skkn một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho HS trong môn Toán

Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
I- ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Mục đích:
Theo Nghị quyết 40 ngày 9/12/2000 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam về đổi mới chương trình giáo dục phổ thơng; Chỉ thị số 3399/CT-
BGDĐT ngày 16/8/2010 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về nhiệm vụ trọng tâm của giáo
dục năm học 2010-2011; cơng văn số 4718/BGDĐT-GDTrH ngày 11/8/2010 của Bộ
GD&ĐT về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học 2010 –
2011. Thực hiện chủ trương của Bộ GD&ĐT : “Mỗi giáo viên, cán bộ quản lý giáo
dục thực hiện một đổi mới trong phương pháp dạy học và quản lý. Mỗi trường có một
kế hoạch cụ thể về đổi mới phương pháp dạy học. Mỗi tỉnh có một chương trình đổi
mới phương pháp dạy học” thì người giáo viên cần phải chủ động đổi mới PPDH của
mình từ việc soạn bài đến việc giảng dạy trên lớp sao cho phù hợp với từng đối tượng
học sinh của mình và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Quả thực dạy học là một q trình nghệ thuật. Trong đó người giáo viên đóng vai
trò là chủ thể sáng tạo, còn học sinh là sản phẩm của q trình nghệ thuật đó đồng
thời là những khán giả nhí trung thành nhưng khơng kém phần khó tính. Làm cho
khán giả ấy hài lòng và thích thú, hăm hở đến lớp, đến xem giáo viên “biểu diễn”,
đồng thời tích cực nhận vai trong buổi học là một điều khó.
Bên cạnh đó tốn học còn là một mơn học đặc thù đa dạng, đòi hỏi người học
phải ln ln tìm tòi, sáng tạo, tư duy cao. Việc tìm tòi các phương pháp dạy học
nhằm nâng cao tư duy nói chung và tư duy tốn học nói riêng cho học sinh là việc làm
cần thiết, thường xun, liên tục của mỗi giáo viên.
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 1 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
SKKN: Một số biện pháp tạo hứng
thú học tập cho học sinh trong môn
Toán
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Để giúp cho học sinh đến lớp với tinh thần sảng khối, phấn khởi, vui tươi thì
ngồi sự động viên, khích lệ của gia đình còn rất cần sự “khéo léo, tế nhị, lơi cuốn”

của người giáo viên. Vì vậy tơi mạnh dạn đi vào nghiên cứu vấn đề: Làm thế nào để
tạo sự hứng thú học tập cho học sinh trong mơn tốn ? với mục đích giúp các em u
thích tốn học để tiết học thực sự nhẹ nhàng, sinh động, học sinh tiếp thu kiến thức
một cách tự nhiên, khơng gượng ép.
2. Thực trạng ban đầu:
Khi tiến hành khảo sát thực trạng của học sinh trường THCS Kim Đồng về sự
hứng thú học tập trong mơn tốn, tơi nhận thấy rằng:
Tình trạng học sinh tiếp thu kiến thức còn thụ động, học sinh thiếu sự nhiệt tình, tích
cực trong hoạt động nhóm.
Học sinh đến lớp với nhiều lý do: chỉ một số ít học sinh ham mê học tập , còn lại
nhiều em thì khơng; mọi người đi học thì mình cũng đi học; đi học theo u cầu của
ơng bà, cha me, thầy cơ, Đơi khi, học sinh đến lớp như một cái máy đã được lập
trình, hoặc đến với tâm trạng chán chường, mệt mỏi.
Một số trường hợp chưa nhận ra việc học là trách nhiệm và bổn phận của mình. Đến
lớp chỉ thích học theo lối : thầy viết đến đâu trò chép đến đó, khơng động não suy
nghĩ và cũng khơng tích cực tham gia vào bất cứ hoạt động nhóm nào khác.
Một vài học sinh mất kiến thức căn bản từ lớp trước, dẫn đến tình trạng chán học và
khơng muốn làm bài tập, rồi còn có thể khơng thích điều gì đó trên lớp ( như bạn bè
xa lánh, khơng chơi chung…) khiến cho việc đến lớp của các em là “cực hình”.
*Ngun nhân của thực trạng trên:
- Do điều kiện sống còn gặp nhiều khó khăn, nhiều học sinh phải phụ giúp gia đình
làm nương rẫy, chiếm nhiều thời gian tự học ở nhà.
- Do động cơ học tập của các em còn chưa rõ ràng, một số em học khơng phải để nâng
cao hiểu biết mà học để đối phó .
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 2 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
- Do khó khăn về kinh tế và xa xơi về đi lại nên sau khi học xong lớp 9 nhiều em phải
nghỉ học ở nhà phụ giúp gia đình, đây là một vấn đề nan giải nhất dẫn đến tình trạng
chán học và khơng có sự cố gắng của một bộ phận học sinh lớp 9.

