Tóm tắt về dân tộc và tôn giáo, tín ngưỡng Việt Nam

D Â N T Ộ C
Cộng đồng người Việt Nam có 54 thành phần dân tộc khác nhau. Trong đó dân tộc Việt (Kinh)
chiếm gần 90% tổng số dân cả nước, hơn 10% còn lại là dân số của 53 dân tộc. Trải qua bao
thế kỷ, cộng động các dân tộc Việt Nam đã gắn bó với nhau trong suốt quá trình lịch sử đấu
tranh chống kẻ thù xâm lược, bảo vệ bờ cõi, giành tự do, độc lập và xây dựng đất nước, Mỗi
dân tộc hầu như có tiếng nói, chữ viết và bản sắc văn hoá riêng.
Bản sắc văn hoá của các dân tộc thể hiện rất rõ nét trong các sinh hoạt cộng đồng và trong
các hoạt động kinh tế. Từ trang phục, ăn, ở, quan hệ xã hội, các phong tục tập quán trong
cưới xin, ma chay, thờ cúng, lễ tết, lịch, văn nghệ, vui chơi của mỗi dân tộc lại mang những
nét chung. Đó là đức tính cân cù chịu khó, thông minh trong sản xuất; với thiên nhiên - gắn
bó hoà đồng; với kẻ thù - không khoan nhượng; với con người - nhân hậu vị tha, khiêm
nhường Tất cả những đặc tính đó là phẩm chất của con người Việt Nam.
54 dân tộc sống trên đất Việt Nam có thể chia thành 8 nhóm theo ngôn ngữ như sau:
- Nhóm Việt - Mường có 4 dân tộc là: Việt (Kinh), Chức, Mường, Thổ.
- Nhóm Tày - Thái có 8 dân tộc là: Bố Y, Giáy, Lào, Lự, Nùng, Sán Chay, Tày, Thái.
- Nhóm Môn - Khmer, có 21 dân tộc là: Ba Na, Brâu, Bru - Vân Kiều, Chơ-ro, Co, Cơ-ho, Cờ-
tu, Giẻ-triêng, Hrê, Kháng, Khmer, Khơ-mú, Mạ, Mảng, M'Nông, ơ-du, Rơ-măm, Tà-Ôi, Xinh-
mun, Xơ-đăng, Xtiêng.
- Nhóm Mông - Dao có 3 dân tộc là: Dao, Mông, Pà Thẻn.
- Nhóm Kadai có 4 dân tộc là: Cờ lao, La-chí, La ha, Pu péo.
- Nhóm Nam đảo có 5 dân tộc là: Chăm, Chu-ru, Ê-đê, Gia-rai, Ra-giai.
- Nhóm Hán có 3 dân tộc là: Hoa, Ngái, Sán dìu.
- Nhóm Tạng có 6 dân tộc: Cống, Hà Nhì, La Hủ, Lô Lô, Phù Lá, Si La.
T ÔN GIÁO - TÍN NGƯỠNG
Ngoài tín ngưỡng dân gian, Việt Nam còn có một số tôn giáo lớn: Ðạo Phật, đạo Thiên
Chúa, đạo Tin Lành, đạo Hồi, đạo Cao Ðài và đạo Hoà Hảo
Ðạo Phật: Phật giáo được du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ thứ VI, đến đời Lý (thế kỷ thứ
XI) Phật giáo ở vào giai đoạn cực thịnh và được coi là hệ tư tưởng chính thống. Phật giáo
được truyền bá rộng rãi trong nhân dân và có ảnh hưởng sâu sắc tới đời sống xã hội, để lại
nhiều dấu ấn trong lĩnh vực văn hoá, kiến trúc. Nhiều chùa, tháp được xây dựng trong thời
kỳ này.

Cuối thế kỷ thứ XIV, Phật giáo phần nào bị lu mờ, nhưng những tư tưởng của Phật giáo còn
ảnh hưởng lâu dài trong đời sống xã hội và sinh hoạt của Việt Nam. Hiện nay số người theo
Ðạo Phật và chịu ảnh hưởng của Ðạo Phật khoảng trên 70% số dân cả nước.
Công giáo: được du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ XVII, nơi tập trung nhiều tín đồ Thiên
Chúa giáo ở Việt Nam hiện nay là vùng Bùi Chu - Phát Diệm (tỉnh Ninh Bình) và vùng Hố
Nai - Biên Hoà (tỉnh Ðồng Nai). Số lượng tín đồ theo Ðạo Kitô chiếm khoảng 10% dân số.
Ðạo Tin Lành được du nhập vào Việt Nam vào năm 1911 nhưng ít được phổ biến. Hiện nay
các tín đồ theo Ðạo Tin Lành sống chủ yếu ở vùng Tây Nguyên. Tại Hà Nội cũng có nhà thờ
Ðạo Tin Lành tại phố Hàng Da. Số tín đồ theo Ðạo Tin Lành khoảng 400 nghìn người.
Ðạo Hồi: Đạo Hồi du nhập vào Việt Nam khá sớm, tín đồ đạo Hồi chủ yếu là người Chăm ở
miền Trung Trung bộ, có khoảng 50 nghìn người.
Ðạo Cao Ðài xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1926. Toà thánh Tây Ninh là trung tâm hội tụ
những người theo đạo Cao Ðài ở miền Nam. Số tín đồ theo đạo này khoảng hơn 2 triệu
người.
Ðạo Hoà Hảo xuất hiện ở Việt Nam năm 1939. Số tín đồ theo đạo này khoảng trên 1 triệu
người chủ yếu ở miền Tây Nam bộ.
Tín ngưỡng dân gian thờ Mẫu Trong đời sống tâm linh của người Việt Nam đã từng tồn
tại nhiều hình thức tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau. Người Việt có tục thờ cúng tổ tiên, thờ
Thành hoàng, thờ Phật, thờ các thần linh, thờ các anh hùng có công với nước, với dân
Ðặc biệt thờ Mẫu (Mẹ).
Thờ Mẫu có nguồn gốc của tục thờ thần thời cổ đại, thờ các nữ thần núi, rừng, sông, nước.
Sau này Mẫu được thờ ở các đền, phủ, và Mẫu luôn được đặt ở vị trí trang trọng nhất. Thờ
Mẫu có nguồn gốc ở miền Bắc. Vào đến miền Nam, "Ðạo" này đã hoà nhập "Mẫu"với các nữ
thần trong tín ngưỡng địa phương: Thánh Mẫu Thiên Y A Na (Huế), Thánh Mẫu Linh Sơn
(Tây Ninh).
Trong thực tế việc thờ cúng của "Ðạo" Mẫu có sự hội nhập các hình thức của nhiều tôn giáo
khác. Ngày nay, tín ngưỡng dân gian được coi trọng nên nhiều đền, phủ đã và đang được phục
hồi và hoạt động sôi nổi.