GD môi trường cho HS THCS thông qua hoạt động ngoại khóa

A - đặt vấn đề
I. Cơ sở lý luận
Môi trờng là tổng thể các nhân tố nh nớc, không khí, đất, ánh sáng, âm
thanh, cảnh quan, xã hội có ảnh hởng đến chất lợng cuộc sống con ngời và các
tài nguyên thiên nhiên cần thiết cho sinh sống và sản xuất của con ngời, liên
quan đến chất lợng cuộc sống của con ngời.
Con ngời cũng nh mọi sinh vật đều sống trong một môi trờng nhất định,
không có môi trờng, con ngời và sinh vật không tồn tại đợc.
Sự tồn tại và phát triển của con ngời (sức khoẻ con ngời) chịu ảnh hởng
của các yếu tố môi trờng. Trạng thái sức con ngời là tiêu chuẩn tổng hợp nhất
của tình trạng môi trờng - những chỉ tiêu sức khoẻ con ngời đợc coi nh tiêu
chuẩn để đánh giá chất lợng môi trờng.
Bên cạnh môi trờng tự nhiên, con ngời còn sống trong một chế độ xã hội,
cộng đồng dân c nhất định, các yếu tố đó cũng ảnh hởng tới sức khoẻ.
Môi trờng vừa là không gian sống, vừa là nơi cung cấp tài nguyên cần
thiết cho cuộc sống và hoạt động sản xuất của con ngời, vừa là nơi chứa đựng
các chất phế thải do con ngời tạo ra trong cuộc sống và hoạt động sản xuất. Môi
trờng và sức khoẻ con ngời có mối quan hệ trực tiếp mang tính nhân quả.
Môi trờng và sự phát triển có mối quan hệ hết sức chặt chẽ - môi trờng là
địa bàn và đối tợng của sự phát triển, còn phát triển là nguyên nhân tạo nên
những biến đổi về môi trờng. Nguồn gốc tác động mạnh mẽ nhất đến môi tr-
ờng và thông qua đó đến sức khoẻ con ngời chính là sự phát triển.
II. Cơ sở thực tiễn
Hiện trạng môi trờng ngày nay rất đáng báo động. Môi trờng sống của
chúng ta đang bị suy thoái một cách nghiêm trọng và nhanh chóng: Nhiệt độ
trái đất tăng lên nhanh chóng, băng ở hai cực tan nhanh làm nớc biển dâng cao,
dẫn đến một số vùng có nguy cơ bị nớc biển nhấn chim, quá trình sa mạc hoá
diễn ra ở nhiều nơi, hàm lợng khói bụi và khí thải trong không khí tăng cao,
con ngời khai thác các tài nguyên một cách bừa bãi - làm cho chúng có nguy cơ
cạn kiệt. Dịch bệnh xảy ra khắp nơi và trên diện rộng, ngày càng có nhiêu bệnh
nguy hiểm và đang đe doạ đến sức khoẻ và đời sống của con ngời.

1
Bên cạnh đó, ý thức bảo vệ môi trờng của nhiều ngời cha cao. Đang thờ ơ
đứng ngoài cuộc trớc những thảm hoạ của môi trờng.
Để có một môi trờng bền vững cho hôm nay và cả mai sau, thì ngay từ
bây giờ chúng ta cần phải cung cấp cho mọi ngời những kiến thức cần thiết về
vấn đề môi trờng. Cùng với quá trình đó, chúng ta cũng rất cần thiết xây dựng
cho mọi ngời có ý thức bảo vệ môi trờng - biến ý thức đó thành một nếp sống
văn hoá trong cộng đồng dân c.
Đối tợng của giáo dục môi trờng không thể thiếu và rất quan trọng đó là
học sinh - sinh viên nói chung và học sinh Tiểu học nói riêng. Nhng thực tế giáo
dục của chúng ta cha có một bộ môn GDMT riêng, mà chủ yếu chỉ mới ở mức
độ lồng ghép trong các môn học. Trong khi đó, không phải môn học nào và bài
học nào cũng có thể lồng ghép đợc. Còn nếu lồng ghép đợc thì cũng không
tổng thể và cha giải quyết đợc cái căn bản của vấn đề môi trờng.
Từ những vấn đề cấp bách và những khó khăn nêu trên, tôi xin đợc nêu
thêm một hớng giáo dục môi trờng trong trờng học mới, đó là: "Giáo dục môi
trờng cho học sinh THCS thông qua hoạt động ngoại khoá"
B - Giải quyết vấn đề
I. Phơng pháp giáo dục.
Khi cho học sinh tham gia bất kỳ một hoạt động ngoại khoá nào, chúng ta đều
phải cần tới các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trờng, đặc biệt là tổ chức Đoàn,
Đội. Và đối với vấn đề GDMT ngoại khoá cho học sinh cũng thế. Chúng ta cần có sự
phối hợp chặt chẽ với các tổ chức trong nhà trờng nh: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đội
TNTP Hồ Chí Minh, Công đoàn, Ban giám hiệu Tuỳ theo từng nội dung, chủ đề, địa
điểm, kinh phí tổ chức vv mà chúng ta lựa chọn sự phối hợp cho phù hợp. Sau đây, tôi
xin đa ra một số phơng pháp tổ chức.
1. Tổ chức tham quan - dã ngoại.
2. Tổ chức sáng tác về môi trờng.
3. Tổ chức cho học sinh trực tiếp tham gia các hoạt động môi trờng.