- Ngồi ra do trường nằm ở xa trung tâm nên học sinh khơng có điều kiện để giao lưu,
tiếp cận với những thơng tin về việc học hành ở các trường khác, do đó chưa có
khơng khí thi đua học tập với học sinh các trường khác .
Nếu tình trạng trên tiếp diễn kéo dài, học sinh khơng có hứng thú học tập thì
giờ học sẽ khơng có hiệu quả, các em đi học chỉ là học đối phó và cách học đó có thể
ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai của các em, thế hệ trẻ của chúng ta sẽ mất đi khả
năng sáng tạo mà thay vào đó là hồn tồn thụ động.
3. Giải pháp đã sử dụng:
Trong hoạt động dạy học giáo viên thường sử dụng phương pháp thảo luận theo
nhóm, nhưng phương pháp này chưa mấy hiệu quả đối với học sinh trung bình, yếu.
Do đối tượng học sinh này khi thảo luận nhóm thường hay ỷ lại vào các bạn học khá
hơn, khơng muốn suy nghĩ và đưa ra ý kiến của bản thân.
Để khắc phục sự im lặng như tượng đá của học sinh trong các giờ học, có giáo
viên đã dùng cách : cộng, thưởng điểm, cách này cũng có tác dụng nhất định, song
khơng duy trì được lâu, vì xung phong phát biểu bài chỉ quanh quẩn ở một số ít em
học khá, giỏi .
Mặt khác do thời lượng một tiết học chỉ có 45 phút mà kiến thức, kỹ năng cần
truyền thụ cho học sinh lại nhiều nên giáo viên thường chỉ quan tâm đến giờ giảng, ít
có thời gian chú ý đến từng đối tượng học sinh.
Rất nhiều Thầy cơ trong giờ dạy đặt câu hỏi ra, rồi tự trả lời ln, vì chờ cho
các em giơ tay phát biểu thì có hết giờ, cháy giáo án. Vì vậy khơng khí giờ học sẽ rất
đơn điệu khi thiếu vắng những cánh tay học trò giơ lên.
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 3 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
II- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận:
Chương trình bậc Trung học cơ sở là một chương trình học phong phú và đa
dạng bao gồm tất cả các mơn học, làm cơ sở định hướng ban đầu cho học sinh trong
nhà trường cũng như ngồi xã hội.

Ở bất cứ lĩnh vực nào ta cũng cần phải tính tốn thật chính xác, chẳng hạn: Tính
tổng chi phí của một cơng trình xây dựng, hay tính mức thu chi trong gia đình, …
Trong học đường việc tính tốn khơng chỉ ở các mơn học tự nhiên mà còn có ở tất cả
các mơn xã hội khác, dó đó mơn Tốn có tầm quan trọng rất lớn trong chương trình
giáo dục. Đồng thời muốn có khả năng tính tốn, suy luận và phán đốn thì phải rèn
luyện ngay từ đầu, phải nắm vững phương pháp giải từng bài tốn, từng dạng tốn .
Mơn Tốn là một trong những mơn học chiếm vị trí rất quan trọng đối với học sinh, là
nền tảng để học tập tốt các mơn học khác. Vì vậy khi các em có hứng thú học tập mơn
học này sẽ kích thích các em học tốt các mơn học khác.
Mặt khác, do đặc điểm tâm lý lứa tuổi của học sinh trung học cơ sở đang được
hình thành và phát triển phong phú hơn so với các lứa tuổi trước, nên hoạt động học
tập ở lứa tuổi này đạt mức độ cao nhất. Động cơ học tập của các em rất đa dạng,
phong phú nhưng chưa bền vững. Thái độ học tập của các em cũng rất khác nhau : Có
em rất tích cực, có em rất lười biếng, Có em hứng thú rõ rệt, chủ động học tập nhưng
có em học tập hồn tồn do ép buộc.
Vì vậy trong giáo dục, giáo viên cần thấy được mức độ phát triển cụ thể ở mỗi
em để kịp thời động viên, hướng dẫn các em khắc phục những khó khăn trong học tập
và hình thành nhân cách . Mỗi giáo viên khi lên lớp phải gây cho học sinh hứng thú
học tập, phải trình bày tài liệu, phải gợi cho học sinh có nhu cầu tìm hiểu tài liệu đó,
phải giúp đỡ các em biết cách học, có phương pháp học tập phù hợp .
Nếu nói “Tốn học là một mơn thể thao của trí tuệ” thì cơng việc của người dạy là tổ
chức các hoạt động trí tuệ và hướng dẫn cho học sinh tham gia hoạt động này. Song
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 4 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
trong thực tế giảng dạy nhiều khi giáo viên vẫn chưa khai thác hết năng lực sẵn có của
học sinh.
2. Giả thuyết:
Từ thực trạng trên, bản thân tơi ln trăn trở: phải làm thế nào để tạo hứng thú
học tập cho học sinh ? làm thế nào để tiết học trở nên sơi nổi hơn và học sinh tích cực

