Bài 6 : dịch vụ thương mại trong nền kinh tế quốc dân

Bài Bài 66
. .
DịDịch ch vụ vụ thương thương mạmại trong i trong
nền kinh tnền kinh tế ế ququốốc dânc dân
I.I. KháKhái i quáquát t dịdịch ch vụ và vụ và đđặặc đic điểểm m dịdịch ch vụvụ
CáCác c loạloại i dịdịch ch vụ vụ thương thương mạmạii
II.II. CáCác c loạloại i dịdịch ch vụ vụ thương thương mạmạii
III.III. TTổ ổ chchứức c hoạhoạt đt độộng ng dịdịch ch vụ và vụ và hhệ ệ
ththốống ng chỉ chỉ tiêu đtiêu đáánh nh giágiá
IV.IV. PháPhát trit triểển thương n thương mạmại i dịdịch ch vụ ở vụ ở VN VN
-
I.I. KHÁI QUÁT DỊCH VỤ VÀ KHÁI QUÁT DỊCH VỤ VÀ ĐĐẶC ẶC ĐĐIỂM SẢN IỂM SẢN
PHẨM DỊCH VỤPHẨM DỊCH VỤ
11/ / KHỎI QUỎT VỀ DỊCH VỤKHỎI QUỎT VỀ DỊCH VỤ
TRÊN THẾ GIỚI NGÀY NAY, NỀN KINH TẾ KHÔNG CHỈ TRÊN THẾ GIỚI NGÀY NAY, NỀN KINH TẾ KHÔNG CHỈ
ĐƠĐƠN THUẦN VỚI CÁC N THUẦN VỚI CÁC
SP SP VẬT CHẤT CỤ THỂ, MÀ CÒN TỒN TẠI CÁC VẬT CHẤT CỤ THỂ, MÀ CÒN TỒN TẠI CÁC SP SP DỊCH DỊCH
VỤ.VỤ.
TỔNG THU NHẬP CỦA MỘT QUỐC GIA CŨNG NHTỔNG THU NHẬP CỦA MỘT QUỐC GIA CŨNG NHƯƯ
DOANH THU CỦA MỘT DOANH THU CỦA MỘT
DN DN CÚ SỰ CÚ SỰ ĐĐÓNG GÓP CỦA LĨNH VỰC DV(ÓNG GÓP CỦA LĨNH VỰC DV(ĐĐẶC BIỆT LÀ ẶC BIỆT LÀ
NHỮNG NGÀNH NHỮNG NGÀNH DV DV CÓ GIÁ TRỊ CAO). CÓ GIÁ TRỊ CAO).
Ở CÁC NỞ CÁC NƯƯỚC PHÁT TRIỂN, TỶ TRỌNG ỚC PHÁT TRIỂN, TỶ TRỌNG DV DV TRONG TỔNG TRONG TỔNG
SẢN PHẨM QUỐC DÂN THSẢN PHẨM QUỐC DÂN THƯƯỜNG RẤT CAO: MỸ ỜNG RẤT CAO: MỸ 70% 70%
GDP GDP LÀ TỪ LÀ TỪ DV.DV.
NHIỀU TỔ CHỨC KINH TẾ, CÁ NHÂN NHIỀU TỔ CHỨC KINH TẾ, CÁ NHÂN ĐĐẦU TẦU TƯƯ KHÔNG ÍT KHÔNG ÍT
TIỀN CỦA, CÔNG SỨCTIỀN CỦA, CÔNG SỨC
VÀO CÁC HOẠT VÀO CÁC HOẠT ĐĐỘNG ỘNG DVDV, , BỞI NÓ BỞI NÓ ĐĐEM LẠI HIỆU QUẢ EM LẠI HIỆU QUẢ
KINH TẾ CAO VÀ KINH TẾ CAO VÀ ĐĐANG LÀ XU THẾ CỦA THỜI ANG LÀ XU THẾ CỦA THỜI ĐĐẠI. ẠI.
CÁC MÁC CHO RẰNG: CÁC MÁC CHO RẰNG: DV DV LÀ CON LÀ CON ĐĐẺ CỦA NỀN KINH TẾ Ẻ CỦA NỀN KINH TẾ
SXHH SXHH

, ,
KHI MÀ KHI MÀ
22. K/n. K/n: : Theo Theo lý lý thuythuyếết kinh tt kinh tế họế họcc, , DV DV là là mmộột t loạloại SP i SP
kinh tkinh tế ế không không phảphải i là là vvậật pht phẩẩm m mà là mà là công vicông việệc c củcủa a
con ngcon ngườười di dướưới i hìhình nh tháthái lao đi lao độộng thng thể ể llựựcc, , kikiếến thn thứức c
và và kkỹỹ̃ ̃ năng chuyên nghinăng chuyên nghiệệpp, , khả khả năng tnăng tổ ổ chchứức c và và
thương thương mạmạii. . Theo Theo cácách chung nhch chung nhấất t có có hai hai cácách hich hiểểu u
như sau:như sau:
Theo Theo nghĩnghĩa ra rộộngng
, , DV đDV đượược coi c coi là lĩlà lĩnh vnh vựực kinh tc kinh tế ế ththứ ứ ba ba
trong ntrong nềền KTQDn KTQD. . Theo Theo cácách hich hiểểu u nànàyy, , cácác c hoạhoạt đt độộng ng
kinh tkinh tế ế nnằằm m ngoàngoài i 22 ngàngành công nghinh công nghiệệp p và và nông nông
nghinghiệệp p đềđều thuu thuộộc c ngàngành DVnh DV. . CáCác nc nướước c pháphát trit triểểnn, , DV DV
chichiếếm trên m trên 6060% GDP.% GDP.
Theo Theo nghĩnghĩa a hẹhẹpp
, , DV DV là là nhnhữững ng hoạhoạt đt độộng hng hỗ ỗ trtrợ ợ cho cho
quá trìquá trình KDnh KD, , bao gbao gồồm m cácác hc hỗỗ trtrợ ợ trtrướướcc, , trong trong và và sau sau
khi khi bábánn, , là là phphầần mn mềềm m củcủa a sảsản phn phẩẩm đm đượược cung c cung ứứng ng
cho cho khákhách ch hàhàng.ng.
Theo nghĩa rộngTheo nghĩa rộng
Theo phân loại của GATS gồm 11 ngành, 155 Theo phân loại của GATS gồm 11 ngành, 155
phân ngành:phân ngành:

