tiết 87, lập luận trong văn nghị luận

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ
DỰ GIỜ THĂM LỚP!
TRƯỜNG THPT BA CHẼ

Tiết 87:
Lập luận trong văn
nghị luận

I. Khỏi nim lp lun trong vn ngh
lun:
* Tỡm hiu ng liu (sgk/109):
- Mc ớch ca lp lun: Thuyt phc k
thự t b ý nh xõm lc .
- Lun c:
+ Ngi dựng binh gii l ngi .
+ c thi cú th
+ Mt thi khụng th
I.Khỏi nim
lp lun
trong vn
ngh lun:

* Khỏi nim lp lun:
Lp lun l đ a ra các lí lẽ, bằng chứng nhằm
dẫn dắt ng ời nghe (ng ời đọc) đến một kết
luận nào đó mà ng ời nói (ng ời viết) muốn
đạt tới.
T vic tỡm hiu
ng liu em hóy
cho bit th no l

lp lun?

I. Khái niệm
lập luận
trong bài văn
nghị luận:
II. Cách xây
dựng lập
luận:
1. Xác định
luận điểm:
*Tìm hiểu
ngữ liệu:
- Vấn đề : Thực trạng tiếng nước ngoài lấn
lướt tiếng Việt của người Việt.
- Quan điểm của tác giả:
+ Khi nào thật sự cần thiết mới dùng tiếng
nước ngoài.
+ Thái độ tôn trọng và đảm bảo quyền được
thông tin của người đọc
+ Phê phán bệnh sính ngoại của người Việt
=> Cần có thái độ tôn trọng trong sử dụng
tiếng mẹ đẻ (chữ ta)

- Các luận điểm:
+ Tiếng n ớc ngoài (tiếng Anh) đang lấn l ớt
tiếng Việt trong các bảng hiệu, biển quảng
cáo ở n ớc ta.
+ Một số tr ờng hợp tiếng n ớc ngoài đ ợc đ a
vào báo chí một cách khụng cần thiết, gây

thiệt thòi cho ng ời đọc.
Vy theo em
lun im l
gỡ?
I. Khỏi nim
lp lun
trong bi vn
ngh lun:
II. Cỏch xõy
dng lp
lun:
1. Xỏc nh
lun im:
*Tỡm hiu
ng liu:
Khỏi nim lun im: L ý kin th hin t
tng, quan im ca ngi vit (núi) xỏc
nh vn (lun ) c t ra

I. Khái niệm
lập luận
trong bài
văn nghị
luận
II. Cách xây
dựng lập
luận:
1.Xác định
luận điểm:
2. Tìm luận

cứ:

Văn bản I/sgk Văn bản mục II.1/sgk
Luận điểm:
Người dùng
binh giỏi
+ L.cứ 1: Được
thời có thế…
+ L.cứ 2: Mất
thời không
thế…
- Luận điểm1: Việc sử dụng tiếng nước ngoài
(tiếng Anh) trong các bảng hiệu, biển quảng cáo:
+ L.cứ 1: Việc sử dụng tiếng nước ngoài ở Hàn
Quốc trên các bảng hiệu, biển quảng cáo
+ L.cứ 2: Đi đâu, nhìn đâu cũng thấy nổi bật chữ
Triều Tiên.
+ L.cứ 3: Việc sử dụng tiếng nước ngoài ở ta trên
các biển hiệu,
- Luận điểm 2: Một số trường hợp tiếng nước
ngoài được đưa vào báo chí một cách không cần
thiết, gây thiệt thòi cho người đọc
+L.cứ1: Ở Hàn Quốc có một số tờ báo, tạp chí, số
báo xuất bản bằng tiếng nước ngoài in rất đẹp
+L.cứ2: Các tờ báo phát hành trong nước…dịch
những bài cần đọc
+ L.cứ 3: Trong khi đó ở ta, khá nhiều tờ báo,…
thiệt mất mấy trang thông tin
L/cứ bằng chứng thực tế
*Tìm hiểu ngữ liệu :

