Hoàn thiện hệ thống quản trị rủi ro tại các doanh nghiệp Việt Nam

1

BăGIỄOăDCăVÀăÀO TO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM







ăTHăXUỂNăLC







HOÀNăTHINăHăTHNG QUNăTRă
RIăROăTIăCỄCăDOANHăNGHIPă
VITăNAM







LUNăVNăTHCăSăKINHăT

TP.ăHăChíăMinh
Nmă2009
2

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM






ăTHăXUỂNăLC






HOÀN THIN H THNG QUN TR RI
RO TI CÁC DOANH NGHIP VIT NAM

Chuyên ngành : Kinh t, Tài Chính – Ngân Hàng
Mư s : 60.31.12



LUN VN THC S KINH T





Ngi hng dn khoa hc :
PGS.TS : NGUYN NGC NH



TP. H Chí Minh
Nm 2009
3


LIăCAMăOAN

TôiăxinăcamăđoanăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăcu,ăkhoă
sátăvƠăthcăhinăcaăriêngătôi.ăCácăsăliu,ăktăquănghiênăcu
trongă lună vnă lƠă trungă thcă vƠă cóă ngună gcă tríchă dnă rõă
ràng.

Tác gi lun vn


 TH XUÂN LC
4

MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU VÀ S 
PHN MăUă
CHNG 1: NGHIÊN CU TNG QUAN V RI RO VÀ QUN TR RI
RO 1
1.1 Tngăquan v ri ro 1
1.1.1 Khái nim v ri ro và s nh hng ca ri ro đn hot đng sn xut kinh
doanh ca DN 1
1.1.2 Phân loi ri ro 3
1.1.2.1 Ri ro h thng 5
1.1.2.2 Ri ro phi h thng 5
1.1.2.3 Các loi ri ro ch yu trong hot đng kinh doanh ca DN 6
1.2 Tng quan v qun tr riăro 8
1.2.1 Qun tr ri ro 8
1.2.1.1 Mt cách nhìn mi v qun tr ri ro 8
1.2.1.2 Khái nim qun tr ri ro 8
1.2.2 Các công c qun tr ri ro 9
1.2.2.1 Các công c qun tr ri ro t giá 10
1.2.2.2 Các công qun tr ri ro lãi sut 14
1.2.2.3 Các công c qun tr ri ro giá hàng hoá 18
1.2.2.4 Mt s công c khác đc s dng trong phòng nga ri ro 20
1.3ă Kinhănghimă mtă să quc gia trên th gii vă vică să dngă cácă côngă că
phòngăngaăriăroăvà bài hc kinh nghim cho các DN Vit Nam 21

1.3.1 Kinh nghim s dng công c phòng nga ri ro  Hong Kong-Singapore 21
1.3.2 Kinh nghim s dng công c phòng nga ri ro  Thy in 25
1.3.3 Bài hc kinh nghim cho các DN Vit Nam trong qun tr ri ro 29
5

Kt lun chng 1 30
CHNGă 2ă:ă THC TRNGăCỌNGă TỄCă QUNăTRă RIă ROă TIă CỄCă
DOANH NGHIPăVITăNAMă 31
2.1 Khng hong kinh t toàn cu và nh hng đn môi trng kinh doanh
ca các DN Vit Nam 31
2.1.1 Khng hong kinh t toàn cu 31
2.1.2 nh hng đn môi trng kinh doanh ca các DN Vit Nam 32
2.2ăThcătrngăcôngătácăqunătrări ro caăcácăDN VităNam 36
2.2.1 Tng quan thc trng hot đng ca các DN Vit Nam thi gian qua 36
2.2.2 Quan đim ca DN Vit Nam v qun tr ri ro 39
2.2.3 Khái quát hin trng qun tr ri ro ti các DN Vit Nam thi gian qua 39
2.2.4 Thc trng s dng các công c qun tr ri ro ca các DN Vit Nam 42
2.2.4.1 Phân tích yu t tác đng đn ri ro ca các DN Vit Nam 42
2.2.4.2 Mc đ áp dng các công c phái sinh  Vit Nam 43
2.2.4.3 Mt s công c khác đc áp dng trong phòng nga ri ro 48
2.3 Hn ch trong qun tr ri ro ca các DN VităNam 50
2.3.1 Nhng hn ch trong công tác qun tr ri ro 50
2.3.2 Nguyên nhân ca nhng hn ch trong công tác qun tr ri ro 52
Kt lun chng 2 54
CHNGă3ă:ăGII PHÁP HOÀN THIN H THNG QUNăTRăRIăRO
TIăCỄCăDN VITăNAM 55
3.1 Xác đnh săcnăthităvƠăliăíchăcaăqunătrăriăroătrongăhotăđngăsnăxută
kinh doanh 55
3.1.1 Xut phát t đc đim và hu qu ca ri ro trong hot đng sn xut kinh
doanh ca DN 55

3.1.2 Nng lc qun tr ri ro tt là điu kin quan trng đ nâng cao cht lng và
hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ca DN 56
6

3.1.3 Xu th hi nhp quc t và toàn cu hóa đòi hi phi nâng cao nng lc qun
tr ri ro 57
3.1.4 Li ích ca qun tr ri ro 59
3.2 Xơyădngăchínhăsáchăqunătrăriăroăcho DN 61
3.2.1 Nhim v ca HQT và Ban giám đc 61
3.2.2 Nhim v ca b phn qun lý ri ro 62
3.2.3 Nhim v ca b phn kim soát ni b 63
3.3 Xây dng quyătrìnhăqunătrăriăroă 64
3.3.1 Các thành phn ca qun tr ri ro 64
3.3.2 Quy trình qun tr ri ro 65
3.3.2.1 Nhn din và phân loi ri ro 65
3.3.2.2 Tính toán và cân nhc các mc đ ri ro và mc đ chu đng tn tht
khi ri ro xy ra 67
3.3.2.3 Áp dng các chính sách, công c phòng chng thích hp đi vi tng
loi ri ro 68
3.3.2.4 Theo dõi, đánh giá và điu chnh phng pháp phòng chng nu cn
thit 68
3.4 GiiăphápăhoƠnăthinăh thng qunătrăriăroătiăcácăDN Viêt Nam
3.4.1 Gii pháp t phía các nhà qun lý v mô 70
3.4.1.1 Hoàn thin mô hình kinh t th trng 70
3.4.1.2 Hoàn thin khung pháp lý, môi trng kinh doanh 71
3.4.1.3 Hin đi hoá công ngh qun lý tài chính, tin t, th trng chng
khoán 72
3.4.1.4 Hoàn thin chính sách qun lý tài chính, tin t 72
3.4.1.5 To điu kin phát trin và trin khai hiu qu th trng sn phm phái
sinh 73