DV kinh doanhDV kinh doanh

DV thông tinDV thông tin

DV Xây dựng DV Xây dựng DV phân phốiDV phân phối

DV giáo dụcDV giáo dục

DV môi trườngDV môi trường

DV tài chínhDV tài chính

DV y tếDV y tế

DV du lịchDV du lịch

DV văn hóa giải tríDV văn hóa giải trí

DV vận tải.DV vận tải.
33. Đặc điểm của dịch vụ:. Đặc điểm của dịch vụ:
. . Là Là SP vô SP vô hìhìnhnh, , chchấất lt lượượng DV rng DV rấất t khó khó đđáánh nh giágiá, , vì nó vì nó
chịchịu nhiu nhiềều yu yếếu tu tố táố tác đc độộng như ngng như ngườười i bábánn, , ngngườười i
mua mua và cả và cả ththờời đii điểểm mua m mua bábán DV đn DV đóó
. . Là Là SP vô SP vô hìhìnhnh, , DV DV có có ssự kháự khác bic biệệt vt về ề chi chi phí phí so vso vớới i
cácác SP vc SP vậật cht chấấtt
. . SX SX và và TD TD dịdịch ch vụ vụ didiễễn ra đn ra đồồng thng thờờii, , nên cung cnên cung cầầu u
DV không thDV không thể táể tách rch rờời nhau i nhau mà phảmà phải tii tiếến n hàhành nh cùcùng ng
lúlúc.c.
. . DịDịch ch vụ vụ không thkhông thể ể ccấất git giữ ữ trong khotrong kho, , làlàm phm phầần n đệđệm m
điđiềều u chỉchỉnh snh sự ự thay đthay đổổi nhu ci nhu cầầu TT như u TT như cácác c sảsản n
phphẩẩm vm vậật cht chấất t khákhác c
NhNhữững đng đặặc đic điểểm m nànày y tạtạo ra nho ra nhữững ng nénét đt đặặc c thù thù cho cho
cácác doanh nghic doanh nghiệệp p dịdịch ch vụvụ, , nnếếu u cácác DNSX cc DNSX cầần n 44P P
((ProductProduct, , PricePrice, , PlacePlace, , PromotionPromotion) ) cho cho hoạhoạt đt độộng ng
marketing marketing củcủa a mìmìnhnh; ; thì cáthì các c nhà nhà KD DV cKD DV cầần n 55PP, , vvớới i
44P trên P trên và và People People ((con ngcon ngườười).i).
IIII. . CáCác c loạloại i dịdịch ch vụ vụ thương thương mạmạii

11. . Vai Vai trò củtrò của a dịdịch ch vụ vụ thương thương mạmạii

DV DV nónói chung i chung và và DVTM DVTM nónói riêng i riêng có có vai vai trò trò to lto lớớn:n:
. . Nó giúNó giúp cho DN p cho DN bábán đn đượược nhic nhiềều u hàhàngng, , thu đthu đượược nhic nhiềều u
llợợi nhui nhuậậnn, , rúrút ngt ngắắn thn thờời gian ra quyi gian ra quyếết đt địịnh mua nh mua hàhàng ng
củcủa nga ngườười tiêu i tiêu dùdùngng, , đđẩẩy nhanh ty nhanh tốốc đc độ ộ lưu chuylưu chuyểển n
HHHH, , titiềền tn tệệ
. . DịDịch ch vụ vụ llậập nên p nên hàhàng ng ràrào cho chắắnn, , ngăn chngăn chặặn sn sự ự xâm xâm
nhnhậập p củcủa đa đốối i thủ cạthủ cạnh tranhnh tranh. . DV DV giúgiúp cho vip cho việệc c pháphát t
tritriểển TT n TT và và gigiữ ữ TT TT ổổn đn địịnh.nh.
. . DV DV còcòn n làlàm thay đm thay đổổi căn i căn bảbản cơ cn cơ cấấu thu nhập quốc dân u thu nhập quốc dân
và cơ cấu tiêu dùng và cơ cấu tiêu dùng củcủa mỗi cá nhân . a mỗi cá nhân .
. DV đóng vai trò tiên phong trong việc hình thành sản . DV đóng vai trò tiên phong trong việc hình thành sản
xuất hàng hóa lớnxuất hàng hóa lớn
22. . CáCác c loạloại i dịdịch ch vụ vụ thương thương mạmại.i.
aa. . DịDịch ch vụ vụ trong trong lĩlĩnh vnh vựực lưu thông bc lưu thông bổ ổ sung sung ((mang mang
títính SXnh SX
).).

BáBán n hàhàng ng và và vvậận chuyn chuyểểnn hàhàngng
theo yêu ctheo yêu cầầu u củcủa KH a KH là là
hìhình thnh thứức DV rc DV rấất t pháphát trit triểển trong TMn trong TM, , nó tạnó tạo ra nguo ra nguồồn n
thu DV thu DV chủ chủ yyếếu u ((8080%) %) cho cho cácác DN trong c DN trong lĩlĩnh vnh vựực c nànàyy. .
Góp phần Góp phần phụphục c vụ vụ ttốốt yêu ct yêu cầầu u củcủa a khákhách ch hàhàng ng và và
nâng cao đnâng cao đượược c khả khả năng năng cạcạnh tranh của DN.nh tranh của DN.

