Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh

Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
A. MỞ ĐẦU
1) Lí do chọn đề tài
Sinh thời, Bác Hồ dạy chúng ta:
“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Giáo dục một con người toàn diện là phải giáo dục cả đức lẫn tài. Bác chỉ rõ
“Người có tài mà không có đức thì chẳng làm được gì cả”. Điều đó chứng tỏ việc giáo
dục đạo đức cho một con người từ lúc nhỏ là rất quan trọng và cần thiết; thế nhưng
việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường hiện nay đang gặp rất nhiều khó
khăn do sự phát triển của xã hội làm học sinh bị ảnh hưởng từ nhiều tác động khác
nhau như phim ảnh, âm nhạc, game online, truy cập Internet, các tệ nạn xã hội, . . .
Trong khi đó thì phần lớn các bậc phụ huynh phải lo làm ăn vất vã suốt ngày, ít có
thời gian lo lắng dạy dỗ và giáo dục con em mình nên họ thường “bù đắp” lại bằng
cách tỏ ra chìu chuộng con em mình, một số phụ huynh con đòi hỏi gì là đáp ứng điều
đó và phó mặc việc giáo dục con em mình cho nhà trường, cho thầy cô. Vì lẽ đó nên
học sinh hiện nay có biểu hiện sa sút về mặc đạo đức ngày càng nhiều, một số em nam
để tóc dài rồi đến tiệm cắt, nhuộm những kiểu tóc khó có thể chấp nhận được, một số
em ngoài giờ học thì ngồi suốt ở tiệm Internet để Chat, chơi game, nghe nhạc nên
việc không chuẩn bị bài trước khi đến lớp chẳng còn gì là điều bất ngờ và mới lạ, một
số khác thì do được gia đình quá nuông chìu nên đôi khi có những hành động vô lễ
với giáo viên khi bị điểm thấp hoặc bị thầy cô nhắc nhỡ la rầy, tình trạng học sinh
chưởi thề, nói tục, gây gổ, đánh nhau vẫn còn xảy ra thường xuyên trong nhà trường. .
. Trước tình hình đó trách nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh của nhà trường mà
trước tiên là của giáo viên chủ nhiệm đã khó khăn nay lại càng khó khăn hơn. Với thời
gian tối đa từ 4 đến 5 giờ được gặp học sinh mỗi ngày ở trường, ngoài việc truyền thụ
các kiến thức thì giáo viên còn rất ít thời gian tiếp xúc để giáo dục đạo đức cho học
sinh mà việc giáo dục chủ yếu được thực hiện vào giờ sinh hoạt cờ đầu tuần, giờ hoạt
động ngoài giờ, giờ sinh hoạt chủ nhiệm. Như vậy với những điều kiện cho phép, làm
thế nào để công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường mang lại hiệu quả cao nhất?
Sau 2 năm được giao nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi mạnh dạn trình

bày ra đây những kinh nghiệm mà bản thân đúc kết được trong quá trình giáo dục đạo
đức cho học sinh lớp mình làm chủ nhiệm. Đó là “Giải pháp giúp giáo viên chủ
nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
1
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn
thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
Với giải pháp này, tôi mong muốn rằng tất cả những học sinh mà mình chủ
nhiệm đạt được những chuẩn mực đạo đức cần thiết theo quy định của Điều lệ trường
trung học, thể hiện qua việc không có em nào bị xếp loại hạnh kiểm cuối học kì và
cuối năm từ mức trung bình trở xuống nhằm thực hiện tốt cuộc vận động “Hai
không” và chủ trương “Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực”.
2) Đối tượng nghiên cứu
- Các con đường, các cách giúp tôi tìm hiểu nguyên nhân làm học sinh có những
biểu hiện chưa tốt về mặc đạo đức và các biện pháp tác động tích cực đến học sinh
nhằm điều chỉnh đúng hướng các biểu hiện sai lệch của học sinh về đạo đức.
- Học sinh lớp 7/5 năm học 2008-2009 và học sinh lớp 7/1 năm học 2009-2010.
- Phương pháp chủ nhiệm có hiệu quả của các thầy cô đi trước giàu kinh nghiệm.
3) Phạm vi nghiên cứu
- Lớp 7/5 năm học 2008-2009 và lớp 7/1 năm học 2009-2010 của trường THCS
An Hòa
- Tập thể giáo viên chủ nhiệm của trường THCS An Hòa trong hai năm học
2008-2009 và 2009-2010
4) Phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành đề tài này, tôi đã sử dụng chủ yếu các phương pháp sau:
 Phương pháp quan sát
 Phương pháp nghiên cứu tài liệu
 Phương pháp thực nghiệm giáo dục

 Phương pháp trò chuyện, trưng cầu ý kiến
 Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
B. NỘI DUNG
1) Cơ sở lí luận:
 Xã hội nào cũng cần phải có những người chủ đủ tư cách, năng lực và phẩm
chất đạo đức để quản lí và lãnh đạo, xây dựng và bảo vệ; vì vậy nếu như công tác giáo
dục đạo đức học sinh ở nhà trường được chú trọng và quan tâm đúng mức thì sản
phẩm mà ngành giáo dục tạo ra hoàn toàn có khả năng đáp ứng những nhu cầu đó.
Ngược lại, nếu như công tác này bị bỏ lơ hoặc ít quan tâm thì bộ phận lớn học sinh sẽ
ngày càng xuống cấp và sa sút hơn về mặc đạo đức để rồi đến một lúc nào đó các em
không tự ý thức được tầm quan trọng của việc học tập và rèn luyện ở trường, các em
tự ý bỏ trường bỏ lớp hoặc bị buột rời khỏi trường do mắc phải một số lỗi nào đó vượt
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
2
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
quá quyền hạn xử lí của nhà trường. . . Tiếp sau đó các em trở thành một phần gánh
nặng cho xã hội.
 Xây dựng trường học thân thiện-học sinh tích cực là chủ trương rất đúng đắn
của ngành giáo dục và đào tạo, là chủ trương rất phù hợp với yêu cầu của một xã hội
hiện đại và không ngừng biến đổi như hiện nay. Trường học thân thiện thu hút sự
thích thú và niềm đam mê học tập của học sinh; ở đó học sinh được tạo điều kiện tốt
nhất để học tập, lao động và rèn luyện tích cực, độc lập và sáng tạo nhằm mục đích
cuối cùng là đào tạo ra một thế hệ trẻ có đầy đủ năng lực và phẩm chất tiếp bước cha
anh xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa,
tiến đến đưa đất nước Việt Nam ta sánh vai cùng với các quốc gia khác trong khu vực
và trên thế giới đúng theo như lời căn dặn của Bác trước lúc đi xa.
2) Cơ sở thực tiễn
Đạo đức của một bộ phận lớn học sinh nói chung và học sinh THCS nói riêng
đang trên đà giảm sút có tính nghiêm trọng bởi do:

 Hiện nay đa phần các gia đình chỉ có từ 1 đến 2 con nên phần lớn các bậc
phụ huynh rất thương yêu và và lo lắng cho con mình, các em được cưng chìu hơn bị
rầy la trách mắng. Hơn nữa do bận việc làm ăn suốt cả ngày nên có rất ít phụ huynh
dành thời gian thỏa đáng cho việc quản lí, theo dõi và giáo dục con em mình.
 Xã hội phát triển kéo theo các phương tiện nghe nhìn (tivi, máy nghe nhạc,
máy tính, điện thoại di động, internet, . . .) ngày càng trở nên phổ biến và gần gũi hơn
với mọi người. Qua đó, học sinh được tiếp thu ồ ạt thiếu chọn lọc các kiến thức mà
thiếu sự kiểm soát và quản lí chặt chẽ của người lớn từ các kiến thức bổ ích đến vô
ích.
 Xã hội ngày càng phát triển mạnh, mức sống của người dân ngày được nâng
cao nên việc học sinh được phụ huynh chu cấp tiền cũng khá nhiều nhưng rất ít các
em dùng nó vào những việc hữu ích như ăn uống bồi bổ cơ thể hoặc mua các đồ dùng,
dụng cụ học tập mà chủ yếu là các em mua các thứ đồ chơi hoặc dùng để trả tiền giờ
cho các tiệm internet, . . .
 Học sinh, chủ yếu là nam ở lứa tuổi THCS do rất háo thắng nên rất dễ bị xúi
giục, lôi kéo vào các tệ nạn xã hội hoặc các em kéo bè phái, lập băng nhóm gây gỗ
đánh nhau, . . Phần lớn các em trong nhà trường ít khi cúi đầu chào một cách lịch sự
và lễ phép (không chỉ với những người từ ngoài vào trường mà ngay cả đối với giáo
viên), có thể nói hình ảnh một học trò ngoan hiền, kêu dạ bảo vâng ngày xưa đã bị
phai nhạt đến nỗi rất khó nhìn thấy và nhận ra.
 Giáo viên thực hiện nghiêm túc cuộc vận động “Hai không” của ngành là
không vi phạm đạo đức nhà giáo (không la mắng, phạt đòn học sinh, ). Bên cạnh đó
vẫn còn phụ huynh đến trường gây khó dễ cho giáo viên khi con mình bị phạt một
hình thức mà nào đó mà họ chưa hài lòng cho nên giáo viên bộ môn nói chung và giáo
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
3
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
viên chủ nhiệm nói riêng không còn cách nào khác để xử lí và giáo dục học sinh ngoài
biện pháp giáo dục thuyết phục. Nhưng đôi lúc các giáo viên này cũng phải “xuôi tay,

bỏ mặc” với một vài học sinh nào đó khi giáo dục thuyết phục các em không thành
công. Do đó khi nhận phân công chuyên môn, giáo viên có tâm lí thích được phân
công làm giáo viên dạy lớp thay cho công tác chủ nhiệm lớp.
Theo tôi, có thể nói tất cả những cơ sở được xác định ở đây là những nguyên
nhân chính góp phần làm suy giảm phẩm đạo đức học sinh ở lứa tuổi THCS. Vì thế
nếu có hệ thống những biện pháp, giải pháp phù hợp điều chỉnh và khắc phục kịp thời
có hiệu quả những nguyên nhân này thì việc giáo dục đạo đức cho học sinh ở nhà
trường THCS có thể sẽ mang lại hiệu quả mang tính tích cực và thiết thực nhất. Xuất
phát từ nhận thức đó, tôi đã thành công trong việc giáo dục đạo đức của học sinh mình
chủ nhiệm trong năm học 2008-2009 và hơn nữa năm học 2009-2010 với “Giải
pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác
giáo dục đạo đức học sinh”
3) Nội dung vấn đề
Theo tôi, việc giáo dục đạo đức học sinh THCS là một nhiệm vụ hết sức nặng
nề và quan trọng nhưng nó lại hết sức vẻ vang vì bản thân giáo viên–người được xã
hội phong tặng danh hiệu là “những nhà kỹ sư tâm hồn” đã góp được phần nào công
sức và kinh nghiệm của mình trong việc hình thành cho những con người mới-những
người chủ tương lai của đất nước những nhân cách sống cơ bản ban đầu trong cuộc
đời của các em. Vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để hoàn thành được nhiệm vụ đó với
một kết quả tối ưu nhất?
Sau hai năm với vai trò là giáo viên chủ nhiệm lớp 7, tôi đã đầu tư để tìm ra cho
mình những giải pháp cụ thể và đã áp dụng thành công như sau:
Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị
a) Tìm hiểu sơ bộ tình hình lớp:
 Xem qua lý lịch để có được nhận xét sơ bộ hoàn cảnh gia đình của từng em
và nhất là nghề nghiệp của phụ huynh các em để phần nào thuận lợi khi tiếp xúc với
các em sau này.
 Xem qua sổ điểm và học bạ của năm học trước để biết được kết quả học tập
và rèn luyện của từng em trong năm học vừa qua. Ở đây tôi quan tâm nhiều hơn tới
các em học sinh cá biệt (nếu có) và ghi riêng ra một quyển tập mà tôi gọi đó là “sổ tay