4. Tổ chức các cuộc thi về môi trờng.
II. Cách thức thực hiện
1. Tổ chức tham quan - dã ngoại.
Phơng pháp này là, tổ chức cho học sinh đi tham quan các khu bảo tồn thiên
nhiên, các vờn quốc gia nh: Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, Vờn quốc gia Vũ Quang
(Hà Tĩnh), Vờn quốc gia Cúc Phơng (Ninh Bình), Vờn quốc gia Bạch Mã (Thừa Thiên -
Huế), Vờn quốc gia U Minh (Cà Mau), Di sản thiên nhiên thế giới - vờn quốc gia Phong
Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình), Vờn quốc gia Cát Bà (Hải Phòng),
Sau khi tham quan về cần tổ chức cho học sinh trao đổi các vấn đề đã thu thập đợc
trong chuyến tham quan với nhau, giúp các em thấy đợc vẽ đẹp của thiên nhiên, thấy đ-
ợc mối quan hệ giữa thiên nhiên với các phong tục, tập quán của con ngời cũng nh sự
2
ảnh hởng của các điều kiện tự nhiên đối với sự phân bố các loài động, thực vật. Qua đó
giáo dục học sinh thêm yêu quý thiên nhiên, từ đó có ý thức bảo vệ môi trờng tự nhiên.
Đối với học sinh nông thôn, có thể tổ chức cho các em đi tham quan ở thành phố
và đối với học sinh thành phố thì ngợc lại. Để các em thấy đợc sự khác nhau giữa hai
vùng. Đặc biệt chú ý cho các em sự khác biệt về môi trờng không khí và nớc. Từ những
vấn đề đó, các em tìm ra nguyên nhân của sự khác biệt đó.
Tuỳ vào quy mô, kinh phí, mục tiêu, thời gian tổ chức và khoảng cách địa lý mà
các trờng có thể tổ chức cho học sinh tham quan ở những nơi phù hợp.
Đây là phơng pháp rất đợc các em học sinh yêu thích và có tác dụng giáo dục rất
lớn và rất thiết thực. Phù hợp với những trờng học gần các khu bảo tồn, các vờn quốc
gia.
Tuy nhiên, đối với việc tham quan du lịch thì đòi hỏi kinh phí lớn, thời gian nhiều
và việc quản lý học sinh sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Do vậy, trớc khi tổ chức đi tham
quan cần có sự đồng ý của phụ huynh học sinh, Ban giám hiệu để Phụ huynh và Nhà tr-
ờng chu cấp kinh phí. Cần phối hợp với các giáo viên chủ nhiệm và đoàn trờng trong
việc quản lý học sinh.
Một số hình ảnh về tổ chức cho học sinh đi tham quan:
Rừng ngập mặn (Cữa Sót - Hà Tĩnh) Trên dòng sông Son (Quảng Bình)

Khung cảnh tại bến thuyền trớc động Phong Nha Trớc cữa động Phong Nha (Quảng Bình)
3