DV chuẩn bị HH trước khi bán hàngDV chuẩn bị HH trước khi bán hàng
và đưa vào sử và đưa vào sử
dụng:pha cắt vật liệu, pha chế hóa chất , làm đồng bộ dụng:pha cắt vật liệu, pha chế hóa chất , làm đồng bộ
HH…HH…

DV kỹ thuậtDV kỹ thuật
: hướng dẫn kỹ thuật, lập đơn hàng, bảo : hướng dẫn kỹ thuật, lập đơn hàng, bảo
dưỡng, bảo hành, sửa chữa thiết bị theo yêu cầu KHdưỡng, bảo hành, sửa chữa thiết bị theo yêu cầu KH

DV cho thuêDV cho thuê
máy móc,thiết bị,máy móc,thiết bị,

DV giao nhận HHDV giao nhận HH
: gửi hàng, lưu kho lưu bãi, kiểm : gửi hàng, lưu kho lưu bãi, kiểm
đếm , thu thập chứng từ, giao nhận,làm thủ tục hải đếm , thu thập chứng từ, giao nhận,làm thủ tục hải
quanquan
bb. . DV trong DV trong lĩlĩnh vnh vựực lưu thông thuc lưu thông thuầần n tuý tuý ((TM thuTM thuầần n tuý tuý ))

ChàChào o hàhàng:ng:
ChàChào o hàhàng ng là hìlà hình thnh thứức DV c DV mà mà trong đtrong đó cáó các DNTM tc DNTM tổ ổ chchứức ra c ra cácác c
điđiểểm gim giớới thii thiệệu u và bávà bán trn trựực tic tiếếp HH cho p HH cho khákhách ch hàhàng.ng.
ChàChào o hàhàng ng có vị trí có vị trí rrấất quan t quan trọtrọng trong ng trong cácác c hoạhoạt đt độộng chiêu ng chiêu thịthị, , vì vì
nó nó ssử dụử dụng lng lựực lc lượượng lao đng lao độộng ng nhànhàn rn rỗỗi hii hiệện nay n nay ở cáở các DNTMc DNTM, ,
củcủa a xã xã hhộội i nónói chung i chung và và đưa HH gđưa HH gầần tn tớới nơi tiêu i nơi tiêu dùdùng, SX.ng, SX.
Trong Trong hoạhoạt đt độộng KDng KD, , mumuốốn n chàchào o hàhàng ng có có kkếết t quả thì quả thì nhân viên nhân viên chàchào o
hàhàng ng phảphải đi đááp p ứứng ng cácác đic điềều kiu kiệện sau:n sau:
++ HiHiểểu u rõ rõ đđượược TT nơi c TT nơi mà mìmà mình đnh địịnh tnh tổ ổ chchứức đic điểểm m chàchào o hàhàng.ng.
++ HiHiểểu u rõ rõ VTHH đem đi giVTHH đem đi giớới thii thiệệu u ((giá trị củgiá trị của HHa HH, , cácách ch bảbảo o quảquảnn, , ssử ử
dụdụngng, , ssự kháự khác bic biệệt git giữữa nha nhữững SP ng SP củcủa a mìmình vnh vớới nhi nhữững SP ng SP cạcạnh nh
tranh tương ttranh tương tựự ) )
++ BiBiếết nght nghệ ệ thuthuậật t trìtrình nh bàbày y và và gigiớới thii thiệệu u cácác SP c SP để để thuythuyếết t phụphục c
ngngườười tiêu i tiêu dùdùng đng đốối vi vớới nhi nhữững ng loạloại HH mi HH mớới ti từ ừ chưa bichưa biếết t ==> > bibiếết t
==> > ưa ưa thíthích ch nảnảy sinh nhu cy sinh nhu cầầu => mua SP.u => mua SP.
Nhân viên DV Nhân viên DV ở ở đây đây phảphải bii biếết phân bit phân biệệt mt mộột t cácách chuch chuẩẩn n xáxácc, , khôn khôn

ngoan gingoan giữữa a loạloại HH đem i HH đem chàchào o hàhàng vng vớới i cácác HH tương tc HH tương tự kháự khácc, ,
hihiểểu u rõ rõ ththắắc mc mắắc c củcủa a khákhách ch hàhàng ng để giảđể giải i thíthích mch mộột t cácách đch đúúng ng
đđắắn n và và trung thtrung thựực.c.
Dịch vụ quảng cáoDịch vụ quảng cáo::
Quảng cáo là tuyên truyềnQuảng cáo là tuyên truyền, , giới thiệu về giới thiệu về HH HH bằng cách sử bằng cách sử
dụng các phdụng các phươương tiện khác ng tiện khác nhau nhau trong trong khoảng không khoảng không gian gian
và thời và thời gian gian nhất nhất đđịnhịnh
Trong Trong quản lý quản lý KD KD hiện hiện naynay, , quảng cáo là công cụ quảng cáo là công cụ quan quan
trọng của trọng của marketing TMmarketing TM, , là phlà phươương tiện ng tiện đđể ể đđẩy mạnh hoạt ẩy mạnh hoạt
đđộng ộng BHBH. . Quảng cáo nhằm làm Quảng cáo nhằm làm cho cho HH HH bán bán đưđược nhiều ợc nhiều
hhơơnn, , nhanh nhanh hhơơnn, , nhu nhu cầu cầu đưđược ợc đđáp ứng kịp thờiáp ứng kịp thời. . Thông Thông qua qua
quảng cáoquảng cáo, , ngngưười làm công tác ời làm công tác TM TM hiểu hiểu đưđược ợc nhu nhu cầu cầu TT TT
và sự phản ứng của và sự phản ứng của TT TT nhanh nhanh hhơơnn. . Nó là phNó là phươương tiện hỗ ng tiện hỗ
trợ trợ đđắc lực ắc lực cho cho cạnh cạnh tranhtranh
Trong TMTrong TM, , phphươương tiện quảng cáo rất ng tiện quảng cáo rất đđa dạng và a dạng và phong phong
phú, có những phphú, có những phươương tiện quảng cáo bên ng tiện quảng cáo bên trong trong mạng lmạng lưưới ới
TM TM và phvà phươương tiện quảng cáo bên ngoài mạng lng tiện quảng cáo bên ngoài mạng lưưới ới TM. TM.
##Phương tiPhương tiệện n quảquảng ng cácáo o
bên bên ngoàngoài i mạmạng lng lướưới TMi TM
++
BáBáo o chíchí
: : BáBáo o và tạvà tạp p chí là chí là nhnhữững phương ting phương tiệện QC quan n QC quan trọtrọng ng
nhnhấấtt, , nhnhằằm m vàvào nho nhữững đng đốối ti tượượng rng rộộng ng và và trên mtrên mộột t phạphạm vi m vi
rrộộngng, , TùTùy theo yêu cy theo yêu cầầu QC u QC mà mà llựựa a chọchọn n loạloại i bábáo o chí thíchí thích hch hợợp.p.
NNộội dung QC i dung QC bábáo o chíchí
ththườường gng gồồm ba bm ba bộ ộ phphậận hn hợợp p thàthànhnh: : ChChữữ, ,
tranh tranh vẽ quảvẽ quảng ng cácáoo, , tên tên và và đđịịa a chỉ chỉ cơ scơ sở ở KDKD, , ba bba bộ ộ phphậận đn đó ó
phảphải liên hi liên hệ ệ mmậật thit thiếết vt vớới nhau i nhau và và bbổ ổ sung cho nhau.sung cho nhau.
ChChữữ
là là bbộ ộ phphậận n chíchính nh củcủa na nộội dung QC bi dung QC bằằng ng bábáo o chíchí. . Nó Nó nêu tên nêu tên

