Nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam chi nhánh Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




NGUYN VIT CNG





NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM
CHI NHÁNH PHÚ TH
TRONG GIAI ON HIN NAY



Chuyên ngành: Kinh t tài chính – ngân hàng
Mã s: 60.31.12





LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC: NGND TS.NGUYN VN HÀ








TP.H Chí Minh – Nm 2009
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng biu, biu đ
Li m đu
1
1. Tính cp thit và ý ngha ca đ tài nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. i tng và phm vi nghiên cu 2
5. Ni dung nghiên cu 3
Chng 1: Tín dng và cht lng tín dng
4

1.1. Tín dng
4
1.1.1. Tín dng và đc trng ca tín dng 4
1.1.2. Phân loi tín dng ngân hàng 4
1.1.3. Các hình thc cp tín dng 8
1.1.4. Vai trò ca tín dng 11
1.2. Cht lng tín dng
13
1.2.1. Cht lng tín dng 13
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng 14
1.2.2.1. Các ch tiêu phn ánh n quá hn 14
1.2.2.2. Các ch tiêu phn ánh n xu 15
1.2.2.3. Các ch tiêu sinh li t hot đng tín dng 17
1.2.2.4. Các ch tiêu hiu sut s dng vn 18
1.2.2.5. Các ch tiêu trích lp d phòng và bù đp ri ro tín dng 19
1.2.2.6. Các ch tiêu mang tính đnh tính 20
1.2.3. Các nhân t nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng 25
1.2.3.1. T phía khách hàng 25
1.2.3.2. T phía ngân hàng 25
1.2.3.3. T môi trng kinh doanh 28
1.3. S cn thit phi nâng cao cht lng hot đng ngân hàng nói chung và cht
lng tín dng nói riêng trong giai đon hin nay
30
1.3.1. Kinh doanh trong lnh vc ngân hàng là loi hình kinh doanh đc bit, tim n
nhiu ri ro
30
1.3.2. Hiu qu kinh doanh ca NHTM ph thuc vào mc đ ri ro 30
1.3.3. Qun tr ri ro tt là điu kin quan trng đ nâng cao cht lng hot đng kinh
doanh ca NHTM
31

Chng 2: Thc trng cht lng tín dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng
Vit Nam chi nhánh Phú Th
33
2.1. S lc v NHTMCP Ngoi thng Vit Nam
33
2.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát trin 33
2.1.2. Tình hình hot đng trong thi gian gn đây 34
2.2. Quá trình hình thành và phát trin ca NHNT Phú Th
37
2.3. Hot đng kinh doanh ca NHNT Phú Th
38
2.3.1. Hot đng huy đng vn 38
2.3.2. Tình hình hot đng tín dng 43
2.3.2.1. Tng d n cho vay so vi huy đng vn 43
2.3.2.2. D n cho vay theo loi ngoi t 46
2.3.2.3. D n cho vay theo k hn 47
2.3.2.4. D n cho vay theo mc đích vay 48
2.3.2.5. D n cho vay theo hình thc đm bo 49
2.3.3. Các hot đng khác 50
2.3.4. Kt qu kinh doanh 51
2.4. Thc trng cht lng tín dng ti NHNT Phú Th
51
2.4.1. Thc trng quy trình nghip v tín dng 51
2.4.2. Thc trng các ch tiêu đnh tính 55
2.4.3. Thc trng các ch tiêu đnh lng 56
2.4.3.1. Các ch tiêu phn ánh n quá hn 56
2.4.3.2. Các ch tiêu phn ánh n xu 57
2.4.3.3. Các ch tiêu khác 58
2.5. ánh giá chung cht lng tín dng ti NHNT Phú Th
59

2.5.1. Nhng mt đt đc 59
2.5.2. Nhng mt còn hn ch 61
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti NHTMCP Ngoi
thng Vit Nam chi nhánh Phú Th trong giai đon hin nay
66
3.1. S cn thit phi nâng cao cht lng tín dng ti ngân hàng
66
3.1.1. Tác đng ca môi trng kinh t v mô 66
3.1.2. Tình hình môi trng kinh t Vit Nam hin nay 67
3.1.3. nh hng và mc tiêu kinh doanh ca NHNT Vit Nam trong giai đon hin
nay
68
3.2. Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti NHNT Phú Th
70
3.3. Mt s kin ngh vi ngân hàng nhà nc
78

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

- NHNN: Ngân hàng nhà nc Vit Nam
- NHNT: Ngân hàng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam
- NHNT Phú Th: Ngân hàng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam chi
nhánh Phú Th
- NHTM: Ngân hàng thng mi
- NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
- TCTD: T chc tín dng
- TMCP: Thng mi c phn

DANH MC CÁC BNG BIU,  TH
Trang

1. Bng biu:
Bng 2.1: Tình hình huy đng vn 39
Bng 2.2: Tình hình huy đng vn và d n tín dng 44
Bng 2.3: D n cho vay theo loi tin t 46
Bng 2.4: D n cho vay theo thi hn 47
Bng 2.5: D n cho vay theo mc đích vay 48
Bng 2.6: D n cho vay theo hình thc đm bo 49
Bng 2.7: Tình hình n quá hn ti NHNT Phú Th 57
Bng 2.8: S liu phân loi n ti NHNT Phú Th 58
2. Biu đ:
Biu đ 2.1: D n tín dng so vi huy đng vn ti NHNT Phú Th 44
Biu đ 2.2: D n cho vay theo loi tin t 46
Biu đ 2.3: D n cho vay theo thi hn 47
Biu đ 2.4: D n cho vay theo mc đích vay 49