7

3.4.1.6 y mnh công tác d báo, d đoán bin đng môi trng kinh doanh
quc t 75
3.4.2 Gii pháp t phía các doanh nghip 76
3.4.2.1 Tích cc s dng mt cách có hiu qu các công c tài chính đ phòng
nga ri ro 76
3.4.2.2 Nhà qun tr cn nâng cao nhn thc v ri ro và qun tr ri ro 77
3.4.2.3 Xây dng vn hoá qun tr ri ro trong DN 78
3.4.2.4 Tng cng kim soát ni b 78
3.4.2.5 Thc hin hu hiu công tác giám sát ri ro 79
3.4.2.6 Ci tin phng pháp đnh lng ri ro, tip cn k thut đnh lng
kh nng xut hin ca ri ro 79
3.4.2.7 Nâng cao trình đ cán b công nhân viên 80
3.4.2.8 To thói quen s dng dch v bo him 81
3.4.2.9 Xây dng nhng mc tiêu k hoch dài hn trong hot đng sn xut
kinh doanh 82
Kt lun chng 3 84
Kt lun 85
PHăLC
Ph lc 1 : Din bin tóm tt khng hong kinh t tài chính toàn cu
Ph lc 2 : Doanh nghip Vit Nam qun tr ri ro tài chính nh th nào?
TÀIăLIUăTHAMăKHO
8


DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT

NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn

NHNN Ngân hàng nhà nc
NH Ngân hàng
TCTD T chc tín dng
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip nhà nc
SPPS Sn phm phái sinh
Vietcombank ( VCB ) NHTMCP Ngoi Thng Vit Nam
HSBC NH Trách Nhim Hu Hn Mt Thành
Viên HSBC Vit Nam
BIDV NH u T và Phát Trin Vit Nam
VIB NHTMCP Quc T
ACB NHTMCP Á Châu
Techcombank NHTMCP K Thng
MB NHTMCP Quân i
Agribank NH Nông Nghip Và Phát Trin Nông
Thôn Vit Nam
Sacombank NHTMCP Sài Gòn Thng Tín
Eximbank NHTMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
9

DANH MC CÁC BNG BIU VÀ S 

Danh mc Trang
S đ 1.1 : S đ hoán đi lãi sut 17
Biu đ 1.2: T l DN s dng SPPS trong phòng nga ri ro  Thy in 25
Biu đ 1.3: Lý do DN không s dng SPPS trong phòng nga ri ro 26
Biu đ 1.4 : T l DN qun lý ri ro phân theo loi ri ro 27
Biu đ 1.5 : Các loi công c phái sinh DN dùng đ qun lý ri ro 28
Hình 2.1 : Các nhân t tác đng đn ri ro ca DN 42
Hình 2.2 : Mc đ am hiu ca DN đi vi SPPS 46

S đ 3.1 : Quy trình qun tr ri ro 65

Bng 1.1 : T l DN s dng SPPS  Hong Kong và Singapore 22
Bng 1.2 : T l DN có doanh thu/chi phí bng ngoi t s dng SPPS đ phòng
nga ri ro 22
Bng 1.3 : T l DN s dng SPPS qun lý ri ro phân theo loi ri ro 23
Bng 1.4 : T l DN ti Hong Kong và Singapore s dng SPPS phân theo thi hn
hp đng 23
Bng 1.5 : T l DN ti Hong Kong và Singapore s dng quyn chn đ phòng
nga ri ro lãi sut 24
Bng 2.1 : GDP toàn cu và mt s nn kinh t ln 33
Bng 2.2 : Tóm tt các công c phái sinh đư s dng ti Vit Nam 44
10

PHNăMăU
1.ăTínhăcpăthităcaăđătƠiă
Chúng ta đang sng trong giai đon cc k khó khn, c th gii lâm vào
khng hong, cn bo khng hong kinh t đang quét trên hành tinh,  đâu cng
cm nhn đc nhng tác đng ca khng hong. Thc t đang chng minh : ri ro,
khng hong luôn có quanh ta. Vi tính hai mt ca nó, ri ro có th gây ra nhng
tn tht, mt mát, nguy him,…, nhng cng chính ri ro có th mang đn cho con
ngi nhng c hi. Nu tích cc nghiên cu ri ro, nhn dng, đo lng ri ro,
qun tr ri ro, ngi ta không ch tìm ra đc nhng bin pháp phòng nga, né
tránh ri ro thun túy, hn ch nhng thit hi do ri ro gây ra, mà còn có th lt
ngc tình th, bin th thành công, bin bi thành thng, bin thách thc thành
nhng c hi mang li kt qu tt đp trong tng lai. Ngc li, nu không bit
qun tr ri ro, thì s phi chu mt mát, thit thòi.
Hot đng kinh doanh ca DN trong nn kinh t th trng luôn tim n ri
ro, gây nh hng không nh đn kt qu kinh doanh và uy tín ca DN đng thi có
th tác đng đn đi sng kinh t, chính tr ca mt quc gia. Mt t chc kinh

doanh có th phi đi mt vi nhiu loi ri ro khác nhau, đó là : ri ro t môi
trng bên ngoài DN hay còn gi là ri ro kinh doanh và ri ro t bên trong DN
nh : ri ro hot đng và ri ro tuân th. c bit là ri ro kinh doanh trong đó
nhng bin đng ca lãi sut, t giá, giá c hàng hoá nh hng đn dòng tin ca
DN. Vì vy, s bn đng đó có th gây thit hi nng n đn hot đng ca DN nu
h không có s quan tâm thích đáng đi vi các ri ro này.
Thc t công tác qun tr ri ro trong kinh doanh ti các DN Vit Nam còn
rt nhiu tn ti, yu kém. Ri ro vn xut hin và tác đng nhiu mt đn kt qu
kinh doanh ca DN trong khi nhiu DN vn cha quan tâm đn ri ro đ có cách
thc qun lý thích hp. Bên cnh đó, kh nng giám sát, d báo cng nh vic
lng hoá ri ro và s dng các công c hin đi đ phòng chng ri ro ti các DN
còn ht sc hn ch. Th trng tài chính, tin t cha phát trin, môi trng pháp
lý cha đy đ cng là nhng nhân t làm nh hng đn hiu qu công tác qun tr
ri ro ti các DN.
Thc t trên đư đt ra hàng lot các vn đ cn phi gii quyt nhm giúp các
DN kim soát và hn ch ri ro kinh doanh, nâng cao hiu qu hot đng, to s
11

