Phát triển các công cụ phân tích và dự báo trên thị trường chứng khoán Việt Nam

TP.HỔ CHÍ MINH
Năm 2006
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỔ CHÍ MINH




ĐẺ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP BỘ
PHÁT TRIỂN CÁC CÔNG CỤ PHÂN TÍCH VÀ
Dự BÁO TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN
VIỆT NAM
Chủ nhiệm đề tài:
TS. NGUYỄN THỊ LIÊN HOA
Mã số: B2006 - 09 - 14
Thành viên đề tài:
PGS.TS. PHAN THỊ BÍCH NGUYỆT
ĐH Kinh tế TP.HCM- Thư ký đề tài
ThS. LÊ ĐẠT CHÍ
ĐH Kinh tế TP.HCM
ThS. TRẦN THỊ HẢI LÝ
ĐH Kinh tế TP.HCM
ThS. DƢƠNG KHA
ĐH Kinh tế TP.HCM



DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BEMI
Barings‟Emerging Markets Indexces

D/P
Dividend/Price
E/P
Earning/Price (Thu nhập/Giá)
GNP
Gross National Product
HASTC
Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội
IFC
International Finance Corporation
IMF
International Monetary Fund
MA
Moving Average
MACD
Moving Average Convergence / Divergence
MFI
Money Flow Index
MISC
Morgan Stanley Capital International
P/E
Price/Earning (Giá/Thu nhập)
PBV
Price-Book Value
RSI
Relative Strength Index
SGDCK
Sở Giao dịch Chứng khoán
TTCK
Thị trƣờng chứng khoán

TTGDCK
Trung tâm giao dịch chứng khoán
ƢBCKNN
Ủy ban Chứng khoán Nhà nƣớc
VN
Việt Nam
VSD
Hệ thống thanh toán, lƣu ký và bù trừ chứng khoán
VSE
Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.HCM
WB
World Bank
ii

DANH MỤC PHỤ LỤC THAM KHẢO

Phụ lục 1 Các dạng Fibonacci
Phụ lục 2 Các mẫu hình đồ thị
2.1 Mô hình vai-đầu-vai
2.2 Mô hình song đỉnh, mô hình song đáy
2.3 Mô hình tam giác cất cánh, mô hình tam giác hạ cánh
2.4 Mô hình đỉnh và đáy bầu
2.5 Mô hình liên tiếp
2.6 Mô hình nến (Candle Stick)
Phụ lục 3 Vận clụng MACD (Moving Average Convergence / Divergence)
Phụ lục 4 Vận dụng MFI (Money Flow Index)
Phụ lục 5 Vận dụng RSI (Relative strength Index)
Phụ lục 6 Mô hình Bollingcr Bancl
Phụ lục 7 Kết quả kiểm định mô hình dự báo giá chứng khoán trên TTCK
Việt Nam

Phụ lục 8 Nội dung phiếu khảo sát - điều tra
Phụ lục 9: Mối quan hệ giữa xu hƣớng trong ngày và xu hƣớng dài hạn
3

DANH MỤC BẢNG HÌNH
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1 : Kết quả kiểm địrih tính độc lập của 10 cổ phiếu ngẫu nhiên trên
TTCK VN
Bảng 2.2 : Kết quả ứng dụng MACD dự báo hậu nghiệm
Bảng 2.3 : Những thống kê tóm tắt đối vói thị truòìig chứng khoán mói nổi
Bảng 2.4 : Kết quả hồi quy FM
Bảng 2.5 : Những kết quả tƣơng tự đƣọc tổng hợp
Bảng 2.6 : Danh sách 20 công ty trong mẫu nghiên cứu
Bảng 2.7 : Dữ liệu quan sát
Bảng 2.8 : Dữ liệu giá và cổ tức đƣọc thu thập nhƣ sau
Bảng 2.9 : Dữ liệu ln của giá và cổ tức
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1 : Chu kỳ thị trƣờng
Hình 1,2 : Vn-Index, những tín hiệu mua và bán theo lý thuyết Dow
Hình 1.3 : Các đợt sóng minh hoạ cho lý thuyết sóng Elliott
Hình 1.4 : MACD của giá cổ phiếu Autozone
Hình 1.5 : MACD và đƣòng tín hiệu giá cổ phiếu Autozone
Hỉnh 1.6 : PepsiCo và RSI 14 ngày
Hình 2.1 : ứng dụng Fibonacci đự báo giá cổ phiếu của VNM
Hình 2.2 : Tỷ số E/P, PBV và tỷ suất sinh lọi trung bình
Hình 3.1 : So' đồ công bố thõng tin trên thị trƣòìig chứng khoán VN
Hình 3.2 : Mô hình giám sát của sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam
IV
LCH
MO'

DAU
CHUONG I.
TONG
QUAN VE
cAc
MO HINH PHAN
TiCH
VA
Dl/
BAO
GIA CHUNG KHOAN
1.1.
Thj
tru·<rng
hi~u
qua
thong
tin
trong
phan
tich
v~
dv·
biio
giii
cltU·ng
l<ltoii11
• 1
1.1.1.
Thj

tndlng
hi~u
quii
thong
tin
phiin
dnh
trong
gid
cht'n-zg
khodn
1
1.1.2.
D(ic iliJm ciia
thj
tndn-zg hi?u quii tt8i
v6'i
gid
chkng
khodn
: 1
1.1.3.
Cdc d(lng ciia
thj
trzdJ'ng hi?u quii
thong
tin 2
?
1
2

G
.
'
It
' I
It
' t " th. t
'·
'··
". 3
• .
Ia
c u·ng <
oan
ren ! ru·ong mo1
no1
.
1.3.
Ung
d\{ng
phan
tich
ky
thu~t
d~
d1,1·
bao
gh1
chu:ng ld10an
cO

tu·o·ng
quan
tl1eo
tl1iri
gian
~
7
1.3.1. Cdc
ku
'tiJm ciut
phiin
tich
kjJ
thu{it
ilJ
d{l'
bdo
gid
cluing
khodn
7
1.3.2.
Ui-zg
d{tng
cdc
ly
thuyit
phiin
tich
kjJ

thu{it
?
ae
li(l'
btio gid clttl'ltg
lclzodlt
·······················································~····················
9
1.3.2.1.
Ly
thuyit
elm
lcjJ
thj
tru'C)ng
trong
d~r
baa gia
chung
khoan 9
1.3.2.2.
Ly
thuyit
Dow
trong
dl:l·
baa gia chzlng khoan.
11
1.3.2.3.
Ly

thuyit
song
Elliott trong
d~t
baa gia
chung
khoan
~
14
1.3.3.
Cdc
cong
q1
su:
dctng
trong
phiin
tich
kjJ
thu{it
?
ae
(/!t'
bdo giti
clztl'Jtg
lc/z.otilt
16
. 1.3.3.1. Mdu hinh
nin
Nh(tt

Bcm
16
1.3.3.2. Mdu hinh
a6
thi 16
1.3.4. Cdc cong C(l th8ng
ke
trong phiin tich
kjJ
thu{it ilJ
d{l'
b{tO
gid
clut'l1g
khoiin
17

1.3.4.1.
(J'ng
d~mg
duvng
MA
(trung binh di
a()ng)
ad
d~t
baa gia clnlng khoan 17
1.
3.4.
2.

Ui1g
d~mg
cac
chi
s6
kit
h9P ad
dlj'
baa gia
chung
khoan

· I 7
v
1.3.4.3.RSI (Relatived Strength Jndex) 19
1.4 (J'ng
dvng
ph
an
tich
co·
bfm
(1~
dv·
bao
gia chu·ng
khoan
I<.I10ng
cO
tu·o·ng

quan theo
tl1iri
gian
20
1.4.1.Sii· dcmg ty
sa
gia tren tltu
nh~p
(PIE)
va
gia tri thi tndJ'ng tren gia tri sa
saclt
(PBV)
ttJ
d{t'
bao ty suiit sinh
l(J'i
clul'ttg khoan · 20
1.4.2.
D!t bao gia clui·ng
khoan
d{l·a
tren
mo
hinh
hifn
gia 22
1.4.2.1. NJn tang cua m6 hinh xac djnh gia
22
1.3.2.2. M6 hinh

xac
djnh gia chzmg khoan
22
CHUONG
II.
KIEM
DJNH
TINH
HI~U
QUA
THONG
TIN
VA
UNG
DVNG
cAc
coNG
cv
PHAN
TicH
v A DT/ nAo
TREN
THJ
TRu'O'NG CHUNG
KHOAN
VI~T
NAM
2.1
Ki~m
djnh

tinh
hi~u
qua
thong
tin
trong
gh1
chu·ng
khoan
theo th()'i gian

26
2.2
Sir
dvng
phan
tich
ky
thu~t
d~
dv·
bao
gia c6 phi&u
cO
tu·o'11g
qt1an
tl1eo
tl1iri
gian 29
2.2.1.

Mcl·c
d9
quan tam
vi
khii niing
lmg
d{mg
phan
tich kjf
thu~t
trong
ph
an tich
va
d(t bao gia clut'ltg khoan tren
TTCK
VN
29
2.2.1.1.
D6i
v6'i
cdc chu thd chuyen nghi¢p 30
2.2.1.2.
DJi
v6·i
cac chu thd kh6ng chuyen nghi¢p, c6 quan tam 30
2.2.1.3. Mite
d{j
cdn thidt cua cac
phuong

phap phdn tich
kjJ
thuqt trong
phan
tich va
dlJ·
baa gia chung khocm tren TTCK VN , ; 32
2.2.2. KiJm llin!t khii niing u·ng d!mg
MA
CD
va
Fibonacci trong
.,
,
vi?c
tl{t'
blio giti
cO
Jll1i8rt
tre11.
TTC/(
VN

~3
2. 2.
2.1. Kidm dinh kha
nang
tf.ng
dz,mg
MA

CD trong vi¢c
dlJ·
baa
gia
cJ
phidu tren TTCK
VN
34
2.2.2.1.
Kidm djnh khd
nang
ting dwzg Fibonacci vqch trong
VI
vi?c
dl;L·
bao
gia
cJ
phidu lren TTCK VN
36
2.3
Xay
dv·ng mo
hinh
d~
dv·
bao
gia
cB
phi~u

khong
c6
tu·o'ng
quan tlteo
tlt()'i
gian 38
2.3.1.
Kha
nang
u'11g
d{mg cac ty
sB
PIE
va
PBV
ttJ
d¥·
bao
,
tj
sIt
lit si1tlt
lt;J'i
tren TTC/( 3
8,
2.3.1.1.
Co·
so·
dii·li?u
ad

xay
dt,mg
mo
hinh
dZJ·
bao
tjJ
sudt
sinh
l9·i
dl;L·a
tren PIE va
PBV

,.~

38
2.3.1.2. Bifng
chung
lac
a{Jng
cua EIP va
PBV
len kha
nang
dZJ·
bao
l)i
sud
I

sinh
l9·i
chung
khoan : 40
2.3.1.3.Bling
chung
loan kinh td cho vi?c
xay
dl;Lng
mo
hinh 42
2.3.1.4.
Kha
nang
ap
dl;Lng
tren tht tru'img
chung
khoan Vi?t
Nam
:
46
2.3.2.
Ung
d{mg
mo
hinh
d{l'
bao
gia

cluhtg
khoan
d{L'a
tren
1110
ltiltlt
lti~lt
giti
trerz
TTC/( VN 46
2.4. Nhfi·ng
h~n
ch~
hi~n
nay
ciia thj
truimg
chu·ng
khoan
Vi~t
Nam
trong phfin
ticl1
vii
dl}'
bao gia
Cltt'i·ng
l<:ho3n

53

2.4.1.
Hang
hoa
chrl'ng
khoan
trbt
TTCK
VN
con
qua
it,
thj
trzdJ'Itg
II"
I''
''1,
1"
•
.,
~
1'1
,{
53
,,,wng
ptlan
an,z cac
ttwng
tm
cua
nen