của giáo viên chủ nhiệm”; trong sổ này tôi dành riêng cho mỗi em một trang để tôi ghi
nhận về đặc điểm tâm lý, tính tình, năng lực cá nhân, hoàn cảnh gia đình. . . của em đó
để làm cơ sở điều chỉnh hành vi và phương pháp làm việc với em này trong thời gian
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
4
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
tới. Trong một số trường hợp cần thiết mà chưa hiểu rõ được về cá nhân em học sinh
nào đó thì tôi tìm gặp và trao đổi trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm năm trước của em
này để thu thập được nhiều thông tin chính xác hơn.
 Lần gặp gỡ chính thức đầu tiên với lớp chủ nhiệm, tôi cố gắng “mở ý” để tạo
được một không gian thoải mái cho cuộc tiếp xúc trao đổi giữa thầy và trò. Học sinh
thường hay để ý và rất ấn tượng (cả tốt lẫn chưa tốt) với thầy cô chủ nhiệm của mình
trong lần gặp gỡ đầu tiên để các em rút kinh nghiệm cho những lần tiếp xúc sau này;
một phần do đặc điểm tâm sinh lí, một số em không thích sự khó tính của thầy cô đối
với mình. Vì vậy, tôi “mở ý” trên cơ sở kết hợp hài hòa các nhận xét đó để làm sao
học sinh thấy được rằng thầy mình “tuy dễ mà khó-tuy khó mà dễ” và trao đổi, nói
chuyện với thầy cũng như là nói chuyện với một người thân nào đó trong gia đình mà
mình quý mến, kính trọng. Theo tôi đây là điều kiện thuận lợi cho việc tôi sẽ tuyên
dương, khen động viên hay trách phạt các lỗi của các em sau này.
 Trong lần gặp gỡ đầu tiên, tôi cố gắng làm cho học sinh thấy được sự quan
tâm của tôi đối với lớp, và mong muốn các em thấy được tôi sẽ là người tin cậy nhất
trong việc hướng dẫn, giúp đỡ và dìu dắt các em trong tất cả các hoạt động ở trường
và khó tìm được một người như thầy của mình biết lắng nghe ý kiến của mình, biết
hiểu mình, thông cảm cho mình, . . .
b) Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp:
Tôi luôn luôn quan niệm rằng cán bộ lớp là những em “đứng mũi, chịu sào”
cùng tôi lèo lái dẫn dắt lớp trong hầu hết tất cả các hoạt động. Xây dựng được đội ngũ
cán bộ lớp có năng lực và được sự đồng tình ủng hộ của các học sinh còn lại trong lớp
là một thành công quan trọng trong công tác chủ nhiệm của tôi bởi trong những lúc

không có tôi ở lớp thì cán bộ lớp là những người thay tôi điều hành và quản lí lớp.
Trong một số trường hợp khi gặp khó khăn, trước tiên học sinh thường hay tâm
sự và chia sẻ với bạn bè trước nhất, đội ngũ cán bộ lớp mà tôi xây dựng sẽ giúp tôi
làm điều đó và báo cáo lại cho tôi những trường hợp mà bản thân các em chưa thể tự
mình giải quyết được để các em cùng tôi giúp đỡ các bạn của mình vượt qua những
khó khăn trước mắt.
Tôi nhận thấy ở lứa tuổi THCS thì các em thường hay tâm sự với bạn bè thân
thiết của mình những tâm tư riêng, thầm kín và những khó khăn của mình để mong
nhận được sự chia sẻ từ các bạn đó nên tôi lấy nhận xét này làm một căn cứ cơ bản
cho việc hướng dẫn các em bình chọn cán bộ lớp. Cụ thể là trong năm học 2008-2009
lớp 7/5 tôi chủ nhiệm có một em học sinh nam tên Tiền thường xuyên chưởi thề và
chọc phá, gây gỗ với bạn bè trong lớp nhưng lại chơi rất thân với em Đô (Đô cũng là
một em học sinh cá biệt của lớp); tôi tiến hành làm việc tư tưởng riêng với em Đô rồi
sau đó với em Tiền nhưng tôi lại không để cho mỗi em này biết được rằng tôi là người
đứng sau mỗi em, cung cấp cho các em các lời lẽ, con đường, phương pháp và cách
nói chuyện với bạn mình để hai em giải thích, khuyên răn lẫn nhau về những hành vi
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
5
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
của bạn mình như thế là chưa đúng, chưa phù hợp với những điều quy định, những nội
quy mà các em đúng ra là không được làm. Như vậy thì mỗi em cứ tưởng rằng một
người bạn thân của mình thấy được mình làm như thế là sai và bạn mình là người giúp
mình thấy ra được cái sai đó để cả hai em cùng nhau khắc phục sửa chữa. Thế là sau
một thời gian hai em Đô và Tiền có sự chuyển biến tích cực và rõ rệt theo sự mong
mỏi của tôi. Lúc này tôi mạnh dạn công khai với lớp là hai bạn từ chỗ chưa thực hiện
đúng nội quy trường lớp nay đã có chuyển biến rõ nét mà điều này có sự xác nhận của
học sinh lớp. Qua đó tôi tuyên dương hai em này trước lớp và đề nghị các em còn lại
của lớp lớp cố gắng thực hiện tốt theo 2 tấm gương đó để không chỉ được bạn bè mến
mộ mà còn nhận được những lời khen từ tất cả các thầy cô khác. Kể từ đó, tôi ngầm

giao nhiệm vụ cho hai em này theo dõi và báo cáo ngay cho tôi những biểu hiện lệch
lạc của bạn mình trong lớp để tôi cung cấp cho các em những biện pháp giúp bạn
mình tiến bộ. Tôi thấy Đô và Tiền ngày càng tự tin hơn vì thấy được sự quan tâm của
tôi đối với hai em và sự đồng tình ủng hộ của bạn bè với các hoạt động của mình trong
lớp, khi phát hiện những hành vi chưa đúng. Tôi thấy hai em này rất tự tin trước bạn
bè trong lớp khi hai em chỉ trích, phê bình những thiếu sót của bạn mình. Tôi khẳng
định những mặt tốt của hai em và công khai trước lớp đây là hai thành viên tích cực
nhất trong lớp, ngoài việc giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ mà còn giúp được những bạn
bè của mình sớm trở thành những người tốt. Khi nói xong, tôi quan sát thấy hai em
này đưa mắt nhìn tôi một cách bẽn lẽn, vừa vui mừng, vừa kính phục.
Rõ ràng là nếu lời nói của bạn mình mà có lí thì các em khác sẽ nghe theo nên
tôi lấy đó làm căn cứ để hướng dẫn lớp tự bình chọn cán bộ lớp theo ý chủ quan của
tôi theo các tiêu chí sau:
 Tôi trưng dụng và giới thiệu lại những cán bộ lớp cũ theo sự gợi ý của
GVCN năm trước, nếu các em chưa đồng ý bạn nào thì cho ý kiến, để trên cơ sở đó
tiến hành chọn bầu chọn bạn khác mà các em cho rằng thích hợp hơn để thay thế vào
vị trí đó.
 Trong quá trình bình chọn, sự bao quát lớp để thấy được sự đồng tình của
lớp với em được bình chọn là quyết định cuối cùng của tôi.
 Giao công khai trước lớp một số quyền cho cán bộ lớp (quan sát, nhắc nhỡ và
có quyền yêu bạn bè phải thay đổi, điều chỉnh những hành vi chưa đúng), để các em
còn lại nghe thấy để giúp tôi thực hiện hiện việc xây dựng tập thể lớp tốt. Đồng thời
đề nghị toàn lớp phải thực hiện nghiêm túc sự chọn lựa của mình bằng cách phải tôn
trọng và làm theo sự chỉ đạo của cán bộ lớp dưới sự giám sát của tôi.
c) Sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh:
Theo tôi, sắp xếp chỗ ngồi cho mỗi học sinh trong lớp có vai trò rất quan trọng
trong việc giáo dục đạo đức cho các em bởi vì do đặc điểm tâm sinh lí của lứa tuổi
này là các em thích được ngồi chung với những bạn thân của mình. Đầu năm học, khi
tiến hành sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh thì tôi luôn luôn gặp trường hợp em này xin
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân

Trang
6
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
ngồi chỗ này, ngồi gần bạn này, em kia xin ngồi chỗ kia, gần em kia, nhưng nếu
điều này không được tôi thu xếp hợp lí để các em tự do lựa chọn chỗ ngồi cho mình
thì chắc chắn sẽ có sự ồn ào, mất trật tự trong giờ học và một số biểu hiện tiêu cực
khác lúc đầu đơn giản sau đó phức tạp dần lên. Vì thế khi làm công việc này thì tôi
làm theo quy trình sau:
 Trước tiên tôi giải thích cho các em hiểu và chấp nhận việc ngồi chỗ nào
cũng nhằm mục đích học tập và rèn luyện tốt mà trước hết là giờ học tốt, thầy sắp xếp
mình ngồi chỗ này vừa là quyền lợi của mình, vừa là nghĩa vụ mà mình phải thực hiện
với thầy cô và bạn bè.
 Sắp xếp cho em thấp ngồi trước, em cao hơn thì ngồi phía sau để đảm bảo
mỗi em đều có điều kiện nhìn thấy bài thầy cô viết trên bảng. Em có bệnh về mắt (cận
thị, viễn thị, loạn thị hoặc mắt yếu) thì tùy theo bệnh mà tôi sắp xếp ngồi gần hay xa
bảng.
 Sắp em có biểu hiện thường xuyên vi phạm ngồi chung bàn với em có cá
tính nghiêm túc để em này được em kia nhắc nhở thường xuyên, không nhất thiết là
hai em cùng giới tính được ngồi chung một bàn. Các em cá biệt không sắp cho ngồi
cuối lớp xa sự quan sát của thầy cô và bạn bè mà ngồi ở những vị trí dễ thấy, gần với
cán bộ lớp.
 Sắp cho em có học lực yếu được ngồi chung với em khá giỏi để các em này
theo phân công của tôi giúp đỡ cho bạn cùng tiến bộ với mình.
 Lấy ý kiến của toàn lớp về sự phù hợp của việc sắp xếp, nếu các em có đề
nghị khác mà tôi thấy phù hợp thì tôi điều chỉnh theo đề nghị đó của các em nhằm
giúp cho các em thấy được những đề nghị tích cực của mình được thầy chấp nhận để
sau này các em mạnh dạn đề xuất các ý kiến của mình.
 Sau khi sắp xếp xong, tôi đề nghị tất cả học sinh lớp phải ngồi đúng vị trí đã
được quy định, học sinh lớp nói chung và cán bộ lớp nói riêng có nhiệm vụ theo dõi
giám sát để báo lại cho tôi những trường hợp cố tình không thực hiện. Thời gian tới,