chủ động tiếp thu kiến thức từ đó nâng cao chất lượng dạy và học.
Đây là một vấn đề khá “nan giải” và muốn thực hiện thành cơng đòi hỏi cần
phải có thời gian dài và sự quyết tâm, kiên trì của người thầy. Q trình dạy và học
gồm 2 mặt liên quan chặt chẽ : hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò .
Người Thầy cần phải nắm chắc chương trình giảng dạy, nội dung kiến thức trọng tâm
của từng bài, và quan trọng hơn cả là : năng lực hoạt động và tiếp thu của từng học
sinh rồi dựa trên các mức độ hoạt động học của trò mà xây dựng hoạt động dạy của
Thầy cho phù hợp.
3. Q trình thử nghiệm sáng kiến
Qua nghiên cứu lý luận (đọc sách và nghiên cứu tài liệu), tìm hiểu thực tế , thực trạng
của học sinh , tìm ra các ngun nhân của thực trạng , tổng hợp kinh nghiệm qua
giảng dạy. Tơi đã mạnh dạn thực hiện và đề xuất một số biện pháp như sau:
Thứ nhất: cần có sự đổi mới về tư duy, suy nghĩ của người thầy: Để nâng
cao chất lượng giáo dục mà khơng chạy theo thành tích thì yếu tố quyết định phụ
thuộc vào bản lĩnh sư phạm, năng lực thực sự và cái “tâm” của người Thầy. Thật vậy:
Người Thầy có tâm huyết với nghề nghiệp thì mới khơng giảng dạy đối phó, mới chịu
khó tìm tòi và học hỏi để tìm ra phương pháp truyền đạt kiến thức đến cho học sinh
một cách tối ưu nhất, mới có thể tạo và gây hứng thú cho học sinh học tập. Và cũng
chính vì cái tâm của người Thầy mà người Thầy khơng ngừng học hỏi, trau dồi để
nâng dần bản lĩnh sư phạm, có phương pháp sư phạm tốt, hết lòng thương u học
sinh.
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 5 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Có được như thế thì giáo viên giảng dạy cho học sinh hết mình, tạo cho học sinh hứng
thú và ham thích mơn học, coi việc học là của mình. Học sinh thấy được khi tham gia
mơn học sẽ mang lại cho học sinh cái gì đó có ích cho cuộc sống từ đó các em sẽ tự
giác học tập, tích cực chủ động sáng tạo, qua đó hiểu sâu hơn, nhớ lâu hơn, biết vận
dụng và ứng dụng linh hoạt những kiến thức đã học.
Thứ hai: xây dựng mơi trường thân thiện :

Mơi trường dạy học là nơi diễn ra hoạt động dạy và học. Trong mơi trường ấy,
hoạt động của giáo viên và học sinh đóng vai trò chủ đạo. Đồng thời, mơi trường dạy
học là nơi có các nguồn thơng tin phong phú, đa dạng, giúp giáo viên và học sinh khai
thác, sử dụng mơi trường đó vào mục đích giảng dạy, học tập. Vì thế ngồi ảnh Bác
Hồ, khẩu hiệu, bàn ghế, nên trưng bày thêm hoa, tranh ảnh phục vụ bài học, sản
phẩm học sinh tự làm. Lớp học phải sạch sẽ, gọn gàng.
Là con người, ai cũng sẽ phải mắc khuyết điểm sai lầm, phạm lỗi Học sinh
đang trong q trình phát triển, hình thành nhân cách, việc sai sót, sai phạm là điều
khơng thể tránh khỏi. Nhất là đối tượng học sinh trung bình, yếu.
Giáo viên cần phải hiểu lỗi trẻ thường mắc khơng phải do chủ định mà do bản
tính hồn nhiên, ham chơi. Vậy khi các em có hành động khơng đúng, khơng tốt trong
giờ học thì ta phải như thế nào? La mắng, đe dọa, khơng phải là cách giải quyết tốt.
Đặc biệt, đối tượng học sinh yếu có thể sẽ rất bướng bỉnh cũng có thể rất nhút nhát.
Nếu ta xử lý nghiêm khắc dễ gây “hiệu ứng ngược”, khơng đi theo chiều hướng giáo
viên mong muốn. Điều quan trọng, giáo viên cần phải thật bình tĩnh, uy quyền, ta sửa
phạt chứ khơng xử phạt học sinh. Vì thế, giáo viên phải chú ý giúp học sinh nhận ra
lỗi sai, tự nhận xét và đề ra hình phạt cho mình (giáo viên có thể điều chỉnh nếu hình
phạt học sinh nêu khơng phù hợp).
Nói chung, chúng ta đến với học sinh bằng tình thương của người giáo viên u
nghề, tận tụy. Những lời động viên khen thưởng kịp thời rất có giá trị. Những cách
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 6 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
sửa phạt rõ ràng, cơng bằng cùng với thái độ điềm tĩnh của giáo viên giúp học sinh tự
sửa lỗi hành vi của mình vì học sinh sẽ biết rằng: Thầy chỉ khơng đồng ý hành động
của em chứ khơng ghét em.
Thứ ba: tạo hứng thú học tập cho học sinh trong mơn tốn bằng các biện
pháp cụ thể sau:
1- Tăng cường phương pháp trực quan:
Đây là phương pháp nhằm phát huy thế mạnh của học sinh . Dụng cụ trực quan