phát trin bn vng.  tài “Hoàn thinăhăthngăqunătrăriăroătiăcácădoanhă
nghipăViêtăNam” đc chn làm lun vn đ đ xut mt s gii pháp gii quyt
các vn đ nêu trên.
2. Mcăđíchănghiênăcuă
Trên c s lý lun chung v ri ro và qun tr ri ro cùng vi thc tin v
qun tr ri ro ti các DN Vit Nam di góc đ tài chính lun vn đa ra nhng
đnh hng và nhng gii pháp c th nhm giúp các DN tng kh nng qun tr ri
ro, hn ch nhng tác hi do ri ro gây ra đng thi tn dng đc các c hi tim
nng đ giúp các DN đt đc mc tiêu kinh doanh.
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcuă
 tài nghiên cu nhng vn đ c bn ca các DN, đng thi đi sâu vào
phân tích, đánh giá các ri ro t giá, lãi sut, giá c hàng hoá trong hot đng sn

xut kinh doanh ca DN, tìm ra nguyên nhân ca các ri ro t đó đa ra nhng gii
pháp h tr đ gia tng kh nng qun tr ri ro cho các DN Vit Nam.
4.ăPhngăphápănghiênăcuă
Lun vn s dng các phng pháp lý thuyt suy lun logic, duy vt bin
chng, duy vt lch s, phân tích hot đng kinh t, toán hc, thng kê, so sánh, đi
chiu, tng hp. Ngoài ra, lun vn còn da trên vic tng hp ý kin kho sát ca
nhng ngi làm công tác thc t đ tng c s thc tin cho các đánh giá và đ
xut ca lun vn.
5. óngăgópăcaălunăvnă
Nhn thc và góp phn hoàn thin nhng lý lun c bn v ri ro và qun tr
ri ro trong hot đng sn xut kinh doanh ca DN.
ánh giá nhng mt đt đc và nhng tn ti ca công tác qun tr ri ro,
trên c s đó đa ra nhng gii pháp góp phn hn ch ri ro ti các DN Vit Nam.
6.ăKtăcuăcaălunăvnă
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, ph lc, lun vn gm có 3
chng chính :
Chng 1: Nghiên cu tng quan v ri ro và qun tr ri ro.
Chng 2 : Thc trng công tác qun tr ri ro ti các DN Vit Nam.
Chng 3 : Gii pháp hoàn thin h thng qun tr ri ro ti các DN Vit Nam.
12

CHNGă1ă:ăNGHIểNăCUăTNGăQUANăVăRIăROăVÀăQUNă
TRăRIăRO
1.1 Tngăquan văriăro :
1.1.1 Kháiănimăv ri ro và s nh hng ca ri ro đn hot đng sn xut
kinh doanh ca DN :
Trong cuc sng và công vic hàng ngày ri ro có th xut hin trên mi lnh
vc. Ri ro không ngoi tr mt ai, mt quc gia dân tc nào. Ri ro có th xut
hin mi lúc, mi ni, trong mi công vic. Ri ro có th xut hin  nhng ch,
nhng ni vào nhng lúc mà không ai có th ng ti.

Cho đn nay cha có đnh ngha thng nht v ri ro, nhng trng phái khác nhau,
tác gi khác nhau đa ra nhng đnh ngha ri ro khác nhau. Nhng đnh ngha này
rt đa dng, phong phú, nhng tu trung li có th chia làm hai trng phái ln :
trng phái truyn thng ( hay còn gi là trng phái tiêu cc ) và trng phái
trung hòa.
Theo trng phái truyn thng thì : ri ro là nhng thit hi, mt mát, nguy
him hoc các yu t liên quan đn nguy him, khó khn hoc điu không chc
chn có th xy ra cho con ngi.
Thc t cho thy chúng ta đang sng trong mt th gii mà ri ro luôn tim
n và ngày càng tng theo nhiu hng khác nhau. Xư hi loài ngi càng phát
trin, hot đng ca con ngi ngày càng đa dng, phong phú và phc tp, thì ri ro
cho con ngi cng ngày càng nhiu và đa dng hn, mi ngày qua li xut hin
thêm nhng loi ri ro mi, cha tng có trong quá kh. Con ngi cng quan tâm
nhiu hn đn vic nghiên cu ri ro, nhn dng ri ro và tìm các bin pháp qun tr
ri ro, trong quá trình nghiên cu đó nhn thc v ri ro ca con ngi cng thay
đi, tr nên khoan dung, trung hòa hn.
Theo trng phái trung hòa, ri ro là s bt trc có th đo lng đc. Ri ro
có tính hai mt : va có tính tích cc, va có tính tiêu cc. Ri ro có th gây ra
nhng tn tht, mt mát, nguy him,…, nhng cng chính ri ro có th mang đn
cho con ngi nhng c hi.
 nhăhngăcaăriăroăđnăhotăđngăsnăxutăkinhădoanhăcaăDN :
 phn trên đư phân tích và ch ra s phát sinh ca ri ro trong hot đng ca
DN. Phn tip theo s cho bit nhng ri ro đó nh hng nh th nào đn hot
13

đng sn xut kinh doanh ca DN, trên c s đó, s nêu lên các công c phòng nga
ri ro.
Trc tiên, ri ro t giá có nh hng đn hot đng ca DN  các khía cnh sau:
tác đng đn nng lc cnh tranh ca DN và tác đng đn kh nng chu đng tài
chính ca DN.

- Sc cnh tranh ca DN tp trung  kh nng quyt đnh giá c ca DN so vi
các đi th trên th trng. Hot đng trong điu kin có ri ro t giá tác
đng khin DN luôn phi đi phó vi tn tht ngoi hi bng cách nâng giá
bán đ trang tri tn tht nu xy ra. iu này làm cho giá c ca DN tr nên
kém hp dn và kh nng cnh tranh ca DN b gim sút.
- Ri ro t giá mang đn s tn tht cho DN thông qua tác đng đn dòng tin
t hot đng kinh doanh, hot đng đu t và hot đng tài tr. S tn tht
này cui cùng tác đng đn kh nng chu đng tài chính ca DN. Khi có ri
ro t giá, DN đi mt vi tn tht làm cho giá tr phn vn ch s hu tr
nên bt n và có nguy c st gim khin cho t s ch đng v tài chính
gim theo. iu này đc bit nghiêm trng đi vi các DN va và nh, DN
mà quy mô vn không ln lm, đôi khi s tn tht ngoi hi nu quá nghiêm
trng có th làm điêu đng DN.
K đn là s tác đng ca ri ro lãi sut, s thay đi ca lãi sut nh hng đn chi
phí s dng vn và là chi phí đu vào ca quá trình sn xut kinh doanh. Do đó, mi
s bin đng v lãi sut trên th trng đu nh hng trc tip đn hiu qu hot
đng hay nói cách khác là tác đng trc tip đn li nhun ca DN và qua đó điu
chnh hot đng kinh t ca h. Nhìn chung, nh hng ca lãi sut đn các DN có
th khái quát li nh sau :
- Khi lãi sut cho vay tng cao, hiu qu SXKD ca hu ht các DN đu b
gim sút, nhiu DN b thua l, kh nng tr n b suy gim.
- Lãi sut vay cao, cùng vi ngun cung tín dng b hn ch s dn đn tình
trng các DN buc phi c cu li hot đng SXKD, ct gim vic đu t,
thu hp qui mô và phm vi hot đng.
- Nhiu DN có qui mô nh, vn ít, không chu đng đc mc lãi sut cao,
không có kh nng huy đng vn đ duy trì hot đng SXKD s phi ngng
hot đng, gii th và tuyên b phá sn…
14