1
LI M U
1. Tính cp thit và ý ngha ca đ tài nghiên cu:
H thng ngân hàng đóng mt vai trò rt quan trng trong nn kinh t th
trng. H thng ngân hàng hot đng thông sut, lành mnh và hiu qu là tin đ
đ các ngun lc tài chính luân chuyn, phân b và s dng hiu qu, kích thích
tng trng kinh t, n đnh tin t và to công n vic làm cho xã hi.
Tuy nhiên, trong hot đng ca ngân hàng thì ri ro là không tránh khi, đc
bit là hot đng tín dng. Trong kinh doanh ngân hàng cn thy rõ, s cung cp tín
dng luôn luôn kéo theo s huy đng tài nguyên xã hi vào mt mc tiêu c th nào
đó mà s huy đng tài nguyên đó có th mang đn cho xã hi và cho ngân hàng
nhng li ích c th. Nu hot đng tín dng không hiu qu thì có th s gây ra
nhng nh hng tiêu cc đn đi sng kinh t, chính tr, xã hi ca đt nc.
c bit trong giai đon hin nay, cuc khng hong tài chính toàn cu đã và

đang tác đng đn môi trng kinh doanh ca nhiu ngành, lnh vc kinh doanh và
doanh nghip Vit Nam; nh hng đn kh nng tr n, tính thanh khon và giá tr
thu hi ca các tài sn đm bo. Vic kim soát tt cht lng tín dng, trích lp d
phòng ri ro đy đ, đm bo kh nng bù đp các tn tht đang là nhim v trng
tâm ca các NHTM trong vic phát trin tín dng.
Nhn thc đc tm quan trng ca vn đ này, cùng vi vic đã công tác ti
b phn tín dng Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – Chi nhánh Phú Th
(sau đây gi là NHNT Phú Th) tám nm, nm rõ quy trình nghip v tín dng ti
đây, tôi đã chn đ tài “Nâng cao cht lng tín dng ti Ngân Hàng TMCP
Ngoi Thng Vit Nam – Chi nhánh Phú Th trong giai đon hin nay” đ làm
lun vn tt nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào 3 ni dung chính sau:

2
- H thng hóa đc nhng vn đ c bn v tín dng, cht lng tín dng
cng nh các ch tiêu phn ánh cht lng tín dng, các nhân t nh hng đn cht
lng tín dng…
- Nghiên cu hiu qu ca hot đng tín dng, thc trng cht lng hot
đng tín dng ti NHNT Phú Th đ thy đc nhng mt đt đc, nhng mt còn
tn ti và nguyên nhân ca nhng tn ti đó.
- a ra đc các gii pháp góp phn nâng cao cht lng tín dng ti
NHNT Phú Th.
3. Phng pháp nghiên cu:
- Ni dung lun vn đc thc hin da trên c s các lý lun v tin t, tín
dng ngân hàng; cng nh quán trit nhng t tng, đng li ca ng, Nhà
nc v đi mi qun lý kinh t và phát trin h thng ngân hàng theo c ch th
trng trong bi cnh nn kinh t đang phát trin và trong quá trình hi nhp kinh t
quc t và TP.HCM nói riêng trong điu kin hin nay.
- Bên cnh đó, đ lun vn mang tính khoa hc và thc tin cao, tôi cng đã

s dng các phng pháp phân tích, tng hp và so sánh đ làm c s lý lun.
- V phng pháp phân tích, lun vn áp dng phng pháp so sánh và phân
tích các ch tiêu kinh t đ đo lng kt qu kinh doanh ca Ngân hàng. Lun vn
nghiên cu, xem xét các s kin trong mt phm vi nht đnh; đt các s kin vào
trng thái vn đng và phát trin trong mi quan h hu c vi các hin tng kinh
t khác và xut phát t thc t khách quan ca nn kinh t.
- V d liu, lun vn tin hành thu thp thông tin, d liu t các ngun nh:
các báo cáo tng kt tình hình hot đng ca ngân hàng, các tài liu t sách báo, tp
chí và các vn bn pháp lut… đ phc v cho vic phân tích, đánh giá.
4. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu ca lun vn là hot đng tín dng ca NHNT Phú
Th đc xem xét trong tng th hot đng kinh doanh ca Ngân hàng.

3
- Phm vi nghiên cu ca lun án: cht lng tín dng là phàm trù rng, bao
hàm nhiu ni dung. Do đó, bên cnh vic nghiên cu bn thân tình hình hot đng
tín dng ti NHNT Phú Th, lun vn cng đánh giá cht lng tín dng thông qua
mi quan h ca nó vi các yu t khác trong hot đng ngân hàng, cng nh so
sánh vi tình hình chung ca các chi nhánh, các TCTD khác trên đa bàn TP.HCM.
5. Ni dung nghiên cu:
Lun vn đc chia làm 3 chng, tng ng vi 3 mc tiêu ca đ tài:
Chng 1
: C s lý lun v cht lng tín dng ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng cht lng tín dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi
Thng Vit Nam – Chi nhánh Phú Th.
Chng 3
: Mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng tín dng ti Ngân
hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – Chi nhánh Phú Th.