nếu còn chỗ nào chưa phù hợp thì tôi nhờ cán bộ lớp tham mưu để tôi điều chỉnh lại
những chỗ chưa phù hợp cũng theo quy trình này.
d) Công khai và thống nhất với lớp một số quy định chung bắt buộc mọi
thành viên trong lớp phải thực hiện:
 Đề nghị tất cả các thành viên trong lớp từ cán bộ lớp đến lớp viên đều phải
thuộc và cam kết thực hiện đúng theo nội quy và những điều cấm học sinh không
được làm do nhà trường đề ra, mỗi em phải tự viết một bản cam kết thực hiện tốt
những nội quy đó kèm theo các hình thức chịu phạt tương ứng khi vi phạm, yêu cầu
các em trình bản cam kết này với phụ huynh để phụ huynh cho ý kiến và ký tên xác
nhận vào đó.
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
7
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
 Đề nghị học sinh lớp và nhất là cán bộ lớp phải báo cáo ngay cho tôi hoặc
thầy cô khác trong trường các biểu hiện chưa tốt hoặc nghi ngờ là chưa tốt mà có tính
nghiêm trọng để thầy cô mình xử lí kịp thời.
 Báo cáo kịp thời cho tôi khi bạn bè mình đang gặp khó khăn để cùng tôi tìm
ra hướng giúp đỡ hiệu quả nhất.
 Lập hộp thư “Điều em muốn nói” làm từ các hộp giấy carton nhỏ đặt ở góc
bàn giáo viên dành cho những em chưa thật sự mạnh dạng trình bày những ý kiến,
những đề xuất của mình với tôi; hộp thư được giám sát bởi cán bộ lớp và được tôi mở
ít nhất hai lần/tuần để thu thập thông tin kịp thời. Thông báo cho tất cả các thành viên
trong lớp em nào cũng được quyền trình bày ý kiến của mình vào hộp thư này.
 Kẻ “Bảng danh dự” trên ¼ tờ giấy rô-ki có trình bày riêng các khung tương
ứng là Hoa điểm 10, Người tốt việc tốt, Được thầy cô khen nhiều nhất; cuối
tuần vào giờ sinh hoạt chủ nhiệm tôi cho lớp bình chọn các mục tương ứng tốt đa từ 1
đến 3 em để ghi tên lên “Bảng danh dự” đó. Bên dưới bảng danh dự cũng là ¼ tờ
giấy rô-ki có tiêu đề là “Bảng đề nghị” dùng để ghi nhận những em chưa hoàn thành
tốt nhiệm vụ hoặc còn vi phạm một số nội quy nào đó mà tập thể lớp đề nghị phải

chấn chỉnh trong tuần tới. Mỗi phần trong từng bảng được chừa một khoảng trống để
cuối mỗi tuần dán tên các em được bầu chọn tương ứng, cuối học kì và cuối năm học,
Chi đội lớp tổng kết, báo cáo và đề nghị Liên đội trường tuyên dương, phê bình thích
đáng.
e) Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, những đặc điểm nhân cách, tâm sinh lí của
học sinh để làm cơ sở cho các quyết định khi có tình huống sư phạm xảy ra:
Tôi cho rằng nếu giáo viên chủ nhiệm mà không hiểu và quan tâm tới hoàn
cảnh gia đình học sinh thì sẽ thiếu thiện chí và trong một vài quyết định nào đó của
mình có thể sẽ gây nên sự căng thẳng giữa thầy và trò. Điều này sẽ gây khó khăn cho
tôi trong việc thiết lập mối quan hệ tốt với học sinh. Vì vậy, ngay từ đầu năm học, tôi
đặt chỉ tiêu là chậm nhất đến hết học kì 1 của năm học thì tôi phải đến thăm hỏi được
tất cả các gia đình học sinh trong lớp mình chủ nhiệm; mỗi tuần thu xếp đi một hoặc
hai buổi cùng với cán bộ lớp để đến thăm hỏi, tìm hiểu ít nhất từ 2 đến 3 gia đình học
sinh (tùy theo điều kiện địa lí của các gia đình)
Ngoài việc quan sát các hoạt động của các em, trao đổi với giáo viên chủ nhiệm
cũ, tôi còn trao đổi với phụ huynh học sinh khi đến nhà thăm gia đình để nắm chắc
hơn đặc điểm tâm sinh lí của từng em, cùng phụ huynh bàn bạc một số cách giáo dục
riêng cho con em họ. Qua thực tế trong năm học vừa qua, việc làm này của tôi mang
lại hiệu quả cao, cụ thể là lớp 7/5 năm học 2008-2009 tôi chủ nhiệm một em học sinh
có họ và tên giống hệt như tôi (Nguyễn Duy Tân), có ngày tháng sinh giống hệt như
tôi, chỉ có điều là em ra đời sau tôi 16 năm và là con của một người trước đây từng là
giáo viên. Em Tân này rất hiếu động mỗi buổi học đều có lỗi mất trật tự hoặc chọc
ghẹo bạn bè, trao đổi với gia đình thì phụ huynh của em cho biết mỗi khi em bị tôi rầy
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
8
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
ở trường thì về nhà em đều kể lại cho ba mẹ nghe và em có nói là “Con vào lớp không
hiểu sao con lại cứ phải làm như thế, bị thầy cô rầy thì ngồi im được một chút rồi cũng
vậy nữa”, phụ huynh còn cho biết thêm là về nhà em Tân hoàn toàn trái ngược trở lại,

ít khi nói chuyện và gây gỗ với những đứa trẻ khác cùng xóm. Từ đây, tôi làm việc tư
tưởng riêng với em Tân, khuyên em dù vào trường hay ở nhà thì em cũng vẫn là em
thôi, hãy cố gắng thực hiện tốt nội quy học sinh, đừng trêu chọc bạn bè trong lớp cũng
như ở nhà để được thầy cô khen, cha mẹ vui lòng còn bạn bè thì nể phục vì bản thân
em tự vượt qua và sửa chữa những khuyết điểm của mình, góp phần xứng đáng vào
việc thi đua của lớp. Tôi nói với em trước cả lớp là nếu thật sự em nghe lời thầy trong
khi em chưa tự tin thì em có quyền đề xuất một ý kiến để nhờ thầy hay bạn bè nhắc
nhỡ khi em có biểu hiện vi phạm, em đồng ý và nhờ bạn ngồi kế bên “khều” hay
“véo” một cái để em nhớ và dừng ngay hành vi đó; khi đó tôi nói nếu vậy lỡ khi bạn
nhắc nhỡ thì em có giận hay có một phản ứng nào đó với bạn không?, em trả lời là
“không” và ngoài ra em còn phải chịu ơn của bạn nữa chứ! Thế là dần dần những
hành vi nghịch ngợm của em Tân được khắc phục. Vào buổi tổng kết và liên hoan lớp
cuối năm, khi tôi cho từng thành viên trong lớp phát biểu cảm nghĩ của mình về quá
trình học tập và rèn luyện của mình dưới sự lãnh đão của tôi, đến lượt Tân thì em có
nói “Thưa thầy, ba mẹ em rất vui mừng khi nhìn thấy năm nay em đạt hạnh kiểm tốt,
học lực khá, ba mẹ em nhờ em chuyển lời là ba mẹ em rất cảm ơn thầy, em thì cũng
vậy nhưng còn một việc nữa là em cũng xin hứa với thầy là năm sau em sẽ cố gắng
học để đạt luôn học lực loại giỏi, khi đó chắc ba mẹ em vui lắm thầy há?”. Tôi động
viên em là “hãy cố gắng hơn nữa và hứa sang năm nếu thầy không được phân công
làm giáo viên chủ nhiệm của em nữa thì trong quá trình học em có gặp khó khăn gì thì
hãy đến gặp thầy, thầy hứa sẽ giúp em trong điều kiện cho phép!”. Năm học này, tôi
có hỏi thăm những thầy cô trực tiếp giảng dạy cho Tân thì các thầy cô đều cho biết là
năm nay em có nhiều tiến bộ hơn rồi.
Giải pháp thứ hai: Tuân thủ những vấn đề có tính chất
quan trọng trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh:
1/ Khi quyết định áp dụng một hình phạt đồng nghĩa với việc cả giáo viên và
học sinh đều bất lực trong việc giải quyết một tình huống bằng phương pháp giáo dục
thuyết phục; cần cân nhắc trong việc lựa chọn một hình phạt phù hợp với hậu quả đã
gây ra và có tính khả thi. Nếu hình phạt không phù hợp thì học sinh không thể làm
được tức là học sinh chưa thực hiện được hình phạt. Khi quyết định hình phạt, cần đặt

mình vào vị trí học sinh để xét chọn các hình thức phạt thích hợp nhất đồng thời để
góp ý vào đúng những khuyết điểm cụ thể của các em để hướng dẫn các em hướng
khắc phục.
2/ Biết kiềm chế tâm trạng khi cần thiết và không vội vàng phê phán các em khi
chưa tìm hiểu rõ nguyên nhân. Không nên rầy la, quá tháo, kết án ngay mà phải biết
khẳng định cái đúng và cái sai của từng em. Khen thưởng có tính giáo dục cao hơn khi
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
9
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
thực hiện một hình phạt. Đôi khi phạt không giải quyết được nguyên nhân mà chỉ giải
quyết được hiện tượng, vì vậy chỉ cần phạt ở mức độ ít để đảm bảo việc phạt nhằm
thúc đẩy những hành vi tốt chứ không phải xử phạt những hành vi không tốt.
3/ Đưa ra những hình thức phê bình mang tính xây dựng nhằm ngăn chặn tất cả
những hành động không chấp nhận được. Phạt nhằm mục đích răn đe hoặc phục hồi
nhưng không nên làm cho trẻ mất mặt, tránh “dồn học sinh vào chân tường” khiến các
em cảm thấy quá xấu hổ về những gì mình đã làm dẫn đến một vài hậu quả thiếu suy
nghĩ trong việc làm của các em.
4/ Không nên để xảy ra trường hợp tranh cải tay đôi với học sinh, điều này làm
mất uy tín của giáo viên với những em còn lại trong lớp
5/ Không phạt theo hình thức “vơ đủa cả nắm”, phạt phải yêu cầu kết quả của
hình phạt đạt được ở mức độ tối thiểu là bao nhiêu, trước khi phạt thì học sinh cần
phải được “tâm phục khẩu phục” chịu phạt về những lỗi lầm của mình. Không phạt
những trường hợp đang có những chuyển biến tích cực.
6/ Không phạt học sinh bằng hình thức đuổi ra khỏi lớp, quỳ gối trong lớp vì
chắc chắn khi áp dụng hình thức này sẽ làm cho các em còn lại trong lớp bị phân tâm,
giờ học không đạt hiệu quả cao; nếu đuổi học sinh ra khỏi lớp sẽ rất nguy hiểm vì có
thể em này sẽ làm ảnh hưởng đến các lớp khác, hoặc các em gặp phải một tai nạn hay
sự cố nào đó ngoài lớp.
7/ Bên cạnh việc theo dõi thực hiện nội quy, tham gia các hoạt động ngoài giờ