Sau cùng là s nh hng ca giá c hàng hoá, khi giá c hàng hoá, nguyên nhiên

vt liu đu vào thay đi s tác đng làm nh hng đn ngun cung ca DN. Trong
trng hp giá c tng quá cao cùng vi s khan him ngun cung s làm tng chi
phí SXKD ca DN, kéo theo làm tng giá c sn phm hay dch v đu ra gây khó
khn trong vic phân phi, làm xut hin nhng đi th cnh tranh khác trên th
trng gây gim sút th phn ca DN.
Nói chung, s hin din ca mi nguy him và ri ro là đc tính ca môi trng
kinh doanh. Chúng xut hin khi có c hi làm ra li nhun và làm thay đi nhng
tn tht. Chp nhn mo him và ri ro là con đng duy nht mang li li nhun
trong kinh doanh cho các nhà đu t. Dù không mong đi, nhng ri ro vn luôn
hin din trong mi quyt đnh đu t hay giao dch kinh doanh ca DN và có th
bin nhng “ gic m ngt ngào” ca các ông ch DN tr thành “qu đng”. Tùy
theo mc đ, ri ro có th gây ra nhng thit hi v tài chính, nhng cng có th
đy DN vào tình trng khánh kit, thm chí phá sn. Vì vy, trong hot đng ca
mình, mt điu ht sc quan trng mà mi DN cn phi luôn quan tâm, đó là : qun
tr ri ro. Thc hin tt điu này s giúp DN trit tiêu hoc gim thiu nhng thit
hi mà ri ro có th gây ra.
1.1.2 Phơnăloiăriăroă:ă
Nh trên đư trình bày có rt nhiu loi ri ro và ngày càng xut hin thêm
nhiu loi ri ro mi, phc tp hn trc.  phân loi ri ro ngi ta s dng
nhiu tiêu chí khác nhau.
Phân loi theo phng pháp qun tr ri ro truyn thng :
 Ri ro t thm ha : đng đt, núi la, l lt, ha hon, chin tranh, khng
b…
 Ri ro tài chính : các khon n xu, t giá hi đoái, lưi sut, bin đng giá c
hàng hóa…
 Ri ro tác nghip : trang thit b, h thng máy tính h hng, chui cung ng
hay quy trình hot đng có li, b gián đon, nhân viên b tai nn…
 Ri ro chin lc thng nhm ti mt hoc nhiu yu t ch cht trong vic
thit k mô hình kinh doanh ca DN. Các loi ri ro chin lc đó là : ri ro
d án, ri ro t khách hàng, ri ro t chuyn đi, ri ro t đi th cnh tranh

duy nht, ri ro thng hiu, ri ro ngành, ri ro đình tr.
15

- Phân loi theo ngun gc ri ro : ri ro do môi trng thiên nhiên, ri ro do
môi trng vn hóa, ri ro do môi trng xư hi, ri ro do môi trng chính
tr, ri ro do môi trng lut pháp, ri ro do môi trng kinh t, ri ro do môi
trng hot đng ca t chc, ri ro do nhn thc ca con ngi.
- Phân loi ri ro theo môi trng tác đng : ri ro do môi trng bên trong,
ri ro do môi trng bên ngoài.
- Phân loi theo đi tng ri ro : ri ro v tài sn, ri ro v nhân lc, ri ro v
trách nhim pháp lỦ.
- Phân loi ri ro theo các ngành, lnh vc hot đng : ri ro trong công
nghip, ri ro trong nông nghip, ri ro trong kinh doanh thng mi, ri ro
trong hot đng ngoi thng ( XNK ), ri ro trong kinh doanh ngân hàng,
ri ro trong kinh doanh du lch, ri ro trong đu t, ri ro trong ngành xây
dng, ri ro trong ngành giao thông vn ti, ri ro trong ngành thông tin liên
lc, ri ro trong giáo dc, đào to…
 Riăroăkinh doanh :
Ri ro kinh doanh thc cht là ri ro gn vi quyt đnh đu t ca DN, là
yu t không th b qua nu DN tham gia hot đng sn xut kinh doanh. Trên
thng trng, các ri ro kinh doanh thng xuyên xut hin và có nhng tác đng
bt li đn hot đng ca DN. Ri ro kinh doanh bao gm nhiu loi nhng tu
trung li có th chia làm hai nhóm, đó là : ri ro h thng và ri ro phi h thng.
1.1.2.1 Ri ro h thng :
Trong kinh doanh, nhng ri ro do các yu t nm ngoài DN, không kim
soát đc và có nh hng rng rãi đn c th trng đc gi là ri ro h thng
hay là ri ro không phân tán đc. Ri ro h thng là nhng ri ro t bên ngoài DN,
chng hn nh chin tranh, lm phát, s kin kinh t và chính tr…DN có tin hành
đa dng hoá đu t cng không th loi b ri ro này.
1.1.2.2 Ri ro phi h thng :