Từ trên động Tiên Sơn nhìn xuống Phong cảnh Phong Nha - Kẻ Bàng
2. Tổ chức sáng tác về môi trờng.
Có thể tổ chức cho học sinh theo các hình thức:
- Đóng vai các động vật hoang dã, các thực vật quý hiếm đang đứng trớc nguy cơ
tuyệt chủng viết th kêu cứu loài ngời.
- Sáng tác thơ về chủ đề môi trờng.
- Vẽ tranh về môi trờng
Đây là phơng pháp đơn giản, ít tốn kém, có thể thu hút đợc số lợng lớn học sinh
cùng tham gia. Phát huy đợc tính sáng tạo của học sinh và thông qua các tác phẩm của
mình các em tỏ rõ đợc thái độ, tình cảm của mình đối với môi trờng xung quanh.
3. Tổ chức cho học sinh trực tiếp tham gia hoạt động môi trờng.
Kết hợp với các tổ chức đoàn thể trong nhà trờng hoặc tại địa phơng tổ chức cho
các em học sinh tham gia những buổi lao động nh: Dọn vệ sinh phong quang trờng lớp,
chăm sóc bồn hoa - cây cảnh, trồng cây xung quanh vờn trờng hoặc cây che bóng mát
sân trờng. Gom dầu thô dọc ven bờ biển. Tham gia dọn vệ sinh đờng làng, ngõ xóm nơi
mình ở
Sau mỗi buổi làm việc nh thế, chúng ta tập trung học sinh lại để đánh giá két quả
làm việc của mỗi em. Những việc làm đợc, những việc cha làm đợc và cần phải tiếp tục
làm. Chỉ ra cho học sinh thấy đợc kết quả làm việc của mình đã đem lại cho cảnh quan
môi trờng nh thế nào, kết quả lao động đó có ý nghĩa nh thế nào đối với mọi ngời và
chính cả bản thân mình.
Qua đó, các em sẽ cảm thấy đợc ý nghĩa từng việc làm của mình, các em sẽ có ý
thức hơn trong các hoạt động bảo vệ môi trờng.
Một số hình ảnh HS tham gia hoạt động môi trờng:
Trồng cây xanh che bóng mát Chăm sóc bồn hoa, cây cảnh
đờng làng, ngõ xóm
4

Khơi thông hệ thống mơng thoát nớc
Thu gom rác thải ở bãi biển

Quét dọn sân trờng Dọn vệ sinh nội trú
4. Tổ chức các cuộc thi về môi trờng.
Trong tất cả các phơng pháp mà tôi nêu ra, thì đây là phơng pháp có tác dụng giáo
dục tốt nhất. Nó không đòi hỏi kinh phí và thời gian nhiều nh tham quan - dã ngoại, nh-
ng lại có sức lôi cuốn học sinh tốt hơn phơng pháp sáng tác và hoạt động môi trờng.
Đồng thời nó lại có mức độ truyền tải kiến thức tới học sinh lớn nhất và đầy đủ nhất.

Do kiến thức về môi trờng quá rộng, không thể cung cấp cho học sinh trong một
buổi sinh hoạt ngoại khoá. Vì vậy chúng ta cần phải chia nhỏ nó ra theo từng chủ đề và
mỗi buổi sinh hoạt ta sử dụng một chủ đề. Mỗi chủ đề gồm ba phần:
Phần 1: Xử lý tình huống.
ở phần này các em học sinh sẽ đợc xem hoặc lắng nghe một tình huống do Ban tổ
chức đa ra dới dạng kịch hoặc kể chuyện. Sau khi tình huống kết thúc, thì ngời dẫn ch-
5
ơng trình sẽ đa ra một số câu hỏi liên quan đến tình huống đó và yêu cầu các đội tuyển
trả lời - xử lý tình huống dới hình thức bấm chuông nhanh, sau đó các đội tuyển khác có
thể bổ sung thêm và cuối cùng ngời dẫn chơng trình hoặc ban giám khảo sẽ đa ra những
kết luận về tình huống.
Phần 2: Tìm hiểu kiến thức.
Ban tổ chức sẽ đa ra một số hình ảnh liên quan đến môi trờng (có thể là tranh vẽ,
in màu cỡ lớn đa chung cho tất cả các đội hoặc các bức ảnh chụp đa riêng cho từng đội),
sau đó ngời dẫn chơng trình sẽ yêu cầu các đội tuyển đa ra những thông tin, thông điệp
mà từng bức ảnh muốn mang tới. Sau đó ngời dẫn chơng trình sẽ đa ra các thông tin,
thông điệp chính xác mà mỗi bức ảnh muốn gửi tới các đội tuyển cũng nh các em học
sinh - khán giả.
Phần 3: Hùng biện.
Mỗi đội tuyển cử ra một em tham gia phần thi này, chủ đề hùng biện đợc chuẩn bị