,,m,z te
2.4.2.
Hf
thBng
cong
bB
va
giam
sat
qua
trinh
cong
bB
thong
tin
"I'
'
'b?
- 54
treTt
Itt/
trLtO'Itg
co1z
o
11.go
.
2.4.3.
llf
thBng
thanh

tocin,
ltm
ky
wz
bil trli'
chkng
khoan
" I • ' ' 1
'~
1 1
',{
I 1
,{
56
tren
Itt[
tru·o·ng con
11tllell
,,,uem ,,,zuyet
CHUONG
III.
NHUNG GIAI PHAP
NHA.M
UNG Dl)NG
cAc
MO
HINH
PHAN
TICH
v A Dl)' BAO GIA CI-llJ'NG KHOAN

TREN
THT
TRUONG
CHUNG KHOAN
VI~T
NAM
3.1. Xay
dl}·ng
h~
th6ng
cong b6 thong tin
tren
TTCK
VN 58
VII
3.2.
Phat
tri~n
cac
hinh
tht'rc
va
n()i
dung
cong
bfi
thong
tin 62
3.3.
Xay

dtpig
co·
ch~
giam
sat
ho~t
d()ng giao djch chu·ng
khoan

.'
63
3.4.
No·i
long cac
quy
ch~
giao djch
khong
din
thi~t
va
khong
hi~u
qua
65
3.5.
Tang
them
sfJ
Ifin

kho·p
l~nh
cho m()t phien giao djch
66
3.6. Phfii
hQ'P
C~lC
ho~lt
d()ng
trong
cong
h1c
gh\m
sat
66
3.7.
Tang
cu·irng phB
bi~n ld~n
thu·c
v~
TTCK
cho ngll'iri
dan

~
69
, '
3.8.
Nl1fi'11g

vfin de
gq·i
y ngltien
cU·u
tit
em

70
PHl)
Ll)C
VIII
TiNH
CAP
THI~T
CUA
fJ~
TAl
Thj
trucmg
ch{rng
khoan
Vi~t
Nam da
di
vao chinh
th{rc
ho:;tt
d<)ng
han 6 nam
nlmng

t'lhln
chung, guy m6 thi trucmg con
r~t
nh6 be, cac
ho:;tt
d<)ng
dftu
tu
chl.rng
khoan cua cac nha
dftu
tu
tren thj
tru·o·ng
chua mang tfnh chuyen
nghi~p,
chu
y~u
chi
Ia
nhfi'ng
ho:;tt
d<)ng
dftu
tu
mang tfnh nh6 le,
do
d6 kh6 c6
th~
t:;to

lt,rc
dliy cho Sl)'
phat
tri~n
etta thj
tru·o·ng.
Vi
tfnh kh6ng chuyen
nghi~p
cua
ho:;tt
d<)ng
dftu
tu
nen
hftu
h~t
cac
ho:;tt
d<)ng
dftu
tu
ch(rng
khoan mang tfnh cam tfnh, cac nha
dftu
tu chua
bi~t
d~n
ho~c
chua

ap
dt,mg
nhu·ng
ky
thu~t
phan tfch
hi~n
d:;ti
vao phan tfch va
dt,r
bao gia ch(rng khoan,
di~u
nay lam
h:;tn
ch~
ph~n
nao tinh
hi~u
qua cua cac
ho:;tt
d<)ng
d~u
tu tren thi truo·ng.
V6·i
tinh
ch~t
Ia
m9t thi truo·ng
m&i
n6i, thi tnro·ng

ch{rng
khoan VN c6 tinh
hi~u
qua
thfrp,
do
d6,
vi~c
ap
dt,mg
cac c6ng
C\1
phan tfch ch(rng khoan
hi~n
d:;ti
con
g~p
nhiSu
kh6 khan
nh~t
djnh.
86
chinh
Ia
nhu·ng minh
ch{rng
cho tinh
dp
thi~t
cua

vi~c
nghien
c(ru
d~
tai:
"Piuit
tri~n
cac cong Cl}
phan
tich va
dv·
bao
tren
thj tru·(rng chu:ng
khoan
Vi~t
Nam"
Ml)C
TIEU
B~
TAl
Hi~n
nay tren
th~
gi&i
c6
r~t
nhi~u
plmang phap phan tich va d\r bao gia chung
khoan khac

nhau:
dv
bao ky
thu~t,
dt,r
bao ca ban,
dt,r
bao t6ng Iwp,
d~r
bao
dt,ra
tren
ca
sa
gia thi
tru·o·ng,

Vi~c
h,ra
ch9n phuung phap nao
tht,rc
ra
khong
th~
c6
m<)t
guy
u6'c
chung ma ttty
thu<)c

vao tfnh
ch~t
cua thj
tru·o·ng,
d~c
di~m
cua cac
lo:;ti
ch(rng khoan, va tren
h~t
Ia
ttty
thu<)c
vao
khliu
vi
cua nha
d~u
tu.
D~
ati
gi6·i
thi~u
nhi~u
phuang phap phan tich
d\r
bao khac nhau, trong d6, chu
y~u,
d~
tai nghieng

V~
2
p)1U'O'Ilg
phap
d\1'
bao ma theo nh6m tac gia kha phtt
hQ-p
v6·j
d~c
tfnb
Clta
thj
trucmg ch(mg khoan
Vi~t
Nam
hi~n
nay. Trong d6, chung t6i
di
sau vao phan tich
ky
thu~t
(Ia phuung phap ma
hi~n
nay cac nha
dftu
tU
tren thj tnro·ng clma Sll' dvng).
C6
r~t
nhi~u

c6ng
q1
du'Q'c
str dvng trong 2 phuang phap nay,
nh~m
r<)ng
duo·ng cho
cac nha
dftu
tu
va kinh doanh
lv·a
chQn.
Ben
c:;tnh
d6,
d~
t:;to
di~u
ki~n
cho
vi~c
ap
d\mg cac phuung phap phan tich nay
m<)t
each
hi~u
que\,
ch(mg toi
cGng

d~
xu~t
cac
giai phap h6
tr9·
nh~m
nang cao tfnh
hi~u
qua thong tin etta thj truang ch(rng khoan
Vi~t
Nam.
IX
·DS
tai chi
t~p
trung nghien
ctru
cac cong
qt
phan
tfch
va
dv
bao
gi{l
c6
phieu tren
thi
tmcmg
ch(rng khoan

Vi~t
Nam.
PHU'ONG PHAP NGHIEN
CLI'U
f)~
tai Sll'
dt,mg
cac thong tin,
sf>
li~u
dU'Q'C
cong
b6
ho~c
dUQ'C
"ban"
trong·
khoang
th(yi
gian 6 nam qua cua thi
trucmg
ch(mg
kl-ioan
Vi~t
Nam
d~
tiei1
hfmh
phan tich
djnh lm;mg,

ki~m
ch(rng
tfnh
hi~u
qua
etta
lhi
lrucmg
ch(rng
kho{m
Vi9t
Nam.
Ben
qmh
do,
d~
ali
cling
ap
d~mg
nhCi'ng
cong
C~l
ky
tJm~t
(1110
hJnh,
d6
thj, chuang
trlnh, )

nh~m
(rng
dvng vao phan tich
va
dv·
bao gia ch(mg khoan tren thi truang
Vi~tNam.
KET
cAu
CUA
Dt
TAl:
D~
tai
du'Q'c
ket
cAu
g6m
3 chuang:
Clmung
1:
TfJng
quan
v~
cac
m·o
hinh phan tich
va
dv·
bao gia chtrng khoan.

Chuung
2:
Ki~m
djnh
tfnh
hi~u
qua thong tin
va
trng
dvng cac cong
q1
phan tich
va
dv
bao tren
thi
tnrcmg ch(rng khoan
Vi~t
Nam
Chuung
3:
Nhfi'ng
giai phap
nh~m
trng
d~mg
cac
mo
hinh
ph

an
tfch
va
d~r
bao
gia
cht:rng
khoan tren
thi
tnrcmg ch(rng khoan
Vi~t
Nam.
1
CHU'ONGI
TONG
QUAN
vt
cAc
Mo
HiNH
PHAN
TicH
v A
Dlj
BAO
GIA
CHUNG
KHOAN
1.1.
THJ

TRU'O'NG HI:¢U
QUA
THONG
TIN
TRONG
PHAN
TICH
VA
DT/
BAO
GIA
CHUNG
KHOAN
1.1.1.
Thi
tru·crng
hi~u
qua
thong
tin
phan
anh
trong
ghi chu·ng
khoan
Thj
tmcmg
hi~u
qua
c6

vai tro quan
trQng
trong
vi~c
quy~t
djnh
~t,ra
chQn
cac
plmong phap phan tich va
dt,r
bao
ch(rng khoan.
Khai
ni~m
tfnh
hi~u
qua
ct:1a
TTCK
rfit
ph6
bi~n
ttr
nhilng
nam
60
ctJa
th~
ky

tni'6'c.
Ngu·o·i
ta
thuO'ng
phan
bi~t
hai
lo~i
thi
tnro·ng
hi~u
qua:
thi
tru·o·ng
hi~u
qua
vS
ho~t
c19ng
va thi
tru·o·ng
hi~u
qua vs "phan
b6
thong tin"
1
•
Trang
thi
tmo·ng

hi~u
qua
vS
ho~t
d()ng:
m()t
hfmh
vi
mua hay ban kh6i luqng
Ion
hfmg
h6a it anh
huo·ng
d~n
gia trong
m()t
tho·i
gian hqp
ly.
Thi
tru·o·ng
hi~u
qua
vS
phan
b6
thong tin: gia ch(mg khoan diSuchinh nhanh chong
de
n~.m
b~t

duqc cac thong tin
m6'i,
vi
th~
gia
hi~n
hanh
ct:m
nhu·ng
ch(rng khoan
.phan
anh
tfit
ca cac thong tin
vS
cht:rng
khoan. Trang
m()t
thi tnro·ng nlm
th~
cac nha
dfiu
tu
chi
tim
ki~m
duqc
sufit
sinh
lqi

ty
I~
thu~n
v6·i
rui
ro
ma
hQ
chfip
nh~n.
Khong
ai
c6
thS
ki~m
duqc
m()t
ty
I~
sinh
lqi
bflt
thuo·ng
vl
khi
bftt
c(r
thong
tin
m\o

pluit
ra, ngay
l~p
t(rc
hfmg
ngan nha phan
tfch
va nha
dfiu
tu duy
ly
bi~n
thong
tin
nay
thanh phan
(rng
CLJa
hQ
tren
thi
truo·ng.
a day chung ta chi
t~p
trung vao
thi
tru·o·ng
hi~u
qua vs thong tin.
1.1.2.