4

CHNG 1

TÍN DNG VÀ CHT LNG TÍN DNG
1.1. TÍN DNG
1.1.1. Tín dng và đc trng ca tín dng
Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho vay
(ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghip và
các ch th khác), trong đó, bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng
trong mt thi hn nht đnh theo tha thun, bên vay có trách nhim hoàn tr vô
điu kin vn gc và lãi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
Nh vy, bn cht ca tín dng là giao dch v tài sn trên c s hoàn tr và
có các đc trng sau:
- Tài sn giao dch trong quan h tín dng ngân hàng bao gm hai hình thc
là cho vay (bng tin) và cho thuê (bt đng sn, đng sn).
- Xut phát t nguyên tc hoàn tr, vì vy ngi cho vay khi chuyn vay tài
sn cho ngi đi vay s dng phi có c s đ tin rng ngi đi vay s tr n đúng
hn. Thc t mt s nhân viên tín dng khi xét duyt cho vay không da trên c s
đánh giá mc đ tín nhim ca khách hàng mà li chú trng đn các bo đm, chính
quan đim này đã làm nh hng đn cht lng tín dng.
- Giá tr hoàn tr phi ln hn giá tr lúc cho vay. Hay nói cách khác, ngi
vay phi tr thêm phn lãi ngoài vn gc.
- Trong quan h tín dng ngân hàng tin vay đc cp trên c s cam kt
hoàn tr vô điu kin. V khía cnh pháp lý đc th hin  nhng vn bn xác đnh
quan h tín dng nh hp đng tín dng, kh c… trong đó, bên vay cam kt hoàn
tr vô điu kin cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
1.1.2. Phân loi tín dng ngân hàng
Kinh t th trng càng phát trin, thì các ngân hàng càng phi nghiên cu
đa ra các hình thc tín dng đa dng nhm đáp ng tt nht nhu cu ca khách
hàng, t đó đa dng hóa danh mc đu t, thu hút khách hàng, tng li nhun, phân

5
tán ri ro và nâng cao v th cnh tranh. Chính vì vy, ngân hàng cung cp rt nhiu
loi tín dung, cho nhiu đi tng khách hàng vi nhng mc đích s dng khác
nhau.
Vic phân loi tín dng là vic sp xp các khon cho vay theo tng nhóm
da trên mt s tiêu thc nht đnh. Tín dng ngân hàng có th phân chia thành
nhiu loi khác nhau tùy theo nhng tiêu thc khác nhau nh:
1.1.2.1. Cn c vào mc đích:
- Tín dng bt đng sn: là loi tín dng liên quan đn vic mua sm và xây
dng bt đng sn nh nhà , đt đai, bt đng sn trong lnh vc công nghip,
thng mi và dch v.
- Tín dng công nghip và thng mi: là loi tín dng ngn hn đ b sung
vn lu đng cho các doang nghip trong lnh vc công nghip, thng mi và dch
v.
- Tín dng nông nghip: là loi tín dng đ trang tri các chi phí sn xut nh
phân bón, thuc tr sâu, ging cây trng, thc n gia súc, lao đng, nhiên liu….
- Tín dng tiêu dùng: đây là các khon tín dng cp cho cá nhân, h gia đình
đ mua sm hàng hóa tiêu dùng nh xe hi, trang thit b trong nhà….
1.1.2.2. Cn c vào thi hn cho vay:
- Tín dng ngn hn: là loi tín dng có thi hn di 12 tháng và đc s
dng đ bù đp s thiêu ht vn lu đng ca các doanh nghip và các nhu cu chi
tiêu ngn hn ca cá nhân.
- Tín dng trung hn: theo quy đnh hin nay ca nhà nc Vit Nam, cho
vay trung hn có thi hn t 1 nm đn 5 nm. Còn đi vi các nc trên th gii,
loi cho vay này có thi hn đn 7 nm.
Tín dng trung hn ch yu đc s dng đ đu t mua sm tài sn c đnh,
ci tin hoc đi mi thit b, công ngh, m rng sn xut kinh doanh, xây dng
các d án mi có quy mô nh và thi hn thu hi vn nhanh. Trong nông nghip,

6

cho vay trung hn ch yu đ đu t vào các đi tng sau: máy cày, máy bm, xây
dng các vn cây công nghip nh cà phê, điu….
- Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn trên 5 nm (Vit Nam) và trên
7 nm đi vi các nc trên th gii.
Tín dng dài hn nhm đáp ng cho nhu cu đu t dài hn nh xây dng c
bn (nhà xng, dây chuyn sn xut…), xây dng c s h tng (đng xá, cng
bin, sân bay…), ci tin và m rng sn xut có quy mô ln. Do thi hn đu t
thng kéo dài nên tín dng dài hn thng áp dng hình thc gii ngân nhiu ln
theo tin đ d án.
1.1.2.3. Cn c vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng:
- Tín dng không đm bo: là loi tín dng không có tài sn th chp, cm c
hoc bo lãnh ca bên th ba, mà vic cho vay ch da trên uy tín ca bn thân
khách hàng. i vi nhng khách hàng tt, trung thc trong kinh doanh, có kh
nng tài chính mnh, qun tr có hiu qu thì ngân hàng có th cp tín dng da vào
uy tín ca bn thân khách hàng mà không cn ngun thu n th hai b sung.
- Tín dng có đm bo: là loi tín dng đc ngân hàng cung ng phi có tài
sn th chp, cm c hoc có s bo lãnh ca bên th ba. i vi khách hàng không
có uy tín cao, hay đi vi trng hp cho vay vi mc đ ri ro cao, khi vay vn
đòi hi phi có đm bo. S đm bo này là cn c pháp lý đ ngân hàng có thêm
ngun thu th hai, b sung cho ngun thu n th nht thiu chc chn, to áp lc
buc ngi vay phi tr n, gim thiu ri ro cho ngân hàng.
1.1.2.4. Cn c vào hình thái giá tr ca tín dng:
- Tín dng bng tin: là loi tín dng mà hình thái giá tr ca nó đc cung
cp bng tin. ây là loi tín dng ch yu ca ngân hàng và thc hin bng các k
thut khác nhau nh: tín dng ng trc, thu chi, tín dng tr góp….
- Tín dng bng tài sn: là hình thc tín dng mà hình thái giá tr ca nó là
bng tài sn. Riêng đi vi ngân hàng cho vay bng tài sn đc áp dng ph bin
đó là tài tr thuê mua. Theo phng thc cho vay này, ngân hàng hoc các công ty