thì việc giáo dục học sinh qua lao động ngoại khóa cũng góp phần quan trọng trong
việc hình thành phẩm chất đạo đức cho các em. Vì vậy khi hướng dẫn học sinh lao
động thì tôi tạo điều kiện cho tất cả các em đều phải tham gia vào công việc được
giao, không thiên vị để em thì làm nhiều, em thì làm ít, . . . Qua lao động tôi nhắc nhỡ
các em việc phải thường xuyên rèn luyện thân thể để có sức khỏe tốt, có sức khỏe tốt
thì việc học tập và rèn luyện mới tốt.
8/ Những hình thức phạt có thể chặn đứng ngay một số vi phạm nhỏ:
- Đề nghị học sinh khi hết giờ phải ở lại để nói chuyện riêng với mình.
- Trong một số trường hợp có thể cho học sinh bị cách li ra một số hoạt động
của lớp như vui chơi, tham gia đóng góp ý kiến để các em thấy được sự thiệt thòi của
mình trong lớp mà cố gắng sửa chữa.
- Phạt viết bài phát biểu cảm nghĩ về những hành động sai trái của mình đã làm
và phương hướng khắc phục hậu quả đó.
- Dùng những cử chỉ điệu bộ như: đưa mắt nhìn thẳng vào học sinh vi phạm,
những cái gõ nhẹ bàn, đưa cánh tay chỉ thẳng về phía học sinh, . . .
Giải pháp thứ ba: Theo dõi và quản lí tình hình lớp
Trong việc quản lí, theo dõi diễn biến tình hình lớp và các hoạt động của lớp để
xử lí có hiệu quả những tình huống xảy ra trong lớp, tôi chọn các hình thức cơ bản
sau:
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
10
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
 Đến thăm lớp thường xuyên: Tôi cho rằng có đến lớp thường xuyên thì
giáo viên mới có thể nắm bắt kịp thời và cặn kẻ tình hình lớp nhằm nâng cao chất
lượng quản lí lớp và giáo dục đạo đức học sinh. Tôi tranh thủ đến lớp trước khi có
tiếng trống báo 15 phút truy bài đầu giờ, báo hết giờ ra chơi để vào lớp. Việc làm này
vô cùng hiệu quả vì khi các em bước vào lớp thấy tôi đã có mặt ở lớp rồi thì các hoạt
động đang nói cười vui vẻ với bạn bè bị đột ngột dừng lại ngay, không khí trong lớp
bắt đầu lắng dịu xuống. Khi đến lớp tôi hỏi thăm nhất và cán bộ lớp về tình hình lớp

có những chuyển biến gì, có gì tồn tại chưa làm được, chưa khắc phục được để cả thầy
và trò tìm ra những biện pháp phù hợp, nếu chưa đủ thời gian giải quyết thì mỗi cá
nhân có trách nhiệm tiếp tục suy nghĩ tìm ra hướng giải quyết và sẽ tiến hành vào
những lần gặp khác hoặc vào giờ sinh hoạt chủ nhiệm.
 Thường xuyên họp cán bộ lớp: Tôi họp cán bộ lớp để cung cấp cập nhật
cho cán bộ lớp những nhiệm vụ mới có tính cấp bách và cung cấp phương pháp, cách
thức làm việc mới phù hợp với đặc điểm tình hình lớp hiện tại, họp riêng với cán bộ
lớp để nhận những thông tin mới từ cán bộ lớp mà trước tập thể các em chưa mạnh
dạn trình bày. . .
 Thường xuyên tổ chức lấy ý kiến đóng góp của tập thể học sinh lớp về
sự lãnh đạo lớp của cán bộ lớp: việc làm này để tập thể lớp cùng tôi điều chỉnh kịp
thời những vấn đề chưa phù hợp trong cách quản lí của của cán bộ lớp, nếu cán bộ lớp
nào chưa đủ năng lực thì tôi sẽ định hướng cho lớp bầu lại em khác thay thế. Vì theo
tôi, nếu tất cả các thành viên trong lớp không đồng ý với cách làm việc của một cán bộ
lớp hiện tại mà tôi không thay đổi em mới thì sự tín nhiệm của lớp đối với tôi không
còn như trước nữa và cũng có thể tình hình lớp sẽ dần dần chuyển biến theo hướng
tiêu cực.
 Chọn ra một “cờ đỏ ngầm” : tôi quan sát, theo dõi và chọn ra từ trong lớp
một em có tính khí nghiêm túc nhất trong lớp, biết giấu kín những bí mật riêng tư và
đáng tin tưởng nhất, nữ hay nam đều được để làm cờ đỏ ngầm trong lớp. Em này có
nhiệm vụ thông tin lại cho tôi những tình hình đặc biệt xảy ra trong lớp mà tất cả
những thành viên trong lớp không can đảm báo cho tôi hoặc không dám báo cho tôi
biết vì một nguyên nhân nào đó hoặc báo lại cho tôi biết những sự việc mà cán bộ lớp
có hành vi bao che hoặc không công bằng trong việc thay tôi điều hành lớp. Để cho
thuận lợi trong liên lạc, tôi chọn cờ đỏ ngầm này là em mà gia đình có điện thoại để
thông tin được trao đổi nhanh nhất. Mối liên hệ để trao đổi thông tin giữa tôi và em
này được chủ động giấu kín trước lớp, không một học sinh nào trong lớp được biết;
mà giả sử lớp biết được tôi có cờ đỏ ngầm thì em được chọn cũng không thể để cho
học sinh lớp biết, trường hợp nếu biết thì tôi sẽ chọn một em khác thay thế.
Với phương pháp này, trong năm học vừa qua tôi phát hiện được tình trạng học

sinh lập băng nhóm tống tiền trong trường và đã cùng với giáo viên chủ các lớp còn
lại, Liên đội, Ban giám hiệu kết hợp với công an xã An Hòa điều tra làm việc. Kết quả
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
11
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
là trong trường có một nhóm học sinh cá biệt tập trung từ nhiều lớp, được sự hậu
thuẩn của một số thanh thiếu niên thường xuyên tụ tập trước cổng trường để thu tiền
các em nam ở một số lớp, mỗi em bị buột phải đưa 500 đồng gọi là tiền “bảo kê” gì
đó, nếu em nào không nộp thì có thể sẽ bị nhóm này kiếm chuyện đánh đòn. Điều
đáng quan tâm ở đây là ngay cả con của đồng chí Trưởng Công An xã An Hòa năm
rồi cũng bị buộc phải tham gia nộp tiền.
Giải pháp thứ tư: Giáo dục đạo đức học sinh qua các buổi
sinh hoạt đầu tuần, sinh hoạt chủ nhiệm và hoạt động
ngoài giờ lên lớp
Giờ sinh hoạt đầu tuần : đây là buổi sinh hoạt quan trọng mà bắt buộc tất cả
học sinh của trường phải dự để qua đó các lớp nghe được những nhận xét và kết quả
thi đua của mình từ Liên đội và Ban giám hiệu, đồng thời nghe một số yêu cầu và quy
định chung mà tất cả các lớp đều phải thực hiện trong tuần mới. Để lớp có được buổi
sinh hoạt cờ nghiêm túc thì tôi tiến hành các giải pháp sau;
 Tôi ngồi gần vị trí mà nhà trường phân công cho lớp tôi để cùng dự sinh hoạt
đầu tuần với các em, qua đó quan sát quá trình các em ngồi dự sinh hoạt đầu tuần, nếu
em nào có hiểu hiện lơ là không nghe sinh hoạt hoặc đùa giỡn thì nhắc nhở ngồi nghe
nghiêm túc. Ở đây tôi dùng phương pháp thực nghiệm: tôi nhận thấy khi dự sinh hoạt
cờ tôi ngồi dự ở sân trường tại vị trí mà em nào cũng thấy thì các em ngồi dự rất
nghiêm túc còn khi tôi cố tình đứng quan sát các em từ trên lầu mà các em không hay
biết thì đôi lúc vẫn còn một số em nói chuyện riêng nhưng không đáng kể.
 Sau giờ sinh hoạt đầu tuần, tôi đến lớp vào những lúc truy bài 15 phút, lúc
vừa ra chơi vào nhưng chưa bắt đầu tiết học để nhắc lại cho học sinh những lời nhận
xét và căn dặn của quan trọng mà Ban giám Hiệu và Tổng phụ trách yêu cầu chung

cho toàn trường qua đó rút ra nhiệm vụ cho riêng lớp.
 Giờ hoạt động ngoài giờ: Theo tôi, đây là một giờ học mang lại hiệu quả
cao nhất trong việc giáo dục và phát triển đạo đức học sinh về nhiều mặt như học sinh
được hiểu biết được thêm về cội nguồn dân tộc, về công ơn của các anh hùng dân tộc,
ông bà, cha mẹ, thầy cô, . . . Ngoài ra, các em còn được rèn luyện nhiều về kỹ năng
nói và phát biểu trước đám đông, được cùng bạn bè đóng những vở kịch có tính giáo
dục cao, qua đó hình thành nhân cách cho học sinh theo hướng tích cực, . . . Để các
buổi hoạt động ngoài giờ của các em mang lại hiệu quả cao, lôi kéo học sinh, nhất là
các em học sinh cá biệt dành nhiều thời gian tham gia tích cực vào các hoạt động của
lớp, tôi xây dựng các tiết hoạt động ngoài giờ theo các tiêu chí cơ bản dưới đây:
- Chia học sinh lớp theo từng đội nhỏ để trong các buổi hoạt động các em có sự
thi đua lẫn nhau giữa các đội gây ra không khí sôi nổi, hào hứng, kích thích học sinh
đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau. Thường thì tôi chia mỗi đội khoảng từ 8-10 học sinh. Mỗi
đội phải tự bình chọn ra một đội trưởng có đủ năng lực điều khiển, phân chia các bạn
thực hiện giải quyết nhiệm vụ của nhóm.
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
12
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
- Trong các buổi hoạt động, học sinh thích nhất là được đóng các vở kịch nhỏ
nên tôi thường cho các đội tự xây dựng các vở kịch theo chủ đề quy định để thi với
các nhóm khác. Trong một vở kịch, nếu một học sinh lơ là hoặc chọc ghẹo bạn bè,
không tham gia đóng góp vào hoạt động của nhóm thì đội sẽ không thể hoàn thành tốt
nhiêm vụ, kết quả hoạt động thua đội khác nên đây là một nhân tố cơ bản bắt buộc các
thành viên phải khuyên nhũ bạn bè mình đừng hành động tiêu cực làm ảnh hưởng đến
đến đội.
 Những việc nhỏ cần lưu ý trong việc tổ chức các buổi hoạt động ngoài giờ là
phải có các phần quà tuyên dương, khen thưởng cho các đội đạt thành tích xuất sắc
nhưng đồng thời không nên nặng nề chê trách các đội chưa đạt yêu cầu mà phải động
viên các em cố gắng trong lần sau. Qua từng buổi hoạt động tôi tuyên truyền giáo dục

học sinh để các em thấy được tầm quan trọng của việc phải thường xuyên rèn luyện
đạo đức để trở thành những con người tốt, có ích cho xã hội.
 Ngoài ra, tổ chức những chuyến đi thăm và tặng quà cho các gia đình học
sinh nghèo, gặp khó khăn cũng là một trong những việc làm ngoài giờ lên lớp hết sức
quan trọng vì qua đó các em sẽ thấy được tình thương mà giáo viên chủ nhiệm nói
riêng, bạn bè mình nói chung dành cho mình như thế nào. “Của ít – lòng nhiều”, qua
đó tôi nhẹ nhàng “đánh khẽ” vào tâm lí các em, cha mẹ các em dù nghèo khó nhưng
vẫn cố gắng làm lụng vất vã để lo cho các em; vậy các em đã làm gì cho cha mẹ mình
vui lòng? Hay là các em không lo học tập, kéo bè kéo phái gây gỗ đánh nhau bị
thương tật lại làm khổ thêm cho cha mẹ? Cha mẹ phải lao động vất vã mới kiếm được
tiền lo cho cuộc sống gia đình và nuôi các em ăn học, những khoảng tiền cha mẹ cho
các em hãy dùng đúng mục đích, đừng nên chơi game, mua những đồ chơi vô bổ hay
để phục vụ cho cách ăn mặc không phù hợp với phong tục của người Việt Nam. Qua
đó giới thiệu thêm cho học sinh các mẫu chuyện về các tấm gương hiếu thảo, mẫu
chuyện về tình bè bạn biết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, có trong tủ sách của thư viện
trường; đề nghị các em hãy đến thư viện tìm đọc vào những lúc ra chơi, hay những
buổi chiều không có đi học để có thêm nhiều kiến thức cho bản thân, biết cách làm
cho ông bà, cha mẹ, thầy cô vui lòng; sau là giúp đỡ bạn mình như những nhân vật
trong những mẫu chuyện đó. Tôi cho các em thi đua lẫn nhau bằng cách xung phong
kể trước lớp những câu chuyện về các tấm gương đạo đức mà các em đã đọc được vào
giờ sinh hoạt chủ nhiệm, vào các buổi hoạt động ngoài giờ; mỗi câu chuyện kể phải
rút ra được bài học kinh nghiệm có ý nghĩa, cần phải làm theo thì được thưởng 1 điểm
hành vi đạo đức cộng vào cột điểm hoạt động ngoài giờ. Với hình thức giáo dục này,
có rất nhiều học sinh đăng ký tham gia kể chuyện vào mỗi buổi và các phẩm chất đạo
đức ở các em chưa đạt yêu cầu dần dần chuyển biến theo chiều hướng tốt.
 Những chuyến tham quan cũng là các buổi hoạt động ngoài giờ mang tính
giáo dục cao. Trong năm học vừa qua, trường tổ chức tham quan vui chơi tại công
viên văn hóa Đầm Sen, Trung là một học trò lớp 7/5 do tôi chủ nhiệm được bạn bè
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang

13
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
thân thiết mỗi em góp vài ba nghìn đồng để mua vé cho Trung cùng đi tham quan với
mình. Khi đi chỉ có ít tiền trong túi nên em không dám chơi bất kì trò chơi nào ngoài
chương trình mặc dù em rất thích được chơi, em đi chung nhưng chỉ đứng bên ngoài
nhìn các bạn chơi. Thấy vậy, tôi mua cho em một vé trò chơi Xe điện đụng để vào
cùng chơi với tôi và bạn bè; lúc đầu Trung không đồng ý nhưng rồi em cũng nghe
theo lời tôi bằng những lời thuyết phục nhẹ nhàng: biết hoàn cảnh gia đình em khó
khăn, các bạn rất muốn em cùng vui nên đã góp tiền mua vé cho em, nếu giờ các em
vào cùng chơi với bạn chắc là các bạn vui lắm, em đừng lo dù tiền lương của thầy ít
nhưng bỏ ra chỉ bấy nhiêu đây mà đem lại được niềm vui cho các em là thầy vui rồi,
em hãy vào cùng thầy chơi vui với các bạn đi! Chơi vui cho thoải mái tinh thần sau
này về trường học giỏi để lo cho tương lai, thầy hy vọng rằng sau này em sẽ có một
việc làm ổn định, con cái của em sau này không còn phải gặp hoàn cảnh như em, em
cứ tin thầy đi!
Qua tìm hiểu gia đình hôm đầu năm, tôi được biết Trung là một em học sinh
thuộc diện gia đình nghèo, cha mẹ chỉ lo làm ăn kiếm sống qua ngày nên không quan
tâm gì mấy đến việc học của em nên tôi xác định đây là một học sinh cần được quan
tâm: tôi mượn sách của thư viện cho em học, những phần văn phòng phẩm nhà trường
cấp cho tôi, tôi tặng hết cho em, đề nghị nhà trường xem xét miễn học phí cho em. Tôi
cố gắng giúp em như vậy mà vào thời điểm trước khi tham quan Đầm Sen, những lời
nhắc nhỡ của tôi ít được em thực hiện tốt. Vậy mà kể từ sau chuyến tham quan, Trung
hoàn toàn có những chuyển biến tích cực trong mối quan hệ với thầy cô và bạn bè.
Giờ đây, dù không còn chủ nhiệm em nữa nhưng tôi nhận thấy dù gặp tôi ở đâu thì em
cũng gật đầu chào tôi nghiêm nghị.
 Giáo dục các em qua các phương tiện truyền thông: tôi giới thiệu cho các
em cùng tôi xem các chương trình trên ti vi mang tính từ thiện, giúp đỡ lẫn nhau,
những tấm gương có hoàn cảnh gia đình nghèo hiếu học, những tấm gương dám vượt
qua những bệnh hiểm nghèo và những người mang tật nguyền không còn đủ chân tay
hoặc có đủ nhưng không thể cầm được viết mà phải học bằng một hình thức khác rất

khó khăn trên các kênh đài truyền hình như Thành phố, Long An, Bình Dương, Tây
Ninh, . . . Đặc biệt là đầu năm học 2009-2010, Liên đội nhà trường kết hợp được với
xã Đoàn An Hòa tổ chức chương trình “Chấp cánh ước mơ” giới thiệu tấm gương
của em Dương Ai Xuân_một học sinh lớp 8/1 của trường bị bệnh bứu não, phần lớn
thời gian em chỉ dành cho việc đi bệnh viện hoặc ở nhà điều trị, mỗi tuần em chỉ đi
học từ 1 đến 3 buổi, vậy mà em học rất giỏi, em là học sinh giỏi nhất khối của trường
liên tục trong hai năm lớp 6, lớp 7 và nửa đầu năm học lớp 8 này. Chương trình được
tổ chức với quy mô tương đối lớn, có mời mạnh thường quân là những học sinh thành
đạt xuất thân từ trường THCS An Hòa, có mời đài truyền thanh huyện đến dự và đưa
tin, học sinh toàn trường tham gia đóng góp vào thùng quyên góp rầm rộ để giúp em
Xuân có thêm điều kiện chữa bệnh và học tập. Qua đó tôi giáo dục học sinh lớp mình
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
14
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
phải lấy đó làm gương mà học tập: em Xuân bệnh nặng, không thể đến trường thường
xuyên để nghe thầy cô giảng bài vậy mà em vẫn tự nghiên cứu và học rất giỏi, theo
các em thì các em thấy có nên nể phục em Xuân không, cha mẹ em Xuân dù gặp khó
khăn nhưng có cui mừng vì con không? Còn các em có quá đầy đủ điều kiện học tập
nhưng cha mẹ các em liệu có được những niềm vui và hãnh diện vì các em như em
Xuân chưa? Thầy tin rằng các em đã hiểu như thầy hy vọng rằng lớp mình cần phải cố
gắng nhiều hơn nữa, ít nhất mình cũng phải được khoảng 80% của Chị Xuân vậy chứ!
Đó là những câu nói mang tính giáo dục của tôi dành cho lớp qua việc tôi và học sinh
lớp dự chương trình này. Sau này khi học sinh vi phạm, em Xuân là tấm gương mà tôi
nhắc lại trong quá trình giáo dục học sinh của mình.
 Giờ sinh hoạt chủ nhiệm lớp: Giờ sinh hoạt chủ nhiệm là giờ tổng kết lại
tất cả các hoạt động đã làm được, làm chưa tốt, chưa làm được của lớp trong tuần; qua
đó đề ra phương hướng hoạt động cho tuần sau trên cơ sở phương hướng chung của
nhà trường. Đồng thời giờ sinh hoạt chủ nhiệm của tôi còn là giờ bình chọn ra các em
học sinh được ghi tên lên “Bảng danh dự” và “Bảng đề nghị” như đã nêu trong giải

pháp thứ tư.
Học sinh vi phạm nội quy học sinh là điều hoàn toàn rất tự nhiên và hầu như
ngôi trường nào cũng có, những hành vi vi phạm này phần lớp được tập trung giải
quyết vào phần kiểm điểm các công việc tuần của giờ sinh hoạt chủ nhiệm. Nhưng
vấn đề là phải giải quyết như thế nào để học sinh thấy được sự sai trái của mình mà
khắc phục, giải quyết sao cho các em vẫn giữ được sự đoàn kết giữa em phạm lỗi với
em tố cáo lỗi và không có ác cảm với thầy cô. Tôi tiến hành giờ sinh hoạt chủ nhiệm
của mình theo trình tự sau:
 5 phút đầu: cho lớp bình chọn các em được ghi tên vào “Bảng danh dự” của
tuần và tìm ra những em phải bị ghi tên vào “Bảng đề nghị” để lớp theo dõi, nhắc nhỡ
giúp bạn mình khắc phục vào tuần sau.

30 phút kế: kiểm điểm các công việc của lớp về những mặt làm được và
những mặt chưa được; đồng thời tuyên dương các em được bầu chọn vào “Bảng danh
dự”; song song đó cũng nhẹ nhàng nhắc nhỡ những em bị ghi tên vào “Bảng đề nghị”
để các em này thấy được cái sai của mình mà sửa chữa. Đối với các em chỉ mới vi
phạm một vài lần đầu không đáng kể thì tôi nhắc nhỡ bằng các cử chỉ điệu bộ, bằng
ánh mắt hoặc bằng những lời nói tuy nhẹ nhàng như lại đánh thẳng vào suy nghĩ của
các em, buộc các em phải suy nghĩ, ghi nhớ và hành động theo những con đường và
biện pháp mà tôi đã vạch ra. Tôi thấy, đôi khi sử dụng cử chỉ điệu bộ trước một vấn đề
đặt ra trong lớp như những cái vỗ nhẹ vào bàn, cái liếc nhìn bằng mắt, những hành
động nhẹ nhàng bằng cách chỉ tay, gõ nhẹ vào vai học sinh, châu mày nhìn các
em, . . . cùng với vẽ mặt nghiêm nghị sẽ có tác dụng mạnh mẽ đến một hành động nào
đó không được phép làm (như mất trật tự, không tập trung nghe sinh hoạt, nghe giảng
bài, . . .) ở học sinh làm cho hành động đó của các em bị dừng ngay lập tức. Đây cũng
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
15
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
là một trong những cách phổ biến mà tôi sử dụng thường xuyên sử dụng vì nó rất hiệu

quả, hiệu quả hơn việc phải dùng lời nói để nhắc nhỡ và cảnh báo các em khi các em
chỉ vô tình mắc phải những lỗi đơn giản. Tôi đã thực nghiệm điều này đối với một em
là em Thái ở lớp 7/5 năm học 2008-2009 như sau: khi em Thái không thuộc bài 3 lần
đầu bị tôi trực tiếp rầy ngay trước lớp trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm bằng những câu
hỏi như “Tại sao không thuộc bài hoài vậy?”, “Ở nhà em làm gì mà không học bài?”,
“Nếu còn tình trạng này ở tuần sau thì đừng trách thầy đó nghen!”. Kết quả là em
Thái im lặng nhìn thẳng vào tôi với vẻ mặt lạnh lùng mà không trả lời bất kì câu hỏi
nào của tôi. Một thời gian sau, Thái lại bị giáo viên bộ môn trực tiếp báo với tôi là
hiện nay phần lớn các môn em đều chưa thuộc bài; lúc này tôi thực nghiệm là không
rầy la em Thái ngay trước lớp nữa, cuối giờ sinh hoạt chủ nhiệm tôi nói với em “Lát
nữa Thái xuống sân trường chờ thầy một chút, thầy có chút chuyện muốn gặp ba mẹ
em để trao đổi, em hãy chờ để đi cùng thầy về nhà gặp ba mẹ, em đừng lo, sẽ không
có vấn đề gì lớn cả, cứ yên tâm đi cùng thầy!” Dọc đường đi, tôi hỏi em: “Sao em
thường xuyên không thuộc bài vậy?”, “Có phải em không quan tâm nhiều đến việc
học hay tại em bận việc gia đình, phụ giúp cha mẹ không có thời gian học bài?”. Lúc
này Thái mới trả lời tôi là “Ở nhà em cũng cố gắng học bài nhiều lắm nhưng không
hiểu sao tới trường trả bài cho thầy cô là em run quá và quên gần hết luôn!”. Đến nhà
thì cha em Thái cho biết là “Lúc khoảng 3-4 tuổi gì đó do nhà gần lề đường nên có
một lần em chạy đùa theo một đứa bé gần đó và bị xe gắn máy tông phải té xuống gần
như bất tĩnh, tưởng đâu là chết rồi đó!”. Nghe vậy tôi quay sang nói với Thái: “Thầy
xin lỗi em, thầy đã không biết điều đó, tuy nhiên em cũng nêntrình bày với thầy cô
hoặc nhờ bạn bè trình bày giúp em với thầy cô cho thầy cô hiểu và khi thầy hỏi thì em
cũng nên trả lời sự thật cho thầy biết, đừng im lặng như vậy, sẽ làm thầy hiểu lầm là
em không tôn trọng thầy!”. Em Thái gật đầu nhẹ nhàng và thốt lên tiếng “Dạ!” trước
mặt tôi và cha của mình. Về trường, tôi báo lại sự việc cho thầy Hiệu trưởng biết để
xin ý kiến của thầy, nghe xong thầy hứa với tôi là thầy sẽ nhờ giáo viên mềm hóa các
yêu cầu đối với Thái để em mạnh dạn và tự tin hơn trong việc học của mình trước bạn
bè và thầy cô! Đối với học sinh lớp, sau khi kể lại khéo léo tình hình và hoàn cảnh em
Thái thì tôi khuyên các em hãy cố gắng giúp đỡ cho Thái nhiều hơn trong học tập.
Quả thật sau một thời gian, Thái ngày càng bình tĩnh hơn và thuộc bài nhiều hơn trước