hàhàngng, , công công dụdụngng, , cácách ch dùdùngng, , cácách ch bảbảo o quảquảnn, , giá cả và giá cả và
phương thphương thứức c bábánn Văn viVăn viếết t gọgọnn, , rõrõ, , ddễ ễ hihiểểuu, , ddễ ễ nhnhớớ, , hhấấp p
ddẫẫn. n.
Tranh Tranh vẽvẽ
bibiểểu hiu hiệện tênn tên, , công công dụdụngng, , quy quy cácáchch, , màmàu su sắắcc, , kikiểểu u
mmốốtt CủCủa HHa HH; ; ccầần n phảphải đi đảảm m bảbảo o títính nghnh nghệ ệ thuthuậật t và tívà tính nh
trung thtrung thựực. c.
TênTên, , đđịịa a chỉchỉ
cơ scơ sở ở KD KD để để hhướướng dng dẫnẫn khákhách ch hàhàng mua sắm.ng mua sắm.
++
ĐĐàài i pháphát thanh (radiot thanh (radio
): ): là là phương tiphương tiệện QC thông n QC thông
dụdụng ng có khả có khả năng thông năng thông bábáo nhanh o nhanh và và rrộộng ng rãrãi i
trong trong cả cả nnướướcc. . ĐĐể ể nâng cao hinâng cao hiệệu u quả quả QC qua radioQC qua radio, ,
ccầần hn hếết st sứức c chú ý chú ý ttớới thi thờời đii điểểm thông tin m thông tin và và ththờời i
gian gian dàdành cho mnh cho mộột thông tin.t thông tin.
++
Vô tuyVô tuyếến truyn truyềền n hìhìnhnh, , băng băng hìhìnhnh
: : là cálà các bic biệện n phápháp p
tátác đc độộng thông qua ng thông qua hìhình nh ảảnh nh củcủa SP a SP ở cáở các c gógóc đc độ có ộ có
llợợi nhi nhấất t để cáđể các hc hộ ộ TD TD bị kíbị kích ch thíthích lôi cuch lôi cuốốn n và và quan quan
tâm tâm đếđến HH n HH , , nhnhấất t là là nhnhữững HH mng HH mớớii. . ở cáở các nc nướước c có có
nnềền kinh tn kinh tế pháế phát trit triểểnn, , QC qua ti vi QC qua ti vi là loạlà loại i quảquảng ng cácáo o
thông thông dụdụng.ng.
ĐĐể ể nâng cao hinâng cao hiệệu u quả quả QC qua ti vi cQC qua ti vi cầần hn hếết st sứức c chú ý chú ý
ttớới vii việệc lc lựựa a chọchọn n hìhình nh ảảnh đưa lên ti vinh đưa lên ti vi, , ththờời đii điểểm m
thông tinthông tin, , ththờời gian i gian dàdành cho mnh cho mộột tin t tin và và ssố ố llầần ln lặặp p
lạlại thông tin.i thông tin.
++
QuảQuảng ng cácáo bo bằằng pa nông pa nô, , ááp p phíphíchch