7

thuê mua cung cp trc tip tài sn cho ngi đi vay đc gi là ngi đi thuê, và
theo đnh k ngi đi thuê hoàn tr n vay bao gm vn gc và lãi.
- Tín dng bng uy tín: là loi tín dng mà hình thái giá tr ca nó là bng uy
tín. Hình thc tín dng này chính là bo lãnh ngân hàng.
1.1.2.5. Cn c theo phng pháp hoàn tr:
- Tín dng tr góp: là loi tín dng mà khách hàng phi hoàn tr vn gc và
lãi theo đnh k. Loi cho vay này ch yu đc áp dng cho vay bt đng sn nhà
. Thông thng có bn phng thc tr góp sau:
+ Phng pháp cng thêm.
+ Phng pháp tr vn góp bng nhau và tr lãi theo s d vào cui mi đnh
k.
+ Phng pháp tr vn gc bng nhau và tr lãi tính trên mc hoàn tr ca
vn gc.
+ Phng thc tr vn gc và lãi bng nhau trong tt c các đnh k (phng
pháp hin giá).
- Tín dng hoàn tr mt ln: là loi tín dng mà khách hàng hoàn tr vn gc
và lãi mt ln khi đn hn. Loi tín dng này thng áp dng cho nhng khon vay
nh và có thi hn ngn.
- Tín dng hoàn tr theo yêu cu: là loi tín dng mà vic tr n vay ca
khách hàng không quy đnh thi hn c th. Vic hoàn tr ph thuc vào kh nng
tài chính ca ngi đi vay. Loi tín dng này thng áp dng cho nhng khon vay
thu chi, th tín dng.
1.1.2.6. Cn c vào xut x tín dng:
- Tín dng trc tip: là hình thc tín dng trong đó, ngân hàng trc tip cp
vn cho ngi có nhu cu, đng thi ngi đi vay trc tip hoàn tr n vay cho
ngân hàng.
- Tín dng gián tip: là khon cho vay đc thc hin thông qua vic mua li
các kh c hoc chng t n đã phát sinh và còn trong thi hn thanh toán.

8

Ngân hàng thng mi cho vay gián tip theo các loi sau:
- Chit khu thng mi: ngi th hng hi phiu hoc lnh phiu còn
trong hn thanh toán có th nhng li cho ngân hàng. Trong trng hp này ngân
hàng cp cho khách hàng mt khon tin bng mnh giá tr đi lãi chit khu và hoa
hng phí. Khi các chng t này đn hn thanh toán ngi th lnh hi phiu hoc
ngi phát hành lnh phiu có trách nhim thanh toán cho ngân hàng. Trong nghip
v chit khu thng mi ngi đc cp tín dng và ngi chu trách nhim thanh
toán chính cho ngân hàng là hai ngi khác nhau.
- Mua các khon n ca doanh nghip (nghip v factoring)
1.1.3. Các hình thc cp tín dng:
Tín dng ngân hàng bao gm các hình thc: cho vay, chit khu thng
phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các hình thc khác theo
quy đnh ca NHNN. Trong đó, hot đng cho vay đc xem là hot đng sinh li
ch yu ca các NHTM. Hot đng cho vay rt đa dng và phong phú. Mt s loi
hình tín dng ch yu hin nay nh sau:
1.1.3.1. Cho vay ng trc:
Là hình thc cho vay trong đó ngân hàng cung cp cho ngi đi vay mt
khon tin vay nht đnh đ s dng trc. Ngi đi vay phi tr lãi vào lúc hoàn
tr vn gc. Cho vay ng trc có hai loi:
* Cho vay ng trc có bo đm:

- Bo đm bng các đng sn nh hàng hóa, tài sn hay chng t có giá: là
cho vay da trên c s cm c ti ngân hàng các tài sn, có th là hin vt nh vt
t hàng hóa, hoc giy s hu hàng hóa, các chng t thanh toán, chng t có giá,
vàng bc đá quý, ngoi t…. S tin cho vay bng mt t l phn trm ca giá tr tài
sn cm c, t l này cao hay thp là tùy vào quan h ca ngân hàng và khách hàng,
uy tín ca khách hàng. Ngân hàng s qun lý tài sn cm c trong sut thi gian vay
và ch hoàn tr li khi thu đ n gc và lãi. Trong trng hp ngi đi vay không
có kh nng tr n khi đn hn, ngân hàng có quyn bán tài sn cm c đ thu n.

9
- Bo đm bng bt đng sn nh đt đai, nhà ca: là cho vay trên c s nm
gi các giy t chng thc quyn s hu hp pháp v bt đng sn đem th chp.
Trong thi hn vay, ngi đi vay vn đc phép s dng tài sn th chp, ngân
hàng ch nm gi h s gc.
- Bo đm bng bo lãnh ca bên th ba: Bên bo lãnh cam kt hoàn tr n
nu bên đi vay không có kh nng thanh toán. Ngân hàng cng có th đ ngh bên
bo lãnh phi có tài sn cm c, th chp ti ngân hàng.
* Cho vay ng trc không có đm bo:

Là cho vay ch da vào uy tín ca khách hàng mà không cn có tài sn cm
c, th chp hoc s bo lãnh. Trong trng hp này, ngân hàng quyt đnh cho vay
thông qua vic đánh giá cá ch tiêu nh mc vn t có, li nhun hàng nm ca
doanh nghip, trin vng ca doanh nghip cng nh nng lc, phm cht ca
ngi qun lý công ty…. Trên thc t, đó là các khách hàng có uy tín, có quan h
thng xuyên vi ngân hàng hoc nhng doangh nghip ln.
1.1.3.2. Cho vay theo hn mc:
Là hình thc cho vay trong đó ngân hàng và khách hàng tha thun trc s
tin ti đa (hn mc tín dng) mà khách hàng đc vay t ngân hàng trong mt
khon thi gian nht đnh. Sau khi đã tha thun v hn mc tín dng, khách hàng
có th vay làm nhiu ln trong khon thi gian tha thun vi điu kin tng s tin
ca các ln vay không vt quá hn mc tín dng. Hình thc cho vay này thng
đc áp dng vi khách hàng có nhu cu vay vn thng xuyên.
1.1.3.3. Cho vay thu chi:
Là hình thc cp tín dng trong đó ngân hàng cho phép khách hàng chi vt
quá s d trên tài khon vãng lai trong mt hn mc và thi hn nht đnh trên c
s hp đng tín dng gia ngân hàng và khách hàng. Mc tín dng tha thun trong
cho vay thu chi cha phi là khon tin ngân hàng cho vay mà ch khi nào khách
hàng s dng (thu chi) thì mi đc coi là tín dng đc cp phát và bt đu tính

10
lãi. Hình thc cho vay này thng ch áp dng cho nhng khách hàng có kh nng
tài chính tt và có uy tín.
1.1.3.4. Cho vay chit khu:
Là cho vay di hình thc ngân hàng thng mi mua li các thng phiu
cha đn hn tr tin vi giá thp hn s tin ghi trên thng phiu. Khi đn hn,
ngân hàng s đòi toàn b s tin ghi trên thng phiu t ngi tr tin thng
phiu. Phn lãi ca ngân hàng là chnh lch gia giá mua và s tin ghi trên thng
phiu.
1.1.3.5. Bao thanh toán:
Là nghip v trong đó công ty factor – công ty con ca ngân hàng cam kt
mua li các khon thanh toán cha ti hn phát sinh t nhng hot đng xut khu,
cung ng hàng hóa dch v.
1.1.3.6. Tín dng thuê mua:
Là hình thc tín dng trung dài hn đc thc hin thông qua vic cho thuê
tài sn nh máy móc, thit b, các đng sn và bt đng sn khác. Trong thc t,
ngân hàng thng thành lp công ty con chuyên trách nghip v này – công ty tài
chính thuê mua. Công ty s dùng vn ca mình đ mua tài sn theo yêu cu ca
ngi thuê và nm gi quyn s hu đi vi tài sn cho thuê. Bên thuê s dng tài
sn thuê và thanh toán tin thuê trong sut thi hn đã đc hai bên tha thun. Khi
ht thi hn thuê, Bên thuê đc chuyn quyn s hu, mua ti hoc tip tc thuê
tài sn đó tùy theo các điu kin đã tha thun trong hp đng. S tin thuê phi bù
đp đc chi phí khu hao, chi phí tài chính (ng vi lãi ca s vn b ra mua tài
sn), chi phí qun lý, lãi ca ngi cho thuê.
1.1.3.7. Tín dng bng ch ký:
Là hình thc tín dng trong đó ngân hàng không trc tip cho khách hàng
vay bng tin mà bng uy tín ca mình ngân hàng to điu kin đ khách hàng s
dng vn ca ngi khác. Vì vy dù là mt hình thc tín dng nhng trong hch

11

toán, nó không làm thay đi bng quyt toán tài sn ca ngân hàng mà đc hch
toán ngoi bng. Có hai hình thc:
* Nghip v chp nhn:

Hin nay, trong thng mi quc t, thng phiu đc s dng rt ph
bin. Song, trong nhiu trng hp, đ tin cy và kh nng thanh toán ca ngi
mua chu cha đc đm bo. Vì vy các thng phiu cn có s chp nhn tr tin
hoc bo đm tr tin ca các ngân hàng có uy tín thì mi đc chp nhn d dàng.
Nghip v chp nhn bao gm: chp nhn tr tin và đm bo tr tin.
- Chp nhn tr tin: là nghip v mà NHTM cho phép ngi bán có quyn
ký phát hi phiu đòi tin ngân hàng chp nhn. Thông thng, mun đc hng
chp nhn này, ngi mua phi ký qu cho ngân hàng. Nghip v này đc áp dng
ph bin trong phng thc thanh toán tín dng chng t.
- Bo đm tr tin: là nghip v mà NHTM ch đm bo kh nng thanh toán
ca ngi vay n, còn ngi có ngha v tr tin ghi trong hi phiu phi trc tip
tr tin cho ngi hng li hi phiu. Ch tr khi ngi vay n không có kh nng
thanh toán thc s thì ngân hàng chp nhn mi đng ra thanh toán cho ngi
hng li.
* Nghip v bo lãnh:

Là nghip v trong đó ngân hàng đng ra cam kt bng vn bn rng s thc
hin ngha v thay cho ngi đc bo lãnh nu ngi này không thc hin ngha
v đó. Có nhiu hình thc bo lãnh nh bo lãnh đ tham gia d thu, bo lãnh thc
hin hp đng, bo lãnh hoàn tr tin ng trc, bo lãnh thanh toán, bo lãnh cht
lng sn phm theo hp đng….Ch các ngân hàng đc phép thc hin thanh
toán quc t mi đc thc hin các hình thc bo lãnh mà ngi nhn bo lãnh là
t chc, cá nhân nc ngoài.
1.1.4. Vai trò ca tín dng
1.1.4.1. i vi nn kinh t:

12
- Th nht, vai trò kinh t c bn ca tín dng ngân hàng là luân chuyn vn
t nhng ngi (cá nhân, h gia đình, công ty và chính ph) có ngun vn thng d
đn nhng ngi thiu ht. Nhu cu vay vn không ch đ đu t kinh doanh mà
còn dùng đ tha mãn nhu cu tiêu dùng.
- Th hai, tín dng ngân hàng không gii hn ch trong chc nng truyn
thng là luân chuyn vn t ni tha đn ni thiu mà còn giúp phân b hiu qu
các ngun lc trong nn kinh t. Thông qua tín dng ngân hàng mà vn t nhng
ngi thiu các d án đu t hiu qu đc chuyn ti nhng ngi có các d án
đu t hiu qu hn nhng thiu vn. Kt qu là kinh t tng trng, to công n
vic làm, và nâng cao nng sut lao đng.
- Th ba, thông qua vic đu t vn tín dng vào nhng ngành ngh, khu
vc kinh t trng đim s thúc đy s phát trin ca các ngành ngh đó, hình thành
nên c cu hin đi, hp lý và hiu qu.
- Th t, tín dng ngân hàng góp phn lu thông tin t, hàng hóa, điu tit
th trng, kim soát giá tr đng tin và thúc đy quá trình m rng. Các NHTM
khi thc hin cp tín dng cho nn kinh t, tc là đã to ra kh nng cung ng tin
t. Ngc li, khi NHNN thu hp tín dng tc làm gim lng tin trong lu thông.
NHNN s dng tín dng nh mt công c điu tit lu thông tin t qua vic thc
hin chính sách tin t nh d tr bt buc, lãi sut tái chit khu, hn mc tín
dng, công c th trng m,…. Hn na, quá trình hot đng tín dng ngân hàng
gn lin vic thanh toán không dùng tin mt góp phn gim bt lng tin mt lu
thông trên th trng nhm mc đích n đnh lu thông tin t.
Do đó, trong điu kin nn kinh t b lm phát, tín dng đc xem nh là mt
trong nhng bin pháp hu hiu góp phn làm gim lm phát.
- Th nm, tín dng ngân hàng mang li ngun thu ln cho ngân sách nhà
nc thông qua thu thu nhp và lãi t y thác đu t vn ca Chính ph.
- Th sáu, tín dng ngân hàng là kênh truyn ti vn tài tr ca nhà nc
đn nông nghip, nông thôn, góp phn xóa đói gim nghèo, n đnh chính tr xã hi.

13
1.1.4.2. i vi khách hàng:
- Th nht, tín dng ngân hàng đáp ng kp thi nhu cu v s lng và cht
lng vn cho khách hàng. Vi các u đim nh an toàn, thun tin, nhanh chóng,
d tip cn và có kh nng đáp ng đc nhu cu vn ln, tín dng ngân hàng tha
mãn đc nhu cu đa dng ca khách hàng.
- Th hai, tín dng ngân hàng giúp nhà đu t nm bt đc nhng c hi
kinh doanh, doanh nghip có vn đ m rng sn xut, cá nhân có đ kh nng tài
chính đ trang tri cho các khon đu t hoc chi tiêu nâng cao cht lng cuc
sng.
- Th ba, tín dng ngân hàng ràng buc trách nhim khách hàng phi hoàn
tr vn gc và lãi trong thi hn nht đnh nh tha thun. Do đó buc khách hàng
phi n lc, tn dng ht kh nng ca mình đ s dng vn vay hiu qu, đy
nhanh quá trình tài sn xut, đem li li nhun cho doanh nghip và đm bo ngha
v tr n cho ngân hàng.
1.1.4.3. i vi ngân hàng:
- Th nht, tín dng là hot đng truyn thng, chim t trng ln nht
trong tng tài sn có và mang li ngun thu nhp ch yu cho ngân hàng (t 70 –
90%). Mc dù t trng ca hot đng tín dng đang có xu hng gim, nhng tín
dng ngân hàng vn luôn là nghip v s dng vn quan trng nht đi vi mi
ngân hàng.
- Th hai, thông qua hot đng tín dng mà ngân hàng đa dng hóa đc
danh mc tài sn có, gim thiu ri ro.
- Th ba, thông qua hot đng tín dng, ngân hàng m rng đc các loi
hình dch v khác nh thanh toán, thu hút tin gi, kinh doanh ngoi t, t vn….
1.2. CHT LNG TÍN DNG
1.2.1. Cht lng tín dng
Cht lng tín dng là mt phm trù rng, bao hàm nhiu ni dung trong đó
có ni dung quan trng và có tính lng hóa nht là phn ánh mc đ ri ro và sinh

14
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng
 phn ánh cht lng tín dng, có rt nhiu ch tiêu, nhng ngi ta
thng quan tâm đn h thng các ch tiêu đnh lng sau:
1.2.2.1. Các ch tiêu phn ánh n quá hn:
N quá hn phát sinh khi khon vay đn hn mà khách hàng không hoàn tr
đc toàn b hay mt phn tin gc hoc lãi vay. N quá hn thng là biu hin
yu kém v tài chính ca khách hàng và là du hiu ri ro cho ngân hàng. Trong
hot đng tín dng ngân hàng n quá hn phát sinh là không th tránh khi, nhng
nu n quá hn vt quá t l cho phép s dn đn mt kh nng thanh toán ca
ngân hàng. Có các ch tiêu phn ánh n quá hn sau:
• T l n quá hn:
S d n quá hn
T l n quá hn = x 100%
Tng d n
T l n quá hn phn ánh s d n gc và lãi đã quá hn mà cha thu hi
đc. N quá hn cho bit, c trên 100 đng d n hin ti có bao nhiêu đng đã
quá hn. ây là mt ch tiêu c bn cho bit cht lng hot đng tín dng ca ngân
hàng. T l n quá hn cao chng t cht lng tín dng thp và ngc li.
T l n quá hn ch phn ánh nhng s d n thc s đã quá hn mà không
phn ánh toàn b quy mô d n có nguy c quá hn.  khc phc điu này, ngi
ta s dng ch tiêu “T l tng d n có n quá hn”.