Ri ro phi h thng là ri ro có th phân tán đc, DN có th loi b đc
nu s dng công c phòng nga thích hp. Loi ri ro này là kt qu ca nhng
bin c ngu nhiên hoc không kim soát đc ch nh hng đn mt hoc mt s
DN nào đó. Các yu t này có th là nhng bin đng v lc lng lao đng, nng
16

lc qun tr, kin tng hay chin lc kinh doanh ca DN. Ri ro phi h thng có
th chia làm hai loi chính là ri ro tài chính và ri ro kinh doanh.
 Ri ro tài chính :
Ri ro tài chính liên quan đn vic DN tài tr vn cho hot đng ca mình.
Ngi ta thng tính toán ri ro tài chính bng vic xem xét cu trúc vn ca mt
DN. S xut hin ca các khon n trong cu trúc vn s to ra cho DN nhng
ngha v tr lãi mà phi đc thanh toán cho ch n trc khi tr c tc cho c
đông nên nó tác đng ln đn thu nhp ca h. Ri ro tài chính là ri ro có th tránh
đc trong phm vi mà các nhà qun lý có toàn quyn quyt đnh vay hay không
vay. Mt DN không vay mt chút n nào s không có ri ro tài chính.
 Ri ro kinh doanh :
Ri ro kinh doanh xut phát t tình trng hot đng ca DN, khi có nhng thay
đi trong tình trng này DN có th s b sút gim li nhun và c tc. Ri ro kinh
doanh phát sinh t bên ngoài và ngay c ni ti bên trong DN. Trong quá trình vn
hành hot đng ca DN thng đi kèm vi các ri ro kinh doanh ni ti. Mi DN có
mt loi ri ro ni ti riêng và mc đ thành công ca mi DN th hin qua hiu
qu hot đng. Bên cnh đó, mi DN cng có mt kiu ri ro bên ngoài riêng, ph
thuc vào các yu t môi trng kinh doanh c th ca DN. Các yu t bên ngoài,
t chi phí tin vay đn s ct gim ngân sách, t mc thu tng đn s suy thoái ca
chu k kinh doanh…Các chính sách chính tr cng là mt phn ca ri ro bên ngoài,
các chính sách tin t và tài khoá ca chính ph có th làm nh hng đn thu nhp
thông qua tác đng v chi phí và ngun vn ca DN.
 Ri ro phát sinh nh th nào ?
Bên cnh không ít c hi dành cho nhng ai bit tính toán và tn dng nhng u

đim riêng ca nó, th trng vn là ni ri ro luôn rình rp. Chính vì th, vic nhn
din nhng nguy c này đ có các bin pháp khc ch thích hp luôn là ni lo làm
cng đu các nhà qun tr.
Ri ro bt ngun t vô s các giao dch liên quan trc tip đn tài chính nh
mua bán, đu t, vay n và mt s hot đng kinh doanh khác hoc là h qu gián
tip ca các chính sách thay đi trong qun lỦ, trong cnh tranh, trong các quan h
quc t và thm chí có th ch do s thay đi ca thi tit hay khí hu. Nu quan sát
k các bin đng ca th trng, có th nhn ra đc ba ngun chính gây ra ri ro
17

bao gm : ri ro phát sinh t s thay đi bên ngoài v giá c trên th trng nh lưi
sut, t giá hay giá ca các loi hàng hóa; ri ro phát sinh t hot đng hay giao
dch vi các đi tác trong kinh doanh nh nhà cung cp, khách hàng, các đi tác
trong giao dch phát sinh hoc trong các liên doanh góp vn đu t; và ri ro phát
sinh t ngay chính ni b DN, nhng thay đi t bên trong liên quan đn nhân s,
c cu t chc hoc quy trình sn xut kinh doanh.
Thông thng, các ri ro không đng riêng l mt mình mà chúng tim tàng
trong mi quan h có tính tng tác ln nhau khin cho vic d đoán ri ro càng tr
nên khó khn hn.
1.1.2.3 Các loi ri ro ch yu trong hot đng kinh doanh ca DN :
 Ri ro t giá :
Ri ro t giá là ri ro phát sinh do s bin đng t giá làm nh hng đn giá
tr k vng trong tng lai. Hin nay, ri ro t giá là mt trong nhng áp lc kinh
doanh đi vi DN. S bin đng tht thng, phc tp ca t giá tác đng không
nh đn vic mua nguyên, nhiên liu đu vào cho đn doanh thu ca DN. i vi
DN xut nhp khu, h còn phi chu tác đng trc tip và nng n hn mt khi t
giá đng tin giao dch bin đng theo chiu bt li. Hn na, vic đa dng hoá
đng tin trong giao dch tài chính nhm phc v cho các hot đng xut nhp khu,
đu t thông qua các NHTM cng bt các DN, NHTM phi đi din vi nhiu khó
khn v ri ro t giá.

 Ri ro lưi sut :
Ri ro lưi sut là s bin đng ca lưi sut th trng gây nh hng bt li
đn dòng tin ca nhng sn phm tài chính nhy cm đi vi lưi sut nh các
khon vay, tin gi ngân hàng, trái phiu, chng ch tin gi, hoc các chng khoán
phái sinh có tài sn c s liên quan đn lưi sut. Ri ro lưi sut có mt s hình thc
khác nhau nh : ri ro xác đnh lưi sut, ri ro đng cong lưi sut thay đi, ri ro
tng quan lưi sut và ri ro quyn chn đi kèm.
Trong khi nhng thay đi lưi sut có th tác đng đn hoc là các khon thu v hoc
là các khon chi phí, thì hu ht các công ty ch đt s quan tâm ca mình vào chi
phí lãi vay.  phc v kinh doanh, đu t, hu nh tt c các DN đu phi s dng
vn vay. Do đó, lưi sut tin vay – chi phí s dng vn – tr thành b phn cu
thành quan trng trong chi phí sn xut kinh doanh và đu t ca DN. Lng tin
18

vay càng ln, tác đng tiêu cc ca ri ro này càng nghiêm trng và có th dn đn
tình trng phá sn DN nu nó tn ti trong mt thi k dài.
 Ri ro giá c hàng hóa :
Bin đng giá c th trng ca các loi hàng hóa nh giá kim loi quỦ
(vàng, bc,…), nng lng, nhiên liu, lng thc thc phm,… Mt DN thng
ch tp trung vào mt vài loi mt hàng mà h kinh doanh. iu này to nên ri ro
khá ln khi giá c mt hàng đó bin đng, nht là trong tình trng có lm phát.