. .
Đây Đây là hìlà hình thnh thứức QC cho c QC cho phéphép khai p khai tháthác tc tốối đa i đa
llợợi thi thế ế vvề kíề kích cch cỡỡ, , hìhình nh ảảnhnh, , màmàu su sắắcc, , vị trívị trí, ,
ththờời gian i gian và chủ đề quảvà chủ đề quảng ng cácáo o
Có áCó áp p phíphích QC tch QC tổổng hng hợợpp, , ááp p phíphích QC chuyên ch QC chuyên
đềđề. .
HìHình thnh thứức c nànày y thíthích ch dụdụng khi ng khi cácác cơ sc cơ sở ở KD mKD mớới i
khai trươngkhai trương, , hohoặặc khi c khi có có mmặặt t hàhàng KD đng KD đặặc c
bibiệệt hot hoặặc khi cc khi cầần kn kếết ht hợợp vp vớới trii triểển n lãlãm m bábán n
hàhàng.ng.
++
Bao Bao bì và nhãbì và nhãn n hàhàng ng hóhóaa
: : đây đây là là mmộột t loạloại QC HH i QC HH
quan quan trọtrọng thông ng thông dụdụng ng và có và có hihiệệu u quả quả caocao. . QC QC
thông qua thông qua nhãnhãn n và và bao bao bì bì HH HH làlàm cho m cho khákhách ch hàhàng ng
ttậập trung p trung chú ý chú ý ngay ngay vàvào HHo HH. . Rõ ràRõ ràng ng là để làlà để làm m
đđượược chc chứức năng QCc năng QC, , yêu cyêu cầầu u nhãnhãn n và và bao bao bì phảbì phải i
đđẹẹp p và và hhấấp dp dẫẫnn. . Nó Nó vvừừa a gógóp php phầần nâng cao chn nâng cao chấất t
llượượng HH vng HH vừừa a bảbảo vo vệ giá trị ệ giá trị ssử dụử dụng ng củcủa HH.a HH.
++
QuảQuảng ng cácáo bo bằằng bưu đing bưu điệệnn
. . Cơ sCơ sở ở KD KD có có quan hquan hệ ệ
kinh tkinh tế ế vvớới nhii nhiềều u khákhách ch hàhàngng, , trong đtrong đó có ó có nhnhữững ng
khákhách ch hàhàng quan ng quan trọtrọng thng thườường xuyên liên hng xuyên liên hệệ
QC bQC bằằng bưu đing bưu điệện n có có vai vai trò trò quan quan trọtrọngng. . Đây Đây là loạlà loại i
QC QC mà cámà các DN thc DN thườường xuyên liên hng xuyên liên hệ ệ vvớới nhi nhữững ng
khákhách ch hàhàng quan ng quan trọtrọng gng gửửi cho i cho họ họ catalôcatalô, , thư thư chúchúc c
ttếết QC t QC , , mmẫẫu u hàhàng ng và cávà các c ấấn phn phẩẩm QC qua bưu m QC qua bưu
điđiệệnn. . Vì hìVì hình thnh thứức c nànày y chỉ chỉ ttậập trung p trung vàvào mo mộột st số ố
khákhách ch hàhàngng, , hihiệệu u quả củquả của QC không la QC không lớớn.n.

## NhNhữững phương ting phương tiệện QC n QC
bên trong bên trong mạmạng lng lướưới TMi TM
++
BiBiểển n đề đề tên cơ stên cơ sở ở kinh doanhkinh doanh
: : MMỗỗi cơ si cơ sở ở KD KD phảphải i có có
bibiểển n đề ở phíđề ở phía trêna trên, , chíchính ginh giữữa la lốối ra i ra vàvào o chíchính nh củcủa a
cơ quan. cơ quan.
BiBiểển n đề đề ghi tênghi tên, , đđịịa a chỉ chỉ cơ scơ sở ở KD KD và và cơ quan cơ quan chủ quảchủ quản n
củcủa a nónó. . Tên cơ sTên cơ sở ở KD KD phảphải i rõrõ, , đđẹẹpp, , viviếết bt bằằng chng chữ ữ
llớớn đn đảảm m bảbảo cho ngo cho ngườười qua đi qua đườườngng, , bbằằng phương ng phương
titiệện cơ gin cơ giớới i có có ththể ể ththấấy đy đượượcc. . KíKích thch thướước c củcủa bia biểển n
đề phảđề phải vi vừừa a phảphảii, , cân xcân xứứng mng mộột t cácách hch hợợp p lý lý vvớới quy i quy
mô kimô kiếến n trútrúc cơ quan TM.c cơ quan TM.
++
Tủ kíTủ kính nh quảquảng ng cácáoo
: : Là hìLà hình thnh thứức QC c QC chíchính nh và và phphổ ổ
bibiếến n củcủa ha hệ ệ ththốống QC cng QC cửửa a hàhàng thương nghing thương nghiệệp quy p quy
mô lmô lớớn n và và vvừừa. a.
Nó Nó rrấất t thíthích hch hợợp vp vớới QC mi QC mặặt t hàhàng ng hóhóa cha chấấtt, , vvậật lit liệệu u
phụ tùphụ tùngng, , mmặặt t hàhàng đing điệện n mámáyy Tủ kíTủ kính QC nh QC có có
nhinhiềều u loạloạii: : tủ kítủ kính cnh cửửa sa sổổ, , tủ kítủ kính ginh giữữa giana gian, , tủ kítủ kính nh
ôm côm cộộtt mmỗỗi i loạloại i có vị trí và tácó vị trí và tác c dụdụng riêng. ng riêng.
++ Bầy hàng ở nơi bán hàngBầy hàng ở nơi bán hàng: Là h: Là hìình thức QC chính và phổ nh thức QC chính và phổ
biến trong mọi loại hbiến trong mọi loại hìình thơng nghiệp có quy mô cơ cấu nh thơng nghiệp có quy mô cơ cấu
mặt hàng và địa điểm DN khác nhau. Nó thích hợp cho cả mặt hàng và địa điểm DN khác nhau. Nó thích hợp cho cả
mạng lới thơng nghiệp bán buôn và bán lẻ.mạng lới thơng nghiệp bán buôn và bán lẻ.
++ Quảng cáo qua ngời bán hàngQuảng cáo qua ngời bán hàng: : ĐĐây là hây là hìình thức QC nh thức QC
quan trọng. Ngời BH thông báo cho khách hàng bằng quan trọng. Ngời BH thông báo cho khách hàng bằng
chchữữ hoặc bằng miệng về HH, nội quy BH, phơng thức hoặc bằng miệng về HH, nội quy BH, phơng thức
bán và thanh toán bán và thanh toán