D~c
di~m
cua
thj
trm'rng
hi~u
qua
ofii
vo·i
gia chu·ng ld10an
Thti·
nhdt,
thi
tru·o·ng
hi~u
qua
c6
m()t
s6
luqng
l6·n
cac thanh vien tham gia
bi~t
t6i da h6a
IQ·i
nhu~n
b~ng
vi~c
phan tich va danh gia cac
chu·ng

khoan, cac
thanh vien nay
d()c
l~p
v6·i
nhau. ·
Thu·
hai
Ia
cac thong tin lien quan
t6·i
ch(rng khoan
c1~n
c1uvc
v6'i
thi tmo·ng
m¢t each
ngfiu
nhien va
tho·i
gian
ctJa
m¢t thong bao nhin chung
Ia
d¢c
l~p
v6'i
cac thong bao khac.
Thu·
ba

Ia
cac nha
dfiu
tu t6i da h6a
lqi
nhu~n
diSu
chinh gia
cht:n1g
khoan
m()t
each nhanh
ci16ng
dS
phan anh tac
d()ng
ctJa
nhli'ng
thong tin
m6i
M~c
du
vi~c
di&u
chinh gia
c6
th~
khong
hofm
hao

nhung ch(mg khong
bi
thien
l~ch.
DiSu
Xem
philn
ph\t
lvc
C -
Ly
thuy~l
thj
tmcmg
v&n
hi~u
qua
- sach
Dilu
tu
tai
chinh
etta
TS.
Phan
Thj
Bich
Nguyl$l
2
nay c6

nghTa
Ia
thinh tlwang thi tnremg se
di~u
chinh qua
m(rc
hay cling c6
J(Jc
di~u
chinh
ySu
hon,
di~u
quan
trQng
Ia
b~n
ch~ng
th~
doan duqc
di~u
gi
se xay
ra
t~i
bfit
ky mot
tho·i
di~m
nao cho tnr6'c. Gia ch(rng khoan

di~u·
chinh nhanh
chong
b6·i
vi
c6
rfit
nhi~u
nha
dfru
tu
t6i
da h6a
ty
sufit sinh
lqi
dang
c~nh
tranh
I~n
nhau.
Cu6i cimg
Ia
vi
gia ch(rng khoan
di~u
chinh theo
tfit
ca
nhi:i'ng

thong tin
m6'i
nen gia cua
nhG'ng
ch(rng khoan nay se phan anh
tfit
ca cac thong tin
c6
sin
va
duQ·c
cong b6
r()ng
d1i
6·
mQi
tho·i
di~m.
Vi
thS
ma n6 se phan anh khong thien
I~ch
tfit
ca
nhfi'ng thong tin c6
s~n
hi~n
tho·i
va da bao g6m rui
ro

ClJa
vi~c
n~m
giG'
ch(rng khoan. Tom
l~i
trong
m()t
thi truo·ng
hi~u
qua,
ty
sufit sinh
19·i
mong
dqi bao ham gia
hi~n
hanh
ClJa
ch(rng khoan d6
Se
phan anh
rui
ro
ClJa
n6,
di~U
nay c6
nghTa
Ia

cac nha
dfru
tu mua ch(rng khoan
6·
m(rc
gia thong tin
hi~u
qua
se
nh~n
duvc
m()t
ty sufit sinh
IQ·i
phu hqp
v6'i
rui
ro
phai ganh chiu
tu·
ch(rng
khoan.
1.1.3,
Cac
d~ng
ciia th! tru·(rng
hi~u
qua thong tin
Cac nha kinh
tS

thuo·ng djnh
nghTa
ba
m(rc
d9 cua thi
tru·o·ng
hi~u
qua, duqc phan
bi~t
bo·i
m(rc
dQ
thong tin da phan
anh
trong gia ch(rng khoan.
6
m(rc
d9
th(r
nhfit- thi truo·ng
hi~u
qua
d~ng
y~u:
gia ca phan anh thong tin da
ch(ra
d~rng
trong
hf>
SO'

gia ca qua
kh(r.
6 m(rc d9 th(r hai - thi truang
hi~u
qua
d~ng
vtra phai: gia ca khong chi phan
. '
alih gia ca trong qua kh(r ma con phan anh
tfit
ca thong tin da coilg b6 khac.
M(rc d9 cao nhfit- thi tnro·ng
hi~u
qua
d~ng
m~nh:
gia ca phan anh
tfit
ca thong
tin c6
th~
c6 duqc
b~ng
each
phfm
tich
tl
mi
v~
cong

ty
va
v~
n~n
kinh
t~.
Chung
ta
se tim
hi~u
ro
hon
v~
3 hinh
th(rc
ClJa
thi
tru·o·ng
hi~u
qua
6•
du6'i day:
a.
Thi
trm'rng
hi~u
qua
d~ng
y~u
Thi

tru·ang
hi~u
qua
d~ng
y~u
gia djnh
r~ng
gia ch(mg khoan
hi~n
t~i
phan
anh
dfry
dtl
tdt
ca
thong tin TTCK, bao
gf>m
d.c
m(rc
gia, ty sudt sinh lqi, kh6i
luQ·ng
giao
djch
Jjch
Sll',
va cac thong tin khac
dU'Q'C
t~O
ra

ttl'
thj tnro·ng
n]m
nhtJng giao djch
Jo
Je,
giao djch nguyen
Jo
Va
CaC
giab djch
dU'Q'C
tJwc
hi~n
bai
CclC
chuyen gia tren san
giao djch. Gia djnh nay
ng~1
y
rflng
ty
sufit
sinh
lo·i
va thong
tin
v~
dCi'
li~u

ljch
st:r
khac khong c6 lien
h~
gi
v6·i
ty
suAt
sinh
lQ·i
hi~n
t~i.
Vi
v~y,
chung ta chi
d~t
duvc
rfit
it
IQ·i
nhu~n
ttr
vi~c
st:r
dpng nguyen
t~c
giao dich ma
dp·a
vao d6 ch(mg ta
quy~t

djnh mua va ban ch(rng khoan din
c(r
vao
ty
sufit sinh lqi va cac
du·
li~u
khac trong
qua
kh(r.
T6m
l~i,
6·
thi truo·ng
hi~u
qua
d~ng
y~u,
gia ca phan anh thong tin da
chu·a
d~rng
trong
h6
so·
gia ca qua
kht:r,
ta
khong
th~ t~o
duvc

d.c
sieu
ty
suA~
sinh
lqi
lien
t~1c
biing
vi~c
nghien
c(ru
ty
sufit sinh
IQ·i
qua
kh(r.
3
b.
Thi
truirng
hi~u
qua
d~ng
vira
phai
Gia djnh thj tnrcmg
hi~u
qua
d~ng

vtra phai cho
r~ng
ghi ch(mg
khmin
hi~n
t~i
phan
anh
tfit
ca cac thong
tin
cong
c()ng.
Gia djnh
thi
tmcmg
hi~u
qua vtra phai VUQt qua
thj
trm:Jng
hi~u
qua
d~ng
y€u
6"
di€m
gia ch(mg khoan,
ty
sufit
sinh

lQ·i,
kh6i luqng
giao djch
d~u
OUQ'C
cong
b6
r()ng
rai.
Thong
tin cong
c()ng
bao g6m cac thong tin
phi
thi
trucmg nlm
thon.g
bao
v~
tim
nh~p
c6
t(rc,
ty
s6
PIE,
ty
sufit
c6
t(rc

DIP,
ty
s6
PBV, chia tach
c6
phi€u, cac thong
tin
v~
n~n
kinh
t€
va cac thong tin chinh trj.
Gia
djnh thi trucmg
hi~u
qua vtra phai
ng\1
y
r~ng
nha
dAu
tu khi dua ra
quy~t
djnh
ma
d\ra vao thong tin da
dUQ'C
cong
b6
r()ng

rai
se khong
th€
d~t
dm)'C
m(rc
IQ'i
nhu~n
tren
m(rc
trung binh tu cac giao djch (sau khi da
di~u
chinh
rui
ro
va tinh
d~n
chi
phi giao djch).
:Di~u
nay
c6
thS
ly
giai
Ia
gia ch(mg khoan phan
anh
tfit
ca cac

thong
tin cong
c()ng
m6'i.
c.
Thj
tru·(rng
hi~u
qua
d~ng
m~nh
Gia
djnh
thi
trm':mg
hi~u
qua
d~ng
m~nh
cho
r~ng
gia ch(rng khoan phan anh
dAy
du
tfit
ca thong tin
ttr
ngu6n thong
tin
cong

c()ng
cho
d€n
ngu6n thong
tin
rieng.
:Di~u
nay
c6
nghTa
r~ng
khong
c6
nh6m nha
dfiu
tu
nao
c?
thS
d9c
quy~n·
ti€p
c~n
cac
thong
tin lien quan
d€n
vi~c
hinh thanh
nen

gia ch(rng khaan.
Vi
th€,
khong
c6
nh6m nha
dfiu
tu nao
c6
thS
d~t
duqc
ty
sufit
sinh
lqi
sau khi da
di~u
chinh
rtti
ro
tren
m(rc
trung binh. Gia dinh
thi
tmcmg
hi~u
qua
d~ng
nwnh vuqt qua hai gia djnh

thi
trucmg
d~ng
y€u
va
d~ng
vtra phai.
V6·i
gia djnh
thj
tmcmg hoan hao,
tfit
ca cac
thong
tin
d~u
khong
c6
chi
phi va
c6
s~n
cho tfit
ca
mQi
nguo·i
Ia
nlm nhau
6"
cung

thcYi
gian. Trong
m()t
thj
tnro·ng
nhu
v~y
ch(mg
ta se quan sat
thfry
cac nha
dAu
tu
may
m~n
va khong
may
m~n,
nlmng
ch(mg
ta
se khong tim
thfry
bfrt
c(r
nha
dfru
tu
naa co
thS

lien tvc danh
b~i
thi
truo·ng.
1.2.
GIA
cr-r(J'NG
KHOAN
TREN
TH!
TRU'ONG
M6'I
NC>I
Hi~n
nay tren
th€
gi6'i,
c.J
cac
thi
tnro·ng
ch(rng khoan phat tri€n, cac nha phan tich va
d\1'
bao da
ap
d\lllg va dua ra
nhi~u
cong
C\J
gitlp cho cac nha

dfiu
tu
tt"en
thj
truo·ng
dv·
bao duqc gia ch(rng khoan
m()t
each chinh xac
nh~m
dua
ra
cac quy€t djnh
dfiu
tu cua minh. Nhil'ng phuung phap
d\r
bao gia ch(rng khoan
c6
nhi~u
each
ti€p
c~n
kh{lC
nhau.
C6
th~
d\r
baa gia ch(rng khaan thong qua cac cong
cv
phan

tfch
ky
thu~t,
c6
th~
phan tich thong qua chu6i
tho·i
gian,
c6
th~
thong qua
dv·
baa
tim
nh~p,
c6
th~
ap
dvng cac
ly
thuy€t
diu
tu
t~li
chfnh
hi~n
d~i,
c6
th~
ttr

vi~c
phan tich
du
true
rui
ro
ella cac ch(rng khoan Tuy nhien
vi~c
(rng
d\lllg cac cong
C\1
nay tren
cac
thj tmo·ng
la
khac nhau. D6i
v6·i
cac
mr6'c
phat
triSn
thi
vi~c
(rng
dvng
tr6'
nen
dun
gifm
hun vi thong tin

dUQ'C
minh
b~ch
hun va thi tmo·ng cling
tr6·
nen
6n
djnh
hun.
D6i
v6'i
thi
tnro·ng cac
nu6'c
dang phat
tri~n
cling
tr6·
nen
ph(rc
t?p
khi
ap
dvng
4
cac
mo
hinh phan tich va
dt,r
bao gia chtrng khoan.