15
• T l tng d n có n quá hn:
Tng d n có n quá hn
T l tng d n có n quá hn = x 100%

Tng d n
Do ch tiêu tng d n có n quá hn bao gm toàn b d n ca mt khách
hàng (k c đn hn và cha đn hn) k t khi xut hin món n quá hn đu tiên,
nên nó phn ánh chính xác hn mc đ ri ro, cht lng tín dng.
• Ch tiêu “Khách hàng có n quá hn”:

Tng s khách hàng quá hn
T l khách hàng có n quá hn = x 100%
Tng s khách hàng có d n
Ch tiêu này cho bit, c 100 khách hàng vay vn thì có bao nhiêu khách
hàng đã quá hn. Nu t l này cao, phn ánh chính sách tín dng ca ngân hàng là
không hiu qu. Ngoài ra, ta có th xét tng quan gia ch tiêu này và ch tiêu n
quá hn đ bit n quá hn tp trung vào nhng khách hàng ln hay khách hàng
nh.
• Ch tiêu kh nng thu hi n quá hn:
 đánh giá chính xác hn cht lng tín dng, ngi ta còn phân loi n
quá hn theo hai tiêu chí sau:
- N quá hn có kh nng thu hi.
- N quá hn không có kh nng thu hi.
1.2.2.2. Các ch tiêu phn ánh n xu:
 hình thành ch tiêu phn ánh n xu, chúng ta phi cn c vào vic phân
loi n ca các NHTM. Hin nay theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày
22/04/2005 (gi tt là Q 493) và quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày
25/04/2007 ca Thng đc NHNN Vit Nam “v/v sa đi, b sung mt s điu ca

16
Quy đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng
trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng ban hành theo quyt đnh s
493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005”, thì d n cho vay ca các TCTD đc
chia làm 5 nhóm:

+ N nhóm 1 (n đ tiêu chun): gm các khon n trong hn mà các TCTD
đánh giá là có đ kh nng thu hi đy đ c gc và lãi đúng thi hn; các khon n
quá hn di 10 ngày đc các TCTD đánh giá có kh nng thu hi đúng hn; các
khon n gc và lãi quá hn đã đc tr đy đ, đng thi các khon n gc và lãi
đn hn tip theo đc khách hàng tr n đúng hn trong vòng 3 tháng đi vi
khon n ngn hn, 6 tháng đi vi các khon n trung dài hn.
+ N nhóm 2 (n cn chú ý): bao gm các khon n quá hn t 10 ngày đn
90 ngày; các khon n điu chnh k hn tr n ln đu.
+ N nhóm 3 (n di tiêu chun): bao gm các khon n quá hn t 91
ngày đn 180 ngày; các khon n điu chnh k hn tr n ln đu, tr các khon n
điu chnh k hn tr n phân loi vào nhóm 2; các khon n đc min hoc gim
lãi do khách hàng không đ kh nng tr lãi đy đ theo hp đng tín dng.
+ N nhóm 4 (n nghi ng): bao gm các khon n quá hn t 181 đn 360
ngày; các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo thi
hn tr n đc c cu li ln đu; các khon n đc c cu li thi hn tr n ln
th hai.
+ N nhóm 5 (n có kh nng mt vn): bao gm các khon n quá hn trên
360 ngày; các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn t 90 ngày tr lên
theo thi hn tr n đc c cu li ln đu; các khon n c cu li thi hn tr n
ln th hai quá hn theo thi hn tr n ln th hai; các khon n c cu li thi hn
tr n ln th ba tr lên, k c cha quá hn hoc đã quá hn; các khon n khoanh,
n ch x lý.
Trong đó n xu là khon n thuc các nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5.


17
N xu
T l n xu = x 100%
Tng d n
T l n xu cho bit trong 100 đng tng d n thì có bao nhiêu đng là n

xu. Chính vì vy, t l n xu là mt ch tiêu c bn đánh giá cht lng tín dng
ca ngân hàng. N xu phn ánh kh nng thu hi vn khó khn, vn ca ngân hàng
lúc này không còn  mc đ ri ro thông thng mà là có nguy c mt vn.
Các NHTM hin đang thc hin xây dng mô hình xp hng tín dng ni b
phù hp vi phm vi hot đng, tình hình thc t, đc đim kinh doanh ca mình
theo tinh thn Q 493 ca Thng đc NHNN. ây là mt bc tin ban đu trong
quá trình tip cn an toàn vn, không ch nhm mc đích phân loi n, mà còn
nhm đánh giá ri ro khon vay, qun lý cht lng tín dng.
1.2.2.3. Các ch tiêu sinh li t hot đng tín dng:
• T l li nhun t tín dng:
Lãi t tín dng
T l li nhun t tín dng = x 100%
Tng li nhun
Xét cho cùng, ngoài các ch tiêu n quá hn, n xu,… thì cht lng tín
dng phi đc phn ánh bi t l li nhun t hot đng tín dng. Ch tiêu này cho
bit, c trong 100 đng tng li nhun thì có bao nhiêu đng là do tín dng mang
li. Li nhun do hot đng tín dng mang li chng t các khon vay không nhng
thu hi đc vn gc mà còn c lãi, đm bo an toàn cho vn vay.
• T l sinh li ca tín dng:
Lãi t tín dng
T l sinh li ca tín dng = x 100%
Tng d n bình quân