qua việc tôi thường xuyên hỏi thăm các thầy cô bộ môn còn lại của lớp!
Do đó theo tôi nhận thấy, trước một tình huống sư phạm xảy ra, giáo viên chỉ
nên sử dụng lời nói sau khi những nhắc nhỡ bằng cử chỉ và điệu bộ không còn mang
lại hiệu quả. Song song đó thì việc hiểu được chính xác và cụ thể hoàn cảnh của từng
em thì giáo viên chủ nhiệm sẽ có những phương pháp xử lí hiệu quả nhất.
Trong quá trình kiểm điểm công việc tuần và nhắc nhỡ những em vi phạm, tôi
lưu ý trước khi nhắc nhỡ các em, trước tiên tôi khuyến khích và nói về sở thích của
em, làm cho các em thấy thầy thực sự hiểu mình để qua đó khuyên các em hãy đem
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
16
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
những tài nghệ của mình vào việc học, vào những hành động và việc làm có ích cho
bản thân, cho lớp để được khen thay vì bị chê! Phải biết khen động viên các em về
những thành tích các em tỏ ra hơn bạn mình trong việc đóng góp cho lớp. Đối với
những em vi phạm thường xuyên thì tùy theo mức độ sai phạm mà tôi sử dụng
phương pháp giáo dục phù hợp trong giải pháp thứ tám.

10 phút cuối: phổ biến các nhiệm vụ và phương hướng cho tuần sau trên cơ
sở kiểm điểm các việc trong tuần, những nhiệm vụ nào chưa hoàn thành tốt trong tuần
này thì tiếp tục nêu ra trong phương hướng tuần sau cùng với phương hướng chung do
nhà trường đề ra. Đồng thời phân công nhiệm vụ, phần việc cho từng thành viên phải
làm trong tuần sau. Cuối cùng, tôi nhắc nhỡ và nhấn mạnh yêu cầu các em có tên trên
“Bảng đề nghị” cố gắng những khuyết điểm còn tồn tại của mình để sớm được ghi tên
vào “Bảng danh dự” còn các em có tên trên “Bảng danh dự” cần cố gắng giữ mãi tên
mình trên đó!
Giải pháp thứ năm: Giáo dục học sinh thường xuyên vi
phạm, học sinh cá biệt:
Vi phạm nội quy học sinh nói chung và những chuẩn đạo đức quy định đối với
người học sinh nói riêng là việc rất thường xuyên được gặp ở những em học sinh cá

biệt. Việc giáo dục để những hành vi chưa đúng của các em này dần dần chuyển biến
theo chiều hướng tốt là một việc rất khó khăn và cần có nhiều thời gian do ở lứa tuổi
này, các em đang tập làm người lớn, các em chưa thật sự chính chắn trong suy nghĩ và
hành động, thích làm những việc theo suy nghĩ riêng mà các em tự cho là đúng,… Vì
vậy theo tôi mỗi khi các em có vi phạm thì việc xử lí là một nghệ thuật của giáo viên
chủ nhiệm và để việc làm này mang lại hiệu quả tối ưu nhất, trước hết tôi xác định
một số các nguyên tắc cơ bản cần tuân thủ khi tiến hành các biện pháp giáo dục các
em như sau:
 Các em lứa tuổi này thường thích chịu ngọt, nên mềm dẽo với học sinh hơn
là các biện pháp cứng rắn.
 Nói phải di đôi với làm, cảnh báo cho học sinh một vài lần trước khi xử lí
bằng các biện pháp cụ thể để các em thấy được “cái lí” và “cái tình” trong cách thức
xử lí của thầy mình.
 Phải tạo được thói quen cho học sinh, làm cho các em thấy rằng việc thường
xuyên tu dưỡng và rèn luyện đạo đức không chỉ là nghĩa vụ mà còn là quyền lợi cho
chính bản thân các em.
 Phải biết chờ đợi kết quả mong muốn, không thúc giục và làm học sinh
hoảng sợ, phải sử dụng và kết hợp hài hòa các biện pháp từ mềm dẽo đến cứng rắn.
 Cố gắng đừng để có hoạt động sai trái xảy ra để tránh làm mất uy tín của
thầy đối với học sinh. Nếu vì một lí do nào đó vô tình gây sự chú ý không tốt của lớp
thì những lời xin lỗi cũng rất cần thiết, qua đó giáo dục các em tinh thần thấy sai biết
nhận lỗi và sửa chữa là tốt và đã là con người thì làm gì mà không có lỗi, chỉ sợ những
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
17
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
người mắc lỗi mà lại không chịu nhìn nhận mà cứ cho mình lúc nào cũng đúng thì mới
nguy hiểm.
 Nếu học sinh không nghe lời thì cương quyết với các em bằng cách đặt các
câu hỏi cho lớp phân tích, trả lời để trên cơ sở đó các em khuyên bạn mình phải làm

theo lời thầy cô, tránh tình trạng các em khác nhìn vào đó để chống lại giáo viên,…
Trên cơ sở xác định các nguyên tắc cơ bản này, tôi tiến hành xử lí học sinh vi
phạm từ nhẹ đến lỗi nặng theo quy trình sau:
- Đối với các em có biểu hiện quan hệ bạn bè thiếu lành mạnh, sớm bước vào
đường yêu đương thì tôi giải thích khéo léo vấn đề, nếu là nữ thì có thể nhờ giáo viên
nữ, nhất là giáo viên dạy môn giáo dục công dân hoặc giáo viên môn văn để cùng các
em tâm sự, chia sẻ và cùng các em vạch ra lối thoát hiệu quả nhiều hơn vì ở lứa tuổi
này các em không nên để những vấn đề đó ảnh hưởng đến việc học. Tuy nhiên, không
nên can thiệp thô bạo hoặc bạo lực đối với các em. Phải biết lắng nghe với vai trò là
người bạn đồng hành và không nên ngắt lời các em. Nếu các em tin tưởng thầy cô mà
dám trút hết tâm sự thì động viên các em vì em đã là người “dũng cảm” dám nói ra
những điều thầm kín của mình-điều mà các em khác chưa thể làm được. Dựa vào
những gì được biết, giáo viên có thể bàn bạc trao đổi với nhau để giúp những em này
sớm vượt qua được khó khăn và đầu tư được hiều thời gian hơn cho học tập. Lưu ý
đến các em thiếu thốn về đời sống tình cảm như không còn cha mẹ, cha mẹ ly dị, bị
cha mẹ ruồng bỏ, hoặc có một vấn đề gì đau buồn mà chưa có ai tâm sự, chia sẽ, giáo
dục tư tưởng thường xuyên cho các em để tránh các em bị kẻ xấu lợi dụng xúi giục
làm việc xấu.
- Đối với các em có những biểu hiện gian lận trong thi cử, làm kiểm tra, hay lấy
cấp đồ của bạn, . . . thì lấy vấn đề này làm chủ đề thảo luận trong các giờ hoạt động
ngoài giờ hay sinh hoạt chủ nhiệm, tôi nhận thấy vấn đề được tôi nêu ra mà để cho các
em tự do thảo luận thì các em sẽ nhớ lâu hơn, rút kinh nghiệm nhiều hơn về những gì
mình được phép làm, những gì không được phép từ nhiều ý kiến khác nhau. Ngoài ra,
tôi thường xuyên nêu về những tấm gương tốt trong lớp, trong trường, trên báo chí,
trên ti vi cho học sinh học tập và noi theo, nếu em nào vận dụng có hiệu quả vào việc
học tập và rèn luyện của mình thì báo ngay cho tôi để tôi phổ biến và vận động các em
trong lớp cùng thực hiện.
- Đối với học sinh chỉ mới vi phạm 1-2 lần đầu: trước lớp, tôi phân tích và chỉ
ra trong số các việc làm của các em việc nào đúng, việc nào sai để các em tự nhận xét
và hứa trước lớp tự khắc phục sửa chữa. Trong quá trình lên lớp tôi theo dõi và nhắc

nhỡ các em nhiều hơn; đề nghị các em nên khắc phục để trở thành những tấm gương
sáng cho lớp.
- Đối với học sinh vi phạm từ 3-10 lần: tôi mời em cùng tôi đến gặp Tổng phụ
trách để kết hợp với Tổng phụ trách làm việc với các em này, cho phạt lao động từ 1-2
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
18
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
buổi tùy theo mức độ vi phạm, nếu không sửa đổi khắc phục đưa lên sân cờ cảnh cáo
toàn trường.
- Đối với các em vi phạm từ 10 lần trở lên hoặc vi phạm thường xuyên thì tôi
phải áp dụng hình phạt phù hợp cho các em, nhưng dù áp dụng hình phạt ở bất kì cấp
độ nào thì tôi cũng ngầm cử học sinh là bạn thân của các em vi phạm khi ở nhà thì
thường xuyên đến nhà bạn mình chơi, rũ bạn cùng học tập với mình để có điều kiện
giúp đỡ bạn mình nhiều hơn đồng thời báo cáo lại cho thầy mình những sự việc mà
bản thân mình chưa thể giúp bạn tự xử lí được. Hướng dẫn các em này chỉ ra chỗ sai
của bạn và hướng khắc phục phù hợp vì các em thường nghe và sửa chữa theo những
nhận xét của bạn bè.
- Trong một số trường hợp, những học sinh thường xuyên vi phạm nội quy học
sinh là các em rất năng động vì muốn chứng tỏ mình là hơn bạn bè, theo sau các em
này thường có nhiều học sinh khác. Vì vậy, khi các em này vi phạm, trước hết tôi
nhắc nhở thường xuyên trước lớp để rút kinh nghiệm cho lớp sau đó yêu cầu em gặp
riêng tôi để phân tích và khuyên răn nhằm giúp các em nhìn nhận ra các khuyết điểm
của mình (trong giai đoạn này, tôi rất lưu ý đến chỗ đặt mình vào vị trí của một người
bạn thân thiết của các em để tâm sự với các em và khuyên các em); sau một thời gian,
nếu thấy có tiến bộ thì tôi đề cử với lớp cho em này lên làm cán bộ lớp như tổ trưởng,
tổ phó, lớp phó, . . . Nhưng qua thực tế, tôi đề xuất với lớp cho các em này chức danh
là lớp phó trật tự hay lớp phó lao động thì hiệu quả mang lại cao hơn rất nhiều so với
cho các em làm tổ trưởng hay tổ phó vì thứ nhất là các em thấy được vai trò “thủ lĩnh”
của mình bây giờ đã nâng lên rất nhiều từ chỗ chỉ là “thủ lĩnh” của vài em giờ đã là