L/cứ lí lẽ

I. Khái niệm
lập luận trong
bài văn nghị
luận:
II. Cách xây
dựng lập luận:
1. Xác định
luận điểm:
2. Tìm luận cứ:
* Tìm hiểu ngữ
liệu:
Từ việc tìm hiểu ngữ
liệu, em hãy nêu khái
niệm luận cứ ?
*Khái niệm luận cứ:
Là các tài liệu dùng làm cơ sở thuyết
minh cho luận điểm. Nó bao gồm các lí lẽ
(các nguyên lí, chân lí, ý kiến đã được
công nhận) và các dẫn chứng thực tế (đời
sống và văn học)

* Tìm hiểu ngữ liệu:
I. Khái niệm lập
luận trong bài văn
nghị luận:
II. Cách xây dựng
lập luận:
1. Xác định luận

điểm:
2. Tìm luận cứ:
3.Lựa chọn
phương pháp lập
luận:
•
Khái niệm PPLL: Là cách thức lựa chọn, sắp xếp
luận điểm, luận cứ sao cho lập luận được thuyết
phục

* Một số PPLL:
+ PP phản đề: Từ một KL có sẵn
-> KL khác (sai koặc đúng)
+ PP loại suy: Dựa vào sự so sánh nhiều đối tượng
->tìm ra đối tượng khác.
+ PP giải thích: Dùng lí lẽ giảng giải
-> hiểuđược vấn đề
+ PP chứng minh: Dùng lí lẽ và d/c để
làm sáng tỏ luận điểm
Vậy theo em
thế nào là
PPLL?
Em hãy nhắc lại
một số PPLL đã
học?

I. Khái niệm lập
luận trong bài văn
nghị luận:
II. Cách xây dựng

lập luận:
1. Xác định luận
điểm:
2. Tìm luận cứ:
3.Lựa chọn phương
pháp lập luận:
III. Luyện tập:

Nhóm 1:
Luận điểm: Đọc sách mang lại cho ta nhiều điều
bổ ích
Nhóm 2:
Luận điểm:Môi trường đang bị ô nhiễm nặng nề
Nhóm 3:
Luận điểm: VHDG là tác phẩm nghệ thuật ngôn
từ truyền miệng
III. Luyện tập:
1.Bài tập 1/sgk (BTVN):
2. Bài tập 2/sgk: Tìm luận cứ cho các luận
điểm sau

III. Luyện tập:
1.Bài tập 1/sgk (BTVN):
2. Bài tập 2/sgk:
3.Bài tập 3/sgk(BTVN)
4.Bài tập 4/bổ sung: PPLL nào được dùng trong đoạn văn sau ?
“Ta thường nghe: Kỉ Tín đem mình chết thay, cứu thoát cho Cao
Đế; Do Vu chìa lưng chịu giáo, che chở cho Chiêu Vương; Dự
Nhượng nuốt than để báo thù cho chủ; Thân Khoái chặt tay cứu nạn
cho nước;…Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời

nào không có ? ( Hịch tướng sĩ)

=> Phương pháp quy nạp

Trắc nghiệm khách quan:
Câu 1: Mục đích của lập luận là gì?
a. Để dẫn dắt người nghe tới một kết luận cần đạt tới(đọc).
b. Để giới thiệu vấn đề với người nghe (đọc ).
c. Để thuyết phục người nghe (đọc )
d. Để tạo tâm thế tiếp nhận cho người nghe (đọc)
Câu 2: Dựa vào đâu để lựa chọn thao tác LL khi viết bài văn NL?
a.Dựa vào thói quen của từng cá nhân
b. Dựa vào nội dung, tính chất, đối tượng,…cần thuyết phục người đọc
(nghe)
c. Dựa vào sở trường của người viết

*Củng cố:
- Các khái niệm: lập luận; luận điểm; luận cứ; PPLL
IV. HDHB:
- Học phần ghi nhớ/sgk
- BTVN: Xây dựng luận cứ cho luận điểm “Màu xanh của
những cánh rừng đang mất dần đi trên hành tinh của chúng
ta.”
- Chuẩn bị bài mới: Chí khí anh hùng (Truyện Kiều- Nguyễn
Du)