18
Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca hot đng tín dng, nó cho bit
s tin lãi thu đc trên 100 đng d n là bao nhiêu. Ch tiêu này càng cao chng
t cht lng tín dng càng tt.
• Chênh lch đu vào đu ra:
Thu lãi tín dng – Chi lãi vn huy đng
Chênh lch đu vào đu ra = x 100%

Vn huy đng bình quân
Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca vn huy đng. Nó cho bit s
tin lãi ròng thu đc trên 100 đng vn huy đng là bao nhiêu. Ch tiêu này càng
cao chng t cht lng s dng vn càng tt.
Các ch tiêu sinh li t hot đng tín dng cng là cn c quan trng đ đánh
giá cht lng tín dng ca các NHTM. Các khon cp tín dng có cht lng tt
thng mang li li nhun cao và n đnh. Tuy nhiên đánh giá cht lng khon tín
dng trên c s cn c vào li nhun thu đc ca các NHTM cng là ch tiêu tng
đi vì nó ph thuc vào nhiu yu t nh: chính sách lãi sut, chính sách tín dng,
loi sn phm dch v tín dng cung ng,…
1.2.2.4. Các ch tiêu hiu sut s dng vn:
Tng d n cho vay
Hiu sut s dng vn = x 100%
Tng ngun vn huy đng
ây là ch tiêu phn ánh tng quan gia ngun vn huy đng và d n cho
vay trc tip khách hàng. Vn huy đng là vn có chi phí thp (r hn so vi đi
vay), n đnh v s d và k hn, nên nng lc cho vay ca mt NHTM thng b
gii hn bi nng lc huy đng vn.
Tuy nhiên không phi lúc nào ngân hàng cng t cân đi đc ngun vn
huy đng đ ch đng đáp ng nhu cu cho vay. Có hai kh nng xy ra:

19
- Th nht, ti đa bàn hot đng, nhu cu vay vn đu t là rt ln trong khi
kh nng huy đng vn là rt khó.  gii quyt mâu thun này buc ngân hàng phi
đi vay t các ngân hàng khác hoc t trung ng đ cho vay li. Trong trng hp
này thì h s H ln hn 100% nhiu. Do phi đi vay vi chi phí cao nên có th làm
cho hiu qu hot đng ca tín dng gim.
- Th hai, ti đa bàn hot đng nhu cu vay vn là rt ít, trong khi đó kh
nng huy đng vn li rt cao.  gii quyt mâu thun này, buc ngân hàng phi cho
các ngân hàng khác vay li hoc gi tin v trung ng. Trong trng hp này thì h

s H nh hn 100% rt nhiu. Do phi cho vay li ngun vn huy đng vi lãi sut
thp hoc gi tin ti ngân hàng trung ng, các TCTD khác vi lãi sut thp nên có
th làm gim hiu qu hot đng ca ngân hàng.
Do đó, nu ch nhìn vào kt qu ca t l này thì cha th khng đnh đc là
tt hay xu. Ch tiêu này ch mang tính tng đi giúp chúng ta so sánh kh nng cho
vay và huy đng vn ca ngân hàng.
1.2.2.5. Các ch tiêu trích lp d phòng và bù đp ri ro tín dng:
• T l trích lp d phòng ri ro tín dng:
DPRR tín dng trích lp
T l trích lp DPRR tín dng = x 100%
D n bình quân
Tùy theo cp đ ri ro mà t chc tín dng phi trích lp DPRR t 0 đn
100% giá tr ca tng khon cho vay (sau khi tr giá tr tài sn bo đm đã đc đnh
giá li). Nh vy, nu mt ngân hàng có danh mc cho vay càng ri ro thì t l trích
lp d phòng cng s càng cao.
• T l xóa n:
Xóa n
T l xóa n = x 100%
D n bình quân

20
Nhng khon n khó đòi s đc xóa theo quy ch hin hành và đc bù đp
bi qu d phòng ri ro tín dng. Nh vy mt ngân hàng có t l xóa n cao th
hin t l mt vn ln ngha là cht lng tín dng thp. Nu t l này ln (thng t
2% tr lên) thì cht lng tín dng ca ngân hàng đc xem là có vn đ.
1.2.2.6. Các ch tiêu mang tính đnh tính:
 đánh giá đnh tính v cht lng tín dng, ngi ta còn quan tâm đn mt
s ch tiêu nh:
+ C cu d n các khon vay ngn hn - dài hn trong tng quan c cu
ngun vn ca t chc tín dng.

+ T l và c cu tài sn đm bo.
+ D n cho vay các lnh vc ri ro cao nh: bt đng sn, c phiu ti
tng thi đim
1.2.2.6.1. C cu d n các khon vay ngn - dài hn trong tng quan c cu
ngun vn ca t chc tín dng
 đm bo an toàn trong hot đng ca TCTD, đc bit là kh nng thanh
khon, vic cân đi c cu d n các khon vay ngn - dài hn trong tng quan c
cu ngun vn ca t chc tín dng là rt cn thit đ nâng cao cht lng tín dng.
Ngày 10 tháng 8 nm 2009, Thng đc Ngân hàng Nhà nc đã ban hành
Thông t s 15/2009/TT-NHNN quy đnh t l ti đa ca ngun vn ngn hn đc
s dng đ cho vay trung hn và dài hn đi vi các t chc tín dng hot đng ti
Vit Nam, tr qu tín dng nhân dân c s. Theo đó, t l này đc quy đnh c th
nh sau:
- Ngân hàng thng mi: 30%
- Công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính: 30%
- Qu tín dng nhân dân trung ng: 20%
Thông t này thay th các quy đnh v t l ti đa ca ngun vn ngn hn
đc s dng đ cho vay trung hn, dài hn ca t chc tín dng theo Quyt đnh s
457/2005/Q-NHNN ngày 19/4/2005 ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc. So vi