được huy động từ các nguồn sau đây :
Một là: Dụng cụ sẵn có trong thư viện ( thực tế có khơng nhiều ) : các loại thước
êke , thước thẳng , thước đo độ , thước dây , giác kế ,…. . Nhằm rèn luyện tư duy
chính xác , khoa học cho học sinh.
Hai là: Do giáo viên tự làm , tự sáng tạo hoặc các đồ dùng sẵn có xung quanh ta
: như các loại đồ thị , mơ hình , hình tam giác , tứ giác , dụng cụ xác định tâm đường
tròn , thước vẽ truyền , viên bi , quả bóng bay , bóng đá , hộp phấn , cái bàn , chiếc
khăn qng , giấy kẻ ơ , các vật thật , hình ảnh , đồ dùng xung quanh lớp học , trường
học , trong gia đình ,…….
Ví dụ : *) Khi dạy về hai tam giác bằng nhau , tơi có thể sử dụng hai tam giác bằng
bìa cứng , có đánh dấu bằng màu khác nhau ở đỉnh , cạnh , góc nhưng thể hiện rõ sự
tương ứng của các yếu tố .
*) Khi dạy về ” Định lý tổng ba góc trong tam giác “ : tơi chuẩn bị một tấm bìa hình
tam giác , dùng kéo cắt tấm bìa và dùng hồ dán , dán như hình vẽ dưới đây (h.1) Đặt
vấn đề để học sinh suy nghĩ về tính chất tổng ba góc trong tam giác hoặc sử dụng để
minh hoạ sau khi đã rút ra tính chất . (Thực hiện tương tự khi dạy về tổng các góc
trong hình tứ giác )
*) Khi dạy cho học sinh lớp 7 về hai đường thẳng vng góc, hai đường thẳng song
song thì hình ảnh thực tế minh hoạ là: các chấn song cửa sổ lớp học , các mép kề nhau
hoặc đối diện của bàn học sinh , của cửa ra vào , …
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 7 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
*) Khi dạy về các loại góc : Hình ảnh đó là góc vng ở góc của mặt bàn , ơ cửa ,
cánh cửa , vở , sách … ; góc nhọn : hai góc bằng nhau trên khăn qng đỏ, góc trên
cổ áo sơ mi ; góc tù : góc lớn nhất trên khăn qng đỏ , góc tạo bởi hai mái nhà

Cắt Ghép
Hình 1
Ba là: Các đồ dùng cũng có thể huy động từ chính bàn tay của học sinh :

Giáo viên hướng dẫn , cho các em tự nghiên cứu thêm , rồi giao cho các em tự làm :
sẽ nảy sinh những vấn đề cần thiết , những nhân tố sáng tạo , khi tìm vật liệu , khi
thực hiện làm .Qua đó , kiểm tra mức độ tiếp thu , sức sáng tạo , sự hứng thú trong
lao động và kích thích tính thi đua giữa các học sinh trong lớp .
Ví dụ :
*) Trước khi học về bài Đo độ dài đoạn thẳng ( hình học lớp 6 ), ở tiết trước , tơi dặn
các em về nhà sưu tầm các loại thước đo độ dài mang theo đến lớp cho tiết sau . Sau
khi học xong, tơi lại u cầu các em tự mình làm thước thẳng có chia độ dài để chấm
điểm.
*) Khi học tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau tại 1 điểm (hình học lớp 9): các em có
thể tự làm thước phân giác, thước đo đường kính của hình tròn để chấm điểm.
Bốn là: Các giáo cụ trực quan được làm theo kiểu lược đồ ven, Bản đồ tư duy :
Một số kết quả nghiên cứu cho thấy bộ não của con người sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in
đậm cái mà do chính mình tự suy nghĩ, tự viết, vẽ ra theo ngơn ngữ của mình vì vậy
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 8 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
1
2
3
3 1
2 >
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
việc sử dụng lược đồ ven hoặc bản đồ tư duy giúp HS học tập một cách tích cực, huy
động tối đa tiềm năng của bộ não.
Ví dụ : khi dạy về hình bình hành (hình học lớp 8), giáo viên có thể hướng dẫn học
sinh tạo bản đồ tư duy như sau:
2- Sử dụng các biện pháp tạo ra tình huống có vấn đề:
Một là: Khai thác phần kiểm tra bài cũ ( hoặc đưa ra một vấn đề cũ ) , để đặt ra
một vấn đề mới , đòi hỏi phải nghiên cứu kiến thức mới :
Ví dụ : Khi dạy về số ngun , giáo viên có thể kiểm tra về kỹ năng thực hiện phép

tính trừ hai số tự nhiên , trong đó có vài phép tính mà số bị trừ nhỏ hơn số trừ . Sau đó
nêu ra cách giải quyết, giới thiệu tập hợp số ngun.
Hai là: Đưa ra một số bài tốn mà vận dụng kiến thức sắp học sẽ giải quyết
nhanh, gọn hơn như vậy học sinh sẽ hứng thú hơn với cách làm mới mà giáo viên
đưa ra
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 9 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Ví dụ : Trước khi dạy về tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng, giáo
viên đưa ra phép tính :
182.25 + 182.75 + 182.200
cho học sinh thực hiện theo cách thơng thường . Sau đó , giới thiệu tính chất, áp dụng
để tính nhanh kết quả .
Ba là: Đưa ra một ứng dụng thực tế , một hình ảnh thực tế u cầu học sinh giải
thích. Chỉ riêng việc mang đồ dùng đến lớp cũng đặt ra câu hỏi “ Đây là cái gì ? Thử
đốn xem vật này dùng để làm gì ? Các em sẽ được biết sau khi học bài ……… ” và
các em tập trung vào bài giảng vì tò mò .
Ví dụ :
*) trước khi học về bài đường tròn, tơi đưa ra chiếc compa , u cầu học sinh trả lời
về cơng dụng của nó . Phần lớn học sinh sẽ trả lời được là để vẽ đường tròn . Tơi lại
đưa ra tiếp : một tấm bìa hình tròn , một quả bóng bàn ; tơi sẽ đặt vấn đề là : chúng ta
cùng tìm hiểu xem tốn học gọi các vật này là gì, định nghĩa chúng như thế nào từ đó
đi vào bài mới .
*) khi dạy về các hình học khơng gian: hình nón, hình cầu, hình trụ có thể u cầu
học sinh mang theo một số vật dụng sẵn có ở nhà đến để quan sát, hoặc giáo viên có
thể mang theo một số loại củ quả có các hình trên và thực hiện cắt để học sinh quan
sát được mắt cắt của các hình đó.
Bốn là: Gắn cho phép tính một nội dung thực tế , tạo cho học sinh hào hứng thực
hiện phép tính đó :
Ví dụ : Khi dạy chia số thập phân cho 10 , 100 , 1000 ,…. Có thể đưa ra quyển sách