1.2 Tng quan v qunătrăriăroă:
1.2.1 Qun tr ri ro :
1.2.1.1 Mt cách nhìn mi v qun tr ri ro :
Ri ro luôn rình rp quanh ta, cùng vi s phát trin ca loài ngi ri ro
cng ngày mt phc tp hn, đa dng hn, phm vi nh hng rng ln hn, “ cn
bo tài chính” đang quét qua hành tinh chng minh điu đó. Nhng hưy đng quá

tiêu cc, bi không ch thun túy gây ra thit hi, ri ro còn có th mang li c hi
thành công. Các nhà lưnh đo tài hoa ca nhng tp đoàn thành công nht ngày nay
không phi là nhng ngi cam chu ri ro mà là nhng ngi đnh hng đc ri
ro. Có nhng ngi trong s h thm chí còn cho rng : “ Thi đim bn đi mt
vi nhiu ri ro nht cng chính là thi đim bn có nhiu c hi nht” hoc
“Khonh khc nguy him nht chính là lúc có th đem li thành công ln nht”. Do
đó, h rt chú trng đn công tác qun tr ri ro, đc bit là ri ro chin lc, cho dù
ngày hay đêm h vn luôn suy ngm v nhng ri ro có th gp phi và liên tc làm
vic nhm phát trin và thc thi các chin lc đ hn ch thit hi và chuyn đi
các ri ro thành nhng c hi phát trin đt phá.
Qun tr ri ro mang li cho công ty có kh nng qun lỦ mt cách hiu qu
các bt n và các ri ro đi kèm và đng thi cng to ra các c hi, t đó làm tng
kh nng gia tng giá tr công ty.
Không mt công ty nào hot đng trong mt môi trng phi ri ro, và chúng
ta cng bit rng qun tr ri ro cng không có kh nng to ra mt môi trng nh
19

th. Mc dù vy, qun tr ri ro công ty có kh nng qun lỦ hot đng kinh doanh
hiu qu hn trong môi trng đy ri ro.
1.2.1.2 Khái nim qun tr ri ro :
Cùng vi s hình thành và phát trin ca nn kinh t th trng, ri ro và
qun tr ri ro ngày càng nhn đc s quan tâm ca các nhà đu t cng nh các
nhà kinh t hc.
LỦ do chính đ tin hành qun tr ri ro là nhng quan ngi có liên quan đn
đ bt n ca lưi sut, t giá, giá c hàng hóa và giá c phiu trong hot đng kinh
doanh ca các DN và các đnh ch tài chính. Các DN có xu hng chp nhn ri ro
trong ni b ngành mà DN đang hot đng và mong mun né tránh đc nhng ri
ro t các yu t ngoi sinh.
Qun tr ri ro là xác đnh mc đ ri ro mà mt DN mong mun, nhn din
đc mc đ ri ro hin nay ca DN đang gánh chu và s dng các công c phái

sinh hoc các công c tài chính khác đ điu chnh mc đ ri ro thc s theo mc
ri ro mà mình mong mun.
C s ca vic qun tr ri ro nm  ch tìm kim các mc tiêu đnh hng
và t chc công tác gim thiu ri ro, thut thu nhn và tng li nhun ca DN
trong các tình hình kinh t. Mc đích cui cùng ca vic qun tr ri ro là nhm
mang li phn li nhun nhiu nht cho DN, thông qua vic ti u hoá các vn đ
liên quan đn li nhun và ri ro.
 thc hin qun tr ri ro, tùy thuc vào :
Quy mô t chc : ln hay nh?
Tim lc ca t chc : mnh hay yu?
Môi trng ca t chc hot đng đn gin hay phc tp?
Nhn thc ca lưnh đo t chc : có coi trng công tác qun tr ri ro hay
không? điu đó s quyt đnh  mi t chc có th có hay không có b phn qun
tr ri ro chuyên nghip? B phn đó gm có bao nhiêu ngi?
1.2.2 Cácăcôngăcăqunătrăriăroă:
Trong quá trình điu hành DN, các quyt đnh đc thc hin trong điu kin
có s tn ti ca ri ro.  có th đng đu vi ri ro ngày càng gia tng, các DN
phát hin ra rng cách tip cn đu tiên và hin nhiên nht là c gng đ d báo giá
c trong tng lai chính xác hn. Tuy nhiên, các nhà kinh t đư không thành công
20

trong vic d đoán bin đng ca lưi sut, t giá và giá hàng hóa. Vì không th da
vào kt qu d đoán đ loi tr hoàn toàn ri ro, nên bin pháp thay th còn li là
tin hành qun tr ri ro. Qun tr ri ro có th đc thc hin bng cách s dng
các giao dch trên bng cân đi k toán. Nhng phng pháp trên bng cân đi k
toán nh vy có th rt tn kém, không linh hot. Thay vào đó, ri ro có th đc
qun tr bng cách s dng công c ngoài bng cân đi k toán nh là công c phái
sinh. Công c phái sinh là các công c tài chính có li nhun phát sinh t li nhun
ca các công c khác, ngha là thành qu ca chúng ph thuc vào din bin ca các
công c này. Bng vic s dng các công c phái sinh, các công ty và cá nhân có

th chuyn bt c ri ro nào h không mong mun cho các đi tác khác là nhng
ngi hoc là có ri ro đc bù đp hoc là mun tha nhn ri ro đó.
1.2.2.1 Các côngăcăqunătrăriăroătăgiáă:
Tùy theo s bin đng ca t giá và quy mô hot đng ca DN ln hay nh,
nhng tn tht và tác đng tr nên nghiêm trng hay không. Du sao đi na, vi t
cách là ngi điu hành DN, giám đc DN cn quan tâm đn vic phòng nga ri ro
t giá bi vì ri ro t giá làm gia tng ri ro hot đng ca DN nói chung và kt qu
là làm gim giá tr th trng ca DN. Mt khi đư quyt đnh nên nga ri ro t giá,
tip theo nhà qun lỦ cn ra quyt đnh nga ri ro bng gii pháp nào. Nhìn chung
quyt đnh gii pháp phòng nga ri ro t giá là quyt đnh la chn s dng mt
trong nhng gii pháp sau đây : hp đng k hn, hp đng hoán đi, hp đng
giao sau, hp đng quyn chn…
 Hp đng mua bán ngoi t có k hn :
Hp đng mua bán ngoi t k hn gia ngân hàng và khách hàng thng áp
dng đ đáp ng nhu cu ngoi t ca khách hàng nhm mc tiêu phòng nga ri ro
ngoi hi. Chng hn mt nhà xut khu có mt hp đng xut khu tr giá 120.000
USD ba tháng na s đn hn thanh toán. Gi s th trng ngoi hi đc th ni
và t giá USD/VN ba tháng na nh th nào không ai có th đoán đc. USD có
kh nng lên giá cng có kh nng xung giá so vi VN. Nu USD lên giá so vi
VN thì tt cho nhà xut khu, nhng nu USD xung giá so vi VN thì nhà xut
khu s b thit hi.  tránh thit hi do bin đng t giá USD/VN nhà xut khu
tha thun bán USD cho ngân hàng theo hp đng k hn. Ngân hàng mua USD
21

ca nhà xut khu theo t giá mua k hn đc tha thun trc và c đnh trong
sut thi hn giao dch. Nh vy nhà xut khu tránh đc ri ro bin đng t giá.
Giao dch ngoi t k hn tha mưn đc nhu cu mua bán ngoi t ca khách hàng
mà vic chuyn giao đc thc hin trong tng lai. Tuy nhiên, do giao dch k hn
là giao dch bt buc nên khi đn ngày đáo hn dù bt li hai bên vn phi thc hin
hp đng.