“thủ lĩnh” của hơn 40 em. Từ đây, với sự thúc giục và giúp đỡ của tôi, các em này đã
phát huy tối đa các năng lực vốn có của mình trong việc thay tôi điều hành và quản lí
lớp. Dưới sự lãnh đạo của các em, tôi nhận thấy tình hình mất trật tự của lớp có chiều
hướng suy giảm rõ rệt, nhất là những em có biểu hiện vi phạm nội quy thường xuyên
vì lúc này các em luôn nhận được sự quan tâm và khuyên bảo của những người bạn
mà mình đã từng xem là “thủ lĩnh”, những “thủ lĩnh” do mình tự bình chọn nay đã
được thầy chủ nhiệm công nhận và tín nhiệm đề cử vào vị trí quan trọng của lớp. Khi
tham gia lao động thì các em này rất hăng hái vá tích cực với những chỉ đạo của “thủ
lĩnh” mình.
Cụ thể là trong năm học trước, trong lớp 7/5 do tôi chủ nhiệm, có em Trương
Thành Đô-một học sinh với “thành tích” mà tất cả giáo viên trong trường, học sinh
của trường đều biết rất rõ do thường xuyên phải đứng sân cờ vào các buổi sinh hoạt
đầu tuần với lí do không thuộc bày, vô lễ với giáo viên, gây gỗ đánh nhau,…. Em này
có những nhữn biểu hiện vi phạm ngay từ năm học lớp 6 một phần do cha mẹ lo làm
ăn, gia đình tương đối khá giả nên cho em rất nhiều tiền, từ chỗ này nên em dùng
những khoản tiền đó vào việc ăn chơi, mua chuộc lòng bạn bè nên được bạn bè xem là
thủ lĩnh, một phần do giáo viên chủ nhiệm của em lúc này chưa có được những giải
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
19
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
pháp hiệu quả ngay từ lúc đó, qua quan sát và trao đổi với cán bộ lớp và tổng phụ
trách Đội, cô cũng thường hay rầy em Đô, đề nghị với Liên Đội cho em đứng trước
sân cờ rất nhiều lần nhưng khi tôi hỏi thăm thì cô này cho biết là cô ít tiến hành gặp
riêng để “làm công tác tư tưởng” với em Đô, mời phụ huynh đến trường nhiều lần phụ
huynh “mắc cỡ” rồi cuối cùng cũng bỏ phế và không đến nữa. Điều này tôi nắm bắt
được khi tôi đến nhà làm việc riêng với cha mẹ em Đô. Kết quả là em Đô phải ở lại do
cả học lực và hạnh kiểm đều yếu. Khi lên được lớp 7, Đô được xét vào học lớp 7/5,
một lớp có rất nhiều học sinh cá biệt và học lực trung bình yếu so với các lớp khác
cùng khối và được Ban giám hiệu giao cho tôi làm chủ nhiệm lớp. Tôi theo dõi và

thấy mỗi khi em Đô ra khỏi lớp là có từ 6 đến 9, 10 em khác trong lớp và lớp khác
cùng đi theo sau, các em này thường hay đi gây gỗ và đánh nhau với các em khác
trong trường, ngay cả việc thách thức và đánh nhau với những em lớp 9. Bằng việc áp
dụng những giải pháp do chính mình tìm ra, cộng với việc giáo dục tư tưởng và giao
cho em Đô làm nhiệm vụ quản lí trật tự tình hình lớp với chức danh lớp phó trật tự của
lớp, tôi thấy em Đô có rất nhiều chuyển biến tích cực kể từ khi tôi phải áp dụng hình
phạt với em Đô đến cấp độ 4 theo quy trình xử phạt tôi xây dựng dưới đây, sự chuyển
biến này của em được giáo viên dạy lớp cho tôi biết và được Chi đội lớp đề nghị Liên
Đội theo dõi và khen ngợi trước sân cờ.
- Các cấp độ để tôi xem xét và quyết định hình phạt đối với học sinh:
Cấp độ 1: Mời PHHS đến nhà trường cho làm cam kết sẽ cùng nhà trường
giáo dục con em mình tốt hơn, học sinh vi phạm lần này chủ yếu xử lí bằng phương
pháp giáo dục thuyết phục. Nếu trường hợp học sinh là con của các gia đình khá giả,
hành vi sai lệch của các em nếu do nguyên nhân có quá nhiều tiền thì đề nghị PHHS
không nên cho các em nhiều tiền như vậy nữa,vì khi ăn uống không hết thì các em
dùng nó “bao” cho bạn bè để gọi là “lấy tình cảm” rồi lập băng, lập nhóm quậy phá,
gây gỗ, đánh nhau, . . .hoặc nếu không thì các em sẽ phải dùng tiền vào các món đồ
chơi, giải trí, truy cập Internet, . . .làm mất nhiều thời gian của các em trong khi thời
gian đầu tư cho việc học không được các em coi trọng.
Cấp độ 2: Xử lí ở cấp độ 1 không thành công, tôi lại tiếp tục mời PHHS
đến để làm việc lần 2, lần này thì phạt học sinh lao động sân trường 3 buổi, nếu còn
tái phạm thì xử lí theo cấp độ 3.
 Cấp độ 3: Mời PHHS đến để cùng với Hội đồng kỷ luật nhà trường tiến
hành đình chỉ học tập 7 ngày gửi về gia đình quản lí và giáo dục thêm.
 Cấp độ 4: Đề nghị Hội đồng kỷ luật nhà trường áp dụng hình thức kỷ luật
khác nặng hơn là đình chỉ học tập 30 ngày; mời PHHS đến dẫn con mình về tiếp tục
quản lí giáo dục trong 30 ngày. Nhờ học sinh là bạn thân của các em này thường
xuyên đến nhà bạn mình chơi để xem sự chuyển biến của bạn mình như thế nào rồi
báo cho tôi biết để xử lí.
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân

Trang
20
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
 Cấp độ 5: Kiến nghị Hội đồng kỷ luật nhà trường xem xét và chuyển hồ
sơ đến công an xã để công an cùng chính quyền địa phương và gia đình quả quản lí,
theo dõi, giáo dục đối với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng như đánh nhau gây
thương tích, trộm cắp tiền bạc, nữ trang, xe cộ, . . .
* Khi học sinh vi phạm thì cho tự học sinh đưa ra biện pháp khắc phục phù hợp,
và tự phông cho mình một hình thức kỷ luật để chịu phạt, nếu thấy hợp lí thì tôi cho
tiến hành. Khi xử phạt lao động, nếu thấy học sinh có biểu hiện ăn năn hối cải, tích
cực thực hiện nhiệm vụ được phân công thì tôi gia giảm cho học sinh này bớt đi số
ngày phạt. Ở lớp tôi trong năm học 2008-2009, có hai trường hợp cá biệt, tôi phải xử
lí đến cấp độ 4. Ở cấp độ này, học sinh hoàn toàn có chuyển biến theo chiều hướng tốt
sau khi gửi về gia đình quản lí. Như vậy, kết hợp chặt chẽ với PHHS là một giải pháp
hữu hiệu trong việc giáo dục đạo đức học sinh. Liên lạc thường xuyên với PHHS sẽ
giúp cho gia đình các em hiểu thêm hơn về quá trình học tập và rèn luyện của con em
mình ở trường, qua đó cùng giáo viên chủ nhiệm có những giải pháp kịp thời ngăn
chặn tình trạng con em mình có những biểu hiện tiêu cực. Tôi cho rằng đây là giải
pháp không kém phần quan trọng trong việc giúp giáo viên chủ nhiệm thực hiện công
tác giáo dục đạo đức học sinh đạt hiệu quả cao. Tôi làm việc với PHHS chủ yếu bằng
các con đường sau:
 Sổ liên lạc: gửi cho PHHS theo định kỳ mà Ban giám hiệu quy định, gửi
theo yêu cầu của phụ huynh học sinh, nhất là các em cá biệt tôi thường xuyên ghi các
nhận xét cụ thể về hai mặt giáo dục để gửi về cho PHHS, nếu họ có ý kiến đề xuất để
kết hợp giáo dục con em mình thì cũng ghi vào sổ và gửi lại cho tôi để tôi xem xét xử
lí.
 Điện thoại: đây là hình thức liên lạc mà tôi thường sử dụng để truyền đạt
thông tin nhanh nhất giữa tôi và PHHS vì hiện nay khoảng 80% PHHS đều có điện
thoại. Qua Đại hội PHHS đầu năm, tôi lập sẳn danh sách lớp để gửi đến từng phụ
huynh và nhờ họ ghi cho số điện thoại để tiện liên lạc. Hầu như 100% PHHS đều đồng

ý cách làm này của tôi, ngay cả những PHHS chưa có điện thoại cũng cho số của
những người thân quen gần nhà; còn tôi thì ghi ngay số điện thoại của mình vào trang
đầu của sổ liên lạc sau khi nhận sổ từ nhà trường để PHHS biết. Để tiết kiệm thời gian
cho từng PHHS, khi họ có nhu cầu xin phép cho con mình nghỉ học thì có thể gọi điện
thoại vào số máy của nhà trường (có in ở trang bìa của sổ liên lạc) hoặc gọi trực tiếp
cho tôi theo số điện thoại tôi ghi ở trang đầu tiên của sổ.
Ở đây, tôi chỉ thống nhất với phụ huynh cách xin phép này và đề nghị họ không
cho con em mình biết vì có thể các em nhờ người khác mà không phải là PHHS của
các em để gọi xin phép cho các em nghỉ học để đi chơi lêu lỏng ở đâu đó hoặc để thực
hiện một hành vi nào đó không được phép làm.
Qua điện thoại tôi có thể biết ngay nếu có một học sinh nào nghỉ không lí do
bằng cách gọi cho cha mẹ các em để tìm hiểu và xác định nguyên nhân chính, cùng họ
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
21
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
giải quyết và ngăn chặn kịp thời hành vi không đúng này; qua điện thoại, tôi cũng có
thể gọi PHHS đến gặp ngay khi con em họ bị bệnh hoặc xảy ra một sự cố nào khác
ngoài ý muốn để cùng nhà trường giải quyết kịp thời, qua đó học sinh sẽ thấy được
lòng thương yêu của tôi dành cho các em, sẽ tin tưởng vào tôi và nghe theo lời khuyên
của tôi. Mặc khác, khi PHHS có nhu cầu biết về quá trình rèn luyện của con em mình
trong một khoảng thời gian nào đó để có biện pháp quản lí giáo dục kịp thời thì họ
cũng có thể liên hệ với tôi qua điện thoại.
 Mời PHHS đến trường qua thư mời: tôi thường áp dụng giải pháp này
đối với PHHS chưa có điện thoại. Qua trình bày, phân tích, trao đổi, tôi nhẹ nhàng chỉ
ra cho họ thấy những việc làm sai trái của con em mình và nhờ họ đề xuất hướng khắc
phục thích hợp, nếu thấy hợp lí thì tôi đồng ý (thường thì hợp lí) còn nếu không thì tôi
gợi ý cho PHHS rồi xin ý kiến họ.
Tôi cũng đặc biệt lưu ý là không phải mỗi việc nhỏ nào cũng mời PHHS đến để
“máng vốn” vì theo kinh nghiệm của tôi thì phụ huynh có con em thường xuyên vi