dày rồi hỏi “ Hãy tính độ dày của một từ giấy ? “
Khi ơn lại hoặc giới thiệu về cơng thức tính chu vi đường tròn : Giáo viên có
thể hỏi :" để làm một chiếc vòng đồng diễn thể dục có đường kính 40cm thì cần một
đoạn dây thép dài bao nhiêu cm ? "
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 10 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Khi dạy về biểu thức đại số , tính giá trị của các biểu thức đại số : Giáo viên
có thể giới thiệu các cơng thức để kiểm tra một người được xem là gầy , mập hay
bình thường .
Hay khi dạy về đồ thị : giáo viên giới thiệu một đồ thị để kiểm tra một em bé
có bị suy dinh dưỡng hay khơng , vừa giới thiệu minh hoạ đồ thị , vừa chỉ ra ý nghĩa
thực tế của đồ thị .
Trong các bài tốn , khi có thể giáo viên nên “ chuyển thể ” nội dung của
chúng sang việc tìm các đại lượng gần gũi với các em , gần với đời sống hàng ngày
của các em như : qng đường , thời gian đi học , số sách giáo khoa , vở , bút , số tiền
tiết kiệm , là sản lượng hoặc diện tích bắp lai của một gia đình … .
Giáo viên cần lựa chọn ngơn ngữ diễn đạt một cách dễ hiểu , gần gũi với các
em . Hạn chế sử dụng từ Hán – Việt , từ khó .
Ví dụ : Khi dạy học về phép cộng các số ngun , tơi đưa vào so sánh việc tiêu tiền
hoặc trả nợ … với phép cộng số âm ; so sánh việc thu nhập thêm tiền hoặc số tiền có
… với phép cộng các số dương .
Chẳng hạn : xác định kết qủa của phép cộng : -11 + 7 = ?
+ Bước 1 : Tơi hỏi : Nợ bao nhiêu , có bao nhiêu , sau khi trả nợ còn tiền hay
vẫn nợ ? để xác định dấu của kết quả .
+ Bước 2 : u cầu học sinh tìm ví dụ khác : Để học sinh có thể phân biệt , dễ
ghi nhớ các quy tắc cộng , nhân các số ngun . Tơi giới thiệu “ câu thần chú ”: “
Cùng cộng , khác trừ” , rồi giải thích .
Năm là: Gắn những bài tốn , phép tính , định lý …. với những tư liệu lịch sử ,
các mẩu chuyện tốn học :

Ví dụ : Quy tắc bình phương một số có tận cùng là 5, được Lê-nin khi còn bé rất u
thích và thường đố các bạn .
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 11 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Cách xác định khoảng cách đến một vật ( khơng thể đi tới được ), đã được
Na-pơ-lê-ơng dạy cho binh lính của mình để xác định chiều rộng của dòng sơng , của
đầm lầy .
Sáu là: Đưa ra những kết quả vận dụng trong thực tế :
Ví dụ : Khi học về diện tích đa giác : Giáo viên có thể nêu vấn đề : Gia đình em có
một mảnh ruộng nếu khơng phải là các hình chữ nhật , hình vng thơng thường mà
là một hình đa giác bất kỳ , thì em sẽ tính diện tích như thế nào? Các em sẽ tò mò
muốn biết, do đó chăm chú lắng nghe và ghi nhớ .
3. Ra các bài tập vừa sức:
Nếu các bài tập ra q khó thường xun , sẽ dập tắt ngọn lửa sáng tạo vừa được
nhen nhúm , các em sẽ mất tự tin . Nếu ra q dễ , sẽ làm các em chủ quan , thực hiện
qua loa . Còn nếu giáo viên tham gia hướng dẫn q nhiều , thì các em tiếp thu bài
học mà khơng tốn mấy sức lực , nên khơng gây ấn tượng , khơng nhớ lâu . Vì vậy ,
cần dành chỗ cho các em tư duy độc lập . Song vẫn cần xen lẫn các câu hỏi khó và dễ
cho hai đối tượng : khá – giỏi và yếu – kém .
4. Hướng dẫn cho các em phương pháp, động cơ học tập:
Hướng dẫn cho các em phương pháp học trên lớp một cách chủ động . Khi nghe
giảng cần nắm được hệ thống tồn bài , phối hợp nghe giảng , suy nghĩ , tự mình ghi
chép những gì cho là cần thiết mà khơng phụ thuộc vào nội dung ghi bảng của giáo
viên . Khi làm bài tập phải kiên trì , cẩn thận , tỷ mỷ , khơng bao giờ bằng lòng với
kết quả tìm được .
Phải chuẩn bị đầy đủ dụng cụ học tập tối thiểu như : bút , các loại thước, vở ghi ,
sách giáo khoa , vở bài tập , vở nháp, thước, compa ……để phục vụ cho tiết học .
Ngồi ra cần hướng cho các em ý thức thi đua về mọi mặt trong lớp, giao cho các
tổ học tập thường xun kiểm tra đồ dùng , vở bài tập , thi đua về xung phong trả bài ,