Văn bản I/sgk Văn bản mục II.1/sgk
Luận điểm: Người
dùng binh giỏi

+ L.cứ 1: Được thời
có thế…
+ L.cứ 2: Mất thời
không thế…
- Luận điểm1: Việc sử dụng tiếng nước ngoài (tiếng Anh) trong
các bảng hiệu, biển quảng cáo:
+ L.cứ 1: Việc sử dụng tiếng nước ngoài ở Hàn Quốc trên các
bảng hiệu, biển quảng cáo
+ L.cứ 2: Đi đâu, nhìn đâu cũng thấy nổi bật chữ Triều Tiên.
+ L.cứ 3: Việc sử dụng tiếng nước ngoài ở ta trên các biển
hiệu,
- Luận điểm 2: Một số trường hợp tiếng nước ngoài được đưa
vào báo chí một cách không cần thiết, gây thiệt thòi cho người
đọc
+L.cứ1: Ở Hàn Quốc có một số tờ báo, tạp chí, số báo xuất bản
bằng tiếng nước ngoài in rất đẹp
+L.cứ2: Các tờ báo phát hành trong nước…dịch những bài cần
đọc
+ L.cứ 3: Trong khi đó ở ta, khá nhiều tờ báo,… thiệt mất mấy
trang thông tin
PP diễn dịch và
nhân- quả
*Tìm hiểu ngữ liệu :
PP quy nạp
Các văn bản
trên lựa chọn
PPLL nào khi
thuyết phục
người đọc ?

Văn bản I/sgk Văn bản mục II.1/sgk
- Luận điểm1:
+ L.cứ 1:
+ L.cứ 2:
+ L.cứ 3:
- Luận điểm 2:
+L.cứ1:
+L.cứ2:
+ L.cứ 3:
*Nhận xét:
- Luận điểm1:
+ L.cứ 1:
+ L.cứ 2:
+ L.cứ 3:
- Luận điểm 2:
+L.cứ1:
+L.cứ2:
+ L.cứ 3:
* Nhận xét:
*Tìm hiểu ngữ liệu :
Xác định các luận cứ ở
văn bản mục I và mục
II.1/sgk và đưa ra nhận
xét ?

* Khái niệm lập luận: lập luận là ® a ra c¸c lÝ lÏ, b»ng chøng
nh»m dÉn d¾t ng êi nghe (ng êi ®äc) ®Õn mét kÕt ln nµo ®ã mµ
ng êi nãi (ng êi viÕt) mn ®¹t tíi.
*Khái niệm luận điểm: Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng,quan
điểm của người viết xác đònh vấn đề (luận đề) được

đặt ra.
*Khái niệm luận cứ: Là các tài liệu dùng làm cơ sở thuyết minh cho
luận điểm. Nó bao gồm các lí lẽ (các ngun lí, chân lí, ý kiến đã
được cơng nhận) và các dẫn chứng thực tế (đời sống và văn học)
* Khái niệm PPLL: Là cách thức lựa chọn, sắp xếp luận điểm,
luận cứ sao cho lập luận được thuyết phục


*L. : Đọc sách mang lại cho ta nhiều điều bổ ích:
- Giúp ta tích lũy và mở rộng tri thức về tự nhiên và xã hội.
- Giúp ta khám phá ra bản thân mình.
- Chắp cánh ớc mơ và sáng tạo.
- Giúp rèn khả năng diễn đạt.
*L.: Môi tr ờng đang bị ô nhiễm nặng nề:
- Đất đai bị xói mòn,sa mạc hóa.
- Ko khí ô nhiễm.
- N ớc bị nhiễm bẩn ko thể t ới cây, ăn uống, tắm rửa.
- Môi sinh đang bị tàn phá, bị hủy diệt.
*L.: VHDG là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng:
- VHDG là những tác phẩm ngôn từ.
- VHDG là những tác phẩm truyền miệng.