trớc. Các em sẽ thể hiện những kiến thức, nhận thức và tình cảm của mình đối với môi
trờng.
Tác dụng giáo dục của phơng pháp này là: trong quá trình cuộc thi diễn ra, với
những câu trả lời của các thành viên của các đội tuyển, cùng với những đáp án của ngời
dẫn chơng trình đa ra - họ đóng vai trò là những tuyên truyền viên về môi trờng, còn đối
tợng đợc tuyên truyền là những em học sinh - khán giả ở phía dới.
Chúng ta nên cùng với Đoàn TN và Liên đội phối hợp tổ chức vào các ngày lễ kỷ
niệm nh: Ngày thành lập Đoàn 26/3, Ngày nhà giáo Việt Nam 20/ 11.
Để cho cuộc thi có chất lợng và hiệu quả thì công tác tổ chức cần lu ý những vấn
đề sau:
- Thứ nhất, chuẩn bị nội dung chơng trình chu đáo: các tình huống, nội dung các
câu hỏi và đáp án phải ngắn gọn, súc tích để học sinh dễ lĩnh hội, chuẫn bị một số tranh
ảnh phù hợp với từng chủ đề.
- Thứ hai, phải có một Ban giám khảo có những kiến thức, am hiểu về vấn đề môi
trờng.
- Thứ ba, phải chọn ra các đội tuyển là những em học sinh có học lực tốt và có
khả năng diễn đạt (đội tuyển có thể là đại diện cho từng khối hoặc từng lớp).
- Thứ t, phải có một đội kịch hoặc một em học sinh có khả năng kể chuyện tốt.
Sau đây tôi xin đa ra một số chủ đề để các bạn đồng nghiệp có thể tham khảo.
Chủ đề 1: Trờng em xanh - sạch - đẹp
Phần 1: Xử lý tình huống.
câu chuyện cuối tuần
Suốt một tuần mệt nhọc. Hôm nay là chủ nhật, ông Cầu Thang, bà Hành Lang
mới có thời gian rãnh rỗi ngồi nói chuyện với nhau.
Ông Cầu thang lên tiếng:
ối giời ơi! Cái lng của tôi nó đau quá!
Bà Hành Lang:
Sao thế hả ông?! Chắc lại trái gió, trở trời đấy mà!
Ông Cầu Thang:
Có trở trời, trái gió gì đâu! Chỉ tại vì lâu nay, mấy cô, cậu học trò cứ chạy thình

thịch làm cho cái lng của tôi cứ đau ê ẩm.
Bà Hành Lang cũng thở dài:
6
Tôi cũng có khác gì ông đâu! Suốt cả tuần phải oằn lng ra gánh đỡ, rồi còn phải
hứng chịu bao nhiêu là rác thải: nào là giấy loại, vỏ hạt da rồi đến bao kẹo.
Đúng lúc đó, anh Bàn Ghế, chị Bồn Hoa, chú Bàng, gì Phợng cùng đi vào và
hỏi:
Hai bác đang nói chuyện gì thế.
Bà Hành Lang trả lời:
Chúng tôi đang nghĩ đến cho cái số phận hẩm hiu của đời mình.
Chú Bàng hỏi tiếp:
Có chuyện gì thế?
Ông Cầu Thang đáp:
Cứ tởng đợc phục vụ cho các cô, các cậu học trò là một niềm vui tuổi già. Ai ngờ
bây giờ mới thấm thía câu: "Nhất quỷ, nhì ma, thứ ba học trò" đấy chú ạ!
Anh Bàn Ghế xen vào:
Cháu cũng có sung sớng gì đâu, suốt ngày phải chứa đựng bao nhiêu giấy loại
trong hộc, các cô, các cậu ấy cứ xô đẩy nhau, rồi còn chạy nhảy, dẫm đạp lên ngời cháu,
làm cho cháu rả rời cả chân tay. Chắc rồi cháu cũng phải nghỉ hu non thôi các bác ạ!
Gì Ph ợng cũng phẫn nộ:
Các bác, các anh còn đỡ là đang đợc ở trong nhà, còn chúng tôi ngày ngày phải
đứng ngoài trời hứng chịu ma nắng, thế mà cũng có đợc yên thân đâu.
Chị Bồn Hoa buồn rầu nói:
Các bác, các anh, các chị hãy nhìn vào cái mặt tôi đây này, có thảm không kia
chứ. Cả cái khuôn mặt xinh xắn của tôi, không biết bao nhiêu công sức chăm sóc. ấy
vậy mà đã bị các cậu học trò thiếu ý thức hôm nào cũng đá bóng, chạy nhảy, dẫm đạp
lên. Ôi! Có thẩm mỹ viện nào có thể giúp tôi phục hồi lại cái khuôn mặt xinh xắn của
mình.
Chú Bàng lắc đầu bảo:
Tôi và cô Phợng tồn tại trên đất này đã khó, nhng mà cũng phải cố gắng vơn lên,