 Hoán đi tin t :
Hoán đi tin t là trao đi mt khon n bng mt đng tin này cho mt
khon n bng mt đng tin khác. Bng cách hoán đi này các bên tham gia có th
thay th dòng tin t phi tr t mt đng tin này sang mt đng tin khác. Chng
hn, mt công ty M có mt khon n bng JPY vi lưi sut c đnh, thông qua
hoán đi tin t công ty có th chuyn s n này sang n bng USD, và nh th mà
tránh đc ri ro do bin đng t giá gia USD và JPY.
Cng nh hp đng có k hn và hp đng giao sau, hp đng hoán đi tin t
đc s dng đ phòng nga ri ro hi đoái. Thông qua hp đng hoán đi các bên
tham gia có đc ngoi t mình mong mun  cùng t giá mà không phi mua bán
thông qua ngân hàng nên tránh đc ri ro do bin đng t giá và chênh lch gia
giá mua và giá bán. Có đim khác bit là các hp đng có k hn và hp đng giao
sau thng s dng đ phòng nga ri ro hi đoái trong ngn hn trong khi hoán
đi tin t s dng đ phòng nga ri ro hi đoái trong dài hn, thng trên 2 nm.
Tuy vy, hp đng hoán đi tin t cng có th đc s dng cho mc đích phòng
nga ri ro hi đoái trong ngn hn. Do đó, hp đng hoán đi thng cnh tranh
vi hp đng có k hn và hp đng giao sau hn là b sung cho các hp đng này.
Tuy nhiên, cng nh giao dch k hn, giao dch hoán đi vn còn nhng hn ch,
đó là : nó là hp đng bt buc các bên phi thc hin khi đáo hn bt chp t giá
trên th trng giao ngay lúc đó nh th nào. iu này có mt li là tránh đc ri
ro t giá cho khách hàng, nhng đng thi đánh mt đi c hi kinh doanh nu nh
t giá bin đng trái vi d đoán ca khách hàng.
 Hp đng giao sau :
Hp đng giao sau là mt tha thun mua bán mt s lng ngoi t đư bit
theo t giá c đnh ti thi đim hp đng có hiu lc và vic chuyn giao ngoi t
đc thc hin vào mt ngày trong tng lai đc xác đnh bi S giao dch. Tuy
22

nhiên, khác vi hp đng có k hn, hp đng giao sau ch sn sàng cung cp đi
vi mt vài loi ngoi t mà thôi. Th trng giao sau thc cht chính là th trng

có k hn đc tiêu chun hóa v loi ngoi t giao dch, s lng ngoi t giao
dch và ngày chuyn giao ngoi t.
Tt c các hp đng giao sau đu thc hin giao dch  S giao dch có t chc.
Trong giao dch giao sau này các bên tham gia phi kỦ qu, các khon kỦ qu đu
nhm mc đích bo đm vt cht cho vic thc hin hp đng. Tin kỦ qu bin
đng theo thi gian mi khi thc hin thanh toán hàng ngày. Nu tin kỦ qu xung
dc mc duy trì ti thiu thì ngi tham gia hp đng phi np thêm tin vào đ
tip tc tham gia hp đng. Bi vì đc tính này nên hp đng giao sau có tính thanh
khon cao hn hp đng k hn, và vic “ đo hp đng” có th đc thc hin bt
c khi nào có mt bên yêu cu. Khi đo hp đng thì hp đng c b xóa b và hai
bên thanh toán cho nhau phn chênh lch giá tr ti thi đim đo hp đng. c
đim này khin cho hu ht các hp đng giao sau đu tt toán thông qua đo hp
đng, ch có khon 1,5% hp đng giao sau đc thc hin thông qua chuyn giao
ngoi t vào ngày đáo hn.
Nói chung, hp đng giao sau có c u ln nhc đim khi s dng. u đim ca
nó trc tiên là sn sàng cung cp nhng hp đng có tr giá nh. K đn, nó cho
phép các bên tham gia có th sang nhng li hp đng  bt k thi đim nào
trc khi hp đng ht hn. Ngc li, hp đng giao sau có nhc đim, trc ht
là ch cung cp gii hn cho mt vài ngoi t mnh và mt vài ngày chuyn giao
ngoi t trong nm mà thôi. Thêm na, hp đng giao sau là hp đng bt buc
phi thc hin khi đn hn ch không cho ngi ta quyn đc chn nh trong hp
đng quyn chn.
 Hp đng quyn chn tin t :
Quyn chn trên th trng ngoi hi có hai hình thc khác nhau : quyn
chn mua ( call option ) và quyn chn bán ( put option ).
Quyn chn mua là kiu hp đng quyn chn cho phép ngi mua nó có quyn,
nhng không bt buc, đc mua mt s lng ngoi t  mt mc giá và trong
thi hn đc xác đnh trc.
Quyn chn bán là kiu hp đng quyn chn cho phép ngi mua nó có quyn,
nhng không bt buc, đc bán mt s lng ngoi t  mt mc giá và trong thi

23

hn đc xác đnh trc. Nu t giá bin đng thun li ngi mua s thc hin
hp đng, ngc li ngi mua s không thc hin hp đng cho đn khi hp đng
ht hn.
 đây cng cn thit phân bit hai kiu hp đng quyn chn : hp đng quyn
chn theo kiu M và hp đng quyn chn theo kiu Châu Âu. Hp đng quyn
chn theo kiu M cho phép ngi mua nó có quyn thc hin hp đng  bt c
thi đim nào trc khi hp đng ht hn. Trong khi quyn chn theo kiu Châu Âu
ch cho phép ngi mua thc hin hp đng khi hp đng đn hn.
Giá tr ca quyn chn tùy thuc vào t giá thc hin và s bin đng ca t giá
trên th trng. T giá bin đng có th làm cho quyn chn tr nên sinh li, hòa
vn hoc l vn.
 có quyn chn mua hoc bán, DN phi np phí – gi là phí quyn chn – phí
quyn thông thng phi tr ngay khi kỦ hp đng.
Nhìn chung, có nhiu công c phòng nga ri ro t giá khác nhau, nhng
không có công c nào là hoàn ho c. Mi công c đu có u đim và hn ch nht
đnh. Do đó, vic DN la chn công c nào là tùy thuc vào điu kin kinh doanh,
s phát trin ca th trng ngoi hi, mc đ am hiu và quá trình phân tích quyt
đoán ca DN.
i vi quyn chn đc đánh giá là công c phòng nga ri ro hin đi nht cng
còn hn ch : DN mun có quyn chn mua hoc bán đu phi tr phí quyn, nhng
đôi khi không thc hin quyn vì lúc đó hp đng không có li.
i vi giao dch k hn, giao sau hay hoán đi da trên c s hp đng mang tính
cht bt buc phi thc hin, do đó đôi khi DN mt c hi kim li t s bin đng
ca t giá.
1.2.2.2 Cácăcôngăcăqunătrăriăroălƣiăsută:
Tùy theo qui mô cng nh cách tip cn ca tng DN, mi DN có th áp
dng chin thut phòng nga ri ro lưi sut bng các công c nh : hp đng k
hn, hp đng giao sau, hoán đi và quyn chn.

