Tiết 59. Luyện tập rượu etylic, axit axetic và chất béo

TRƯỜNG THCS THANH GIANG – THANH MIỆN – HẢI DƯƠNG
Giáo viên : Vò ThÞ Thñy

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu tính chất hóa học quan trọng của chất béo. Viết PTPƯ minh họa?
Tính chất hóa học quan trọng của chất béo
Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường axit tạo glixêrol và các axit béo
(RCOO)
3
C
3
H
5
+ 3H
2
O axit, t
0
3RCOOH + C
3
H
5
(OH)
3

-
Phản ứng thuỷ phân chất béo trong môi trường kiềm: (p/ư xà phòng hoá)
(RCOO)
3
C
3

H
5
+ 3NaOH t
0
3RCOONa + C
3
H
5
(OH)
3

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ:
Rượu Etylic
Axit axetic Chất béo
CTCT
Tính
Tính
chất
chất


vật
vật
lý
lý
Tính
chất
hóa

học

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
II. BÀI TẬP:
 1. Viết công thức cấu tạo của: rượu etylic, axit axetic và chất béo.

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ:
Rượu Etylic
Axit axetic Chất béo
CTCT
Tính
Tính
chất
chất


vật
vật
lý
lý
Tính
chất
hóa
học
CH
3
- CH

2
– OH
CH
3
– COOH
(R- COO)
3
C
3
H
5

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
II. BÀI TẬP:
 2. Hãy chọn các từ sau: rượu etylic, axit axetic, chất béo, benzen để điền vào
chỗ trống trong các câu sau cho thích hợp:
b, ………… là chất lỏng, không màu, tan vô hạn trong nước , nhiệt
độ sôi là: 78,3
o
C.
a, ….… là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.
c,………… là chất lỏng, nhẹ hơn nước, không tan trong nước,tan
trong benzen, xăng, dầu hỏa.
Rượu etylic
Axit axetic
Chất béo

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO

I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ:
Rượu Etylic
Axit axetic Chất béo
CTCT
Tính
Tính
chất
chất


vật
vật
lý
lý
Tính
chất
hóa
học
CH
3
- CH
2
– OH
CH
3
– COOH
(R- COO)
3
C
3

H
5
-
Rượu là chất
lỏng, không màu
,tan vô hạn trong
nước
- t
o
s = 78,3
o
C
- Axit là chất lỏng
không màu ,vị
chua, tan vô hạn
trong nước
- Nhẹ hơn nước,
không tan trong
nước,tan được
trongbenzen,xăng
, dầu hỏa

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
II. BÀI TẬP:
 3(2-sgk)
Hoàn thành các PTHH sau đây, ghi rõ điều kiện của phản ứng (nếu có).
Hoàn thành các PTHH sau đây, ghi rõ điều kiện của phản ứng (nếu có).
a)
a)

C
C
2
2
H
H
5
5
OH
OH






+
+


?
?






?
?

+
+
H
H
2
2




b)
b)
C
C
2
2
H
H
5
5
OH
OH

+
+
?
?




CO
CO
2
2




+
+


?
?
c
c
)
)
CH
CH

3
3
COOH +
COOH +
?
?
CH
CH
3
3
COOK + H
COOK + H
2
2
O
O
d) CH
d) CH
3
3
COOH +
COOH +
?
?
CH
CH
3
3
COOC
COOC

2
2
H
H
5
5
+
+
?
?
e) CH
e) CH
3
3
COOH +
COOH +
?
?
CH
CH
3
3
COONa + H
COONa + H
2
2
f)
f)
CH
CH

3
3
COOH
COOH


+
+
?
?








?
?




+ CO
+ CO
2
2

+
+
?
?
h) Chất béo
h) Chất béo


+
+
? ?
? ?
+ Muối của các axit
+ Muối của các axit
béo
béo
t
0
H
2
SO
4
đặc, t
o

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
II. BÀI TẬP:

 3 (2-sgk)
Hoàn thành các PTHH sau đây, ghi rõ điều kiện của phản ứng (nếu có).
Hoàn thành các PTHH sau đây, ghi rõ điều kiện của phản ứng (nếu có).
a)
a)
C
C
2
2
H
H
5
5
OH
OH






+
+


+
+
H
H
2

2




b)
b)
C
C
2
2
H
H
5
5
OH
OH


+
+






CO
CO
2

2




+
+




c
c
)
)
CH
CH
3
3
COOH +
COOH +


CH
CH
3
3
COOK + H
COOK + H
2

2
O
O
d) CH
d) CH
3
3
COOH + CH
COOH + CH
3
3
COOC
COOC
2
2
H
H
5
5
+
+


e) CH
e) CH
3
3
COOH + CH
COOH + CH
3

3
COONa + H
COONa + H
2
2
f)
f)
CH
CH
3
3
COOH +
COOH +














+ CO
+ CO
2

2




+
+
h)
h)