C1,1
th~,
hi~n
nay, theo World
Bank,
IFC
va Morgan Stanley Capital International (MSCI) quan
ni~m
thi
tnr&ng
&
cac
nu6'c
dang phat
tri~n
Ia
nhli'ng
thi
tmcmg
m6·i
n6i
v6·i
cac
d~c
di~m
sau:
•
D(>
bi~n
d()ng

ctm
cac
thi
tnrcmg
chtrng khoan
la
cao, cao hun
nhi~u
so
v6'i
cac
thj
trm'mg
phat
tri~n.
Theo nghien
c(ru
ctm
IFC
thi
d()
bi~n
d()ng
cua
thi
tmcmg
chtrng
khmin
trung binh,
dm;)'c

do
b~ng
d()
l~ch
chufin,
tinh trong vong
60
thang
cua cac
thi
tmo·ng
m6'i
n6i
thuo·ng
cao hun
thi
tmo·ng
cht:rng
kh9an cac
nu6'c
phat
tri~n
khoang 2
Ifin.
Do
d6,
v6·i
rtli
ro
cao

nen
cac nha
dftu
tu
ky
vQng
m()t
ty
suAt
sinh
I9·i
cao, cao hun
thi
tnro·ng
cua cac
nu6'c
phat
tri~n.
Tru6'c
nhli'ng
nam
1990,
ty
sufrt
sinh
IQ'i
trung binh cua
thi
tnro·ng
m6'i

n6i
cling cao
gftp
2,4
lfrn
so
v6'i
ty
sufrt
sinh
lQ'i
trung blnh
ctm
cac
thi
tnro·ng
phat
tri~n.
• Thi
truo·ng
cac
mr6'c
m6·i
n6i
st r
phat
tri~n
cua
n6
plw

thu()c
rAt
nhi~u
vao
nhu·ng
cong
ty
niem
y~t
hang
dfiu.
Do
d6,
S\-1'
t~p
trung nay cang
I6·n
thi
rui
ro
thanh khoan cang cao.
•
Mt'.rc
·d()
m&
cu·a
ra
thi
tnn1ng
tai

chinh qu6c
t~
cua cac
thi
tmo·ng
m6·i
n6i
kha
h~n
ch~.
Nhli'ng rao can
d6i
v6·i
cac nha
d§.u
tu
nu6'c
ngoai duvc
bi~u
hi~n
nhu
sau:
Iwn
ch~
cac
nha
dftu
tu
mr6'c
ngoai

tham
gia
thi
tmo·ng;
h~n
ch~
mt'.rc
d(>
so·
hull
Clla
cac nha
dfiu
tu
nu6'c
ngoai
d6i
v6·i
cac cong
ty
trong
mr6'~;
Iwn
ch~
cac
nha
dfiu
tu
nu6·c
ngoai

chuy~n
I9·i
nhu~n
du6'i
d~ng
ti~n
m~t
v~
mr6·c
ho~c
Iwn
ch~
vi~c
rt'.1t
v6n
v~
ni.r6'c
cling
nlm
Ia
nhli'ng
Iwn
ch~
do
d6ng
ti~n
ctm
qu6c gia
d6
c6

th~
chua
chuy~n·
d6i;
ty
gia va
lai
sufrt
chua
du9·c
tha
n6i
trong cac
tac
phAm
Clla
Geert Bekaert va Campball
R.
Harvey (Research
in
Emerging
Markets Finance - september
11,
2002)
ph
an
bi~t
3
Io~i
rao

can
m()t
each tinh
vi
hun:
Tht:r
nhfrt
cac rao can phap
ly
phan
bi~t
d6i
xt:r
giG'a
nha
dfru
tu
mr6'c
ngoai
va nha
dftu
tu trong
nu6·c.
Ch~ng
h~n
nhtr
gi6·i
Iwn
so·
hu·u

mot cong
ty
d6i
v6·i
nha
dfru
tu
nu6·c
ngoai
hay
tim~
d6i
v6'i
dfru
tu
mr6'c
ngoai.
Lo~i
rao can
tht:r
2
c6
tinh
chAt
gian
ti~p
lien
quan
Ia
kha nang

ti~p
c~n
thong tin,
h~
th6ng
chufin
mt rc
k~
toan, cac quy djnh bao
v~
nha
dfru
tu.
Lo~i
rao can
tht'.r
3
Ia
cac
r(Ji
ro
chi
c6
o·
cac
thj
tnro·ng
m6'i
n6i,
iam

nan
long cac nha
dftu
tu
mr6'c
ngoai
nhu
r(ti
ro
thanh khoan,
r(Ji
ro
chinh
trj,
ri1i
ro
kinh
t~
va
r(Ii
ro
ti~n
t~.
M(>t
s6
nghien
c(ru
cho
thfry
cac

rui
ro
gian
ti~p
nay
l~i
c6
fmh
hu6·ng
16'n
110'11
cac
rui
ro
tn.rc
ti~p.
• Tinh minh
b~ch
Clla
cac doanh
nghi~p
va
Clla
thi
tnro·ng
con
thftp.
Vi~c
tuan
thu

cac quy djnh
ki~m
toan va cong
b6
thong tin
con
bj
coi
Ia
m(>t
kh6
khan
d6i
v6·i
cac doanh
nghi~p
tham gia
niem
y~t.
5
• Ty
sufit
sinh
IQ·i
etta thi tru(mg
m6·i
n6i
phan ph6i khong
chuftn.·
Trang

nhi~u
nghit~n
c(m
v~
tfti
chfnh
nguo·i
ta
tlmang
dO'n
gifm
h6a
biing
each coi
ty
sufit
sinh lqi phan ph6i
chuftn.
V~
m~t
tai
chfnh,
ty
sufit
sinh
IQ·i
phan ph6i khong
chu~n
c6
y

nghTa
Ia
gia ch(mg khoan khong duqc hinh thanh m9t
each
ngftu
nhien, cung
cfiu
chua
du
16·n
d~
cho
gia ch(mg khoan hinh thanh
m(.)t
each
ngfiu
nhien.
Hi~n
tuqng kinh doanh
n9i
gian con
di€n
ra
thuo·ng
xuyen, chua
c6
m9t
CO'
ch~
giam sat vi¢c cong

bf>
thong
tin
tren
thj
tnrang
cli~U
nay
tac
d()ng
d~n
gia ch(rng khmin,
lam
cho gia
chu·ng
khoan khong phan
anh
cac ·nhan
t6
khach quan, khong
tc;to
thanh bu6c
di
ngfru
nhien.
Nlm
v~y,
khi
so
sanh v6i cac tieu

chf
cua
IMF,
WB,
c6
th~
x~p
Vi~t
Nam
vao
danh
111\IC
cac thi
tnro·ng
m6'i
n6i.
S~r
bi~n
d()ng
Clta
gia ch(rng khoan tren
thi
tru·o·ng
m6'i
n6i
c6
nhu·ng
d~c
thLl
rieng

so
v6'i
cac
dc;tng
thi
tru·o·ng
khac.
Nghien c{ru cac
mftu
hinh
bi~n
d()ng
etta
ty
sufit
sinh lqi va rui
ro
Ia
d~·ati
danh duqc
m6i
quan
tam
16'n
cua cac
nha
nghien
c(ru
ly
thuy~t

lfrn
cac nha nghien
c(m
tlwc
nghi~m.
Cac nghien
cu·u
nay
eta
b~t
dftu
t~p
trung vao cac
thi
tmo·ng cac qu6c gia
phat
tri~nk~
tLr
giG'a
cu6i
th~p
nien
70.
Cac nghien
c(ru
th~rc
nghi~m
da dua
ra
nhi~u

hi~u
bi~t
quan
trQng
cho
vi~c
djnh gia
c6
phi~u
o·
cac thi
tru·o·ng
phat
tri~n,
trong
khi
d6
cac nghien
cu·u
v~
djnh gia
ch(rng
khoan
6·
cac thj
truo·ng
m6'i
n6i
~6·i
chi

b~t
dftu
gifi'a
nhCi'ng
nam 1990.
Nghien c(ru
v~
cac thi
tru·o·ng
m6·i
n6i
chu
y~u
d~ra
tren 3 nha cung
cftp
du·
li~u:
Cong
ty
tai chfnh qu6c
t~
(IFC), Morgan Stanley Capital International (MSIC)
va
ING
Barings'Emerging Markets Indexces (BEMI). Trang qua
khu·,
djnh
nghTa
cua

IFC
v~
thi
tnro·ng
m6·i
n6i
chi
dva
vao
tieu
chuftn
n~n
kinh
t~
m6'i
n~i:
N~u
GNP
tren
dftu
nguo·i
cua qu6c gia khong vuqt qua
nguo·ng
quy djnh etta ngan hang
th~
gi6·i
d~
duqc
x~p
vao qu6c gia

c6
tim
nh~p
cao,
c6
nghTa
Ia
n~u
m()t
qu6c gia
du.
di~u ki~n
d~
duvc vay
tLr
ngan hang
th~
gi6·i,
thi
TTCK cua qu6c gia
d6
duqc
xem
Ia
m6'i
nf>i.
Tuy nhien,
m()t
vai TTCK
m6i

nf>i
th1,1·c
chfit
lc;ti
16n
hO'n
va
thanh khoan
cao
hO'n
m()t
s6
thi
tmo·ng phat
tri~n.
Vi
th~,
trong
tuO'ng
Iai,
IFC
d~r
djnh dua ra m9t
djnh
nghTa
m6'i
trong
d6
ca tieu
chuftn

kinh
t~
va
tieu
chuftn
TTCK duqc xem
xet.
Vao
dftu
nhfi'ng
nam 1990 cac nha
dftu
tu
b~t
dfiu
b6
ti~n
vao cac
thi
tnro·ng
m6'i
n6i
Clta
Chau Au, Chau
My
latinh, Chau
A,
Trung Dong
va
Chau

Phi.
Tfnh
hfip.dfrn
cua
cac
thi
tmcmg
nay
thi
kha
d~
hi~u.
Th(r
nhfit,
cac TTCK
m6'i
n6i
c6
ty
sufit
sinh
lQ'i
ky
vQng
cao
vi
tang tnro·ng
kinh
t~
cao.

Nhi~u
nghien
c(m
da
cho
thfiy
riing
tri~n
vQng
v~
ti~m
nang phat
tri~n
kinh
t~
se
lam
tang
ty
suftt
sinh
IQ·i
tai chinh.
Thu·
hai,
hftu
h~t
cac
thi
tnro·ng

m6'i
n6i
khong
ch~y
theo
Ian
song etta TTCK
da
phat
tri~n
vi
v~y
cung
cfip
s1,1·
bao
hi~m
d6i
v6·i
cac khoan
16
a cac
thi
tmo·ng
da
phat
tri~n.
Tlwc
ra,
cac

chuyen gia
dftu
tu da ca ngqi
nhCi'ng
lqi
fch
cua da
dc;tng
h6a cac khoan
dftu
tu
vao
thj
tru·o·ng
m6'i
n6i
trong danh
m1,1c
dfiu
tu qu6c
t~.
M9t
s6
nghien
c(ru
khoa
hQc
6
th~m
chi da tranh

lu~n
r~ng
da
d(;lng
h6a
Ia
m9t
bC'ra
an
tru·a
mi~n
phi dang ·cha
dQ'i
cac
nha
dfiu
tu vao cac TTCK
m6'i
n6i.
Nhin chung, cac nghien
c(ru
da
t~p
trung vao
xem
xet Sl,f (mg
Xll'
cua
suAt
sinh

lqi
va
OQ
l~ch
chuftn
0'
cac
thi
tnrcmg
tai
chinh
m6'i
n6i,
chti
ySu
t;llp
trung vao nhfrng diu
hoi
sau.
•
D9
l~ch
chuftn
ctia
ty
suAt
sinh lqi
6·
cac TTCK
m6'i

ri6i
c6
thay a6i theo thai
gian khong?
NSu
c6
thinhil'ng thay a6i
d6
c6
th~
dt,r
bao duqc khong?
• Nhfrng d9t
biSn
16'n
trong cac TTCK
m6'i
n6i
c6
thucmg xay ra khong? .
•
C6
m6i quan
h~
nao
gifl'a
rui
ro
thj
trucmg

va
ty
su~t
sinh
lQ'i
ky
VQng
trong cac
thi
trucmg
m6'i
n6i hay khong?
•
Vi~c
tt,r
do
h6a
c6
tac d9ng
dSn
d9
l~ch
chuftn
cua
ty
su~t
sinh
IQ·i
a cac
thi

tmang tai chinh
m6'i
n6i hay khong?
C6
le
d~c
tmng
n6i
b~t
nhfit
ctta cac
thi
trucmg
nay
Ia
d9
l~ch
chuAn
cao han
so
v6·i
cac
thi
trucmg
da phat
tri~n.
Cac nghien
c(ru
da tim
th~y