để cho các em học sinh có đợc sân chơi bóng mát. Thế mà các em nhỏ nào đâu có hay
biết. Ngày ngày vẫn cứ leo trèo, vít lá, bẻ cành làm cho chúng tôi xác xơ tiêu điều. Thử
hỏi chúng tôi có thể sống ở đây đợc bao lâu nữa???
Ông Cầu Thang :
Vậy thì chúng ta phải làm gì đi chứ! Chẳng lẽ cứ đứng nhìn chúng ta chết dần,
chết mòn và ngôi trờng bị tàn phá hay sao?!
Mọi ng ời cùng đồng thanh lên tiếng:
Đúng thế! Chúng ta sẽ nói lên những vấn đề đang còn bức xúc.
Ngời dẫn chơng trình đa ra câu hỏi cho các đội tuyển:
Vấn đề bức xúc Cầu thang, Hành lang, Bàn ghế, cây Bàng, cây Phợng và
Bồn hoa đa ra là gì?
Đáp án: Vấn đề bức xúc trong trờng học hiện nay là:
Các bạn học sinh cha thực sự có ý thức giữ gìn vệ sinh trờng lớp, còn xô
đẩy bàn ghế, leo trèo và bẻ cành cây trong sân trờng, xả rác bừa bãi, cha thực
hiện "Đi nhẹ, nói khẽ".
Và mong muốn rằng các bạn nhỏ hãy có ý thức bảo vệ của công, giữ gìn vệ
sinh chung, không phá hoại cây xanh và nên đi nhẹ - nói khẽ.
Khung cảnh một ngôi trờng
7
Phần 2: Tìm hiểu kiến thức.
Yêu cầu các đội quan sát các
bức ảnh bên và trả lời câu hỏi:

Câu 1:
Những hình ảnh đó phản ánh
hiện trạng gì?
*
Đáp án:
Những bức ảnh trên nói
lên hiện trạng là:

Vệ sinh trờng học cha
sạch sẽ.
Đổ rác không đúng nơi
quy định.
Cha có hố rác nên rác
còn đổbừa bãi.
Câu 2:
8
Hãy quan sát các ảnh sau và cho biết những hình ảnh này muốn nói lên
điều gì?
Đáp án:
Các bạn học sinh đang tích cực dọn vệ sinh trong khu vực sân trờng.
Chúng ta nên học tập và làm theo các bạn ấy.
Câu 3:
Nhìn vào sơ đồ hình bên
em rút ra đợc điều gì?
Đáp án :
Nhìn vào sơ đồ hình bên ta
thấy đợc bức thông điệp là:
Hãy tích cực tham gia dọn
vệ sinh sạch sẽ, không đổ rác bừa
bãi, thì chúng ta sẽ có một ngôi
trờng: xanh - sạch - đẹp.
9
Phần 3: Hùng biện.
Phần này tuỳ thuộc vào sự trình bày của học sinh.
Chúng ta dựa vào khả năng diễn đạt, nội dung của bài hùng biện đề cập đến để
đánh giá.
Chủ đề 2: Con ngời với thiên nhiên.

Phần 1: Xử lý tình huống.