ĐĐể nâng cao hiệu quả QC qua ngời BH cần hết sức chú ý ể nâng cao hiệu quả QC qua ngời BH cần hết sức chú ý
đến việc bồi dỡng đào tạo đội ngũ nhân viên BH. Ngời đến việc bồi dỡng đào tạo đội ngũ nhân viên BH. Ngời
BH phải có đầy đủ kiến thức về HH, biết nghệ thuật chào BH phải có đầy đủ kiến thức về HH, biết nghệ thuật chào
hàng, trhàng, trìình bày SP và nhnh bày SP và nhữững kiến thức cần thiết khác về ng kiến thức cần thiết khác về
thị trờng HH.thị trờng HH.
HHộội chi chợợ
HHộội chi chợ là ợ là mmộột t hìhình thnh thứức tc tổ ổ chchứức c để để cho cho cácác tc tổ ổ chchứức TMc TM, , cácác c
nhà nhà KD KD quảquảng ng cácáo HHo HH, , BH BH và và nnắắm nhu cm nhu cầầuu, , ký ký kkếết HĐ kinh t HĐ kinh
ttếế, , nhnhậận bin biếết t cácác ưu nhc ưu nhượược đic điểểm m củcủa HH a HH mà mìmà mình KD.nh KD.
HHộội chi chợ ợ trong thương trong thương mạmại đi đượược coi c coi là hìlà hình thnh thứức DV c DV
thíthích ch dụdụng vng vớới nhi nhữững HH mng HH mớới i và và nhnhữững HH ng HH ứ ứ đđọọng ng
chchậậm luân chuym luân chuyểểnn

TùTùy theo điy theo điềều kiu kiệện n cụ cụ ththể ể vvề ề HHHH, , TT TT , , khákhách ch hàhàng ng mà mà
cácác tc tổ ổ chchứức TM quyc TM quyếết đt địịnh đnh đứứng ra tng ra tổ ổ chchứức hc hộội chi chợ ợ
hay tham gia hhay tham gia hộội chi chợợ. . NNếếu tu tổ ổ chchứức hc hộội chi chợợ, , cácác DN c DN
ccầần n phảphải khai i khai tháthác tric triệệt t để để hhộội chi chợ ợ QC cho HH QC cho HH củcủa a
mìmình. nh. ỞỞ̉̉ đây nghđây nghệ ệ thuthuậật QC t QC có có vai vai trò trò vô vô cùcùng quan ng quan
trọtrọngng, , nâng cao uy nâng cao uy títín n củcủa công tya công ty, , DN DN , , củcủa SP a SP và và
bbằằng nhing nhiềều biu biệện n phápháp p để để khuykhuyếếch trương ch trương cácác uy c uy títín n
đđóó; ; nnắắm bm bắắt t chíchính nh xáxác nhu cc nhu cầầu TT u TT , , tìtìm him hiểểu thêm u thêm
bạbạn n hàhàngng. . TTậận n dụdụng nhng nhữững đing điềều kiu kiệện n có có ththể để báể để bán n
hàhàng ng và và thông qua hthông qua hộội chi chợ để ký ợ để ký kkếết HĐ kinh tt HĐ kinh tế ế titiếếp p
theotheo. .
DịDịch ch vụ vụ tư vtư vấấnn, , ghéghép mp mốốí kinh doanhí kinh doanh
++ DV tư vDV tư vấấn n và ghévà ghép mp mốối ngi ngườười SXi SX, , ngngườười TD. i TD.
NhNhữững DN KD lng DN KD lớớnn, , có có uy uy títín thn thườường mng mở ở văn văn phòphòng tư ng tư
vvấấn vn về hoạề hoạt đt độộngTMngTM. . Ở đây Ở đây có có nhnhữững chuyên gia ng chuyên gia giỏgiỏi i
có có ththể làể làm cm cố ố vvấấn cho n cho cácác DN c DN hoạhoạt đt độộng KD ng KD có có hihiệệu u
quảquả. . DNTM do nDNTM do nắắm đm đượược c khả khả năng năng củcủa nga ngườười SX i SX và và

yêu cyêu cầầu u củcủa nga ngườười TD nên i TD nên có có ththể ghéể ghép mp mốối hi hợợp p lý lý SX SX
vvớới TD.i TD.
DịDịch ch vụ giávụ giám đm địịnh nh hàhàng ng hóhóaa
DV DV giágiám đm địịnh HH nh HH là là DVTM do mDVTM do mộột tt tổ ổ chchứức c giágiám đm địịnh đnh độộc c
llậập thp thựực hic hiệện n để xáđể xác đc địịnh nh tìtình nh trạtrạng thng thựực tc tế củế của a hàhàng ng
hóhóa theo yêu ca theo yêu cầầu u củcủa a cá cá nhânnhân, , cơ quancơ quan, , ttổ ổ chchứức. c.
GiáGiám đm địịnh HH bao gnh HH bao gồồm GĐ vm GĐ về ề ssố ố llượượngng, , chchấất lt lượượngng, , quy quy
cácách bao ch bao bìbì, , giá trị giá trị HHHH, , ttổổn thn thấấtt, , an an toàtoànn, , vvệ ệ sinh sinh và và
cácác yêu cc yêu cầầu u khákhácc. . Trong điTrong điềều kiu kiệện giao lưu HH n giao lưu HH ngàngày y
càcàng ng pháphát trit triểển n thì thì ssự ự phphứức c tạtạp p nảnảy sinh trong quan y sinh trong quan
hhệ ệ mua mua bábán n ngàngày y càcàng nhing nhiềều do vu do vậậy DV y DV giágiám đm địịnh HH nh HH
cũcũng ng ngàngày y càcàng gia tăng.ng gia tăng.
IIIIII. . Hệ thống chỉ tiêu Hệ thống chỉ tiêu đđánh giá.ánh giá.
Trong KD Trong KD DV DV nhnhưư sửa chữasửa chữa, , chuẩn bị vật tchuẩn bị vật tưư cho cho
sản xuấtsản xuất, , vận tải vận tải ( ( không thực hiện việc sản xuất không thực hiện việc sản xuất
SP SP nhnhưư trong trong lĩnh vực lĩnh vực SX SX mà chỉ là mà chỉ là cung cung cấp dịch cấp dịch
vụ vụ cho cho ngngưười khác ời khác ) ) đđể lấy tiền bằng cách sử dụng ể lấy tiền bằng cách sử dụng
máy móc hoặc sức máy móc hoặc sức lao lao đđộng của công nhân lành ộng của công nhân lành
nghề.nghề.
Do Do đđặc trặc trưưng của hoạt ng của hoạt đđộng ộng DV DV nên thực tế thnên thực tế thưường ờng
sử dụng các chỉ tiêu sử dụng các chỉ tiêu kinh kinh tế tế đđặc thù ặc thù đđể ể đđánh giá. ánh giá.
11/ Chi phí (giá)// Chi phí (giá)/11giờ DVgiờ DV
::
Trong KD DVTrong KD DV, , chi chi phí phí trtrựực tic tiếếp p là là chi chi phí phí ssử dụử dụng ng mámáy y
mómóc thic thiếết t bị và bị và công nhâncông nhân. . CòCòn chi n chi phí giáphí gián tin tiếếp p là là
chi chi phí để phí để cho cho mọmọi i hoạhoạt đt độộng ng khákhác trong KD nhưc trong KD như: :
titiềền thun thuếế, , chi chi phí quảphí quản n lýlý, , chi chi phí phí văn văn phòphòngng, , bảbảo o
hihiểểmm, , điđiệện n thoạthoại i
TiTiềền thu đn thu đượược c phảphải i bù bù đđắắp đp đượược c cácác chi c chi phí phí sau:sau:
Chi Chi phí phí trtrựực tic tiếếp.p.