thi đua đạt điểm cao …
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 12 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Ln động viên các em cố gắng học để hiểu biết , khơng vì theo khơng kịp bạn mà
nản khơng học, phải học để khơng bị bỏ rơi , bị lạc hậu . Phải ln tự so sánh bản thân
mình với người kém may mắn hơn ( nghèo hơn , bị tàn tật , gia đình bất hạnh hơn
hoặc học kém hơn …. ) để biết trân trọng những thuận lợi mà mình đang có . Kích
thích tính tự ái để các em ý thức được việc học tập là rất quan trọng. Nếu khơng chịu
học hỏi , kể cả khi nghỉ học cũng khơng thể trở thành người thợ giỏi , khơng thể biết
tính tốn giỏi để làm giàu cho bản thân và cho gia đình .
5. Giải thích các từ khó:
Cần phải thường xun chú ý đến việc giải thích các từ khó hiểu , các từ Hán –
Việt thường gặp trong mơn Tốn ( như đường phân giác , đường trung trực , đường
trung tuyến , trung điểm , quy đồng , … ) . Nhắc các em nếu gặp khó khăn khi nhớ lại
các định nghĩa nêu trên , hãy nghĩ đến nghĩa của từ trước rồi từ từ liên hệ đến định
nghĩa sau .
6. Đưa một số trò chơi đơn giản vào tiết học
Việc đưa một số trò chơi đơn giản vào tiết học sẽ gây hứng thú trong tư duy cho
các em (có thể đưa vào phần củng cố bài) .
Do tâm lý lứa tuổi, giáo viên nên củng cố bài ở dạng trắc nghiệm, trò chơi
( giải ơ chữ… ). Phần thưởng có thể là tràng vỗ tay , có thể là lời khen ngợi, có thể là
điểm số …. .
Có thể tổ chức thi giữa cá nhân học sinh hoặc giữa các nhóm với nhau . Tuy
nhiên việc củng cố theo hình thức trên sẽ tốn thời gian chuẩn bị, đầu tư suy nghĩ;
đồng thời kéo theo là phải dùng CNTT thì mới đạt u cầu .
7. Sử dụng phương pháp tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm:
Trong các tài liệu về sử dụng phương pháp phát huy tính tích cực , chủ động
của học sinh hiện nay đã nói về phương pháp tổ chức học sinh hoạt động nhóm tương
đối đầy đủ . Ở đây tơi khơng nhắc lại nữa , mà chỉ xin đưa ra một số cách vận dụng

linh hoạt , phù hợp với điều kiện thực tế của trường tơi . Nơi mà cơ sở vật chất lớp
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 13 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
học và trang thiết bị trước mắt còn thiếu hoặc khơng phù hợp ( như bàn ghế , máy
chiếu , … ) .
Tơi xác định nhóm học tập của học sinh theo bàn . Hai bàn là một nhóm
( khoảng 4 em ). Nhóm này được giáo viên chủ nhiệm chia ngay từ đầu năm học , có
chú ý đến năng lực của học sinh đồng đều giữa các nhóm ( khá , trung bình , yếu ) .
Dụng cụ mà các em phải trang bị ngay từ đầu năm học , sử dụng thường xun
trong các tiết học là bảng con (kích thước 50 cm x 40 cm ) và giấy nháp . Bên cạnh đó
, khơng thể thiếu là sách giáo khoa , vở viết , thước kẻ , … .
Đối với các bài tập , các tình huống mà giáo viên đưa ra cho học sinh . Tơi
chọn các bài tập có câu trả lời hoặc đáp số ngắn gọn , học sinh có thể trình bày đủ trên
một mặt của bảng con .
Sau khi nhóm làm việc có kết quả ( thể hiện trên bảng con ) , tơi sẽ quan sát ,
nhanh chóng phát hiện ra nhóm nào làm đúng , nhóm nào làm sai . Từ đó , quyết định
sẽ thu bài của nhóm nào .
Các thao tác tiếp theo , tơi thực hiện theo trình tự chung của phương pháp hoạt
động nhóm . Chỉ khác ở chỗ , thay vì đưa các giấy trong lên máy chiếu , tơi sẽ đưa
bảng con để cả lớp quan sát .
Việc sử dụng bảng con , còn có thể áp dụng khi học sinh làm việc độc lập. Khi
tìm câu trả lời hoặc đáp án của một bài tốn , tơi u cầu các em ghi kết quả vào bảng
con và giơ lên cao . Giáo viên có thể nắm bắt được ngay số lượng học sinh làm được
bài . Giáo viên cũng có thể nhân cơ hội này , làm trọng tài cho cuộc thi đua giữa hai
dãy bàn ( bên trái , bên phải ) , cơng bố dãy nào có nhiều bạn làm bài đúng và nhanh
hơn .
8. Thực hiện động viên, tun dương kịp thời:
Chỉ cần phát hiện ra một học sinh học yếu giơ tay là tơi sẽ nói ngay “ Bạn A
hơm nay rất tiến bộ , mời em phát biểu ! ” hoặc “ Cơ rất vui , vì bạn B có ý kiến , mời