Từ ngàn đời nay, Thân Núi, thần Sông, thần Biển và con ngời chung sống với
nhau rất hoà bình.
Núi rừng cho con ngời củi đốt
Núi rừng cho con ngời gỗ làm nhà
Núi rừng giữ nguồn nớc cho sự sống
Núi rừng là lá phổi che chắn cho chúng ta
Biển cả cho con ngời tôm cá
Biển cả cho vị muối mặn mà
Biển cả đa những con thuyền đi xa
Biển cả là kho tài nguyên vô giá.
Dòng sông kia hiền hoà
Vẫn ngàn năm trôi chảy
Vẫn chở đầy nớc ngọt phù sa
Sông tắm mát muôn nhà
10
Sông tới mát cánh đồng để cho ta hạt gạo.
Bỗng một ngày kia,
Thần Núi lên tiếng:
Hỡi những đứa con thân yêu của ta: Cây rừng ơi! Muông thú ơi! Các con đâu cả
rồi. Ai, ai đã cớp đi những đứa con thân yêu của ta, để ta ở lại trơ trọi một mình.
Từ biển cả xa xôi, thần Biển cũng đi tìm những đứa con thân yêu của mình:
Thần biển:
Hỡi những đàn cá tôm, hỡi những rạn san hô. Các con hãy quay trở về với ta, Đại
dơng bao la là nhà của các con. Tại sao các con nỡ bỏ ta đi. Aiai đã gây nên cảnh chia
li này.
Đúng lúc đó, Thần sông cũng bớc tới và lên tiếng.
Là ai ?! Chẳng lẽ các ngơi không biết sao?
Thần Núi và thần Biển đồng thanh hỏi:

Nhà ngơi là ai?
Thần Sông:
Ta ! Ta là thần Sông, kẻ đã giúp các ngơi từ ngàn đời nay gắn kết mối giao hoà.
Ta len lõi khắp núi rừng, ta đi qua những vùng dân c, ta chảy qua các khu đô thị, ta trải
dài trên những đồng bằng. Nên ta biết đợc kẻ nào gây nên cảnh chia ly từ biệt. Chúng
cũng đã làm biến đổi hình hài của ta, đã làm cho làn nớc xanh trong của ta trở nên đục
bẩn.
Thần Biển và thần Núi cùng hỏi:
Vậy kẻ đó là ai?
Thần Sông:
Kẻ đó chính là con ngời.
Thần Rừng:
Sao?! Kẻ đó chính là con ngời ? Kẻ mà bao lâu nay chúng ta đã nuôi dỡng ?!
Thần biển:
Trời ơi! Một kẻ mà bao lâu nay ta đùm bọc che chở, lại chính là kẻ đã huỷ diệt ta
?!
Vậy thì,! Hỡi những cơn sóng thần, hỡi bão tố phong ba! Hãy nổi lên đi và nhằm
vào đất liền mặc cho các ngơi tàn phá.
Thế là bão tố nổi lên, ma trút xuống nh thác đổ. Những khối nớc khổng lồ từ
trên rừng tràn về. Dòng sông cuồn cuộn những con nớc lớn, nớc dâng ngập tràn, các
bờ đê bị vỡ. Nớc tràn vào lang mạc, nớc cuốn trôi nhà cữa, nớc nhấn chìm mùa
màng. Và tất cả nhng gì mà con ngời gây dựng cả cuộc đời bổng trong chốc lát đã bị
cuồn trôi ra sông, ra biển.
ôi một thảm hoạ quá tàn khốc, đến lúc này với vỡ lẽ, nếu con ngơi biết bảo vệ
môi trờng, nếu con ngời biết khai thác các tài nguyên một cách có kế hoạch, nếu con
ngời biết khai thác gắn liên với bảo tồn và rất, rất nhiều chữ nếu đợc đặt ra thì con
ngời đâu phải gánh chịu những thảm hoạ khủng khiếp này.
Câu hỏi đợc đặt ra cho các đội xử lý tình huông là:
Câu hỏi 1:
Con ngời đã làm gì mà thần Biển, thần Sông, thần Núi nổi giận?

Đáp án:
Con ngời đã khai thác các tài nguyên thiên nhiên một cách tàn bạo, làm
cho cạn kiệt các nguồn tài nguyên. Chính con ngời đã làm mất cân bằng sinh
thái. Cho nên con ngời phải gánh chịu mọi hậu quả khi thiên nhiên "trút giận".
Câu hỏi 2:
Qua các thảm hoạ đã xảy ra, con ngời đã rút ra đợc bài học nh thế nào?
Đáp án:
Qua những gì mà con ngời phải gánh chịu hậu quả của thiên tai. Chúng ta
mới rút ra đợc bài học quá đắt, đó là sự khai thác vô tội vạ của con ngời vào tự
11
nhiên, đã làm cho môi trờng sống bị suy thoái trầm trọng, cân bằng sinh thái
không đợc đảm bảo. Các tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt. Là nguyên nhân dẫn
đến sự bất thờng của thời tiết.
Để đảm bảo đợc cuôc sống bền vững thì chúng ta cần phải biết:
+ Gắn liền khai thác với bão tồn.
+ Sự phát triển của con ngời nằm trong sự cân bằng của tự nhiên, nếu
chúng ta phá vỡ mất thế cân bằng đó thì sẽ dẫn đến sự biến đổi bất thờng của
thiên nhiên và hậu quả của nó gây nên vô cùng nặng nề
Phần 2: Tìm hiểu kiến thức.