Chi Chi phí giáphí gián tin tiếếp.p.
LLợợi nhui nhuậận hn hợợp p lýlý
Thông thThông thườường chi ng chi phí phí cho mcho mộột t loạloại DVi DV, , ngngườười ta i ta títính nh
theo githeo giờ và gọờ và gọi i là giá tílà giá tính cho mnh cho mộột git giờờ
Chi Chi phíphí/ / giá cho giá cho 11 gigiờ ờ DV DV = = Chi Chi phí phí trtrựực tic tiếếp p títính cho nh cho 11
gigiờ ờ + + LLợợi nhui nhuậậnn
LLợợi nhui nhuậận trong mn trong mộột git giờ ờ đđượược cc cộộng ng vàvào o để bù để bù đđắắp chi p chi
phí giáphí gián tin tiếếp p và có lãvà có lãii
22. . Giá trị Giá trị ththựực hic hiệện n dịdịch ch vụvụ
ĐượĐược c títính theo công thnh theo công thứức:c:
Cd = Cd = ƩƩ Qi x Gi Qi x Gi Trong đTrong đóó::
Qi Qi KhKhốối li lượượng DV ng DV loạloại i ( i=i i ( i=11,n ),n )
Gi Gi Giá Giá DV DV loạloại i.i i.
n n SSố ố llượượng ng cácác DV c DV loạloại i.i i.
33. . MMứức đc độ ộ đđááp p ứứng nhu cng nhu cầầu u dịdịch ch vụ vụ (Kd)(Kd)
Trong KD Trong KD dịdịch ch vụvụ, , để để đđáánh nh giá giá chchấất lt lượượng ng hoạhoạt đt độộng DVng DV
QQ 00i .Noi (Klg thực hiện )i .Noi (Klg thực hiện )
Kd = Kd =
Qni. Nni (Klg nhu cầu DV )Qni. Nni (Klg nhu cầu DV )
Trong đTrong đóó::
QQ00i i KhKhốối li lượượng DV ng DV loạloại i i i mà mà DNTM thDNTM thựực hic hiệện trong n trong
năm.năm.
NN00i i SSố ố llượượng ng khákhách ch hàhàng đng đượược thc thựực hic hiệện DV n DV loạloại i.i i.
Qni Qni Nhu cNhu cầầu u hàhàng năm vng năm về ề DV DV loạloại i ( i=i i ( i=11,m ),m )
Nni Nni SSố ố llượượng ng khákhách ch hàhàng ng có có nhu cnhu cầầu DV u DV loạloại ii i
m m SSố ố llượượng ng cácác DV đc DV đượược c cácác cơ quan TM thc cơ quan TM thựực hic hiệện.n.
IVIV. . PháPhát trit triểển TMDV n TMDV ở ở ViViệệt Namt Nam
Sau hơn Sau hơn 20 20 năm thnăm thựực hic hiệện n chíchính nh sásách đch đổổi mi mớới ki kể ể ttừ ừ
ĐĐạại hi hộội Đi Đảảng ng toàtoàn qun quốốc lc lầần thn thứ ứ VI VI ((19861986)), , vvớới ni nềền KT n KT
nhinhiềều u thàthành phnh phầần đn đã làã làm cho KT Vim cho KT Việệt Nam t Nam có có nhnhữững ng