ch(rng
c(r
nwnh
me
r~ng
d9
l~ch
chuftn
ty
su~t
sinh
IQ·i
o·
cac thj
trucmg
m6·i
n6i thay a6i theo
tho·i
gian
va
c6
th~
dl,l'
bao
dU'Q'C
trong
hfiu
hSt
ca~
qu6c gia. N6i chung,

nhfi'ng
thay a6i trong
OQ
l~ch
chuftn
c6
tinh
b~n
vfl'ng
cao. Ty
su~t
sinh
IQ·i
c6
phiSu
6·
cac thi
truo·ng
nay
c6
th~
dl,l'
bao
OU'Q'C
6·
chirng
111\-l'C
nhfit
djnh
d\-ra

vao
cac
biSn
cong
Cl)
phtl
lwp nhu E/P,
PBV,

Ho;n
niht, cac nghien
ct:ru.
da khong
tim
th~y
m6i quan
h~
nao gia'a
cy
suftt
sinh lqi
ky
VQllg
va cac
tlm6·c
do
khac nhau
v~
rui
ro

thj
tru·o·ng.
Ch(nig
Clr
nay
mau
thufin
v6·i
dv·
doan cua
hfiu
hSt
cac
1110
hinh djnh gia
tai
san. Trong
phftn
16'n
cac
truo·ng
hqp,
nguo·i
ta khong tim
thfiy
b~t
ky
b~ng
cht:rng
nao

v~
nhCi'ng
anh
hu6·ng
h~
th6ng cua
vi~c
tv
do
h6a
thi
tnrcmg
len
d9
l~ch
chuftn
ctia
ty
su~t
sinh
lqi
c6
phiSu.
Tinh
tr(;lng
kem
d6ng
b9
trong giao djch
va

s6
IAn
giao djch
Iwn
cbS
tro'ng
thi
tmo·ng
m6·i
n6i da
dfrn
dSn
nhi~u
sai
l~ch
trong cac
chi
s6
thi
tru·o·ng.
Xem xet
hai
ch(rng
kho~n
A va B trong
d6
B duqc giao djch
ft
thuang xuyen
110'n

A.
Khi
thong
tin
thj
tmo·ng
s~n
c6
thi gia ch(rng khoan A phan
t:rng
nhanh han gia
cht:rng
khoan
B.
Phfm
(rng
ch;llm
(tr~)
han trong gia
·ch(rng
khoan B
t?o
ra
m9t tuang quan chu6i duang gia
t(;!O
giCi'a
cac
ty
su~t
sinh

lQ'i
Clta
hai
ch(rng
khoan
nay.
NSu
cac
ch(rng
khoan
nay
cung
du'Q'C
dua vao trong m9t chi
s6
thi
chu6i tuang quan cheo
se
t?O
nen
hi~n
tuvng
tv'
tuang quan trong chi
s6
d6.
Cac nghien
c(ru
cling da chi
ra

r~ng,
d~
n~m
b~t
du'Q'c
ty
su~t
sinh
IQ·i
ctia TTCK
m6·i
n6i
thi thong tin
n9i
dja quan
tn;mg
hun thong tin qu6c
t~.
Day
Ia
m9t
bi~u hi~n
etta cac phan
do(;ln
cua thi
tnro·ng
m6·i
n6i.
Nhfrng
k~t

qua nghien
c(m
khac cho
thfty
r~ng
kha nang
~v·
bao
c6
th~
du9·c
giai
thfch
bai
nhu·ng
thay d6i theo thai gian ctia
cac
phfin
bit
rt:ti
ro
kinh
t~.
Cac
thj
tnrcmg c6
phi~u
da phat
tri~n
chju

anh
hu6·ng
r~t
16'n
b6·i
moi
truang kinh
t~
qu6c
t€.
NgtrQ'C
l(;li,
ty
sufit
sinh lqi cua
c6
phi~u
trong cac thi
tru·o·ng
m6·i
n6i
c6
th~
d\-1'
bao
OU'Q'C
b~ng
each Sll'
d\-mg
dtc

bi~n
cong
C\-1
dja phuong thay
vi
toan
cftu.
M(rc
7
d()
d\1'
bao
duqc a cac thj
trucmg
m6'i
n6i
cao hon dang
k~
so
v6'i
cac thj
tr~·cmg
da
phat
tri~n.
M()t
ngm)'i
nao
d6
se

tranh
lu~n
r~ng
quan sat
nay
c6
Je
Ia
dftu
hi~u
cua
phan
do~n
thj
tru(mg va r6t
CUQC
Jam
cho
mtl'C
dQ
tU'O'llg
quan
thfip
gifi'a
thj
trU<Jllg
m6·i
n6i
va
thi

trucmg
phat trien.
Tuy
nhien,
nhu·ng
k~t
lu~n
nhu
v~y
phai duqc dua
ra
h~t
s(rc
th~n
trQng.
Hai
qu6c gia
c6
th~
h<)i
nh~p
hoan toan,
!tic
d6
ty
sufit
sinh
IQ·i
cua chtmg khong
tu'O'ng

quan.
M6i
tuong quan
thftp
se
phfm
anh
m<)t
each gian don
diu true nganh
kh{tc
nhau
o·
hai
qu6c gia
m\y.
Cac
ly
thuy~t
djnh gia
truy~n
th6ng
ho~t
d<)ng
trong
th~
gi6'i
cua trung binh
va
plmong sai. Gia djnh cua

d~ng
chufin
t~c
da
bi~n
thi
thm'mg
duqc
s1r
dvng. Tuy
nhien,
c6
chtrng
c(r
cho
dng
ty
sufit
sinh lqi thj
trm':mg
m6·i
n6i thi khong
chufin.
Cac
thi
trm'mg
m6'i
n6i
du·qc
xem

Ia
noi ganh chju cac
cu<)c
khung hoang
d<)t
ng<)t
("din
b~nh
lay
Ian").
ThiJC
Sl,l',
cac gia
tri
am
qua
16'n
c6
nhi6u kha nang
l~ch
am
(negative skewness). Di6u nay cho
thfty
r~ng
ty
sufit
sinh
lQ·i
trung binh cao
6·

cac
thj
truO'ng
m6'i
n6i cling
ft
nhfit
phan
anh
phfin
nao
S\l'
bu
d~p
cho
d<)
nghieng
am.
Cac
nha
dfiu
tu thich
ty
sufit
sinh lqi
ky
v9ng, khong thich phuong sai, va khong thich
d<)
nghieng
am.

Tuong quan
gili'a
.cac
TTCK
m6·i
n6i
ph6
bi~n
6·
mtrc
0,05.
Vi
th~,
cac
qu6c
gia dang phat
tri~n
c6
tuong quan
thfip
v6·i
thi
trucmg
c6
phfin
qu6c
t~.
Di~u
nay
dua

d~n
nhu·ng
IQ'i
ich
dang
k~
Clla
da
d~ng
h6a trong quan trj
tai
san qu6c
t~.
Cu6i
dmg,
thi
trm':mg
m6'i
n6i
thucmg
duqc
d~
c~p
d~n
v6'i
tfnh
khong
hi~u
qua,
thanh khoan

kem
va
s~r
trng
xu phi
ly
cua nha
dfiu
tu.
1.3.
UNG
Dl)NG
PI-IAN
TiCH
KY
THUL;\
T
DE
DT/
BAO
GIA
CI-HJNG
KHOAN
CO
TU'ONG
QUAN
THEO
TI-ICH
GIAN
1.3.1.

Cac
uu
di~m
ciia
phan
tich ky
thu~t
d~
dt,r
bao
gia
chimg
khoan
Phan
tfch
ky
thu~t
Ia
ti~n
trinh phan tich gia trong qua khtr
nh~m
xac djnh gia
tu'O'ng
lai
c6
th~
se xay
ra.
Phan tich
ky

thu~t
Ia
nghien
ctru
hanh
d<)ng
thj
trucmg
2
,
chu
y~u
thong qua
Vi~c
SU'
dvng cac
d6
thj,
nh~m
111\lC
dich
d\l'
doan cac
bi~n
d<)ng
V~
gia
ca
trong
tuo·ng

lai
d\ra tren
vi~c
xem xet cac
bi~n
d<)ng
gia trong qua
khtr.
Gi6ng nlm
d\l·
bao
thcYi
ti~t,
phan
tfch
ky
thu~t
khong dua
d~n
m<)t
dv doan hoan toan
chfnh
xac
v~
tuong
lai.
Ma thay vao d6, phan tich
ky
thu~t
giup cac nha

dfiu
tu
d\l·
doan
v~
nhli'ng
gi
c6
th~
xay
ra.
Phan
tfch
ky
thu~t
su·
d\]ng
YO
s6
k~
cac
d6
thj
ma
chung
minh
lwa
v~
gia thea
tho·i

gian. Cac
tfn
d6
cua tnro·ng phai phan tich
ky
thuat
tin
r~ng
"ljch
su·
se
I~p
J~i
chinh
ban
than n6". Cong
C\l
chtl
y~u
dtmg trong phan tich
ky
thu~t
Ia
cac
d6
thi,
m<)t
hinh
anh
c6

gia
tri
tlwc
sv
b~ng
ca
ngan
chu·
thuy~t
minh.
Ban
chAt
con
ngu·o·i
phfin
nao
c6
tfnh
c6
chftp
va
c6
xu
huang
phe:\n
t:rng
theo
nhfi'ng
bu6'c
ngo~t

d6i
chi~u
thi
tru·o·ng
tru6'c
day,
c6
th~
nguo·i
ta se phat
hi~n
nhu·ng
net
d~c
trung
gi(Ip
xac djnh cac dinh va day chinh
Clla
thj
tru·o·ng.
Do
d6
phan tich
ky
Thu~t
ngf'r
"hanh
d9ng
thi
tnrcmg"

bao
g6m
3
ngu6n
thong
tin
ca
ban
c6
sfin
cho
nh[\
phan
tlch
-
gh:i,
khdi
(U'Q'I1g
VU
CtlC
giao
djch
ti6m
nilng
(giao
djch
tiem
nang
chi
dll'Q'C

Slr
d~mg
trong
CaC
hQ'p
dflng
giao
sau
va
quyen
chQn)
8
thu~t
d~ra
tren gia djnh
r&ng
con
nguo·i
se
ti~p
tvc
l~p
l;;ti
nha·ng
sai
lAm
nlm lw da
m~c
phai trong qua
kh(r.