 Hp đng lãi sut k hn :
Hp đng lưi sut k hn là mt s tha thun gia hai bên ngi mua và
ngi bán nhm xác đnh mt mc lưi sut cho mt khon thi gian ngn, có th là
mt tháng hoc ba tháng bt đu t mt thi đim trong tng lai.
24

Ngi đi vay mua hp đng k hn đ chng li s tng lưi sut, trong khi đó ngi
cho vay bán hp đng k hn đ chng li s gim sút lưi sut.
Lưi sut xác đnh áp dng trong ngày thanh toán hp đng gi là lưi sut k hn. Lưi
sut đó trên th trng giao ngay vào thi đim kt thúc hp đng có th thay đi,
tng lên hoc gim xung so vi mc lưi sut đư kỦ kt trong hp đng. Khi đó, mt
trong hai bên mua và bán s b thit hi do đư cam kt mt mc giá thp hn ( bên
bán ) hoc cao hn ( bên mua ) theo giá th trng.
Ti thi đim hp đng k hn đc kỦ kt, không có s trao đi tài sn c s hay
thanh toán tin. Hot đng thanh toán s xy ra trong tng lai ti thi đim xác
đnh theo hp đng và cho dù lưi sut th trng lúc đó có thay đi nh th nào đi
na thì hai bên buc phi thc hin ngha v hp đng theo mc lưi sut đúng nh
đư tha thun. Nh vy bng vic tham gia vào mt hp đng k hn, c hai bên
đu gii hn đc ri ro tim nng cng nh hn ch li nhun tim nng ca mình.
 Hp đng lãi sut tng lai ( giao sau ) :
Hp đng lưi sut tng lai cng là mt nghip v trao đi có k hn. Nó
cho phép DN qun tr đ nhy cm đi vi lưi sut bng vic xác đnh mt mc lãi
sut cho mt ngày trong tng lai. Các nghip v này đc thc hin thông qua nhà
môi gii, s có các khon hoa hng chi tr cho vic mua hoc bán và yêu cu phi
có kỦ qu. Giá tr th trng ca hp đng tng lai thay đi hàng ngày vì giá tài
sn c s bin đng không ngng theo thi gian.
Hp đng lưi sut tng lai dùng đ dch chuyn ri ro lưi sut t nhà đu t không
a thích ri ro sang các nhà đu c, nhng ngi sn sàng chp nhn và hy vng
kim đc li nhun t chính nhng ri ro này.
Hp đng tng lai đc xây dng vi mc đ chun hóa cao và do đó tính thanh

khon ca nhng hp đng này cao hn so vi hp đng k hn và gn nh không
có ri ro tín dng vi hp đng tng lai.
Hp đng k hn là nhng hp đng vi mt đi tác c đnh nào đó. Trong khi đó,
công ty thanh toán bù tr ( clearing house ) là mt bên đi tác cho tt c hp đng
tng lai. Vic thanh toán hp đng đc thc hin hàng ngày và hp đng tng
lai thng đc chm dt trc thi hn.
 Hoán đi lãi sut :
25

Giao dch hoán đi lưi sut đc s dng nh là mt k thut đ bo him ri
ro lưi sut. Hoán đi lưi sut là mt hp đng gia hai bên đ trao đi s lưi phi tr
tính trên mt s tin nht đnh trong mt khon thi hn nht đnh, trong đó mt bên
tr lưi sut c đnh trong khi bên kia tr lưi sut th ni theo tha thun trong sut
thi hn hp đng.
C ch thc hin giao dch hoán đi đc mô t qua ví d minh ha di đây. n
v A là mt t chc có mt khon đu t dài hn 100 triu USD vi lãi sut c đnh
8.25% và huy đng vn vi lãi sut th ni bng LIBOR ( London Interbank Offer
Rate ) cng 50 đim c bn. Kh nng sinh li ca A tu thuc vào lãi sut th ni
thc t mà A phi tr trong thi k dài. Lãi sut tng s là gánh nng chi phí và A s
l nu : lãi sut chi ra > lãi sut thu vào hay LIBOR + 0.5 > 8.25%, tc là LIBOR
vt quá 7.75% vào ngày thanh toán. Bit rng ri ro có th đe da kh nng sinh
li và ngay c kh nng tr n ca công ty nên nhà qun lý phi tìm cách ct gim
ri ro.
n v B có mt khon vay 100 triu USD trong thi hn 5 nm vi lãi sut c đnh
là 7% và mt danh mc cho vay vi lãi sut bng LIBOR cng 75 đim. Kh nng
sinh li ca B, do đó, tu thuc vào lãi sut th ni mà nó có th kim đuc t danh
mc cho vay. B s l nu : lãi sut chi ra > lãi sut thu vào hay 7 > LIBOR + 0.75,
tc là LIBOR < 6.25% vào ngày thanh toán.
Nh phân tích  trên, A lo s LIBOR tng trên mc 7.75%, trong khi B lo s
LIBOR gim xung di mc 6.25%.  tránh ri ro lãi sut, A thc hin hp đng

hoán đi lãi sut vi Bigbank. A đng ý tr lãi sut X% trên s tin 100 triu USD
cho Bigbank trong vòng 5 nm, ngc li Bigbank tr cho A lãi sut LIBOR sáu
tháng trong vòng 5 nm và ngày thanh toán trùng vi ngày khon tín dng có lãi
sut th ni đn hn.
Thông qua hoán đi lãi sut, A tránh đc ri ro do bin đng lãi sut trong thi
hn 5 nm và có th khóa cht li nhun trên danh mc đu t ca mình  mc
đc xác đnh nh sau : 8.25% + LIBOR -X% - LIBOR -0.5% = (7.75 - X)%
Tng t B cng tha thun hoán đi lãi sut vi Bigbank theo đó B đng ý tr lãi
sut LIBOR sáu tháng cho Bigbank trên s tin 100 triu USD trong thi hn 5 nm
và đi li Bigbank tr cho B lãi sut Y% nào đó.