thay đthay đổổi li lớớn lao không n lao không phảphải i chỉ ở chỉ ở mmứức tăng trc tăng trưởưởng ng mà mà
còcòn n ở ở thay đthay đổổi cơ ci cơ cấấu kinh tu kinh tếế
HoạHoạt đt độộng DV xung DV xuấất hit hiệện n ngàngày y càcàng nhing nhiềều u và tỏ và tỏ ra ra thíthích ch
ứứng nhanh ng nhanh vì vì đem đem lạlại hii hiệệu u quả quả kinh tkinh tế ế caocao. . NhìNhìn n
chung chung tỷ trọtỷ trọng DV tăng dng DV tăng dầần trong cơ cn trong cơ cấấu tu tổổng ng sảsản n
phphẩẩm trong nm trong nướước tc từ ừ 3232,,4848% % năm năm 1985 1985 lên lên 3939,,11% %
năm năm 20002000. . Tương Tương ứứng vng vớới si sự ự tăng trtăng trưởưởng DV ng DV là là ssự ự
giảgiảm m tỷ trọtỷ trọng nông lâm ng nông lâm ngư nghingư nghiệệp tp từ ừ 4040,,1717% % năm năm
1985 1985 xuxuốống ng còcòn n 2424,,3 3 năm năm 20002000. . ĐồĐồng thng thờời Công i Công
nghinghiệệp p và và Xây dXây dựựng ng có có tăng mtăng mặặc c dù dù tăng không ltăng không lớớn n
((so vso vớới DVi DV) ) ttừ ừ 2727,,3535% năm % năm 1985 1985 lên lên 3636,,66% năm % năm
20002000
Có Có ththể ể đđáánh nh giá giá rrằằng sng sự ự chuychuyểển n dịdịch cơ cch cơ cấấu kinh tu kinh tế ế ViViệệt t
Nam trong Nam trong 15 15 năm năm ((ttừ ừ 19851985 20002000) ) là là ssự ự chuychuyểển n dịdịch ch
cơ ccơ cấấu kinh tu kinh tế ế theo htheo hướướng ng títích cch cựực c phụphục c vụ vụ cho scho sự ự
nghinghiệệp CNHp CNH, , HĐH đHĐH đấất nt nướước.c.
Trong Trong cácác c ngàngành DV nh DV phảphải ki kể ể ttớới vai i vai trò trò không không nhỏ củnhỏ của a lĩlĩnh vnh vựực c
TMTM. . NhNhữững năm đng năm đổổi mi mớới vi vừừa quaa qua, , TM TM pháphát trit triểển n khákhá, , bảbảo đo đảảm m
lưu chuylưu chuyểểnn, , cung cung ứứng VTng VT, , HH trong HH trong cả cả nnướước c và và trên ttrên từừng ng vùvùng.ng.
TM quTM quốốc doanh đc doanh đượược sc sắắp xp xếếp p lạlại theo hi theo hướướng nng nắắm m bábán buônn buôn, , tham tham
gia KD gia KD bábán n lẻ lẻ đđốối vi vớới mi mộột st số ố mmặặt t hàhàng thing thiếết yt yếếuu; ; TM TM ngoàngoài qui quốốc c
doanh tăng lên đdoanh tăng lên đááng kng kể ể vvề ề ssố ố llượượng tng từ ừ đđó góó góp php phầần n làlàm cho TT m cho TT
trong ntrong nướước sôi đc sôi độộng phong ng phong phúphú
MạMạng lng lướưới chi chợợ, , cácác đic điểểm m bábán HH n HH và và KD KD dịdịch ch vụ phávụ phát trit triểển rn rộộng ng
khkhắắp trên p trên phạphạm vi m vi cả cả nnướướcc. . HHệ ệ ththốống siêu ng siêu thịthị, , trung tâm TMtrung tâm TM, , hhộội i
chchợ và ợ và tritriểển n lãlãm HH đm HH đượược c hìhình nh thàthành nh và phávà phát trit triểểnn. . Phương thPhương thứức c
KD đKD đã ã đđượược đc đổổi mi mớới theo hi theo hướướng văn minhng văn minh, , hihiệện đn đạại.i.
NhiNhiềều u hìhình thnh thứức thu c thu húhút t khákhách ch hàhàng ng củcủa a cácác nc nướước tiên tic tiên tiếến trên n trên
ththế ế gigiớới đi đượược c ááp p dụdụng nhưng như: : TTổ ổ chchứức c cácác hc hộội chi chợ ợ ((HHộội chi chợ ợ TMQTTMQT, ,
hhộội chi chợ hàợ hàng chng chấất lt lượượng caong cao, , hhộội chi chợ hàợ hàng đêmng đêm ) ) QCQC, , titiếếp p thịthị, ,

khuykhuyếến n mạmạii, , DV sau DV sau bábán n hàhàng ng ((bảbảo o hàhànhnh, , bảbảo o trìtrì)); ; BH qua điBH qua điệện n
thoạthoại, fax.i, fax.
ĐộĐội i ngũ ngũ nhân viênnhân viên, , nhà quảnhà quản n lý lý trong trong lĩlĩnh vnh vựực TMDV đc TMDV đã ã trtrưởưởng ng
thàthành nhinh nhiềều mu mặặtt, , bibiếết t cácách thu ch thu húhút t khákhách ch hàhàng bng bằằng ng chíchính chnh chấất t
llượượng ng phụphục c vụ củvụ của a mìmình. nh.
Bên cạnh thành tựu nêu trênBên cạnh thành tựu nêu trên, , về cvề cơơ bản nền bản nền TM TM
nnưước ớc ta ta vẫn là một nền vẫn là một nền TM TM nhỏ, sức nhỏ, sức mua mua còn thấpcòn thấp, ,
chất lchất lưượng ợng HHHH DV DV chchưưa a caocao; ; khả nkhả năăng cạnh ng cạnh tranh tranh
của của HH HH và và DN DN trên thị trtrên thị trưường ờng trong trong nnưước và quốc ớc và quốc
tế còn thấptế còn thấp. .
Môi trMôi trưường pháp lý ờng pháp lý cho cho hoạt hoạt đđộng ộng TMTM DV DV còn chcòn chưưa a
đđồng bộ, ồng bộ, thay thay đđổi luônổi luôn Vì vậyVì vậy, , Nghị quyết Đại Nghị quyết Đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ hội Đảng toàn quốc lần thứ IX IX đđã khẳng ã khẳng đđịnhịnh: :
""Phát triển mạnh Phát triển mạnh TMTM, , nâng nâng cao cao nnăăng lực và chất ng lực và chất
llưượng hoạt ợng hoạt đđộng ộng đđể mở rộng ể mở rộng TT TT trong trong nnưước và hội ớc và hội
nhập quốc tế có hiệu quả”. nhập quốc tế có hiệu quả”.