M6i
quan
h~
gia'a
nguo·i
v6'i
nguc)'i
d~c
bi~t
kha
ph(rc
t;;tp
va
khong
bao
giO'
l~p
l;;ti
m()t
each
hoan
toan.
Thi
trm':mg
phan anh hanh
d()ng
cua con
nguo·i.
Ngh~
thu~t

phan tich
ky
thu~t
Ia
c6
g~ng
xac djnh cac thay
d6i
trong
xu
hu6'ng va
c6
g~ng
duy
tri khoan
dfiu
tu hay
vj
th~
giao djch cho
d~n
khi
c6
cac ch(rng cu
du
m;;tnh
ch(rng
minh
r&ng
xu

th~
dang
bi
dao nguqc.
Phan
tfch
ky
thu~t
ap
dt,mg
duqc cho
ca
c6
phi~u,
chi s6, hang h6a, cac hqp d6ng
tuung
lai
hay
bAt
Cll'
lo;;ti
cong
Cl,l
tai chfnh
nao
c6
th~
giao djch duqc. Gia
6·
day

c6
th~
la
gia
m6·
cu·a,
gia d6ng
cira,
gia
cao
nhAt
hay gia
thfip
nhAt
ci1a
m()t
ch(mg
khoan
nhAt
djnh trong
m()t
khung
tho·i
gian
q1
th~.
Khung
tho·i
gian
c6

th~
dva tren
cac
dfr
li~u
gia giao djch trong ngay (intraday) nhu 1-phut, 5-ph(tt, 1 0-phut,
15-
phut, 30-phut
ho~c
tt'rng
gia; hang ngay, hang
tufin,
hang thang hay cling
c6
th~
keo
dai
nhi~u
gio·
ho~c
nhi~u
nam.
D~
dua ra
quy~t
djnh mua
ho~c
ban
m()t
ch(rng

khoan, m()t
ngo;;ti
t~
hay
bAt
cu·
m()t
loc;ti
hang h6a nao, cac nha
dfiu
tu
thuo·ng
ti~n
hanh phan tich theo cac each rieng
cua
minh. Tuy nhien, trong
vo
s6
nhu·ng
each d6,
nguo·i
ta gom
l;;ti
thanh 2
each
chfnh
Ia
phan tfch
CO'
ban va phan

tfch
ky
thu~t.
Trong d6, phan
tfch
ky
thu~t
l;;ti
duqc cac nha
dfiu
tu·
ua chu()ng,
v~y
phan
tfch
ky
thu~t
c6
uu
di~m
gi
vuqt
tr()i?
Ly
do
din ban
Ia
phan tich
ky
thu~t

dt,ra
tren
ba
gia
thuy~t
CO'
ban va
Iwp
ly:
• Gia
phfm
anh
t<it
ca
lu\nh
d()ng
thi
tnro·ng
• Gia djch
chuy~n
theo xu hu6'ng
• Qua khu
tv
n6
se
I~p
l;;ti
Thti·
nhdt~
phan tich

ky
thu~t
duqc
ti~n
hanh dva tren gia djnh -
n~n
tang
la
gia phan
anh
cac hanh
d()ng
thi
tru·o·ng,
chi
cAn
bAt
ky
m()t
thong tin
gi
m6'i
duqc dua
ra
la
n6
duqc
phfm
anh
ngay vao trong gia

chu·ng
khoan. Cling
vi
gia
chu·ng
khoan phan
anh
cac
hanh
d()ng
thi
tmo·ng nen gia
Ia
hQ'P
ly,
phai chang va a(mg
v6'i
gia
trj
tai
san
cua
n6.
Khong chi phan
anh
mQi
thong tin, gia con phan anh
tAt
ca cac
ki~n

tht'rc
cua
tAt
ca
nha·ng
nguo·i
tham gia
vao
thi
tmo·ng,
bao
g6m cac nha giao dich, cac nha
dfiu
tlJ',
CaC
nha quan
trj
danh
111\IC,
cac
nha
phan
tfch
ClJa
phfa
nguo·i
ban,
cac nha
phfin
tich

ci1a
phfa
nguo·i
mua, cac nha
l~p
chi~n
lu9·c
thj
tnro·ng, cac nha phan tich cu
ban,
cac nha phan
tfch
ky
thu~t
va
nhi~u
nguo·i
khac. Phan tich
ky
thu~t
la
su·
dvng
tAt
ca
cac thong tin
co
trong gia
d~
Iy

giai
v~
cac
bi~u hi~n
cua thi
tru·o·ng
nh&m
hinh
th~mh
nen
d~r
doan cho tuung lai.
Phfm
tich
ky
thu~t
da cho
thAy
gia vtra
Ia
nguyen
nhan
l<;1i
vt'ra
Ia
k~t
qua.
Thu·
hoi,
bi~n

d<)ng
gia khong
ngfru
nhien hoan
toan
ma
theo
xu
hu6'ng.
DT
nhien,
h~
qua
tAt
y~u
nay
cling ph6ng theo djnh
lu~t
th(r
nhfit
Ctla
Newton
v~
S\1'
.chuy~n
d<)ng
9
S~l'
v~t.
M()t

each khac
d~
mieu ta
h~
qua
tAt
y~u
nay
Ia
m()t
xu
hu6'ng trong
S~l'
djch
chuy~n
se
ti~p
tvc cung
chi~u
cho
t6'i
khi
c6
sv·
dao
nguQ·c
xu
hu6'ng xay
ra.
Hdu

h~t
cac nha phan tich cu ban
d~u
chfip
nh~n
r~ng
bi~n
d()ng
gia
c6
xu
hu6·ng.
HQ
hoan
toan
c6
th~
chi ra
xu
hu6'ng,
ti~n
hanh
dftu
tu theo
xu
hu6'ng
d6
va tim
ki~m
lqi

nlnt~n.
Tuy nhien, cling
hftu
h~t
cac
nha
phan tich
cuban
nay d6ng y
r~ng,
c6
nhi~u
tho·i
ky,
gia
bi~n
d()ng
theo m9t
bu6·c
ng~u
nhien. Va
th~t
v~y,
n~u
gia
Ia
ng~u
nhien
thl
rfit

kh6
khan cho cac nha
dftu
tu
khi
s(r
d~mg
phan tich
ky
thu~t.
Thti·
ba, qua
kht'r
w
n6
l~p
lC;ti.
Phan tich
ky
thu~t
quan
tam
t6'i
cau
hoi
"cai gi" hun
Ia
cau
hoi
"tC;ti

sao". Cac nha phan tich
ky
thu~t
d~t
toan
b9
sv·
chu y cua
h9
vao
vi~c
tim
cau tra
lo·i
cho
hai
ca.u
hoi: gia
hi~n
t(;li
nhu
th~
nao
va
bi~n
d()ng
gia trong qua
kht'r
ra
sao. Gia

Ia
kSt
qua cu6i
cl.1i1g
trong tr?n
chiSn
giG·a
cung va
cfiu.
Mvc
dfch
cua phan tich
Ia
dv doan
hu6·ng
gia trong tuung
lai.
B~ng
each chu
trQng
vao gia va
chi
duy
nhAt
gia, cac nha phan tich
ky
thu?t
da
s1r
d~mg

phuung phap
trv·c
ti~p.
Trong
khi
d6 cac nha phan tich cu ban thi quan
tam
t6'i
tC;ti
sao gia
lC;ti
nlm
thS.
Tra
l<'ri
cau
hoi
tC;ti
sao
Ia
m9t
ITnh
vvc
r()ng
va
mfit
nhi~u
tho·i
gian,
do

d6
_cac
nha phan
tich
ky
thu?t tin
r~ng,
t6t hun
h~t
Ia
t~p
trung vao gia va
du·ng
bao
gio·
hoi
tC;ti
sao.
TC;ti
sao gia
lC;ti
tang? V
6'i
cac nha
ph
an
tich
thi
rfit
do·n

gian chi
Ia
nguo·i
mua
nhi~u
llO'n
nguo·i
ban. Xet cho cung gia
tri
cua
bAt
ky
tai san nao cling chi
Ia
nhU'ng
mt'rc
gia
nguo·i
ta
sgn
long tra cho n6, dau
c6
ai
cfin
quan
tam
la
tC;ti
sao nhu
v~y.

Sau day
la
m()t
s6
mo
hinh cu ban
d~
dv·
bao gia
cht'rng
khoan.
1.3.2.
Ung
dt,mg
cac
Iy
thuy~t
phan
tich ky
thu~t
d~
dt,r
bao
gia chu:ng
khoan
1.3.2.1.
Ly
thuyat
chu
ky thi

tru·iJ'ng
trong
d{t'
baa gia
chkng
khoan
Gia ca tren thj tnro·ng
bi~n
d()ng
theo cac hu6'ng khac nhau va kh6
c6
th~
doan
tm6·c
du·qc.
Tuy nhien,
nguo·i
ta cho
r~ng
trong
biSn
d()ng
ng~u
nhien cua gia
thl
v~n
c6
phftn
duqc
l~p

lC;ti,
va n6
di
theo m()t
elm
ky
nhfrt
djnh.
Nguo·i
ta chia cac
bu6'c
di
cua gia trong
elm
ky
thi
truo·ng thanh 3
xu
hu6·ng
chu
y~u
sau:
•!•
Xu hu·o·ng
chinh
hay
con
gQi
Ia
xu hll'o·ng dai

h~n:
Thuo·ng
keo
dai
tu·
9
thang
d~n
2 nam, xu
hu6·ng
chinh
c6
th€
Ia
xu
hu6'ng thi tmo·ng gia
len
ho~c
xu
hu6·ng
thi
truo·ng gia xu6ng, trong
d6
xu
hu6·ng
gia len
thu<'rng
keo dai
110'n
xu

hu·6'ng
gia xu6ng.
•!•
Xu huo·ng thu·
dlp:
Thong
tlmo·ng
thi
xu
hu6'ng
tht'r
cfrp
t6n
tC;ti
tl.r
6
tufin
d~n
9
thang, nhung doi
khi
c6
th€
dai
hun.
Nhi~u
xu hu6·ngthu·
cAp
thi
tC;to

nen
m()t
xu
hu6·ng
chfnh, va cling chinh
nhll'ng
xu
lm6'ng
tht'r
cfrp
nay
lam
cho
nhll'ng
xu
hu6·ng
chfnh
bj
gian
do(;ln.
•!•
Xu huo·ng
ng~n
h~n:
Cac xu
hu6·ng
nay
Ia
m()t
phftn

cua xu hu6'ng
tht'r
dp
va
xu
hu6·ng
chfnh,
cht'mg
thuo·ng
keo
dai
tl.r
2
d~n
6
tufin.
10
Ngoai ra thi trucmg con phan
bi~t
them
nhi~u
lo~i
xu
huang
khac
nhu: xu
huang
trong ngay hay xu
huang
rfit dai

3
.
Vi~c
xac djnh tirng
lo~i
xu
huang
thi trm1ng c6 y
nghTa
h~t
sue
quan tn,mg, vi n6 giup nha
dAu
tu
nh~n
bi~t
duqc
tfnh dao
h~n
cua
tu·ng
lo~i
xu
huang,
tir d6
dua
ra
quy~t
djnh
dAu

tu
thfch hqp. Vf
dt;~,
trong
m<)t
thi
tmcmg gia len,
m<)t
s~r
tang
v9t
len trong gia
d~t
ra cho nha
dAu
tu
m<)t
diu
hoi
r~ng:
s~r
tang len d6
Ia
phi'm
u·ng
thir
dp
thong thucmg hay d6 chfnh
Ia
dinh cua thi truo·ng

gia len. Tra
Io·i
d(mg cau hoi nay
th~t
khong
do·n
gian ch(Jt nao
va
dap
.an
cim n6
l~i
c6
tac
d(>ng
h~t
Sll'C Ian lao
tai
gia trj tai san cua nha
d~u
tu, nen
vi~c
tim
hi~u
va
n~m
r5 cac
lo~i
xu
huang

Ia
di~u
dn
thi~t
tru6·c tien d6i
vai
m()t nha giao djch.
D~
d~
dang hinh dung ra cac
Io~i
xu
huang
nay, chung ta c6
th~
theo doi cac hinh
I.
I. Chfnh vi thj tnro·ng c6 cac xu hu6·ng
nhu
v~y
ma
hinh thanh nen cac
di~m
dinh
va day khac nhau,
va
cling chfnh tir cac
di~m
nay
da

hinh thanh nen
m<)t
trong cac
ky
thu~t
co
ban
cua
phan
tich ky
thu~t
Ut
xem
;et
chu6i cac dinh
va
dal
d~
dua
ra
phan doan.
Hinh
1.1:
Chu
ky
th!
truimg
Xu
huang
ng5n

han
t\

r
v1/
Xu hu6·ng trung
Iwn hay
thu·
dp
Xu
hu6·ng chfnh
·If
hay dai Iwn
Xem
plw
l~1c
9 -
M6i
quan
h~
girra
xu
htr6·ng
trong
ngay
-
intraday
trend
va
xu

lm6·ng
dai
lwn
-secular
trend.
·
Chi
tiet
v~
chu6i
cac
dinh
va
day
xem
plw
lvc
2-
Cac
mflu
hinh
db
thi
11
1.3.2.2.
Ly
thuyit
Dow trong
d(l'
bao giti

chkng
khotin
Ly
thuySt Dow
5
la
ly
thuySt
lau
dai
nh~t
va cling
la
plmung phap duqc
biSt
dSn
nhi~u
nh~t
v~
vi~c
xac dinh cac xu
hu6·ng
chinh tren
thi
trucmg ch(rng khoan.
Ccic
nguyen
t~c
co·
bfm

cua
ly
thuySt Dow duqc
Slr
dvng trong cac nhanh khac nhau cua
phan
tfch
ky
tlm~t.
M~1c
dfch
c(m
ly
thuySt Dow
Ia
xac djnh
nhli'ng
thay d6i trong
s~r
djch
chuy~n
chfnh
hay
con
gQi
Ia
sv
djch
chuy~n
co·

bfm
cua
thj
truang. Mot
khi
xu
hu6'ng da
OUQ'C
xac
l~p,
thi
xu
hu6'ng nay
duQ·c
gia djnh se t6n
t1;1i
cho
dSn
khi
c6
sv
dao nguqc
xu
hu6'ng
xay
ra.
Ly
thuySt Dow lien quan
dSn
phu'O'ng

hu6·ng
cua mot xu
hu6·ng
va
n6
khong
c6
gift
tri
dv·
bao d6i
v6·i
khoang
tho·i
gian hay plwm
vi
sau . cling clia
xu
hu6·ng.
Chung ta
nh~n
th~y
riing khong phai
ly
thuySt Dow luc nao cling theo kip
nhfi'ng
S\f
ki~n
xay ra trong th\rc
t€.

