAL đc tha nhn
nh mt thang đo có giá tr lý thuyt cng nh thc tin. Tuy vy, vn còn nhiu
tranh lun, phê phán, đt vn đ v thang đo này, nht là v tính tng quát và hiu
lc đo lng cht lng. Mt điu na có th thy là th tc đo lng SERVQUAL
khá dài dòng. Do vy, đã xut hin mt bin th ca SERVQUAL là SERVPERF.
Mô hình SERVPERF
Mô hình này đc Cronin & Taylor (1992, dn theo Thongsamak, 2001) gii
thiu, xác đnh cht lng dch v bng cách ch đo lng cht lng dch v cm
nhn (thay vì đo c cht lng cm nhn ln k vng nh SERVQUAL). Hai ông
cho rng cht lng dch v đc phn ánh tt nht bi cht lng cm nhn mà
không cn có cht lng k vng cng nh đánh giá trng s ca 5 thành phn.
Nh vy, theo mô hình SERVPERF:
Cht lng dch v = Mc đ cm nhn
14
Lu ý rng do có xut x t thang đo SERVQUAL, các thành phn và bin
quan sát ca thang đo SERVPERF này gi nh SERVQUAL. Mô hình đo lng
này đc gi là mô hình cm nhn (perception model).
tài nghiên cu này s s dng mô hình SERVPERF đ đánh giá s hài
lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v ca công ty tài chính Prudential
Vit Nam.
Bng 2.2. Thang đo cht lng dch v
S tin cy (Reliability):
1. Khi công ty XYZ ha s thc hin điu gì đó vào khong thi gian c th,
công ty s thc hin;
2. Khi bn gp tr ngi, công ty XYZ th hin s quan tâm chân thành trong gii
quyt vn đ;
3. Công ty XYZ thc hin dch v đúng ngay t ln đu tiên;
4. Công ty XYZ cung cp dch v đúng vào thi đim mà công ty đã ha thc
hin;
5. Công ty XYZ thông báo cho khách hàng khi nào dch v s đc thc hin;
S đáp ng (Responsiveness):
6. Nhân viên trong công ty XYZ phc v bn nhanh chóng, đúng hn;
7. Nhân viên trong công ty XYZ thông báo cho bn chính xác khi nào dch v s
đc thc hin;
8. Nhân viên trong công ty XYZ luôn luôn sn sàng giúp đ bn;
9. Nhân viên trong công ty XYZ không bao gi t ra quá bn rn đ đáp ng yêu
cu ca bn;
Nng lc phc v (Assurance):
10. C x ca nhân viên trong công ty XYZ to s tin tng đi vi bn;
11. Bn cm thy an toàn khi thc hin giao dch vi công ty XYZ;
12. Nhân viên trong công ty XYZ bao gi cng t ra lch s, nhã nhn vi bn;
13. Nhân viên trong công ty XYZ có kin thc đ tr li các câu hi ca bn;
15
S cm thông (Empathy):
14. Công ty XYZ th hin s quan tâm đn bn;
15. Công ty XYZ có nhng nhân viên th hin s quan tâm đn bn;
16. Công ty XYZ th hin s chú ý đc bit đn nhng quan tâm nhiu nht ca
bn;
17. Nhân viên ca công ty XYZ hiu đc nhng nhu cu đc bit ca bn;
18. Công ty XYZ b trí thi gian làm vic thun tin;
Phng tin hu hình (Tangibility):
19. Công ty XYZ có trang thit b hin đi;
20. C s vt cht ca công ty XYZ trông rt hp dn;
21. Nhân viên ca công ty XYZ có trang phc gn gàng, tm tt;
22. Phng tin vt cht trong hot đng dch v ti công ty XYZ trông hp dn.
Ngun: Cronin & Taylor (1992)
2.4. QUAN H GIA CHT LNG DCH V VÀ S HÀI LÒNG CA
KHÁCH HÀNG
S hài lòng (tha mãn) ca khách hàng và cht lng dch v là hai khái
nim phân bit nhng có quan h gn vi nhau. Cht lng dch v là khái nim
khách quan, mang tính lng giá và nhn thc, trong khi đó, s hài lòng là s kt
hp ca các thành phn ch quan, da vào cm giác và cm xúc (Shemwell et al.,
1998, dn theo Thongsamak, 2001).
Mt s nhà nghiên cu nh Parasuraman, Zeithaml, Berry, Bitner, Bolton
ng h quan đim s hài lòng ca khách hàng dn đn cht lng dch v. H cho
rng cht lng dch v là s đánh giá tng th dài hn trong khi s hài lòng ca
khách hàng ch là s đánh giá mt giao dch c th. Các nhà nghiên cu khác nh
Cronin, Taylor, Spreng, Mackoy và Oliver li cho rng cht lng dch v là tin t
cho s hài lòng khách hàng. Quan đim nào đúng hin vn cha khng đnh vì c
hai quan đim đu có c s lý lun cng nh kt qu nghiên cu chng minh
(Thongsamak, 2001).
16
Ngoài ra, yu t giá c cng cn đc xem xét khi nghiên cu s hài lòng ca khách
hàng (Spreng & Mackoy, 1996; Voss & cng s, 1998; Varki & Colgate, 2001).
2.5. MÔ HÌNH NGHIÊN CU VÀ CÁC GI THUYT
Nh vy, bt chp còn nhiu tranh lun, thang đo SERVQUAL và bin th
ca nó là SERVPERF vn có giá tr trong mô hình lý thuyt và thc tin. thc
hin mc tiêu đã đt ra, nghiên cu này s s dng thang đo SERVPERF và khái
nim s hài lòng trong mô hình lý thuyt sau:
Hình 2.3. Mô hình nghiên cu
Nhóm gi thuy
t v quan h gia các thành phn cht lng cm nhn ca
dch v đi vi s hài lòng ca khách hàng:
H1: Phng tin hu hình tng quan dng vi S hài lòng, ngha là
phng tin hu hình ca dch v đc khách hàng đánh giá càng cao, thì mc đ
hài lòng ca khách hàng vi dch v càng ln và ngc li.
H2: Tin cy tng quan dng vi S hài lòng, ngha là đ tin cy ca dch
v đc khách hàng đánh giá càng cao, thì mc đ hài lòng ca khách hàng vi
dch v càng ln và ngc li.
S hài lòng ca
khách hành
S tin cy
S đáp ng
Nng lc
phc v
S cm thông
Phng tin
hu hình