em ! ”, …. .
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 14 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Hoặc khi các em rụt rè , có vẻ khơng tự tin , tơi sẽ động viên “ Các em cứ có phát biểu
ý kiến , đây là bài mới học , các em có thể trả lời sai cũng là chuyện bình thường thơi
mà ”, ….
Khi giao bài tập , nếu thấy học sinh lớp A có khó khăn , tơi sẽ động viên ”Các em
chịu khó suy nghĩ thêm xem , đây là bài Tốn mà ở lớp B cũng có bạn làm được đấy
”, “ các em cứ phát biểu , nếu sai Cơ sẽ sửa cho ”, …
Tóm lại , tơi sẽ dùng lời lẽ , cử chỉ để làm cho các em n tâm , tự tin suy nghĩ và trả
lời . Đặc biệt cần quan tâm hơn tới đối tượng học sinh yếu kém .
9. Thực hiện tốt các giờ thực hành ngồi trời:
Giờ thực hành ngồi trời của bộ mơn tốn thường chỉ có 2 tiết/năm, tuy nhiên
lại có ý nghĩa vơ cùng quan trọng: giúp học sinh thấy được các ứng dụng của tốn học
vào thực tiễn cuộc sống, đồng thời phát huy tính tích cực của cá nhân học sinh trong
q trình tham gia hoạt động nhóm.
Ví dụ :
*) Khi đo khoảng cách hai địa điểm trong đó có một địa điểm khơng thể đến được.
Giáo viên phải soạn giảng đúng với u cầu thực tế của học sinh và tình hình đặc
điểm của đơn vị , tơi ln xác định rõ với học sinh miền núi thì cần phải đo khoảng
cách nào là hợp lí ? dụng cụ thực hành của giáoviên là dụng cụ nào ? đối với học
sinh phải chuẩn bị những dụng cụ nào là phù hợp ? khơng nên u cầu q cao hoặc
đo khoảng cách khơng hợp lí với học sinh .
*) Khi đo chiều cao của vật: tơi cho học sinh đo những cây có trong sân trường hoặc
đo trụ cờ hoặc có thể cho học sinh đo chiều cao của ngơi trường; khơng nên u cầu
học sinh đo ngơi nhà cao tầng mà trong khu vực thực hành khơng có vì đây có thể làm
cho các em khơng thấy được tính thực tiễn của mơn học.
10. Sáng tạo trong hoạt động kiểm tra bài cũ:
Đây là một hoạt động khá quan trọng để đánh giá việc chuẩn bị bài ở nhà của học

sinh.
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 15 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Do giáo viên ngại mất thời gian nên thường chỉ gọi 1 đến 2 Học sinh, có khi
khơng kiểm tra hết nội dung kiến thức cơ bản của bài trước.
Vì vậy có thể gọi cùng lúc 3-4 học sinh lên trình bày viết ở bảng trong 5-6 phút theo
từng câu hỏi (Em nào giải bài tập thì thêm thời gian). Như vậy trong 5-10 phút ta có
thể kiểm tra được đến 4 Học sinh. (GV cũng có thể cùng lúc ấy giao cho cán bộ lớp
giúp kiểm tra vở bài làm một số học sinh khác).
Thỉnh thoảng nên cho học sinh làm bài trên giấy (5 – 7ph) để đánh giá việc học
ở nhà và việc tiếp thu kiến thức ở bài trước của HS. Tuy nhiên giáo viên phải dành
thêm thời gian để chấm, trả bài cho học sinh.
4. Hiệu quả mới:
Trong thời gian qua , sau mỗi học kỳ, mỗi tiết học tơi thường suy nghĩ , rút kinh
nghiệm , đúc kết , học hỏi để sử dụng các phương pháp nói trên . Sau một tiết học ,
một học kỳ hay một năm học tơi đã thu được kết quả từng bước kỳ sau cao hơn kỳ
trước , học sinh dần dần thích học tốn hơn trước. Kết quả học tốn ngày một tăng
dần .
Ví dụ: tơi tiến hành khảo sát chất lượng học sinh lớp 9 học kỳ I năm học 2010-2011
qua 2 lần kiểm tra, kết quả như sau:
Lần 1: Khi chưa áp dụng sáng kiến
Lần 2: sau khi đã áp dụng sáng kiến
Thứ tự lần kiểm tra Số học sinh
Điểm số
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Lần 1 61 0 5 7 8 11 12 13 5 0 0
Lần 2 61 0 0 4 7 8 17 6 5 9 5
Như vậy so với khi chưa áp dụng sáng kiến thì nay hiệu quả tăng lên rõ rệt, kết quả
này đã thể hiện sự tiến bộ trong làm bài của học sinh .