phạm nội quy thì rất dễ mặc cảm khi phải đến trường để gặp tôi, sau đó họ có thể họ
sẽ bỏ mặc con em mình học được thì học còn không thì thôi. Tuy nhiên cũng có một
số phụ huynh không ngại với điều đó mà họ còn cảm ơn nhà trường đã quan tâm và
cùng họ giáo dục con em mình. Vì vậy, khi muốn mời phụ huynh của em nào thì tôi
phải lưu ý đến vấn đề này.
 Đến nhà gặp PHHS: đây cũng là một biện pháp giáo dục học sinh có hiệu
quả, nhưng nó mất nhiều thời gian của tôi vì tôi ở xã khác đến công tác, phải hỏi thăm
từ từ mới đến được nhà cần đến hoặc phải nhờ học sinh gần đó dẫn đi. Tuy nhiên vì
nhiệm vụ thiêng liêng của mình nên tôi không ngại khó trong vấn đề này. Đến nhà thì
có khi được phụ huynh niềm nở đón tiếp, có phụ huynh thì tỏ vẽ không cần sự quan
tâm của tôi vì họ cho rằng không học được phổ thông thì đi học phổ cập; học phổ
thông phải tốn nhiều khoản tiền còn học phổ cập thì “được lo từ A tới Z” nên họ “bỏ
phế” việc học tập và rèn luyện của con em mình. Khi đó, tôi sẳn sàng giải thích cho họ
hiểu mọi vấn đề để cùng tôi góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục của Đảng và Nhà
nước.
Trong khi làm việc với phụ huynh học sinh, tôi đặc biệt lưu ý đến tâm lí của
phụ huynh, tránh trường hợp dùng lời lẽ nặng nề gây mặc cảm, tự ái cho họ. Phải làm
cho họ thấy được sự cần thiết của việc học tập và rèn luyện của con em họ. Phải biết
nêu gương tốt cho các em noi theo.
 Email (thư điện tử): đây là một hình thức liên lạc hiện đại nhưng trong điều
kiện hiện nay thì chỉ có vài PHHS liên hệ với tôi bằng phương thức này vì nó chỉ phù
hợp với các phụ huynh có sự hiểu biết về máy tính và biết sử dụng Internet hoặc nhà
có máy vi tính nối mạng Internet. Qua Đại hội PHHS đầu năm, tôi ngoài việc cho số
điện thoại, địa chỉ cho PHHS tôi còn cho họ cả địa chỉ Email của mình để các phụ
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
22
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
huynh có thể liên hệ với tôi bằng cách gửi email cho tôi. Mỗi tuần tôi check mail 2 lần
để thu thập các thông tin đó.

Giải pháp thứ sáu: Khen thưởng
Khi đặt ra một yêu cầu mà muốn yêu cầu đó được thực hiện nghiêm túc nhằm
mang lại hiệu quả cao thì yêu cầu đó phải kèm theo các hình thức thưởng phạt. Theo
tôi, khen thưởng giúp gây lòng tự trọng và lòng tự tin của học sinh nên tôi xây dựng
cho mình một quy trình khen thưởng như sau:
a/ Một số nguyên tắc tôi lấy làm cơ sở cho việc xem xét khen thưởng:
- Khi khen thưởng thì phải có lý do cụ thể và công bố trước lớp.
- Khen thưởng sẽ trở nên mất ý nghĩa khi lúc nào cũng được khen cho nên tôi
chỉ tiến hành khen khi thấy các em thực hiện tốt yêu cầu đặt ra và chỉ khen đột xuất
theo đề nghị của lớp.
- Khen nhằm làm cho không khí lớp trở nên hứng thú, khen nhằm khuyến
khích, kích thích và củng cố tích cực, dập tắt tiêu cực.
- Khen thưởng nên dựa trên nền tảng tình cảm, phải công bằng, không thiên vị
để làm gương tốt cho các em.
- Đối với một học sinh, việc được khen nhiều hơn chê, thưởng hiều hơn phạt sẽ
thúc đẩy công tác giáo dục đạo đức học sinh này đạt hiệu quả hơn vì đôi khi hình phạt
chỉ không giải quyết được nguyên nhân mà chỉ giải quyết được hiện tượng.
- Khen những gì mà các em hơn bạn mình và khen những cố gắng của các em
- Nên tập trung vào khen các hành động có ý thức trách nhiệm và giúp đỡ lẫn
nhau trong học tập và rèn luyện.
- Không khen những lời khen tột bật nếu chưa cần thiết vì điều đó có thể làm
cho học sinh tự mãn.
- Khen trước tập thể có ý nghĩa hơn khen riêng cho cá nhân vì các em thỏa mãn
tinh thần do được bạn bè biết đến khả năng và các thanh công của mình; qua đó các
em tiếp tục phấn đấu để đạt được nhiều hơn thế nữa.
b/ Hình thức khen thưởng:
Khi các em đạt được kết quả cao trong việc thực hiện các yêu cầu đặt ra thì việc
cần phải có một hình thức khen thưởng tương xứng là rất cần thiết nhằm để động viên
và kích thích cho các yêu cầu sau đó cũng đạt được hiệu quả cao.
Có nhiều hình thức khen thưởng mà tôi thường sử dụng là: khen bằng lời, khen

bằng cách tặng các tràn pháo tay, khen bằng các món quà tinh thần như kể chuyện, ca
một bài nhạc, thưởng vật chất nhỏ phục vụ học tập như sách vở, bút, thước, . . . hay
những phần thưởng mang tính chất kỷ niệm như đề nghị với Liên đội, Ban giám hiệu
tặng giấy khen cho các em, ghi tên các em vào sổ người tốt việc tốt của trường.
c/ Tiến hành khen thưởng:
- Chọn không gian và thời gian để khen cho phù hợp để việc khen thưởng
không bị đơn điệu và hình thức.
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
23
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
- Khen trước tập thể là tốt nhất vì học sinh được khen sẽ có thêm sự tự
hào trước bạn bè; điều này vừa kích thích em được khen thưởng cố gắng hơn
nữa, mặc khác còn kích thích những em chứng kiến khen thưởng cố gắng nỗ lực
nhiều hơn để được khen.
- Cố gắng làm sao cho học sinh được khen có những ấn tượng tốt.
4) Kết quả nghiên cứu và áp dụng đề tài:
Tôi ra trường nay đã được 8 năm, trong 8 năm này có đến 5 năm tôi được
phân công làm công tác chủ nhiệm lớp. Lần đầu tiên nhận nhiệm vụ, tôi rất lo lắng vì
mình chưa có kinh nghiệm, chưa từng quản lí và chịu trách nhiệm về sự quản lí của
mình; trong khi đó công tác chủ nhiệm không được đào tạo bài bản khi được học ở
trường Sư phạm, phần lớn là dựa vào kinh nghiệm và năng khiếu của cá nhân. Thời
gian hai năm đầu do chưa có kinh nghiệm nên tôi tự động viên mình việc chủ nhiệm
chỉ là thay nhà trường quản lí lớp, phổ biến các quy định, các thông báo của nhà
trường đến lớp còn việc giáo dục đạo đức của các em chủ yếu là do cha mẹ vì học sinh
có đến gần 5/6 thời gian ở nhà cùng gia đình. Nhưng do yêu cầu khách quan và do sự
phát triển của xã hội, việc giáo dục đạo đức học sinh ở trường ngày càng trở nên cấp
bách, để công tác chủ nhiệm của mình đạt được hiệu quả cao, tôi đã tiến hành đầu tư
nghiên cứu. Sau hơn hai năm, tôi đã tìm ra được giải pháp hữu hiệu giúp tôi hoàn
thành tốt việc giáo dục đạo đức học sinh. Rà soát lại sổ điểm của hai năm học trước (ở

hai lớp tôi làm chủ nhiệm), kết hợp với kết quả ở học kì 1 năm nay, tôi có sự so sánh
đối chiếu giữa trước và sau khi áp dụng đề tài như sau:
Giai đoạn Lớp TSHS Tốt Khá T.Bình Yếu
SL % SL % SL % SL %
Năm học: 2007-2008
7/5 42
26 61,9 10 23,8 5 11,9 1 2,4
Năm học: 2008-2009
7/5 41
30 73,2 8 19,5 2 4,9 1 2,4
Học kì 1 năm học
2009-2010
7/1 44
37 84,1 7 15,9 0 0 0 0

Nhận xét: Năm học 2007-2008, do tôi chưa có kinh nghiệm, chưa xây dựng được
hệ thống các giải pháp phù hợp làm công cụ trong việc quản lí và giáo dục đạo đức
học sinh, xử lí học sinh còn cứng nhắc, chưa linh hoạt, chưa quan tâm và theo dõi chặt
chẽ tình hình và diễn biến tâm lí của các em; chỉ đánh giá hạnh kiểm của học sinh dựa
vào việc em nào thường xuyên vi phạm nội quy nhà trường mà thôi, chưa xét đến các
mặt hoạt động ngoài giờ và lao động ngoại khóa; trong một số trường hợp còn thiên
nhiều về tình cảm khi xếp loại hạnh kiểm cho các em, sợ rằng mình mới ra trường mà
“khó với học sinh quá” thì không hay, . . . nên phần xếp loại một số em còn nhẹ tay và
chưa được chính xác lắm. Với giải pháp này, tôi tin rằng việc giáo dục đạo đức cho
các em của tôi hoàn toàn phù hợp, kết quả đánh giá hạnh kiểm của các em hiện nay là
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
24
Đề tài “Giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm lớp 7 hoàn thành tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh”
tương đối chính xác. Một căn cứ nữa minh chứng hiệu quả của giải pháp là năm nay

lớp tôi thường xuyên được Liên đội nhà trường xếp hạng nhất toàn trường trong thi
đua tuần, thậm chí giữ vững danh hiệu trong 7 tuần liên tục từ tuần 18 đến tuần 25
chuyên môn.
Kết quả trung bình về hạnh kiểm học sinh đạt từ khá trở lên trong các mốc thời
gian nghiên cứu thể hiện qua biểu đồ sau:
C.KẾ T LUẬN
1)Bài học kinh nghiệm:
Phải nói rằng việc giáo dục đạo đức học sinh lớp 7 nói riêng và học sinh THCS
nói chung là một nội dung lớn và rất quan trọng, nó có nhiều mặt, nhiều nội dung và
lại không ngừng biến đổi, tạo ra các tình huống sư phạm và bắt buộc giáo viên phải
giải quyết tốt các tình huống này. Trong quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài, tôi tự
rút ra cho mình một số bài học kinh nghiệm cơ bản sau:
Thứ nhất: Sự kiên nhẫn và lòng thương yêu học sinh là một yếu tố không kém
phần quan trọng giúp tôi thành công trong công tác chủ nhiệm lớp nói chung và giáo
dục đạo đức cho học sinh lớp chủ nhiệm nói riêng.
Thứ hai: Việc dựa trên nền tảng tình cảm để khen thưởng hay trách phạt học
sinh là một điều kiện thúc đẩy quá trình khen – phạt đạt hiệu quả cao nhất.
Thứ ba: Dù khen hay phạt thì giáo viên cũng phải gố gắng bình tĩnh và sáng
suốt để các hành động và cử chỉ của mình đạt đúng mục đích đề ra.
Thứ tư: Trước một tình huống có vấn đề thì không nên phản ứng tức thì mà
phải tìm hiểu nguyên nhân, nhận xét đánh giá cụ thể, không nên “chụp mũ” để la rầy
học sinh.
Thực hiện: Nguyễn Duy Tân
Trang
25
Đạt tỉ lệ
92,7 %
Mốc thời gian
nghiên cứu
85,7 %

100 %
2007-2008 2008-2009 HK1 2009-2010