Thinh thoang
n6
lam
cho
nha
dfru
tu
phai nghi
ngo·.
Tuy
v~y
khong
c6
nghTa
Ia
ly
thuySt Dow
dv·
doan sai
vi
doi khi tinh
tr1;1ng
16
vfin
xay ra
nlmng
tuo·ng
d6i
it.
Nhfi'ng

quan
di~m
nay
nh~n
m(;lnh
riing trong
khi
phuung
ti~n
may
m6c
ky
thu~t
c6
th~
hli'u
ich
trong
vi~c
dv
bao thj truo·ng
chu·ng
khoan, thi
khong
c6
mot cai
gi
c6
th@
thay

thS
OUQ'C
nhfi'ng
phan tich
h6
trq dva tren cac
nh~n
djnh
llQ'P
Iy,
da duvc can
nh~c.
Hinh 1.2: Vn-Index,
th~
hi~n
nhii·ng tin
hi~u
mua
va
ban
theo
ly
thuy~t
Dow
Ly
thuy~t
Dow
dtrQ'c
xufrt
phat

tir
nhft'ng
nghien
c(ru
etta Charles
H.
Dow, dtrqc
xufit
ban hang
lo~t
cac
bai
xa
lu~n
tren
t~p
chi Wall Street Journal
tir
nam
I 900
d~n
1902. Dow da
st'r
dvng hanh
·vi
ct'm
thj
truong
ch(rng
khoan nlm

m(lt
phong
vil
bieu
~~
di~u
ki~n
kinh
doanh
hun
Ia
xem
n6
nlm
Ia
m(lt
n~n
tang
d5i
v6i
vi~c
d\r
bao
gia ch(rng
kho<'m.
Nguoi
ke
nghi~p
ct'm
Dow,

William Peter Hamilton,
c!il
phM
tri6n
cac nguyen
t6c
ctia
Do~
v<\
t6
ch(rc
ch(mg thanh
ly
thuych
Dow
hi(!n
d~1i
nhtr
ch(mg
ta
biet ngay
nay.
Nhil"ng
nguyen
tic
nay
dtrqc phat thao
ng5n
gQn
trong

cufm
sach "The Stock Market Barometer"
ct'ta
Hamilton,
xufit
ban
nam
1922.
Nhtrng
culm
sach
m\y
chi
t6n
t~i
cho
d~n
klii
Robert Rhea
xufit
ban
culm
Dmv Theory,
vao
nam
1932, trong
culm
sach nay
CUC
nguyen

U\c
dli'<;YC
hoan
thi~n
han
va
chfnh
th(rc
tra thanh nguyen
tftc
phfl
bi6n.
12
8€
giai-thich
ly
thuySt mot each chinh xac,
rfit
cftn
thiSt phai ghi chep cac
m{rc
gia
dong cua
6
va
t6ng
s6
cac giao djch
h~mg
ngay tren

thi
tnrcmg
chfrng khoan
Vi~t
Nam-
VN-Index. Sau nguyen
ly
co
bfm
cua
ly
thuySt
duQ'c
biSt
dSn
nlm sau:
Thu·
nhiit: Gia phiin anh ttit
cii
!tanh ilf)ng thj tru·ilng
Nhi:i"ng
st,r
thay a6i trong cac
m{rc
gia dong
cu·a
hang ngay phan
anh
mot each nhin t6ng
hQ'p

va tinh cam cua
dt
ca
nhil'ng
ngu(yj
tham gia vao
thi
tmcmg, ca
nhil'ng
nha
dftu
tu
hi~n
t~i
va nhil'ng nha
dftu
tu
ti~m
nang.
Vi
th€
ma
n6
dUQ'C
gia dinh
r~ng
quy trinh
nay
phan
anh

tfit
ca
hanh
dong
thi
tnr<'mg
duQ'c
biSt
dSn
va
c6
th€
dt,r
dmin
duQ'c,
di~u
nay
c6
th€
tac
dong
tai
m6i
quan
h~
cung
cftu
cua
c6
phiSu.

M~c
du hanh dong cua cac
"tlmQ'ng
dS"
ro
rang
Ia
kh6ng
th€
d\f
doan
duQ'c,
nhung
vi~c
xay ra cac hanh dong
nay
thi
OU'Q'C
danh gia mot each nhanh chong va cac
haril
y cua cac hanh dong nay se duvc
phfm
anh.
Thk
hai: Thj tnnJ'ng co 3
S{l'
chuyJn djch Tren
thi
trucmg
ch{rng

khoan
c6
3
S\1'
dich
chuy€n cung mot
luc.
Slf,·
djch chuydn chinh.
Sl)'
djch chuy€n quan
tr<;>ng
nhfit
Ia
xu
huang chinh, n6i chung
S\1'
djch chuy€n nay
dU'Q'C
biSt
a€n nhu
Ia
thi
trucmg
gia len
ho~c
thi
trucmg
gia
xu6ng.

NhCi'ng
Sl,l'
djch
chuy~n
nay
keo dai
tu·
it
han mot nam
dSn
vai
nam.
Nhi:mg pluin
~ing
tlni· cdp. Phan
u·ng
thu·
dp
hay
trung gian
duQ'c
djnh
nghTa
nhu
Ia
"mQt
sv
S\tt
giam quan
tr<;>ng

trong mot
thi
tnrang
dftu
co gia
len
ho~c
mot
S\J'
tang
gia
quan
tr<;>ng
trol1g
mot
thi
tru(mg
dftu
CO'
gia xu6ng,
thucmg
keo
dai
tu·
3
tuftn
dSn
nhi~u
thang (thucmg
Ia

3 thang), trong su6t chu
ky
nay, khoang
tho·i
gian djch
chuy~n
nhin chung thoai
lui
ttr
33
tai
66%
ct:m
S\1'
thay d6i gia
vi
S\1'
chfim
d(rt
v€
phan
u·ng
thu·
cfip
c6
tnr6·c".
Nhfmg Slf-' dtch chuydn nho.
S\r
dich
chuy~n

nh6
keo
dai
ttr
khoang
vai
phien giao
djch
nhung kh6ng qua 3
tuftn.
N6 chi quan
tr<;>ng
trong
vi~c
hinh
th_anh
nen
mot
phftn
ctta
nhG'ng
S\1'
djch
chuy~n
chinh cling nhu
sv
djch chuy€n
th(r
cfip;
n6

kh6ng
c6
gia
tri
dv
bao d6i vai cac nha
dftu
tu
dai
lwn.
Bi~u
nay
d~c
bi~t
quan
tr<;>ng
bo·i
vi
cac
S\1'
djch
chuy~n
trong
ngitn
h~n
c6
th€
bi
thao tung
6•

mot
mu·c
do
nao d6, kh6ng
gi6ng nlm cac xu
hu6·ng
chinh
hay
thu·
dp.
Tltk ba: Nlui·ng
ctll'iJ'ng
Xll
hu·o·ng
chi
ra
S{l'
djch
chuyln
Rhea djnh
nghTa
mot
duo·ng
xu
huang rihu
Ia
"mot
sv
c!ich
chuy~n

gia
tu·
2
dSn
3
tufin
ho~c
dai
hon, trong
su6t
tho·i
ky
nay,
S\1'
biSn
dong gia
Clta
ca 2
S\f
clich
chuy~n
trung binh trong khoang
xfip
xi
5%
(tinh trung binh). Mot
sv
djch
chuy~n
nhu·

v~y
chi
ra
r~ng
ho~c
Ia
tich
lCiy
(c6
phiSu
ch~y
vao tay
nhu·ng
nha
dftu
tu
m~nh
va
am
hi€u va
vi
th€
gia tang)
ho~c
Ia
phan ph6i (c6
phiSu
ch~y
vao
tay

nhu·ng
nha
dftu
tu
ySu
6t va
vi
thS
gia giam)".
(\
Rfit
quan
ln;lllg
d6
st'r
d1111g
gia
dong
ct'ra
vi
nhO'ng
S\1'
dao
d<)ng
lulng
ng<ly
l<lltly
lhu()c
v<io
S\1'

lhao
l{lc.
13
Dow
da
t~p
trung
Sl,l'
chu y cua minh vao
nhCi'ng
xu
hu6'ng chinh, xu
hu6·ng
ma
ong
ta
cam
thfty
thucmg xay ra trong 3 giai
do~n
rieng
bi~t:
giai
do~n
tich
lUy,
giai
do~m
tham
gia cong chung, giai

do1;1n
phan ph6i. Giai
do1;1n
tich
lily
th~
hi~n
vi~c
mua
c6
tinh toan cua
hfru
h€t
cac nha
dfru
tu chuyen
nghi~p.
N€u
xu
hu6'ng
tru6·c
d6
Ia
xu
hu6'ng
giam, sau
d6
t1;1i
di~m
nay

nhu·ng
nha
dfru
tu chuyen
nghi~p
nh~n
ra
r~ng
thi
trucmg
da
"tieu h6a"
tftt
ca nlm thong tin "xftu". Giai
do~n
tham gia cong
ch(mg,
la
giai
do1;1n
ma
6·
d6
hfru
h€t cac nha
dfru
tu theo sau
xu
hu6'ng phan tich ky
thu~t

b~t
dfru
tham gia vao
thi
trucmg, giai
do(;ln
nay
xay ra
khi
cac muc gia
b~t
d~u
gia tang
m<)t
each nhanh chong va
nhCi'ng
tin tuc kinh doanh duqc
cai
thi~n.
Giai
do<;1n
phan
ph6i xay
ra
khi
cac phuong
ti~n
thong
tin
d~i

chung
b~t
d~u
dua tin
v@
thi
tnrcmg
dfru
co·
gia
len;
khi
nhu·ng
tin
t(rc
kinh
tS
tr6·
nen t6t hon va
khi
cac giao djch
c6
tirih
chftt
dfru
CO'
va
sv
tham gia
thi

trucmg
CLia
cong chung gia tang. Su6t giai
00(;111
nay,
nhu·ng
nha
dfru
tu
c6
hi~u
bi€t nhu
nhau
b~t
dfru
"tich lliy"
d€n
gfrn
day
thi
tnrcmg
dfru
co·
gia xu6ng (khi khong
m<)t
ai
khac
mu6n
mua) va se phan ph6i tru6'c
khi

bftt
ky
ngucYi
nao khac
b~t
dfru
ban
ra.
M(>t
s~r
tang len tren
gi6'i
h(;ln
c6a
"dtrcmg
xu
hu6'ng" nay chi ra
S\1'
tich
lUy
va
nhu·ng
dl,l'
doan gia cao hon, va
ngu'Q'C
l(;li.
Khi
ducmg
nay
xay ra

6·
khoang gina cua
S\,1'
tang
gia
chinh,
n6
se tlwc
sv
hinh thanh
nen
s~r
djch
chuy~n
th(r
cftp
'du6'i
d1;1ng
ducmg
ngang
vc\
n6
se
bi
d6i
xLr
tuong
t~r.
Thzl'
tu·:

Cac mBi
quan
h¢
gia
va
khBi
ltt'(J'ng
t(lo
ra
nJn
tiing
co·
biin
M6i
quan
h~
co·
ban
Ia
kh6i
luQ·ng
tang
khi
gia plwc
h6i
va
tim
http
khi
gia giam.