_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 16 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Bên cạnh đó bản thân tơi cũng ln được ban giám hiệu nhà trường và các đồng
nghiệp trong tổ tự nhiên khen ngợi và đánh giá giờ dạy Tốt trong q trình thao giảng,
dự giờ rút kinh nghiệm hàng tháng.
Tơi thiết nghĩ: thầy cố gắng - trò cố gắng là mối quan hệ hữu cơ qua lại, khơng
những học sinh có thêm được các thao tác tư duy thành thạo mà giáo viên cũng có
thêm hứng thú, thêm nguồn động viên trong cơng tác giảng dạy và giáo dục.
Tuy nhiên so với u cầu đặt ra thì mức độ tiếp thu của học sinh chưa đồng
đều, bên cạnh các em có ý thức, tích cực học tập thì vẫn còn một số ít học sinh chưa
có sự tiến bộ, cần phải quan tâm đến các đối tượng học sinh này nhiều hơn nữa.
III- BÀI HỌC KINH NGHIỆM
1. Sáng kiến cụ thể:
Là giải pháp cải tiến phương pháp dạy – học (chính khóa). Bản chất của sáng kiến là :
Giáo viên khơng cung cấp, áp đặt kiến thức có sẵn mà hướng dẫn học sinh phát hiện
và chiếm lĩnh tri thức, hình thành thói quen vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đồng
thời giúp học sinh chuyển từ thói quen học tập thụ động sang tự học chủ động qua đó
tác động đến tình cảm gây hứng thú học tập cho học sinh. Để cải thiện cho việc dạy
và học ngày càng hiệu quả và bổ ích hơn đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực rất nhiều. Đó
khơng chỉ là vấn đề đầu tư về tiền của, cơng sức mà còn là vấn đề cải tổ, cải cách
trong phương pháp dạy và học.
2. Sử dụng sáng kiến:
- Phạm vi áp dụng: tất cả các giáo viên dạy bộ mơn tốn từ lớp 6 đến lớp 9 (nhất là
giáo viên mới ra trường)
- u cầu: Giáo viên phải chuẩn bị bài kĩ và đồ dùng dạy học trước khi lên lớp. Phải
thực sự có "tâm" với nghề, quan tâm và u thương đến mọi đối tượng học sinh.
3. Kết luận chung và kiến nghị:
3.1. Kết luận:
_____________________________________________________________________

Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 17 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Qua q trình nghiên cứu: Hứng thú học tập mơn Tốn bằng các phương pháp
đã nêu, tơi nhận thấy đó là các biện pháp rất tốt để tạo cho các em có ý thức học tập,
là điều kiện để nâng cao chất lượng dạy và học.
Để có hiệu quả cao hơn thì giáo viên khi lên lớp cần chú ý đến ba đối tượng
học sinh: Khá - Giỏi, Trung bình, Yếu – Kém để từ đó có những phương pháp giảng
dạy thích hợp hơn, và khi lên lớp cần lấy học sinh làm trung tâm để phát huy tính
sáng tạo, năng động của các em, khơng nên q tham kiến thức mà hãy dạy theo khả
năng nhận thức của học sinh, đừng ép các em phải cố học hết tất cả những kiến thức
ngồi khả năng của mình.
Từ sáng kiến về tạo hứng thú học tập cho học sinh trong mơn tốn trên lớp,
trong thời gian tới tơi sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm về hứng thú học tập ở nhà của học
sinh, giúp các em có phương pháp chuẩn bị bài ở nhà thật kỹ trước khi đến lớp và tạo
cho các em thấy rằng :"mỗi ngày đến trường học là một niềm vui "
3.2. Kiến nghị:
Trong q trình chuẩn bị và viết sáng kiến, tơi đã cố gắng nghiên cứu lý luận
dạy học, các tài liệu bồi dưỡng thường xun và tình hình thực tiễn của nhà trường.
Tuy nhiên các nội dung nêu ra ở trên chỉ là một số kinh nghiệm cá nhân, thiết nghĩ
vẫn còn nhiều hạn chế bởi vì bản thân tơi chưa có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy.
Kính mong Ban giám hiệu nhà trường và các đồng nghiệp đóng góp thêm ý
kiến để sáng kiến được hồn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Kim Đồng, ngày 11 tháng 2 năm 2011
Người viết
Vũ Thanh Thủy
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 18 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
Đánh giá của tổ chun mơn

Xác nhận của nhà trường
TÀI LIỆU THAM KHẢO
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 19 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy
Một số biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh trong môn Toán
1. Phân phối chương trình 6,7,8,9
2. Sách giáo khoa tốn 6,7,8,9
3. Sách giáo viên tốn 6,7,8, 9
4. Tâm lý lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở
5. Tạp chí Tốn học trẻ
6. Báo Giáo dục và thời đại
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU:
I- ĐẶT VẤN ĐỀ Trang 1
1. Mục đích Trang 1
2. Thực trạng ban đầu Trang 2
3. Giải pháp đã sử dụng Trang 3
II- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Trang 4
1. Cơ sở lý luận Trang 4
2. Giả thuyết Trang 5
3. Q trình thử nghiệm sáng kiến Trang 5
4. Hiệu quả mới Trang 16
III- BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trang 17

1. Sáng kiến cụ thể Trang 17
2. Sử dụng sáng kiến Trang 18
3. Kết luận chung và kiến nghị Trang 18
_____________________________________________________________________
Trường THCS Kim Đồng- Thạch An 20 Giáo viên: Vũ Thanh Thủy