Hình 1 Hình 2
Hình 3 Hình 4
Câu hỏi 1:
Các hình ở trên phản ánh những hiện tợng gì? Hậu quả của nó ra sao?
Đáp án:
Hình 1: Hiện tợng Rừng đầu nguồn bị tàn phá. Hậu quả là: Đất bị xói mòn,
gây nên lũ lụt và hạn hán, nguồn nớc không đợc bảo vệ.
Hình 2: Hiện tợng sạt lở bờ sông do thay đổi dòng chảy. Hậu quả: Làm vỡ
đê, thu hẹp diện tích đất canh tác.
Hình 3: Hiện tợng sạt lở núi do rừng bị tàn phá. Hậu quả: Là mối hiểm hoạ

đe doạ đến đời sống của những sống gần chân núi.
Hình 4: Hiện tợng sạt lở bờ sông, suối. Hậu quả: Các vùng dân c đang bị
đe doạ.
12
Câu hỏi 2:
Dựa vào sơ đồ bên:
Hãy cho biết nó thể hiện điều gì?
Đáp án:
Nếu rừng phòng hộ đâu nguồn
bị tàn phá, thì sẽ gây nên hậu quả đó
là lũ lụt và hạn hán sẽ xảy ra
Phần 3: Hùng biện.
Phần này tuỳ thuộc vào sự trình bày của học sinh.
Chúng ta dựa vào khả năng diễn đạt, nội dung của bài hùng biện đề cập
đến để đánh giá.
một số động vật quý hiếm và môi trờng sống của chúng
13
Hu cao cổ Le le Vẹt

Ngựa vằn Rùa vàng
S tử Linh dơng đầu bò

Báo lửa Chó sói
14
Rõng trµm U Minh Rõng phßng hé ®©u nguån
Rõng c©y bôi Nói ®¸ v«i
Rõng c©y bôi Nói ®¸ v«i
Rõng rËm nhiÖt ®íi Amaz«n
§ång cá ch©u Phi
15

C - kết luận
I. Kết luận chung.
Lứa tuổi học sinh Tiểu học là lứa tuổi rất nhạy cảm với cái mới, là
chủ nhân tơng lai của đất nớc. Do vậy, nếu ta giáo dục cho các em ý thức
bảo vệ môi trờng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trờng, thi đó sẽ có
một tác động rất to lớn. Từ các em có thể mở rộng ra trong cộng đồng
dân c nơi các em sống thì sẽ có một hiệu quả rất thiết thực. Khi đó, chắc
chắn môi trờng sống của chúng ta sẽ đợc bảo vệ tốt hơn. Nhân dân ta sẽ
có thêm một nét đẹp văn hoá - đó là ý thức bảo vệ môi trờng. Lúc đó
chắc chắn các em học sinh nói riêng và nhân dân ta nói chung sẽ có một
sức khoẻ tốt hơn - đảm bảo cho quá trình học tập và công tác.
II. Kiến nghị, đề xuất.
- Trong quá trình nghiên cứa chắc chắn đang còn nhiều thiếu sót và
cha đầy đủ, mong các bạn đồng nghiệp góp ý bổ sung thêm để cho đề tài
này đợc đầy đủ và chính xác hơn. Bên cạnh đó một số hình ảnh đa vào
đề tài có chất lợng cha tốt. Trong quá trình áp dụng các đồng chí có thẻ
sử dụng những hình ảnh và các tình huống, các phơng pháp phù hợp với
điều kiện thực tế của từng trờng. Mong rằng với sự tiếp sức của quý vị
và các bạn đồng nghiệp thì đề tài này sẽ dễ dàng áp dụng vào thực tế
hơn.
- Đây là một chơng trình ngoại khoá, nên sẽ gặp nhiều khó khăn
trong quá trình thực hiện. Vì vậy, kính mong các Ban giám hiệu, các
đoàn thể trong nhà trờng tạo điều kiện giúp đỡ để cho đề tài này có thể
sớm đợc áp dụng.
Xin chân thành cảm ơn!
16