(RCOO)
(RCOO)
3
3
C
C
3
3
H
H
5
5


+ NaOH
+ NaOH


+

+
t
0
H
2
SO
4
đặc, t
o
2Na 2C
2
H
5
ONa
2
3O
2
3H
2
O2
C
C
2
2
H
H
5
5
OH
OH

KOH



H
H
2
2
O
O
Na
2
2
Na
2
CO
3
2CH
3
COONa H
2
O
C
3
H
5
(OH)
3
3RCOONa3

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ:
Rượu Etylic
Axit axetic Chất béo
CTCT
Tính
Tính
chất
chất


vật
vật
lý
lý
Tính
chất
hóa
học
CH
3
- CH
2
– OH
CH
3
– COOH
(R- COO)
3

C
3
H
5
-
Rượu là chất lỏng,
không màu ,tan vô
hạn trong nước
- t
o
s = 78,3
o
C
- Axit là chất lỏng
không màu ,vị chua,
tan vô hạn trong
nước
- Nhẹ hơn nước,
không tan trong
nước,tan được
trongbenzen,xăng,
dầu hỏa
1, Tác dụng với oxi
(PƯ cháy)
2, Tác dụng với
Natri
3, Tác dụng với Axit
axetic ( PƯ este hóa)
1, Axit axetic mang
đầy đủ tính chất hóa

học của axit nhưng là
một axit hữu cơ yếu
2, Tác dụng với rượu
etylic (PƯ este hóa)
1. Phản ứng thủy phân
trong môi trường axit
(PƯ thủy phân)
2. Phản ứng thủy phân
trong môi trường
kiềm(PƯ xà phòng hóa)

TIẾT 59: LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO
II. BÀI TẬP:
 4.
Có 3 lọ không nhãn chứa ba chất lỏng là : rượu etylic, axit
Có 3 lọ không nhãn chứa ba chất lỏng là : rượu etylic, axit
axetic, dầu ăn tan trong rượu etylic. Chỉ dùng nước và quỳ tím,
axetic, dầu ăn tan trong rượu etylic. Chỉ dùng nước và quỳ tím,
hãy phân biệt các chất lỏng trên.
hãy phân biệt các chất lỏng trên.
Đáp án
Đáp án
:
:
- Lấy mỗi chất một ít cho vào 3 ống nghiệm riêng biệt và đánh số
- Lấy mỗi chất một ít cho vào 3 ống nghiệm riêng biệt và đánh số
thứ tự.
thứ tự.
- Lần lượt nhúng giấy quỳ tím vào 3 ống nghiệm nói trên, nếu chất

- Lần lượt nhúng giấy quỳ tím vào 3 ống nghiệm nói trên, nếu chất
lỏng nào làm quỳ tím hóa đỏ thì đó là axit axetic.
lỏng nào làm quỳ tím hóa đỏ thì đó là axit axetic.
- Nhỏ 2 chất lỏng còn lại vào nước, chất lỏng nào tan hoàn toàn là
- Nhỏ 2 chất lỏng còn lại vào nước, chất lỏng nào tan hoàn toàn là
rượu etylic; chất lỏng nào khi cho vào nước thấy có chất lỏng
rượu etylic; chất lỏng nào khi cho vào nước thấy có chất lỏng
không tan nổi lên trên đó là hỗn hợp của rượu etylic với dầu ăn.
không tan nổi lên trên đó là hỗn hợp của rượu etylic với dầu ăn.

II. BÀI TẬP:
 5.
Cho 12 gam CH
Cho 12 gam CH
3
3
COOH tác dụng với C
COOH tác dụng với C
2
2
H
H
5
5
OH
OH
( với H
( với H
2
2

SO
SO
4
4
đặc làm xúc tác và
đặc làm xúc tác và
đun nóng ).
đun nóng ).
a) Tính khối lượng este thu được, biết hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 %.
a) Tính khối lượng este thu được, biết hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 %.
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 5 % thì khối lượng
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 5 % thì khối lượng
dung dịch giấm thu được là bao nhiêu gam ?
dung dịch giấm thu được là bao nhiêu gam ?
Hướng dẫn
a)– Tính số mol CH
3
COOH
– Kết hợp với hiệu suất 60%, tính
khối lượng este thực tế cần tìm.
C%
dd

giấm
= 5 %
b) Khối lượng CH
3
COOH = 12 g
=> m
dd giấm

=
Giải
n =
CH
CH
3
3
COOH
COOH
60
12
= 0,2 mol
a. Phương trình hóa học :
CH
3
COOH + C
2
H
5
OH
H
2
SO
4 đặc,
t
0
CH
3
COOC
2

H
5
+ H
2
O
1 mol
1 mol
0,2 mol 0,2 mol
=> n = 0,2 x 88 = 17,6 gam
CH
3
COOC
2
H
5
Do hiệu suất của phản ứng 60%, nên khối lượng este
thực tế thu được là:
17,6 x 60
100
= 10,56 g
b. Khối lượng của dung dịch giấm thu được là:
12 x 100
5
= 240 g

-
Về xem lại các bài đã luyện tập
-
Hoàn thành các bài tập và làm bài tập
còn lại trong sách giáo khoa vào vở bài tập

-
Chuẩn bị phần lí thuyết ( ghi vào sổ thực
hành ) bài thực hành cuối chương
Hướng dẫn về nhà
Hướng dẫn về nhà