N€u
kh6i luqng
tr6·
nen
u·
dQng
khi gia tang va gia tang
khi
gia giam, thi
m()t
Io·i
canh bao cho
r~ng
xu
Im6'ng
chfnh
c6
th~
se s6m
bi
dao
nguQ·c.
Nguyen
t~c
nay chi duqc
su·
dvng nhu
Ia
m<)t
thong tin

n@n
tang,
b6·i
vi
b~ng
ch(rng
thuy€t plwc
v@
s~r
dao
nguQ'c
xu
hu6·ng
c6
th~
chi
duQ'c
dua ra theo gia cua
nhli'ng
m(rc
trung binh
tu'O'ng
ling.
Thll' niim:
HimJz
tl{Jng
gia
xac
tljnh
xu

hu·o·ng Cac
dftu
hi~u
tang gia
duQ'c
dua
ra
khi
nhu·ng
S\1'
tang gia lien ti€p
t?o
ra cac dinh trong
khi
cac day'
ctm
sv·
giam gia
xen
vao
Ia
cao hun day tru6'c
d6.
NguQ·c
l<;1i,
cac
dftu
hi~u
cua
s1r

giam gia
xu
fit
phat
ttr
m<)t
chu6i cac dinh va day
gic\111
d~n.
Chung ta cling
c6
th~
c6
duQ'c
nhCi'ng
manh
m6i
quan
trQng
ttr
cac
d~c
tru·ng
kh6i
luQ·ng
va
ttr
m<)t
s~r
danh gia

v@
ky
lwn
eLm
xu
lm6'ng
chinh dang
chi~m
m1
th€.
Ty
I~
v@
m()t
sv·
dao
ngu'Q'c
xu
hu·6·ng
chinh
se
16'n
hon
n€u
thi
tnro·ng
da trai qua giai
do(;ln
thfr
3,

duQ'c
d~c
trung
b6·i
sv
d~u
co
va
nhu·ng
hy
VQng
sai
trong su6t
m<)t
dQt
xu
hu6·ng
tang len
ho~c
m()t
dQt
ban
ra
lien
t~1c
va
s~r
bi
quan
Ian

r()ng
trong su6t
ky
giam
.gia
chinh.
M()t
S\1'
thay a6i trong
xu
hu6·ng
chinh
c6
th~
xay ra ma khong
cfin
dSn
giai do?n
th(r
3
c6
th~
nh?n
ra
r5
rang, nhung nhin chung
nhu·ng
s1,r
dao
nguQ·c

nlm
thS
ch(rng minh
duQ·c
s~r
t6n
t1;1i
tuong
d6i
rfit
ng~n.
M~t
khac,
nhu·ng·
khuynh
hu·6'ng
chinh
I6·n
nhftt
thuo·ng
phat
tri~n
khi
ma
nhu·ng
d~c
trung
CLia
giai
do(;l.n

th(r
3
14
d~c
bi~t
duqc danh
dfiu
trong su6t
st_r
djch
chuy~n
chinh
tm6"c
d6.
Do
d6, cac dqt
dfiu
co qua
mtrc
trong
nhli"ng
nam
1919, I 929, I 968,
va
nam
2000
thurcmg
g~n
li~n
v6·i

nhu·ng
s1.,r
suy giam
d~c
bi~t.
Tlu'i:
stiu:
Danh
111{lC
phiii
aU'(lC
xac
nh~n
M()t
trong nhung nguyen
t~c
quan
trQng
nhfit
cua
Iy
thuy@t
Dow la
SJ.f"
djch
chuy~n
cua
hai
chi s6 binh quan nganh cong
nghi~p

va chi s6 nganh giao thong
v~n
tai
nen
luon duqc quan tam cung nhau;
nghTa
Ia
hai
chi s6 phai cung
c6
lftn
nhau.
Nhu
cfiu
d6i
v6"i
hanh
d()ng
cung
c6
lftn
nhau d6i
v6"i
ca hai chi
s6
nay duqc
xem
nlm
la
thi~t

y@u,
bcri
vi
n@u
thi
trucmg
thl.)'C
S\1'
Ia
m()t
phong
vil
bi~u
v~
nhli"ng
tinh
tr~ng
doanh
nghi~p
tuong lai, cac nha
dfiu
tu se tang gia ca nhil'ng cong ty san
xufit
hang
h6a
lftn
cac cong
ty
v~n
chuySn chung trong m9t

n~n
kinh
t@
dang
m6'
r()ng.
Khong
thS
c6
m()t
n~n
kinh
t@
m~nh
nf10
ma
trong d6 hang h6a duvc san
xufrt
.ra
nlmng khong duqc ban
(nghTa
la
duqc
v~n
chuySn
d@n
thi
trucmg).
Tom
l~i:

Ly
thuy@t
Dow quan
tam
t6"i
vi~c
xac djnh
hu6·ng
cua xu
hu6·ng
thi
trucmg,
khong xac djnh khoang
tho·i
gian sau cung cua xu
hu6"ng.
M9t khi da duvc
-xac
nh~n
xu
hu6"ng
b6·i
ca hai chi
s6
thi
xu
hu6"ng
m6"i
duqc gia djnh
Ia

tbn
t~i
mai
cho
t6·i
khi
m()t
st.r
xac
nh~n
l~i
b6'i
ca 2
chi
s6
di~n
ra.
M6i
thj
truang gia
len
va gia xu6ng
c6
ba
giai
do~n
rieng
bi~t.
S\1·
nh~n

d~ng
cac
giai
do~n
nay
va
St.l'
xu~t
hi~n
CLJa
b~t
ky
sv
khac nhau
nao
trong
m6i
quan
h~
kh6i
Ju·Q·ng
va gia ca dua
ra
nhi~u
tin
hi~u
hC'ru
ich
rAng
m()t

sv
dao
ng~rqc
trong xu
huang dang
di~n
ra.
Cac
chu·ng
c(r
b6
sung
d~c
bi~t
hli"u
ich
khi
ma
hanh d9ng cua
chi
s6
gia
tJ.,r
ch(mg khong
di
d~n
k~t
lu~n.
· .
1.3.2.3.

Ly
thuydt
song
Elliott
trong
d{t'
bao gici clui'l1g
khoan
Ly
thuy@t
s6ng Elliott duqc
d~t
theo
ten
ctm
Ralph Nelson Elliott. Buvc
truy~n
cam
hu·ng
tLr
ly
thuy~t
Dow va
tLr
nhu·ng
quan sat
tlm
thfry
trong
tv

nhien, Elliott
da
k~t
Iu~n
rAng
sv·
djch chuySn
ctm
thi
tmo·ng
ch(rng khoan
c6
thS
duQ·c
tien doan
b~ng
each
quan sat va xac djnh
m()t
mo
hlnh
l?p
l~ti
cac dqt s6ng.
Sv
th~t,
Elliotttin
r~ng
khong chi rieng
thi

tnrO"ng
chu·ng
khoan
ma
tfit
ca
mQ.i
hanh
d()ng
cua con
nguo·i
d~u
tuan theo
1110
hinh
t~o
b6·i
hang
lo~t
cac
dQt
s6ng c6
thS
xac djnh duqc.
Cac y
tu6·ng
CO'
ban cua
ly
thuy~t

Elliott duqc
li~t
ke
du6"i
day.
I.
Hanh
d()ng
duqc theo sau
b6·i
m()t
hanh
d()ng
l?p
I~i.
2.
C6
5 s6ng trong
hu6·ng
ctm
xu
hu6"ng
chinh duqc theo sau
b6·i
3 s6ng
hi~u
chinh
(m()t
sv
djch chuySn "5-3")

3.
M()t
s~r
djch chuySn "5-3"
t~o
nen
m()t
elm
ld.
Sv
djch chuySn "5-3" nay sau
d6 se
tn'J
thanh 2
phfm
plw cua s6ng "5-3"
k~
ti~p
cao hon.
4.
Mftu
hinh "5-3"
CO'
ban duy
tri
khong d6i
m~c
du d9
tho·i
gian cua

m6i
s6ng
c6
th€
thay d6i.
15
Mfiu
hinh
ca
so·
dU'Q'C
t~o
ra
bo·i
8 song
(5
tang
va
3 giam), chung
dU'Q'C
ld
hi~u
Ia
1'
2,
3,
4,
5,
a,
b,

va c trong hinh
3.
I.
Cac song I,
3,
va 5
gQi
Ia
cac song
ddy,
cac sotig
2
va4
gQi
Ia
song
hi~u
chinh. Cac song
a,
b,
va c
hi~u
chinh
xu
hu&ng
chinh
t~o
b6'i
cac song
ttr

I den
5.
Xu
hu&ng
chfnh
du'Q'c
tt;to
bo·i
cac song
ttr
1 den 5 va
co
th~
Ia
xu
huo·ng
tang
ho~c
xu
hu&ng
giam. Cac song
a,
b va c lu6n djch
chuy~n
theo
huang
ngUQ'C
l~i
v&i
hu&ng

cua cac song tu I den
5.
Ly
thuyet song Elliott cho
r~ng
m6i
song
l&n
han
ch(ra
m()t
song
5-3
cua
m()t
elm
ki
nh6
han. Hinh
3.
I minh
hQa
cac song "5-3"
bao
g6m
cac
elm
ki
song
nh6

han nlm
th€
nao.
Cac con
s6
Fibonacci cung
cfrp
co
sa
toan
hQc
cho
ly
thuyet Elliott,
day
s6
Fibocacci
du'Q'c
b~t
d~u
tl.r
I
va
c()ng
vo·i
s6
tru&c
do
thi
ra

s6
ke tiep
m6i
chu
ki
ma
Elliott xac djnh thi duqc
cftu
t~o
tl.r
t6ng
s6
song
n~m
trong day Fibonacci.
Hinh 1.3:
Cac
dQ't
song
minh
ho~
cho
Iy
thuy~t
song
Elliott
.~~~~~~~-~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
••
Nlm
v~y,

ly
thuyet Elliott
co
n()i
dung
chti
y€u
Ia
elm
ki
ct:m
thi
tnrcmg
bao
g6m
8
song
lo·n
nhftt,
m6i song
lo·n
nay
l~i
bao
g6m
8 song nh6 han va
m6i
song
nh6
han

nay
l~i
bao g6m 8 song nh6 han
nu·a.
Nhu
v~y
m6i
song vira
Ia
thanh
ph~n
ctm
song
l&n
han
I~i
vl.ra
t~o
nen cac song nh6 han. Va
cu·
trong
m6i
nhom 8
soi1g
nlm the
l~i
co
5 song tang va 3 song giam. Gia
trj
d~r

bao
cua
ly
thuyet Elliott
tl1y
thu()c
vao
Vi~C
CO
XclC
djnh
dll'Q'C
hay khong
sfJ
IU'Q'I1g
Ca~
song
nay.